بیماریهای ناشی از كار

صفحه 1:


صفحه 2:
[ 7 بیماریهای ناشی از کار 2 

صفحه 3:
۶ ONCE red | بیماریهای ناشی از کار 0 بیماریهای عمومی مثل : آزستوز؛ مسمومیت با سرب مثل : بيمارى كرونر قلب؛ كمردرد مثل : دیابت؛ 5 

صفحه 4:
بيماريهاى ناشى از كار : بیماریهایی که به علت مواجهه با عوامل فیزیکیء شیمیایی» ا رگونومیکک ۰ ‎Ue Ey ele ee Sar re‏ : ‏به عبارت دبگر‎ ee pe Ree ae) Ieee Co Ren Ce MS ae BC Rss we ONS Pde eee ee) Sica) cee SE 

صفحه 5:
مدت مسئوليت در بيمارى هاى ناشى از كار © 0 ‏ا ا‎ tone ‏بيماريزا در ظرف آن مدت علائم بيماريزا نشان داد بيمارى او باز‎ ناشی از کار شناخته می شود . 

صفحه 6:
۱ IG Ey) 7 تظاهرات بالینی و پاتولوژیکی اغلب بیماری های شغلی با اين تظاهرات در بیماری های غیر شغلی یکسان است. 7 بیماری شغلی ممکن است پس از قطع تماس و مواجهه نیز بروز نماید. < تظاهرات بالينى بيمارى شغلى بستككى به دوز و مدت زمان مواجهه دارند. ل 00 باشند. 

صفحه 7:
: بيماريهاى مرتبط با كار ‎Seed‏ ا ا ۱ كار بوجود آيند» ولى ضرورتى ندارد كه در هر مورد از اين بيماريها يكك عامل خطر مشخص وجود داشته باشد. 

صفحه 8:
سار ۱ يرفشارى خون بیماریهای عروق کرونر زخمهاى بيتيكك بيمار يهاى تنفسى مزمن غير اختصاصى اختلالات حرکتی 

صفحه 9:
شرایط کاری که یک بیماری قبلی را تشدید می نماید. ی از ۱ 

صفحه 10:
0 sO See eer SLT بيماريهاى ناشى از كار اصولاً در ميان جمعيت كارى وجود دارد ل ل مواجهه در محیط کار ضروری است تسار رل سرت ارت بيمار يهاى مر تبط با كار بیشتر در افراد جامعه دیده می شود علت جند عاملى است Roop Oem eee espe ‏يكك عامل بيمارى باشد‎ 0 ‏ل‎ oe) ‏غرامت باشد‎ 

صفحه 11:
cy ۱ ‏سس‎ Ske Bye) STU SUP STO BL) An Tea a aE aa) ‏ارتعاش‎ ‏عوامل زیان آور شیمیایی‎ ۲ err al - فشار روحى روانى ه- عوامل ار كُونوميكى #- عوامل خطر مكانيكى 0 ‎We ele arene‏ يل 1ت ‎eeeed‏ 000000 آسيبهاى دستكاه عصبى عفونتهاء آلرزى ها فشار روحى: نارضايتى شغلى» افسردكى» آسيب روحى آسيبهاى كششى» استرس ذهنى» کاهش بهره وری و کیفیت کار حوادث و آسيبهاى ناشى از كار 

صفحه 12:
FES Pee ree NC | Pe ODEN Ye ee oe Seca SER Cal کارجهانی قرار دارند. Oey ee) WeTES ST Teen ee sorte ۱۹۹۵ ‏مخاطره آمیز می گذرانند. طبق تخمین سازمان جهانی بهداشت در سال‎ ‏سالانه 68 تا 11 ميليون مورد بيمارى شغلى در اثر تماسهاى شغلى مختلف‎ ايجاد مى شود. 

صفحه 13:
ERO IS Bee) بيشكيرى نوع اول : از طريق كاهش شدت مواجهه با مواد خطرناكك يبشكيرى نوع دوم : از طريق شناسايى مشكل سلامتى قبل از بروز علائم كلينيكى (مراقبت با 91117611181106 بیماری شغلی ) ۱ oP EUs Cae BLS he Tor) Ne) EES Nea aie 0 

صفحه 14:
تقسیم بندی بیماریهای ناشی از کار براى تقسيم بندى بيماريهاى ناشى از كار» روشهاى مختلفى بكار رفته است. مثلا : برحسب اينكه جه عضوى از بدن بيمار شود . تقسيم بندى كه امروز مقبوليت عامه دارد : برحسب عامل ایجاد کننده بیماری است 

صفحه 15:
عوامل ایجاد کننده : 0 0 Br sO ere en Ore ‏لآ عوامل بيولوزيكك زيان آور‎ 0 CON Ore 

صفحه 16:
۳ اثرات زيان بار اشعه مجهول و موا 

صفحه 17:
chee ey Eee لایر 7 تجزیه مولکول پروتئین و آب داخل سلولی و ایجاد مواد سمی در داخل ۳ لسااثر بر کروموزوم و ژنها. 

صفحه 18:
سلولها و نسوج مختلف بدن در مقابل اشعه حساسيت مختلفى دارد : . ‏سلولهای خونی از همه حساسترند و زودتر تحت تأثیر قرار می گیرند‎ es ‏كه كل زر ركان‎ een) ‏حر‎ ese era نسوج تحت تأثیر اشعه قرار می گیرند. 

صفحه 19:
LOE Se eaten aE SIE Wee eel erent eases و9 0 + كنادها 5 عدسى جشم م 

صفحه 20:
co 5 مدا ا رل لا افزایش درجه حرارت ‎ee‏ ‏لا استفراغ و اسهال کم خونی السآ ریزش موها سا زخمهای مخاط و پوست 

صفحه 21:
a 

صفحه 22:
ظ 

صفحه 23:
کار Bre BYR ST SNOUT I EY Sy ie ‏هوا به بدن‎ بیماربهای ریوی جزو شایعتر ین بیمار یهای شغلی هستند. 

صفحه 24:
تقسيم بيماريهاى شغلى تنفسى به جهار كروه بزرك : ‎Cree reseed‏ ‎ata)‏ ل ‎leet‏ منگنزه بریلیوم» کادمیوم و اکسیدهای آنها و همچنین باگاس (الیاف ساقه های : ‎De Ream aC anes‏ حاد ريه كنند كه آ ‎daa‏ ‏از به دانه هسته» پشم» اد دیگر مي توانند ایجاد [ وزرا ‎oe‏ خز و موا ‎Fae‏ سم و ‎ian Ne peginee tame‏ 9 ‎Bae ey eee en ear etre ies‏ ‎ei‏ از مصرف تدان ایجاد آسم می کند. ‎۱ ‏ا‎ Oo te) em Beye eee ane) Ce pers eae oe O) pt) 

صفحه 25:
بيمارى ها و عوارض بوستى ناشى از كار 

صفحه 26:
ل ‎s\n ne‏ ۱ حوادث و عوارض ناشی از کار عملكرد بوست : 0 از بافت ۱ میکروار گانیسم ها مواد زیان آور و پرتوها محافظت می کند. لساویتامین (1 تولید می نماید. 1 

صفحه 27:
م بيماريهاى يوستى 50 ا ٠ه‏ درصد كل بيماريهاى ناشى از كار را تشكيل می دهد. ‎Sipe na sks edb ty des alias eye ayes =‏ را عفونتهای پوستی و تعداد بسیار کمی را کهی ضایعات پیگمانی و برجستکهای اعنه تحل وعیره تشکیل مي دهد ‏< تقریاً ۸ درصد درماتیت های شغلی از نوع تحریکی و بقیه از نوع 0 ‏م8 

صفحه 28:
علل و عوامل مستعد کننده بیماری های پوستی سابقه بیماریهای پوستی ا كت كات لا حساسيت فردى 

صفحه 29:
علل بوجود آورنده * علل مكانيكى ” علل فيزيكى ( كرما يا كسانى كه دستشان مرتت در أت است و همجنين pea ‏علل و مواد شیمیایی مهمترین عامل ایجاد درماتیتهای شغلی هستند.‎ < را سر ‎CD‏ 

صفحه 30:
"" شايعترين تظاهر درماتوزهاى شغلى درماتيت تماسى است : ‎ial‏ تت ۲- آلرژیک درماتوزهاى شغلى : 6 ‏ا ل‎ Se AIC eA) 

صفحه 31:
eee LS) ‎el pe ois es reo ren |e‏ ا ل لي د می شود. ‏درماتيت تماسى تحريكى در هر فردى ممكن است رخ دهد مشروط بر اينكه ‏ات برد رت وان رات تا بل رم * روند التهاب در درماتیت تماسی تحریکی از طریق ایمنی میانجیگری نمی شود. ‏7 درماتیت تماسی تحریکی از درماتیت تماسی آلرژیک شایعتر است. ‎20 

صفحه 32:
درماتيت تماس الرزيك : عبارت از واكنش التهابى ايمونولوزيكك يوست به علت تماس با يكك آلرزن و ‎reno eS Fd‏ | 3 طریق یک روند ایمنولوژیک میانجیگری می شود و روند حساس شدن ‎FO ESAS es ea CSC ES IEC Ciro‏ كك انراد در طى اولين تماش نا الرون د جار هيجكونه واكنتى ا نعى ولد به عبارات 1 ار ابیت ر ات اد رسد تدارد . ‎gen AN‏ ریک ‎Ils‏ کی ار مسرب سار رل 00 

صفحه 33:
" سوختكى هاى نوك اتكشتان در افراد مورد تماس با سيمان سريع الاثر ا ا 0 ا ا ل ل 3 را رز اریتم و ورم در انگشتان 3 (درمان موضعى با كَل و كونات كلسيم) 

صفحه 34:
eT te ret) BL 

صفحه 35:
در محیطهای کاری عوامل مختلفی از قبیل مواجهه با مواد شیمیایی. عوامل فيزيكى و استرسورهاى روحى روانى بر دستكاه قلب و عروق اثر مى كذارند. ۱9 ‏ا‎ Sel here Seen nsec) 0 مواجهه های طولانی با مقادیر کم © مواجهه ناكهانى با مقادير زياد مواد (مثل مسموميت حاد با من وكسيد كربن) و ابجاد بیماری حاد 6ه 

صفحه 36:
1۱ ‏ا‎ eT SN Pree reeset : ‏قلبى عروقى مى شود, ندارند و به طور معمول عوامل خطر فردى مثل‎ oe ‏لا‎ " سابقه خانوادكَى ere ge Oo! 2 ae ‏دیابت و چاقی‎ رابرزتسی می کنند. 00 

صفحه 37:
اثبات تشخيص علت بيمارى قلب و عروق به دلايل زير مشكل است : 5 5 2 5 8 od 5 5 oe بیماری قلب و عروق حتی در غیاب تماس با عوامل زیان آور محیط کار شایع است. BoP ae ey Sees Nese Ty ae Re ‏ا‎ ‎Ee Nel eee ered oe Coy ROS) . ‏ندارد‎ اثبات وجود ماده سمی مشک وک در نسج قلب به ندرت امکان پذیراست. ESE IE Coa as og Oe] oa gC ag PT Dn ‏بیماری قلبی اثر تشدید کننده دارند.‎ 

صفحه 38:
ارزیابی بیماران مشک و کت به بیماری قلبیی عروقی ناشی از کار : ۱ ا ا ا ا ل | " سعی در اثبات تماس با عوامل خطرساز مشک وک از طریق بدست آوردن ‎re Ce Rea Berea]‏ 0 ارزیابی سایر عوامل خطر قلبی ا ۱ ee Si ord er sie rete nC eae Te PUSS eee SCNT SSB ‏ا‎ eae eee ‏ا‎ By ey 

صفحه 39:
بيماريهاى سيستم كوارشى ناشى از كار 

صفحه 40:
ere eo : ‏ضایعات دندانی‎ الف ) ضايعات ناشى از تروماتيسم ها در بير eT CS one ae ‏ا ا ا‎ Bre eee Soe eee IN ET ۱ ‏از کر ار ی را‎ 2 Paty PTO Fee are) kt eC ere ** كاركران مواجه با كردوغبار خراشنده مانند سيليس و سيمان *** ضايعات ناشى از بهم ساييدن دندان ها ( در خلبنان و رانند گان وسایط نقلیه سنگین ) 0 

صفحه 41:
ب) خورده شدن دندانها در بین : كا ركران باطرى سازى كه با اسيد سروكار دارئد. ج) پوسیدن دندانها در ین : كا ركرانى كه با قند» نمكك و آرد سر وكار دارند. و 0 را ار 19 nr SIC orate ere es me ara ee ‏دندان های کار گرانی که با مس سرو کار دارند رنگ خاکستری مایل به سبز تیره به خود می‎ ‏كيرد.‎ بد سوت لاسو ‎ra‏ 

صفحه 42:
۰ ) دندان درد ا ا 0 a 19 e Pe RCE Ip es eee am HEE Sen ‏متسع‎ a درد شدید دندا رس ور oo 

صفحه 43:
* كردوغبار نمكك موجب افتادن دندانها در كا ركران نمكك زارها مى شود. و 9 و 1 : ‏ضایعات فکی‎ | NC EOI SRC eae) 0 ‏ا‎ 00 

صفحه 44:
بيماريهاى شغلى دستكاه عصبى و روانى 

صفحه 45:
ابعاد روحی و روانی یکی از ابعاد مهم انسان ere Se ee می شود حدود ۲۰/ کار گران از آن رنج می برند و حدود ۸۳۰ غیبت ها ناشی از وضعیت نامناسب روانی می باشد. ریهای روانی عامل مهم تشنج در محیط کار و افت بهره وری 

صفحه 46:
زمانى كه محيط شغلى تامين كننده حداقل خواسته ها و توقعات منطقى و ا ا كت ‎J)‏ 3 ا رك ۱ mee by eM UCB) een Or Se ed ee ae) ‏سازمان وافراد درون آن تاثیر بگذارد . بتابراین ه رگز نباید آن را کوچک‎ شمرد. "9 

صفحه 47:
فشارعصبی چیست ؟ رز سک ون دی ارت زر کر رز نی به وجود مى آيد كه بدن بيشتر ازحد معمول ازتوانانى هايش استفاده مى كند. اثرات فشار عصبی بر سلامت بدن ۱ 3 قلبی ۰ فشارعصبی درازمدت است. 1۱ e Eb bn PnP TROND Pte Ske MeO ere oe ‏فکری وروانی را نیز افزایش دهد.‎ | eae eS eS) Sree Be OS ee eee ee eee Bo ee 

صفحه 48:
علايم فيزيكى فشارعصبى 9 07 "۳ ‎SF ist‏ 2 ۱ ۲احساس خستگی مداوم "نامنظم ‎rene‏ ۱[ "سوزش معده و سین "بی اشتهایی یازیاد خوردن | i 

صفحه 49:
علايم روانى فشارعصبى ناشى ازكار eles <١ ‏ا تت مم‎ ‏تحرک پذیری‎ ‏کم شدن احساس شادی‎ " ‏ضعف درتمركز‎ ‏كم شدن حافظه‎ 0 ‏ساس كاه‎ BIS ‏بق‎ ‏اا‎ ‎ee eed oe ‏عدم توانایی درتصمیم گیری واحساس بی ارزش بودن‎ 00 

صفحه 50:
هه Be eee ae eh) Coa cies Ee er ee arena: =) (Geers مثلا مشاغل مربوط به حرفه پزشکی . کارمندان بازار بورس ۰ خبرنگاران روزنامسه ها تجار ؛ مدیران تبلیغاتی »برنامه ریزان 0 کلان و... ' بالابودن « تقاضاى كارى » بيش ازحد وتوان فرد ( به اين معنى كه فرد احساس كند تقاضاى محيط كاربيش ازتوان اوست واو براى برآورده كردن آنها بايد تلاش بسيارى به خرج دهد.) 

صفحه 51:
00 ۲ يايين بودن « محدوده اختيارات كارى» فرد : اكر فرددرمحيط كارخود ازحدود اختيارات بالايى برخوردار باشد ‎ieee‏ ل ل ار ‎eel sere SS Ore E TY‏ ا ا الا کارمند مجبوراست کارها راطبق برنامه دیکته شده انجام دهد اما رئیس می تواند با وجود بار کاری بالاء برنامه ها را تغییر دهد. دستور وظايف رابازنويسى كند , تنبيه وتشويق كند وخلاصه ازاختيارات بالایی برخورداراست. 

صفحه 52:
برد 

صفحه 53:
اصلي ترین شکل سیلیس كريستالي »کوارتز نام دارد که در ترکیب بيشتر سنككها ديده مي شود مثلا كرانيت (90©0سنكف لوح ا اك ‎a‏ ‎PEER PONS WETS OPMENT ola tere‏ ‎tipy Oem yen Pon rses ere emer era e Be‏ ۱ وحذف بيماري سیلیکوزیس به تصویب رسید که هدف ازاین برنامه کاهش میزان بروز وحذف کامل بيماري تا سال 20000 مي باشد این بيماري موجب مرگ تعداد زيادي از افراد در معرض تماس بین سالهاي ۱7900 9690 در امریکا شده است امروزه همچنان در كشورهاي در حال توسعه در حال پیشرفت است 99 

صفحه 54:
۱ سر »تونل سازي ؛تهیه سنگ معدني »خرد کردن وآسیاب له 20000 y tren) <مشاغل توایدکننده پودر سیایس (ولید خمیر دندان ومواد شوینده ‎ne Leeroy‏ ۱۳ fee AUD ETS OOO Ee fee y Be Tee ey eee) ‏وبنايي .راه سازي» صنايع شيشه‎ 

صفحه 55:
3 WETS) پيشگيري اولیه الف-استفاده از ترکیبات جایگزین سیلیکا در اين روش از تركيبات ايمن تر سيليكا استفاده مي شود مثلا در شن زني مي توان از سایر ترکیبات مثل پلاستيك »مس سرباره واکسید ا 0 96 

صفحه 56:
ب-اقدامات فني ومهندسي در محل هايي که تماس با ترکیبات سیلیکا غیر قابل اجتناب است روش ‎ete‏ ۱ وجمع آوري ذرات كردوغبار محيط براي كاهش ميزان تماس با گردوغبار سیلیکا توصیه مي شود امه 

صفحه 57:
ج -پيشگيري فردي )- آموزش کارگران شاغل در معرض خطر شستشوي دستها قبل از خوردن وآشاميدن ©-تعويض لباس ها بس از يايان فعاليت كاري روزانه ا ا 3 را ۳ 

صفحه 58:
مپيشگيري ثانویه ۱ Poe 00 ‏ل‎ ج-معاينات غربالكري افراد در معرض خطر از طريق راديوكرافي قفسه سينه وتست اسبيرومتري 

صفحه 59:
2 re BE ده -افزايش احتمال ابتلا به سل تا 0© برابر سرطان ریه جيماري كليوي -اختلالات سيستم ايمني هومرال (بيماري هاي بافت همبند مثل آرتريت روماتوييد) بيماري قارچي 00 

صفحه 60:
درمان : سیلیکوزیس درمان اختصاصي ندارد ودرمان فقط نگهدارنده است )- جلوكيري از تماس افراد مبتلا با كردوغبار سيليس 0 ‏ا‎ IS ST Brac) 0 

صفحه 61:


1 بیماریهای ناشي از كار 2 طبقه بندی بیماری در محیط کار بیماریهای ناشی از کار مثل :آزبستوز ،مسمومیت با سرب 3 بیماریهای مربوط به کار مثل :بیماری کرونر قلب ،کمردرد ماالریا بیماریهای عمومی مثل :دیابت، بیماریهای ناشی از کار : بیماریهایی که به علت مواجهه با عوامل فیزیکی ،شیمیایی ،ارگونومیک ، بیولوژیکی در محیط کار بوجود می آیند. به عبارت دیگر : بیماریهای ناش3ی از کار ب3ه عل3ت اشتغال ب3ه ی3ک کار و تح3ت شرایط موجود در آ3ن بوجود م3ی آین3د و رابط3ه اتیولوژی3ک خاص محی3ط کار با بیماری کام ً ال مشخص است. 4 مدت مسئولیت در بیماری های ناشی از کار ؟ مدت مسئوليت مدتي است كه اگر كارگر بعد از قطع تماس با عامل بيماريزا در ظرف آن مدت عالئم بيماريزا نشان داد بيماري او باز ناشي از كار شناخته مي شود . 5 ویژگیهای بیماری های شغلی ‏ تظاهرات بالینی و پاتولوژیکی اغلب بیماری های شغلی با این تظاهرات در بیماری های غیر شغلی یکسان است. ‏ بیماری شغلی ممکن است پس از قطع تماس و مواجهه نیز بروز نماید. ‏ تظاهرات بالینی بیماری شغلی بستگی به دوز و مدت زمان مواجهه دارند. ‏ عوامل شغلی می توانند همراه با عوامل غیرشغلی در ایجاد بیماری نقش داشته باشند. 6  :بیماریهای مرتبط با کار ‏ منشاء بیماریهای مرتبط با کار چند عاملی است . بیماریهای3ی هس3تند ک3ه ممک3ن اس3ت ب3ه طور نس3بی تح3ت تأثی3ر شرایط زیان آور کار بوجود آین3د ،ول3ی ضرورت3ی ندارد ک3ه در ه3ر مورد از ای3ن بیماریه3ا یک عامل خطر مشخص وجود داشته باشد. 7 بیماریهای مرتبط با کاري كه شايسته توجه خاص هستند : ‏ 8 اختالالت روان تني و رفتاري ‏ پرفشاري خون ‏ بيماريهاي عروق كرونر ‏ زخمهاي پپتيك ‏ بيماريهاي تنفسي مزمن غير اختصاصي ‏ اختالالت حركتي 9 ‏ شرایط کاری که یک بیماری قبلی را تشدید می نماید. ‏ مواجهه با ترکیبی از چند مخاطره شغلی ‏ میزان حساسیت های فردی تفاوت بیماریهای ناشی از کار و بیماریهای مرتبط با کار بیماریهای ناشی از کار بیماریهای مرتبط با کار اصوالً در میان جمعیت کاری وجود دارد علت اختصاصی است بیشتر در افراد جامعه دیده می شود مواجهه در محیط کار ضروری است ،قابل جبران و مشمول غرامت است 10 علت چند عاملی است مواجهه در محیط کار ممکن است یک عامل بیماری باشد ممکن است ،قابل جبران و مشمول غرامت باشد عوامل زیان آور و خطرات موجود در محیط کار بیماریهای زیان آور اثر سوء سالمتی یا نتایج دیگر -1عوامل فیزیکی مثل سروصدا و ارتعاش -2عوامل زیان آور شیمیایی کاهش شنوایی ناشی از سروصدا، بیماریهای انقباض عروقی تروماتیک مسمومیتها ،فیبروزها ،سرطانها ،آلرژیها، آسیبهای دستگاه عصبی عفونتها ،آلرژی ها -4فشار روحی روانی فشار روحی ،نارضایتی شغلی، افسردگی ،آسیب روحی آسیبهای کششی ،استرس ذهنی، کاهش بهره وری و کیفیت کار حوادث و آسیبهای ناشی از کار -3عوامل بيولوژ‍يكي -5عوامل ارگونومیکی -6عوامل خطر مکانیکی 11  تقریبا 45درصد جمعیت دنیا و 58درصد افراد باالی 10سال در شمار نیروی کارجهانی قرار دارند. ‏ بسیاری از افراد بیش از یک سوم زندگی پس از بلوغ خود را در محیطهای مخاطره آمیز می گذرانند .طبق تخمین سازمان جهانی بهداشت در سال 1995 ساالنه 68تا 157میلیون مورد بیماری شغلی در اثر تماسهای شغلی مختلف ایجاد می شود. 12 پیشگیری از بیماری های شغلی پیشگیری نوع اول :از طریق کاهش شدت مواجهه با مواد خطرناک پیشگیری نوع دوم :از طریق شناسایی مشکل سالمتی قبل از بروز عالئم کلینیکی (مراقبت یا Surveillanceبیماری شغلی ) پیشگیری نوع سوم :از طریق به حداقل رساندن اثرات سوء بالینی یک بیماری یا مواجهه بر سالمتی فرد ( .طب کار بالینی ) 13 تقسیم بندی بیماریهای ناشی از کار برای تقسیم بندی بیماریهای ناشی از کار ،روشهای مختلفی بکار رفته است. مثال : برحسب اینکه چه عضوی از بدن بیمار شود . تقسیم بندی که امروز مقبولیت عامه دارد : برحسب عامل ایجاد کننده بیماری است 14 عوامل ایجاد کننده : عوامل فیزیکی زیان آور عوامل شیمیایی زیان آور عوامل ارگونومیک زیان آور عوامل بیولوژیک زیان آور عوامل مکانیکی و روانی زیان آور 15 اثرات زیان بار اشعه مجهول و مواد رادیواکتیو 16 اثر رادیاسیون بر نسوج : تجزیه مولکول پروتئین و آب داخل سلولی و ایجاد مواد سمی در داخل سلولها اثر بر کروموزوم و ژنها. 17 سلولها و نسوج مختلف بدن در مقابل اشعه حساسیت مختلفی دارد : سلولهای خونی از همه حساسترند و زودتر تحت تأثیر قرار می گیرند . در درجه آخر سلولهای عضالنی هستند که کمتر و دیرتر از سایر نسوج تحت تأثیر اشعه قرار می گیرند. 18  اگر تمام بدن یکجا درمعرض اشعه قرار گیرد نقاط حساس (در درجه اول) و به ترتیب عبارتند از: ‏دستگاههای خونساز گنادها عدسی چشم 19 عالئم مواجهه حاد اشعه مجهول و مواد رادیواکتیو افزایش درجه حرارت تهوع استفراغ و اسهال کم خونی ریزش موها زخمهای مخاط و پوست 20 بیماریهای دستگاه تنفسی ناشی از کار 21 دهان و بینی نای (تراشه) نایژه (برونش) نایژک (برونشیول) مجاری و کیسه های آلوئولی آلوئول ‏ 22 از بینی تا برونشیول انتهایی توسط مژک پوشیده شده است، همچنین در طول این مسیر سلولهای گابلت موکوس ترشح می کنند.  استنشاق : مهمترین راه ورود آئروسلها و ذرات زیان آور معلق در هوا به بدن بیماریهای ریوی جزو شایعترین بیماریهای شغلی هستند. 23 تقسیم بیماریهای شغلی تنفسی به چهار گروه بزرگ : ‏ فیبروز مزمن (نوموکونیوز) ‏ التهاب حاد ریه :مانند بعضی مواد مثل منگنز ،بریلیوم ،کادمیوم و اکسیدهای آنها و همچنین باگاس (الیاف ساقه های نیشکر) و گاه علوفه قارچ دار می تواند ایجاد التهاب حاد ریه کنند که آنرا پنومونیت می گویند. ‏ آسم :انواع مختلف چوب ،دانه هسته ،پشم ،خز و مواد دیگر می توانند ایجاد آسم و تنگی نفس کنند .آسمهای شغلی دو نوعند :یکی به علت حساسیت فردی که فقط بعضی افراد به آن مبتال می شوند ،دیگری به علت خاصیت خود مواد مصرفی که در بسیاری از مصرف کنندگان ایجاد آسم می کند. ‏ سرطان :آرسنیک ،کروماتها ،پنبه نسوز ،گردوغبار سنگهای معدنی ،رادیواکتیو ،قیر و قطران ممکنست باعث سرطان مجاری تنفسی شوند. 24 بیماری ها و عوارض پوستی ناشی از کار 25 پوست آدمی بیش از هر قسمتی از بدن در معرض خطرات و حوادث و عوارض ناشی از کار عملکرد پوست : مایعات بدن را در محدوده های خاص خود نگه می دارد. از بافت های زیرین در مقابل میکروارگانیسم ها ،مواد زیان آور و پرتوها محافظت می کند. ویتامین Dتولید می نماید. به تنظیم درجه حرارت بدن کمک می کند. 26  بیماریهای پوس3تی 40ت3ا 50درص3د ک3ل بیماریهای ناش3ی از کار را تشکیل می دهد. حدود 90درص3د درماتوزهای شغل3ی را درماتی3ت تماس3ی 5 ،درصد موارد را عفونتهای پوس3تی و تعداد بس3یار کم3ی را کهی3ر ،ضایعات پیگمانی و برجستگیهای آکنه شکل وغیره تشکیل می دهد. تقریباً 80درص3د درماتی3ت های شغل3ی از نوع تحریک3ی و بقیه از نوع آلرژیک می باشند. 27 علل و عوامل مستعد کننده بیماری های پوستی ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ 28 نژاد جنس پوست تعریق جنس و سن فصل سابقه بیماریهای پوستی هیجانات و ناراحتی های روانی نظافت حساسیت فردی علل بوجود آورنده ‏ علل مکانیکی علل فیزیکی (گرما یا کسانی که دستشان مرتب در آب است و همچنین ‏ مواد رادیواکتیو علل و مواد شیمیایی مهمترین عامل ایجاد درماتیتهای شغلی هستند. ‏ ‏ (درماتیتهای شغلی معموالً قسمتهای باز پوست را می گیرند ). 29  شایعترین تظاهر درماتوزهای شغلی درماتیت تماسی است : -1تحریکی -2آلرژیک درماتوزهای شغلی : واکنش های اگزوماتوز نسبت به یک عامل تماس محیطی 30 درماتیت تماسی تحریکی ‏ به التهاب پوست ناشی از تماس با مواد محرک ،درماتیت تماسی تحریکی اطالق می شود. ‏ درماتیت تماسی تحریکی در هر فردی ممکن است رخ دهد مشروط بر اینکه غلظت ماده محرک کافی و مدت تماس با آن طوالنی باشد. ‏ روند التهاب در درماتیت تماسی تحریکی از طریق ایمنی میانجیگری نمی شود. ‏ درماتیت تماسی تحریکی از درماتیت تماسی آلرژیک شایعتر است. 31 درماتیت تماس آلرژیک : عبارت از واکنش التهابی ایمونولوژیک پوست به علت تماس با یک آلرژن و ناشی از ازدیاد حساسیت تأخیری یا ایمنی سلولی خصوصیات : ‏از طری3ق ی3ک رون3د ایمنولوژی3ک میانجیگری م3ی شود و رون3د حساس شدن اغلب به یک دوره زمانی 1تا 3هفته پس از تماس اولیه نیاز دارد. افراد در طی اولین تماس با آلرژن دچار هیچگونه واکنشی نمی شوند به عبارت دیگر جهت پیدایش ضایعه نیاز به تماسهای بعدی می باشد. ‏ارتباطی بین مدت و غلظت ماده وجود ندارد . ‏برخالف درماتی3ت تماس3ی تحریک3ی ضایع3ه ممک3ن اس3ت محدود ب3ه مح3ل اولیه تماس نبوده و معموالً به سایر نواحی بدن دور از محل اولیه نیز گسترش یابد. 32  سوختگی های نوک انگشتان در افراد مورد تماس با سیمان سریع االثر ( نکروز سطحی متمرکز در نقطه تماس ) ‏ 33 سوختگی های ناشی از اسید فلوئوریدریک : درد عمیق به فاصله 24ساعت بعد از تماس اریتم و ورم در انگشتان خطر نکروز استخوانی (درمان موضعی با گلوکونات کلسیم) بیماریهای سیستم قلبی عروقی 34  در محیطهای کاری عوامل مختلفی از قبیل مواجهه با مواد شیمیایی ،عوامل فیزیکی و استرسورهای روحی روانی بر دستگاه قلب و عروق اثر می گذارند. ایجاد بیماری قلبی عروقی ناشی از مواد شیمیایی زیان آور معمو ً ال به علت : oمواجهه های طوالنی با مقادیر کم oمواجهه ناگهانی با مقادیر زیاد مواد (مثل مسمومیت حاد با منوکسیدکربن) و ایجاد بیماری حاد 35 غالباً پزشکان توجهی به عوامل زیان آور محیط کار که منجر به بیماریهای قلبی عروقی می شود ،ندارند و به طور معمول عوامل خطر فردی مثل : ‏ سابقه خانوادگی افزایش فشار خون استعمال دخانیات افزایش کلسترول خون دیابت و چاقی جنس را بررسی می کنند. 36 اثبات تشخیص علت بیماری قلب و عروق به دالیل زیر مشکل است : ‏ ‏ ‏ ‏ 37 بیماری قل3ب و عروق حت3ی در غیاب تماس ب3ا عوامل زیان آور محیط کار شایع است. برای نشان دادن بیماری قل3ب و عروق ناش3ی از س3موم و س3ایر عوامل زیان آور شغل3ی هی3چ یافت3ه اختص3اصی بالین3ی ی3ا آس3یب شناختی وجود ندارد . اثبات وجود ماده س3می مشکوک در نس3ج قل3ب به ندرت امکان پذیراست. احتماال عوام3ل خط3ر شغل3ی ب3ا س3ایر عوام3ل خط3ر غی3ر شغلی در ایجاد بیماری قلبی اثر تشدید کننده دارند. ارزیابی بیماران مشکوک به بیماری قلبی عروقی ناشی از کار : اخذ سابقه شغلی مفصل و جامع با توجه به ارتباط موقت و زودگذر بین عالیم قلبی عروقی وتماس با عوامل خطر شغلی سعی در اثبات تماس با عوامل خطرساز مشکوک از طریق بدست آوردن اطالعات و در صورت امکان پایش مستقیم تماس کارگر ارزیابی سایر عوامل خطر قلبی انجام معاینه فیزیکی کامل انجام بررسی های تشخیصی مناسب نظیر آزمون یا تست ورزش ،آنژیوگرافی کرونری و ثبت الکتروکاردیوگرافی سرپایی در روزهای کاری و سایر زمانها به منظور اثبات آریتمی مرتبط با کار 38 بیماریهای سیستم گوارشی ناشی از کار 39 عوارض دهانی و دندانی ضایعات دندانی : الف ) ضایعات ناشی از تروماتیسم ها در بین : کسانی که مجبور به نگهداشتن میخ در بین دندان های خود هستند مثل نجارها وکفاش ها کسانی که با آالت موسیقی که در آنها می دمند کار می کنند. کارگرانی که در شیشه سازی به کمک لوله های فلزی توخالی در شیشه ها می دمند. بندبازانی که با دندان خود آویزان می شوند. کارگران مواجه با گردوغبار خراشنده مانند سیلیس و سیمان ضایعات ناشی از بهم ساییدن دندان ها ( در خلبانان و رانندگان وسایط نقلیه سنگین ) 40 ب) خورده شدن دندانها در بین : کارگران باطری سازی که با اسید سروکار دارند. ج) پوسیدن دندانها در بین : کارگرانی که با قند ،نمک و آرد سروکار دارند. کارگرانی که با الکل سروکار دارند. د) رنگین شدن دندانها : کارکردن با گردوغبار آهن کناره های دندان را به رنگ قرمز مایل به قهوه ای در می آورد. دندان های کارگرانی که با مس سروکار دارند رنگ خاکستری مایل به سبز تیره به خود می گیرد. مواجهه با کادمیوم و تری نیتروفنول باعث زرد شدن و جیوه سبب خاکستری شدن دندانها می شود. 41 ه ) دندان درد هوانوردانی که ضایعات دندانی داشته باشند هنگام صعود و باال رفتن در آسمان متسع شدن گازهای ناشی از تخمیرات در دندانهای فاسد درد شدید دندانها 42 • گردوغبار نمک موجب افتادن دندانها در کارگران نمک زارها می شود. •گردوغبار آرد موجب افتادن دندان ها بدون تظاهرات التهابی می شود. • مسمومیت مزمن با سرب ،جیوه ،منگنز ،اکسید دو کربن ،تری کلرو اتیلن و گوگرد با اثر بر لثه باعث افتادن دندانها می شود. ضایعات فکی : مهمترین و معروف ترین آن نکروز فک در اثر مسمومیت با فسفر در کارگران کبریت سازی و کود سازی 43 بیماریهای شغلی دستگاه عصبی و روانی 44 ابعاد روحی و روانی یكی از ابعاد مهم انسان اثر متقابل بر زندگی جسمی فرد گفته می شود حدود %20كارگران از آن رنج می برند و حدود %30غیبت ها ناشی از وضعیت نامناسب روانی می باشد. بیماریهای روانی عامل مهم تشنج در محیط كار و افت بهره وری 45 زماني که محيط شغلي تامين کننده حداقل خواسته ها و توقعات منطقي و معقول فرد نباشد موجب واکنش هاي غيرمعمول در فرد که به آن فشار رواني ناشي از شغل مي نامند مي شود. فشارعصبی ناشی ازکار ،به « بیماری نامرئی » مشهوراست که می تواند برفرد، سازمان وافراد درون آن تاثیر بگذارد .بنابراین هرگز نباید آن راکوچک شمرد . 46 فشارعصبی چیست ؟ عارضه ای است که سالمت جسمی وفکری فرد را به مخاطره می اندازد وزمانی به وجود می آید که بدن بیشتر ازحد معمول ازتوانایی هایش استفاده می کند. اثرات فشارعصبی برسالمت بدن یکی ازدالیل عمده بروز بسیاری ازعوارض مانند فشارخون باال و بیماری های قلبی ،فشارعصبی درازمدت است. درعین حال این گونه فشارهای طوالنی مدت می تواند خطرابتال به بیماری های فکری وروانی را نیز افزایش دهد. تغییرات رفتاری ناشی ازفشارباالی عصبی مانند کشیدن سیگار به میزان زیاد و استفاده از مواد مخدر نیزمنجر به کاهش چشمگیر سطح سالمت جسمی می شود . 47 عالیم فیزیکی فشارعصبی ناشی ازکار ‏بی خوابی سردرد ‏احساس خستگی مداوم ‏نامنظم شدن وضعیت گوارشی ‏سوزش معده ‏زخم معده ‏بی اشتهایی یازیاد خوردن ‏گرفتگی عضالت 48 عالیم روانی فشارعصبی ناشی ازکار ‏o 49 oتندمزاجی oحمالت عصبی oتحرک پذیری oکم شدن احساس شادی oضعف درتمرکز oکم شدن حافظه oاحساس گناه oبی تفاوتی oاحساس بیچارگی وشکست oعدم توجه به وضع ظاهری عدم توانایی درتصمیم گیری واحساس بی ارزش بودن دالیل ایجاد فشارعصبی درمحیط کار -1نوع وماهی3ت کار ( ب3ه ای3ن معن3ی ک3ه برخ3ی مشاغ3ل ذات3ا پراس3ترس هستند ). مثال مشاغ333ل مربوط ب333ه حرف333ه پزشک333ی ،کارمندان بازار بورس ، خ333برنگاران روزنام333ه ه333ا ،تجار ،مدیران تبلیغات333ی ،برنام333ه ریزان درسطح کالن و... -2باالبودن « تقاضای کاری » بی3ش ازح3د وتوان فرد ( ب3ه ای3ن معن3ی ک33ه فرد احس33اس کن33د تقاضای محی33ط کاربی33ش ازتوان اوس33ت واو برای برآورده کردن آنه333ا بای333د تالش بس333یاری ب333ه خرج دهد). 50  -3پایین بودن « محدوده اختیارات کاری» فرد : اگ3ر فرددرمحی3ط کارخود ازحدود اختیارات باالی3ی برخوردار باش3د مسلما با افزایش تقاضای کاری بهتر کنارخواهد آمد . نمون3ه بارزای3ن مس3ئله مقایس3ه ی3ک کارمن3د زیردس3ت بارئی3س اوس3ت . کارمن3د مجبوراس3ت کاره3ا راطب3ق برنام3ه دیکت3ه شده انجام ده3د ام3ا رئی3س م3ی توان3د ب3ا وجود بارکاری باال ،برنام3ه ه3ا را تغیی3ر دهد .دس3تور وظای3ف رابازنویسی کند ،تنبیه وتشویق کند وخالصه ازاختیارات باالیی برخورداراست. 51 سیلیکوزیس ناشی از تماس باسیلیس 52 اصلي ترين شكل سيليس كريستالي ،كوارتز نام دارد كه در تركيب بيشتر سنگها ديده مي شود مثال گرانيت %30سنگ لوح %40وماسه سنگ تقريبا %100كوارتز دارد هدف: در اوريل 1995برنامه مشتركي توسط كميته بهداشت حرفه اي سازمان بهداشت جهاني وسازمان بين المللي كار به منظور پيشگيري وحذف بيماري سيليكوزيس به تصويب رسيد كه هدف ازاين برنامه كاهش ميزان بروز وحذف كامل بيماري تا سال 2030مي باشد اين بيماري موجب مرگ تعداد زيادي از افراد در معرض تماس بين سالهاي 1968تا 1990در امريكا شده است امروزه همچنان در كشورهاي در حال توسعه در حال پيشرفت است 53 مشاغل در معرض خطر كدامند ؟ -1معدنكاري ،تونل سازي ،تهيه سنگ معدني ،خرد كردن وآسياب سنگ - 2توليد سيمان - 3صنايع توليد مواد شوينده -4مشاغل توليد كننده پودر سيليس (توليد خمير دندان ومواد شوينده - 5ريخته گري ،سند بالست وچاقوتيز كني -6حجاري ،سنگ كاري ،سنگ تراشي ومجسمه سازي ،كارساختماني وبنايي ،راه سازي ،صنايع شیشه 54 روش هاي پيشگيري وكنترل سيليكوزيس -1پيشگيري اوليه الف-استفاده از تركيبات جايگزين سيليكا در اين روش از تركيبات ايمن تر سيليكا استفاده مي شود مثال در شن زني مي توان از ساير تركيبات مثل پالستيك ،مس سرباره واكسيد آلومینيوم استفاده نمود . 55 ب-اقدامات فني ومهندسي در محل هايي كه تماس با تركيبات سيليكا غير قابل اجتناب است روش هايي مانند مرطوب كردن گردوغبار ،نصب سيستم تهويه موضعي وجمع آوري ذرات گردوغبار محيط براي كاهش ميزان تماس با گردوغبار سيليكا توصيه مي شود 56 ج –پيشگيري فردي -1آموزش كارگران شاغل در معرض خطر شستشوي دستها قبل از خوردن وآشاميدن -3تعويض لباس ها پس از پايان فعاليت كاري روزانه -4استفاده از ماسك تنفسي مخصوص گردوغبار سيليس(ماسك مدل (N95واموزش نحوه استفاده صحيح از ماسك در مكان هاي آلوده به ذرات گردوغبار 57 -2پيشگيري ثانويه الف-معاينات بدو استخدام ب-معاينات ادواري كارگران در معرض گردوغبار ج-معاينات غربالگري افراد در معرض خطر از طريق راديوگرافي قفسه سينه وتست اسپيرومتري 58 عوارض بيماري سيليكوزيس: فيبروز ريوي منتشرافزايش احتمال ابتال به سل تا 30برابرسرطان ريهبيماري كليوياختالالت سيستم ايمني هومرال (بيماري هاي بافت همبند مثل آرتريتروماتوييد) بيماري قارچي59 درمان : سيليكوزيس درمان اختصاصي ندارد ودرمان فقط نگهدارنده است -1جلوگيري از تماس افراد مبتال با گردوغبار سيليس -2پرهيز از كشيدن سيگار خصوصا در محيط كار 60 61