بیماری سنگ کلیه

بیماری سنگ کلیه

اسلاید 1: به نام خدا

اسلاید 2: بیماری سنگ کلیه

اسلاید 3: بیماری سنگ کلیه : RENAL STONE

اسلاید 4: مروری مختصربر Anatomy va physiology کلیه و مجاری ادراری :

اسلاید 5: Urinary SystemBased on: Mader, S., Inquiry Into Life, McGraw-Hill

اسلاید 6: Anatomy of the KidneyBased on: Mader, S., Inquiry Into Life, McGraw-Hill

اسلاید 7: NephronBased on: Mader, S., Inquiry Into Life, McGraw-Hill

اسلاید 8: Urine moves from the collecting ducts through the kidney pelvis to the ureterBased on: Mader, S., Inquiry Into Life, McGraw-Hill

اسلاید 9: Urine moves from the kidneys, through the ureters to the bladder and finally through the urethraBased on: Mader, S., Inquiry Into Life, McGraw-Hill

اسلاید 10: تاریخچه بیماری سنگ کلیه :

اسلاید 11: سنگهای ادراری قدمتی ۷۰۰۰ ساله دارند که از دوران حیات اولیه تا زندگی مدرن امروزی بشر از بیماریهای ناشی از سنگ رنج می برده است گرچه علت آنرا در بعضی موارد می دانسته اند ،ولی امکاناتی که بتوان با سنگ یا عفونت ناشی از آن مبارزه کرد را در دست نداشته اند .

اسلاید 12: بقراط حکیم ۴۶۰ سال قبل از میلاد به وجود سنگ در انسان پی برد . در سال ۸۶۵ میلادی محمد ذکریای رازی درباره درمان جراحی سنگ مثانه از ناحیه پرینه صحبت کرده است . در سال ۹۸۰ میلادی با تولد ابن سینا دانش طب آن زمان متحول می گردد و در کتاب سوم خود در فصل ۲۰- ۱۸ تماما درباره اورولوژی صحبت می کند .

اسلاید 13: پروسه ایجاد بیماری سنگ کلیه :

اسلاید 14: هنوز دلیل قطعی شکل گیری سنگ کلیه از نظر پزشکی با قطعیت اثبات نشده است . - 1در حالت طبیعی کلیه ها مواد ضد رسوب ترشح می کنند که مانع از تجمع کریستالها و پیدایش سنگ در داخل بدن میشوند. اما گاه این مواد کارایی خود را از دست می دهند و باعث تجمع رسوب مواد دفعی از بدن میشوند که سرانجام منجر به سنگ کلیه میشوند .

اسلاید 15: 2- پروسه سنگ سازی مجموعه وقایعی است که منجر به فوق اشباع شدن (supersaturation ) نمک هایی می گردد که در تشکیل سنگ دخالت دارند. این مواد فوق اشباع نیز باعث تشکیل هسته اولیه و کریستالهائی می گردد و تجمع آنها منجر به تشکیل سنگ می شود . بعضا هر 2 عامل در ایجاد سنگ مهمند.

اسلاید 16: مواد تشکیل دهنده سنگ کلیه چیست ؟

اسلاید 17: شایعترین مواد تشکیل دهنده سنگ کلیه اسید اگزالیک و اسید ارویک و رسوبات کلسیم سه نوع یون (مواد رسوبی) هستند هر گاه چگالی این مواد در داخل ادرار فردی بالا میرود و بدن وی مستعد ساختن سنگ می گردد.

اسلاید 18: عوامل‌ مستعد کننده در ایجاد سنگ کلیه :

اسلاید 19: - رژيم‌ غذايي‌ نامتناسب‌ (مصرف‌ بيش‌ از حد كلسيم‌) - سابقه‌ خانوادگي‌ سنگ‌ كليه‌ - پركاري‌ پاراتيروييد - در بستر افتادن‌ طولاني‌ مدت‌ به‌ هر دليل‌ عفونت های ادراری و شغل های بی حرکت مثل کارمندان و رانندگانی که مدت زیادی ثابت روی صندلی می نشینند و همچنین مناطق جغرافیایی جز عوامل سنگ ساز كليه‌ محسوب میشوند .

اسلاید 20: انواع سنگ ها از نظر اندازه :

اسلاید 21: 1- سنگ‌هاي‌ كوچك‌ :به‌ آساني‌ همراه‌ ادرار از طريق‌ حالب‌ دفع‌ مي‌گردند. )کمتر از /7 (cm

اسلاید 22: 2- سنگ‌هاي‌ بزرگ‌ :(بزرگتر از 1cm) معمولاً در كليه‌ مانده‌ و بدون‌ علامتند، هرچند كه‌ مي‌توانند به‌ كليه‌ آسيب‌ بزنند.

اسلاید 23: 3- سنگ‌هاي‌ بين‌ اين‌ دو اندازه‌ :(1cm- 7/) كه‌ از طرفي‌ به خاطر کوچک بودنشان قابليت‌ ورود به‌ حالب‌ را داشته‌ و از طرف‌ ديگر به‌ اندازه‌ كافي‌ كوچك‌ نيستند تا عبور آنها از حالب‌ به‌ آساني‌ صورت‌ گيرد و حرکت آنها باعث‌ ايجاد درد شديد مي‌گردند. اين‌ سنگ‌ها معمولاً در طي‌ چند روز دفع‌ مي‌گردند. چنانچه‌ حركت‌ سنگ‌ متوقف‌ شده‌ و باعث‌ انسداد ادراري‌ گردد، براي‌ پيشگيري‌ از آسيب‌ بيشتر كليه‌ بايد با کمک اعمال جراحی خارج‌ گردد.

اسلاید 24: عوارض احتمالي:

اسلاید 25: UTI عفونت دستگاه ادراري RECURRENT عود مجدد سنگ Perforation نفرون کلیه

اسلاید 26: انواع سنگ های کلیوی از نظر مواد تشکیل دهنده :

اسلاید 27: 1- سنگ اگزالات كلسیم : ‌ Calcium stonesسنگ اگزالات كلسیم :

اسلاید 28: سنگ‌های كلیوی كه از نوع اگزالات كلسیم با فسفات كلسیم هستند ۷۰% سنگ‌های كلیوی را تشكیل می‌دهند كه طبق بررسی‌های به عمل آمده ممكن است زمینه ژنتیكی در آن مؤثر باشد.شایعترین نوع سنگ در بین آریایی ها می باشد .

اسلاید 29: 2- سنگ‌های اوراته: Uric acid stones

اسلاید 30: این سنگ ها متمایل به قهوه ای اند و حدود ۴% موارد سنگ کلیه را تشکیل می دهند. افزایش دفع اسید اوریک، در اثر اختلال در سوخت و ساز واسطه ای پورین ها رخ می دهد، که در بیماری نقرس یاgout دیده می شود. البته ممکن است در اثر بیماری های تحلیل برنده ی دیگر نیز، که سبب شکسته شدن سریع عضلات می شوند، هم به وجود آید. شایعترین سنگ در بین اروپاییان است بر خلاف ایرانی ها .

اسلاید 31: 3- سنگ‌های سیتسئینی:

اسلاید 32: این سنگ ها حدود ۱% موارد سنگ کلیه را تشکیل می دهند. این بیماری ژنتیکی نسبتاً نادر، در اثر اختلال ژنتیکی در بازجذب کلیوی اسید آمینه ی سیستئین رخ می دهد.

اسلاید 33: Struvit stone (سنگ‌های گوشه‌دار) :

اسلاید 34: این سنگ ها از نظر شیوع، بعد از سنگ های کلسیمی هستند که حاوی آمونیوم، فسفات و منیزیم می باشند. در واقع این سنگ ها حدود ۱۵-۵% موارد سنگ کلیه را تشکیل می دهند. این سنگ ها با عفونت های سیستم ادراری ارتباط دارند، به این علت به آنها سنگ های عفونی گفته می شود.

اسلاید 35: علایم بیماری شامل :

اسلاید 36: مهمترین علامت این بیماری درد بسیار زیاد، (ابتدا درد کم و به مرور زمان درد بیشتر می شود). محل درد در قسمت پایین شکم است و ممکن است تا کشاله ران نیز کشیده شود.

اسلاید 37: Hemoturia وجود خون در ادرارA nuria - کاهش دفع ادرار و یا قطع کامل آنDy suria- درد در هنگام ادرار کردنpyuria وجود چرک در ادرار retention احتباس ادرار

اسلاید 38: - حالت تهوع و استفراغ و معده درد- عفونتتبسرماخوردگی - وجود چرک در ادرار- نفخ

اسلاید 39: درد چه موقع ايجاد می شود؟

اسلاید 40: معمولا سنگ وقتی می خواهد دفع بشود، درد ايجاد می کند و وقتی جايش ثابت شد، درد از بين می رود، به عبارتی وقتی درد سنگ کليه از بين رفت، مفهومش دفع سنگ نيست.

اسلاید 41: آیا اندازه سنگ کليه با شدت علائم آن ارتباطی دارد؟

اسلاید 42: هر چند هيچ ارتباطی بين اندازه و علائم سنگ وجود ندارد اما این حالت یک حالت گول زننده است .

اسلاید 43: بيمار نبايد فکر کند که چون ديگر درد ندارد پس همه چيز خوب شد و سنگ از بين رفته است بلکه بايد به کمک سونوگرافی و عکس راديولوژی مخصوص کليه و مجاری ادرار، اين سنگ پيگيری شود و اگر پيدا نشد آن وقت بگوييم که دفع شده است .

اسلاید 44: یک تصور اشتباه عامیانه :آیا نوع آب مصرفی در ایجاد سنگ کلیه دخالت دارد؟

اسلاید 45: زیاد اعتقادی به املاح موجود درآب برای سنگ سازی نیست ولی گرچه سختی آب را گاهی اوقات مطرح می کنند اما مهم است که آب هرچقدر سنگینی و املاح دارباشد مصرف کردن آن بیشتراست .

اسلاید 46: با تشکر

اسلاید 47: گردآورنده : ابوالفضل عسکری پرستاری 87 پاییز 1389