تأثیر عوامل محیط بر رشد و نمو سبزی ها
اسلاید 1: تأثير عوامل محيطي بر رشد و نمو سبزي‌ها:فتوسنتز و رشد و نمو گياهان تحت تأثير عوامل ژنتيكي و محيطي است. هر گياهي خصوصيات ژنتيكي خود را از والدين خود به ارث مي‌برد. اما عوامل محيطي نيز با توجه به نوع آب و هواي منطقه، زمان كشت و نحوه انجام عمليات زراعي بر رشد و نمو سبزي‌ها تأثير مي‌گذارند. اين عوامل محيطي شامل: نور، دما، دي‌اكسيدكربن، خاك، تغذيه و كوددهي ، كنترل علف‌هاي هرز، كنترل آفات و بيماريها، آبياري، رطوبت نسبي است.
اسلاید 2: دی اکسید کربن
اسلاید 3: دی اکسید کربندي‌اكسيدكربن هوا طي عمل فتوسنتز با آب تركيب و مواد لازم براي رشد گياه را فراهم مي‌سازد. كربن نقش مهمي در فتوسنتز و توليد ماده خشك در گياهان دارد. كربن به صورت دياكسيد كربن (CO2) از آتمسفر جذب شده و در فرآيند فتوسنتز به کار ميرود. تنها قسمت ناچيزي از آن از طريق محلول خاك جذب مي‌شود.غلظت گازكربنيك با صنعتي شدن شهرها و سوخت فسيلي از ميزان 285 قسمت در ميليون در قرن 19 به میزان 320 قسمت در ميليون در اواسط قرن 20 افزايش پيدا كرده است. در حال حاضر اين مقدار در بعضي از نقاط دنيا به طرز سرسام آوري از حد مجاز نيز بيشتر است.6Co2+6H2O C6H12O6 + 6O2نور
اسلاید 4: غلظت گازكربنيك در شرایط تابش نور شديد در مناطق سبزيكاري كه داراي تراكم بوته متعادلي در واحد سطح هستند، پايين تر از 250 قسمت در ميليون است، در صورتي كه اين مقدار در مزارع سبزيكاري با تراكم زياد در واحد سطح، حدود 150 قسمت در ميليون میباشد.غلظت زياد گازكربنيك در پرورش سبزیهای گلخانهاي حائز اهميت است. فتوسنتز در گياهان در شرایط مناسب نور، دما و جريان آب و هوا به موازات افزايش غلظت گازكربنيك تا حدود 300 قسمت در ميليون افزايش مييابد.غلظت كم آن در محيط گلخانه مي‌تواند يكي از عوامل عمده محدودكننده فتوسنتز در گياهان گلخانهاي باشد؛ زيرا محيط گلخانه بسته است و Co2 موجود در آن توسط گياهان براي عمل فتوسنتز مصرف مي‌شود و غلظت آن كاهش مييابد.
اسلاید 5: از طرفي با توجه به هزينه بالاي احداث گلخانه، لازم است كه ترتيبي اتخاذ گردد تا حداكثر فتوسنتز و عملكرد به‌دست آيد. بنابراين براي داشتن فتوسنتز مناسب در گلخانه يا بايد به نحوي با انجام تهويه، غلظت اين گاز را در حد هواي بيرون از گلخانه نگه داشت و يا اينكه به طور مصنوعي CO2 به فضاي داخل گلخانه تزريق كرد.براي رسيدن به حداكثر عملكرد با تزريق CO2 (در صورت مناسب بودن ساير عوامل محيطي)، غلظت آن بايد به نقطه اشباع برسد. نقطه اشباع CO2، غلظتي از CO2 است كه با افزايش غلظت آن ، بر ميزان فتوسنتز گياه افزوده نشود. بيشتر گياهان در غلظت ppm 1300 به نقطه اشباع مي‌رسند
اسلاید 6: نمودار تأثير دياكسيد كربن بر فتوسنتز و نقطه اشباع آن
اسلاید 7: در بعضي از گلخانه‌هاي تجاري از غلظت ppm 1000 استفاده مي‌شود. براي رساندن غلظت تا اين سطح، گلخانه بايد كاملاً بسته باشد، زيرا با باز بودن دريچه‌ها يا انجام تهويه، امكان رساندن غلظت CO2 به غلظت مورد نظر و ثابت نگه داشتن آن ممكن نيست. با توجه به مزاياي مفيد اين روش استفاده از آن مي‌تواند باعث افزايش عملكرد چشمگيري در بخش توليدات گلخانهاي شود.پيچيدگي فرايند فتوسنتز باعث شده كه نتايج مختلفي از تزريق CO2 به‌دست آيد. در زمستان به علت بسته بودن محيط گلخانه (مخصوصاً در گلخانهاي كه حركت هوا در آن كمتر از 1/0 متر بر ثانيه است) و مصرف CO2 توسط گياهان، غلظت آن در گلخانه كاهش مييابد. بنابراين براي جبران CO2 از دست رفته، اين گاز بايد توسط گلخانه‌دار به گلخانه تزريق شود.
اسلاید 8: بنابراين با توجه به اين وضعيت دو راه وجود دارد. 1- با محاسبه سرعت تهويه و تزريق مقداري از دي‌اكسيدكربن، غلظت آن را در گلخانه در حد ppm 300 حفظ و از كاهش غلظت دي‌اكسيدكربن گلخانه جلوگيري شود؛ 2- فرض شود كه غلظت دي‌اكسيدكربن داخل و خارج گلخانه، ثابت نگه داشته شده و بنابراين غلظت دي‌اكسيدكربن را در گلخانه تا حدي بالا برد كه فتوسنتز افزايش يابد.
اسلاید 9: شرايط غني‌سازي گلخانه با CO2تزريق دي‌اكسيدكربن در تمام طول روز، از طلوع تا يك ساعت قبل از غروب، صورت مي‌گيرد و از تزريق آن در طول شب بايد خودداري شود؛ ضمناً زمان تزريق به موقعيت گلخانه و عرض جغرافيايي هم بستگي دارد؛ به طوري كه اين عمل بيشتر در فصل‌هاي پاييز و زمستان انجام مي‌شود. در زمان تزريق بايد كليه دستگاه‌هاي تهويه، هواساز و خنك‌كننده خاموش و دريچه تهويه كاملاً بسته باشد، در غير اين صورت تزريق دي‌اكسيدكربن تأثيري ندارد. همزمان با افزايش CO2 لازم است كه ميزان شدت نور نيز زياد شود؛ زيرا در شدت نور پائين، غلظت كم CO2 سبب افزايش فتوسنتز مي‌گردد و به عبارت ديگر، نقطه اشباع CO2 در شدت نور پائين، كمتر است.
اسلاید 10: پاسخ گياهان به تزريق CO2پاسخ گياهان مختلف گلخانهاي به غني‌سازي گلخانه با CO2 ، متفاوت است. در محصولات گلخانهاي، وزن تر محصول، تعداد ميوه، اندازه گياه، طول شاخه گل، كيفيت گل و ميوه و توليد محصول قابل فروش در حداقل زمان ممكن و زمان رسيدن محصول، عامل هاي مهمي هستند كه انتظار ميرود با افزايش CO2 گلخانه، تحت‌تأثير قرار گيرند.پاسخ محصولات مختلف به افزايش CO2 ، متفاوت است و ممكن است پاسخ دريافتي با توجه به متنوع بودن شرايط محيطي هر گلخانه، از محصولي به محصول ديگر، از فصلي به فصل ديگر و از سالي به سال ديگر متفاوت باشد. پاسخ گياه به افزايش غلظت CO2 ، تابعي از روش غني‌سازي گلخانه با CO2 ، مرحله رشد گياه، دماي بيرون گلخانه و دماي مطلوب براي رشد گياه و شدت نور گلخانه است. ميزان پاسخ گياه در يك پارامتر خاص، متغير بوده و از كمتر از 10 درصد، تا بيش از 100 درصد بهبود مشاهده شده است
اسلاید 11: از جمله محصولاتي كه نسبت به افزايش CO2 پاسخ مثبت داده‌اند مي‌توان به خيار، گوجه‌فرنگي، كاهو، توت‌فرنگي، فلفل، كلم اشاره کرد.در گياه گوجه‌فرنگي، غني‌سازي گلخانه با CO2، علاوه بر افزايش تعداد خوشه‌هاي گل، باعث زودگل‌دهي، افزايش رشد رويشي، افزايش وزن كل ميوه‌ها می شود و دركاهو سبب كاهش زمان توليد محصول و افزايش وزن محصول می گردد
اسلاید 12: منابع تأمين CO2 براي گلخانه1- تزريق دي‌اكسيدكربن با سوزاندن مواد نفتيدر نتيجه سوختن كامل هر ماده سوختي، CO2 و آب توليد مي‌شود. سوخت‌هاي اصلي شامل گاز طبيعي، گاز مايع پروپان يا بوتان (LPG) و نفت سفيد مي‌باشند. نكته قابل توجه در باره همه سوخت‌ها اين است كه ميزان گوگرد آنها نبايد بيش از 200 ميكروگرم در گرم باشد؛ در غير اين صورت، گياه به خاطر SO2 توليد شده صدمه خواهد ديد.به همين منظور بايد به ازاي هر 100 مترمربع گلخانه، 0.5 ليتر گاز مايع پروپان در ساعت، يا 0.25لیتر نفت خالص در ساعت، سوزانده شود. بايد توجه داشت كه در هنگام سوختن چراغ نفتي، شعله به صورت آبي بسوزد.زماني كه گاز طبيعي مي‌سوزد به‌ازاي سوختن هر يك متر مكعب گاز طبيعي، 1000 ليتر گاز دي‌اكسيدكربن (1.8كيلوگرم) و 1.4 ليتر بخار آب توليد مي‌كند (افزايش 3 - 6% رطوبت نسبي گلخانه)
اسلاید 13: 2- تجزيه مواد آليدر اثر تجزيه هر نوع ماده آلي، گاز دي‌اكسيدكربن توليد مي‌شود. هر نوع ماده آلي كه به خاك اضافه يا در سطح خاك پهن شود، در معرض تجزيه قرار مي‌گيرد. ميانگين دي‌اكسيدكربن توليد شده در خاك، حدود 2 كيلوگرم در روز در يك هكتار است.كمپوست و كود‌هاي دامي از جمله مواد آلي هستند كه در صورتي كه به نحو درستي تهيه شوند، مي‌توان از آنها در گلخانه استفاده كرد. براي اينكه به طور متوسط 5-10 گرم دي‌اكسيدكربن در هر مترمربع در يك ساعت به گلخانه اضافه شود، به 7-14 كيلوگرم كمپوست مرطوب نياز است تا دي‌اكسيدكربن مورد نياز را براي مدت 20 روز تأمين نمايد
اسلاید 14: 3- استفاده از كپسول CO2 خالصروش ديگر تأمين دي‌اكسيدكربن مورد نياز محصولات گلخانهاي، استفاده از كپسول حاوي دي‌اكسيدكربن است. گاز CO2 خالص، گران‌ترين منبع است ولي در عين حال مناسب‌ترين روش بوده و كنترل آن آسان است. كپسول‌ها قابل وزن كردن مي‌باشند و بنابراين ميزان مصرف آن در دوره‌هاي زماني كوتاه مدت، تعيين مي‌شود.
اسلاید 15: به پرورش‌دهندگان سبزي‌هاي گلخانهاي توصيه مي‌شود كه در يك روز آفتابي و گرم، كه تهويه‌ها به طور كامل بسته هستند، غني سازي دي‌اكسيدكربن را تا غلظت ppm1000 انجام دهند؛ اما در يك روز ابري، كه شدت نور كمتر از 400 وات در مترمربع باشد، ميزان غني‌سازي دي‌اكسيدكربن را مي‌توان فقط تا ppm400 انجام داد. هرچه شدت نور گلخانه بيشتر باشد، به غلظت بيشتري از دي‌اكسيدكربن در گلخانه نياز است تا سرعت فتوسنتز افزايش يابد؛ در غير اين صورت، افزايش شدت نور به تنهايي تأثير چنداني در افزايش فتوسنتز نخواهد داشت.
اسلاید 16: از طرف ديگر با افزايش دماي گلخانه، به غلظت بيشتري از دي‌اكسيدكربن و با كاهش دما، به ميزان كمتري از آن نياز خواهد بود؛ بنابراين سه عامل نور، دما و دي‌اكسيدكربن بايد به صورت متناسب با يكديگر افزايش يابند تا سرعت فتوسنتز افزايش يابد.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.