تصمیم گیری در مسائل مالی

تصمیم گیری در مسائل مالی

اسلاید 1: به نام خدا تصميم گيري در مسائل ماليمهندسي مالي

اسلاید 2: اوراق مشتقه1- قرارداد فيوچرز(آتي)  Futures Contractsقراردادي است که در آن دو طرف تعهد مي کنند که در يک تاريخ مشخص(تعيين شده طبق ضوابط بازار رسمي بورس) و با يک قيمت مشخص (تعيين شده طبق ضوابط بازار رسمي بورس) يک کالا با کيفيت مشخص(تعيين شده طبق ضوابط بازار رسمي بورس) را مبادله نمايند. در اين قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمايند. خريدار معمولاً نگران است که قيمت کالا در آينده بالا رود و فروشنده نگران است که قيمت کالا ثابت يا پايين بيايد. اين قرارداد ها در بازارهاي رسمي يا بورس انجام مي گيرند و به نوعي نوسان هاي شديد قيمت كالا در آينده را كاهش مي دهند. در اين نوع قرارداد، پول كالاي مورد معامله تا زمان تحويل پرداخت نمي شود ولي هر دو طرف معامله جهت حسن انجام معامله هنگام عقد قرارداد وديعه اي به اتاق پاياپاي به عنوان وجه تضمين حسن انجام قرارداد مي سپارند . برخي از قراردادهاي آتي قابل معامله و واگذاري به ديگران در بورس (بازار دست دوم) هستند. لذا اين نوع قراردادها به عنوان ابزارهاي سفته بازي نيز مورد استفاده قرار مي گيرند.

اسلاید 3: 2- قرارداد فوروارد Forward Contracts قراردادي است که در آن دو طرف تعهد مي کنند که در يک تاريخ مشخص(توافقي است طبق ضوابط بازار غير رسمي بورس) با يک قيمت مشخص (توافقي است طبق ضوابط بازار غير رسمي بورس) يک کالا با کيفيت مشخص( توافقي است طبق ضوابط بازار غيررسمي) را مبادله نمايند. در اين قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمايند و خريدار معمولاً نگران است که قيمت کالا در آينده بالا رود و فروشنده نگران است که قيمت کالا ثابت مانده يا پايين بيايد. اين قرارداد ها در بازارهاي غيررسمي يا خارج از بورس صورت مي گيرند و معمولاً به علت اعتبار بالاي دو طرف معامله کل مبلغ در زمان تحويل کالا در سررسيد پرداخت مي شود.

اسلاید 4: 3-  قراردادهاي سلف Bai-Salafقراردادي است که در آن دو طرف متعهد مي کنند که در يک تاريخ مشخص(توافقي است) و با يک قيمت مشخص (توافقي است) يک کالا با کيفيت مشخص (توافقي است) را مبادله کنند در اين قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل کنند. خريدار نگران است که قيمت کالا در آينده بالا رود و فروشنده نگران است که قيمت کالا ثابت يا پايين مي آيد. اين قرارداد در بازار غيررسمي(خارج از بورس) در کشورهاي اسلامي صورت مي گيرند. در اين قراردادها کل مبلغ مورد معامله ابتدا به تحويل دهنده کالا پرداخت مي شود يعني تحويل دهنده کالا در ابتدا پول را مي گيرد و در سررسيد کالا را تحويل مي دهد. معاملات سلف به نوعي در شمار قراردادهاي آتي قرار مي گيرند. البته ميان معاملات سلف و قراردادهاي آتي تفاوت هايي وجود دارد. در غالب كشورها از آنجا كه معاملات سلف در خارج از بورس انجام مي شود فاقد استانداردهاي لحاظ شده در قراردادهاي آتي هستند. لذا دو طرف معامله مي توانند قرارداد را به نحو دلخواه و براساس نياز خود به صورت توافقي تنظيم کنند.در معاملات آتي، اتاق پاياپاي (نهاد تسويه) وجود دارد كه مبلغي را به عنوان وديعه از هر دو طرف در هنگام عقد قرارداد دريافت مي كند در حالي كه در قرارداد سلف اتاق پاياپاي موجود نيست و هر طرف مستقيماً نسبت به ديگري مسئول است. قراردادهاي آتي در بورس كالا، تحت مقررات و نظارت كميته معاملات است، اما بازارهاي سلف تحت مقررات و ضوابط خاصي نيستند.

اسلاید 5: 4- قراردادهاي استصناع Bai-Istisnaقراردادي است که در آن دو طرف تعهد مي کنند که در يک تاريخ مشخص (توافقي است) و با يک قيمت مشخص(توافقي است) يک کالا با کيفيت مشخص(توافقي است) را مبادله نمايند. در اين قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمايند. خريدار معمولاً نگران است که قيمت کالا در آينده بالا رود و فروشنده نگران است که قيمت کالا ثابت يا پايين بيايد. اين قرارداد در بازار غيررسمي (خارج از بورس) در کشورهاي اسلامي صورت مي گيرند در اين قرارداد کل مبلغ مورد معامله به صورت قسطي تا سررسيد به تحويل دهنده کالا پرداخت مي شود.

اسلاید 6: 5-  قراردادهاي معاوضه اي Swap Contracts قراردادي است که در ان دو طرف متعهد هستند که براي مدت مشخص(توافقي است) دو دارايي يا منافع حاصله از دو دارايي را با کيفيت مشخص(توافقي است) به نسبت تعيين شده معاوضه نمايند پس از سررسيد قرارداد دو دارايي يا منافع اين دو دارايي به صاحبان اوليه آنها برمي گردد. اين داراييها مي توانند فيزيکي مثل گندم، طلا، نفت، چوب و غيره يا مالي مثل اوراق قرضه، مشارکت، وام و غيره باشند در اين قرارداد دوطرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمايند. اين قرارداد به صورت غيررسمي(خارج از بورس) انجام مي گيرند.

اسلاید 7:    قراردادهاي اختياري 6- Option Contracts الف)اختيار خريد Call Optionقراردادي است که صاحب اختيار(خريدار اختيار خريد) پس از پرداخت مبلغي مشخص(تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) به فروشنده اختيار، اين حق را پيدا مي کند که تا زماني مشخص (تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) دارايي رسمي مشخص را با کيفيت مشخص با قيمت مشخص(تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) اگر بخواهد از فروشنده اختيار، خريداري نمايد اين صرفاً يک حق يا امتياز خريد است نه اجبار. فروشنده اختيار خريدتا زماني كه خريدار اختيار خريد حق خود را اجرا نكرده هيچ تعهدي در اين قرارداد ندارد زماني كه خريدار اختيار خريد حق خود را اجرا نمايد فروشنده اختيار خريد اجبار دارد كه تعهد را طبق قرارداد انجام دهد به عبارتي ديگر خريدار اختيار خريد داراي يك حق است وفروشنده اختيار خريد درزمان اجراي اين حق داراي تعهد مي شود اين يك نوع تعهد احتمالي براي فروشنده اختيار خريد تلقي مي شود. صاحب اختيار خريد(خريدار) فكر مي كند كه قيمت دارائي بالا مي رود و فروشنده اختيار خريد فكر ميكند كه قيمت دارائي پايين مي آيد. اين قرارداد به صورت رسمي در بورسهاي دنيا به روي دارايها واقعي و مالي معامله مي شوند چنانچه صاحب اختيار به دلايل قيمتهاي بازار، از حق خود استفاده نمايد حالتي ايجاد مي شود كه به آن درون پو(in The money) اطلاق مي شود.

اسلاید 8: ب) اختيار فروش Put optionقرارداداي است كه صاحب اختيار(خريدار اختيار فروش) پس از پرداخت مبلغي مشخص (تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) به فروشنده اختيار اين حق را پيدا مي كند كه تا زمان مشخص (تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) دارائي مشخص را با كيفيتي مشخص با قيمتي مشخص (تعيين شده توسط بازار رسمي بورس) اگر بخواهد به فروشنده اختيار بفروشد. اين هرگاه يك حق يا امتيار فروش است نه اجبار. فروشنده اختيار فروش تا زماني كه خريدار اختيار فروش حق خود را اجرا نكرده هيچ تعهدي در اين قرارداد ندارد. زماني كه خريدار اختيار فروش حق خود را اجرا نمايد فروشنده اختيار فروش اجبار دارد كه تعهد را طبق قرارداد انجام دهد. به عبارتي ديگر خريدار اختيار فروش داراي يك حق است و فروشنده اختيار فروش در زمان اجراي اين حق داراي تعهد مي شود اين يك نوع تعهد احتمالي براي فروشنده اختيار فروش تلقي مي شود. صاحب اختيار فروش(خريدار) فكر مي كند كه قيمت دارائي پايين مي رود و فروشنده اختيار فروش فكر مي كند كه قيمت دارائي بالا مي رود اين قراردادها بصورت رسمي در بورسهاي دنيا به روي دارائيهاي فيزيكي و مالي معامله مي شوند. اگر قرارداد اختيار معامله به گونه اي بسته شود كه دارنده برگه بتواند در هر زمان (پيش از سررسيد نهايي) از حق خود استفاده كند، آن را «اوراق آمريكايي» و اگر در برگ قرارداد اين جمله قيد شده باشد كه دارنده تنها در زمان انقضا مي تواند از آن حق استفاده كند، آن را «اوراق اروپايي»، مي نامند. گواهي اختيار معامله نيز قابل معامله در بازار دست دوم (بورس) مي باشد.

اسلاید 9: قرار داد آتي چيست (فيوچر)در بازار مالي، قرارداد آتي قراردادي است که همه اطلاعاتی که یک معامله که برای عادلانه بودن نیاز دارد در آن قید شده است. قراردادی براي خريد يا فروش يک کالاي مشخص با تاريخ تحويل در زماني مشخص و قيمت آن کالا در هنگام معامله اين قرارداد بين خريدار و فروشنده مشخص شده و در بورس آتي (بازار مالي) معامله مي گردد. اين قرارداد در اين بازار زمان تحويل کالا دارد که سرسيد قرارداد (delivery date) يا زمان تسويه حساب نهايي(final settlement date) ناميده مي شود و در صورتي که خريدار (يا فروشنده) اين قرارداد تصميم بگيرد تا کالاي مورد نظر را به طور فيزيکي تحويل بگيرد (تحويل دهد) اين امر در تاريخ سررسيد قرارداد الزامي بوده و اين مطلب مهم معامله قرارداد آتي را قانوني و از نظر مذهبي هم مجاز مي کند. اين امر در ايران هم مثل ساير نقاط جهان صحيح است.

اسلاید 10:  لازم به ذکر است که به همين دليل (حقيقي و لازم الاجرا بودن اين معامله) قرارداد آتي داراي پشتوانه اجرائي است و مي توان خود اين قرارداد را مثل يک سفته تا قبل از سررسيد آن (دقيق تر بگوئيم تا قبل از غير قابل انتقال شدن) خريد و فروش کرد. چون ارزش اين قرارداد مستقيما به ارزش کالائي که اين قرارداد تحويل مي دهد (تحويل مي گيرد) وابسته است وقتي آنرا مي خريد پس از بالا رفتن ارزش آن کالا مي توانيد قرارداد را فروخته و از سود خود استفاده ببريد. در صورتي که پيش بيني شما اينست که قيمت کالاي مورد نظر در آينده (پس از چند ماه يا چند روز يا چند ساعت) تنزل خواهد داشت مي توانيد ابتدا اين قرارداد را بفروشيد وپس از نزول قيمت بخريد و از سود اين اختلاف قيمت بهره ببريد. چون اين قرارداد در يک بازار مالی (بورس آتي) معامله مي شود عملا طرف فيزيکي تمام معاملات اتاق پاياپاي آن بورس است و وقتي شما مثلا يک کيلو طلا را يک بار فروخته وقبل از تاريخ تحويل يک بار خريده باشيد ديگر تعهدي براي تحويل دادن (تحويل گرفتن) آن کالا به هيچ کس نداريد.

اسلاید 11:  دقت کنيد که هر گاه شخصي يک قرارداد را مي خرد حتما شخص ديگري آنرا فروخته است و اتاق پاياپاي بورس صرفا ضمانت جابجائي اين مبالغ بين طرف سود برده و طرف متضرر را به عهده دارد و خود بورس يا کارگذار آن سود و يا زياني در این معامله ندارند. بورس اين ضمانت را از طريق کارگذار اجرائي مي کند. کارگذار خريدار از يکسو و کارگذار فروشنده از سوي ديکر از اين اشخاص که طرفين قرارداد هستند وديعه اي دريافت کرده و آنرا به حساب بانکي اتاق پاياپاي واريز ميکند و تا پايان نظارت دارند که ضرر طرف متضرر از وديعه او بيشتر نشده و قرارداد هميشه ضمانت اجرائي خود را با قدرت تمام حفظ کند. بابت اين خدمات که منجر به ايجاد يک سيستم کاملا قانوني و قابل اعتماد براي معامله گران مي شود کارگذار يک کارمزد کوچک (کمتر از يک درضد ارزش معامله) از مشتري خود دريافت مي کند و بخشي از آن را به شرکت بورس يا همان بازار مي پردازد.

اسلاید 12: قيمتي که در هنگام معامله اين قرارداد بين خريدار و فروشنده توافق مي شود متضمن قيمت تحويل آن کالا در روز تحويل است و به قيمت تسويه (settlement price)معروف مي باشد. يک قرارداد آتي براي هر دو طرف خريدار و فروشنده ايجاد تعهد مي کند و با قرارداد اختيار که براي خريدار فقط ايجاد يک حق و براي فروشنده ايجاد تعهد مي کند از اين لحاظ متفاوت است. به عبارت ديگر خريدار يک قرارداد اختيار ممکن است به قرارداد عمل نمايد يا از آن صرف نظر کند ولي دوطرف يک قرارداد آتي ملزم به اجراي قرارداد در زمان تسويه هستند. فروشندگان، کالاي مورد نظر را به خريداران تحويل مي دهند يا اگر اين معامله در بازار آتي تسويه نقدي (cash-settled) داشته باشد اين پول از حساب معامله گر متضرر به حساب آنکه سود برده منتقل مي گردد. براي خروج از الزام تعهد قبل از زمان تسويه، خريدار يک قرارداد آتي بايستي موقعيت خود را با فروش همان قرارداد و فروشنده باخريد آن خنثي کرده و به شکل قطعي به تعهد خود پايان دهد.

اسلاید 13: قرارداد آتيقراردادي است كه در آن فردي تعهد مي كند كه يك ابزار مالي يا كالاي خاصي را در آينده با قيمت مشخصي خريداري نمايد يا به فروش رساند. قرادادهاي آتي (خاص) متناسب با شرايط خاص طراحي مي شوند اما پيمانهاي آتي (استاندارد) به صورت استاندارد و براي شرايط عمومي هستند. خريدار قرارداد؛ بايد كالارا در زمان معين با قيمت مشخص بخرد و فروشده قرارداد بايد كالاي مورد نطر را بفروشد. بنابراين خريدار و فروشنده هردو متعهد به انجام وظايف هستند.

اسلاید 14: مهمترين قراردادها و پيمانهاي آتي عبارتند از: قرارداد هاي آتي با نرخ ارز خارجيقرارداد هاي آتي با نرخ FRA قرارداد هاي آتي اوراق قرضهپيمانهاي آتي نرخ بهره كوتاه مدتپيمانهاي آتي اوراق قرضهپيمانهاي آتي شاخص سهامپيمانهاي آتي كالا

اسلاید 15: آربيتراژ قيمت گذاري نادرست ورقه بهادار به طريقي كه سود بدون ريسك ايجاد نمايد آربيتراژ ناميده مي شود.

اسلاید 16: قيمت گذاري قرارداد ها و پيمانهاي آتي ارزش قرارداد آتي خاص؛ براي خريد يا فروش يك كالا به ارزش كالاي مربوطه در تاريخ انقضاء و ارزش فعلي آن بستگي دارد. حد پائين قيمت قرارداد آتي خاص مي تواند منفي نيز باشد. ارزش قرارداد آتي خاص در تاريخ انقضاء برابر است با:قيمت قرارداد آتي خاص – قيمت كالا= ارزش قرارداد آتي خاص(خريد)ارزش قرارداد آتي براي فروش كالا برابر است با:قيمت كالا- قيمت قرارداد آتي خاص= ارزش قرارداد اتي خاص(فروش)

اسلاید 17: رابطه ميان قيمت قرارداد آتي و قيمت جاري كالاقيمت قرارداد آتي بر حسب قيمت جاري كالا و نرخ بهره بدون ريسك در طول دوره انقضاء (سررسيد قرارداد) بيان مي شود. در يك قرارداد آتي؛ يك تومان امروز؛ با قيمت آتي در تاريخ انقضاء برابر است؛ يعني فرد در صورت خريد كالا در حال حاضر به قيمت روزبا فروش همان كالا در تاريخ انقضاء مي تواند قيمت آتي قيد شده در قرارداد را به دست آورد.

اسلاید 18: S؛ قيمت جاري كالا(تحويل فوري): قيمت جاريf : نرخ بازده تا سررسيد(بازده داخلي تا سررسيد)y براي قرضه بدون ريسك با سررسيد مي باشد.رابطه فوق در صورتي درست است كه دارايي (سهم. قرضه) مورد نظر قرارداد آتي؛ هيچ گونه پرداختي (كوپني) در طي دوره نداشته باشد.

اسلاید 19: تعيين قيمت پيمانهاي آتي استانداردمهم ترين تفاوت قرارداد آتي با پيمان آتي استاندارد؛درنحوي حسابداري آنهاست. در پيمان آتي استاندارد قيمت پيمان استاندارد هر روز با توجه به قيمت جاري بازار تعديل مي شود تا پيمان آتي استاندارد معادل صفر شود

اسلاید 20: ودیعه یا مارجینبرای آنکه سرمایه گذار (تریدر) اجازه یابد تا یک قرارداد آتی را بخرد و یا بفروشد بورس از او ودیعه ای را درخواست می کند که مارجین نام دارد. این ودیعه که توسط کارگذار از تریدر ها جمع آوری می شود به حساب بانکی اتاق پایاپای بورس واریز میشود. این ودیعه که متعلق به تریدر است می تواند هر لحظه توسط او از کارگذار درخواست شود و کارگذار موظف است آنرا فورا به سرمایه گذار تحویل دهد. سپس کارگذار به نوبه خود این مبلغ را صبح روز بعد از اتاق پایاپای بورس دریافت می کند. علت درخواست این مبالغ از تریدر ها بسیار ساده است. بازار مالی جائی است که همه می توانند با خیال راحت ترید کنند و واهمه ای ندارند که طرف مقابل که با او ترید کرده اند امکان دارد زیر حرف خود بزند. اصولا بورس یا همان بازار مالی به همین علت جذاب است. ودیعه سپاری یکی از مهمترین مکانیزم هائی است که که بورس را به ایجاد این محل امن برای تریدر ها کمک می کند.

اسلاید 21: فرض کنید یک تریدر یک کیلو طلا خریده به قیمت 800 دلار به ازای هر اونس. این یعنی یک تریدر دیگر همین یک کیلو طلا را فروخته به همان قیمت. وقتی قیمت طلا تغییر کند یکی از آنها متضرر و دیگری سود می برد. اما در لحظه انجام این معامله هیچکس نمی داند کدامیک ضرر و کدام سود خواهد کرد. به همین علت از هر دوطرف و از طریق کارگذارشان مبلغی ودیعه گرفته می شود تا قطعی بودن این معامله تضمین شده باشد. طرفی که ضرر داده حق ندارد ودیعه خود را برداشت کند مگر آنکه تصمیم بگیرد قرارداد را ملغا کند. در این هنگام اگر خریدار بود باید آنرا بفروشد و اگر فروشنده بود باید یک قرارداد بخرد. مبلغ ضرر او ک ه همان سود طرف مقابل است از ودیعه او کسرشده و به حساب طرفی که سود کرده اضافه می شود و او می تواند باقیمانده مبلغ را درخواست کرده و پس بگیرد.

اسلاید 22:  طرفی که سود برده از همان لحظه که وارد سود شده می تواند این مبلغ اضافه بر ودیعه خود را درخواست و دریافت کند.اصل ودیعه نیز پس از خارج شدن از قرارداد قابل دریافت است. او نیز برای خارج شدن از تعهدقرارداد در صورتی که خریدار بود باید آنرا بفروشد و اگر فروشنده بود باید به سادگی آنرا بخرد. البته همیشه این امکان نیز وجود دارد که کالا یا ارز زیربنای قرارداد را تحویل گرفته یا تحویل بدهند. پس همانطور که واضح است این ودیعه برای برطرف کردن ریسک تریدر ها توسط بازار و از طریق کارگذار اخذ شده ودر حساب بانکی متعلق به بورس و نه نزد کارگذار نگهداری می شود.این ودیعه از دو قسمت تشکیل می شود:مارجین پوزیشن و مارجین سود و زیان

اسلاید 23: پیمان آتی یکی از ابزارهای بازار مشتقه محسوب می‌شود. در ساده‌ترین حالت، این ابزار یک معامله است که توافقات آن در زمان حال صورت می‌گیرد اما خود معامله در زمان دیگری در آینده روی می‌دهد. برای مثال ممکن است که دو طرف معامله، امروز برروی معامله 500000 بشکه نفت خام با قیمت هر بشکه 42.08 دلار برای تحویل در سه ماه آتی از زمان حال، با همدیگر توافق کنند. یک پیمان آتی با چهار متغیر زیر بیان می‌شود:دارایی پایه حجم پیمان (n) قیمت تحویل (k) تاریخ تسویه که در آن تاریخ، دارایی پایه و مبلغ آن با هم تبادل می‌شوند.

اسلاید 24: در مثال فوق دارایی پایه نفت خام است. حجم هر پیمان 500000 بشکه است. قیمت تحویل 42 دلار برای هر بشکه است. تاریخ تسویه، سه ماه بعد از زمان حال است و در آن تاریخ در ازای مبلغ 21.04 میلیون دلار، 500000 بشکه نفت مبادله می‌شود. گفته می‌شود شخصی که دارایی پایه را دریافت می‌کند دارای موقعیت خرید در پیمان است و طرف مقابل دارای موقعیت فروش است. در تاریخ تسویه، پیمان دارای ارزش بازاری معادل مقدار زیر است:n(s – k)    (1

اسلاید 25: (s)در اين معامله قیمت آنی دارایی پایه در زمان تسویه است. این معادله برآمده از این واقعیت است که در تاریخ تسویه طرفی که دارای موقعیت خرید است قیمت تحویل k را به شخص مقابل می‌پردازد و سپس آن‌را با قیمت s  خرید و فروش می‌کند. تفاوت بین این دو قیمت ضربدر حجم پیمان برابر با ارزش بازاری پیمان است. معادله فوق نشان می‌دهد که پیمان آتی دارای عایدی خطی است. این موضوع در نمودار ذیل نشان داده شده است.

اسلاید 26: بستن موضع معاملاتي در قراردادهاي آتي قرارداد آتي توافق نامه اي مبتني بر خريد يا فروش دارايي با قيمت مشخص در زمان معيني در آينده است بیشتر قراردادهاي آتي، منجر به تحويل فيزيكي كالا نمي شود علتش آن است، كه اكثر سرمايه گذاران قبل از فرا رسيدن زمان تحويل كالا، موضع معاملاتي خود را مي بندند. تحويل دادن يا تحويل گرفتن كالا تحت شرايط قرارداد آتي، اغلب مشكل و در مواردي نسبتاً پرهزینه است اين موضوع در مورد پوشش دهندگان ريسك هم، كه مي خواهند تحت شرايط قرارداد آتي خريد و فروش كنند، نيز صدق مي كند. لذا يك پوشش دهنده ريسك معمولاً ترجيح مي دهد كه موضع معاملاتي آتي خود را مسدود كند و خريد يا فروش دارايي را به شيوة معمول در بازارهاي نقدی انجام دهد. بستن يك موضع معاملاتي به معني ورود در يك معامله جديد و اتخاذ يك موضع معاملاتي عكس حالت قبلي است.

اسلاید 27: براي مثال، سرمايه گذاري كه با استفاده از يك قرارداد آتي وارد معامله خريد غلات به تحويل ماه ژوئيه شده است، ميتواند موضع معاملاتي خود را در بيستم ژوئن تغيير دهد؛ يعني به فروش قرارداد آتي غلات به تاريخ تحويل ژوئيه اقدام نمايد. همچنين سرمايه گذاري كه اقدام به فروش غلات به تحويل ژوئيه نموده بود، مي تواند به خريد همان قرارداد آتي در بيستم ژوئن اقدام نمايد.در هر دو مورد، مجموع سود يا زيان به وسيله تغييرات ايجاد شده در قيمت آتي دارايي تا بيستم ژوئن محاسبه مي شود. با در نظر گرفتن اين نكته، كه تحويل كالا امري غيرمعمول است، به خصوص با تحويل نهايي است، كه قيمتهاي آتي و قيمت نقدی به هم نزديك يا يكسان مي شوند و براي پي بردن به روابط بين قيمت آتي و قيمت نقدی، آگاهي از رويه هاي تحويل اجتناب ناپذير است.

اسلاید 28: مشخصات قرارداد آتي هنگام انعقاد يك قرارداد آتي، بورس بايد جزئيات توافق نامه را بين دو طرف، مخصوصاً نوع دارايي، اندازه قرارداد(به ازاي هر قرارداد دقيقاً چه مقدار دارايي بايد تحويل داده شود)، مكان تحويل و زمان تحويل دقيقاً مشخص نمايد.در برخي موارد، گزينه ها و انتخاب هاي مختلفي در مورد كيفيت قابل قبول نوع كالا يا مكان تحويل کالا وجود دارد. در اين موارد قاعدة كلي اين است كه فروشنده مي تواند از ميان گزينه هاي مختلف كه توسط بورس تعيين شده است، گزینة موردنظر را انتخاب نمایدهنگامي كه فروشنده آمادگي تحويل كالا را دارد اطلاعية برنامة تحويل را به بورس مي فرستد در اين اطلاعيه مكان تحويل و نوع دارايي، كه توسط فروشنده انتخاب شده است، ذكر مي شود.

اسلاید 29: دارايي پایه در صورتی كه دارايي موردنظر در قرارداد، كالا باشد، لازم است كه شرایط قابل قبول كالا توسط بورس تعيين شود. چرا كه ممكن است، انواع مختلفي از نظر كمي و كيفي از كالاي موردنظر در بازار موجود باشد. برای مثال، بورس پنبه نيويورك (NYCE) دارايي را در قرارداد آتی عصاره پرتغال چنين تعريف كرده ازلحاظ درجه بندي آمريكايي در طبقه A باشد؛ ارزش Brix آن حداقل ۵۷ درجه و نسبت ارزش Brix آن به نرخ اسيد حداقل ۱۳ به ۱ و حداكثر ۱۹ به ۱ باشد. در مورد فاكتورهاي رنگ و بو ۳۷ يا بيشتر و براي عيوب ۱۹ و حداقل نمره، ۹۴ باشد.

اسلاید 30: اندازه قرارداد اندازه قرارداد، حجم دارايي را كه طي يكقرارداد بايد تحويل داده شود، مشخص مي كندبه عبارت ديگر، مقدار استاندارد شدة دارايي پايه را به اصطلاح اندازه قرارداد گويند. تصميمگيري در مورد اندازه يك قرارداد از اهميت زيادي برخوردار است، زیرا اگر اندازه قرارداد خيلي بزرگ باشد، بیشتر سرمايه گذاراني كه به پوشش ريسك حجم كمي از دارايي موردنظر تمایل دارند، يا مي خواهند در مورد حجم كمي از دارايي مذكور به امر سفته بازي بپردازند، نمي توانند از اين قراردادها استفاده كننداز طرف ديگر، چنانچه اندازه قرارداد خيلي كوچك باشد، با توجه به اينكه برای هر قراردادي كه معامله مي شود، هزينهاي تعلق ميگيرد، هزينه معاملات افزایش می یابداندازه صحيح يك قرارداد به نوع كاربر بستگی دارد. با اينكه ارزش آنچه كه قراردادهاي آتي محصولات كشاورزي تحويل ميشود، معمولاً ۱۰،۰۰۰ تا ۲۰،۰۰۰ دلار است، ولي اين رقم در مورد برخي قراردادهای آتي مالي خيلي بزرگتر است. برای مثال، ابزارهاي مالي با ارزشاسمي ۱۰۰،۰۰۰ دلار در بورس شيكاگو تحت قراردادهاي آتي هاي اوراق قرضه خزانه معامله مي شوند.

اسلاید 31: نحوه تحويل مكان تحويل كالا بايد توسط بورس مشخص شود. اين امر خصوصاً در مورد كالاهايي كه هزينه حمل ونقل بالايي دارند، اهميت زيادي پیدا می کند. در مورد قرارداد الوار چوب، بورس تجاري شيكاگو (CME ) نوقعيت تحويل را چنين تعريف كرده است:حمل ونقل چوب بايد درون جعبه هاي ماشين دو در، بدون هيچ هزينه اضافي براي خريدار و هر چوب جداگانه در داخل يك پوشش كاغذي قرار گیرد و بارگيري بر روي ماشينهاي با سطوح صاف باشد. مكان اسمي تحويل در كاليفرنيا، آيداهو، مونتانا، نوادا، ارگون و واشينگتن و در يكي از ايالات بريتيش كلمبيا مي باشد.

اسلاید 32: در اين صورت معامله گران فرصتهاي آربيتراژي ذيل را خواهند داشت فروش يك قرارداد آتي خريد دارايي تحويل دارايي

اسلاید 33: انجام اين سه گام، باعث ايجاد سودي معادل اختلاف قيمت آتي و قيمت نقدی براي معامله گر مي شود اکنون فرض كنيد، كه قيمت آتي پايين تر از قيمت نقدی در زمان تحويل باشد، در اين صورت شركت هايي كه قصد دارند، دارايي موردنظر را خریداری کنند، ابتدا وارد يك قرارداد آتي شده، موضع پيش خريد اتخاذ مي كنند سپس منتظر فرارسيدن زمان تحويل دارايي مي مانند و در زمان تحويل دارايي به اندازة اختلاف قيمت آتي و قيمت نقدی سود کسب می کنند.

اسلاید 34: كينز و هيكس اقتصاد داناني همچون كينز و هيكس معتقدند، كه اگر پوشش دهندگان ريسك به دنبال اتخاذ موضع فروش باشند و سفته بازان بخواهند كه موضع خريد اتخاذ كنند، در اين صورت قيمت قراردادهای آتي يك دارايي، پايين تر از قيمت نقد مورد انتظار خواهد بود؛ چرا كه سفته بازان مبادرت به معامله قراردادهاي آتي نمي كنند، مگر در صورتی که سود مورد انتظار آنها از اين معاملات مثبت باشد. برعكس، پوشش دهندگان ريسك حاضر به پذيرش زيان در راهبردهاي پوشش ريسك هستند، زيرا در مقابل اين زيان، از سود ناشي از كاهش ريسك بهره مند مي شوند به همين دلايل، اگر پوشش دهندگان ريسك در موضع خريد قراردادهاي آتي قرار گيرند و سفته بازان، متقاضي فروش قراردادهاي آتي باشند، قيمت آتي بيشتر از قيمت نقد مورد انتظار خواهد بود.

اسلاید 35: انواع معامله گراندو گروه عمده عاملان اجرايي بازار كارگزاران كميسيون گيرو معامله گران هستند.

اسلاید 36: معامله گران، افرادي هستند كه با سرمايه خودشان و به حساب خودشان معامله مي كنندكارگزاران كميسيون گير، دستورات مشتريان خود را اجرا مي كنند و در قبال آن حق كميسيوني دریافت می کنند

اسلاید 37: افرادي كه نقش معامله گر يا مشتريان كارگزاران كميسيون گير را ايفا مي كنند، در يكي از سه گروه پوشش دهندگان ريسك، سفته بازان يا آربيتراژگران جاي مي گيرند. سفته بازان نيز مي توانند در يكي از نقشهاي دلال؛ معامله گران يك روزه يا موقعيت معامله گر در بازار ظاهر شوند.

اسلاید 38: معامله گران يك روزه موقعيت هاي معاملاتي خود را فقط تا يك روز يا كمتر از يك روز حفظ می کنند. اين افراد، تمايل ندارند، خود را در معرض ريسك اخبار نامطلوب رويدادهايي كه در شب هنگام رخ مي دهد، قرار دهند. افرادي كه در موقعيت معامله گران هستند، موضع معاملاتي خود را براي دورههاي طولاني تري از زمان نگه مي دارند. آنها اميدوارند، كه بتوانند از تغييرات مهم در بازارها حداكثر استفاده را ببرند. دلال كسي است كه با بررسي روندهاي كوتاه، به دنبال بهره برداري از كوچكترين تغييرات در قيمت قرارداد است. اين عده، معمولاً موقعيت معاملاتي خود را براي چند دقيقه حفظ مي كنند.

اسلاید 39: مقررات مقررات بازارهاي آتي در آمريكا، در حال حاضر توسط كميسيون معاملات آتي كالاها” (CFTC) تدوين مي شود، كه در سال 1974 تأسيس شده است. اين مؤسسه، مسئول صدور مجوز بورسهاي آتی و تصويب قراردادهاست. همه قراردادهاي جديد و كليه تغييرات در قراردادهاي موجود، بايد توسط CFTCتصويب شود. براي اينكه يك قرارداد تصويب شود، بايد هدف اقتصادي مفيدي داشته باشد؛ معمولاً اين موضوع، به اين معناست كه بايد نيازهاي پوشش دهندگان ريسك را نيز (علاوه بر سفته بازان) برطرف کند.

اسلاید 40: با تشكيل انجمن ملي معاملات آتي (NFA)در سال 1982، برخي مسئوليت هاي (CFTC)به اين انجمن محول شداست.NFA متشكل از افراد فعال در معاملات آتي است و هدف آن، حمايت از مشتري و جلوگيري از متضرر شدن مشاركت كنندگان در بازار است و در صدد است اطمینانی ایجاد کند، كه فعالان اجرايي بازار به بهترين صورت در خدمت منافع بازار فعاليت كنند. با گذشت زمان، موسسات FRB؛SEC و USTD براي رسيدگي به جنبه حقوقي معاملات آتی ايجاد شدند. اين مؤسسات مسئول بررسي تأثيرات معاملات آتي بر بازارهاي نقدی، در مورد معاملات اوراق بهاداري مانند سهام، اسناد خزانه داري و اوراق خزانه داري هستند. در حال حاضر SEC يك حق و تو در مورد مصوبات قراردادهاي جديد پیمان آتی بر شاخص سهام يا اوراق قرضه دارد. ولی مسئوليت اصلي براي همه قراردادها و اختيار معاملات در مورد قرارداد آتي، هنوز بر عهدهCFTC است.

اسلاید 41: حسابداري و ماليات هيأت تدوين كنندگان استانداردهاي حسابداري مالي (FASB) در بيانيه شماره52با عنوان حسابداري قراردادهاي آتي استانداردهاي حسابداري در آمريكا را براي همه قراردادهاي ديگر ايجاد كرده است. بيانيه شماره FASB80 با عنوان حسابداري قراردادهاي آتي استانداردهاي حسابداري در آمريكا را براي همه قراردادهاي ديگر ايجاد كرده است. دو بيانيه فوق با توجه به تغييرات ارزش بازار نيازمند تعديل هستند، مگر اينكه قرارداد، واجد شرايط پوشش ريسك باشد؛ در اين صورت براي اهداف حسابداري، سود و زيان هنگامي شناسايي ميشود، كه سود و زيان ناشي از انعقاد قراردادها تحقق يابد.

اسلاید 42: برای مثال، فرض كنيد، يك معامله گر در سپتامبر ۲۰۰۰ ، يك موضع معاملاتي خريد قرارداد آتي براي مارس ۲۰۰۱ در مورد غلات اتخاذ مي كند و موضع خود را در پايان فوريه ۲۰۰۱ مي بندداگر قيمت آتي براي هر بوشل ذرت، ۱۵۰ سنت در زمان انعقاد قرارداد باشد و در پايان سال ۲۰۰۰؛ ۱۷۰ سنت و در هنگام مسدود كردن موضع معاملاتي ۱۸۰ سنت باشد و با توجه به اينكه حجم يك قرارداد براي تحويل غلات ۵،۰۰۰ بوشل است، محاسبه سود و زيان معامله گر در صورتي كه يك سفته باز باشد، :به اين صورت خواهد بود

اسلاید 43: در سال 2000 دلار 1000=دلار2/. *5000ودر سال 2001 دلار 150= دلار 3/. *5000اگر معامله گر خريد ۵۰۰۰ بوشل ذرت در سال ۲۰۰۱ ، يك پوشش دهنده ريسك باشد، با توجه به اهداف حسابداري، كل سود عايدي، ۱،۵۰۰ دلار در سال ۲۰۰۱ خواهد بود. اين نحوة محاسبه سود و زيان را حسابداري پوشش ريسك مي ناميم.

اسلاید 44: پيمانهاي آتي پيمانهاي آتي از اين جهت كه توافقنامه اي براي خريد يا فروشدارايي در زمان معين در آينده و با قيمت مشخص هستند، شبيه قراردادهاي آتي هستند. ولی قرادادهاي آتي در بورس معامله مي شوند، در حالی که پيمانهاي آتي در بازار فرابورس(OTC) معامله مي شوند. اين پيمانها، معمولاً بين دو مؤسسه مالي یا بین یک مؤسسه مالی و شركت مشتري آن منعقد مي شوند. يكي از طرفين معامله كه توافق كرده است، دارايي را در زمان مشخصي و با قيمت معين بخرد، اصطلاحاً مي گوييم موضع پيش خريد اتخاذ كرده است.

اسلاید 45: در مقابل، طرف دوم معامله كه توافق كرده است، دارايي را در همان زمان و با همان قيمت بفروشد، اصطلاحاً مي گوييم موضع پيش فروش اتخاذ كرده است.پيمانهاي آتي در واقع عقد خصوصي بين دو طرف معامله است و لذا با استانداردهاي بورس خاصي مطابقت ندارد. تاريخ تحويل در پيمانهاي آتي مي تواند، طبق توافق طرفين تعيين شود و محدود به ماههاي خاصي نيست؛ خصوصاً اينكه در پيمان هاي آتي يك تاريخ تحويل مشخص و ساده وجود دارد. در حالی که در قراردادهاي آتي، چند ماه كه امكان تحويل در آنها وجود دارد، مشخص مي شوند.

اسلاید 46: مقایسه پیمانهای آتی با قراردادهای آتیقراردادهای آتیانجام معامله در یک بورسقراردادهای استاندارددامنها ی از تاریخهای تحویلتسویه حساب روزانهمعمولاً قرارداد قبل از تاریخ سررسید مسدود می شود پیمانهای آتیتوافقنامه های خصوصی بین دو طرفغیراستانداردمعمولاً دربردارنده تاریخ تحویل مشخص می باشندتسویه حساب در پایان عمر قراردادمعمولاً منجر به تحویل یا تسویه حساب نقدی می شود

اسلاید 47: قيمت پيمان آتي و قيمت تحويلقيمت آتی براي يك پيمان آتي از نظر مفهوم كلي، شبيه يك قرارداد آتي است قيمت فعلي پیمان آتی، قيمت بازاري است، كه امروز براي تحويل دارايي در سررسيد پيمان آتي مورد توافق قرار مي گيردقيمت در پیمان آتی معمولاً متفاوت از قيمت نقدی است و با توجه به زمان سررسيد فرق خواهد کرد.

اسلاید 48: بازده(عایدی) پیمان آتی با توجه به اينكه پيمانهاي آتي در سررسيد تسويه مي شوند، اگر زمان سررسيد راT فرض كنيم و قيمت نقد دارايي در زمان T را با St و قيمت تحويل در پيمان آتي را با K نشان دهيم، يك پيمان آتي براي خريدار، به ازاي خريد يك واحد از دارايي در سر رسيد، به اندازة St-K ارزش دارد. چون پيمان آتي فوق باعث مي شود، دارايي را كه قيمت آن St است، بتوانيم با قيمت K بخريم St-K را اصطلاحاً بازده يا ارزش نهايي مي گويند.

اسلاید 49: آيا قيمت پيمان آتي و قيمت قرارداد آتي يکسان هستند؟ اگر نرخ بهره بدون ريسك در طول مدت قرارداد آتي ثابت و معين باشد، قيمت پيمان آتي براي يك قرارداد با قيمت تحويل معين، برابر با قيمت آتي براي يك قرارداد با تاريخ تحويل معین است هنگامي كه نرخهاي بهره به صورت غيرقابل پيش بيني تغيير كنند، از نظر تئوري قيمت پيمان آتي و قيمت آتي تفاوت خواهد کرد

اسلاید 50: اختيارها قراردادهاي خاصي هستند كه به دارنده آن حق خريد يا فروش يك كالايي را به قيمت توافقي در تاريخ مشخصي يا قبل ازآن اعطا مي كنند. اختيارهاي سهام از معروفترين نوع اختيارهاست كه به دارنده آن حق خريد يا فروش سهم مشخصي را به قيمت توافقي در تاريخ معين يا قبل از آن به دست مي آورد.

اسلاید 51: اختيار خريد قراردادي است كه به دارنده آن حق خريد كالا يا سهام خاصي را با قيمت قيمت توافقي معين در زمان انقضاء يا قبل از آن مي دهد.

اسلاید 52: اختيار فروشقرارداي است كه حق فروش سهام خاصي را با قيمت توافقي معين؛ در زمان انقضاء يا قبل از آن به دارنده مي دهد.گفتني است كه خريد يا فروش كالا يا سهام مربوطه از اختيارات دارنده است نه از تعهدات وي. بنابراين زمانيكه به نفع وي باشد از اختيارات خود استفاده مي كند. شركتي كه سهام آن به صورت برگ اختيار معامله توسط سرمايه گذاران خريد يا فروش مي شود؛ در معاملات ذينفع نيست و مسئوليتي در قبال زمان سررسيد يا اجراي سفارش قراردادهاي اختياريا فروش سهام ندارند.

اسلاید 53: سرمايه گذاران در صورتي برگ اختيار فروش را خواهند خريئد كه انتظار داشته باشند قيمت سهام كاهش خواهد يافت و قيمت برگ اختيار فروش با كاهش قيمت سهام؛ افزايش پيدا خواهد كرد. بنابراين اختيار فروش سهام اين امكان را براي سرمايه گذاران ايجاد مي كند كه آنها بتوانند بدون فروش سهام عادي و با توجه بهانتظار كاهش قيمت سهام عادي خاص به سفته بازي يا بورس بازي بپردازند.

اسلاید 54: مهم ترين واژه هاي مربوط به برگ اختيار معاملهتاريخ انقضاء: تاريخي است كه درآن مدت اعتبار برگ اختيار خريد يا فروش سهام پايان مي يابد. همه اوراق اختيار خريد يا فروش سهام داراي تاريخ انقضاء هستند و تاريخ انقضاء براي سهام هاي مختلف مي تواند متفاوت و متغير باشد.قيمت برگ اختيار خريد يا فروش سهام: قيمتي است كه توسط خريدار اين اوراق به فروشنده اوراق پرداخت مي گردد. قيمت برگ اختيارهاي سهام در بورسهاي سازمان يافته جداگانه و براي هر سهم تعيين مي شود.قيمت توافق شده (قيمت توافقي): قيمتي است كه دارنده برگ اختيار معامله(خريد يا فروش) مي تواند سهام عادي را با آن معامله كند. به عبارتي ديگر قيمت توافق شده؛ قيمتي است كه سهام عادي درآن قيمت خريداري شده(در حالت اختيار خريد سهام) و يا به فروش مي رسد(در حالت فروش سهام).

اسلاید 55: نحوه عملكرد برگ اختيار معاملهاختيار خريد و فروش سهام توسط فروشندگاني كه قرارداد خاصي را تنظيم مي كنند ايجاد مي شود، فروشندگان سرمايه گذاراني (اعم از فردي يا مؤسسه اي) هستند كه با توجه به پيش بيني و انتظارات خود، به دنبال كسب سود از عملكرد قيمت سهام خاص هستند. خريدار و فروشنده انتظارات متضادي در خصوص عملكرد سهام خاص و برگ اختيار معامله دارند.

اسلاید 56: فروشنده برگ اختيار خريد سهام انتظار دارد قيمت سهام تقريبا ثابت مانده و يا كاهش يابد.خريدار برگ اختيار سهام انتظار دارد قيمت سهام در مدت زمان تعيين شده افزايش يابد.فروشنده برگ اختيار فروش سهام انتظار دارد سهام تقريبا ثابت مانده يا افزايش يابد.خريدار برگ اختيار فروش سهام انتظار دارد قيمت سهام در زمان تعيين شده كاهش يابد.

اسلاید 57: مراكز معاملهبورس اوراق اختيار معامله: پنج بورس بازار ثانويه را در ايالات متحده تشكيل مي دهند؛ بورس شيكاگو، بورس آمريكا، بورس فيلادلفيا، بورس پاسفييك و بورس نيويوركموسسه پاياپاي اوراق اختيارمعامله: موسسات پاياپاي اوراق اختيار معامله اقدامات مهمي را انجام مي دهند كه در نهايتن به موفقيت بازارهاي ثانويه اوراق اختيار معامله منجر مي شود. اين وظايف و اقدامات شامل واسط بودن، موسسه پاياپاي ميان كارگزاران به عنوان نماينده خريداران و فروشندگان است.

اسلاید 58: انواع اختيارهااختيار اروپايي كه حق استفاده از اختيار را در تاريخ انقضاء به دارنده مي دهد.اختيار آمريكايي، حق استفاده از اختيار را در تاريخ انقضاء يا قبل از آن به دارنده مي دهد.

اسلاید 59: قيمت گذاري دو جمله اي اختياريكي از مفروضاتي كه در مدل قيمت گذاري دو جمله اي اختيار وجود دارد اينست كه در هر دوره، احتمال ممكن براي تغيير قيمت سهم وجود دارد. بنابراين، اگر اختيارها در پايان دوره به اجرا گذاشته شوند، در نتيجه ممكن براي ارزش پاياني قيمت سهم، وجود دارد. در نتيجه پاياني،ممكن است به قدري غير واقعي به نظر برسد اما به خاطر داشته باشيد كه مي توان اول دوره را به صورت اختياري، كوتاه مدت در نظر گرفت. بنابراين تعداد دوره هاي زيادي تا قبل از اجراي اختيار مي تواند وجود داشته باشد.

اسلاید 60: با افزايش تعداد دوره ها، توزيع احتمال به ارزش پاياني سهم )Log( حركت خواهد كرد. براساس شواهد موجود، فرض نرمال لگاريتمي براي ارزش پاياني سهم منطقي است. ريسك نقش اساسي در قيمت گذاري اختيارهادارد. براي ساليان متمادي نحوه قيمت گذاري اختيار ها براي سرمايه گذاران ريسك گريز يكي از مسائل اساسي انديشمندان مالي بوده. يكي از مسائل شكل توزيع احتمال براي ارزش پاياني اختيار بود كه در اين روش توزيع احتمال ارزش پايان دوره دو جمله اي در نظر گرفته شده است.

اسلاید 61: قيمت گذاري برگ اختيار معاملهيك چارچوب كلي: براي تشريح رابطه ميان قيمت برگ اختيار معامله و قيمت فعلي سهام از اصطلاحات خاصي استفاده مي شود. اگر قيمت سهام عادي از قيمت توافقياختيار خريد سهام”فراتر رود گفته مي شود كه آن اختيار خريد سهامبا ارزش است از طرف ديگر اگر قيمت سهام عادي كمتر از قيمت توافقي اختيار خريد سهام با شد گفته مي شود كه آن اختيار خريد سهامبدون ارزش استسرانجام اينكه اگر قيمت توافقي كمي بيشتر از قيمت بازار سهام باشد آن اختيار خريد سهام نزديك به ارزش استدر صورتيكه اگر قيمت هاي توافقي دقيقا با قيمت سهام برابر باشد گفته مي شودبه قيمت بازار است

اسلاید 62: قيمت اختيار خريد سهام به روش زير مي تواند به دو بخش تقسيم شود. اگر اختيار خريد سهام در حالتبا ارزش باشد آن اختيار خريد سهام داراي ارزش آني به ميزان تفاوت دو قيمت مذكور مي باشد كه به آن ارزش ذاتي برگ اختيار خريد سهام گفته مي شود. ولي اگر برگاختيار خريد سهام در حالتبدون ارزش باشد آن اختيار خريد سهام داراي ارزش ذاتي صفر خواهد بود.صفر يا(قيمت توافقي – قيمت سهام) ماكزيمم= ارزش ذاتي يك برگ اختيار خريد سهام

اسلاید 63: اگر قيمت بازار سهام كمتر از قيمت توافقي برگ اختيار فروش آن سهام باشد، در آن صورت برگ اختيار فروش با ارزش بوده و داراي ارزش ذاتي است. و در غير اينصورت بدون ارزش تلقي شده و داراي ارزش ذاتي صفر خواهد بود.صفر يا (قيمت سهام - قيمت توافقي ) ماكزيمم = ارزش ذاتي يك برگ اختيار فروش سهام

اسلاید 64: معمولا هيچوقت قيمت هر برگ اختيار معامله پايين تر از ارزش ذاتي آن نيست و دليل آن اينست كه آربيتراژ هاي بازار كه دائما تغييرات و اختلافات قيمتي اوراق اختيار معامله را تحت نظر دارند اوراق اختيار معامله را خريداري كرده و آنها را اعمال نموده و به اجرا در مي آورند و از اين طريق بازده بدون ريسكي را بدست مي آورند.آربيتراژ ها بورس بازان و سرمايه گذاراني هستند كه با بررسي وضعيت سعي دارند با توجه به اختلاف قيمت بازارها به بازده بدون ريسكي دست يابند. قيمت اختيار معامله معمولا از ارزش ذاتي فراتر مي رود. اين بخش مازاد مربوط به قيمت اوراق اختيار معامله بيانگر ارزش زماني است. واضح است كه زمان داراي ارزش زماني مثبت است،هرچه زمان انقضاي اوراق اختيار معامله طولاني تر باشد، شانس اينكه قيمت اختيار معامله افزايش يابد نيز بيشتر است. و هر چه به زمان انقضاي وراق اختيار معامله نزديك مي شويم؛ ارزش زماني اوراق اختيار معامله به صفر كاهش مي يابد.ارزش ذاتي - قيمت اوراق اختيار معامله = قيمت زماني هر برگ اختيار معامله

اسلاید 65: حدود و مرزهاي قيمت اوراق اختيار معاملهارزش يك برگ اختيار معامله بايد با ارزش اوراق بهادار مربوط به آن مرتبط باشد.اگر يك برگ اختيار معامله اعمال واجرا نشود زمان آن منقضي شده و در آنصورت آن برگ اختيار معامله ارزش نخواهد داشت. واضح است كه سرمايه گذاران زماني اقدام به اعمال و اجراي برگ اختيار معامله مي كنند كه ارزش آن را داشته باشد. از آنجا كه ارزش برگ اختبار خريد سهام از توانايي تبديل آن به سهام مورد نظر نشأت مي گيرد لذا هرگز نبايد به قيمتي بيشتر از خود سهام به فروش برسد. بنابراين حداكثر قيمت براي يك اختيار خريد سهام برابر با قيمت سهام مربوطه به آن است.

اسلاید 66: مدل بلك-شولزقيمت سهام مورد نظرقيمت توافقي اختيار خريد سهامزمان باقيمانده تا انقضاي برگ اختيار معاملهنرخ بهرهتغيير پذيري قيمت سهام مورد نظرفيشر بلك و آيرون شولز مدلي را براي ارزشيابي اختيار خريد سهام ارائه كردند كه مورد استقبال و پذيرش موسسات و انجمن هاي سرمايه گذاري قرار گرفت. در مدل بلك-شولز براي تعيين ارزش اوراق اختيار خريد سهام از پنج متغير استفاده مي شود. اين پنج متغير عبارتند از:

اسلاید 67: زمان انقضاء نيز عامل مهمي در تعيين ارزش برگ اختيار معامله به شمار مي رود. چون همانطور كه گفته شد ارزش برگ اختيار معامله با در نظر گرفتن شرايط مساوي باتوجه به زمان و تاريخ سررسيد آن افزايش مي يابد. ارزش زماني يك برگ اختيار معامله كه قبلا با ارزش بوده ممكن است با افزايش قيمت سهام، با همان درصد افزايش نيايد. نرخ بهره به خاطر بحث هزينه فرصت برروي ارزش برگ اختيار معامله تأثير مي گذارد. هرچه نرخ بهره بالا باشد هزينه بهره اي آتي به لحاظ استفاده از برگ اختيار معامله صرفه جويي مي شود كه باعث افزايش ارزش برگ اختيار معامله مي شود؛بيشتر خواهد بود. زيرا خريد برگ اختيار معامله تا حدودي مانند دريافت يك وام است كه مي بايست براي آن بهره پرداخت شود..آخرين متغييري كه در مدل بلك- شولز استفاده مي شود تغيير پذيري قيمت سهام مورد نظر است. تغيير پذيري با ريسك همراه است و هرجه ريسك بيشتر باشد قيمت برگ اختيار خريد سهام نيز به احتمال افزايش احتمال رشد قيمت سهام، بيشتر خواهد بود.

اسلاید 68: مدل قيمت گذاري برگ اختيار معامله بلك – شولزCP=cmp(N(d1)) – EP/e^rt (N(d2))

اسلاید 69: CP : قيمت اختيار خريد سهامCMP : قيمت فعلي بازار سهام عادي مورد نظر N(d1): تابع چگالي تجمعي d1 EP : قيمت توافقي برگ اختيار معاملهe : پايه لگاريتمي طبيعي- عدد نپر2/8271 R :نرخ بهره بدون ريسك مركب پيوسته بر اساس سال پايه t : زمان باقيمانده قبل از تاريخ انقضاي برگ اختيار معامله به عنوان قسمتي از يك سال بيان مي شودN(d2) :تابع چگالي تجمعي d2

اسلاید 70: معاملات تعویضی (Swap) معاملات تعویضی یا سوآپ عبارتند از ترکیب یک معامله نقدی و یک معامله سلف که به طور همزمان ودرارتباط باهم انجام می گیرند.معمولا این معاملات به منظور انجام آربیتراژ و پوشش وضعیت منفی حسابهاتوسط موجودی مثبت حسابهای دیگر به کار می رود.

اسلاید 71: خصوصیات یک معامله سوآپ ارزی معاملات تعویضی دارای خواص متعددی هستند ازجمله آنها میتوان به این موارد اشاره کرد: یک ارز بطور همزمان طی یک معامله نقدی و سلف خریداری و فروخته شده باشدویا بالعکس. مبلغ خریداری و فروخته شده باید یکسان باشد. سرسید دومعامله متفاوت است.سررسید معامله Spot دوروز کاری و سررسید معامله سلف یک ماه از تاریخ معامله می باشد.(Negotiation Time) در انجام این معامله تغییری در وضعیت موجودی بانک یا معامله گر رخ نمی دهد. چون نرخهای سلف به نسبت نرخهای نقدی تغییر می کنند، سطح نرخها نقدی در معاملات تعویضی اهمیتی ندارد.

اسلاید 72: نحوه نمایش نرخها در معاملات سوآپنمایش نرخها در این معاملات نظیر معاملات سلف است.یعنی اینکه معامله گران در هنگام عنوان نرخ، نرخ نقدی و مابه التفاوت نرخهای سلف و نقدی را که همان (Forward Margins) باشند نشان می دهند.البته ازِجائیکه سطح نرخهی نقدی اهمیتی ندارند، تنها نمایش مارجینها (Forward Margins) کفایت می کند.

اسلاید 73: انواع معاملات سواپ۱- سوآپ ارزی دو ارز متفاوت با نرخ بهره ثابت ۲- سوآپ نرخ بهره ثابت و دیگری با نرخ بهره متغیر ۳-سوآپ ارزی دو ارز یکی با نرخ بهره ثابت و دیگری با نرخ بهره متغیر ۴- سوآپ ارزی بهره، درشرایطی که هردونرخ بهره یکی هستند

اسلاید 74: اولین قراردادهای سوآپ در اوایل دهة ۱۹۸۰ منعقد شدند. از آن زمان تا کنون، بازار سوآپ رشد چشم گیری داشته است. در حال حاضر اکثر قراردادهای مشتقات خارج از بورس به صورت سوآپ انجام می شود. سوآپ توافقي است بين دو شركت براي معاوضه جريان هاي نقدي در آينده )با دو نوع پرداخت متفاوت از بدهي يا داراييها). قرارداد فوق تاريخ پرداخت و چگونگي محاسبه جريانات نقدي را كه بايد پرداخت شود، مشخص مي كند. معمولاً محاسبه جريانات نقدي شامل ارزشهاي آتي يك يا چند متغير بازار مي باشد. يك پيمان آتي را ميتوان يك نمونه ساده سوآپ دانست. براي مثال فرض نماييد كه در حال حاضر اول مارس ۲۰۰۱ است و شركتي در يك پيمان آتي براي خريد ۱۰۰ اونس طلا با قيمت ۳۰۰ دلار به ازاي هر اونس و به مدت يك سال وارد شده است. شركت فوق الذكر مي تواند بعد از يك سال، به محض دريافت طلا، آن را بفروشد. بنابراين پيمان آتي مذكور در واقع معادل سوآپي است كه طي آن شركت توافق مي كند تا در اول مارس ۲۰۰۲ ، مبلغ ۳۰،۰۰۰ دلار بپردازد و در مقابل مبلغ s100 دريافت كند كه S همان قيمت بازار يك اونس طلا در زمان فوق است.

اسلاید 75: دو نوع از متداولترين قراردادهاي سوآپ، سوآپهاي نرخ بهره و سوآپ هاي ارز مي باشد. در يك قرارداد سوآپ نرخ بهره، يك طرف تعهد مي كند تا بهره هاي وام طرف مقابل را با نرخ بهره ثابت بر اساس مبلغ اسمي وام و براي يك مدت معين پرداخت نمايد، در عوض بهره هاي وام با نرخ بهره متغير را بر اساس همان مبلغ اسمي وام و دوره زماني يكسان دريافت نمايد. در يكسوآپ ارز، يك طرف قرارداد موافقت مي كند تا بهره هاي اصل مبلغ را به صورت يك ارز خاص پرداخت نمايد، در عوض بهره هاي همان مبلغ پول را به صورت ارز ديگري دريافت نمايد.

اسلاید 76: معمولاً در سوآپ نرخ بهره، مبلغ اسمي پول رد و بدل نمي شود، ولي در سوآپ ارز، معمولاً اصل مبلغ پول در ابتدا و انتهاي عمر قرارداد سوآپ معاوضه مي شوند. آن طرف قرارداد كه بهرههاي وام را به صورت ارز خارجي پرداخت مي نمايد، در ابتداي قرارداد سوآپ، اصل مبلغ پول را به صورت ارز خارجي دريافت مي كند و معادل و همسان همان مبلغ را به صورت ارز داخلي به طرف مقابل مي پردازد. در پايان عمر قرارداد سوآپ، نيز اصل مبلغ پول به صورت ارز خارجي پرداخت مي شود و اصل مبلغ پول به صورت ارزداخلي دريافت مي كند.