بهداشت درحوادث و سوانح

صفحه 1:
خیش ریت٩‏ لد ات از ها | انا كرد آورنده : Sead 

صفحه 2:
تغذیه و بهداشت در سوانج: مقدمه : و ‎ies ce ie ee aera‏ 0 دست ساخته بشر نيز مساله تغنيه به عنوان يك ضرورت غير قلبل جشم بوشى مطرح است از سوی دیگر و با وجود پیش بینی های پیشگیرانه وقوع بلایا همچون سیل زلزله »انفجارات » جنكها و دشواريهاى جدى ديكر همواره محتمل است ء لذا ضرورت آگاهی وآمادگی برای رویارویی منطقی با آنها از جمله در مساله تغنیه و امداد های غذایی ی 0 کم در حداقل ضرورت به خصوص نزد گروههای آسیب پذیری که از اصل حادثه جان سالم به دربرده لندء ممكن است حيات وسلامت آنها به طور جدى به مخاطره افكند نكته قابل ذكر ديكر اينكه وجود دستكاههاى مسئول براى امداد و مقابله با بيامدهاى بلا زدكى ‎eee‏ ا ‎ror Pen ar Feng) es‏ ا 700 

صفحه 3:
م ا ا ا لك اجتماعی ‎ely peng Sebo gly Koy eet bea gy gl. cad‏ توان در جمع أورى » ارسال و توزيع كمكهاى غذايى ديد. وجود اكاهى هاى لازم واعتماد به نفس در جنين شرايطى زمينه تصميم كيرى هاى مناسب را با توجه به امكانات قابل دسترس ويه شكل هماهنك فراهم مى كند و از بيدليش مشكلات جديدى مثل أيبدمى بیماریهای ناشی از غذا 01563565 00۲۳ 1000 پیشگیری خواهد شد . ‎ORC‏ ما رل ‎OD 4‏ مختلفی در انسان با نام کلی ( سوء تغثیه ) می گردد. یکی از مهمترین نیاز های اولیه مردم بعد از وقوع بلا غذا مى باشد . تامين وتوزيع غذاى سالم كافى وبهداشتى يكى از بزركترين چالشهایی است که همواره فرا روی مدیران وضعیت اضطراری بوده است از آنجا که باز ‎yor ea Wy ME CAU‏ را ره ار ‎Od tes Ie Swe ae‏ ا ا ‎ee oo‏ پس احتمال وقوع هر نوع عواقب ناگواری وجود دارد. 

صفحه 4:
201111100 1360 1830 2190 ,28003 تن 2450 عرد 3000 زن 2200 2550 2750 2195 

صفحه 5:
96-117 زن حامله یا شبر ده متوسط 

صفحه 6:
ee ee ete sre ey] اگر چه گاهی به نظر نمی رسد که در شرلیط بحرلنی ء به عنوان امداد تغذیه ای بتوان جز توزیع سریع مواد غذلیی کم یا کافی در میان جمعیت بلا زده کار دیگری انجام داد رح ۱ ‎re an ete anh eee‏ ا ‎BOI Nes ONE na co) eee)‏ بررسی های فوری می توان بهدره گرفت: 0 اندازه کی ۱ متر و كمتر از ‎١‏ نشان دهنده سوء تغذيه ) eee na orl a Ted ee ct) Te a ۴ بررسی کامل روی نمونه های انتخاب شده به طریق نمونه برداری تصلافی ا ا ا Ss) ‏را لهاي‎ Iles) Jes cy call 5 ANd) ye as 3D 

صفحه 7:
Pee eee By Ce el aM ty I ‏م ل ا‎ Re’ Bruns SES CST Sy ‏م ا‎ روشهای مورد اشاره عبارتند از : 0 ۲ ا ل ال ل تلن FS hv ee ‏ا ا ا‎ tr tt SPIO ‏ا‎ we SESS as غذاهاى تكميلى مقوى براى درمان موارد سوء تغذيه كودكان با حمايت ويقه از كروههاى آسيب يذير اگر توزیع به صورت خانواری یا گروهی است می توان جیره را در ۳ گروه تا ۵ نفر ۰ 12۵ ۸ نفر و ‎٩‏ ‏عفر به بالا ید یراد ری راید سرررست ار تسیل داد Dee, apie 6 ae) ‏اا رس‎ ۱ ener ee ced 

صفحه 8:
تغذیه مکمل : CO er er ae Se ere ESS A ee eae OR Eerd ‏هر دلیل از تغذیه مناسب بهره مند نمی شوند با یک جیره غذای مکمل به آنها‎ ۱ ‏تا زد ال ار‎ yaks col ‏ترات‎ ١ 000 ۱ ‏بیماران و‎ 0 ما عادر بر ديه مكار SS Te ee en ee Ros a ‏شده‎ ‎eS ay cae ae ee‏ ا ‎ae‏ و شیر خشک بدون چربی ۲۰۰ گرم روغن ویا معادل ۱۰۰ گرم نان قلبل تامین است البته غذاى مكمل دوران بسيار مهم ‎٠‏ تا ؟ سالكى مى بايد متناسب با نياز آنها ۱ 

صفحه 9:
وارد مهم كمك رسانى به افراد آسيب ديده رسانيدن مواد غذايى به ‎Dy ey‏ ا ا ا ل 

صفحه 10:
تامين غذا براى روزهاى اوليه شروع بحران: در لين زمان به علت استرس از دست دادن نزدیکان, نداشتن سرپناه و عدم آگاهی از وضع آينده, افراد دجار كاهش ایمنی شده اند و در اثر کمترین آلودگی دچار مسمومیت 1800ب فريس از ‎wale Al, Glos be les‏ نر ۰ ۱ ا ل ا ا 0 20 322 و ند بد ‎lle Shy‏ کم ورس ‎IS)‏ خر راردا ای رل بت ۱ ات ‎AS oe Ac‏ 9 تال برد ی ای رسک رس را پوشش يا جعبه نفوذ ناپذیر یه آب باشد. توصيه مىشود در ساعات اوليه بحران از مواد غذايى بصورت كنسرو شده , كميوت و ‎nirywaen|‏ ا ل ا ل 

صفحه 11:
۱ با توجه به وسعت حادثه , اسكان مدت ها طول مى كشد , لذا تغذيه حادثه ديدكان از غذاهاى متداول با در نظر كرفتن عادات غذليى در منطقه وقوع حادثه به طريق زير ممکن است . ۱ ۹ ay aC ee eee MEIC ‏اال‎ tar eee Inees Cesc Wes Se cd melee) فرآورده‌های لبنی و پروتتینی و میوه و آبمیوه: این مواد به علت فساد پذیری و نیاز به مصرف سریع و نگهداری در شرایط ویژه روزانه تحویل داده می‌شود. غذاهای کنسرو ‏ ا ‎polly Sty By 5 DNS cdl‏ yet 

صفحه 12:
ye) ‏انواع مواد غذایی که درشرایط بحرانی به آسیب دیدگان‎ ی تون باه ۰ SOMES ES eI AD ee ae ee ‏تقترل بواداتس راتس اسرد ترد‎ 

صفحه 13:
داری: بیانگر تمامی مواد غذایی باشد. ‎eae‏ رصم و كاه ‎ced‏ سر ین زمان آزمایش انجام شود. مطمئن باشد. ‎٠‏ قطعى مواد غذايى بى جهت از بين نرود. ۱ 5-95 

صفحه 14:
عوارض مصرف مواد غذایی ناسالم وغیر مطمئن وعدم دسترسی به غذا: ‎dct lbh GbE Bers canes 54 Ike 2.)‏ ريت ‎ons ree neyo Ets Ser ie) asco‏ مسمومیت ناثنی از گیاهان و حبوانات مسمومیت ناشی از آلرژی به بعضی مواد و افزودنی ها ‎ee eey oer‏ ل ا ‎NES nO et) le eer rey oe‏ مسموميت انكلى موجود در بسيارى مثل كوشت 

صفحه 15:
هنگام بروز مسمومیت: امات بهداشتی رادر جریان. قرار دهید. 3 Pre ‏لت‎ کش به سامات سول ‎Say‏ 

صفحه 16:
تو صیه های مهم بهداشتی در خصوص تغذیه هنگام بحران: © مطالعه كيفيت مواد غذايى از نظر كشف ء فساد و آلودكى. بم کیت ایک برای تب ما اا ای ترت یراس آب برد ‎LCS eRe RL ere eels‏ مبارزه با حشرات وجوندگان در انبارها وآشپزخانه. ‎Stas ero eC‏ 2 ل ‎aU Slee Ir se ery ‏ل ل ‏نظارت بر تهيه وتوزيع غذا. ‏نظارت بر نظافت ساختمانهاى تهيه وتوزيع غذا. 

صفحه 17:
AP tn erg oe) ener BS ee sre تعداد کافی کارگران بر آورد ميزان نيازهاى غذليى مردم آسيب ديده و محاسبه جيره روزلنه آنها ‎Pl a‏ تامین انرژی کافی مردم در شرایط اضطراری استفاده از ليوان ووسايل مشترك ممنوع شود ا 00 رزيم غذايى بايد شامل يك غذاى عمده (نان ) روغن يا جربى ( ١٠7لا ‎٠١‏ درصد )حبوبات و يروتئينهاى حيولنى ومقدارى سبزيجات وميوه جات باشد 

صفحه 18:
5 aa eae Ra Re ‏ا‎ es SSS ‏يك أشيزخانه سيار در نظر كرفت‎ عدم تماس مواد خام با غذای پخته مواد غذایی طبخ شده تنها به یکی از دو صورت زیر قابل نگهداری است : ‎Eb WIS‏ ( بالای دمای ۷۶ درجه ) كاملا سرد ( دماى كمتر از ‎٠١‏ درجه و ترجيحا ياي ا م ا 0 

صفحه 19:
رال ‎ME Ip fe als‏ المت دراك ‎gay tg al ge‏ از بوست بر تیار سرت تس ترا تيزلا Etec ‏ا ا‎ Coe ENR ers Var CC a ‏نباشد از آب ۸۰ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵-۲۰دقیقه استفاده نمود.‎ 

صفحه 20:
بیماریهایی که از طربق مواد غذایی به انسان منتقل می شود : ‎wer Cl er Scones os ate RES Cori ee ess ora‏ ل می ‎ces AL yes wb‏ ی ال( فیلوکوکی ‏ عفونتهای استرپتوکوکهء تب مالت .اسهال و۰۰۰ ‎Fe er ede cre) Seo co ed oa ‎-٠‏ بيماريهاى انكلى: ‏يي ار ا اس رک راد سر فرك اسان طریق بای رون وارد مطت وی فده وافراد ‎Besley eyo) edly‏ ازلين آبها مى باششند ويا در ششرايطى كه افراد آلوده به انكل با افراد سالم در يك سر يناه همنشين مى شوند خطر بيمارى انكلى تك ياخته اى مانند اسهال أميبى » ز بل 

صفحه 21:
‎eS NES) eee a ne Se ARTIC ace ae‏ ار رز مدت حائز اهمیت هستند و علاوه بر بیدمی های آنی باعت ایتلای افراد تا سالیان سل و ‎eee‏ 0 سال پس از آلودگی اولیه باعث رنجش بیمار می گردد وهمچنین بیماری کیست هیداتید ا ا ا ا ا ل خاى در شرايط اضطرارى منتقل مى شود كه از جمله آَن مى توان به آسكاريس » ‏ترى كوسفال و يا كرم شلاقى اشاره كرد و ور رسن قربا براك فييك مطل ادن تياد ناراك مص ‎sips pews ee A), whe en . ‏ريت‎ 776 ‏۵- مسمومیت مواد غذایی : که همه گر بوده مانند آسیت ها و بوتولیسم ‎ 

صفحه 22:
پیشنهاداتی در رابطه با جلوگیری از گسترش بیماریهای انگلی: أموزش افراد متخصص در زمينه ييشكيرى و جلوكيرى از كسترش بيماريهاى انكلى تهيه وسايل ضرورى براى تصفيه آب براى 18 ساعت اول ‎meta)‏ ا ا اك ‏تهيه وتوزيع بطريهاى آب مصرفى بهداشستى ‏تهیه مستراح بهداشتی موقت و افزودن یک چهارم فنجان مواد ضد عفونی کننده پس از هر بار استفاده ‎Te le ‏آموزش افراد از طريق بلندكوءراديو و اعلاميه ‏جلوگیری از آزاد گشتن حیوانات و محدود کردن آنها در منطقه محاصره شده ‏وی زرا مسسرری تا رایس دموا تیال اف ارات زیر ‎ 

صفحه 23:
‎ere een DL reed el‏ ل ‎Pere ecaeape oar ee es Perr gees aa Ce ee ‏تست ال بر ترلیت 1 سل بر لوزي‎ oe gy ‏ور سس سارت است‎ $52 iS ON ‏و رس مرت‎ ‎Es ee rea a‏ اق ري ور شدن واز بین رفتن وسبع مواد غذلیی می شود در زمان بروز ناگهانی کمبود مواد غذلیی باید از افزلیش قیمتها وایجاد بازار سیاه جلوگیری کرد پیش بینی لين حللت و برنامه ریزی دولت كاملا ا ا ا ل تن و ‏کنترل مواد غذایی: ‏مر ‏ب - آزمايش شيميايى : شامل تجسس اسيد سولفوريك وآمونياى ‏ج - کنترل میکرویی : فرآورده های گوشتی ممکن است از طریق وسایل ۰ ظروف و کارگران تههیه کننده در لثر رعلیت نکردن اصول بهداشت هنگام حمل ونقل » عر ضه و فروش دچار آلودگی ‎Gece‏ ‎ 

صفحه 24:
: باید صد درصد بطور مطلوب تهیه و توزیع شود چراکه اگراز شیرخوب مراقبت نشود باعث بروز بیماریهایی برای انسان خواهد شد منابع آلوده کننده شیر : - دامها - فردی که شیرمی دوشد - محیط زیست آلوده ۱۳ ee سازمان ۳۸۹6۵ بلین سازمان بیماریهای منتقله بوسیله شیر به انسان راجه دو دسته تقسیم نموده more oo LN ‏اس‎ gh) ee, 2 ‏را‎ ‏ا‎ er nee one oe eine Fe cere eel re Be ecco ES Dd 1 روده ای » مسمومیت های غذایی استاقلوکوکی » عفونت استریتوکوکی سل و- 

صفحه 25:
‎ere Pewee‏ ار ترا ‎nt UES Sy a pees) ee eee!‏ له ‎Weery‏ ا ا ل ا ‎COON A egal‏ سانتیگراد به مدت ۲۰ دقيقه جوشانده وحداکثر ۲-۲ روز در یخجال می توان نگهداری نمود ودر جاهای گرمتر در دمای ۱۸ در جه سانتیگراد به مدت 2۱۲ ۸ ‎oa‏ را ‏ماده شیمیایی برای آزمون شیر : متیلن بلو ( آبی متیل )» متیل اورانژ ‎| ‎ae cole aan O I‏ دس سس سس مر ‎Sr A ae eee eared Sica‏ رم کردن است به عبارتی دریک میلی لیتر شیرنباید هیچ کلیفرمی موجود باشد ۰ 

صفحه 26:
انواع کنسرو وکمپوت: بدليل تنوع موادغذليى كنسرو شده وسهولت نكهدارى | زجمله موادى است كه موارد مصرف أن در شرایط اضطراری و برای افراد آسیب دیده بسیرمتدول است. نکات مورد توجه: - توجه به تاریخ مصرف از نظر خراب شدن مواد داخل بدلیل وجود گازهای شیمیایی ل م رسای سرت روت ناراك رقن ار سای زر لك رانا سر قوطی بالا آمده وبا فشاردست به سمت پایین می رود مصرف فوری بر ميكردد: مصرف با احتياط سر و ته قوطى بالا آمده وبا فشاردست فرونمى رود: غير قابلل مصرف 

صفحه 27:
۱ SSS es Ter iol eS ener sont ae ‏و را‎ ) ‏ترشح آب از بینی و بازیگوش بودن حیوان‎ بعداز ذبح و خوردن مهر استاندارد ضولات حیوانات منابع آب برای شستشوی گوشت ی رو بسته صورت گیرد. 

صفحه 28:
بهداشت نان : به عنوان معمولترین ومتداولترین ماده غذایی و در عين حال پر مصرف ترين ماده مى باشد كه لازم است نكات زير رعايت شود: ‎١‏ قبل از بسته بندى حرارت وكرماى أن كرفته شودو فاقد رطوبت تا ازكيكى زدن. وتوليد قارج جلوكيرى شود ‎٠‏ ‏شدن بيش از حد نياز جلوكيرى شود تا باعث از بين رفتن نان ‎ ‏از ‏نشود ‏*. در صورت نبود امكانات يخت از نان خشك استفاده شود ‎٠‏ 

صفحه 29:
لين كوشت و نداشتن حالت لزجى چشم ماهی باید صاف وبرجسته باشد. هی سرخ و روشن باشد كنديدكى مد فرو رفته و رنگ پریده وبسته باشد وشکم بر آمده باشد ۰ انواع و اقسام بیماربهای ویروسی مانند هپاتیت ۸۵ منتقل نملید لا هتر است در شرلیط اضطراری از کنسرو سالم استفاده 

صفحه 30:
1 ‎nd‏ ا ا لل 

صفحه 31:
شرايط نكهدارى مواد غذايى در شرايط بحران: عدم جمع آوری و دفع صحبح زبلله می تولند موجب تکثیر وافزایش مگس » موش و سایر عوامل ‎ee Eee ae ea]‏ ا ا ‎cer‏ د ات تازه جهت ذخیره سازی استفاده کرد ومولا کینه 130 معدوم کرد تا از گسترش آلودگی جلوگیری نماید واز ظروف سر پوشیده و در دار جهت نگهداری ‎aoe‏ 7 ور | ‎ee eg ey‏ حشرات و جوندكان در مدت كوتاه نكهدارى شود. مواد غذايى فساد يذير نياز به شرايط نگهداری وییّه | یخچال و فریزر) دارد بعنی دمای پائین تا م میکروبها شود در صورت عدم تامین دستگاههای برودتی در شرایط بحران در منطقه وقوع حادثه لازم است در محلهايى به دور از محل ايجاد بحران كه شرايط مطلوب مواد غذايى فساد يذير وجود دارد نكهدارى نموده و به ميزان نياز روزانه بين حادثه ديدكان توزيع كردد. 

صفحه 32:
رت از آنجاكه در شرليط وسعت ذامنه بلايا استفاده از كمكهاى مردمى اجتناب نايذيرا بانس دراك ی در بسياز سكل ركالي غير سق است لذا بايد از مردم دعوت شود براى اهدلى كمكهاى غذايى فقط مواد اوليه خشک ومقاوم به فساد مانند برنج ء حبوبات ۰ حلبهای روغن ۰ کنسرو » بیسکویت بسته بندی شده » قوطی شیر خشک ‏ کمپوت و مربای بسته بندی و غیره را به و ار در مورد تهيه كوشت مصلحت لين است توسط مسئواين امداد تهيه كردد. در مورد نان در صورت وسعت فاجعه و نبود امكانات بسته بندى حمل نان با رطوبت كمتر از ‎٠‏ درصد به طور موقت ميتوان از كمكهاى مردمى استفاده نمود. 

صفحه 33:
بهداشت آب : کمبود وآلودگی آب در مناطق بلا زده : ا ا ‎Pear Un app ery) Ae Sc Stow en‏ ‎Sear eee ne‏ ات طرف و الو ‎We) als easy 65 Bales) walks ons‏ ‎ee eNom err wer a Nea ace eka. a eee a‏ أشاميدنى و لوله هاى فاضلاب و تخريب تاسيسات وتلمبه خلنه ها همواره با قطع برق از ‎Renn ee OPS)‏ ل ‎reer eae‏ تانکرهای سیار یا نصب تانکرهای ثلبت به دلیل عدم حفاظت لازم از برداشت تا مصرف کر رت سم ار رل لس لس را رای رم 

صفحه 34:
مهمترين عوارضى كه در مورد مسائل بهسازى آب مورد توجه قرار رد 5 ‏ا اا‎ paiiinue «sii — ل درك تجسس وپیدا كردن منلبع آب در شرليط اضطرارى و انتخاب منابع مناسب آب : ۱- جستجوی منابع آب در اطراف ا مطالعة ره بسانت سل ی ۳- آب را بلید تامین کرده و سپس آن را تصفیه کرده (ضدعفونی ) و در اختیا رمصرف كننئده قرار كيرد ‎٠‏ 1 ‏ل‎ 2 en a rg 

صفحه 35:
تجسس منابع أب ‎١‏ - شبكه آبرسانى : بايد سعى شود از نزديكترين شبكه لب رسانى إبا آلودكى كم انتقال حت جا 0 ‎ne MEP Ey Ene E‏ ا ا ل ‎DL ee ce OL Nees ee eae‏ ۱ لیتر و زمان تماس را نیز افزایش داد + ‏۲- وجود بر که یا چاله پر از آب (استخر آب ) ‏۳- استفاده از چاهیهای عمیق .نیمه عمیق ویا چشمه ‏- شبکه آبرسانی ‎ie a ee‏ ۱ ‎pO‏ رت ای رت ار ار سار ‎Oo a ee eee‏ خود منطقه می باشند » ‎ 

صفحه 36:
سل ۱ Rca fer Ne ene tao pee poe ‏که به ارلیرن کت‎ Gye py Joey neers pe eee eer eee) ‎DEO y e‏ ۱ 0 ل ‎SON ‏ا ا ا ل‎ CS ٠ ‏بهسازى صورت كيرد‎ 

صفحه 37:
| فل به ارتفاع ۵/۰ تا ۱ متر بالا آورده شود. اه مستراح یا فاضلاب تا سطح منابع آبهای زیر زمینی حداقل ۳ متر باشد. ‎ner ats ew el ESL aEs)‏ ا ا ‎(asLcm 30‏ 

صفحه 38:


صفحه 39:
درب چاه sees 

صفحه 40:
۳ آب بايد آن رابا استفاده ازكلردرغلظت بالا ضدعفونى كنيم ابتدا به ازاى هرليتر آب "05 ده کرده یعنی آب کلر درست می‌کنيم وبرای ضدعفونی از ۵۰ میلی گرم آن استفاده سرد در ‎so‏ و۳ اسر رل ‎an 7 va)‏ ‎3.14xa2 xhx1000‏ (23) ce Ol pe Spe canes) 4 ا كي كلا ‎١ a 0 amas‏ ب آب ۵۰ گرم کلر اضافه می شود. 1000 ‎x=50gr‏ 

صفحه 41:
آبي که از چاه خارج می شود باید در تاریکی ذخیره شود تا از ورود نور به داخل مخزن جلوگیری شود زیرا اگر نور به سطح مخرن بتلبد باعث شروع رشد جلبکها می شود و رو از رد ال ار ربا الف تر امسا ‎Dees‏ از نظر انتقال وسرعت عمل جشمه مناسبترين روش تهيه آب مى باشد كه عمل يهسازى بلید از مظهر چشسمه صورت گیرد و برای جلوگیری از آلودگی احتمللی به شعاع 50 ۲ از نرده و سيم خاردار استفاده ميشود و همجنين به دور جشمه بايد شيب داد و كانالى ۱ آبهاى رود خلنه: در مواقعى كه هيج كونه امكاناتى نداريم از منلبع آبهاى سطحى استفاده مى كنيم كه بايد تصفيه شده تا قلبل مصرف كردد زيرا داراى آلودكى زياد » ا كن 

صفحه 42:
00 ‏ل ا‎ nee eS hn ME Spee Spey es peel) | Mee R sy 0 cos Se nd ey te) Mee oe er cts ‏ا ا‎ ‏يا از آهن كالوانيزه ساخته شده باشد تحويل داد+ درهر محل مخزن ذخيره لكب كنجايش‎ Eee ‏ا ا ل ا ا ا‎ Ee oee ‏وسيله تانكرء يهتر است اب تانكر مستقيما در مخزن بزركى در اردوكاه تخليه شود اين مخزن‎ 1 eee YE YES en hie eee ne ‏کشی لازم در خیابان اصلی اردوگاه انجام داد وبا نصب شیرهایی در اطراف مخزن از آن‎ ‏ار‎ Rs pA COS ERNE Pe Ce ey ‏ل‎ eae ‏ين‎ ed ee Sook Rees ed eerie ood nad . ‏نفر یک شیر برداشتی داشته باشد‎ 

صفحه 43:
ذخیره آب : می توان از ظروف پلی اتیلن که در داخل زمین کار گذاشته می شود استفاده نمود ولب در آن ذخیره ‎FOR Oper SCRE Pye PAS hy COO ETC Ce ane ean Carpe Pea eer‏ ‎a PLP ee ca Eg TCO‏ 1 ا ‎ESS rcs ere etait‏ ۰ متر مکعبی (حدود ۰۰۰۰ ۱۰) لیتر آب برای هر نفر ۱۰۰ لیتر آب مورد نیاز است. بنابرلین برای ۱۰۰ تفر می توان ‎cate‏ و ا سا قرار می دهند+ 1 See See - براى جلوكيرى ازورودكرد و غبار به داخل آب و همجنين جلوكيرى ازنشستن يرندكان برروى سطح ب باورقه هايى. از ينبه نسوزبيا از بستنها ى سيمانى روى أن را مى بوشانند لين مخازن داراى شير تخليه ‎٠‏ لوله انتقال آب به داخلش» | شرليط اضطرارى جون امكانات و وسيله كم ميباشد قاعدتا بايستى روى هر منبع آبى كه استفاده ميكنيم آزمايشيهلى ا ا ا 00 ‎Cas‏ ا ا ا ا ‎Re‏ ‏اندازه گیری شود+ 

صفحه 44:
الم و تصفیه وگند زدایی: ب مهمترین عامل شیوع بیماری می باشد سالم وبهداشتی بودن آن ‎ae‏ ا ا دلت 0 ‏ا ل‎ canecescan) ‏مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه از بین میروند با جوشاندن سختی موقت آب هم از‎ ‏آب دگرگون‎ 9 Bee OSs Ses re ares ‏سود با این کر ری از سرت شیر ی سرد‎ 

صفحه 45:
ج - ته نشين وانعقاد : براى اينكه اين عمل بهتر صورت كيرد به آن ا ۱ آن شده ا آلومینیوم (زاج سفيد) Foes a Caer Corea ‏ا ل ل ل اك ا‎ | ‏ا ل ا ا ا‎ So ee ‏ا ا‎ Te eRe 7” as ew Ge LES econ ce ene temo shoo ee Evian Ween INE 7 Ir ‏ا‎ Pay vee pes oc a 

صفحه 46:
شیمیایی : 1 Ne ‏ا‎ eee Rae ee ‏ا‎ wesc nee tor iene est heer rd ‏قسمتی که به شکل ترکیب با مواد آلی در می آید از نظر گند زدلیی اثری ندارد بنایراین لازم‎ ‏است به مقدار کلفی کلر اصافه نموه تا خاصیت میکروب کشی لازم راداشته باشد لا آبهلی با‎ ‏آلودگی بسیار بالا ابتدابلید صاف وسپس کلر زنی شوند قدرت میکروب کشی کلر در درجه‎ 0 ‏ل‎ ane pears eld a eer y rom pee ees ed ‏خواهد بود و پس از افزودن کلر به آب ۳۰ دقيقه صبر کرده وسپس استفاده می کنیم.‎ | ‏گرم کلرور آهک ( ۵/۲ قاشق چایخوری ) در یک لیتر لب حل کرده لین محلول یک درصد‎ ‏كلردارد و آمك ار‎ می شود این گرد باید در ‎tA‏ خنک و تاریک نگهداری شود. 

صفحه 47:
ج - هیپوکلریت کلسیم : در این روش از ماده ای بنام پر کلرین که اصطلاحا هیپوکلریت کلسیم ‎LE Ie COs) eC WC) von) In) Woe Ue‏ ا ا ل ‎Fie nw‏ كننده قوى كه براى ضدعفو نى آب » سبزيجا ت ء ظروف حمام و دستشويى استفاده ميشود البته لين محلول نمى تواند انككل را از بين ببرد. طرز تهیه : ۱۵ گرم از هیپوکلریت در یک لیتر لب حل کرده و می گذاریم تا چند دقیقه بملند سپس از محلول بدست آمده ۷ قطره به یک ‎CAA]‏ تا بر کر سرد نیسحت سیر تنس ‎BB‏ ‏براى شرب استفاده مى كنيم . 

صفحه 48:
ضد عفونی کردن چاهها : ديك وه ا ‎ey‏ ل ا ا ا ا ‎Dee onl‏ | ل ‎BeOS‏ ۱ ‎eed Sere eB eae RCC nee Ser ee eee ee ae eae‏ ‎Slab Mee ee Pe ore eRe SSS ses OES nears‏ ا اندازه گیری می شود . د - قرص كلر : قرص هالازون ‎١(‏ قرص ‎8/٠‏ كرمى ) براى ‎7٠١‏ ليتر آب كافى است ولى كران مى باشد. ا 1 Beye Sven ‏م ا‎ 

صفحه 49:
روشهای تصفیه آب: استفاده از روشهای صافی ششنی کند. ی BR cd De ‏تم‎ id ole Sac OC روش عمل : برای تصفیه یک مخزن داریم که ازلین مخزن آب به صورت ثقلی یا پمپاژ وارد قسمت پله پله ای می شود هنگام هوادهی ب. آهن ومنگنزتن کاهش می یلبد و پراکسیژن میشود ودرانتها گل ولای آن ته نشین میشودتا به حوضچه تقسیم برسد در لین قسمت مواد شیمیایی مانند سولفات آلومینیوم یا کلروفرمیک به آب اضافه میشود وبا آب کاملامخلوط و واردحوضچه ته نشینی میشود در این حوضچه کنگره هایی به چشم می خورد آب ازلین کنگره ها عبور کرده و وارد یک کانالی ‎Ea) mea ee eed‏ 1 ‎re ee eel ee Canes ec Oca ae Screen LEY eee ord‏ ‎EE Recap ecco cece Soe Coe ee Pa, es OCD‏ ‎ose SA ed ee oe ped Cees Relea Ree eee eed‏ 

صفحه 50:
ی ۱ - بیمارستانهای صحرایی ۳۵ تا۶۰ لیتر برای هر نفردر روز ؟- محل غذا خورى جمعى ‎7٠١‏ تا ‎٠‏ “اليتر براى هر نفردر روز سر يناه موقت و اردوكاه ‎١0‏ تا ‎٠١‏ ليتر براى هر نفردر روز محلهای شستشو ۲۵ لیتر برای هر نفردر روز اكر محدوديت در مصرف آب نباشد براى هر نفر ‎٠٠١‏ ليتر درروز توصيه مى شود. نظارت بركيفيت آب اردوكاه : نمونه بردارى از آب آشاميدنى ‎spl 0‏ قسمت کوچکی از آب ا ‎ee‏ م ادال م باقن 

صفحه 51:
لراری باید سلسله آزمایشهایی را روی آب انجام دهیم : 

صفحه 52:
نقطه شکست کلر: تا لین نقطه کلر صرف از بین بردن مواد آلی می شود و کلر آزاد در آب می ماند و از لين نقطه به بعد كلر به آب اضافه مى شود تا آلودكى هاى ميكروبى را از بين ببرد اكر كلر باقيمانده 3/0 -4/0 ‎11١‏ باشد شرايط خوب است .كلر باقيمانده در شرليط اضطرارى و ايبدمى 5/0 010117 مى باشد. بايد1اط آب ‎GO ee)‏ ا ا ل ا 0 كاغذهاى تورنسل يا روش رنك سنجى ‎١‏ فنل فتالين (بى رنكى) ء متيل اورانز ( نارنجی ) ]استفاده می شود. ‎en inca PLACID Sip ROIS YO) ve pe rr nN‏ لك ‎ad ec cco ed‏ ا ‏و ‎ 

صفحه 53:
معیارهای کیفیت آب : فيزيكى » شیمیایی + آزمایش میکروب شناختی 1 Canon) pee Nts ‏ا ا‎ Sey RES Ree 1۱ | RSE RCSIY Nr COP] OF nec NBN [WIRY VIE en eg [1 te ae eee See Cee ‏دارا هستند و درهنكام كندزدليى ملنع ازتماس كلربا ميكروبهاى مضرمی‎ ‏ار ار ار تار رو ايك مقرل‎ 0 ‏واج شرك مكدر ) | داكت آن 25 انا لسن لان‎ ( < 

صفحه 54:
ذف کدورت: ( ذرات بزرگتر از یک میکرون) و انعقادبرای ذرات ریز تر و کلوئیدی که محلول در آب هستند» ن می باشد. 

صفحه 55:
درجه حرارت: اثرات مختلفی در ب دارد ازجمله افزایش درجه حرارت باعث کاهش اكسيرن و آب كوارليى خود را از دست مى دهد ‎٠‏ افزليش حرارت سختى ابر رن رای وی که ار سید ادازه کات اريت فالا ‎SY BRU eB NES ents Sec Ne Sars‏ دارای گرمای متعادلی باشد محیط خوبی برای رشد و تکثیر میکروبها می شود . هر جه حرارت بالاتر باشد عمل كندزدايى بهتر انجام مى شود. ال را ل الا ا اا 0 0 ا ناراحتی گوارشی می شود. 

صفحه 56:
و آلومينيوم : مزه كسى ا ا ۱ 

صفحه 57:
۱ ذكر كرد: eae ey be S yas ‏یر درل‎ ل- يس أبهاى صنعتى ناشى از فعاليت كارخانجات ا ل ارگانیزم های مولد طعم و بو و ‎lls ll he ls‏ راد لت سیب ‎py gills dE‏ ‎Ne i ae ME ce ae se eal‏ ات تاثير باكتريهاى مختلف در أب ايجاد طعم و بو مى كنند. 

صفحه 58:
روش حذف طعم و بو در آب: 0 res Cas te eee SO ey Serr 00 rend در شبكه توزيع و انتقال لآب در قسمتهايى از لحاظ ارتفاع ياثين تر ‎eas Hip fens gly. ae‏ مواق ته رسورب بر ‎Bree‏ استفاده از مواد اكسيد كننده هاى قوى در تصفيه خانه نظير كلر و ازن. استفاده از کربن فعال و همچنین هوادهی آب 

صفحه 59:
رنگ آب : بطور کلی در آبها دو نوع رنگ تعریف شده است : 1 0 Cong CIE Wr Wer Gin) oar Urge rg ge) re eee ‏تصفیه ندارد.‎ ب- رنگ حقیقی: در مورد عواملی که جداسازی ٌن نیاز به مراحل خاص تصفیه | بیولوژیک تفسیم می شوند. ‎-١‏ عوامل شسيميليى اسيدهاى آلى حاصل از تجزيه مواد للى كه توليد رنك زرد وت مس رنك خاكسترى مايل به ابى توليد مى كند. ‎2 eae | LESS scent See 

صفحه 60:
واحد اندازه گیری رنگ آب : اصطلاحا درجه پلاتین کبللت نامیده می شود. اندازه گیری رنگ آب به روش رنگ سنجی صورت می گیرد ۰در مورد مصارف خانگی و آشامیدنی بهتر است لب فاقد ‎re eel SNS te ener ede‏ روش حذف ينك آب: بطور كلى اول بايد عوامل بوجود آورنده ينك را در آب ‎iyo marce‏ ل ا ل ‎ee eee Rel‏ ‎ool wg) RCD‏ را ار ریات تاسيف ور رسوب مى شوند همجنين بوسيله مواد منعقد كننده مثل سولفات الومينيوم ذرات معلق شناور درآب را مى توان به سادكى نه نشين كرد و از كربن فعال براى حذف رنك استفاده كرد . 

صفحه 61:
را را در ار بى كربناتها و كربناتها » سولفاتها »كلرورهاء فلوئورء نيترات» جامدات محلول 3 ‏راسختى‎ ol ‏آب: 0 0 منيزيم موجود در‎ eid eal CS ey a SS oD) Ne Roan Nae ‏ا‎ ‎sk ‏ا‎ موقت :يبه علك ب ل كرابا ‎ESSEC ee SU al (exc Ye)‏ رسوب شده و آزبین می رود. ۱ باشد.که به صورت رسوب در نمی آیند. 

صفحه 62:
00 | 1۱ ens Ree nr ‏نا سا سا رای تا‎ 06989 ‏عروقی و فشار خون بالا وجود دارد.‎ آب سخت: مقدار سختى لب بر حسب ميلى كرم در ليتر لَب ‎١180-7٠٠0‏ آب آشامیدنی بلید دارای سختی متوسط باشد یعنی مقدار سختی لك ۰ میلیگرم در لیتر باشد .در مناطق با آبهای سخت و خیلی سخت ل ل اك 

صفحه 63:
7-7- فلوتور: ‎ES con)‏ ۱ ‎Abo gi gia Ui ork sil, CON‏ ار ی خر ‎Bl ely‏ ‎ed‏ 0 ۲-۲- نیتراتها : مصرف آب حاوی نیتراتها بیلی کودکان بدلیل شرلیط خاص ۳۳۸ معده ‏ نیترلات تبديل به نيتريد شده وبا هموكلوبين تركيب شده و توليد مت هموكولوبين كرده و ا ا ال ‎See ey Me Net Re‏ ا ا ۲-- ید : در مقادیربسیارکم درآبهای شیرین یافت می شود کمبود این عنصرموجب بیماری گواتر می شود. 

صفحه 64:
۵-۳ آهن : معمولا در آبهای زیر زمینی بیشتر از ههای سطحی موجود می باشد.حضور آن در آب با غلظت بالای ۲/۰ میلیگرم در لیتر طعم خاص به ۱ می تولند موجب آلودگی لب به علت افزليش فروباکترها گردد و همچنین مواد للی را در آب افزلیش می دهد.آبی که بیش از ۱ میلیگرم در لیتر آهن دارد کدر به نظر می رسد و ابهلیی که آهن بالا دارند با تانون موجود در چای ترکیب شده و رنگ سیاهی بوجود می آورد. كاد ۱ os cn Car nw] FINO ‏ا‎ We 0 

صفحه 65:
۰۰ با هرت گریتات رو بی, گربتات رسب Fey eee soe SEN Fea ‏ل‎ Sena : ‏ت فشار خون برای افراد می شود‎ 

صفحه 66:
مواد سمی در آب : ارسنيك : از طريق معاانء فاضلابهاى صنعتى و صنايع توليد حشره كشها ‎ren iS OES‏ ا 1 شود. مهمترین ترکیب ارسنیک که ایجاد مسمومیت می کند عبارت است ‎see‏ و ندرب آرسنیو اکه دستگاه عصبی و کوارش 00 می سازد. كادميوم : از فاضالاب صنايع و از لهله 0 5 9 پوسیده گالوانیزه وارد منابع لَب مى شود و عامل بيمارى (أ3]! - [1]3) است كه به صورت دردهاى يراكنده در بدن مى باشد. 

صفحه 67:
ONE See yf ene te eae NE ee EET Ory ves star Cena 1 Fev aaron eonv rn Can yw np eRe SS ‎SRDS Sete SB Pears ea ese Len EE yO)‏ که ایجاد ‎0 0 ‏ا‎ ony ete eel ۳ ‎ ‏سرب : معمولا درآبهاى معدنى يافت ميشودء درآبهاى معمولى كه از مناطق حاوى ركه ها ‎Pe‏ ا ل | مشكل ان عدم دفع آن از كليه مى باشد وذخيره أن در بدن ايجاد ‎a EWrieg‏ )0( ا ا ا ا 2200 سرب ایجاد کم خونی نیز می نماید: 

صفحه 68:
aE gece ie peri از طربق فلضلابهای کشاورزی وارد منابع آبی می شوند که مهمترین ان تن لط ابو نر قابليت تجزيه در زمانهاى طولانى را دارد درحال حاضر سعى در مصرف سمومى است كه قابليت تجزيه در زمانهلى كوتاه دارند از جمله حشره ‎ee‏ 050100000 

صفحه 69:
'- أزمايش ميكروب تمناختى: وجود اين خرده زسيتمندها نشانه آلودكى آب به مدفوع بي بان للف- ۴ 0110و کلیفرم ها به طور کلی,این میکروبها هميشه در ا ‎ope e ne‏ وجود آن درآب نسلنة آلودكى آب به مدفوع میباشد پس نباید در آب دیده شوند» ب - استرپتو کوکها ی مدفوع نباید در آب باشد۰ ج - کلستریدیوم پرفرنجنس که وجود آن در آب و نبودن کلیفرم پعنی ال وت ای طرلاتی آلرنه شاه ال سر 

مقدمه : تغذيه و بهداشت در سوانح: ‌ نياز انسان به آب وغذا همانند نياز او به هوا يک نياز بي وقفه و اساسي است و ب ه همين لحاظ همواره ودر همه جا ونيز تحت هر شرايطي از جمله هنگام وقوع بالياي طبيعي يا دست ساخته بشر نيز مساله تغذيه به عنوان يک ضرورت غير قاب ل چش م پوش ي مطرح است از سوي ديگر و با وجود پيش بي ني هاي پيش گيرانه وق وع باليا همچ ون س يل زلزله ،انفجارات ،جنگها و دشواريهاي جدي ديگر هم واره محتم ل اس ت ،ل ذا ضرورت آگاهي وآمادگي براي رويارويي منطقي با آنها از جمله در مساله تغذيه و امداد هاي غذايي ميشود گاهي تاخير در تامين آب وغذاي سالم دس ت براي بال ديدگان به خوبي احساس ‌ کم در حداقل ضرورت به خصوص نزد گروههاي آسيب پذيري ک ه از اص ل حادث ه جان سالم به دربرده اند ،ممکن است حيات وسالمت آنها به طور جدي به مخاطره افکند نکت ه قابل ذکر ديگر اينکه وجود دستگاههاي مسئول براي امداد و مقابله با پيامدهاي بال زدگي اگر چه يک تکيه گاه اطمينان بخش براي جامعه است . اما به هر حال توفيق آنها بدون جلب مشارکت عم ومي و همک اري م وثر هم ه نهادهاي اجتماعي ميسر نيست ،نمونه اي از اين مشارکت وهمکاريهاي هماهن گ و همس و را مي توان در جمع آوري ،ارسال و توزيع کمکهاي غذايي ديد .وجود آگاهي هاي الزم واعتماد به نفس در چنين شرايطي زمينه تصميم گيري هاي مناسب را با توج ه ب ه امکان ات قاب ل دسترس و به شکل هماهنگ فراهم مي کند و از پيدايش مشکالت جديدي مثل اپي دمي بيماريهاي ناشي از غذا food born diseasesپيشگيري خواهد شد . بين تغذيه وبهداشت مواد غذايي وسالمت انسان ارتباط مستقيمي وجود دارد به ط وري ک ه کمبود يا فقدان هر يک از مواد مغذي ويا عدم بهداشت مواد غذايي باعث بيماري و عوارض مختلفي در انسان با نام کلي ( سوء تغذيه ) مي گردد .يکي از مهمترين نياز هاي اوليه مردم بعد از وقوع بال غذا مي باشد .تامين وتوزيع غذاي سالم کافي وبهداشتي يکي از بزرگ ترين چالشهايي است که همواره فرا روي مديران وضعيت اضطراري بوده اس ت از آنجا ک ه باز ماندگان باليا جهت رفع گرسنگي ممکن است هر نوع ماده غذايي را که در دس ترس دارن د بدون در نظر گرفتن مسائل بهداشتي وصرفا به علت تامين نياز هاي غذايي مصرف کنن د ، پس احتمال وقوع هر نوع عواقب ناگواري وجود دارد. نيازهاي غذايي انسان در شرايط اضطراري جدول - 1ميزان انرژي و پروتئين توصيه شده براي افراد سالم در يک شبانه روز نسبت درصد جمعيت در کشورهاي در حال توسعه پروتئين (گرم) انرژي (کالري) گروه 1 – 0سال غالت و احتماال همراه حبوبات مخلوط با مقداري پروتئين حيواني 3 - 14 820 9 27 21 1360 3 – 1سال 8.7 33 25 1830 6 – 4سال 8.5 37 29 2190 9 – 7سال 6.3 58 46 مرد2800 6.2 50 40 زن 2450 29.2 62 49 مرد 3000 26.2 48 39 زن 2200 بزرگسال با فعاليت متوسط 1.5 63 49 2550 حاملگي نيمه آخر 1.4 77 60 2750 شير دهي - 47 37 2195 متوسط 14 – 10سال جدول-2ميزان حداقل انرژي اضطراري توصيه شده براي افراد سالم در شبانه روز براي چند ماه فقط باري چند هفته قد (سانتي متر ) گروه 800 800 کمتر از 75 1 – 0سال 1300 1100 75 – 96 3 – 1سال 1600 1300 96 - 117 6 – 4سال 1800 1500 117 - 136 9 – 7سال 2000 مرد 1700 1800 زن 1500 136به باال 10سال و بيشتر 2200 1900 - زن حامله يا شير ده 1800 1500 - متوسط بررسي وضعيت تغذيه ومشکالت اساسي آن : اگر چه گاهي به نظر نمي رسد که در شرايط بحراني ،به عنوان امداد تغذيه اي بت وان ج ز توزيع سريع مواد غذايي کم يا کافي در ميان جمعيت بال زده کار ديگري انجام داد ليکن نبايد از نظر دور داشت که باز گرداندن وضعيت بحراني به حالت عادي ممکن است در زمان بسيار کوتاه ميسر نشود ودر اين ميان گروههاي آس يب پ ذير دچار مشکالتي شوند که جبران آنها ميسر نباشد به طور خالصه از شاخص هاي زي ر در بررسي هاي فوري مي توان بهره گرفت: .1اندازه کيري دور بازو نزد کودکان 1تا 5ساله ( اندازه طبيعي ومطل وب 16سانتي متر و کمتر از 14نشان دهنده سوء تغذيه ) .2بررسي وزن به قد در سنين 15تا 50سالگي و مقايسه با جداول در دسترس .3بررسي کامل روي نمونه هاي انتخاب شده به طريق نمونه برداري تصادفي .4بررسي خانه به خانه ( چادر به چادر) با روش نمونه برداري تصادفي .5بررسي ميزان سوء تغذيه در افراد مراجعه کننده به محل استقرار واحدهاي امداد صورتهاي مختلف امداد غذايي: به تناسب شرايط و امکانات به صورتهاي مختلف مي توان نسبت ب ه توزي ع کمکهاي غ ذايي نزد جمعيت آسيب ديده اقدام کرد و حتي از دو يا چند روش به طور همزمان با برنامه ريزي ويژه استفاده نمود. روشهاي مورد اشاره عبارتند از : توزيع مواد غذايي به صورت مواد اوليه مثل برنج ،حبوبات ،روغن و000 .1 توزيع غذاي پخته از آشپزخانه هاي مستقر در منطقه امدادي .2 توزيع غذاي آماده قابل مصرف مثل کنسرو ،نان ،بيسکويت نان ويژه .3 تغذيه مکمل .4 غذاهاي تکميلي مقوي براي درمان موارد سوء تغذيه کودکان با حمايت وي ژه از گروههاي آس يب .5 پذير اگر توزيع به صورت خانواري يا گروهي است مي توان جيره را در 3گروه تا 5نفر 5 ،ت ا 8نفر و 9 .6 نفر به باال محاسبه ومواد غذايي را به سرپرست خانوار تحويل داد . سازمان جهاني بهداشت توصيه مي کند که در اين موارد 20تا 40در صد انرژي از مواد چربي 50 ،تا 70در صد از مواد گلوسيدي و 10درصد از مواد پروتئيني تهيه شود . تغذيه مکمل : معموال در شرايط بحراني براي گروههاي آسيب پذيري که با توزيع عمومي مواد غذايي ب ه هر دليل از تغذيه مناسب بهره مند نمي شوند با يک ج يره غ ذاي مکم ل ب ه آنها کمک شود .گروههاي آسيب پذير شامل افراد زير 5سال ،زن ان باردار و ش يرده ، بيماران وسالمندان مي باشد. .1توزيع مواداوليه غذايي عالوه بر سهميه همگاني .2توزيع يک وعده غذاي اضافي درمحلهاي مشخص با حض ور و بررس ي افراد ذکر شده غذاي مکمل شامل حدود 350کالري و 15گرم پروتئين که اين مقدار با توزي ع 40گرم شير خشک بدون چربي 20،گرم روغن ويا معادل 100گرم نان قابل ت امين اس ت د متناسب با نياز آنها البته غذاي مکمل دوران بسيار مهم 0تا 2سالگي مي باي انتخاب وارائه شود . تغذيه آوارگان: يکي ديگر از موارد مهم کمک رساني به افراد آسيب ديده رسانيدن مواد غذايي به آنان مي باشد که در صورت عدم رعايت نکات بهداشتي مي تواند منجر ب ه وخيمتر شدن شرايط شود0 تامين غذا براي روزهاي اوليه شروع بحران: در اين زمان به علت استرس از دست دادن نزديکان ,نداشتن سرپناه و ع دم آگ اهي از وضع آينده ,افراد دچار کاهش ايمني شده اند و در اثر کمترين آلودگي دچار مسموميت با درصد باال مي شوند ,بنابراين آموزش همگاني با همک اري جامع ه علمي ,دولت , صنعت و مصرف کنندگان مي تواند در کاهش بيماريهاي حاد و مزمن ناشي از مصرف غذاي ناسالم مفيد باشد .مواد غذايي که توس ط افراد خّي ر و ارگانهاي دول تي جهت ميشود ,پس از بررسي کيفيت مورد مصرف قرار مي گيرن د .به تر بالديدگان تهيه ‌ است اولين محموله غذاي کمکي ,ش امل ج يره فردي ,غ ذاهاي مختل ف پخت ه در پوشش يا جعبه نفوذ ناپذير به آب باشد. ميشود در ساعات اوليه بحران از مواد غذايي بصورت کنسرو ش ده ,کمپ وت و توصيه ‌ آب ميوه بسته بندي ,خشکبار و فرآورده‌هاي خشک استفاده گردد. تامين غذا بعد از استقرار در اردوگاه : با توجه به وسعت حادثه ,اسکان مدت ها طول مي کش د ,ل ذا تغذي ه حادث ه دي دگان از غذاهاي متداول با در نظر گرفتن عادات غذايي در منطقه وقوع حادثه به طري ق زي ر ممکن است . غذاهاي خشک غير فساد پذير :به طور هفتگي به هر خ انوار اس کان داده ش ده ,در چادر توصيههاي بهداشتي اقدام ب ه تهي ه غ ذاي دلخ واه ‌ تحويل مي دهند تا با آموزش و نمايند. فرآورده‌هاي لبني و پروتئيني و ميوه و آبميوه :اين م واد ب ه علت فساد پ ذيري و نياز ب ه ميشود. مصرف سريع و نگهداري در شرايط ويژه روزانه تحويل داده ‌ غذاهاي کنسرو شده و شير استريليزه همراه با مان دگارهاي ط والني ,هفتگي تحوي ل داده ميشود. ‌ انواع مواد غذايي: از معمول ترين ان واع م واد غ ذايي ک ه درشرايط بحراني ب ه آس يب دي دگان داده مي شود مي توان به: نان -انواع کنسروها وکمپوتها -تخم مرغ و ش ير -مي وه جات وسبزيجات -گوش ت اشاره کرد0 قبل از ذکر موارد بهداشتي و نکات ضروري در ارتباط با هر يک از موارد فوق الزم است به اصول کلي کنترل بهداشتي موادغذايي اشاره کرد: الف -نمونه برداري: نمونه بايد بيانگر تمامي مواد غذايي باشد. براساس اصول صحيح نمونه برداري باشد (ظرف مخصوص و شرايط حمل به آزمايشگاه) ب -ارسال به آزمايشگاه: بدون هيچ تغييرنمونه ارسال شود. در سريعترين زمان آزمايش انجام شود. آزمايشگاه مطمئن باشد. تا جواب قطعي مواد غذايي بي جهت از بين نرود. ( ) +غير قابل مصرف و نهايتا معدوم ( ) -قابل مصرف ج -گزارش نتايج: شدن مواد غذايي  عوارض مصرف مواد غذايي ناسالم وغير مطمئن وعدم دسترسي به غذا: الف – مسموميت غذايي :در نتيجه مصرف غذاي ناسالم همراه با تهوع واستفراغ و اسهال وسردرد به وجود مي آيد و شامل موارد زير است : مسموميت ناشي از گياهان و حيوانات مسموميت ناشي از آلرژي به بعضي مواد و افزودني ها مسموميت ميکروبي ناشي از باکتري ها و سموم آنها مسموميت شيميايي ناشي از وسايل نگهداري مواد غذايي مسموميت انگلي موجود در بسياري مثل گوشت اقدامات الزم هنگام بروز مسموميت: .1مراکز ومقامات بهداشتي رادر جريان قرار دهيد. .2نگهداري مواد آلوده جهت آزمايشات الزم .3جمع آوري نمونه هاي مواد استفراغي .4دادن اطالعات کافي به مقامات مسئول وپزشک تو صيه هاي مهم بهداشتي در خصوص تغذيه هنگام بحران: مطالعه کيفيت مواد غذايي از نظر کشف ،فساد و آلودگي. بازرسي کيفيت آبي که براي تهيه غذا استفاده مي شود(م يزان آب م ورد نياز به ازاي هر نفر 15تا 20ليتر در روز ). مبارزه با حشرات وجوندگان در انبارها وآشپزخانه. انبار کردن صحيح مواد غذايي وپختن غذا. دفع صحيح فضوالت مايع وجامد. شستشوي ظروف و گند زدايي. نظارت بر تهيه وتوزيع غذا. نظارت بر نظافت ساختمانهاي تهيه وتوزيع غذا.  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مديريت کارکنان موادغذايي آموزش کارکنان تعداد کافي کارگران بر آورد ميزان نيازهاي غذايي مردم آسيب ديده و محاسبه جيره روزانه آنها به شيوه علمي تامين انرژي کافي مردم در شرايط اضطراري استفاده از ليوان ووسايل مشترک ممنوع شود توجه به تغذيه گروههاي آسيب پذير رژيم غ ذايي باي د ش امل ي ک غ ذاي عم ده (ن ان ) روغن يا چ ربي ( 20تا 40درصد )حبوبات و پروتئينهاي حيواني ومقداري سبزيجات ومي وه جات باشد  ‏ ‏ .1 .2 در اردوگاههاي بزرگ براي هر 200تا 300خانوار يا هر 1000ت ا 1500نفر يک آشپزخانه سيار در نظر گرفت عدم تماس مواد خام با غذاي پخته مواد غذايي طبخ شده تنها به يکي از دو صورت زير قابل نگهداري است : کامال داغ ( باالي دماي 76درجه ) کامال سرد ( دماي کمتر از 10درجه و ترجيحا پايينتر از دماي 4درج ه يا در دماي انجماد فريزر ) در بعضي مکانها نظارت وتوجه خاص مامورين بهسازي ضرورت دارد : بيمارستانهاي اضطراري مراکز توزيع شير انبار مواد غذايي مراکز تغذيه دسته جمعي آشپزخانه ها و وسايل نقليه حمل مواد غذاييبه طور کلي بهتر است مواد غذايي ابتدا تهيه وپس از پخت در اختيار مصرف کننده قرار گيرد0 گند زدايي ظروف : براي گند زدايي مي توان از کلر به مدت 15دقيقه استفاده کرد وچنانچه مواد ضد عفوني کننده در دسترس نباشد از آب 80درجه سانتيگراد به مدت 15-20دقيقه استفاده نمود. بيماريهايي که از طريق مواد غذايي به انسان منتقل مي شود : - 1بيماريهاي ميکروبي :بيماري هايي که از طريق ميکروب موادغذايي به انسان منتق ل مي شود مانن د حصبه و شبه حصبه ،مس موميتهاي حاص ل از باکتريهاي اس تا فيلوکوکي ،عفونتهاي استرپتوکوکها ،تب مالت ،اسهال و000 -2بيماريهاي ويروسي :مانند گاستروانتيريت ها ،هپاتيت هاي ويروسي -3بيماريهاي انگلي: الف :انگلي تک ياخته اي در سوانحي مانند سيل که مواد مدفوعي و فرآوردههاي انگلي از طريق آبهاي روان وارد منطقه مسکوني شده وافراد سانحه ديده مجبور ب ه اس تفاده ازاين آبها مي باشند و يا در شرايطي که افراد آلوده به انگل با افراد سالم در يک سر پناه همنشين مي شوند خطر بيماري انگلي تک ياخته اي مانن د اس هال آمي بي ،ژ يارديايي ،سيکلوسپوريازيز شديدا افزايش مي يابد . ب :انگلي کرمي :بيماريهاي انگلي کرمي با توجه به ويژگي بيماري زايي بيش تر در دراز مدت حائز اهميت هستند و عالوه بر اپيدمي هاي آني باعث ابتالي افراد تا ساليان سال و مدتها پس از اعالم وضعيت عادي مي شوندبراي مثال بيماري استرونژيلويديازيز تا چه ل سال پس از آلودگي اوليه باعث رنجش بيمار مي گردد وهمچنين بيماري کيست هيداتي د تا 20سال پس از ابتالي اوليه عالئم بيماري در فرد وج ود داردو اين بيماري از طري ق خاک در شرايط اضطراري منتق ل مي ش ود ک ه از جمل ه آن مي ت وان ب ه آس کاريس ، تري کوسفال و يا کرم شالقي اشاره کرد -4مسموميت شيميايي :موادغذايي اگر با مواد شيميايي مثل آهن کشها ،فلزات س نگين جيوه ،سرب ،ارسنيک ،کادميوم تماس يابند باعث مسموميت مي شوند0 -5مسموميت مواد غذايي :که همه گير بوده مانند آسيت ها و بوتوليسم پيشنهاداتي در رابطه با جلوگيري از گسترش بيماريهاي انگلي: آموزش افراد متخصص در زمينه پيشگيري و جلوگيري از گسترش بيماريهاي انگلي تهيه وسايل ضروري براي تصفيه آب براي 48ساعت اول توزيع دستکش يکبار مصرف در مناطق واجد کمبود آب تهيه وتوزيع بطريهاي آب مصرفي بهداشتي تهيه مستراح بهداشتي موقت و افزودن يک چهارم فنجان مواد ضد عفوني کننده پس از هر بار استفاده ضد عفوني چاهها آموزش افراد از طريق بلندگو،راديو و اعالميه جلوگيري از آزاد گشتن حيوانات و محدود کردن آنها در منطقه محاصره شده استفاده از مواد مسموميت شيميايي :مواد شيميايي مانند امالح نقره تاثير نوع باليا بر نوع مشکالت غذايي: هر يک از انواع باليا اثرات متفاوتي بر مقوله غذا و تغذيه خواهند داشت براي مثال اثر خشکسالي با اثر زلزله و يا سيل متفاوت است ودر مجموع سه قسمت -1اختالل در تولي د -2اختالل در توزي ع -3آلودگي وسيع مواد غذايي را شامل مي شود . سيل يکي از عمده ترين باليايي است که آلودگي ها و کثافات را از ساير نقاط حمل مي کند و باعث آلوده شدن واز بين رفتن وسيع مواد غذايي مي شود در زمان بروز ناگهاني کمبود م واد غ ذايي باي د از افزايش قيمتها وايجاد بازار سياه جلوگيري کرد پيش بيني اين حالت و برنامه ري زي دولت ک امال موثر است .جهت جلوگيري از الودگي مواد غذايي مي بايست در شرايط بحراني م واد در ظروف در بسته باشد. کنترل مواد غذايي: الف – بازرسي ظاهري :شامل رنگ ،بو ،المسه وچشيدن ب – آزمايش شيميايي :شامل تجسس اسيد سولفوريک وآمونياک ج -کنترل ميکروبي :فرآورده هاي گوشتي ممکن است از طريق وسايل ،ظروف و ک ارگران تهي ه کننده در اثر رعايت نکردن اصول بهداشت هنگام حمل ونقل ،عر ض ه و فروش دچار آل ودگي ميکروبي شود0 بهداشت شير :بايد صد درصد بطور مطلوب تهيه و توزيع شود چراکه اگراز شيرخوب مراقبت نشود باعث بروز بيماريهايي براي انسان خواهد شد منابع آلوده کننده شير : دامها -فردي که شيرمي دوشد -محيط زيست آلوده آب آلوده -مگس گردو غبار -ظروف شيرسازمان : FAOاين سازمان بيماريهاي منتقله بوسيله شير به انسان را به دو دسته تقسيم نم وده است. بيماريهاي عف وني منتقل ه از حي وان ب ه انسان مانن د تب ما لت،سالمونال ها ،تب .1 کيو ،آبله ،سياه زخم وآنسفاليت هايي که بوسيله کنه به انسان منتقل مي شود . بيماريهاي عفوني منتقله از انسان به انسا ن مانند حصبه ،شبه حصبه ،وبا ،بيماريهاي .2 روده اي ،مسموميت هاي غذايي استا فيلوکوکي ،عفونت استرپتوکوکي ،سل و000 با توجه به اين مسائل الزم است شير را سالم در اختيار مصرف کننده قرارداد ک ه به ترين شير در شرايط اضطراري شير پاستوريزه مي باشد که براي پاس توريزه کردن آن از روش HOLDERاستفاده مي گردد در اين روش شير در دماي 63-66در ج ه سانتيگراد ب ه م دت 30دقيق ه جوش انده وح داکثر 2-3روز در يخچال مي ت وان نگهداري نمود ودر جاهاي گرمتر در دماي 18در ج ه سانتيگراد ب ه م دت 8 -12 ساعت مي توان نگه داشت. ماده شيميايي براي آزمون شير :متيلن بلو ( آبي متيل ) ،متيل اورانژ اگر شير ترشيده با شد باکتريها شروع به رشد نموده و رن گ آبي متي ل کمرن گ ش ده و دورش هالل متمايل به قهوه اي ايجاد مي شود وهمچنين وجود کليفرمها در ش ير پاستوريزه نشانه مهمي از نارسايي پاستوريزاسيون يا آلودگي ش ير بع د از پاس توريزه کردن است به عبارتي دريک ميلي ليتر شيرنبايد هيچ کليفرمي موجود باشد0 انواع کنسرو وکمپوت: بدليل تنوع موادغذايي کنسرو شده وسهولت نگهداري ا زجمله موادي است که موارد مصرف آن در شرايط اضطراري و براي افراد آسيب ديده بسيار متداول است. نکات مورد توجه: توجه به تاريخ مصرف از نظر خراب شدن مواد داخل بدليل وجود گازهاي شيميايي سالم بودن قوطي ( فاقد بر آمدگي وتورفتگي شديد )در حالتيکه قوطي موادغذايي مشکوک است داراي يکي از حاالت زير مي باشد: سر قوطي باال آمده وبا فشاردست به سمت پايين مي رود :مصرف فوري سر قوطي باال آمده وبا فشاردس ت ب ه س مت پايين رفت ه ولي ب ه جاي خ ود بر ميگردد :مصرف با احتياط سر و ته قوطي باال آمده وبا فشاردست فرونمي رود :غير قابل مصرف بهداشت گوشت : بازرسي کامل گوشت گوشت سالم داراي رنگ شفاف نه ارغواني ونه خيلي رنگ پريده مي باشد. هنگام کشيدن پوست روي آن دوباره به حالت اول برمي گردد. زير نظر داشتن بهداشت کشتارگاهها از نظر خصوصيات حيوان سالم ( ظ اهر سالم ،چش م براق ،عدم ترشح آ ب از بيني و بازيگوش بودن حيوان ) چک شدن حيوان بعداز ذبح و خوردن مهر استاندارد دفع بهداشتي فضوالت حيوانات در نظر گرفتن منابع آب براي شستشوي گوشت حمل و نقل در ماشينهاي رو بسته صورت گيرد. بهداشت نان :به عنوان معمولترين ومتداولترين ماده غذايي و در عين حال پر مصرف ترين ماده مي باشد که الزم است نکات زير رعايت شود: .1قبل از بسته بندي حرارت وگرماي آن گرفته شودو فاقد رطوبت تا ازکپک زدن وتوليد قارچ جلوگيري‌شود0 .2از انباشته شدن بيش از حد نياز جلوگيري شود تا باعث از بين رفتن نان نشود .3در صورت نبود امکانات پخت از نان خشک استفاده شود0 ماهي روش تشخيص ماهي سالم: سفت بودن گوشت و نداشتن حالت لزجي هنگام مشاهده چشم ماهي بايد صاف وبرجسته باشد. گوشکهاي ماهي سرخ و روشن باشد نداشتن بوي گنديدگي در ماهي مقعد فرو رفته و رنگ پريده وبسته باشد وشکم بر آمده باشد0ماهي مي تواند انواع و اقسام بيماريهاي ويروسي مانند هپاتيتA يا ميکروبي را منتقل نمايد لذا بهتر است در شرايط اضطراري از کنسرو سالم اس تفاده نمود0 ميوه ها و سبزيجات: سبزيجات عموما داراي انگل ميباشند که با استفاده از ضدعفوني کننده ها مانندپودرپرکلرين از بين مي روند براي اينکار - 1دو گرم پرکلرين به مدت بيست دقيقه در سبزي ريخته سپس آبکشي و مصرف مي شود0 - 2به ازاي هر ليترآب سه تا پنج قطره مايع ظرفشويي به مدت پنج دقيقه و سپس آبکشي شود . عالئم فساد در ميوه ها و سبزيجات - 1 :ميوه هاي نرم و کپک زده -2پوسيده ،لک زده و کرم زده -3مرکبات نرم و له شده وسبک -4مشاهده آثار باقيمانده سموم -5برگهاي لزج ،کثيف و نرم و زبر -6آلودگي به حشرات ( قارچ و کپک). شرايط نگهداري مواد غذايي در شرايط بحران: عدم جمع آوري و دفع صحيح زباله مي تواند موجب تکثير وافزايش مگس ،م وش و ساير عوام ل انتقال بيماريهاي عفوني شود و متعاقب آن ارائه خدمات تهيه مواد غ ذايي دچار اش کال مي گردد بنابراين قبل از انبار کردن مواد غذايي بايد از عدم آلودگي آن مطمئن بود بهتر اس ت از محص والت تازه جهت ذخيره سازي استفاده کرد ومواد کهنه تر اول مصرف ش وند غ ذاهاي ال وده ومس موم را معدوم کرد تا از گسترش آلودگي جلوگيري نمايد واز ظروف سر پوش يده و در دار جهت نگه داري مواد غذايي استفاده کرد . مواد غذايي مقاوم به فساد مانند ،شکر ،آرد ،برنج به دور از رطوبت ،گرد و غبار و خارج از دس ترس حشرات و جوندگان در مدت کوتاه نگهداري شود. مواد غذايي فساد پذير نياز به شرايط نگهداري ويژه ( يخچال و فري زر) دارد يع ني دماي پائين ت ا باعث کاهش فعاليت ميکروبها شود در صورت عدم تامين دستگاههاي برودتي در شرايط بحران در منطقه وقوع حادثه الزم است در محلهايي به دور از محل ايجاد بحران ک ه شرايط مطل وب م واد غذايي فساد پذير وجود دارد نگهداري نموده و به ميزان نياز روزانه بين حادثه ديدگان توزيع گردد. کمکهاي مردمي در تغذيه بال ديدگان: از آنجاکه در شرايط وسعت دامنه باليا استفاده از کمکهاي مردمي اجتن اب ناپ ذيرا ست و کنترل بهداشتي مواد غذايي تحويل شده بسيار مش کل وگ اهي غ ير ممکن است لذا بايد از مردم دعوت شود براي اهداي کمکهاي غ ذايي فق ط م واد اولي ه خشک ومقاوم به فساد مانند برنج ،حبوبات ،حلبهاي روغن ،کنسرو ،بيس کويت بسته بندي شده ،قوطي شير خشک ،کمپوت و مرباي بسته بن دي و غ يره را ب ه مراکز جمع اوري کمکها تحويل دهند تا مورد باز بيني افراد آموزش ديده فرار گيرد در مورد تهيه گوشت مصلحت اين است توسط مسئواين امداد تهيه گردد .در م ورد نان در صورت وسعت فاجعه و نبود امکانات بسته بندي حمل نان با رطوبت کمتر از 10درصد به طور موقت ميتوان از کمکهاي مردمي استفاده نمود. بهداشت آب : کمبود وآلودگي آب در مناطق بال زده : ازعمده ترين مشکالت در بحران مشکل مربوط به آب است که همواره چه در حادثه چ ه بعد از آن سالمت مردم را تهديد مي کند ،بنابراين در شرايط بحراني فق دان آب از ي ک طرف و آلودگي منابع از طرف ديگر شدت حوادث را مضاعف ميکند تخريب من ابع آبي از قبيل چشمه ،چاه ،قنوات وشکس تن مخ ازن زمي ني و ه وايي ون يز شکس تن من ابع آب آشاميدني و لوله هاي فاضالب و تخريب تاسيسات وتلمبه خانه ها همواره با قطع ب رق از داليل اصلي قطع آب ويا آلودگي آن در شرايط بحراني مي باشد 0حتي ت امين آب توس ط تانکرهاي سيار يا نصب تانکرهاي ثابت به دليل عدم حفاظت الزم از برداشت ت ا مصرف خود نياز به نظارت خاصي داشته و کنترل لحظه به لحظه را طلب مي کند0 مهمترين عوارضي که در مورد مسائل بهسازي آب مورد توجه قرار مي گيرد: نقش مستقيم :حصبه ،شبه حصبه ،اسهال ،وبا نقش غير مستقيم :ماالريا ،پيوک ،بيالرزيوزتجسس وپيدا کردن منابع آب در شرايط اضطراري و انتخاب منابع مناسب آب : -1جستجوي منابع آب در اطراف -2مطالعه وضع بهداشتي منابع آب -3آب را بايد تامين کرده و سپس آن را تص فيه کرده (ض دعفوني ) و در اختيا رمصرف کننده قرار گيرد0 -4منابع آب نبايد در معرض آلودگي قرار داشته باشند0 تجسس منابع آب - 1شبکه آبرساني :بايد سعي شود از نزديکترين شبکه آب رساني (با آل ودگي کم ،انتق ال راحت و با اطمينان بيشتري) آب را دراختيار مصرف کننده قرار داد و با هزينه کمتر براي انتق ال ب ه اردوگاه استفاده شود براي ضد عفوني آب معموال از کلر استفاده مي شود ح دود 40-50ميلي گرم در ليتر ودر شرايط حاد بروز بيماريهاي اپيدمي ميتوان غلظت کلر را باالبرد ت ا 1000ميلي گرم در ليتر و زمان تماس را نيز افزايش داد0 -2وجود بر که يا چاله پر از آب (استخر آب ) -3استفاده از چاههاي عميق ،نيمه عميق ويا چشمه -4شبکه آبرساني خصوصي مثل واحدهاي صنعتي (توليد موادغذايي مثل نوشابه و)00 مناسبترين آب در مواقعي که آب لوله کشي در دستر س نيس ت آب چش مه اس ت ک ه حتما باي د بهسازي چشمه صورت گيرد و بهترين افرادي که مي توانند به انسان کمک کنند افراد خود منطق ه مي باشند0 چاه: مجراي استوانه هاي قائمي است که س طح زمين را ب ه ي ک مخزن آب زي ر زميني متصل مي سازد در صورتي که به اولين طبقه نفوذ ناپذير رسيد و از آب آن استفاده شود چاه کم عمق ولي اگر از طبقه غير قابل نفوذ اول عبور کرده و به طبقات نفوذ ناپذير ديگر برسد و از آب آنجا استفاده شود چاه را عميق گويند در هر صورت ب راي به ره ب رداري از آب چاه باي د بهسازي صورت گيرد0 نکاتي بهداشتي در مورد چاه آب : - 1دور بودن از چاههاي مستراح و فاضالب وساير منابع آلوده کننده -2دو چاه از يکديگر حداقل 30متر فاصله داشته با شند. - 3چاه فاضالب بايد پايينتر با شد تا منابع آبهاي زير زميني آلوده نشود. -4براي حفاظت چاه آب حداقل تا 3متري ديواره چاه جداره سازي شود. -5سر چاه حداقل به ارتفاع 5/0تا 1متر باال آورده شود. - 6فاصله ته چاه مستراح يا فاضالب تا سطح منابع آبهاي زير زميني حداقل 3متر باشد. - 7اگر چاه آب ريزش دارد بايد از حلقه هاي بتوني استفاده شود و دارا ي شيب باشد (قطر حلقه 5/1 9/0متر و عمق آن cm 30باشد ) -8دور چاه سنگين چين شود. چاه آب چاه فاضالب 30m 3m منابع زير زميني انتهاي شيب شيب سطح زمين درب چاه سطح زمين سختي خاک مراحل گند زدايي آب چاه : بعد از آماده شدن چاه آب بايد آن رابا استفاده ازکلردرغلظت باال ضدعفوني کنيم ابتدا به ازاي هرليتر آب130 ميکنيم وبراي ضدعفوني از 50ميلي گرم آن استفاده ميلي گرم کلراستفاده کرده يعني آب کلر درست ‌ مي‌کنيم. تعيين حجم آب موجود در چاه : ‏a2 (v  الف – تعيين عمق آب چاه (بر حسب متر h) )h 4 3.14a2h1000 حجم آب چاه (ليتر) ب – تعيين قطر چاه ( بر حسب متر)a 4 ج – اعداد مربوط به hو aدر فرمول زير جايگذاري مي شوندmg. 50 د – يک متر مکعب برابر 1000ليتر آب به شمار مي آيد . يعني در هر متر مکعب آب 50گرم کلر اضافه مي شود1000. ‏lit 1 ‏x=50gr آبي که از چاه خارج مي شود بايد در تاريکي ذخيره شود تا از ورود نور ب ه داخ ل مخزن جلوگيري شود زيرا اگر نور به سطح مخرن بتابد باعث شروع رش د جلبکها مي ش ود و براي جلوگيري از رشد آنها از کلر يا کات کبود استفاده مي شود. چشمه : از نظر انتقال وسرعت عمل چشمه مناسبترين روش تهيه آب مي باشد که عمل بهسازي بايد از مظهر چشمه صورت گيرد و براي جلوگيري از آلودگي احتمالي به ش عاعm 50 از نرده و سيم خاردار استفاده ميشود و همچنين به دور چش مه باي د ش يب داد و کان الي براي جمع آوري هرز آب نيز درست کرد0 آبهاي رود خانه :در مواقعي که هيچ گونه امکان اتي ن داريم از من ابع آبهاي س طحي استفاده مي کنيم که بايد تصفيه شده تا قابل مصرف گردد زي را داراي آل ودگي زياد ، ناخالصي وکدورت وعوامل بيماري زا مي باشد0 تانکر آب درشرايط اضطراري :در شرايط اضطراري بخش ي از آب م ورد نياز مردم توسط تانکرحمل و توزيع مي شود اين تانکرها بايد قبل از حمل تم يز وگن د زدايي ش وند و ميزان کلر باقي مانده اب مرتبا اندازه گيري شود به هر خانواده مي توان ظروفي پالس تيکي يا از آهن گالوانيزه ساخته شده باشد تحويل داد 0درهر مح ل مخزن ذخ يره آب گنجايش تامين براي 1000نفر را داشته باشد و همچنين مخازن سر پوش يده باش د و توزي ع آب ب ه وسيله تانکر ،بهتر است آب تانکر مس تقيما در مخزن ب زرگي در اردوگ اه تخلي ه ش ود اين مخزن بايد سر پوشيده وکامال محفوظ وداراي دريچه تحوي ل آب باش د ،ازاين مخزن مي توان لوله کشي الزم در خيابان اصلي اردوگاه انجام داد وبا نصب شيرهايي در اطراف مخزن از آن استفاده نمود ،شيرهاي برداشت بهتر است از نوع فشاري باشد0 حداقل فاصله تانکرها تا اولين چادر در اردوگاه 100متر و ظرفيت تانکر 2000ليتر مي باشد. تعداد شير تانکرها هر چه بيشتر باشد بهتر است و اين شيرها بايد بهداشتي باش د و هر 100 نفر يک شير برداشتي داشته باشد . ذخيره آب :مي توان از ظروف پلي اتيلن که در داخل زمين کار گذاش ته مي ش ود اس تفاده نم ود وآب در آن ذخ يره نماييم و حداقل تماس کلر براي ضد عفوني 30دقيقه است سپس قابل استفاده مي شود و قادر به تامين 50مترمکعب آب هستند مخازن در نظر گرفته شده بايد 12-24ساعت آب اردوگاه را تامين کنند و همچنين از کيسه هاي برزن تي 10متر مکعبي (حدود )10 ،000ليتر آب براي هر نفر 100ليتر آب مورد نياز است ،بنابراين ب راي 100نفر مي ت وان تامين نياز نمود ،اين کيسه 10متر مکعبي ( 3متر طول 2-متر عرض5/1 -متر عمق) را پر کرده ودر سيستم کشش ي قرار مي دهند0 اين مخازن بايد پوشيده باشد تا دراثر تابش آفتاب (سبزينه ها ،آرگها ،جلبکها ) رشد ننمايند0 براي جلوگيري ازورودگرد و غبار به داخل آب و همچنين جلوگيري ازنشستن پرندگان برروي سطح آب باورقه هايياز پنبه نسوز يا از بستها ي سيماني روي آن را مي پوشانند اين مخازن داراي شير تخليه ،لوله انتق ال آب ب ه داخلش، لوله سرريز ،سوپاپ شناور ومجراي تخليه آب درکف مخزن هستند ومرتب بايد بازديد از اين مخ ازن ص ورت گ يرد در شرايط اضطراري چون امکانات و وسيله کم ميباشد قاعدتا بايستي روي هر منبع آبي که اس تفاده ميک نيم آزمايش هاي خاصي انجام دهيم 0مقدار موادي که به آ ب اضافه مي کنند به عنوان منعقد کنن ده ها ،م يزان س ولفات ،اکس يژن محلول ،PH ،مقدار کلر باقي مانده ،مقدار کلري که مي خواهد اضافه شود ،سختي آب ،ميزان آل ودگي و 000باي د اندازه گيري شود0 تهيه آب سالم و تصفيه وگند زدايي: ازآنجايي که آب مهمترين عامل شيوع بيماري مي باشد سالم وبهداشتي بودن آن بسيارمهم است که به دو روش مي توان آب را تصفيه کرد : -1فيزيکي -2شيميايي فيزيکي: الف -جوشاندن :بيشتر عوامل بيماريزاي موجود درآب در حرارت باالي 60درجه سانتي گراد به مدت 10تا 20دقيقه از بين ميروند با جوشاندن سختي موقت آب هم از بين ميرود و طعم آب دگرگون مي شود. ب -ته نشيني :آب رادر داخل ظرف قرار داده تا مدتي باقي مانده و گل والي آن ته نشين شود با اين کار مقداري از ميکروبها ته نشين مي شوند. ج -ته نشين وانعقاد :ب راي اينک ه اين عم ل به تر ص ورت گ يرد ب ه آن موادشيميايي اضافه مي کنند واين مواد به باکتري چسبيده و باعث سنگينتر شدن آن شده وته نشين ميشود مانند کلريد فريک،کلريد فرو،س ولفا ت آلومي نيوم (زاج سفيد) د -صاف کردن :عبور از صافيهاي ش ني ،با اس تفاده از بش که 90سانتي متري ،آن را پر از شن کرده پس از عبور آب هم گل والي گرفته مي شوند وهم ميکروبها از بين مي روند ،بين 90-95درصد باکتريها از بين ميروند 0تعويض اين نوع صافي به نوع آب بستگي دارد اگر تم يز باش د هر 5-6ماه يکبار در غ ير اينصورت هر 3-4ماه يکبار تعويض انجام مي گيرد. ه -فيلتراسيون :از فيلتر و صافي در تصفيه خانه شيميايي : الف -کلر زني :خاصيت بو زدايي وميکروب کشي قوي دارد و ماده گندزدا ،موثر ومفي دي مي باشد که پس از افزودن به آب باعث فع ل انفعاالتي با م واد آلي موج ود در آب مي ش ود قسمتي که به شکل ترکيب با مواد آلي در مي آيد از نظر گند زدايي اثري ن دارد ،بن ابراين الزم است به مقدار کافي کلر اضافه نمود تا خاصيت ميکروب کشي الزم راداشته باشد لذا آبهايي با آلودگي بسيار باال ابتدا بايد صاف وسپس کلر زني شوند ق درت ميکروب کش ي کلر در درج ه حرارت پائين کمتر است وهر چه PHآب اسيدي تر باشد خاصيت ميکروب کش ي کلر بيش تر خواهد بود و پس از افزودن کلر به آب 30دقيقه صبر کرده وسپس استفاده مي کنيم. ب -کلرور آهک يا گرد سفيد کننده :گرد سفيدرنگ که بوي زننده کلررا داراس ت 40 گرم کلرور آهک ( 5/2قاشق چايخوري ) در يک ليتر آب حل کرده اين محل ول ي ک درص د کلردارد و آهک پس ازچند ساعت ته نشين مي شود اين گرد بايد در جا ي خشک ،خنک و تاريک نگهداري شود. ج -هيپوکلريت کلسيم : در اين روش از ماده اي بنام پر کلرين که اص طالحا هيپ وکلريت کلس يم ناميده ميشود استفاده مي شودکه ماده اي سفيد رنگ با خاصيت ضدعفوني کننده ق وي ک ه ب راي ض دعفو ني آب ،سبزيجا ت ،ظروف حمام و دستشويي استفاده ميشود البته اين محلول نمي تواند انگل را از بين ببرد. طرز تهيه 15 :گرم از هيپ وکلريت در ي ک لي تر آب ح ل کرده و مي گذاريم تا چند دقيقه بماند سپس از محلول بدست آمده 7قطره ب ه ي ک ليتر ديگر آب اضافه مي کنيم و ح دود نيم ساعت صبر کرده پس از آن براي شرب استفاده مي کنيم . ضد عفوني کردن چاهها : در يک کوزه سفالي که دارا ي سوراخهايي به قطر 5ميلي متر است در مقابل يکديگر هستند 750گرم پودر پرکلرين را با 3کيلوگرم ماسه کامال مخلوط کرده و داخل کوزه مي ريزيم ودرب آن رامحکم بسته و ک وزه را به ارتفاع يک متر از سطح آ ب چاه در داخل آن قرار مي دهيم اين کوزه طبق خاص يت اس مزعملکرده و باعث تصفيه آب چاه مي شود اگر روزانه 1200ليترآ ب از اين چاه برداشته شود اين مقدار کلرت ا ي ک هفت ه براي ضدعفوني کافي مي باشد هر چه آب دريافتي بيشتر شود مدت زمان کمتر مي شود و حدودا نيم ساعت پس ازقرارگرفتن کوزه در چاه آب آن قابل استفاده مي باشد و ميزان کلر ن يز با اس تفاده از کيت کلر س نج اندازه گيري مي شود . د -قرص کلر :قرص هاالزون ( 1قرص 5/0گرمي ) براي 20ليتر آب کافي است ولي گران مي باشد. ه -تنتوريد 2 :قطره تنتوريد 2درصد براي گندزدايي 1ليتر آب کافي است. و -پر منگنات پتاسيم :بدليل تغيير در طعم و رنگ آب استفاده نمي شود. روشهاي تصفيه آب: استفاده از روشهاي صافي شني کند. استفاده از روشهاي صافي شني تند. قبل از عمل تصفيه هوادهي انجام گيرد بعلت اينکه هوا دهي خود نوعي تصفيه مي باشد. روش عمل :براي تصفيه يک مخزن داريم که ازاين مخزن آب به صورت ثقلي يا پمپاژ وارد قسمت پله پل ه اي مي شود هنگام هوادهي آب ،آهن ومنگنزآن کاهش مي يابد و پراکسيژن ميش ود ودرانتها گ ل والي آن ته نشين ميشودتا به حوضچه تقسيم برسد در اين قسمت م واد ش يميايي مانن د س ولفات آلومينيوم يا کلروفرميک به آب اضافه ميشود وبا آب کامالمخلوط و واردحوضچه ته نش يني ميش ود در اين حوضچه کنگره هايي به چشم مي خورد آب ازاين کنگره ها عبور کرده و وارد ي ک کان الي مي شود و از آنجا آب خارج و واردصافي ميشود وسپس به مخ ازن کلر زني م يرود وسپس قاب ل مصرف ميشود اگر حجم آب بيشتري را عبور دهيم تصفيه به روش تند واگر حجم آب کمتر باشد به روش کند ميباشد براي صافي ازسنگ آنتراسيت ،قلوه س نگ وش ن اس تفاده ميش ود و مق دار ماده شيميايي سولفات آلومنيوم (سولفات فرميک ) براي هر متر مکعب 15 -100گرم مي باشد. آب مورد نياز : - 1بيمارستانهاي صحرايي 45تا 60ليتر براي هر نفردر روز -2محل غذا خوري جمعي 20تا 30ليتر براي هر نفردر روز سر پناه موقت و اردوگاه 15تا 20ليتر براي هر نفردر روز محلهاي شستشو 35ليتر براي هر نفردر روز اگر محدوديت در مصرف آب نباشد براي هر نفر 100ليتر درروز توصيه مي شود. نظارت برکيفيت آب اردوگاه :نمونه برداري از آب آشاميدني هدف بدست آوردن قسمت کوچکي از آب است که نمايانگر خصوصيات واقعي منبع اصلي مي باشد. در شرايط اضطراري بايد سلسله آزمايشهايي را روي آب انجام دهيم : تعيين مقدار کلر باقيمانده آزمايش ميکروبي( کليفرم) غلظت يون هيدروژن براي محاسبه PH مقدار قليائيت آب عامل OH چون کارما صحرايي است براي آزمايش کلرباقيمانده ازروش اورتولوئيدين (کلر زني تا نقطه شکست) استفاده مي شود. نقطه شکست کلر: تا اين نقطه کلر صرف از بين بردن مواد آلي مي شود و کلر آزاد در آب مي مان د و از اين نقطه به بعد کلر به آب اضافه مي شود تا آل ودگي هاي ميکروبي را از بين ببرد اگر کلر باقيمان ده ppm 4/0- 3/0باش د شرايط خ وب اس ت .کلر باقيمانده در شرايط اض طراري و اپي دمي ppm 5/0مي باش د .باي د PHآب مورد استفاده حدود 7باشد ،يعني خنثي باشد .براي اندازه گيري ي ون هي دروژن از کاغذهاي تورنسل يا روش رنگ سنجي { فن ل فت الين (بي رن گ) ،متي ل اورانژ ( نارنجي ) }استفاده مي شود. آب با سختي متوسط :آب از نظر قليايي بيشتر آب طبيعي در رده بي کربن ات که در سه دسته هيدروکسيد ،کربنات و بي کربنات مي باشد. در يک آب بهداشتي و سالم وجود هيچ کليفرم نبايد مشاهده گردد. معيارهاي کيفيت آب : فيزيکي ،شيميايي ،آزمايش ميکروب شناختي فيزيکي شامل : کدورت :بطور کلي کدورت مورد پسند مصرف کننده نمي باشد ک ه ناش ي از مواد معلق موجود در آب مي باشد.آبهايي که داراي کدورت بااليي هستند به دليل خلل و فرج در سطح مواد معلق امکان پناه دادن به باکتري ها را دارا هستند و درهنگام گندزدايي مانع ازتماس کلربا ميکروبهاي مضرمي شوند و باعث مسموميت و بيماري مي ش وند .اس تاندارد ک دورت j.t.v ( 5واحد تيرگي جکسون ) و حداکثر آن j.t.v 25مي باشد. روشهاي حذف کدورت: -1ته نشيني ( ذرات بزرگتر از يک ميکرون) -2ته نشيني و انعقاد براي ذرات ريز تر و کلوئيدي که محلول در آب هستند0 -3فيلتراسيون مي باشد. درجه حرارت: اثرات مختلفي در آب دارد ازجمله افزايش درجه حرارت باعث ک اهش اکسيژن و آب گوارايي خود را از دست مي دهد 0افزايش حرارت س ختي آب را کم و آن را بي مزه مي کند .اگر آب به ان دازه ک افي حرارت داده شود برخي از ميکروبهاي بيماري زا از بين خواهند رفت از طرفي آبي که داراي گرماي متعادلي باشد محيط خوبي براي رشد و تکثير ميکروبها مي شود .هر چه حرارت باالتر باشد عمل گن دزدايي به تر انجام مي ش ود. دماي مطلوب آب 8- 12درجه سانتيگراد مي باشد.آب بسيار سرد باعث ناراحتي گوارشي مي شود. مزه آب برخي مواد توليد طعم در آب مي کنند : -1کلرور سديم :طعم شوري -2آهن و منگنز :طعم فلزي -3کلرونمکهاي منيزيم :طعم تلخي -4نمک آهن و آلومينيوم :مزه گسي -5آب داراي سختي باال :طعم خوش مزه اي دارد. -6آبهاي قليايي :مزه صابوني -7آب اسيدي :مزه ترشي -8آلودگي ميکروبي :مزه گنديدگي بطور کلي عوامل بوجود آورنده طعم و بو در آب را مي توان بصورت زيiiر ذکر کرد : -1ترکيبات نفتي ،بنزين -2مواد آلي نظير فرماآلدئيدها ،هيدروکربنها و ... -3پس آبهاي صنعتي ناشي از فعاليت کارخانجات -4جلبکها و ميکرو ارگانيزم هاي مولد طعم و بو - 5پاک کننده ها که با ناخالصي هايي که همراه دارند مسبب ايجاد طعم و ب و هستند. -6واشرهاي الستيکي که در خطوط لوله بکار مي رون د ,ب ه مرور زمان تحت تاثير باکتريهاي مختلف در آب ايجاد طعم و بو مي کنند. روش حذف طعم و بو در آب: عوامل بوجود آورنده طعم و بو را مانند روشهاي حذف رنگ که در زير گفته مي شود بايد از بين برد. در شبکه توزيع و انتقال آب در قسمتهايي از لحاظ ارتف اع پائين تر هستند شيرهاي شستشو در نظر گرفت ت ا م وادي ک ه رس وب کرده اند از طريق شيرهاي شستشو از آب جدا شوند. استفاده از مواد اکسيد کننده هاي قوي در تص فيه خان ه نظ ير کلر و ازن. استفاده از کربن فعال و همچنين هوادهي آب رنگ آب :بطور کلي در آبها دو نوع رنگ تعريف شده است : الف-رنگ ظاهري :مربوط به عواملي که به سادگي قابل جداشدن بوده و نياز ب ه تصفيه ندارد. ب -رنگ حقيقي :در مورد عواملي که جداسازي آن نياز به مراحل خاص تص فيه دارد .بطورکلي عوام ل بوج ود آورن ده رن گ آب ب ه دو دس ته عوام ل ش يميايي و بيولوژيک تقسيم مي شوند. -1عوامل شيميايي اسيدهاي آلي حاصل از تجزيه مواد آلي که توليد رن گ زرد مي کند همچنين وجود آهن در آب رنگ قرمز ،منگنز ايجاد رنگ قهوه اي و امالح مس رنگ خاکستري مايل به آبي توليد مي کند. -2عوامل بيولوژيک :مي توان به حضورجلبکها درآب اشاره کردکه بسته به نوع جلبک رنگهاي سبز،قرمز ،زرد يا قهوه اي ايجاد مي کند. واحد اندازه گيري رنگ آب : اصطالحا درجه پالتين کبالت ناميده مي شود .اندازه گيري رنگ آب به روش رنگ سنجي صورت مي گيرد 0در مورد مصارف خانگي و آشاميدني بهتر اس ت آب فاق د رنگ باشد ولي در شرايط خاص تا 5درجه پالتين کبالت نيز قبول است. روش حذف رنگ آب :بطور کلي اول بايد عوامل بوجود آورن ده رن گ را در آب حذف نمود براي مثال جلبکها بوس يله تزري ق کلروس ولفات مس در آب ح ذف مي شوند .اگر آب حاوي آهن و منگنز باشد با عمل هوادهي اين دو ماده اکسيد ش ده و رسوب مي شوند همچنين بوسيله مواد منعقد کننده مث ل س ولفات آلومي نيوم ذرات معلق شناور درآب را مي توان به سادگي ته نشين کرد و از کربن فعال ب راي ح ذف رنگ استفاده کرد . شيميايي شامل :سختي آب ،سيليس ،آهن ،کلسيم و منيزيم ،سديم و پتاس يم، بي کربناتها و کربناتها ،س ولفاتها ،کلرورها ،فلوئ ور ،ني ترات ،جام دات محلول - 1-2سختي آب :مجموعه يونهاي کلسيم و منيزيم موجود در آب راسختي آب گويند که دو نوع موقت و دائم داردو نشانه آن کف نکردن صابون در آب مي باشد. موقت :به علت وجود بي کربناتها ( )ca,mgکه باجوشاندن وافزودن آه ک رسوب شده و ازبين مي رود. دايم :ب ه علت وج ود س ولفاتهاي من يزيم و کلس يم ،کلري دها و نيتراتها مي باشد.که به صورت رسوب در نمي آيند. آب سبک : مقدار سختي آب بر حسب ميلي گرم در لي تر آب کم تر از . 50در مناطقي که آب آشاميدني سبک اس ت امک ان بيماريهاي قلبي - عروقي و فشار خون باال وجود دارد. آب سخت: مق دار س ختي آب ب ر حسب ميلي گرم در لي تر آب 150-300آب آشاميدني بايد داراي سختي متوسط باشد يعني مقدار سختي آن -150 50ميليگرم در ليتر باشد .در مناطق با آبهاي س خت و خيلي س خت امکان بيماريهاي گوارشي وجود دارد.  -2-2فلوئور: استاندارد فلوئور 7/0- 5/1ميليگرم در ليتر مي باشد و از عناصر کمياب است و اگر بيش از اين حد باشد باعث مخطط شدن شدن ميناي دندان مي ش ود و فق دان آن نيز باعث خرابي دندان مي شود. -3-2نيتراتها : مصرف آب حاوي نيتراتها براي کودکان بدليل شرايط خاص PHمع ده ،ني ترات تبديل به نيتريد شده و با هموگلوبين ترکيب شده و توليد مت هموگول وبين کرده و ظرفيت اکسيژن رساني را کاهش داده وسبب خفگي مي گرددک ه ب ه اين بيماري سيانوزيس گويند .مقدار نيتراتها درآب نبايد بيشتراز 1ميليگرم در ليتر باشد. -4-2يد :در مقاديربسيارکم درآبهاي شيرين يافت مي شود کمبود اين عنصرموجب بيماري گواتر مي شود.  -5-2آهن : معموال در آبهاي زير زميني بيشتر از آبهاي سطحي موجود مي باشد.حضور آن در آب با غلظت باالي 3/0ميليگرم در لي تر طعم خ اص ب ه آب داده ولي معموال ايجاد مسموميت نمي نمايد ،ولي مي تواند موجب آلودگي آب به علت افزايش فروباکترها گردد و همچ نين م واد آلي را در آب افزايش مي دهد.آبي که بيش از 1ميليگرم در ليتر آهن دارد کدر به نظر مي رسد و آبهايي که آهن باال دارند با تانون موجود در چاي ترکيب ش ده و رنگ سياهي بوجود مي آورد. -6-2کلر: همه آبها و از جمله آب باران داراي کلر مي باشد و حد مجاز وجود آن در آب2/0 ميليگرم در ليتر مي باشد.  -7-2کلسيم : زيادي کلسيم به صورت کربنات و بي کربنات رسوب مي کند0 -8-2منيزيم: خاصيت مدر و مسهل دارد استاندارد منيزيم 30ميلي گرم در ليتر مي باشد0 -9-2سديم: استاندارد سديم 20ميلي گرم در ليترو اگر بيشتر از اين باشد باعث تغيير طعم آب ومشکالت فشار خون براي افراد مي شود0 مواد سمي در آب : ارسنيک :از طريق معادن ،فاضالبهاي صنعتي و ص نايع تولي د حشره کش ها وارد منابع آب شده و همچنين جهت مبارزه با انگلهاي دامي اس تفاده مي شود .مهمترين ترکيب ارسنيک که ايجاد مسموميت مي کند عبارت است ازآرسين و آندريد آرسنيو که دستگاه عصبي و گوارش و يا پوست را مت اثر مي سازد. کادميوم :از فاضالب صنايع و از لوله هاي کهنه و پوسيده گالوانيزه وارد منابع آب مي شود و عام ل بيماري ( )Itai – Itaiاس ت ک ه ب ه ص ورت دردهاي پراکنده در بدن مي باشد. جيوه :از طريق فاضالبهاي صنعتي بخصوص صنايع الکتروليز و کارخانه هاي داروسازي واردمحيط مي شود که سبب مسموميت "مينا ماتا" که ناشي از جي وه اس ت مي شود و سلسله اعصاب را مورد حمله قرار مي دهد .مهمترين ترکيب جيوه که ايجاد اين نوع مسموميت مي نمايد متيل مرکوري ( ، )CH Hgمرکورت جي وه مي باشد. سرب :معموال درآبهاي معدني يافت ميشود ،درآبهاي معمولي که از مناطق حاوي رگه ها ي سولفورسرب باشد يا رگه گالون باشد عبور نمايند مي تواند آلوده به سرب گردد و مش کل ان ع دم دف ع آن از کلي ه مي باش د وذخ يره آن در ب دن ايجاد حاشيه borotonمينمايد يعني ايجاد يک خط آبي بين دند ان ولث ه ،همچ نين سرب ايجاد کم خوني نيز مي نمايد0 حشره کش ها : از طري ق فاض البهاي کش اورزي وارد من ابع آبي مي ش وند ک ه مهم ترين آنها د0د0ت مي باش د و قابليت تجزيه در زمانهاي ط والني را دارد درحال حاضر سعي در مصرف س مومي اس ت ک ه ق ابليت تجزي ه در زمانهاي کوت اه دارن د از جمل ه حشره کشهاي فسفره و کار با ماتها0  -3آزمايش ميکروب شناختي: وجود اين خرده زسيتمندها نشانه آلودگي آب به مدفوع مي باشد. الفcoli0 E -و کليفرم ها به ط ور کلي،اين ميکروبها هميش ه در روده انسان موجود مي باشد بنابراين وجود آن درآب نشانه آلودگي آب به مدفوع ميباشد پس نبايد در آب ديده شوند0 ب -استرپتو کوکها ي مدفوع نبايد در آب باشد0 ج -کلستريديوم پرفرنجنس که وجود آن در آب و نبودن کليفرم يع ني آب در زمانهاي طوالني آلوده شده است0