بیماری‌های منتقله از طریق آب

بیماری‌های منتقله از طریق آب

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمموضوع تحقیق:بیماری های منتقله از طریق آباستاد راهنما : خانم مهندس هراتیانگرد آورنده : محمد حسن محمودی

اسلاید 2: مقدمه: به دلیل اینکه آب نقش اساسی در بقای زندگی انسان دارد در صورت آلوده بودن توانایی زیادی برای انتقال انواع گوناگون از بیماریهاو امراض را نیز دارد .این بیماریها بوسیله باکتریها ، ویروس ها،پروتوزوئرها و کرمها در انسان ایجاد میشوند.منابع و مخازن آب از جمله رودخانه ها ، کانال آب ها ،دریاچه ها و سد ها به ویژه در مناطق گرمسیر زمینه را برای رشد میزبانهای واسط ،انگلها و ناقلایی مانند پشه ها و سایر گزنده ها فراهم می سازند.

اسلاید 3: طبق برآوردهایی که در یک گزارش سازمان بهداشت جهانی منتشر شده ، از هر ۱۰‬بیماری در جهان ، یک بیماری به دلیل آب ناسالم است و شش درصدمرگ و میرهادر سراسر جهان از آب ناسالم ناشی می‌شود. این سازمان تخمین می‌زند که ‪ ۹/۱‬درصد بیماری هایی که هر سال گزارش می‌شودبر اثر مشکلات مرتبط با آب باشد. در کشورهای توسعه یافته ، کمتر از یک درصد مرگ و میرها بر اثر آب ناسالم است و در کشور های در حال توسعه این آمار به متوسط هشت درصد می‌رسد . آمار نشان می‌دهد که عرضه آب ناسالم عامل ‪ ۲۲‬درصد بیماری‌ها در افراد زیر ‪ ۱۴‬سال و یک چهارم مرگ و میر افراد جوان است.

اسلاید 4: بیماری های منتقله از آب شامل: 1-وبا 2-هپاتیت A 3-هپاتیت E 4-شیگلا 5-ژیاردیاز 6-حصبه یا تیفوئید 7-لپتو سیپروسیس 8-شیستوزوما 9-کرم آسکاریس 10-کیست هیداتیک 11-آمیب هیستولیتیکا

اسلاید 5: 1-وبا وبا یکی از بیماریهای واگیر عفونی است که فقط در انسان ایجاد بیماری می‌کند. عامل بیماریزایی وبا یک باکتری به نام ویبریو کلرا است و این بیماری در اثر سم تولید شده از این باکتری که در روده کوچک تکثیر می‌یابد،ظاهر می‌شود .عامل بیماری مدت زیادی در آب زنده می‌ماند و در مناطقی که سطح آبهای زیر زمینی آن بالا است، بیشتر شایع است و بیشتر عامل بیماریزا از طریق مدفوع و فاضلاب قابل انتقال است.

اسلاید 6: علائم بالینی بیماری وبا دو مرحله است: مرحله تخلیه ای بیمار ناگهان دچار اسهال آبکی ، پرفشار و بدون درد می‌شود و اندکی بعد استفراغ روی می‌دهد. در موارد شدید ممکن است حجم مدفوع از 250 سی‌سی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در 24 ساعت بیشتر شود و بیمار تا 40 بار در روز مدفوع داشته باشد.

اسلاید 7: مرحله روی هم خوابیدگی عروق (کلاپس): به زودی به علت کم شدن آب بدن ، بیمار وارد این مرحله می‌شود. با از دست دادن 5 - 3 درصد وزن طبیعی بدن ، تشنگی و با کاهش 8 - 5 درصد وزن بدن ، ضعف و سرگیجه دیده می‌شود. کاهش بیش از 10 درصد وزن بدن ، منجر به ترشح کم ادرار و گاهی قطع کامل ادرار ، نبض ضعیف ، چشمهای گود رفته ، پوست چروکیده ، شکم فرورفته ، گرفتگی عضلانی به علت اختلالات در میزان الکترولیتهای بدن و در شیر خواران فرورفتگی ملاج و در نهایت خواب آلودگی و مرگ می‌شود.

اسلاید 8: راههای انتقال تماس مستقیم این بیماری به ندرت از طریق دستهای آلوده، تماس با مواد مدفوعی و استفراغ بیماران ، ملحفه و لوازم آلوده منتقل می‌شود. تماس غیر مستقیم از طریق آب آلوده به مدفوع انسان ، منابع آب حفاظت نشده ، غذای آلوده ، سبزیجات و میوه‌های آلوده و یا شسته شده با آب آلوده ، شیر آلوده و بستنی تهیه شده از منابع غیر مطمئن.

اسلاید 9: پیش گیری: چون بیماری بیشتر از طریق آب آلوده شیوع می‌یابد، سعی کنیم برای نوشیدن آب ، شستشوی ظروف ، خوردن سبزیجات از آب لوله کشی کلردار استفاده کنیم،در غیر این صورت آب را بجوشانیم و پس از سرد شدن مصرف کنیم. سبزیجات و میوه‌ها را قبل از مصرف با محلول پرکلرین گندزدایی و پس از شستن با آب سالم مصرف کنیم.

اسلاید 10: از خوردن ماهی خام یا کم پخته که از آب آلوده گرفته شده، اجتناب کنیم.ضمنا بالا نگه داشتن اسیدیته معده و کم بودن رطوبت برای پیش گیری موثر هستند. در اغلب بیماران مبتلا به وبا ، تنها درمان با O.R.S کافی است . در موارد دهیراتاسیون شدید ، بمنظور پیشگیری از بروز شوک ،نارسایی کلیه و مرگ در ابتدا می بایست مایعات و الکترولیتهای از دست رفته را با محلولهای وریدی جبران کرد.

اسلاید 11: 2-هپاتیتA : این بیماری ویروسی شیوع جهانی داشته و پیش بینی میشود سالیانه 4/1 میلیون نفر در جهان را مبتلا کند.در بررسی که توسط cdc در سال 1997 انجام گرفت موارد علامت دار هپاتیت a در همان سال 90000 نفر ( شامل 100 مورد مرگ و میر ) و موارد بدون علامت 8001 نفر تخمین زده شد. هپاتیت A عمدتاً از طریق دهانی – مدفوعی منتقل شده و در مناطقی که دارای وضعیت اجتماعی – اقتصادی پایینی هستند شیوع بیشتری دارد . Outbreak های این ویروس در افراد یک جامعه به علت آب آلوده میتواند ایجاد شود.

اسلاید 12: انتقال ویروس هپاتیت :A تماس فرد با فرد تماس با آب با غذای آلوده غذاهای دریایی خام یا کم پخته انتقال از طریق تزریق خون کارکنان مراکز سالمندان یا سایر مراکز عمومی بیش تر در خطر هستند

اسلاید 13: پیش گیری: 1-کاهش فقر 2-ارتقاء فرهنگ 3-آموزش بهداشت 4-تصفیه مناسب آب 5-دفع صحیح فاضلاب

اسلاید 14: 3-هپاتیت E: اولین بار در سال 1955 یک اپیدمی هپاتیت اتفاق افتاد که در آن حداقل 30000 بیمار مبتلا به زردی شدند و بررسیهای کامل تر نشان داد که این اپیدمی توسط ویروس جدیدی غیر از A بوده که هپاتیت E نامگذاری شد . امروزه ویروس هپاتیت E شایعترین علت اپیدمی های هپاتیت دهانی – روده ای میباشد. شایعترین راه انتقال این ویروس از طریق آب آلوده شده توسط مدفوع فرد مبتلا است. راه پیش گیری این ویروس شبیه نوع A است.

اسلاید 15: 4-شیگلا شيگلوزيس يكي از موارد بيماريهاي منتقله ازآب و غذا مي باشد،كه توسط باسيل شيگلا ايجاد مي شود. این باسیل از طريق غذا، آب ، تماس فردبه فرد و مدفوع – دهاني و حشرات منتقل مي شود. دوز آلوده كننده اين باكتري پايين و حدود 200 تا 10 ارگانيسم مي باشد. اين باكتري تمامي گروههاي سني بويژه كودكان شش ماهه تا 10 سال را در بر مي گيرد .

اسلاید 16: علائم: دوره نهفتگي بيماري ۱ تا ۷ ساعت و مدت آن ۴ تا ۷ روز می باشد. علايم بيماري بصورت اسهال شديد همراه خون و بلغم ، درد ناحيه پايين شكمي به همراه تب مشاهده مي شود. پیش گیری: كنترل صحيح آب، غذا وشير، دفع صحيح فاضلاب وكنترل حشرات، جداسازي بيماران وشناسايي ناقلين به ويژه دست اندر كاران تهيه مواد غذايي ودرمان اشخاص عفوني با آنتي بيوتيك در حذف ارگانيسم موثر مي باشد.

اسلاید 17: 5-حصبه: حصبه بیماری عفونی شدیدی است که میکروب آن از راه دهان ، وارد بدن می شود و از طریق مدفوع و ادار ، دفع می گردد. بیماری حصبه ، اغلب در فصل تابستان سریعتر از زمستان از بین می رود. حصبه را «تب روده» نیز می گویند. این بیماری در کشور ما رواج دارد. عامل حصبه باکتری به نام سالمونلا تیفی است. باکتری تولید کننده حصبه ، در آب راکد و مخازن آب ، 3 تا 4 هفته زنده می ماند..

اسلاید 18: راههای انتقال: حصبه، از طریق تماس مستقیم با شخص بیمار به دیگران سرایت می کند. همچنین ممکن است از طریق آب آلوده و غیر بهداشتی، شیر نجوشیده، فرآورده های شیری غیر پاستوریزه و غذاهای آلوده، سرایت نماید. افرادی که در تهیه و توزیع مواد غذایی دخالت دارند، ممکن است حامل میکرب حصبه بوده و باعث آلودگی مواد غذایی و مصرف کنندگان آن شوند. همچنین مگس در انتقال و انتشار این بیماری، نقش دارد. میوه و سبزیجاتی که ضد عفونی نشده اند، عامل دیگر انتقال این بیماری هستند. همچنین حیوانات خانگی مثل سگ، گربه ... در انتقال حصبه نقش دارند.

اسلاید 19: پیش گیری: استفاده از آب آشامیدنی بهداشتی و لوله کشی ، وجود سیستم بهداشتی فاضلاب ، دفع صحیح زباله ، بالا بردن سطح آموزش بهداشت همگانی، جوشاندن و یا پاستوریزه کردن شیر و فراورده های آن ، معاینه منظم افرادی که با مواد غذایی در اماکن عمومی سر و کار دارند ، موجب کاهش بیماری حصبه می شود. حاملین میکرب حصبه و بیماران باید تحت نظر پزشک، درمان و پیگیری گردند.

اسلاید 20: 6-ژیاردیاز: ژیاردیاز یک عفونت تک یاخته ای روده باریک است که توسط ژیاردیا لامبلیا ایجاد می‏شود و اغلب بدون نشانه بالینی است اما می‏تواند به صورت اسهال حاد یا مزمن تظاهر نماید. به دلیل آنکه تعداد زیاد انگل در عمل جذب ویتامین‏های محلول در چربی و چربیها اختلال ایجاد می‏کند در عفونتهای شدید ممکن است استئاتوره ، کم خونی ، ضعف و کاهش وزن مشاهده گردد. 

اسلاید 21: انتقال: انسان تنها مخزن شناخته شده انگل است و انتقال بیماری از شخص به شخص یا از طریق مصرف غذا و آب آلوده ( (fecal-oralصورت می‏گیرد. به ندرت با نفوذ فاضلاب در آب آشامیدنی یک شهر ممکن است عفونت ژیاردیائی به صورت همه گیر بروز کند و باید توجه داشت که کلرینه کردن آب به روش معمول کیست ژیاردیا را نابود نمی‏کند. در برخی موارد در اسهال مسافران، ژیاردیا مسئول بوده است.

اسلاید 22: پیش گیری: برای پیش گیری قاعدتا باید بر آب آشامیدنی کنترل داشت و دفع فاضلاب را به شکل اصولی مدیریت کرد. ضمنا افراد بیمار باید از افراد سالم جدا شوند. همچنین درمان کامل افراد بیمار برای پیش گیری لازم است.

اسلاید 23: 7-لپتو سیپروسیس: این بیماری که نام علمی آن لپتوسپیروز است یک بیماری عفونی مشترک انسان و حیوان است و در جوامعی که شغل غالب افراد آن کار کشاورزی و یا ماهیگیری است دیده می شود. در مناطقی که وضعیّت خدمات بهداشتی درمانی آن مطلوب نباشد تا ۲۰% موجب مرگ و میر می شود. این بیماری به تب برنج، تب شالیزار، تب شالیکاران، تب مزارع و تب برنجکاران معروف است.

اسلاید 24: علائم بیماری با تب و لرز و سردرد (علائمی شبیه سرما خوردگی) شروع می شود و در مراحل شدیدتر علائم دیگری مثل یرقان و نارسایی کلیه به آن افزوده می شود و ممکن است بیمار به دیالیز احتیاج پیدا کند. راه انتقال بیماری عامل این بیماری که یک باکتری است از راه ادرار حیوانات آلوده دفع می شود و می تواند ماه ها در آب زنده بماند. آب راکد به عنوان یک وسیله مهم برای انتقال این بیماری است.

اسلاید 25: راه های پیشگیری از شنا کردن در آب هایی که به سالم بودن آن مطمئن نیستید خودداری کنید. در محیط هایی که گاو و گوسفند نگهداری می شود و یا به منظور چراکردن در آن وارد می شوند با پای برهنه وارد نشوید. در زمان درو برنج معمولاً دست و پای کشاورزان توسط ساقه های برنج زخمی می شود. زخمها نباید با آب اطراف شالیزار شسته شود. از راه رفتن با پای برهنه در آب های رودخانه، چاله ها و گودال ها خودداری کرده و در این آب ها چیزی نشوئید.

اسلاید 26:

اسلاید 27: 8-شیستوزوما: شيستوزوميازيس يا بيلهارزيازيس از مهمترين بيماريهاى انگلى است. در انسان اين بيمارى معمولا در اثر 3 گونه شيستوزوما بنامهاى ش. هماتوبيوم، ش. مانسونى و ش. ژاپونيكم ايجاد مى شود. زيستگاه كرم بالغ آنها بترتيب در عروق شبكه لگني، عروق مزانتر تحتانى و عروق مزانتر فوقانى است و در آنجا جفتگيرى وتخمگذارى مى كنند. اندازه آنها حدود يك سانتى متر است.   انواع  شيستوزوميازيس جمعا هر ساله 150 ميليون نفر را در جهان آلوده مى كنند و موجب مرگ 1-5/0 ميلون نفر مى شوند و بدين ترتيب در ميان بيماريهاى انگلي، بعد از مالاريا بيشترين مرگ و مير را دارد.

اسلاید 28: انگل عامل بیماری نوعی كرم پهن است كه در آب ‌های شیرین دارای حلزون زندگی می‌كند. هنگامی كه ادرار یا مدفوع افراد مبتلا وارد آب می‌شود، آب به تخم كرم آلوده می‌شود. نوزاد کرم از تخم خارج شده و وارد بدن حلزون می‌شود و پس از تکمیل کردن مراحل رشد خود ، از بدن حلزون خارج و در آب قرار می‌گیرد. كودكان و بزرگسالان هنگام شنا ، حمام كردن ، ماهیگیری یا شالیكاری در آب‌های آلوده به این انگل مبتلا می‌شوند. كرم از طریق پوست وارد بدن شده و در خون راه می‌یابد و باعث كم خونی،اسهال،خونریزی داخلی،آسیب اندام‌ها و به ندرت مرگ می‌شود.

اسلاید 29: پیش گیری: بهترین راه برای پیش گیری از بین بردن آب های آلوده و آموزش بهداشت برای استفاده نکردن از این آب ها است. تصفیه مناسب آب و ارائه دستگاههای تصفیه خانگی و یا استفاده از چکمه و دستکش می تواند کارساز باشد.

اسلاید 30: 9-کرم آسکاریس: کرم معمولی روده انسان و خوک یا آسکاریس لومبر یکوئیدس یک کرم لوله‌ای است .بسیاری از آنها در آب یا خاک بطور آزاد زندگی می‌کنند و بسیاری دیگر نیز در بافتها یا مایعات جانوران وگیاهان به حالت انگل به سر می‌برند. طول کرم ماده 20 تا 40 سانتیمتر است ولی کرم نر 5 تا 15 سانتی متر است. كرم ماده بالغ جفت گيري كرده و روزانه بيش از دويست هزار تخم مي گذارد ،‌تخم آن بيضي شكل و قهوه اي رنگ است . كرمها از محتواي غذايي داخل روده تغذيه مي كنند .

اسلاید 31: راههای انتقال: طریقه انتقال کرم فکال – اورال است .این کرم با مصرف آب ، سبزي يا موادغذايي آلوده می تواند باعث بیماری در افراد شود. بيشترين درصد این بیماری در گروه سني 5 تا 9 سال يعني كودكاني در سن دبستان و قبل از دبستان بوده و این کودکان بيشتر از بالغين در تماس با خاك الوده قرار دارند.

اسلاید 32: علائم: علائم این بیماری به مسیری که کرم در بدن طی می کند بستگی دارد. عبور لاروها از كبد بر اين عضو تأثير مي گذارد و گاهي باعث بزرگي و دردناكي آن مي شود ،‌جايگزني آنها در ريه ناراحتي هاي تنفسي ايجاد مي كند که علائم آن عبارتند از سرفه هاي خشك ،‌تنگي نفس ،‌تب و صداهاي غير طبيعي در سمع ريه ، اين مسير بيشتر از دو هفته طول نمي كشد . مرحله استقرار كرم بالغ در روده: علائم معمولي اين مرحله درد ناحيه شكم ، بي اشتهايي و سوء‌هاضمه مي باشد. علائم عمومي شامل بيخوابي ، تشويش و ساييدن دندانها هنگام خواب است . شايعترين شكايت بيماران مبتلا به آسكاريس ، درد مبهم شكمي است .

اسلاید 33: پیش گیری: 1 – دفع بهداشتي مدفوع و جلوگيري از آلودگي خاك ، بخصوص در اطراف محل بازي و ورزش كودكان  2 – آموزش مردم درمورد نحوه صحيح استفاده از توالت وشستشوي دستها قبل از دست زدن به غذا  3 – محفوظ نگه داشتن غذاها از آلوده شدن با فضولاتي كه امكان دارد به تخم انگل آلوده باشند .  4 – كوتاه كرد ن مرتب ناخن ها بخصوص در كودكان .  5 - از آنجا كه انسان ميزبان نهايي بسياري از كرمها مانند آسكاريس و اكسيور ، تنيا ساژيناتاو … مي باشد وتشخيص و درمان افراد آلوده نه تنها موجب بهبود آنان مي شود ، بلكه اقدام بسيار موثري در جهت قطع زنجيره انتقال و مبارزه با منابع و مخازن نيز به حساب مي آيد.

اسلاید 34: کیست هیداتیک: بیماری هیداتیوز یا کیست هیداتیک که عامل آن يك نوع انگل از دسته كرمهاي پهن بنام Echinococcus granulosus مي باشد. روده سگ و حيوانات ديگر مثل گرگ و گربه سانان مخزن اصلي كرم بالغ است. آلودگي انسان زماني اتفاق مي افتد كه به طريقي تخم انگل وارد بدن وي شود كه در صورت تماس مستقيم باسگ و يا خوردن سبزيجات وغذاهاي آلوده وخوردن آب آلوده به تخم انگل مبتلا مي شود. خوردن گوشت آلوده به كيست در انسان توليد بيماري نمي كند ولي خوردن آن توسط سگ و سگ سانان باعث ادامه چرخه انتقال بيماري مي گردد. دوره كمون ممكن است بين 5تا20 سال طول بكشد و در غالب موارد سالها طول ميكشد تا بيماري علامتدار شود و گاها كيست خودبخود بهبودي پيدا ميكند.

اسلاید 35: علائم : بستگی به عضو درگیر دارد. در كيست هاي كبدي علائمي مثل بزرگي كبد ، قولنج كبدي و زردي ديده مي شود. در كيست هاي ريه علائم مختلفي از جمله سرفه ، تنگي نفس ، دردهاي قفسه سينه و خلط خوني ديده مي شود. كيست در كليه با سوزش ادرار و وجود خون در ادرار خودنمايي مي كند. كيست قلبي ممكن است باعث تپش قلب ، تنگي نفس، اختلال عمل قلب گردد. كيست در مغز موجب اختلالات عصبي تاري ديد ، لرزش و صرع مي گردد.

اسلاید 36: پیش گیری: 1- بعد از ذبح نباید اندامهای آلوده در دسترس سگها قرار گیرد. 2- آگاه نمودن مردم در زمينه استفاده از سبزيجات به نحوي كه سبزي بايد كاملاً با مواد ضدعفوني كننده شسته و بعد مصرف گردد. 3 - كساني كه داراي سگ خانگي و گله هستند، مي بايست تماس محدودي با آنها داشته باشند.(زیرا می بدن آنها ممکن است آوده به تخم باشد) 4 -از كشتار حيوانات(گاو، گوسفند و بز ) در خارج از كشتارگاه اكيداً خودداري شود. 5 - مبارزه با سگ هاي ولگرد شامل معدوم نمودن آنها از طرق مختلف و همچنين جمع آوري و دفن صحيح زباله

اسلاید 37: آمیبیازیس: آمیب هیستولیتیکا عامل ایجاد این یماری است. این انگل بیشتر عفونت روده ای ایجاد می کند. بعضی افراد بیشتر دچار آلودگی می شوند از جمله کسانیکه در مناطق با بهداشت پائین زندگی می کنند و یا کسانیکه به این مناطق سفر می کنند. همچنین افرادی که در محلهائی بطور گروهی زندگی می کنند مثلاً پادگانها، خانه سالمندان ، محل نگهداری افراد عقب مانده ذهنی .

اسلاید 38: راههای انتقال: ابتلا به این عفونت در اثر ورود کیست این انگل تک سلولی از طریق آب یا غذای آلوده بدرون دستگاه گوارش فرد صورت می گیرد. کیست این انگل بسیار مقاوم بوده و می تواند هفته ها در خاک مرطوب زنده بماند. پس از ورود کیست به دستگاه گوارش، تبدیل به شکل فعال خود شده و باعث ایجاد بیماری می شود. مهمترین روش انتقال این انگل آب و غذای همین طور سبزیجات آلوده است.

اسلاید 39: علائم: فقط ۱۰% موارد عفونت، علامتدار شده و در بقیه موارد فرد علائم بیماری را نشان خواهد داد. این علائم معمولاً ۶-۲ هفته پس از خوردن کیست آغاز شده و بصورت اسهال ( که دفعات آن در طول روز ممکن است به ۱۲-۶ بار برسد.)درد شکم، دل پیچه خود را نشان می دهد. اما شدیدترین فرم بیماری گوارشی آن اسهال خونی آمیبی است که با خون در مدفوع، تب، درد شکم خود را نشان می دهد.

اسلاید 40: پیش گیری: ًاگر به مناطق آلوده سفر می کنید حتماً فقط یا از آب جوشیده و یا آب معدنی های بسته بندی شده استفاده کنید. یک روش دیگر استفاده از دستگاههای فیلتر آب بوده که کوچکتر از یک میکرون باشد و می تواند آلودگی ها را تصفیه کند. همچنین استفاده از« قرص ید » که در آب حل می شود می تواند آنرا ضد عفونی کند. همچنین سبزی ها و میوه ها را باید کاملاً با احتیاط مصرف کرد. لازم است فرد پس از دستشوئی، قبل از آماده کردن و خوردن غذا حتماً دست خود را با آب و صابون بشوید تا انتقال بیماری به دیگر افراد صورت نگیرد.