تخت مرمر

تخت مرمر

اسلاید 1: ایوان تخت مرمر

اسلاید 2: اولین بنایی که در محدوده ارگ سلطنتی بنا گردیده ؛ عمارت معروف به دیوانخانه در سالهای اولیه حکومت کریم خان زند(تابستان 1173هجری قمری برابر 1138هجری شمسی، 1759 میلادی) بود که در شمال غربی ارگ به سال 1172 ه ق ساخته شد ایوان تخت مرمر قدیمی ترین بنا در کاخ گلستان نیز می باشد ایوان تخت مرمر جایگاهی است که پادشاهان قاجار در این مکان به مراسم سلام می نشستند و طبقات مختلف مردم را در مواقع خاص بار عام می دادند. سابقه این رسم چند هزار ساله را می توان در دوره های مختلف تاریخی ایران بازیافت.این عمارت در دوره قاجاریه دستخوش تغییرات زیادی شد. هنگامی که آغا محمد خان در سال1206 ق/ 1171ش شيراز را تصرف کرد، دستور داد تا قصر وکیل ویران و آثار آن به ایوان دیوان خانه در تهران منتقل شوند.در تاریخچه شهر تهران گفته شده است که د تابستان سال 1173 هجری قمری هنگامی که وکیل الرعایا برای تصفیه کار آذربایجان به طرف چمن سلطانیه حرکت کرد دستور داد یک دست عمارت خاصه و دیوان خانه بزرگ به سبک ساسانی و باغی در جنب آن بنا کنند . بنابراین بنیاد ایوان تخت مرمر یا چنان که سابقا گفته اند ( دیوان خانه یا ایوان دارالعماره ) پایه گذاری شد .

اسلاید 3: این آثار انتقالی شامل: دو ستون مرمرین و يکپارچه که از معادن شيراز تهیه شده و دو درخاتم کار استاد محمد جعفر خاتم ساز شيرازي از جنس نقره، عاج فيل، استخوان شتر و . . . مي باشد و بر روی آنها ابیاتی از سعدی حجاری شده و ازاره های مرمرین با رنگ روغن و نقش های گياهي زيبا نقاشي شده است .

اسلاید 4: ایوان شاهی قسمت اصلي ساختمان که مراسم بارعام (تشريفات، سلام و سایر مراسم رسمی) و تاجگذاری در آن برگزار مي شد؛ آخرین بار عام در ایوان تخت مرمر، در زمان پهلوی اول 1304ش به انجام رسیده است. گوشواره ها نیز برای پذیرایی از میهمان هايي که در مراسم شرکت مي کردند، مورد استفاده قرارمی گرفت.

اسلاید 5: ارسي ایوان شامل پنج درمي باشد و به صورت کشويي به طرف بالا باز مي شود. قسمت بالاي آن که کتيبه نامیده می شود با تکنیک گره چيني ساخته شده است. بارها ارسی های آن تغییر یافته و به در و پنجره تبدیل شده است . شکل در و پنجره ها تغییر کرده اند ولی نگارگری های آن هنوز بر جا مانده است . تالاری که تخت در آن نصب شده است به سه قسمت نقسیم شده است در وسط ایوان شاهی و در طرفین آن دو اتاق برای تشریفات و پذیرایی قرار دارد . این اتاق ها با پنجره های خاتم و نقاشی تزیین شده اند و شیشه های رنگارنگ دارند . درهای خورشیدی دار این عمارت در دو طرف ایوان و در محل ورودی به فضای اصلی تخت مرمر است و این درها به دلیلی تزیینات ظریف و استفاده از تزیینات خاتم مربع روی آلات قواره بری در خورشیدی درها ، قابل توجه و چشم نوازند .

اسلاید 6: در قسمت فوقاني ایوان دو آیینه قرار دارد که جزء هداياي الکساندر اول امپراتور روسيه به فتحعلي شاه می باشد. ايوان و گوشواره ها طي دوره هاي مختلف مرمت و بازسازي شد. یک بار سقف و کف در دوره پهلوي دوم، بار دیگر بنا در سال 1374 ش دستخوش تغییراتی گردید .