تئوری‌های بنگاه و مزیت رقابتی با تاکید بر منابع انسانی (نگرش مبتنی بر منبع و منابع انسانی)

تئوری‌های بنگاه و مزیت رقابتی با تاکید بر منابع انسانی (نگرش مبتنی بر منبع و منابع انسانی)

اسلاید 1: تئوري‌هاي بنگاه و مزيت رقابتي با تاكيد بر منابع انسانينگرش مبتني بر منبع و منابع انسانيبخش اول: مبانی RBV

اسلاید 2: اين نگرش برخلاف ديدگاههاي پيشين منشاء مزيت رقابتي را درون بنگاه جستجو مي نمايدتاريخچه نظريه مبتني بر منبع از ديدگاه اقتصادي به نگرش اقتصادي ريكاردو بر مي‌گردد كه خلق و حفظ منافع اقتصادي را در مالكيت بر منابع توليد نهفته مي‌ديدبصورت مشخص سابقه اين نظريه به اثر سلزنيك درخصوص شايستگي‌هاي متمايز (1957)، اثر پنروز درخصوص نظريه رشد بنگاه (1959) و مقاله ورنرفلت (1984) بر مي‌گرددنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 3: در دهه 80 اين نظريه بصورت مشخص طرح گرديد و در دهه 90 به سرعت بسط يافته و مورد توجه محققان مديريت استراتژيك قرار گرفت. بطوريكه بعنوان جدي‌ترين رويكرد تحقيقات مديريت استراتژيك از دهه 90 تا كنون مورد توجه بوده استاثرگذارترين محقق اين نظريه «جي بي بارني» مي‌باشد كه مقاله 1991 وي بعنوان يكي از مقالات با درجه استناد بالا مباني اين نظريه را معرفي نموده استنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 4: تاكيد اين نگرش بر نقش منابع استراتژيك بنگاه در دستيابي به مزيت رقابتي پايدار و در نتيجه عملكرد برتر مي‌باشدمفروضات اساسي:علاوه بر فروض «عقلانيت محدود» و «تلاش بنگاه براي كسب حداكثر سود» كه در اكثر تئوريهاي بنگاه مورد توجه قرار مي‌گيرند، اين نگرش دو فرض اختصاصي و متمايز داردنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 5: مفروضات اساسي:فرض ناهمگني منابع: بواسطه عدم تقارن اطلاعاتي، روند خاص توسعه تاريخي و ناكارائي بازار عوامل، منابع بصورت ناهمگن بين بنگاهها توزيع شده استفرض تحرك‌ناپذيري منابع: بواسطه ابهام در درك ارزش منابع و نقش آن در دستيابي به عملكرد برتر و ويژگي منحصر بفرد بودن برخي از منابع امكان انتقال و يا كسب آنها وجود نداردبا توجه به مفروضات فوق امكان دسترسي همه بنگاهها به منابع استراتژيك فراهم نيست و لذا فقط برخي از بنگاهها امكان اجراي استراتژي منتهي به خلق ارزش را دارندنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 6: عناصر اصلي نگرش مبتني بر منابع:تعريف منابع: كليه دارائي‌هاي اختصاصي بنگاه، سيستم‌ها، فرايندها، و توانمنديهايي كه تعيين كننده قوت‌ها و ضعف‌هاي بنگاه هستند و حداقل بطور موقت بعنوان منبع در ارتباط با بنگاه هستندنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 7: طبقه‌بندي منابع: منابع مشهود: شامل دارائي‌هاي فيزيكي و دارائي‌هاي ماليمنابع نامشهود: سرمايه انساني و سرمايه سازمانيدر تحقيقات استراتژي از بين منابع فوق، منابع نامشهود بيشتر مورد توجه است و در اولويت قرار دارد زيرا هم پتانسيل خلق ارزش بيشتري دارند هم دو فرض ناهمگني و تحرك ناپذيري در مورد اينگونه منابع بيشتر صدق مي نمايدنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 8: شرايط منابع استراتژيك از نظر RBV:با ارزش بودن (V): اثر منبع بر كاهش هزينه يا ارتقاء منافع حاصل از توليد محصول يا خدمت بنحوي كه بنگاه را قادر سازد در مقايسه با رقبا منافع قابل توجهي براي مشتريان ايجاد نمايد و يا كارايي و اثربخشي بنگاه را ارتقاء بخشدكمياب بودن (R): دسترسي رقبا براي در اختيار گرفتن آن منبع با محدوديت مواجه باشد (واجد شرايط مازاد تقاضا است). عواملي همچون نادر بودن يا تحرك‌ناپذيري موجب استمرار شرايط كمياب بودن منبع مي‌شود. دسترسي به اينگونه منابع موجب كسب مزيت رقابتي موقت مي‌شودنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 9: شرايط منابع استراتژيك از نظر RBV:تقليد ناپذيري (I): تلاش رقبا براي دستيابي به منابع بمنظور اجراي استراتژي رقابتي مشابه بدليل عواملي همچون پيچيدگي اجتماعي، ابهام علي، و وابسته به مسير بودن با مانع روبرو باشدغير قابل جايگزيني (N): امكان دسترسي به نتايج مشابه از طريق منابع ديگر (مشابه يا متفاوت) براساس مفهوم هم پاياني وجود نداشته باشدنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 10: مفهوم عملكرد در نگرش RBV:اين نگرش بدنبال توضيح تفاوت در عملكرد پايدار بنگاهها بواسطه موهبت دسترسي به منابع استراتژيك مي‌باشد و لذا بعنوان تئوري مزيت رقابتي پايدار و منافع پايدار مطرح استدر اين نگرش عملكرد با عنوان مزيت رقابتي به مفهوم «استراتژي محصول- بازار منحصر بفرد» و يا «خلق ارزش اقتصادي بيش از سطح رقبا در بازار محصول» تعريف مي‌شود نه عملكرد مالينگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 11: مفهوم عملكرد در نگرش RBV:زنجيره تاثيرگذاري از منابع به مزيت رقابتي و از مزيت رقابتي به منافع پايدار كه همان «منافع ريكاردين» است وصل مي‌شودبطور خلاصه در اين نگرش منافع قابل انتساب به بنگاه ناشي از منابع باارزش كمياب است كه طول عمر آن وابسته به درجه تقليدپذيري منابع استنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 12: مفهوم بازار عوامل در اين نگرش:بازار عوامل در اين نگرش شكل دهنده فرض ناهمگني است و محدوديتهاي پيشين و پسين رقابت را در بر مي‌گيردعواملي همچون كشش ناپذيري عرضه، عدم تقارن اطلاعاتي، و موانع ورود و خروج موجب مي‌شود بازارها از منظر رقابتي ناقص معرفي شوند كه اين نگرش دو عامل اول را بعنوان عوامل ايجاد اعوجاج در بازار قبول داردنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 13: مفهوم بازار عوامل در اين نگرش:كشش ناپذيري عرضه: بعنوان نتيجه منابع ثابت يا شبه ثابت (تحت تاثير دسترسي محدود و تقليدناپذيري) منجر به ناهمگني منابع و بازار ناقص عوامل مي‌شودعدم تقارن اطلاعاتي: منجر به تفاوت در ارزش انتظاري منابع (ناشي از ابهام علي رقبا نسبت به ارزش منابع و عدم اطمينان محيطي) و در نتيجه ناهمگني منابع در بين بنگاهها مي‌شودنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 14: نقاط قوت نگرش RBV:جستجوي منشاء عملكرد برتر در درون بنگاه و در نتيجه اعتقاد به نقش فعال بنگاه در صحنه رقابتتوجه به نقش منابع نامشهود در مزيت رقابتي كه در نگرش‌هاي پيشين مغفول باقي مانده بودتاكيد بر تمييز قائل شدن براي مزيت رقابتي از مفهوم عيني عملكردنگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)

اسلاید 15: نقاط ضعف نگرشRBV:توانايي محدود آن در ارائه راهنمايي‌هاي تجويزي بواسطه ماهيت متكثر منابعغفلت از نقش بازار محصول و تاكيد بيش از حد بر بعد عرضه بجاي بعد تقاضاماهيت ايستاي نهفته در نگرش اوليه به RBVماهيت نسبتا توتولوژيك اين نگرش و مسئله آزمون پذيري فروض آننگرش مبتني بر منبع (RBV) و منابع انساني (مباني RBV)