تاریخ امامت، امامان معصوم(ع)

تاریخ امامت، امامان معصوم(ع)

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم  تاریخ امامت،امامان معصوم(ع)

اسلاید 2: فصل اول بیان مفاهیم و کلیات

اسلاید 3: واژه شناسی تاریخ تاریخ از نظر لغوی از ماده ارخ یا ورخ گرفته شده به معنای تعین وقت یا شناساندن وقت در زبان انگلیسی واژه History(تاریخ) بر گرفته از istoria یونانی به معنای سرگذشت وشرح حال است.تایسخ از منظر اصطلاح اقوال مختلفی برای آن ذکر شده است.هرودت(پدر تاریخ)تاریخ را به معنای مطالعه وبررسی روزگاران گذشته دانسته است. [1]گروهی تاریخ را وقایع مشهور پادشاهان، جنگ ها، احوال پیامبران وسیره آنان دانسته اند.ابن خلدون اولین تاریخ نویس اسلامی تاریخ را دانش سرچشمه گرفته از حکمت وبیانگر سرگذشت ملت ها ،سیره پیامبران وسیاست پادشاهان می داند.استاد شهید مطهری تاریخ رایکی از منابع معرفت انسانی می داند وآن رابه دو بخش تقسیم می کند.

اسلاید 4: تاریخ نقلی وتاریخ عملی تاریخ نقلی عبارت است از، علم به وقایع وحوادث سپری شده وآگاهی از اوضاع واحوال گذشتگان که در زندگی نامه ها وفتح نامه ها وسیره از این نمونه هستند. تاریخ علمی یا تحلیلی عبارت از مطالعه وبررسی وتحلیل وقایع گذشته و یا سنت های حاکم بر زندگی آن ها.

اسلاید 5: خصوصیات تاریخ نقلی و عملی تاریح نقلی علم به جزئیات است ولی تاریخ علمی علم به کلیات .تاریخ نقلی علم به بودن هاست وبه گذشته تعلق دارد در حالی که تاریخ علمی علم به شدن هاست ومربوط به حال وآینده است.[1] ویل دورانت می نویسد:تاریخ وقایعی است که در گذشته روی داده وبا آن چه از آن وقایع ثبت گردیده است.او می نویسد تاریخ هم صنعت وهم هنر وهم فلسفه است.صنعت است چون حقایق را از غیر آن جدا می کند.هنر است چون به مطالب آشفته نظم وترتیب می دهد ،فلسفه است برای این که در جستجوی دورنمای آینده ودرصدد روشنگری اندیشه است. چارلز اومان مورخ انگلیسی می نویسد:تاریخ یک سلسله حوادث ووقایع جالب است که مورخ باید با عباراتی شیرین ودل چسب به شرح آن بپردازد.

اسلاید 6: دکتر زرین کوب در کتاب تاریخ در ترازو می نویسد: تاریخ دیگر حدیث نیست ،حدیث دوام واستمرار وفرداست، مورخ باید توجه کند که انسان ها چگونه زیسته اند، نه اینکه چطور مرده اند. پس با در نظر گرفتن دو عنصر برای تاریخ یعنی انسان و زمان، باید بگوییم تاریخ در اصطلاح علم به وقایع وحوادث و اوضاع و احوال زندگی انسان های گذشته وتدوین آن ها، پس تمامی زندگی نامه ، پیروزی ها وشکست ها و....... از آن به حساب می آیند.

اسلاید 7: فلسفه تاریخ چیست؟ آنچه در تاریخ اهمیت فراوان دارد، یافتن ریشه های حوادث ونتایج آن هاست.زیرا آن چه به تاریخ هدف می دهد فلسفه تاریخ است ولی متاسفانه تاریخ نویسان کمتر به سراغ ریشه ها ونتایج رفته اند. بررسی حقایق وعلت وجودی ونتایج رویدادها وتحولات تاریخی را فلسفه تاریخ گویند، پس فلسفه تاریخ مسیر حرکت تاریخ را بررسی می کند واز معلول پی به علت می برد گرچه فلسفه تاریخ را به افلاطون و دیگران نسبت می دهند ولی بیشتر محققین، دانشمند معروف مسلمان ،عبدالرحمن بن خلدون را پایه گذار فلسفه تاریخ می دانند.

اسلاید 8: قرآن و تاریخ قرآن مجید اولاً تاریخ راازمنابع شناخت وتفکر انسان ها می داند، وثانیا بشر را دعوت به تفکر در تاریخ می نماید وثالثا حوادث تاریخی را با ریشه ونتیجه کیری (فلسفه وتاریخ)آن بیان می فرماید، به عنوان نمونه : در سوره ال عمران آیه137 می فرماید:قد خلت من قبلکم سنن فسیروا فی الارض فانظروا کیف کان عاقبه المکذبین(پیش از شما قوانینی عملاً به وقوع پیوسته پس در زمین در آثار تاریخی گذشتگان گردش وکاوش کنید وبنگرید که عاقبت تکذیب کنندگان به کجا رسید)پس قرآن ابتدا حوادث تاریخی اقوام گذشته رانقل میکند وسپس به نکات تحلیلی آن می پردازد. در مورد تاریخ از قرآن سه نکته مهم استفاده می شود. قانون مندی تاریخ یعنی تاریخ در واقع چیزی جز حیات وزندگی بشر نیست وزندگی وجامعه بشری همانند دریاست .دریا قانونی دارد وآن دانستن شنا وبا داشتن سطح اتکا در آب است.

اسلاید 9:   تاریخ همواره دوسو دارد، خداوانسان.قرآن یک جا زیر بنای تاریخ را به خود انسان نسبت می دهد وسنن وقوانین حاکم برسرنوشت انسان ها را موثر می داند و می فرماید:ان الله لا یغیروا ما بانفسهم. خدا اوضاع هیچ ملتی راتغییر نمی دهد مگر آنکه در خود دگرگونی ایجاد کنند. تاکید بر اراده واختیار انسان مبنی بر این که همواره تلاش انسان در تاریخ موثر است. لها ما کسبت وعلیها ما اکتسبت... هر کار نیکی ویا بدی انجام دهی سود وزیان آن به خودت می رسد.

اسلاید 10: احادیث اسلامی(سنت)وتاریخ از منظر روایات نیز توصیه وتاکید فراوان نسبت به تاریخ شده است.به عنوان نمونه:حضرت علی(علیه السلام)و همه انسان ها درمورد تاریخ چنین توصیه می فرماید:انی وان کم الن قد عمرت من کان قبلی فقد نظرت فی اعمالهم وفکرت فی اخبارهم وسرت فی آثارهم حتی عدت کامرهم بل کانی بما انتهی الی من امورهم قد عمرت مع اولهم الی آخرهم...در جای دیگر می فرماید:ذمتی بما اقول رهینه وانا به...خطبه 16 نهج البلاغه صبحی صالح

اسلاید 11: آن چه می گویم در عهده خویش می دانم و خود را به آن پای بند ***************** ” همانا کسی که عبرت های روز گار برای او آشکار شود واو پند بگیرد واز کیفرها که پیش چشم اوست عبرت گیرد ،تقوی او رانگه “می دارد وازافتادن در شبهات حفظ می کند.

اسلاید 12: دیدگاه برخی از اندیشمندان تاریخی نیچه مورخ آلمانی معتقد است که:تاریخ انسان را با حوادث گذشته وفعالیت شخصیت های تاریخی آشنا می کندو با ایجاد شوق وعلاقه نسبت به گذشته ،زمان حال را زیبایی می بخشد وبه انسان می آموزد که هر چه به وجود می آید، روزی از میان خواهد رفت.بیهقی مورخ معروف می نویسد:همان طوری که طبیب از تجربیات اطبای گذشته استفاده می کند، انسان نیز می تواند از تجارب گذشته عبرت بگیرد.ابن خلدون مورخ بزرگ،تاریخ را برای عبرت دیگران بسیارموثر می داند.مسعودی در مقدمه کتاب خود به نام مروج الذهب می نویسد:هر کس به اندازه و درک خود از مطالب تاریخی استفاده می کند.

اسلاید 13: با توجه به این موضوع که امامان معصوم(علیه السلام)اسوه والگوی ما مسلمانان هستند، پس موظفیم از سیره آنها در گفتار وکردار استفاده کنیم وبه طور مسلم بررسی تاریخ امامت می تواند ،ما را در امام شناسی یاری کند ،که این نوع شناخت می تواند مقدمه شناخت پیامبر خدا(ص)باشد و در نتیجه شناخت خدا گردد ،که این نوع شناخت پایانش رسیدن به کمال وسعادت است. وصایا و خانشینی در تاریخ انبیا گذشته از بررسی آیاتی که در موضوع رهبری وارد شده به ضمیمه احادیث اسلامی سه نکته مهم استفاده می شود که گویای نظریه انتصاب در امتهای گذشته است:

اسلاید 14: پیامبران پیشین پیوسته شالوده ی زحمات خود را به فرد لایق وشایسته ای می سپردند تا زحمات پیامبر به نتیجه برسد وامت را به تکامل شایسته ی خود برساند.در میان انبیا گروهی بودند که مقام وصایت را داشتند و وظیفه ی آنها همانند وظیفه ی امام در امت اسلامی بود.پیامبران پیشین هرگز اجازه نمی دادند که امت درباره ی مسئله زعامت وسرپرستی جامعه اظهارنظر کنند و یا از طریق مراجعه به افکار زعیم و رهبر انتخاب کنند. آیت الله سبحانی پیشای از نظر اسلام دارالکتب اسلامیه 63ص172  

اسلاید 15: مسئله رهبری درامت های پیشین به صورت وراثت در خانواده های پیامبر بوده است وفرزندان صالح پیامبران مقام رهبری را از آنان به ارث می بردند، از آیات زیر این حقیقت بخوبی استفاده می شود . الف:ان الله اصطفی آدم و نوحا وآل ابراهیم وآل عمران علی العالمین... همانا خداوند آدم ونوح و آل ابراهیم وآل عمران را بر جهانیان برگزید. ب:ذریه بعضها من بعض والله سمیع علیم... آنها فرزندان(ودودمانی)بودند که (از نظر پاکی و تقوی و فضیلت)بعضی از بعضی دیگر گرفته شده بودند. ج:و لقد ارسلنا نوحاً وابراهیم و جعلنا فی ذریتهما النبوه... ما نوح وابراهیم را فرستادیم و دودمان آنها نبوت وکتاب قرار دادیم. د:قال انی جا علک للناس امام وقال و من ذریتی... سوره ی آل عمران آیه 33 سوره ی آل عمران آیه 3 سوره ی حدید آیه 26 سوره بقره آیه 124

اسلاید 16: خداوند به حضرت ابراهیم (ع) فرمود:من تو را امام و رهبر مردم قرار دادم و ابراهیم(ع) سوال کرد از دودمان من نیز امام خواهد بود ،خداوند فرمود :عهد من (امامت)به ستمکاران نمی رسد. و آیات دیگر آیه 30-عنکبوت آیه 27-بقره آیه136-نساء 163و... بررسی تاریخ انبیاء در اسباط و اوصیاء:این حقیقت را اثبات می کند که موضوع رهبری در امتهای گذشته بصورت وراثت و یا وصایت بوده است در جهان معاصر و امتهای فعلی اگر به این صورت نباشد نیاز به تصریحات روشن دارد آن هم به طور مکرر تا مبادا مردم شیوه گذشتگان را دنبال کنند، در حالی که یک تصریح بر خلاف وجود ندارد. آیت الله سبحانی پیشایی از نظر اسلام تهران دار الکتب اسلامیه 63 ص 172  

اسلاید 17: واژه امامت کلمه امام ماّخوذ از ام به معنی تقدم(فعل ماضی)یعنی پیشی گرفتن، در لغت به معنای پیشوا و کسی که پیشرو است و عده ای پیرو و تابع او هستند آمده است ،اعم از این که آن پیشوا عادل باشد یا باطل و گمراه . راغب اصفهانی در مفردات خود آورده امام آن است که از وی پیروی و به وی اقتدا شود خواه انسان باشد یا کتاب ویا غیر آن حق باشد یا باطل.در قاموس اللغه آمده :امام آن است که از وی پیروی شود.

اسلاید 18: امام (بفتح همزه )به معنای قدام یعنی جلو و پیش که مقابل خلف و عقب قرار دارد.امامت در دین به کسی اطلاق می شود که خود از جانب حق تعالی هدایت یا فته و دیگران را به خیر و سعادت راهنمایی نماید چنانکه خداوند در قرآن می فرماید: وجعلناهم یهدون بامرنا... ما آنها را پیشوایان هادی به امر خود قرار دادیم .بنابراین امامت در دین به معنای مقتدائیت است یعنی:امام کسی است که همه مسلمانان در همه امور دینی به او اقتدا می کنند واز او پیروی می نمایند. کلم الطیب ج1ص319 قاموس قرآن سید اکبر قرشی تفسیر جامع آیات و احکام زین العابدین قربانی لاهیجی ج

اسلاید 19: عده ای امامت را به معنای ریاست و زعامت در امور دنیای مردم می دانند(دیدگاه اهل سنت). عده ا ی امامت را به معنای ریاست در امور دین و دنیا ، عده ای امامت را عبارت از تحقق بخشیدن برنامه های دینی اعم از حکومت به معنی وسیع کلمه و اجرای حدود و احکام خدا و اجرای عدالت اجتماعی و همچنین تربیت و پرورش نفوس در ظاهر و باطن ،واین مقام از رسالت و نبوت هم بالاتر است زیرا نبوت و رسالت تنها اخباری از سوی خدا و ابلاغ فرمان او و بشارت و انذار است اما در مورد امامت همه اینها وجود دارد به اضافه اجرای احکام و تر بیت نفوس از نظر ظاهر و باطن. در حقیقت مقام امامت ،مقام تحقق بخشیدن به اهداف مذاهب و هدایت به معنی ((ایصال به مطلوب)) است نه فقط ارایه طریق، علاوه بر این هدایت تکوینی را نیز شامل می شود یعنی:تاثیر باطنی و نفوذ روحانی امام در قلب انسانها. ص 265

اسلاید 20: فرق نبوت و رسالت وامامت: مقام نبوت به معنی دریافت وحی از طرف خداوند، پس نبی کسی است که وحی بر او نازل می شود.مقام رسالت یعنی:مقام ابلاغ وحی و تبلیغ و نشر احکام خداوند وتربیت نفوس از طریق تعلیم وآگاهی بخشیدن.مقام امامت :یعنی رهبری وپیشوایی خلق، در واقع امام کسی است که با تشکیل یک حکومت الهی و به دست آوردن قدرتهای لازم سعی می کند احکام خدا را عملاً پیاده نماید واگر هم نتواند رسماً تشکیل حکومت دهد، تا آنجا که در توان دارد در اجرای احکام می کوشد. پس وظیفه امام اجرای دستورات الهی است .به عبارت دیگر رسول ارائه طریق می کند ولی امام ایصال به مطلوب می نماید.

اسلاید 21: چرا امام باید از سوی خدا تعیین گردد؟ زیرا از قرآن ذیل آیه 124 سوره بقره استفاده می شود که اولاً امامت یک نوع عهد وپیمان الهی است وبدیهی است چنین کسی را باید خداوند تعیین کند که او طرف پیمان است.ثانیا افرادی که رنگ ستم به خود گرفته اند ودر زندگی آنها نقطه ی تاریکی از ظلم، اعم ازظلم به خویشتن یا ظلم به دیگران،وحتی یک لحظه بت پرستی وجود داشته باشد قابلیت امامت را ندارند.وبه اصطلاح امام، باید در تمام عمر خود معصوم باشد. آیا کسی جز خدا می تواند از وجود این صفت آگاه گردد؟واگر با این معیار بخواهیم جانشین پیامبر اسلام را تعیین کنیم ،کسی جز علی(علیه السلام)نمی تواند باشد.ولزومی هم ندارد که حتما شخص امام قبلاً به مقام نبوت ورسالت برسد،بلکه اگر کسی قبل از او باشد که مقام نبوت ورسالت وامامت در او جمع گردد(مانند پیامبر اسلام (ص)جانشین او می تواند برنامه امامت او را تداوم بخشد وبا توجه بر این که پیامبر اسلام(ص)خاتم پیغمبران نیز هست.[1]

اسلاید 22: مقامات متعدد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) پیامبر اکرم (ص)به حکم قرآن دارای مقامات متعددی بودند-1پیغامبر بود واحکام ودستورات الهی را بیان می کرد.2-منصب دیگر پیامبر منصب قضاوت بود که قرآن صراحتاً در آیه65 سوره نساء می فرماید:فلا وربک لا یوًمنون حتی یحکموک...خداوند سوگند یاد کرده که افراد ،ایمان واقعی را در صورتی خواهند داشت که پیامبر(ص)را در اختلافات خود به داوری بطلبند وبه بیگانگان مراجعه ننمایند.پس منصب قضاوت نیز یک منصب الهی است نه یک منصب عادی.3-منصب سوم ریاست عامه بود یعنی رئیس ورهبر اجتماع مسلمین .در قرآن کریم آمده:اطیعوا الله واطیعوالرسول...[1] در این آیه ابتدا امر می کند که بدون قید وشرط ازخداوند اطاعت کنید سپس از پیامبر اکرم(ص)، پیامبری که معصوم است وهرگز از روی هوی وهوس سخن نمی گوید.این منصب را هم خداوند به پیامبر اکرم(ص)داده است البته خداوند واجب الاطاعه است بالذات وپیامبر واجب الاطاعه است بالغیر وشاید تکرار اطیعوا در آیه اشاره به تفاوت در اطاعت باشد.[2]

اسلاید 23: موضوع امامت به معنای ریاست عامه است. این که اجتماع زعیم ورهبر می خواهد هیچ کس در آن تردیدی ندارد واین مورد تایید شیعه وسنی است.ولی شیعه می گوید پیامبر(ص)رهبر وزعیم بعد از خود را تعیین کرده وفرموده زمام امور مسلمین باید به دست علی(ع)باشد.ولی اهل سنت این شکل را قبول ندارند می گویند پیامبرخدا(ص)شخص معینی را تعیین نکرده ووظیفه خود مسلمین است که رهبر رابعد از پیامبر اکرم(ص)انتخاب کنند ولی باید بگویئم اگر امامت فقط به معنای رهبری سیاسی بود، شیعه هم امامت را جزءفروع دین می شمرد.

اسلاید 24: ولی شیعه دو موضوع دیگر اضافه می کند که اهل سنت آن دو موضوع را برای احدی از انسانها قایل نیستند. 1-امامت به معنای مرجعیت دینی که پیامبر خدا (ص)در این زمینه بعد از خود علی (ع)را به این سمت معرفی نمودند یعنی اینکه در زمان پیامبر خدا (ص)کارشناس دین خود پیامبر بود و بعد از پیامبر هم علی(ع)کارشناس دین است و آنهم از جانب خدا. علی (ع)اسلام شناس است نه اسلام شناس که از روی عقل و فکر خودش اسلام را شناخته باشد تا در نتیجه خطا و اشتباه در آن راه یابد بلکه علی(ع)علوم اسلامی را از پیامبر خدا (ص)گرفته اند منتهی به صورت سری ورمزی که بر ما پنهان است و اطلاعی از کیفیت آن نداریم بعد هم هر امامی آن علم را به امام بعدی واگذار نموده. اهل سنت حرفشان این است که دستورات اسلام هر چه بود همان بود که پیغمبر به اصحابش بیان فرمود و اگر مسائلی هم اصحاب سوال نکردند و ما نمی دانیم و از روی قیاس آن را تکمیل می کنیم .علی(ع)در پاسخ اهل سنت می فرماید :خدا دین ناقص فرستاد که شما بیا یید تکمیلش کنید؟ نهج البلاغه  

اسلاید 25: ولی شیعه می گوید نه خدا دستورات اسلام را ناقص به پیامبر وحی کرد و نه پیامبر آنها را ناقص برای مردم بیان کرد، پیغمبر کاملش را بیان کرد اما آنچه پیغمبر کامل کرد همه آنهایی نبود که به عموم مردم گفت (بسیاری از دستورات بود که اصلاً موضوع آنها در زمان پیغمبر پیدا نشد ،بعدها سوالش را می کردند)بلکه همه دستوراتی را که از جانب خدا بود به شاگرد خاص خودش علی (ع)گفت و به او فرمود برای مردم بیان کند. اینجاست که مساله عصمت نیز پیدا می شود از اینرو شیعه می گوید همانطوری که پیامبر معصوم بود امام هم باید معصوم باشد. امامت ورهبری همانجا ص54  

اسلاید 26: امامت به معنای ولایت معنوی یعنی حجت الهی. هیچ عصر و زمانی زمین از یک ولی و انسان کامل که از آن تعبیر به قطب عالم میشود خالی نیست .در حدیث آمده :ولوالاالحجه لساخط الارض باهلها.((اگر حجتی از خدا در زمین نباشد زمین اهل خود را می بلعد ونابود می سازد.[1]و لذا شیعه در اغلب زیارتها به چنین ولایت وامامتی اقرار واعتراف می کند.آیا قرآن و روایات نیز دلالت بر این سه ولایت(رهبری سیاسی اجتماعی و مرجعیت دینی و ولایت معنوی)دارد یا نه؟

اسلاید 27: امامت در قرآن آیات فراوانی در قرآن وجود دارد که شیعه درباره امامت وانتصابی بودن آن استدلال می کند.آیه 55سوره مائده:انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنو الذین یقیمون الصلوه ویوتون الزکاه وهم راکعون.سرپرست و رهبر شما تنها خدا و پیامبر خدا(ص)و آنها که ایمان آوردند ونماز بر پا می دارند و در حال رکوع زکات می پردازند.آیه فوق با کلمه (انما)که از ادات حصر است شروع شده و می فر ماید: ولی و سرپرست متصرف در امور شما سه کس می باشد: خداوپیامبر وکسانی که ایمان آوردند و نماز را بر پا می دارند ودر حال رکوع زکات می دهند از کلمه حصر استفاده می شود که ولی در این آیه به معنای سرپرستی و تصرف و رهبری مادی ومعنوی است.

اسلاید 28: از طرف شیعه وسنی به اتفاق حدیثی را نقل کرده اند مبنی بر این که در حال رکوع زکات داده ، فقط علی (ع)بوده وآیه فوق هم در شاًن علی(ع)نازل شده.ابوذر نقل می کند که سائلی وارد مسجد شد و از مردم تقاضای کمک کرد ولی کسی چیزی به او نداد او دست خود را به آسمان بلند کرد وگفت:خدایا تو شاهد باش که من در مسجد رسول خدا (ص)تقاضای کمک کردم ولی کسی چیزی به من نداد در همین حال علی (ع)که در حال رکوع بود با انگشت کوچک دست راست خود اشاره کرد، سائل نزدیک آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد،ابوذر می گوید: پیامبر در حال دعا بود که جبرئیل نازل شد وآیه فوق را بر پیامبر اکرم(ص)قرائت نمود. اگر کسی بگوید چرا در آیه جمع آمده ؟ در جواب می گوئیم این جمع کنایه است چنانکه در خود قرآن هم گاهی آمده :(یقولون)در حالی که یک فرد آن سخن را گفته است. یا در آیه مباهله می بینیم که کلمه (نسائنا)به صورت جمع آمده در صورتی که طبق روایات متعدد شخص حضرت زهرا(س)مراد است وما روایات فراوانی داریم که آیه انما ولیکم الله...در مورد علی(ع)می باشد. تفسیر نمونه ج4ص422  امامت ورهبری همانجا ص61  

اسلاید 29: کلمه ولی را در اینجا نمی توانیم به معنای دوست ویاری کننده معنا کنیم زیرا این صفت برای همه مومنان ثابت است نه مومنان خاصی که در آیه ذکر شده پس آیه حکم خصوصی را بیان می دارد. اگر کسی اشکال کند که ولایت در آن روز برای علی(ع)باالقوه بود نه باالفعل در حالی که ظاهر آیه ولایت باالفعل را می رساند؟در پاسخ می گوییم در سخنان امروز ما داریم که در تعبیرات ادبی بسیار دیده می شود که اسم با عنوانی به افرادی گفته می شود که آن را باالقوه دارند مثلا انسان در حال حیات خود وصیت می کند وکسی را به عنوان وصی وقیم اطفال خویش تعیی ن می نماید و از همان وقت عنوان وصی وقیم به آن شخص گفته می شود در جایی که طرف هنوز در حیات است از طرفی خود پیامبر اکرم(ص)علی(ع)را به عنوان وصی وخلیفه خود خطاب کرده است.و در قرآن هم این گونه تعبیرات از جمله در مورد زکریا می خوانیم :هب لی من لدنک ولیا یرتنی و یرث من آل یعقوب.<مریم>5. تفسیر نمونه ج4 ص430  

اسلاید 30: از طرفی این زکات دادن در حال رکوع یک کار عمومی نیست که بشود آن را به صورت یک اصل کلی ذکر کرد بلکه اشاره به یک قضیه ای است که گفتیم شیعه و سنی آن را درباره علی(ع)می دانند که در حال رکوع انگشتر خود را به فقیر دادند. -آیه دیگر که امام برای شیعه استدلال کرده است .یا ایهاالرسول بلغ ما انزل الیک من ربک وان لم تفعل فما بلغت رسالته. ای پیامبر آن چه را که بر او نازل کردیم تبلیغ کن و به مردم برسان اگر نکنی رسالت خود را به پایان نرسانده ای . سوره مائده به اتفاق شیعه وسنی آخرین سوره ای است که بر پیغمبر نازل شده است و این آیه جزو آخرین آیاتی است که نازل شده. از طریق شیعه روایاتی از خود اهل سنت ذکر شده که آیه فوق در غدیر خم نازل شده زیرا در همان سوره آمده :الیوم اکملت لکم دینکم و اممت علیکم نعمتی واخیت لکم الاسلام دینا. یعنی :امروز دین را به حد کمال رساندم و نعمت را به حد آخر تمام کردم امروز است که اسلام را برای شما به عنوان یک دین پسندیدم. سوره مائده آیه 67 مائده آیه 3

اسلاید 31: در قرآن مجید در دو مورد پیامبر خدا (ص)با جمله یا ایهاالرسول خطاب شده وتهدید پیامبر به عدم تبلیغ رسالت در صورتی که این امر مهم صورت نگیرد چه حادثه مهمی بود ه که عدم تبلیغ آن مساوی با عدم تبلیغ رسالت است؟آیا مسائل مربوط به توحید وشرک بت شکنی بوده که از سالها قبل برای پیامبر و مسلمانان حل شده بود؟آیا مربوط به احکام و قوانین اسلامی بود ،مسلم خیر، زیرا پیامبر خدا (ص)همه آنها را بیان فرموده بودند بنابراین مسالهای جز تعیین جانشین برای پیامبر و سر نوشت آینده اسلام و مسلمین چیز دیگری نبوده از این رو پیامبر خدا (ص)بعد از قرائت خطبه فرمودند:ایها الناس من اولی الناس بالمومنین من انفسهم:چه کسی از همه مردم نسبت به مسلمانان از خود آنها سزاوارتر است گفتند:خدا وپیامبر خدا (ص)داناتر است پس فرمود:فمن کنت مولاه فهذا علی مولاه اللهم والن والاه و عاد من عاداه و احب من احبه و ابغض من ابغضه وانصر من نصره واخذ من خذله وادر الحق معه حیث دار. خداوندا دوستان او را دوست بدار و دشمنان او را دشمن بدار، محجوب بدار آن کسی که او را محجوب دارد و مبغوض بدار آن کس را که او را مبغوض دارد و یارانش را یاری کن و آنها را که ترک یاریش کنند ،از یاری خویش محروم ساز و حق را همراه او بدار و او را از حق جدا مکن سپس فرمودند : آگاه باشید همه حاضران وظیفه دارند این خبر را به غائبان برسانند.

اسلاید 32: وقتی پیامبر خدا (ص)سخنانش به پایان رسید امین وحی این آیه را بر پیامبرخدا (ص)خواند:الیوم اکملت دینکم و اتممت علیکم نعمتی.امروز آئین شما را کامل ونعمت خود را بر شما تمام کردم.پیامبر خدا (ص)فرمود:خداوند بزرگ است. همان خدای را که آئین خود را کامل و نعمت خود را بر ما تمام کرد واز نبوت ورسالت من بر ولایت علی(ص)پس از آن راضی وخشنود گشت. -سومین آیه ای که شیعه برای امامت به آن استدلال کرده است: انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهر کم تطهیرا. خداوند فقط می خواهد پلیدی را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد. مراد از اهل بیت در این آیه چه کسانی هستند؟ روایات بسیا زیادی از شیعه و اهل سنت آمده که مخاطب در آیه منحصربه پنج نفرند:پیامبر اکرم(ص)علی (ع)و حضرت فاطمه (سلام الله علیها)وامام حسن وامام حسین . آیه تطهیر دلیل روشنی است بر عصمت (هنسع طیبه)زیرا با توجه به کلمه (انما)که برای حصر وتاکید می باشد که اراده قطعی خداوند بر این قرار گرفته که اهل بیت از هر گونه حس و پلیدی و گناه پاک باشند و این همان مقام عصمت است واراده هم در اینجا همان اراده تکوینی است زیرا اراده تشریعی به افعال ما تعلق می گیرد نه افعال خداوند پس خواست خدا در عالم تکوین این است که اهل بیت از هر آلودگی پاک و منزه باشند.سوره احزاب آیه 33

اسلاید 33: نتیجه:کسی که می خواهد به عنوان کارشناس دین جانشین پیامبر قرار گیرد بایستی همانند پیامبر عصمت داشته باشد و در آیه تطهیر عصمت علی(ع)ثابت می شود به علاوه قرآن در آیه 124 سوره بقره می فرماید :لا ینال عهدی الظالمین. عهد (امامت) و جانشینی من به افراد ستمگر نمی رسد .از این آیه هم عصمت اما نیز استفاده می شود زیرا آگاهی از باطن افراد و مقدار دانش و فضایل آنها برای سایر انسانها مقدور نیست واین تنها خداست که از باطن و مقدار علم و عصمت آدمی از گناه آگاه است. اگر کسی بگوید (چنانچه فخر رازی مفسر بزرگ اهل سنت گفته)کسی که ظالم و ستمگر بود ولی توبه کرد و نیکو کار شد یا کافرو مشرک بود ایمان آورد چه مانعی دارد که چنین کسی از جانب خدا امام باشد؟در جواب می گوییم :وجدان و فطرت حکم می کند که چنین کسی هم امام نباشد و خداوند او را برای این کار انتخاب نکند زیرا خداوند پاکان مطلق را برای این امر انتخاب می کند وآیه هم مطلق است و کسی که مر تکب ستمی شده باشد،دیگر او را لایق رهبری جامعه نمی داند. سوره بقره آیه 124  شرح تجرید علامه حلی ص 366 تفسیر جامع آیات احکام زین العابدین قربانی لاهیجی ج 1 ص 265 مجمع البیان ج 1 ص 202  

اسلاید 34: -آیه چهارم که شیعه برای انتصابی بودن امامت به آن استناد می کند آیه اطاعت است:یا ایها الذین امنو اطیعوالله و اطیعوالرسول و اولی الامر منکم... در آیه فوق ،نخست به مردم به ایمان دستور داده شده که از خداوند اطاعت کنند در مرحله بعد فرمان به پیروی از پیامبر(ص) می دهند پیامبری که معصوم است و هرگز از روی هوی و هوس سخن نمی گوید مرحله سوم فرمان به اطاعت از اولوالامر می دهد که از متن جامعه اسلا می بر خاسته و حافظ دین و دنیای مردم است.مراد از اولوالامر چیست؟که خداوند پیروی مطلق او را به ما دستور داده است.نظریات مختلفی ذکر شده . سوره نساء آیه 59

اسلاید 35: برخی گفته اند مراد زمامداران امور حکو متی هستند بطور مطلق. برخی گفته اند مراد نمایندگان عموم طبقات حکام زمامداران و علما و صاحب منصبان در تمام شئون زندگی مردم هستند ولی نه بطور مطلق بلکه مشروط بر اینکه بر خلاف احکام و مقررات اسلامی نبوده باشد. برخی گفته اند :منظور زمامداران معنوی وفکری هستند یعنی علما ودانشمندان البته دانشمندانی که عادل باشند وبه محتویات کتاب وسنت آگاهی کامل داشته باشند. بعضی از مفسران اهل سنت معتقدند که مراد از اولوالامر خلفای چهار گانه صدر اسلامند وغیر آنها را شامل نمی شود. برخی گفته اند مراد صحابه ویاران پیامبرند. برخی دیگر گفته اند منظور فرماندهان لشکر اسلامند.

اسلاید 36: این دیدگاه که دیدگاه همه مفسران شیعه است که معتقدند مراد از اولوالامر امامان معصوم می باشند که رهبری مادی ومعنوی جامعه اسلامی در تمام شئون زندگی ازطرف خداوند وپیامبر(ص)به آنها سپرده شده است وغیر آنها را شامل نمی شود. تفسیر هفتم به چند دلیل بی اشکال است زیرا این تفسیر با اطلاق و جواب اطاعت که از آیه استفاره می شود کاملا سازگار است چون مقام عصمت امام او را از هرگونه خطاو اشتباه و گناه حفظ می کند وبه این ترتیب فرمان او همانند فرمان پیامبر(ص)بدون هیچ گونه قید وشرطی واجب الاطاعه است و سزاوار است که در ردیف اطاعت او قرار گیرد.در منابع اسلامی نیز احادیثی وارد شده که تفسیر اولوالامر را به امامان معصوم(ع)نموده است که در اینجا از ذکر روایات صرف نظر می گردد. تفسیر نمونه ج3 ص436   تفسیر نمونه ج3 ص442 مراجعه شود

اسلاید 37: آیات دیگری نیز شیعه برای امامت به آن اسناد جسته اند در این جا مجالی برای پرداختن به آن ها نیست در مذهب تشیع علاوه بر آیات قرآن روایات فراوانی نیز بر انتصابی بودن امامت وجود دارد همانند حدیث غدیر، حدیث ثقلین ،حدیث انذار ،حدیث سفینه ی نوح واحادیث دیگر به محققین توصیه می شود به کتب روایی شیعه مراجعه نمایند.  

اسلاید 38: واژه ولایت ولایت واژه ای عربی است که از کلمه(ولی)گرفته شده است.در لغت عرب به معنای آمدن چیزی در پی چیز دیگر بدون آن که فاصله ای میان آن دو باشد.واژه ولایت با حالت های مختلفی(به فتخ واو ویا کسر واو)در معنای مختلف همانند (حب ودوست)نصرت ویاری متا بعت وپیروی، سرپرستی استعمال شده است که وجه مشترک همه این معانی قرب معنوی است.ولایت در اصطلاح به معنای صاحب اختیار بودن کسی در امر دیگری واین ولایت یا ذاتی وحقیقی است مانند ولایت حق تعالی نسبت به مخلوقات خود یا جعلی و عرضی است یعنی خداوند آن ولایت را قرار داده مثل ولایت پیامبر وامام نسبت به مردم.در شرع مقدس جعل ولایت تنها اختصاص به ذات مقدس حق تعالی دارد که خالق موجودات وصاحب اختیار حقیقی است که این ولایت را ولایت الهیه گویند.مقصود از واژه ولایت در بحث(ولایت فقیه)به معنای سرپرست است.که این نوع ولایت :1 ولایت تکوینی 2ولایت تشریعی3 ولایت بر تشریع.

اسلاید 39: ولایت تکوینی:مربوط به موجودات حقیقی جهان هستی است از این رو سرپرستی وتصرف عینی داشتن بر همه موجودات جهان وعالم خارج را شامل می شود که این نوع ولایت بالذات والحقیقه از آن خداست. ولایت بر تشریع:عبارت از ولایت بر قانون گذاری وتشریع احکام است این نوع ولایت در حیطه قوانین است نه در دایره موجودات تکوینی. ولایت تشریعی:یعنی نوعی سرپرستی که نه از نوع ولایت تکوینی است و از نوع ولایت بر تشریع بلکه ولایتی است در محدوده تشریع وقایع قانون الهی است که اینهم بر دو نوع است :الف:ولایت بر محجورات .ب:ولایت بر جامعه خرد مندان.

اسلاید 40: در قرآن واحادیث، ولایت در محدوده تشریع گاهی به معنای تصدی امور مردگان یا افرادی که قصور علمی یا عجزعلمی دارند ویا حضور ندارند ونمی توانند از حق خود استفاده کنند آمده است.وگاهی به معنای تصدی امور جامعه انسانی است به عنوان نمونه:فرمایش پیامبر خدا(ص)در واقعه غدیر خم که فرمود:الست بکم من انفسکم... آیا من نسبت به شما از خود شما اولی تر نیستم همه گفتند بلی یا رسول الله(ص) بعد فرمودند:من کنت مولاه فهذا علی مولاه... یا آیه انما ولیکم الله ورسوله...وامثال این آیه ها ولی به معنای سرپرستی واداره امور جامعه اسلامی است در نتیجه ولایت فقیه از نوع ولایت تکوینی است ونه از نوع تشریعی بلکه از نوع ولایت مدیریتی بر جامعه اسلامی است که به منظور اجرای احکام وتحقق ارزش های دینی است. آیت اله جوادی ولایت فقیه قم نشر اسراءآیین1378 ه ش ص75  بخار الانوار ج 27ص 243 کافی آملی ص295  ولایت فقیه آیت اله جوادی آملی ص129

اسلاید 41: با توجه به این که انسان مدنی الطبع(اجتماعی)آفریده شده.و از طرفی انسان ها از نظر فکر واندیشه یکسان نیستند واختلافاتی با هم دارند اگر بخواهد اجتماعی زندگی کند وبه این اختلافات پایان دهد نیازمند به یک قانون جامعی است که از طرف خدا حدود ووظایف افراد مشخص باشد تا در سایه ی آن بتواند اجتماعی زندگی کند واز طرفی نیازمند به یک حاکم است تا آن قوانین را اجراء نماید کسی که در راس جامعه ی اسلامی قرار می گیرد. برای اجرای قوانین الهی به آن ولی می گویند. پس ولایت به سرپرست وپیشوایی قوم و ملتی را گویند. سرپرست امور دیگران مراتبی دارد مرتبه ی کامله ی آن ولایت خدا نسبت به بندگانش می باشد چنانچه در قرآن آمده:الله ولی الذین آمنوا... خداوند ولی وسرپرست کسانی است که ایمان آورده اند. مرتبه ی نازل آن ولایت فقیه عادل است ومرتبه ی نازل تر آن ولایت پدر وجد نسبت به صغیر ومجنون وغیره است واز همه نازل تر ولایت عدول مومنین است. سوره بقره آیه 257

اسلاید 42: واژه اهل البیت واژه(البیت)با الف ولام برای عهد وتعریف آمده ومنظور از آن خانه رسالت وکانون وحی است ودر فرهنگ عرب به آنچه بدان پناه می برند بیت گفته می شود.در قرآن در دو جا کلمه(اهل البیت)به کار رفته 1 سوره هود آیه 73 که درباره ی حضرت ابراهیم(ع)وخانواده اوست.2 سوره احزاب آیه 33که در مورد اهل بیت پیامبر گرامی اسلام(ص)می باشد.روایات بسیاری از دانشمندان شیعه وسنی رسیده که همگی گواه بر این هستند که منظور اهل بیت در آیه تطهیر خاندان پیامبر است ونه هیچ کس دیگر.بیش از هفتاد حدیث باز از شیعه وسنی نقل شده که آیه تطهیر در مورد پنج تن آل عبا(ع)است یعنی:حضرت محمد(ص)وحضرت علی(ع)وحضرت فاطمه(س)وامام حسن وامام حسین می باشد.

اسلاید 43: ابوحمزه ثمالی در تفسیر خود از ام سلمه همسر پیامبر خدا(ص)آورده که یک روزی حضرت فاطمه(س)نزد پیامبر خدا(ص)آمدند؛پیامبر به او فرمود:فاطمه جان همسر ارجمند ودو فرزند دلبندت حسن وحسین(ع)را نزدم دعوت کن،حضرت زهرا(س)آنان را به خانه پدر فراخواند،آن گاه پیامبر خدا(ص)عبایی را بر سرخود افراشت وحضرت زهرا(س)وعلی(ع)وحسنین(ع)را دعوت فرمود وهمگی در زیر عبا قرار گرفتند،بعد پیامبر رو به درگاه الهی برد وگفت: الهم هولاءاهل بیتی وعترتی فاذهب عنهم الرجس وطهرهم تطهیرا خدایا اینان اهل بیت من هستند،پس از آن ها هر نوع پلیدی را دور کن وپاک وپاکیزه قرار بده. ام سلمه می گوید:من با دین این منظره دل انگیز وآن نیایش شور آفرین پیامبر بر آن شدم خود را در شمار آنان در آورده ومشمول دعای آن حضرت گردم،که پیامبر فرمود:ام سلمه تو بخیر وسلامت در عقیده خواهی ماند،اما از اینان نیستی. مجمع البیان،عربی،ج8،ص157  تفسیر طبری ج22،ص6  مجمع البیان،علبی،ج8،ص156  

اسلاید 44: درحدیث دیگر از امام حسن مجتبی(علیه السلام)نقل شده که فرمود: لما نزیت آیه التطهیر جمعنا رسول(ص)وایاه فی کساءام سلمه،ثم قال:اللهم هولاءاهل بیتی وعترتی و... هنگامی که آیه تطهیر فرود آمد،پیامبر خدا(ص)مارا به همراه خویش درزیر کساء نشاند وآن گاه دست ها را به سوی آسمان گشود وفرمود:خدایا اینان اهل بیت من هستند... مرحوم علامه طباطبایی(ره)در تفسیرالمیزان خود می فرماید:اهل بیت در عرف قرآن اسم خاص است،هر جا برده شود منظور پنج تن آل عبا است وبر هیچ کس دیگر اطلاق نمی شود،هرچند که از خویشاوندان آن حضرت باشند. در صحیح ترمذی(از کتب معتبر اهل سنت)قریب چهل حدیث ازام سلمه روایت کرده اند که گفت آیه تطهیردر خانه من نازل شد وآن روز در خانه ی من،حضرت فاطمه(س)وحضرت علی(ع)وحسنین(ع)حضور داشتند که پیامبر خدا(ص)عبایی را طلبید وآنها را به زیر عبا دعوت کرد و آیه تطهیر را قرائت فرمود. مجمع البیان،همانجا،ص157  المیزان،ج16ص497 سوره احزاب آیه 33  

اسلاید 45: در تفسیردارالمنثور(از تفسیر های بزرگ اهل سنت)از ابی سعید خدری آورده: علی(ع)وقتی با حضرت زهرا(س)ازدواج کرد،چهل روز صبح وبه نقلی شش یا هشت ماه به طور مدام ومقرب پیامبر گرامی اسلام(ص)به در خانه حضرت علی(ع)وحضرت زهرا(س)می آمدند وآیه تطهیر را قرائت می فرمودند. لازم به ذکر است که روایات در این زمینه بسیار زیاد است،هر کس بخواهد اطلاع پیدا کند به کتاب الغدیر علامه امینی وکتاب غایه الموام علامه بحرانی وکتاب عبقات الانوار مراجعه فرمائید. تفسیر نمونه،ج17،ص302 والمیزان ومجمعالبیان همانجا  

اسلاید 46: دیدگاه شیعه در مورد آیه تطهیر شیعه معتقد است که آیه33 سوره احزاب(آیه تطهیر)ویژه پیامبر وامیر مومنان ودخت فرزانه پیامبر ودو نور دیده اش امام حسن وامام حسین(ع)است زیرا:واژه انما برای انحصار است.واراده خدا یک اراده ویژه ای است،مبنی بر این که پنج تن آل عبارا به عنوان اهل بیت پیامبر از هر گونه رجس وپلیدی است،واین اراده یک اراده تکوینی خداست زیرا جز این پنج تن از آیه استفاده نمی شود که خداوند آنان را الگو و سرمشق بندگان خود قرار داده است.

اسلاید 47: صحابه یاران پیامبر خدا(ص) صحابی مفرد صحابه است و به یاران حضرت محمد گفته می شود.صحابه کسی است که حضرت رسول را ملاقات کرده و مسلمان شده و با اسلام از دنیا رفته استعده ای معتقدند که صحابی بودن چهار شرط دارد:-مجالست او با پیامبر طولانی باشد.-از پیامبر حدیث نقل کند و حدیث او نقل شده باشد.-با پیامبر در جهادی شرکت کرده باشد.-در کنار پیامبر در جهاد کشته شده باشد.

اسلاید 48: صحابه پیامبر،همان پیشگامانی هستند که اسلام را پذیرفتند وپیامبر خدا(ص)را یاری نمودند.البته در بین این صحابه گروهی بودند که با اراده ی آهنین وعشق سوزان وعزم راسخ وایمان عمیق در این راه گام گذاردند وبه استقبال انواع خطرها رفتند(که شامل مهاجرین وانصار می شود)

اسلاید 49: سوال:نخستین کسی که اسلام آورد و این افتخار بزرگ در تاریخ به نام او ثبت شد چه کسی بود؟ همه معتقدند که نخستین کسی که از زنان مسلمان شد،حضرت خدیجه(سلام الله علیها)همسر وفادار وفداکار پیامبر خدا(ص)و اما از مردان دانشمندان ومفسرین شیعه به اتفاق گروه عظیمی از دانشمندان اهل سنت،علی(علیه السلام)را نخستین کسی از مردان می دانند که دعوت پیامبر(ص)را پاسخ گفت واین مطلب اجماعی است. حاکم نیشابوری در مستدرک الصحیحین در کتاب معرفت صفحه ی 22چنین می گوید: لا اعلم خلافا بین اصحاب التواریخ ان علی بن ابی طالب(رضی الله عنه)اوللهم اسلاما وانما اختلفوا فی بلوغه.در بین تاریخ نویسان هیچ اختلافی در این مساله وجود ندارد که علی(ع)نخستین کسی است که اسلام آورده،تنها در بلوغ او در هنگام پذیرش اسلام اختلاف است. تفسیر قرطبی،ج5،ص3075  

اسلاید 50: گروهی از علمای اهل سنت حدیثی را از پیامبر خدا(ص) نقل کرده اند: که آن حضرت دست علی(ع) را گرفت وفرمود:ان هذا اول من امن بی وهذا اول من یضافحنی وهذاالصدیق الاکبر.همانا علی(ع)اولین کسی است که به من ایمان آورد واولین کسی است که در روز قیامت با من مضافحه می کنند واو راصدیق اکبر است. مستدرک الحکام،ج2،ص136وتفسیر نمونه،ج8،ص105

اسلاید 51: آیا همه صحابه پیامبر خدا(ص)افراد صالحی بودند؟ دانشمندان اهل سنت معتقدند که همه یاران پیامبرخدا(ص)پاک و درستکار وشایسته واهل بهشتند.بعضی از اهل سنت بدون توجه به قرآن اصرار دارند که همه صحابه را بدون استثناء پاک ومنزه بشمارند وکارهای خلافی که احیانا در زمان پیامبر ویا بعداز او،از آنان سر زده با دیده اغماض بنگرند وهرکسی را که درصف مهاجران وانصار وتابعین قرار گرفته چشم بسته محترم ومقدس بدانند ولی آیات قرآن پاسخ دندان شکن به این افراد می دهد وضوابط وشرایطی برای مهاجرین وانصار وتابعین ذکر می نماید.

اسلاید 52: ادعای اهل سنت در سوال فوق قابل قبول نیست زیرا: اولا : عقل هیچ گونه امتیازی برای یاران پیامبر بردیگران قائل نمی باشد،چه تفاوتی میان ابوجهل ها وکسانی که نخست ایمان آوردند وسپس از آئین خود منحرف شدند وجود دارد.در حالی که قرآن می فرماید:ان اکرمکم عندالله اتقیکم.همانا گرامی ترین شما نزد خدا پرهیز کارترین شما است.پس قرآن این تبعیض غیر منطقی را نمی پذیرد. ثانیا: آیا چنین حکمی به منزله چراغ سبز دادن به صحابه نسبت به هر گونه گناه وجنایت محسوب نمی شود. ثالثا: این حکم به متون تاریخ اسلامی به هیچ وجه سازگار نیست زیرا بسیاری بودند که درردیف مهاجرین وانصار بودند،سپس از راه خود منحرف شدند ومورد خشم وغضب پیامبر(ص)قرار گرفتند.چه کسی می تواند بگوید:طلحه وزبیرکه در آغاز از یاران خاص پیامبر بودند ولی در برابر امامت قرار گرفتند وخون هفده هزار نفر مردم مسلمان را در جنگ جمل ریختند،آیا خدا به این خون ریزی ها راضی بود. در حالی که طبق آیات قرآن،تمام صحابه مادامی که تحت عنوان هجرت ،نصرت،اثمان،عمل صالح قرار داشتند مورد رضای خدا بودند،وآن روز که از تحت این عناوین خارج شدند از رضایت خدا نیز خارج گشتند.در نظر شیعه پیامبر همانند سایر مردمند ودر میان آنها عادل و فاسق و منافق یافت می شود.  تفسیر نمونه،جلد8،ص110

اسلاید 53: تابعین به چه کسانی اطلاق می شود؟ تابعین جمع تابع و تابعی به معنای پیرو است.عده ای از دانشمندان بر این هستند که تابعین را مختص به شاگردان صحابه پیامبر خدا(ص)اطلاق نمایند.بنابر این تابعین در اصطلاح علم درایه و رجال کسانی هستند که پیامبر خدا(ص)را درک نکردند ولی بعد از پیامبر در محضر صحابه پیامبر بودند واطلاعات اسلامی را بدون واسطه از صحابه گرفته اند.ولی با توجه به آیه 100سوره توبه استفاده می شود که تابعین به تمام گروه هایی که درهر عصر وزمانی از برنامه واهداف پیش گامان اسلام پیروی کردند را شامل می شود.چنانچه موضوع هجرت و نصرت که دو مفهوم سازنده اسلامی است،محدود به زمان پیامبر(ص)نیست بلکه امروزه نیز این دو مفهوم در شکل های دیگری وجود دارد و فردا نیز وجود خواهد داشت.

اسلاید 54: قرآن مجید در سوره حشر از آیه 8 تا10 صفحات برجسته ای برای هر کدام از سه گروه(یعنی مهاجران،انصار، تابعان)ذکر می فرماید: ابتدا قرآن سه وصف برای مهاجرین صدر اسلام ذکر می کند. 1-اخلاص.2- جهاد. 3- صدق. 1-هر مسلمانی که به سوی آن ها هجرت کند دوست دارند. در درون سینه های خود نیازی نسبت به آن چه به مهاجران داده شده احساس نمی کنند. آن ها مهاجران را بر خود مقدم می دارند هر چند شدیدا فقیر باشند. به این ترتیب:محبت،بلند نظری،ایثار سه ویژگی پر افتخار انصار است. قرآن سه وصف هم برای تابعین ذکر می فرماید:آن ها کسانی هستند که بعد از مهاجرین وانصار آمده اند ومی گویند:خدایا برادرانی که در ایمان به ما پیشی گرفته اند بیامرز ودر دل هایمان حسد وکینه نسبت به مومنان قرار مده،پروردگارا تو مهربان ورحیمی. تفسیر نمونه،ج23،ص521

اسلاید 55: علی درنهج البلاغه طی نامه ای خطاب به معاویه می فرماید:من به سوی تو خواهم آمدبا سپاهی متشکل از مهاجران و انصارو تابعین به احسان. (نامه 28 نهج البلاغه) در حدیثی از پیامبر اکرم (ص)آمده است:خوشا آنکس که مرا دیده و خوشا بر کسی که ببیند آنکه مرا دیده.(امالی،شیخ صدوق) البته صرف داشتن این عناوین بدون التزام به تقوا و عمل صالح،کافی نیست،بر خلاف نظر بعضی از عامه که مبالغه کرده اندو تمام تابعین را عادل شمرده اندمگر آنکه به دلیلی خارج باشند.(نجفه الفکرص153) اویس قرنی به عنوان خیر التابعین شهرت دارد.او از بزرگان زهاد و موالیان حضرت امیر(ع)بودهو در رکاب آن حضرت به شهادت رسیده. -(برای اطلاع بیشتر از بحث تابعین به کتاب کشاف اصلاحات الفنون ج1 ص 166 امالی شیخ طوسی ج 2 ص56.شرح نجفه الفکرص153،الغدیر علامه امینی ج1 ص62وص 72 عیان الشیعه ج 1 ص179-تفاسیر ذیل آیه 100 سوره توبه –دایره المعارف فارسی ج1 ص588

اسلاید 56: دیدگاه قرآن در مورد اصحاب و صحابه پیامبر گرامی اسلام(ص)خداوند در آیات متعددی از قرآن،اصحاب رسول خدا(ص)که از آن حضرت بدون هیچ طمع یا فشار ویا خود بزرگ بینی اطاعت وپیروی می کردند وتنها رضایت خدا ورسولش را مد نظر داشتند،مدح وستایش نموده است.مسلمانان قدر ومنزلت این گروه از اصحاب را در خلال گفتارها ورفتار ها وموضع کیری هایشان شناختند وآن ها را مورد احترام وتعظیم قرار داده ومی دهند،ولی گروهی از اصحاب رسول خدا (ص) در برخی از آیات شریفه قرآن مورد سرزنش وگاهی مورد تهدید قرار گرفته وپیامبر خدا(ص)نیز در موارد زیادی به آنان هشدار داده ومردم را از آن ها بر حذر داشته است.تنها نزاعی که بین شیعه وسنی وجود دارد این گروه از اصحابند که شیعیان رفتار ها وگفتار های آنان را مورد انتقاد قرار داده ودر عدالتشان تردید دارند.آیاتی که این گروه را مورد مزمت قرار داده.

اسلاید 57: آیه انقلاب یا بازگشت به عقب(جاهلیت) و ما محمد الا رسول قد فلت من قبله الرسولمحمد(ص)فقط فرستاده خدا بود وپیش از او فرستادگان دیگری بودند،آیا اگر او بمیرد ویا کشته شود شما به عقب بر می گردید(وبا مرگ او اسلام را رها کرده وبه دوران کفر وبت پرستی بازگشت می کنید).در آیه فوق به عده ای از اصحاب پیامبر خدا(ص)که در جنگ احد علی رغم همه مشکلات انتشار خبر شهادت پیغمبر،دست از جهاد بر داشتند وحتی عده ای از اسلام هم برگشتند،اشاره دارد وآنها را مورد مزمت قرار داده است،و می فرماید هر کس به عقب(جاهلیت)برگشت هرگز به خداوند زیانی نخواهد رساند.

اسلاید 58: آيه جهاد یا ایها الذین آمنوا ما لکم انفروا فی سبیل الله اثا قلتم الی لارض ...ای کسانی که ایمان آوردید چرا هنگامی که به شما گفته می شود به سوی جهاد در راه خدا حرکت کنید سنگینی بر زمین می کنید(وسستی به خرج می دهید)آیا به زندگی دنیا به جای آخرت راضی شده اید.[1]این آیه به روشنی اصحابی که از جهاد وکارزار سرباز زدند ودل بستگی به دنیا برای خدا برگزیدند را مورد مزمت قرار داده است.در آیه دیگر فرمود:و یستبدل قوماً غیرکم...اگر شما به اسلام پشت کنید به جای شما گروه دیگری را می آورم که مانند شما نیستند،بلکه آن ها از هر نظر مغایر شما هستند نه تنها شخصیتشان بلکه ایمان واراده وشهامت وفرمان برداریشان از شما بهتر است.در این که بعد از پیامبر خدا(ص)اصحاب پیامبر متفرق شدند وآتش فتنه را بر افروختند،از موضوعات مورد اتفاق در شیعه وسنی است.[2]

اسلاید 59: آیه خشوع: الم یان للذین ان تخشع قلوبهم لذکر الله...آیا وقت آن نرسیده است که دلهای مو منان در برابر ذکر خدا و آنچه از حق نازل شده است خاشع گردد.آیه فوق یک سوال بعد از هجرت در مورد منافقان(کسانی که به ظاهر مسلمان بوده اند ولی ایمان در دلهای آنان جای نگرفته بود)نازل شده است.این آیه عده ای از اصحاب پیامبر را مورد مزمت قرار داده و به آنها هشدار داده که غفلت و بی خبری تا کی؟در تفسیر در المنثور جلال الدین سیوطی از مفسران بزرگ اهل سنت آمده است:هنگامی که یاران رسول خدا(ص)وارد مدینه شدند ،از زندگی شیرین و خوشی بر خوردار شدند ،واین خوش گذرانی آنها مقداری بی دردو بی تفاوت کرده بود و لذا مورد عقاب و سرزنش خداوند قرار کرفتند.پس از آیه استفاده می شود که همه اصحاب از افراد عادل و مورد اطمینان نبودند ،چنانکه اهل سنت ادعا دارند.[1]

اسلاید 60: ((دیدگاه احادیث و روایات در مورد اصحاب و صحابه)) 1-حدیث حوض: پیامبر خدا (ص) فرمودند:در حالی که می خواهم بر خیزم ،گروهی را می بینم،وقتی آنان را شناختم یک نفر از(میان آنها بیرون می آید و می گوید،بیایید،می گویند کجا؟می گوید: به سوی جهنم ،سوال شد اینها چه کسانی هستند فرمود:کسانی هستند که پس از توبه به قهقرا برگشتند ومرتد شدند.[1]در حدیث پیامبر خدا (ص) می فرماید:من جلوتر از شما وارد بر حوض می شوم ،گرو هی را می شناسم که بین من و آنها جدایی می افتد،اینها کسانی هستند که پس از من در دین من تغییر ایجاد کردند .[2]با توجه به روایات فوق هرگز تردید پیدا نمی کنیم که برخی از اصحاب پیامبر ،دین الهی را تغییر دادند و سنت های الهی را زیر پا گذاشتند.

اسلاید 61: 2-حدیث رقابت بر سر دنیا: پیامبر اکرم (ص) فرمود :من قبل از شما می روم و شاهد و گواه بر اعمال شما یم و به خدا قسم بر شما نمی تر سم که پس از من مشرک شوید ،ولی می تر سم که بر سر دنیا رقابت کنید.[1]متاسفانه بعد از پیامبر اکرم (ص)به قدری بر سر دنیا رقابت کردند که همدیگر را تکفیر نمو دند ،به عنوان نمونه :مسعودی در ((مروج الذهب))و طبری آورده اند که اموال ذبیر به تنهایی پنجاه هزار دینارو هزار اسب و هزار برده و املاک زیادی در بصره ،کوفه و مصر...[2]برداشت طلحه تنها از عراق،روزانه هزار دینار بود.عبد الرحمن بن عوف،صد اسب و هزار شتر و ده هزار گوسفند داشت.

اسلاید 62: انگیزه برخی اصحاب در تغییر سنت پیامبر خدا (ص)چه بود؟ امویان که اغلب از اصحاب پیا مبر بودند و پیشاپیش آنها معاویه بنی ابو سفیان که او را کاتب وحی می نامند.مردم را با اصرار وادار به دشنام علی(ع)و لعن او بر منبرهای مسا جد می نمود.در صحیح مسلم ودر باب فضایل علی بن ابی طالب(ع)آمده که معاویه به دست نشاندگان خود در تمام شهرها امر می کرد که لعن و دشنام به علی(ع)معاویه دستور قتل آنها را صادر کرد:به عنوان نمو نه حجر بن عدی و یارانش،میثم تمار،ابوالاعلی مودودی در کتاب خود بنام الخلافه والملک صفحه 106 به نقل از حسن بصری آورده چهار خصلت در معاویه هست که اگر تنها یکی از آنها بود برای تباهی و هلاکتش کافی بود.

اسلاید 63: 1- بدون مشورت بر خلاف چیره شد. 2- فرزند خود<<یزید>>را برای بعد از خود به خلافت بر گزید ،در حالی که او شرابخوار و فاسق بود. 3-ادعای برادری با زیاد بین ابیه نمود ،در حالی که پیامبر او را سرزنش و طرد کرده بود. 4-دستور به قتل حجربن عدی و یارانش. بنابراین معاویه دستور به لعن حضرت علی (ع)می داد در حالی که خداوند در قرآن او را از هر نوع پلیدی و رجس پاک کرده بود و آیه تطهیر در مورد او نازل شده بود.و ار طرفی پیامبر اکرم(ص)دوستی علی(ع)و ایمان و دشمنی وی را نفاق. بنابراین دشمنی معاویه و طرفدارانش با اهل بیت عصمت و طهارت،چیزی جز حب دنیا و رقابت بر سر آن ویا نفاق ویا ارتداد از دین و بر گشتن به جاهلیت نمی باشد. اصحاب پیامبر حتی نماز که حکم الهی بوده تغییر دادند. اولین کسی که سنت پیامبر را در نماز تغییر داد شخص عثمان بن عفان بود. صحیح مسلم،ج1 ص61وج2 ص362-مسند احمل حنیل،ج4 ص281.  

اسلاید 64: صحیح مسلم و بخاری از کتب معتبر اهل سنت آورده اند:پیامبر خدا (ص)در منی نماز را دو رکعتی خواند،ولی عثمان در دوره خلافت خود نماز را چهار رکعتی خواند در حالی که ابوبکر وعمر مثل پیامبر دو رکعتی خوانده بودند. ویا عایشه در مسافرت نماز را تمام خواند؟راوی می گوید عایشه هم مثل عثمان تاویل می کند.عمر بن خطاب نیز خودش اجتهاد می کند و در برابر نصوص آشکارا سنن پیامبر را تاویل می کرد،بلکه در مقابل نص قرآن کریم به رای خودش عمل کرد از جمله می گوید: دو متعه در زمان پیامبر حلال بود من از آنها شما را نهی می کنم،بر آنها عقاب می کنم. یا می گفت کسی که جنب شده وآب ندارد می گویم نماز نخوان،در حالی که خداوند در سوره مائده می فرماید:فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبا. اگر آب پیدا نکردید،خاک پاکی را تیمم کنید. صحیح بخاری ،ج2،ص154،صحیح مسلم،ج1ص260.  صحیح مسلم ،ج2ص143 اصلاه المسافر  سوره مائده آیه 6

اسلاید 65: در دوران خلافت ابوبکر داستان خالدبن ولید که وی ظالمانه مالک بن نویره که از اصحابی جلیل القدر پیامبر بود ،به قتل می رساند و با همسر وی زنای به عنف می نماید،عمر بن خطاب به خالد می گوید ای دشمن خدا یک نفر را کشته ای و آنگاه بر همسرش شبیخون زده ای،به خدا قسم حد الهی را بر تو جاری می کنم. ولی متاسفانه ابوبکر از خالد دفاع می کند و می گوید:او را رها کنید،خالد شمشیر خداست او در اجتهاد خود خطا کرده ،آیا این سخن بهانه ا ی برای جاری نکردن حد الهی نبوده آیا عمل تاویل نیست مبنی بر این که حکم خدا جاری می شود. از طرفی خالد بن ولید در زمان پیامبر،ماموریت پیدا کرد که به سوی طایفه خزیمه برود وآنها را به اسلام دعوت نمایدو احکام اسلامی را تعلیم دهد،خالد به سوی آنها می رود،با آنکه آنها اسلام را پذیرفته بودند،میجنگد،و عدهای را به قتل می رساند،وقتی خبر به پیامبر خدا(صمی رسد،دست های خود را به سوی آسمان بلند می کند و سه مرتبه می فرماید:خدایا من از خالد بن ولید بیزارم و به تو پناه می برم از کاری که انجام داد. تاریخ یعقوبی ،ج2،ص110.  سیره ابن هشام،ج4،ص53.  

اسلاید 66: آیا می توانیم بپرسیم عدالت این اصحاب که چنین ادعایی می کنند،کجاست؟و خالد که دشمن خدا وپیامبر خداست،به عنوان شمشیر خدا معرفی میشود و حد الهی بر او جاری می گردد،در حالی که عمر بن خطاب،خالد را دشمن خدا خوانده و نظرش این بود که باید خالد به قتل برسد،زیرا یک مسلمان را کشته است و یا حد زنای محصند بر او جاری شود ،ولی ابو بکر هیچ کدام را در حق خالد انجام نداد.   آنگاه...هدایت شدم،دکتر محمد تیجانی توسنی،ترجمه سید محمد جواد محری،ص179وص265.

اسلاید 67: فصل دوم جانشینی پیامبر

اسلاید 68: اعلام زعامت و جانشینی علی(ع) از سوی پیامبر گرامی اسلام(ص) پس از رحلت رسول گرامی اسلام(ص)وخالی شدن ساعت اجتماع از وجود پیشوای بزرگ،مصالح اسلام وامت اقتضا می کرد که رهبری ممتاز ولایق وسرشار از دانش وتقوی،سرپرستی نهضت نوبنیاد اسلام راکه به آموزش گسترده نیاز داشت به عهده بگیرد تا پایداری نهضت اسلامی وصیانت مکتب از گرایش به سمت انحراف،وعقب گرد امت به روش های ناپسند اجتماعی واخلاقی پیشین در سایه رهبری او تضمین گردد.شواهد تاریخی وروایات فراوان از شیعه وسنی نقل شده وگویای این است که پیامبر اکرم(ص)در موارد متعدد به تعیین وحی وجانشین بعد از خود پرداخته است.اختلاف اصلی از جهت عقیده بین مذهب تشیع واهل سنت در این است که آیا امامت یک منصب الهی است یا یک منصب مردمی که انتخاب مردم در آن نقش دارد.

اسلاید 69: شیعه معتقد است آیا امامت یک منصب الهی است واهل سنت به انتخابی بودن این منصب اعتقاد دارند.ولی پیامبر اکرم(ص)از طریق گفتار وکردار،مردم را به اهمیت مقام امامت توجه می دهند ومی فرمایند:موضوع جانشینی از عهده من وامت من خارج است وواقعیت این مساله انتصابی است یعنی خداوند آن را انتخاب می کند. پیشوایی از نظر اسلام،استاد سبحانی،ص149

اسلاید 70: بررسی دیدگاه اهل سنت مبنی بر انتخابی بودن جانشین پیامبر اهل سنت برای مشروعیت خلافت ابوبکر سه راه را طی کرده اند.گفته اند مسلمانان بر بیعت ابوبکر اجماع کرده اند.گفته اند اهل حل وعقد از مسلمین در بیعت ابوبکر اجماع کرده اند.گفته اند موضوع امامت از فروع دین است،باید اکثریت مردم امام را انتخاب نمایند از طریق شور وبیعت.

اسلاید 71: دلایل فوق بسیار سست وضعیف است زیرا اولا اجماعی در مدینه برای خلافت ابوبکر حاصل نشد بلکه پنج نفر با او بیعت کردند از مهاجران عمر وابوعبیده جراح واز انصار بشیر بن سعد واسید بن خصیر.علت تمایل دو نفر از انصار به یک فرد مهاجر این بود که نمی خواستند که سعید بن عباده رقیب آنان در میدان انصار به مقامی برسد.از طرفی به اعتراف عمر بن خطاب در انتخاب ابوبکر وبیعت با او بسیاری از مسلمانان شرکت نکرده بودند.کلمات عمر به این شرح است(...و قد بلغنی ان قائلاً منکم .. ان بیعه ابی بکر رضی الله عنه کانت فلته..) اواعتراف می کند که بیعت با ابوبکر یک فلته بوده است یعنی کار عجولانه وغیر منتظره واز طرفی دیگر بسیاری از بزرگان صحاب(اهل حل وعقد)رسول خدا(ص)از مهاجرین وانصار با ابوبکر بیعت نکردند.علی(ع)واهل بیت وطایفه بنی هاشم از بیعت با ابوبکر امتناع ورزیدند وعلی(ع)نیزدر نحجالبلاغه شماره190 کلمات قصار فرمود:اگر ابوبکرخلافت را به اتکاءآراء عموم باشد در حالی که بسیاری شرکت نداشتند.

اسلاید 72: با امتناع این گروه،چگونه میتوان انتخاب خلیفه را با اصول دموکراسی توجیح وتفسیر نمود.اگر ما از انتخاب خلیفه اول صرف نظرکنیم،پس چرا خلیفه دوم تنها باتعیین خلیفه اول بر اریکه خلافت تکیه زد.زیرا ابوبکر خودش مستقلا اقدام به انخاب عمر برای خلافت و جانشینی خود نمود.هنگامی که ابوبکر در بستر بیماری افتاده بودو احساس کرد اجل وی فرا رسیده وهرچه زودتر باید از این جهان رخت بر بندد،برای نوشتن وصیت خود عثمان را طلبید واز او درخواست کرد که وصیت نامه او را بنویسد،عثمان می گوید در حال نوشتن وصیت نامه ابوبکر از هوش می رود نویسنده وصیت از فرصت استفاده کرده وفورا می نویسد:قد استخلفت علیکم عمر بن الخطاب. من عمر را جانشین خود در میان شما قرار دادم.ابوبکر از جریان بعد از به هوش آمدن آگاه شد وسخت خوشحال گشت وبی اختیار تکبیر گفت وکار خود سرانی عثمان راچنین توجیح کرد که عثمان ترسید من دیگر به هوش نیایم ومسلمانان بر سر تعیین خلیفه دچار اختلاف ودودستگی گردند از این جهت مصلحت دید که عمر را به عنوان خلیفه در وصیت من بنویسد. پیشوا از نظر اسلام،همانجا ص370.

اسلاید 73: بااین که عمل خلیفه،مورد انتقاد برخی از بزرگان صحابه قرار گرفته در عین حال این سوال مطرح است که چرا عمر بن خطاب در این جا نمی گوید ابوبکر هذیان می گوید اما وقتی پیامبر اکرم(ص)هنگام رحلت دستور می دهد که کاغذ ودواتی برای من بیاورید تا چیزی را املاء کنم تابعد از من گمراه نشوید(عمر اظهار می دارد:- حسبنا کتاب الله پیامبر اکرم(ص)هذیان می گوید یا با لفظ رجل(مرد)به پیامبر خطاب می کند.در حالی که قرآن نام پیامبر را به عنوان رسول خدا(ص)می برد واز طرفی می فرماید:وما ینطق عن الهوی ان هو الا وحی یوحی.(سوره نجم)پیامبر خدا(ص)سخنی از روی هوی وهوس نمی گوید،هر چه می گوید وحی است از طرف خدا. بنابراین اهل سنت باید قضاوت کنند اگر کسی در مقابل پیامبر این چنین سخن بگوید چه حکمی دارد؟  

اسلاید 74: خلیفه سوم چگونه انتخاب شد؟ خلیفه سوم از طریق شورای شش نفری که خود نیز یکی از افراد آن بود انتخاب گردید.اعضای شوری از این افراد(علی(ع)،عثمان،ذبیر،طلحه،سعد وقاص وعبدالرحمن عوف)تشکیل شده بود.ترکیب شوری طوری طرح ریزی شده بود که همه می دانستند که هدف خلیفه دوم این است که باظاهر سازی خاصی،عثمان زمام امور را به دست گیرد ولذا یکی از اعضای شوری کسی بود که به خصومت باطن با علی(ع)مشهور بود(سعد وقاص )به این هم اکتفا شد،عبدالرحمن بن عوف سرمایه دار معروف قریش،حق(وتو)داده شد به این معنا هرگاه درباره فردی اکثریت رای همراه نداشت،خلافت از آن کسی خواهد بود که عبدالرحمن با او بیعت نماید وعبدالرحمن با عثمان پیوند خویشاوندی داشت زیرا وی شوهر خواهر تنی عثمان بود.باز به این هم اکتفا نشد،خلیفه دوم فرزندش عبد الله را طرف مشورت شوری معرفی نمود بالاخره عبد الرحمن با تاکتیک خاصی وشرطی که قرار داد ومی دانست علی(ع)آن شرط را نمی پذیرد،وعثمان می پذیرد،خلافت را به عثمان واگذار نمود.[1]

اسلاید 75: بررسی دیدگاه شیعه مبنی بر انتصابی بودن امامت از سوی رسول خدا(ص) شیعه معتقد است که امام جانشین پیامبر است،باید در تمام صفحات از جمله عصمت،همانند پیامبر باشد زیرا امام کارشناس دین است اگر کارشناس معصوم نباشد نمی تواند یک کارشناس جامعی باشد،بنابراین راه حق در شیوه تعیین امام همان راهی است که قرآن بیان فرموده که در این زمینه آیاتی از قرآن برای انتصابی بودن امام از سوی پروردگار ذکر شد.زیرا کار امام شبیه کار پیامبراست وآن هدایت ورشد ونشان دادن راه های سعادت واقعی جامعه انسانیت است از این رو همان گونه که انتخاب پیامبر از طرف خدا برای هدایت مردم انتخاب می شود،تعیین امام هم که مربوط به هدایت مردم وازپیمان های الهی است باید از طرف خدا باشد.

اسلاید 76: قرآن می فرماید:وما کان لمومن ولا مومنه... یعنی:برای هیچ مرد وزن با ایمانی جایز نیست وقتی خدا وپیامبرش در مورد کاری فرمان دهند به تصمیم واختیار خود عمل کنند.پس انتخاب امام از سوی خدا وپیامبر خداست ودیگران حق انتخاب ندارند. پس اگر ثابت شود که پیامبر اسلام(ص)در خصوص امامت مطالبی فرموده باشد تخلف از آن خلاف وحرام است ووظیفه مسلمانان تبعیت از آن حضرت است. در این جا چند روایت متواتر ومهم که شیعه وسنی آن را نقل کرده اند مورد بحث وبررسی قرار می دهیم تا روشن شود که پیامبر اسلام(ص)رهبر پس از خود را برای جهان اسلام معرفی کرده اند. امامت محسن قرائتی،ص63.

اسلاید 77: 1- حدیث منزلت پیامبر گرامی اسلام(ص)عازم جنگ تبوک بودند وسی هزار سرباز جنگی برای این جنگ که با امپراطوری روم بود،آماده شدند.خبر رسید که منافقین در غیاب پیامبر،می خواهند در مدینه دست به کودتا بزنند.پیامبر خدا(ص)برای پیش گیری از هر نوع حادثه احتمالی علی(ع)را جای خود در مدینه،نصب کردند ودستور دادند تا بازگشت پیامبر ،مراقب اوضاع باشند و امور دینی و دنیوی مردم را رسیدگی کند.[1]

اسلاید 78: منافقین وقتی از اقامت علی(ع)در مدینه آگاه شدند،و دیدند که نقشه آنان،نقش بر آب شده است،به فکر چاره افتادند و خواستند کاری کنند که علی(ع)مدینه را به قصد جنگ تبوک ترک نماید.به این منظور شایع کردند که روابط علی(ع)با پیامبر به تیرگی گراییده و وی مورد بی مهری پیامبر خدا (ص)قرار گرفته است و پیامبر به وی اجازه،شرکت در جهاد را نداده است.انتشار چنیت شایعه ای در محیط مدینه ،در حق علی(ع)مایه ناراحتی دوستان وشیعیان علی(ع)بود و لذا علی(ع)برای تکذیب گفتار آنان ،خود را به پیامبر خدا(ص)رسانید و پیامبر را از جریان آگاه ساخت.در این لحظه پیامبر (ص)مقام و موقعیت علی(ع)را نسبت به خود با جمله تاریخی خویش بیان کردو فرمود:اما ترضی ان تکون منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا بعدی انه لا ینبغی ان اذهب الا وانت خلیفتی. آیا راضی نمی شوی که نسبت به من مانند هارون نسبت به موسی باشی؟جز آن که بعد از من پیامبری نیست،شایسته نیست که من بروم مگر اینکه تو خلیفه و نماینده من باشی.  

اسلاید 79: بررسی دلالت حدیث منزلت در این حدیث پیامبر خدا (ص)موقعیت علی (ع)را نسبت به خود مانند موقعیت هارون نسبت به موسی دانسته.قرآن مجید موسی(ع)برای هارون مناصب زیر را از خداوند خواسته بود:1-مقام وزارت-واجعل لی وزیری من اهلی2-مقام رسالت-و اشد کر فی امری3-تقویت و تایید-اشدد به ازری4-مقام خلافت-وقال موسی لافیه هارون اخلفنی فی قومی.فقط یک منصب را پیامبر خدا(ص)استثناء کرده وآن اینکه هارون پیامبر بود ولی علی (ع)پیامبر نیست.[1]ولی سایر مناصب و مقامات برای علی(ع)ثابت می گردد.

اسلاید 80: بررسی سند حدیث: هر کسی با کتابهای حدیث و تاریخ اگر سرو کار داشته باشد ،می فهمد که در صحت و استواری حدیث شک و تردیدی وجود ندارد و اسناد این حدیث به اندازه ای است که حتی نقل فشرده آن هم برای ما ممکن نیست.دانشمندان شیعه مرحوم سید هاشم بحرینی (متوفای 1107)در غایه المرام ص109 تاص126 این حدیث را با صد سند از دانشمندان اهل سنت نقل کرده است.احمد بن حنیل در کتاب مسند خود این حدیث را با 27 طریق نقل کرده ،صحیح بخاری در صحیح خود ،این حدیث را به سه طریق نقل کرده است،مسلم در صحیح خود این حدیث را در هفت مورد نقل کرده است.و امام نسایی در کتاب ((الخصارص العلویه))و دیگران نیز ذکر کرده اند .بنابراین برای یک فرد منصف ،جای تردید در صحت و استواری سند حدیث باقی نمی ماند.[1]

اسلاید 81: 2-حدیث ثقلین: حدیث ثقلین نیز از احادیث متواتر اسلا می است که علما و دانشمندان آن را از پیامبر گرامی نقل کرده ند.قال رسول الله (ص)انی تارک منکم الثقلین،کتاب الله و عترتی،اهل بیتی ما ان تمستمکتم بهما لن تضلوا ابدا و انهما لن یفترقا حتی یروا علی الحوض.من در میان شما دو امانت گرانبها می گذارم،یکی کتاب خدا و دیگری عترت من که اهل بیت من امت تا زمانی که به این دو تمسک جویید هرگز گمراه نمی شوید و این دو یادگار من هیچگاه از هم جدا نمی شوند تا در کنار حوض بر من وارد شوند.

اسلاید 82: ابن حجر می گوید پیامبر خدا (ص)در آخر حدیث افزود:هذا علی مع القران ،و القران مع علی لا یفترقان. علی(ع) با قرآن است و قرآن با علی (ع)آن دو از هم جدا نمی شوند .در مورد سند این حدیث مرحوم سید حامد حسین در کتاب عقبات الانوار اسامی ناقلین این حدیث را به ترتیب قرون اسلامی بیان کرده است مراجعه شود در کتاب معتبر اهل سنت نیز ناقلین و منابع حدیث ثقلین ذکر شده است.  

اسلاید 83: بررسی مفاد و دلالت حدیث ثقلین: دقت در مفاد حدیث ثقلین ،به روشنی می رساند که عترت پیامبر از لغزش و خطا مصون ومحفوظ می باشند .یکی از شرایط مهم امامت و پیشوایی ،همان عصمت از گناه می باشد و این حدیث با روشنی گواهی می دهد که عترت پیامبر گرامی (ص)همانند قرآن از هر عیب و نقص و اشتباه و خطایی پیراسته و بوده است.مولف کتاب الحتجاج (احمد بن علی بن ابیطالب طبرسی)از کتاب مسلم بن قیس که از تابعین و شاگردان برجسته علی (ع)بودند،نقل می کنند که در دوران خلافت عثمان انجمنی در مسجد رسول خدا (ص)به شرکت مهاجر و انصار برگزار گردید،و علی (ع)به حدیث ثقلین استدلال فرمودند .به طور مسلم،مقصود از عترت پیامبر تمام بستگان وی نیست،زیرا همه آنها به اتفاق امت اسلامی،دور از گناه و لغزش نبودند،پس تعداد معینی از آنها مراد امت که شیعه به امامت و پیشوایی آنها عقیده راسخ دارد.[1]

اسلاید 84: 3-حدیث سفینه نوح: پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمود:ان مثل اهل بیتی فی امتی کمثل سفینه نوح من رکبها نجی و من تخلف عنهم غرق.همانا مقام و موقعیت اهل بیت من در میان امتم ،همانند کشتی نوح است،هر کس بر آن کشتی سوار شد،نجات یافت و هر کس ترک گفت،غرق گردید.حدیث سفینه بعد از حدیث غدیر به منزلت و ثقلین از احادیث قطعی اسلام است که از شهرت عظیمی میان محدثان بر خوردار است.میر حامد حسین در کتاب عبقات الانوار خود از 90 دانشمند اسلامی که همگی از مشاهیر اهل تسنن بودند،نقل کرده است.مرحوم سید هاشم بحرینی ،این حدیث را با یازده سند از دانشمندان سنی و با 29 طریق از دانشمندان شیعه نقل میکند.[1]

اسلاید 85: در این حدیث رسول خدا (ص)اهل بیت خود را به کشتی نوح تشبیه می کند ،می دانیم کشتی نوح سمبل نجات بخش و راهنمایی پیروان نوح بوده است .از مردم زمان نوح هر کس که بر کشتی نوح سوار شد نجات یافت وهر کس دوری جست به هلاکت رسید. پیامبر خدا (ص) می فر ماید که اهل بیت من همانند کشتی نوح هستند،اگر امت اسلامی پیروی از آنان نمایند هلاک خواهند شد و اگر نجات را می طلبند باید با آنان همراه باشند.در بحث گذشته گفتیم به اعتقاد شیعه و سنی اهل بیت،در اینجا افراد خاص خانواده است و آنهم شامل خود پیامبر (ص)وعلی(ع)و حضرت فاطمه(س)و امام حسن(ع)و امام حسین(ع)می باشد. آیا فقط در امور حلال و حرام باید از اهل بیت پیروی کردیا در مسائل سیاسی و اجتماعی هم باید آنها را الگو قرار داد،می گوئیم موضوع پیروی محدود به حلال و حرام نیست بلکه در همه امور باید پیروی کرد و از طرفی در حدیث قید محدودیت وجود ندارد. اسدی کرمارودی،محمد،درسهایی از اصول عقاید،ص189

اسلاید 86: گذشته از این ،حدیث سفینه روشنترین گواه برعصمت اهل بیت است از اشتباه و خطا،بنابراین با دقت در مضمون حدیث،در می یابیم که پیامبر خدا (ص)خلاء مقام و منصب رهبری را با تعیین رهبرانی پر کرده است و امت را به پیروی از افراد معین رهبری نموده است. سبحانی پیشوایی از نظر اسلام،ص270.

اسلاید 87: 4-حدیث غدیر: پیامبر اکرم(ص)در سال دهم هجرت برای انجام مناسک حج به مکه عزیمت نمودند.انجام فریضه حج مصادف با آخرین سال عمر پیامبر خدا (ص) بود ،از اینرو آنرا حجه الوداع نامیدند .افرادی که در این سفر در مراسم حج در رکاب حضرت بودند تا 120 هزار نفر تخمین زده شده اند.پیامبر خدا(ص)در پایان حج در سرزمین غدیر خم که در چند کیلو متری جحفه قرار دارد رسید ،ناگهان فرشته وحی نازل شد و به پیامبر خدا (ص)فرمان الهی را ابلاغ کرد مبنی بر اینکه از حرکت باز ایستد تا باز ماندگان فرا رسند.کاروانیان از توقف ناگهانی و بی موقع پیامبر در این منطقه داغ و بی آب،آن هم در نیمه روز که آفتاب بس سوزنده در زمین تفتیده بود،در شگفت ماندند.فرمان خدا برای رسول گرامی(ص)طی آیه زیر بیان گردید.یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس.ای پیامبر که آنچه را از سوی خدا بر تو نازل شده،به مسلمانان برسان و اگر نرسانی رسالت خدای را به جا نیا ورده ای و خداوند تو را از مردم حفظ می کند.

اسلاید 88: واقعه غدیر ابدی و جاودانی است اراده حکیمانه خداوند بر این تعلق گرفته است که واقعه تاریخی غدیر در تمام قرون و اعصار به صورت یک تاریخ زنده که قلوب و دلها به سوی آن جذب می شوند،بماند ونویسندگان اسلامی در هر عصر و زمانی در کتاب های تفسیر و تاریخ و حدیث و کلام،پیرامون آن سخن بگو یند و گویندگان مذهبی در مجالس وعظ و خطا به درباره آن داد سخن دهند و آن را از فضائل غیر قابل آشکار امام بشمارند .یکی از علل ابدیت و جاودانی این حدیث نزول دو آیه از آیات قرآن [1]پیرامون این واقعه است،تا روزی که قرآن ابدی و جاودانی است،این واقعه تاریخی نیز ابدی بوده واز خاطره ها محو نخواهد شد.دلیل دیگر ابدیت واقعه غدیر،این است که این واقعه تاریخی را 10 اصحابی نقل کرده اند(این تنها در کتاب های دانشمندان اهل سنت است)در قرون دوم اسلامی که عصر تابعان است ،89 تن به نقل این حدیث پرداخته اند.در قرن سوم 92 دانشمند پرداخته در قرن چهارم 43 تن از علما.در قرن پنجم 24 تن،در قرن ششم 20 تن،در قرن هفتم 21تن،در قرن هشتم 18 تن،در قرن نهم 19 تن،در قرن دهم 14 تن،در قرن یازدهم 12تن،در قرن دوازدهم 13 تن،در قرن سیزدهم 12تن،در قرن چهاردهم 20 دانشمند این حدیث غدیر را نقل کرده اند.مورخ بزرگ اسلامی،طبری در کتابی به نام ((الولایه فی طریق حدیث الغدیر))از 75 طریق از پیامبر نقل کرده است.[2]

اسلاید 89: مفاد حدیث غدیر شیعه معتقد است که حدیث غدیر و ماهیت آن و سخنان پیامبر اکرم(ص)فص صریح و قاطع بر امامت و پیشوایی حضرت علی (ع)و لزوم اطاعت از اوست.دلایل شیعه عبارتند از:1-معنای ولایت را الفت شناسان به معنای سرپرستی ،عهده دار امور،سلطه،رهبری و زمامداری گرفته اند واستعمال آن در معنای دوستی نیاز به قرینه داردو بدون آن به معنای زمامداری و سر پر ستی است.2-خطاب تند وقاطع الهی یا خطاب ی ایها الرسول بلغ ما انز الیک....3-دوستی وولای محبت در قرآن ،با واژه هایی چون حب،مودت و...اشاره شده است،از این رو فرو کاستن معنای ولایت به محبت و مودت و انحصار به آن،مغایر کاربرد قرآنی این واژه است.

اسلاید 90:   4-دلداری خدایی :خداوند به پیامبر می فر ماید:این ماموریت را انجام بده و ما تو را در مقابل تو طئه های مردم محافظت می کنیم:و الله یعثمک من الناسو 5-گزینش مکان یعنی غدیر خم نزدیکی منطقه جحفه و گرمای سوزان،چیزی جز اعلان جانشینی نمی تواند باشد. 6-پیامبر خدا(ص)بعد از اعلام جانشینی خود ،آیه اکمال بر پیامبر نازل شد: الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت... 7-معرفی حدیث ثقلین است که پیامبر خدا(ص)فرمود))انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی))چرا پیامبر عترت را در کنار قرآن به عنوان ثقل اصغر ذکر فرموده ؟ آیا محبت اهل بیت، هم سنگ قرآن است یا امامت پیشوایی و مرجعیت دینی.آیا صرف دوست داشتن قرآن کافی است یا باید پیروی کرد. هم سنگ قرار دادن و اهل بیت نشان این است که اهل بیت را باید پیشوا و الگوی عملی قرار داد. سوره مائده آیه 3  پرسش ها و پاسخ ها ،دفتر هفتم گروه معارف نهاد رهبری ،84 ص 153.

اسلاید 91: 1-تکرار موضوع ولایت خود گویای موضوع جا نشینی است. -2پیامبر به مو ضو ع ایفای رسالت و سپس به او لویت فرد بر مومنان انگشت می گذارد و بلافاصله موضوع ولایت را طرح می کند و این نشان این است که ولایت از نوع تصرف در شئون دینی ،سیاسی و اجتماعی مسلمانان است. -3پیامبر در دعای خویش مساله یاری کردن علی(ع)را مطرح می کند و بر تنها گذاشتن و یاری نکردن وی نفرین می فرستد و این قرینه است بر اینکه ولایت از نوع زعامت و رهبری است نه صرف محبت و علاقه قلبی. -4اینکه پیامبر خدا(ص)قید بعد از من را آورده اگر مقصود از ولایت محبت باشد قید بعد از من زاید خواهد بود. -5بعد از این ماجرا،همه مردم و حاضران زن و مرد با حضرت علی (ع)بیعت کردند،حتی خود پیامبر خدا(ص)نیز بیعت نمودند،مگر دوستی بیعت دارد پس این بیعت دلیل بر زعامت و رهبری است .به علاوه بیعت به معنای التزام به فرمان برداری و تبعیت است.

اسلاید 92: -6همه حاضران در آن جلسه از خطای پیامبر،موضوع امامت علی(ع)را فهمیدند و بلا فاصله حسان بن ثابت انصاری از پیامبر اجازه گرفت و اشعار زیبایی سرود که در یک بیت از زبان پیامبر چنین می گوید: فقال له قم یا علی ،فاننی رفتیک من بعدی اماما و هادیا. اگر موضوع غدیر خم غیر از امامت معنای دیگری داشت چرا پیامبر سخنان حسان بن ثابت را تائید کرد و او را تشویق نمود.

اسلاید 93: بعد از حادثه غدیر خم عده ای از مخالفین موضع گیری هایی کردند به عنوان نمونه جابربن نضر یا یا حارث بن سنحان نزد پیامبر آمدند وگفتند یا رسول الله(ص)از نزد خود علی(ع)را مولای ما قرار دادی یا از طرف خدا.حضرت فرمود:سوگند به آن که جز او خدایی نیست.این مطلب از سوی خداوند است.آن مرد گفت خدایا اگر محمد(ص)آن چه می گوید حق است،پس سنگی بر سر ما فرود آور،سنگی فرود آورد وبه سرش خورد واو رابر زمین کوبید وجانش را گرفت آیه:سال سائل بعذاب واقع نازل شد. اگر موضوع فقط محبت ودوستی بود این لجبازی وخیره سری پدید نمی آمد.مسلم موضوع غدیر خم چیزی جز جانشینی پیامبر اکرم (ص)نبوده است. خود امیر المومنین علی(ع)وائمه اطهار در اثبات امامت بارها به حدیث غدیر استناد کرده اند. اگر مقصود از ولایت محبت ودوستی باشد،آن گاه دعای بعدی پیامبر اکرم(ص)که فرمود:و احب من احبه وابغض من البغضه... تکرار ولغو خواهد بود.  پرسش ها وپاسخ ها همانجا.  

اسلاید 94: خلفای دوازده گانه پیامبر اسلام(ص) در روایاتی که از دانشمندان شیعه وسنی نقل شده،پیامبر گرامی اسلام(ص)اهل بیت وعترت خود را به دوازده خلیفه وجانشین معرفی ومعین نموده است.اختلاف شیعه ومحدثان اهل سنت،در تعیین مصادیق این12نفر که عزت دین به آن ها بستگی دارد می باشد.این دوازده نفر به هیچ وجه بر جنایت کاران بنی امیه وبنی عباس تطبیق ندارد،زیرا این تطبیق با متن روایت سازگار نیست واز طرفی پیامبر خدا(ص)خلفای دوازده گانه را مایه عزت دین وسربلندی مسلمانان معرفی می کند وهیچگاه یزید ها،مروان ها وعبدالملک ها که دستشان تا مرفق در خون مسلمانان فرو رفته نمی باشند زیرا آن ها مایه ننگ تاریخ اسلام وبشریت به شمار می رفتند گذشته بر این،تعداد جنایت کاران از دوازده نفر متجاوز امت وبه هیچ گونه نمی توان احادیث خلفای 12 گانه را بر آنان تطبیق نمود.[1]

اسلاید 95: احادیث خلفای دوازده گانه جابر بن سمره می گوید از پیامبر خدا(ص)شنیدم که می فرمود،جانشینان من 12 نفر خواهند بود سپس آن حضرت کلمه ای را فرمودند که من متوجه نشدم،پدرم در آن جلسه حضور داشت از او پرسیدم،پدرم گفت پیامبر خدا(ص)فرمودند همه آن 12 نفر از قریش خواهند بود.از پیامبر خدا(ص)شنیدم فرمودند:اسلام به دوازده خلیفه عزیز خواهد بود،سپس سخنی فرمودند که من شنیدم،از پدرم که در آن جا حضور داشت سوال کردم که پیامبر خدا(ص)چه فرمود،پدرم گفتند که پیامبر خدا فرمود:همگی این 12 نفر از قریش می باشند.از این گونه احادیث فراوان از اهل سنت وشیعه نقل شده،ولی نکته ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که این12 نفر در سخنان پیامبر چه کسانی هستند.بر امت اسلامی لازم است که به این گونه احادیث توجه داشته ومصادیق آن را پیدا نمایید.از صفاتی که پیامبر اکرم(ص)برای این دوازده نفر ذکر می فرمایند،روشن می شود که این دوازده نفر فقط بر دوازده امام معصوم(علیهم السلام)اطلاق می گردد.

اسلاید 96: توصیف پیامبرخدا(ص)از 12خلیفه و جانشین خود: پیامبر خدا(ص)این چنین توصیف فرمودند:ان هذا الامر(الاسلام)لا ینقضی حتی یمضی فیهم اثنا عشر.همانا امر اسلام به پایان نمی رسد مگر این که 12 نفر در میان است من قدم بگذارند ودر میان آنان قرار گیرند.لا یزال الاسلام عزیزا.لا یزال هذا الدین منیعا. لا یزال هذا الین قائما. لا یزال امر امتی صالحا.کعده نقباء بنی اسرائیل.خلفایی که عزت ومناعت اسلام،صلاح ورستگاری امت،بستگی به آنان داشته،تعداد آنان بسان نقیبان بنی اسرائیل است،قیامت بر پا نمی گردد،امر اسلام به پایان نمی رسد مگر این که دوازده نفر در میان امت من قرار بگیرند.[1]

اسلاید 97: یک چنین خلفایی با این خصوصیات،جز بر خلفای 12 گانه وامامان معصوم(ع)مذهب شیعه بر هیچ گروهی تطبیق نمی کند،زیرا امام علی(ع)وفرزندان معصومش مایه عزت اسلام بوده وآخرین خلیفه پیامبر کسی است که پیامبر خدا(ص)درباره اوفرمود،سپس فردی از عترت من طلوع می کند وزمین راپر از عدل وداد می نماید پس از آن که با جور وستم پر شده. فوق همانجا.  

اسلاید 98: احادیث دیگر قال رسول الله(ص)النجوم امان لاهل السماء،فاذا ذهب النجوم ذهب اهل السماءواهل بیتی امان لاهل الارض فاذا ذهب اهل بیتی،ذهب اهل الارض.[1]قال رسول الله(ص)النجوم امان لاهل الارض عن الفرق و اهل بیتی امان لامتی من الاختلاف.ستارگان مایه امنیت زمین است از نابود شدن،اهل بیت من نیز مایه امنیت امت من هست از اختلاف.قال رسول الله (ص)من مات بغیر امام مات میته جاهلیه.قال رسول الله (ص)یا علی انت وصی حربک حربی سلمک سلمی و انت وصیی و انت الامام و ابواالائمه الاحدی عشر الذین هم المطهرون ...یا علی تو وصی من هستی،جنگ و صلح تو جنگ و صلح من و امت،تو امام و پدر یازده امام هستی،آنانی که پاک و معصوم هستند واز ایشان است مهری آن کسی که زمین را پر از عدل و داد می کند،وای بر کسانی که ایشان را دشمنی بدارد.

اسلاید 99: در کتاب فرائد السمطین (از کتب اهل سنت)-آمده که شخصی یهودی خدمت پیامبر اسلام (ص)رسید وسوالات متعددی کرد وجواب شنید،از جمله گفت: به من خبر بده که وصی و جانشین شما چه کسی است؟فقال (ص)نعم ان وصیتی والخلیفه من بعدی علی بن ابیطالب (ع)و بعداه سبطای الحسن والحسین (علیهما السلام )یتلوه تسعه من صلب الحسین ائمه الابرار ...پیامبر خدا (ص)فرمودند وصی و جانشین بعد از من علی(ع)و بعد از او دو سبط من امام حسن و امام حسین(ع)و نه جانشین دیگر از صلب حسین (ع) است. آن یهودی پرسید،آن 9 نفر را نیز نام ببرید،پیامبر خدا (ص)یک به یک نام سایر امامان را بیان فرمود ند تا رسیدند به حضرت مهدی(عج) گرمارودی،محمد درسهایی از اصول و عقاید،تهران،نشر فرهنگی رجاء ،1369،ص215.

اسلاید 100: پیامبر خدا (ص) فرمودند امامان بعد از من 12 نفر می با شند اولی از آنها علی (ع)چهارمی از آنها نیز به نام علی (ع)نیز است 8و10 نیز علی (ع)است و آخرین آنها حضرت مهدی (عج) می باشد. پیامبر خدا(ص)فرمودند:دوستی من واهل بیت من در هفت جا از جاهای بسیار خوفناک،سودمند است: 1-موقع مرگ 2-در قبر 3- در موقع قیامت 4- در موقعی که نامه اعمال به دستتان داده می شود. 5-موقع حسابرسی 6-در میزان اعمال 7- در عبور از پل صراط،کسی که من واهل بیت مرا دوست بدارد واز آن ها پیروی نماید،ما روز قیامت او راشفاعت می نماییم. شخصی سوال کرد ای رسول خدا(ص)چه گونه به آن ها تمسک ورزیم؟ فرمودند:امامان بعد از من دوازده نفر می باشند هر کس آن ها را دوست بدارد واز آن ها پیروی کند رستگار ونجات یافته است وهر کس پیروی ننماید گمراه ومنحرف شده است.

اسلاید 101: -قال رسول الله(ص)لما عرج الی السماءوبلغت سوره المنتهی نادانی جل جلاله... پیامبر خدا(ص)می فرماید هنگامی که به معراج رفتم وبه سدره المنتهی رسیدم،خداوند به من ندا داد وفرمود:ای محمد،گفتیم دعوت ترا اجابت کردم ای مولای من،خداوند فرمود:من پیامبری را نفرستادم مگر آن که ایام پیامبری او به پایان رسید وبه وی دستور دادیم که علی(ع)را جانشین خود،قرار دهد. چون خداوند من وعلی(ع)را از یک نور آفریدو سایر امامان را نیز از نور ما دو نفر آفرید.خطاب شد دوست داری آن ها را ببینی،گفتم بله پروردگار من،فرمود سرت را بالا کن وقتی سرم را بالا کردم 12 نور امامان بعد از خود را دیدم که خداوند آن ها را به من معرفی کردند. منتخب الاثر،فوق،ص29.

اسلاید 102: ویژگیهای امامان معصوم(ع) امام باید معصوم باشد،یعنی نه گناه کند نه فکر گناه داشته باشد.از موضوعات بسیار مهمی که همواره بین مسلمانان مورد بحث وگفتگو است،معصوم بودن امام است.شیعه عصمت رایکی از شرایط اساسی امامت می داند وغیر معصوم را لایق این مقام نمی شناسد،زیرا شیعه امام را حافظ ونگهبان وکارشناس دین می شناسد،از این رو همان طور که پیامبر خدا(ص)به عنوان کارشناس دین وشریعت عصمت داشت،جانشین وی باید معصوم باشد.عصمت در امام یک موهبت الهی است که به شکل نوعی معرفت با تمام شخصیت امام آمیخته شده وهمچون خورشید درخشانی در دل او می تابد،این نور تابان همواره صاحب خود را به سمت اعمال صالح سوق می دهد واز گمراهی ومعصیت مصون میدارد.در قرآن مجید می فرماید: ما ایشان را ائمه قرار دادیم که به امر ما هدایت می کنند وکارهای پسندیده را به آن ها وحی می کردیم ونیز اقامه نماز وایتاد زکوه را نیز به آن ها وحی کردیم وآن ها ما را عبادت می نمودند.در تفسیر آیه آمده که افعال خیر که امامان انجام می دهند نتیجه الهام غیبی ودلالت باطنی است.[1]

اسلاید 103: از آیاتی که لزوم عصمت را برای امام بیان می کند آیه تطهیر می باشد. این آیه به اتفاق اهل سنت در شان رسول خدا(ص)وعلی(ع)وحضرت زهرا(س)وامام حسن(ع) وامام حسین(ع)نازل شده است. بنابراین خداوند اراده به عصمت وطهارت امامان نموده واین اراده انحصاری از نوع اراده تکوینی است نه تشریعی.از آیات دیگری که گویای عصمت امام(ع)است آیه مباهله است. در آیه عنوان نفس فقط بر علی(ع)تطبیق می کند واز آن جا که نفس رسول خدا(ص)در مقام عصمت وطهارت است،این مقام برای حضرت علی(ع)نیز اثبات می شود.عصمت سایر ائمه اطهار(ع)نیز به نص امام قبل از خود به اثبات میرسد.از این رو علی(ع)می فرماید:خداوند ما را پاک ومعصوم قرار داد تا ما گواه بر بندگان وحجت روی زمین باشیم،ما را قرین قرآن قرار داد،ما هرگز از قرآن جدا نمی شویم وقرآن هم هرگز از ما جدا نمی شود.  سوره احزاب آیه33.  سوره آل عمران آیه 61. اصول کافی،ج1 ص191.  

اسلاید 104: اگر امامان معصومند چرا استغفار می کنند؟ در پاسخ این سوال گفته میشود:اولا در نگاه قرآن اساسا توجه،عمل پارسایان ومومنان است.وانجام دادن آن گشاینده ی آن درهای رحمت الهی است ویکی از بهترین وصال معبود است.اگر به حقیقت توبه نظر کنیم،آن را از زیبا ترین جلوه خضوع وخشوع واظهار تزال وکوچکی در برابر خداوند بی همتا است از این رو شایسته است که اولیای الهی،بهتر از همه این دعوت الهی رالبیک گویند تا بیشتر به فیض تقرب نایل آیند.ثانیا استغفار وتوبه مراتب ودرجات دارد وتوبه معصومین بالا ترین درجه را دارد،چون آن ها غرق در ذرات جمیل الهی اند وتوجه به مقام ربوبی(کمال مطلق)دارند،وقتی به خود واعمال خویش می نگرند،با تمامی عظمت وبزرگی آن ها اعمال،آن ها در برابر عظمت بی نهایت الهی،بسیار کوچک می دانند،آن ها مقام معبود را می نگرند ودر برابرش خود را چیزی به حساب نمی آورند.[1]

اسلاید 105: ثالثا:در حدیث نبوی آمده که پیامبر اکرم(ص)فرمودند:انه لیغان علی قلبی... همانا بر دل غبار می نشیند و من هر روز هفتاد مرتبه از خداوند آمرزش می طلبم. امام خمینی (ره)در شرح این حدیث می نویسد: اولیای خدا همواره انقطاع به سوی خدا دارند،ولی به جهت ماموریت الهی خود،گاه به ناچار در مرآت عالم کثرات،توجه به حضرت حق می کنند و همین نزد آنان کدورت محسوب شده و برای زدودنش استغفار می کنند. رابعا:استغفار برای اولیای الهی جنبه دفع و برای ما جنبه رفع دارد:یعنی ما استغفار می کنیم تا لغزش هایمان بخشیده شود،و آنان استغفارمی کنند تا نلغزند و اصلا گناه سراغشان نیاید. خامسا:عمل استغفار امامان معصوم(ع)نقش عملی در تربیت امت اسلامی دارد و به دیگران می آموزند که چگونه در پیشگاه الهی به توبه و تضرع بپردازند ،و جهت پارهای از اعمال مغرور نگردند. نوری ،محدث،مستدرک الوسائل،ج5،ص330،باب استحباب الاستغفار صحیفه امام ،ج20،ص268،ج19،ص120  پرسش ها وپاسخ ها دفتر هفتم،همانجا،ص120.

اسلاید 106: داشتن علم غیب: علم غیب امام،از نوع لدنی و خدادادی است یعنی از سنخ علم خدا و متصل به آن منبع است،حقایقی از جهان غیب از طریق الهام ،در قلب امام القا میشود و ندای منا دیان باطن را هر دم به گوش جان می شنود که او را با حقایق تازهای آشنا می سازد.امام صادق (ع) فرمود : بخدا قسم علوم اولین و آخرین را به ما داده اند.