توپوگرافی روستاهای ایران
اسلاید 1: توپوگرافی
اسلاید 2: اﻧﺴﺎن زﻣﺎﻧﯽ میتواند ﺳﮑﻨﯽ ﮔﺰﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮد را در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺟﻬـﺖ ﺑﺨﺸـﯿﺪه و ﺳـﺎزﮔﺎر ﺳﺎزد.اﺳــﺘﻘﺮار اوﻟﯿــﻪ ﺑــﺎ ﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ ، ﭘﺘﺎﻧﺴــﯿﻞ ﻫــﺎي ﻣﻮﺟــﻮد در ﯾــﮏ ﻣﻨﻄﻘــﻪ و ﺗﺤﻠﯿــﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي آن ﺻﻮرت ﻣـﯽ ﮔﯿـﺮد در ﺻـﻮرﺗ ﯽ ﮐـﻪ ﯾـﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻟﯽ از ﺳﮑﻨﻪ داراي ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﭘـﺬﯾﺮش اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻗﺎﺑـﻞ ﺳـﮑﻮﻧﺖ ﮔـﺰﯾﻨﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﭘﺲ از ﻣﮑﺎن ﮔﺰﯾﻨﯽ روﺳﺘﺎﺳﺖ ﮐـﻪ ﺳـﮑﻮﻧﺖ و ﺷـﮑﻞ ﮔﯿــﺮي ﻫﺴــﺘﻪ اوﻟﯿــﻪ روﺳــﺘﺎ ﻣﺤﻘــﻖ ﻣــﯽ ﺷــﻮد. در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﻫﺴﺘﻪ اوﻟﯿﻪ ﯾﮏ روﺳﺘﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدي دﺧﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺣـﺪي ﺗـﺄﺛﯿﺮ ﮔـﺬارﺑﺎﺷـﻨﺪ ﮐـﻪ اﻧﮕﯿﺰه اﯾﺠﺎد ﺳـﮑﻮﻧﺘﮕﺎه ﻫـﺎي ﺟﺪﯾـﺪ و ﮔﺴـﺘﺮش ﮐﺎﻟﺒـﺪ روﺳﺘﺎ را ﺑﺮاي ﺗﻮﺳـﻌﻪ آن ﻓـﺮاﻫﻢ آورﻧـﺪ. از ﺟﻤﻠـﻪ اﯾـﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻨـﺎﺑﻊ آﺑـﯽ، ﻣﻨـﺎﺑﻊ اﻗﺘﺼـﺎدي، ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﺬﻫﺒﯽ، ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺎرﯾﺨﯽ، ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ زﻣﯿﻦ و... اﺷﺎره ﮐﺮد. ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﻣﮑﺎن ﮔﺰﯾﻨﯽ اوﻟﯿﻪ روﺳﺘﺎﻫﺎ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺴﺘﺮاز ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﺤﺚ اﻣﻨﯿﺖ در روﺳﺘﺎ اﺷﺎره ﮐﺮد. ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﻣﻨﯿﺖ در روﺳـﺘﺎ وﺟـﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ زﻧﺪﮔﯽ در روﺳﺘﺎ ﻣﺨﺘﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. وﺟـﻮد ﺗﻮﭘــﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻣﻨﺎﺳــﺐ و ﻃﺒﯿﻌــﯽ در ﺑﺎﻓــﺖ روﺳــﺘﺎ ﺑﺎﻋــﺚ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن ﯾﮏ ﻧﻮع ﺣﺼﺎر در اﻃﺮاف روﺳـﺘﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﮐﻮه ﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ اﻣﻨﯿﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ را اﯾﺠﺎد ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘـﻪ را در ﻧﻈـﺮ داﺷـﺖ ﮐـﻪ در ﻣﮑﺎﻧﯿـﺎﺑﯽ روﺳﺘﺎﻫﺎ ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺴـﺘﯽ ﺑـﻪ آن ﺗﻮﺟـﻪ ﮐﺮد ﺳﻘﻮط ﺻﺨﺮه ﻫﺎ و ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻣﻨﻔـﮏ ﺷـﺪه از دل ﮐـﻮه ﻫـﺎ اﺳــﺖ. ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻢ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳﮑﻮﻧﺘﮕﺎه ﻫﺎ ﺑﺎ ﮐـﻮه ﻫـﺎ، رﯾﺸـﻪ در اﻋﺘﻘﺎدات ﻣـﺮدم اﯾـﺮان ﺑـﻪ ﻋﻨﺼـﺮ ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﮐـﻮه را ﻧﺸـﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ.
اسلاید 3: تقسیم روستاهای ایران از لحاظ شکل سکونت ۱- گونه اول روستاهایی است که واحدهای مسکونی خانواده های روستایی به صورت مجتمع و انبوه برگرد یکدیگر قرار گرفته اند و باغ ها و مزارع در اطراف آن گسترده است به طوری که اگر از بالا به سیمای روستا نگاه کنیم دو قسمت جدا از هم را تشخیص می دهیم قسمتی که در آن خانه های روستایی یا مجاور هم قرار گرفته است و در قسمت دیگر با خاک و زمین های زراعی واقع است ساکنان روستایی بر حسب شرایط اقلیمی و خصوصیات اجتماعی ممکن است چند صورت داشته باشد به طور مثال در مناطق کوهستانی خانه‌های روستاییان و برخی در زاویه های میان دو کوه و بعضی در دامنه پرشیب و آن به دنبال هم بنا شده اند آنچنانکه پشت بام خوانی در امتداد کف خوانی بالاتر قرار می‌گیرد این روستا از دو شکل یک بنای چند طبقه را به نظر می آورد کوچه ها دارای شیب تند و گذرگاه ها شکل پلکان را به خود می‌گیرد مانند ماسوله در فومن یا اورازان در طالقان این قبیل روستاها با افزایش جمعیت و احداث خانه های جدید اندک اندک به سوی پایین و به طرف دامنه کوه و دره گسترش می یابد در روستاهای مناطق جلگه‌ای خانه ها به طور ساده کنار هم قرار گرفته و گاه به هم متصل و گاه نیز کوچه های تنگ و کج و معوج آنها را از هم جدا می سازند کدام مسجد و پاره ای از اماکن و تاسیسات عمومی در قسمت مرکزی ۱۰ واقع است و باغها مجاور خانه هاست و مزارع در اطراف آن در فاصله دور قرار دارند در پاره‌ای روستاییان در دو یا چند نقطه متمرکز است و میان آنها فاصله کم و پیش زیادی وجود دارد آهنگ های لری می و لو ما در منطقه ایلام از این جمله است و گروه‌های روستانشین نسبت به نوعی جدایی مکانی دارند در روستاهایی که کنار رودخانه ها و یا دردها و یا در مجاورت راه های ارتباطی واقعاً معمولاً واحدهای مسکونی در امتداد هم به ردیف قرار می‌گیرد و کشتارها در پشت خانه ها دیده می شود و در این بین روستاها که عده‌ای خطی نامیده می‌شوند خانواده‌های روستایی هم با یکدیگر مجاورت دارند و هم به زمین زراعی نزدیک هستند. -2گونه دوم روستا هایی است که خانه های روستایی به طور پراکنده و دور از هم در حاشیه های مزارع نخلستان ها و یا باغ ها واقعاً روستاها را در مناطق گیلان بندرعباس ومیناب می توان یافت عوامل تجمع و پراکندگی مساکن روستایی ملت طبیعی شکل سکونت دردهات یا عوامل طبیعی چون آب خاک ارتباط زیادی دارد آب و خشک و نیمه خشک همکاری جمعی به منظور تهیه آب ضرورت پیدا می‌کند عامل آب در تمرکز است مساکن روستایی بیشترین تاثیر را دارد و مساکن روستایی به صورت مجتمع پدیدار می شود.
اسلاید 4: طبقه بندی روستاها در ایرانروستاهای ایران شاید به دلیل متنوع بودن در تیپ، معیشت، زبان،فرهنگ وقومیت از معدود کشورهای جهان باشد یا به عبارت دیگر شاید بتوان گفت پیدا کردن روستاهایی در ایران که از هر لحاظ مشابه هم باشند بسیار بعید ومشکل است، زیرا که تنوع در توپو گرافی، اقلیم، معیشت، اوضاع اجتماعی، اقتصادی ،مذهب، قومیت، مالکیت،منابع اب،نوع خاک وجنس زمین در همه جای کشور به چشم می خورد. از انجا که روستاها در رابطه با این عوامل وده ها عامل دیگر شکل گرفته وبوجود امده اند هر یک خمیر مایه ای از عوامل مختلف را دارا شده که موجب تنوع روستاها گردیده است.
اسلاید 5: گروهبندی روستاها بر اساس شکل استقرار وتیپ انها:الف)روستاهای متمرکز ویا گرد امده:در این تیپ روستاها،مساکن روستایی به یکدیگر چسبیده وچشم اندازی متمرکز وعموما بدون فضای خالی در محدوده دارد،مزارع که محل تولید روستائیان محسوب می شود از خانه ها جدا وگاهی در فاصله نسبتا دوری قرار دارند.عوامل مختلفی در شکل گیری این تیپ از روستاها دخالت دارند که عمده ترین انها عبارتند از:ضرورت امر دفاع وامنیت،وجود منبع اب دائمی مثل چاه،چشمه وقنات ،قومیت ، توپوگرافی زمین وشیوه های بهره برداری است.ب)روستاهای پراکندهدرشناخت این تیپ، شکل ووسعت مزارع دخالت دارند. زیرا مزارع گسترده سطوح وسیعی از اراضی را در بر می گیرند .روستائیان ترجیح می دهند خانه های خود را در میان کشتزارهای خود بسازند. چون حدود مزارع مشخص ومالکیت مزارع نیز محرز است در نتیجه در داخل هر مزرعه یک خانه بنا می گردد وروستاها ی پراکنده بوجود می اید.ج)روستاهای بینابیناین تیپ روستاها ویژگی روستاهای پراکنده وگرد امده را با هم دارا می باشند.تیپ مشخص این روستاها عموما دربرخی کشورهای جهان بر اساس یک برنامه ریزی مشخص طرح ریزی و ساخته میشود ولی در این نوع برنامه ریزی برای ساخت روستاهای بینابین وجود نداشته واگر هم احتمالا روستایی در این تیپ قرار می گیرد ناشی از وجود برخی عوامل طبیعی ویا انسانی می باشد. مثلا وجود رودخانه ها واستقرار مساکن روستایی در حاشیه ی رودخانه ویا استقرار روستا در امتداد کف یک دره ویا در امتداد یک جاده موجب پیدایش روستاهای خطی ویا ریسمانی گردیده است.
اسلاید 6: توپوگرافیگروهبندی روستاها بر اساس عوامل طبیعیبرخی از عوامل طبیعی در شکل گیری روستاها موثر هستند ویا به عبارت دیگر روستاها را می توان بر اساس ان عوامل طبقه بندی نمود که مهمترین این عوامل عبارتند از :توپوگرافی ،اقلیم،منابع اب وخاک.الف) روستاهای کوهستانیب)روستاهای میان کوهیج)روستاهای پایکوهید)روستاهای جلگه ایشکل وچهره ی زمین وبالاخص عامل ارتفاع در توزیع وشکل گیری روستاهای کشور بسیار موثر بوده اند.اصولا ارتفاعات جاذب جمعیت نیستند واین امر حتی برسطح کره زمین نیز کاملا مشهود است وحدود 57 درصد از جمعیت جهان در ارتفاعی بین صفر تا 200از سطح دریا زندگی می کنند .به طور کلی ارتفاعات به علت وجود شیب،عدم تشکیل خاک،مشکل بودن ارتباطات،کاهش فشار جو ودر نتیجه کمی اکسیژن وغیره موجب عدم پذیرش انسانها می شود به طور کلی شکل زمین در ایران در توذیع تیپ ودر نتیجه در معیشت روستاها بسیار مهم می باشد. بنابراین روستاهای ایران را در رابطه با عامل ارتفاع می توان به صورت زیر طبقه بندی نمود.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.