جشنواره تولید محتوای الکترونیکی درس مطالعات اجتماعی پایه هفتم (دوره اول متوسطه)
اسلاید 1: جشنواره تولید محتوای الکترونیکی درس مطالعات اجتماعیپایه هفتم (دوره اول متوسطه)تهیه کننده:عبدالمجید میرعثمان 73167864
اسلاید 2: خروج
اسلاید 3:
اسلاید 4: درس 24دانش و هنر در ايران باستانپیشرفت های ایرانیان در دانش، هنر و معماری، جلوه هایی از شکوه و عظمت تمدن کهن ایران است. زبان و خط اساس گسترش این دانش بوده است.زبان پارسی ( فارسی)از هنگام استقرار اقوام آریایی در سرزمین ایران، زبان فارسی زبان گفتاری و نوشتاری مردم این سرزمین بوده است و نویسندگان و شاعران زیادی به این زبان نوشته و سروده اند .البته زبان فارسی در دوره های مختلف تاریخی تغییرات زیادی پیدا کرده است. زبان ایرانیان در دوره ی هخامنشیان« ،پارسی باستان» و در عصر اشکانیان و ساسانیان« ،پارسی میانه »يا «پهلوی» بوده که با هم تفاوت هایی داشته اند .بعدها در دوره ی اسلامی زبان« فارسی دری» رواج یافت. زبان رسمی امروز ما نیز فارسی دری است که با دو زبان قبلی شباهت هایی دارد.
اسلاید 5: خطپیش تر خواندید که قبل از مهاجرت آریایی ها ،تمدن های باستانی ایران مثل ایلام صاحب خط بوده اند . در زمان هخامنشیان ، ایرانیان« خطّ میخی» را از اقوام بین النهرین اقتباس کردند و تغییرات زیادی در آن به وجود آوردند. کتیبه های به جا مانده از دوره ی هخامنشیان در بیستون و تخت جمشید به زبان پارسی باستان و با خطّ میخی نوشته شده است. در دوره های اشکانیان و ساسانیان ،خط پهلوی رایج بود. این خط از خط آرامی اقتباس شده بود.تمدن جیرفتتمدن ایلامهخامنشیانساسانیانادامه
اسلاید 6: کتیبۀ میخیکتیبه به خط پهلوی فعالیت2 – همفکری کنید و بگویید که چه نیاز هایی باعث اختراع خط شد ؟اگر خط نبود چه کمبود هایی در جوامع پدید می آمد ؟3 – به تصویر خط در دوره ی هخامنشیان توجه کنید . و بگویید چرا به این خط، خط میخی می گویند ؟4 – به شکل خط ایلامیان توجه کنید و بگویید چه نوع خطی بوده است ؟5 – کاربرگه ی شماره 21 ( انواع خط ) را در کلاس انجام دهید . ادامه
اسلاید 7: خط میخی این خط را نخست برای زبانهای بین‌النهرین یعنی زبان ایلامی و بابلی و آشوری بکار برده‌اند و چون الامیان در خوزستان امروز میزیسته‌اند و همسایه ی پارسیان بوده‌اند مردم پارس یا پیش از تشکیل شاهنشاهی هخامنشی و یا در آغاز این دوره این خط را برای زبان پارسی باستان هم پذیرفته‌اند و میتوان حدس زد که مادها نیزبرای خود آنرا اختیار کرده باشند زیرا که ایشان نیز با آسوریان و بابلیان همسایه بوده‌اند.در پذیرفتن خط میخی برای زبان پارسی باستان تصرفی کرده‌اند باین معنی که پیش از سال سه هزار قبل از میلاد سومریان خطی اختراع کرده‌اند که در قرن نوزدهم اروپاییان بآن خط میخی گفته‌اند زیرا که این خط مرکب از خطوط عمودی و افقی و منکسرست که شکل میخ دارد و سپس آکادیان و آشوریان و کلدانیان و ایلامیان و هیتی‌ها و ایرانیان وارمینان نیز آنرا برای زبانهای خود اختیار کرده‌اند. درخطوط میخی ملل دیگر چند نقش از هشتصد تا سه هزارعلامت بکار می‌رفته است. ایرانیان تصرف جالبی که در خط میخی برای زبان پارسی باستان کرده‌اند اینست که تنها چهل و دو علامت برای اصوات مرکب بکار برده‌اند. این خط تا پایان دوره ی هخامنشی در کتیبه‌ها و سکه‌ها بکار رفته است اما برای زبان بابلی تا آغاز تاریخ میلادی آنرا بکار برده‌اند. خط میخی چنان می‌نماید که تنها برای زینت و در کتیبه‌ها و سکه‌ها بکار رفته و چون نوشتن هرحرفی چندین حرکت دست و چندین خط افقی و عمودی و منکسر لازم داشته است در حوائج روزانه و درکارهای عادی آنرا بکار نمی‌برده‌اند زیرا که تاکنون جز در کتیبه‌ها و سکه‌ها و الواح سیم و زر که برای تاریخ ساختمانهای مهم ترتیب می‌داده‌اند و در مهرها در جای دیگر دیده نشده است. قدیم‌ترین کتیبه خط میخی ایران از کورش بزرگ از سال ۵۳۸ و آخرین آن از اردشیر سوم از سال۳۳۸ پیش از میلادست.ادامه
اسلاید 8:
اسلاید 9: دانشایرانیان باستان در علوم و فنون مختلف پیشرفت های چشمگیری داشتند. ساختن بناهای عظیم و محکم، سدها، پل ها، ابزارها و وسایل مختلف زندگی که به دست ایرانیان ابداع شده، نشان می دهد آنها با علوم گوناگونی چون ریاضی، هندسه، زمین شناسی و... آشنا بوده اند.ایرانیان باستان در علم نجوم پیشرفت کرده و با سنجش و تعیین زمان به خوبی آشنا بودند و چون برای فعّالیّت های کشاورزی که در فصول خاصی از سال انجام میگرفت به تقویم نیاز داشتند، تقویم خورشیدی )شمسی( را به وجود آوردند و سال را به 12 ماه 03 روزه تقسیم کردند. این تقویم از کم نظیرترین تقویمهای دنیا است.ایرانیان در پزشکی نیز پیشرفت کرده بودند و خواص درمانی گیاهان را میشناختند. در بخشی از کتاب اوستا از سه نوع پزشک جراح، پزشک معمولی و پزشک دعا که با دعای مقدس باطن افراد را درمان میکند، نام برده شده است . در دوره ی ساسانیان، شاپور ساسانی در شهر جندی شاپور ) خوزستان کنونی ( مدرسه و بیمارستانی تأسیس نمود که قدیمی ترین مدرسه ی پزشکی جهان به شمار می رود .او از دانشمندان و استادان برجسته ی دیگر کشورهای آن روز نیز برای تدریس در این دانشگاه دعوت می کرد .در این مدرسه ی بزرگ علاوه بر پزشکی، نجوم، ریاضیات، موسیقی، شیمی )کیمیاگری( و... تدریس می شد.نقاشی پزشکان دانشگاه جندی شاپورادامه
اسلاید 10: به دانش روان را توانگر كنيد زن و فرزند خود را از فراگيري دانش و هنرآموزي باز مدار تا غم و اندوه بر تو راه نيابد و در آينده پشيمان نگردي. اگر تو را فرزندي خردسال است او را به دبستان فرست زيرا از فروغ دانش، ديده روشن و بيناست.دختر خود را به شوهري ده كه هوشيار و دانا باشد چه مردم هوشيار و دانا چون زمين باروري است كه هر تخمي در آن كشته شود نيكو و فراوان بار آورد.اندرزنامه‌ي آذرباد ماراسپند كسي كه از دانش اندك خود ديگران را دانش آموزد، نزد خدواند پسنديده‌تر از دانشمند پُردانش است كه به ديگران دانش نياموزد. اندرز شكند گمانيك ويچار خرد بزرگ‌ترین و باارزش‌ترین چیزها و خوی نیك بهترین منش‌ها و بردباری آراسته‌ترین خصلت‌ها و هم‌دردی بهترین كارها و میانه‌روی بهترین روش‌ها و فروتنی پسندیده‌ترین صفت‌ها است.اندرزنامه‌ي خسرو انوشیروان هر انسانی که از خرد بهره‌وری بیش‌تری دارد، بهره‌اش از بهشت بیش‌تر است.مینوی خرد به دانش روان را توانگر کنید خرد را ز تن بر سر افسر کنیدکه بی‌کار مردم ز بی‌دانشی است به بی‌دانشان بر بباید گریستشاهنامه فردوسيادامه
اسلاید 11: پزشکی در ایران باستان وقتی صحبت از دانش‌هایی چون پزشكی، فلسفه و ریاضیات در زمان باستان می‌شود می‌بینیم كه كشورهایی چون یونان خود را سردمدار علوم در جهان می‌دانند، در حالیكه با نگاهی گذرا بر سیر علم و دانش در ایران و یونان و مقایسه این دو كشور بر طبق مدارك مستند در می‌یابیم كه یونانیان در حقیقت وام‌دار ایرانیان بوده‌اند. مردم ایران در هیچ دوره‌ای از تاریخ از كسب علم و دانش غافل نبوده و همواره دانشمندان بزرگی را در رشته‌های مختلف علمی به جهانیان معرفی كرده‌اند. ما بر آن نیستیم كه همه علوم را به ایرانیان نسبت دهیم، ولی به سادگی نمی‌توان این حقیقت را فراموش كرد كه ملتی كه هم اكنون خود را بنیان گذار طب، حكمت و فلسفه در دنیا می‌داند، در دوره‌ای از تاریخ، اقدام به گرته برداری بی‌رحمانه از دانش و حكمت ایرانی كرده است. براساس سنگ‌نبشته‌ای كه بدست آمده، سابقه پزشكی در ایران به ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال پیش می‌رسد. بنابراین به جرأت میتوان گفت آنچه كه طب یونانی نامیده می‌شود، ایرانیان به یونانیان آموختند. چرا كه در سال ۷۰۰ پیش از میلاد هیچ اثری از علم و فرهنگ در یونان مشهود نبود با این حال ۹۰۰ سال بعد یعنی سال ۲۰۰ پس از میلاد، یونانیان چنان در علم پیشرفت كردند كه بقراط توانست رساله‌هایی در دانش پزشكی برشته تحریر درآورد. بقراط كه او را پدر علم پزشكی می‌نامند در روزگار اردشیر یكم می‌زیسته است كه در آن زمان دانش پزشكی در ایران، مصر و تا حدودی بابل شكوفا شده بود.جالب است كه اروپاییان خود را واضع همه دانشها می‌دانند و همه پدران را از میان یونانیان كشف كرده‌اند! برای نمونه هرودت را پدر تاریخ می‌دانند اما در حقیقت تاریخ نویسی نوین را ایرانیان ابداع كردند كه نشانهء روشن آن سنگ نبشته‌ی بیستون است. افلاطون كه خود از فلسفه و حكمت ایرانیان برداشت كرده است، در مورد آموزش پسران شاهان هخامنشی می‌نویسد: پسران شاه را از چهارده سالگی به آموزگاران می‌سپارند. مغان نیز جزء آموزگاران هستند، چرا كه داناترینشان دانش مغان را می‌آموزد. به نوشتهء سیسرون هیچ كس نتواند شاه پارس شود مگر آن كه دانش مغان را فرا گرفته باشد. دانش مغان عبارت بود ازفلسفه، استدلال، منطق و پزشكی. چنانچه بخش‌های زیادی در اوستا به دانش پزشكی پرداخته است. در كتاب تاریخ پیامبران وشاهان آمده: اسكندر بزرگان سرزمین ایران را بكشت، شهرها و قلعه‌ها را ویران نمود وسرزمین آنها را به روش ملوك الطوایفی تقسیم كرد و دانشهای نجوم، پزشكی، فلسفه و كشاورزی را پس از آنكه به زبانهای سریانی و سپس یونانی بر گردانید، به مغرب برد.ادامه
اسلاید 12: آيين نگارش در ايران باستان پادشاهان بزرگ ساساني مانند اردشير بابكان و خسرو انوشيروان براي دبيران و نويسندگان ارزش بسيار در نظر داشتند و آبادي كشور را به دست ايشان مي‌دانستند. فردوسي فرزانه در شاهنامه از زبان اردشير بابكان جايگاه نويسندگان را اين گونه گزارش كرده است:ستاينده بُـد شـهريار اردشـير چـو ديـدي به درگاه مرد دبيــرنويســنده گفتي كه گنج آكند هــم از راي او رنـــج بـپــراكنـدبدو باشـد آباد شـهر و سـپاه هـمان زيردســتان فـريـادخـواهدبيران چــو پيونـد جــان مننــد هـمه پادشــاه بـر نهـان مننـد پادشاهان ساساني دبيران خود را از ميان برترين نويسندگان برمي‌گزيدند و ايشان را از رفاه بهره‌مند مي‌كردند. آنها بودند كه به كارهاي كشور سامان مي‌دادند و فرمانرواي پادشاهان را استوار مي‌ساختند. آنها زبان گوياي شاهان و گنج‌دار دارايي‌هاي ايشان بودند. چه درست گفته است كريستن‌سن، تاريخ‌پژوه دانماركي، كه: «دبيران سياستمداران حقيقي به شمار مي‌رفتند. آنها همه جور سند را ترتيب مي‌دادند و نامه‌نگاري‌هاي دولت را در دست داشتند. فرمان‌هاي شاه را مي‌نوشتند و ثبت مي‌كردند. جمع هزينه‌ها را مرتب مي‌نمودند و محاسبات دولت را اداره مي‌كردند. در نامه‌نگاري با دشمنان پادشاه بايستي با توجه به موقعيت، گاهي عادلانه و مسالمت‌آميز و گاه به تهديد و تخفيف بپردازند.» دبيران در آموزشكده‌هاي ويژه‌‌اي آموزش مي‌ديدند و برترين آنها به دربار پادشاه راه مي‌يافتند. به نظر مي‌رسد آموزش دبيران برپايه‌ي كتاب‌هايي به نام «كاروند» انجام مي‌شد كه تجربه‌هاي دبيران پيشين را در خود داشتند. چنين كتاب‌هايي به دست ما نرسيده اما برخي از آنها در سده‌هاي نخست دوره‌ي اسلامي از منابع اصلي نويسندگان عربي‌نويس بوده است. آنها بخش‌هايي از اين كتاب‌ها را به زبان عربي ترجمه كرده و در كتاب‌هاي «بلاغت و بيان» گنجانده‌اند. براي مثال، ابن‌قتيبه از مردم دينور كرمانشاه در كتاب «عيون الاخبار» بخش‌هايي از آيين نگارش ساساني را در گفتارهايي كوتاه گزارش كرده است. یکی از آنها چنین است: «سخنت را فراگير همه‌ي انديشه‌هايت گردان تا چنان نشود كه آنچه در ذهن داري سترگ و آنچه بيان مي‌كني ناچيز باشد.»ادامه
اسلاید 13: زيج شهرياران واژه‌ي زيج به مانند بسياري ديگر از اصطلاح‌هاي علمي از زبان پهلوي(فارسي ميانه) به زبان عربي راه يافته است. اين واژه در زبان پهلوي به صورت زيگ يا زيك به كار رفته و با واژه‌ي زِه به معناي تار يا رشته، به‌ويژه كمان، هم ريشه است. اين واژه در آغاز به مجموعه رشته‌هاي موازي تارهاي پارچه گفته شد و سپس براي جدول‌هاي داراي خط‌هاي موازي به كار رفت. در دوره‌ي ساساني به جدول‌هاي اخترشناسي زيك مي‌گفتند كه در دوره‌ي اسلامي به صورت زيج خوانده شد. به گزارش ابوريحان بيروني و ماشاءالله يهودي، هنگامي كه خسرو انوشيروان به سال 556 ميلادي به اختلاف ميان زيج هندي اَركَند و مَجَسطي بطلميوس پي برد، اخترشناسان برجسته‌ي روزگار خود را گرد آورد تا آن دو كتاب را بررسي كنند. آنان اركند را از نظر رصدي و بينش و استخراج احكام نجومي از مجسطي بسيار دقيق‌تر يافتند و سپس زيج كامل‌تري را بر پايه‌ي آن ترتيب دادند كه زيج شاه يا زيج شهرياران نام گرفت. همين كار به روزگار يزدگرد سوم بار ديگر انجام شد و اين زيج را ابوالحسن علي بن زياد تميمي به عربي بازگرداند كه در كتاب الفهرست ابن‌نديم از آن ياد شده است. بررسي منابع گوناگون نشان مي‌دهد كه ايرانيان دست‌كم از روزگار اردشير و شاپور ساساني، يعني حدود 250 ميلادي، به نگارش زيج مي‌پرداختند. در همين دوران بود كه آثار اخترشناسي هندي و يوناني، به‌ويژه مجسطي بطلميوس، به زبان پهلوي بازگردانده شد و از بررسي اين آثار و آميختن آنها با دستاوردهاي اخترشناسي دانشمندان ايراني، چند زيج(همگي با نام زيج شاه) در دوره‌هاي مختلف فرمانروايي ساسانيان پديد آمد. از جمله زيج‌ها پرآوازه‌ي دوره‌ي اسلامي، زيج محمد بن موسي خوارزمي است. اين اثر از چنان جايگاهي در تاريخ رياضيات و اخترشناسي برخوردار شد كه در دوره‌ي شكوفايي تمدن اسلامي دست‌كم 9 اثر در شرح يا نقد و اصلاح آن نوشته شد. يكي از آنها را مَسلَمطه بن احمد مجريطي، اخترشناس مسلمان اندلسي(بخش مسلمان نشين اسپانيا) به نام تهذيب زيج الخوارزمي پديد آورد كه آدلار باثي آن را حدود 1126 ميلادي/520 قمري به زبان لاتين بازگرداند. به نظر مي‌رود خوارزمي در اين اثر خود در كنار منابع ديگر از زيج شهرياران نيز سود برده است.
اسلاید 14: هنردر عصر باستان، صنعتگران و هنرمندان آثار بسیار زیبا و ظریفی به وجود آوردند. آنها در رشته های گوناگون چون سفالگری ،پارچه بافی، قالی بافی، فلزکاری، چرم سازی، زرگری، کاشیکاری، سنگ برُی، حجاری ، قلمزنی، منبتّ کاری، موسیقی، نقاشی و ...مهارت داشتند .ادامه
اسلاید 15: هنر هخامنشي : در د.وره هخامنشي با آثار معتبري روبرو هستيم كه در پاسارگارد تخت جمشيد و شوش قرار دارد و ما فقط به بررسي آثاري كه از تخت جمشيد به دست آمده اكتفا مي كنيم . نام اصلي تخت جمشيد پارسه بوده و امروزه ثابت شده كه اين مكان جنبه ي مقدسي براي هخامنشيان داشته است . آثاري كه از تخت جمشيد باقي مانده بيشتر شامل نقوش برجسته است . اين نقش برجسته كاري بر ديواره تالارها كنده شده اند كه بهترين و سالمترين اين نقشها متعلق به تالار آپادانا است . آنچه در تمام تخت جمشيد جلب نظر مي كند رعايت كامل تقارن است . اگر در تعداد ستونها ي هرتالار دقت كنيم عدد زوج مي يابيم . اگر به نقش روي ديوارها خوب دقت كنيم در تمام آنها رعايت تقارن را مي بينيم .در تخت جمشيد نقش برجسته اي وجود دارد كه در ميان ساير نقش برجسته ها منحصر بفرد است . اين نقش برجسته تنها نقشي است كه يك رويداد را روايت مي كند . درحالي كه اكثر نقوش ديگر اين جنبه روايت گري را ندارند. نقش هايي را كه گوياي اتفاق هايي هستند روايت گري مي خوانيم . اين نقش گوياي شكايت كسي است كه بر او ظلم شده و از مظلوميت خود در نزد داريوش شكوه مي كند ، بنام متظلم مدي است .نقش برجسته ديگري هم در بيستون وجود دارد كه از همين خاصيت برخوردار است ، اين دو نقش برجسته تنها آثار هخامنشي هستند كه از خاصيت روايت گري برخوردارند . موضوع اين نقش برجسته شكست دادن اقوام مختلف بوسيله داريوش است .كاشيكاري در عهد هخامنشي :كاشي هايي لعاب دار از شوش و تخت جمشيد بدست آمده كه بسيار ظريف و زيبا تهيه شده است ، آثار شوش در زمان هخامنشي با همان شيوه كاشي سازي بين النهرين ساخته شده است و اين خود دليل ديگري است بر تاثير هنر بين النهرين بر هنر هخامنشيان است .فلزكاري در عهد هخامنشي :آثار زرين دوره هخامنشي چندان زياد نيست . ولي آنچه بدست آمده از ساختاري بسيار ظريف برخوردار است ، نكته قابل توجه در آنها شباهتشان با نقوش برجسته در تخت جمشيد است.مرصع كاري در عهد هخامنشي :مرصع كاري نيز در اين دوره رواج داشته است كه مبين مهارت كار صنعتگران اين دوره بوده است . مرصع كاري عبارت است از كار گذاشتن سنگهاي قيمتي روي فلزات ، طلا يا مواد ديگر است .هنر ساسانيان: نقوش برجسته طاق بستان : نقش برجسته هاي طاق بستان ، همگي تجسم رويدادها و يا نمايش عظمت و اقتدار را ارائه مي دهد و تنها در صحنه شكارگاه طاق بستان با جنبه عظمت نمايشي مواجه نيستيم .ادامه
اسلاید 16:
اسلاید 17:
اسلاید 18: ارزشیابی پایانیاعتقادات زرتشت ، پیامبر ایران باستان را توضیح دهید .کتاب زرتشت چه نام داشت ؟سه پیام معروف زرتشت را نام ببرید .وضعیت دینی مردم در دوره ی ساسانیان را شرح دهید .آداب غذا خوردن مردم در دوره ی ساسانی چگونه بود ؟پوشاک مردم ایران در دوره ی ساسانی به چه شکلی بود ؟نظر هرودوت درباره ی ورزش در ایران باستان را شرح دهید .مهمترین جشن های ایران باستان را نام ببرید .جشن نوروز را به طور خلاصه شرح دهید .
اسلاید 19: ارزشیابی پایانیزبان فارسی در دوره ی باستان چه تحولاتی را سپری کرد ؟سیر تکمیل خط را در ایران باستان بیان نمایید .اهمیت علم پزشکی در ایران باستان را توضیح دهید .از آ ثار هنری در ایران باستان به 4 مورد اشاره نمایید .از بنا های تاریخی ایران که در زمینه معماری در جهان مشهورند ،4 مورد را نام ببرید .
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.