حس وحدت (با تامل در نماد شناسی معماری اسلامی)

حس وحدت (با تامل در نماد شناسی معماری اسلامی)

اسلاید 1: مبانی نظری معماریعنوان :حس وحدت (با تامل در نماد شناسی معماری اسلامی)استاد : دانشجویان:

اسلاید 2: اگر از ما بپرسند معماری اسلامی چیست، چه پاسخ خواهیم داد؟ اول به سراغ حیات مرکزی رفته به یاد م یآوریم که ایده حیات مرکزی یک ایده صرفا اقلیمی بوده و هیچ ربطی به مذهب ندارد. در مرحله بعد به یاد فرم شمسه می افتیم ولی در منابع معماری اسلامی که از انگلیس آمده است «دانشگاه آکسفورد » هیچ ذکری از ارتباط این ایده با اسلام نشده است و اگر آن را به اسلام منسوب بدانیم، مطلبی غیر علمی و بدون منبع خواهد بود. حال به یاد فرمهای اسلیمی می افتیم؛ فرم اسلیمی نامی بسیار نزدیک به اسلام دارد «اسلام و اسلیم همانند فرم ابلیسک که شباهت زیادی به نام ابلیس دارد و بزرگترین سنبل شیطان پرستی است. ولی این نام نیز جدیدا تغییر یافته و به عربسک تبدیل شده، ما هم که ایرانی هستیم و در اثر برخی القاعات جدیدا روحیه ضد عربی در ما تقویت شده و نمی توانیم از این مطالب بیان کنیم. اما قوس جناغی؛ در کتابهای معماری اسلامی به ما یاد داده اند که طاق و قوس بخاطر عدم وجود جنگل و چوب در ایران و وجود مقادیر متنابهی خاک رس بدون مقاومت کششی در ایران قبل از اسلام ظهور کرد و بعد از اسلام قوس بیز بخاطر ضعف عملکرد ساز های به قوس جناغی تبدیل شد. پس این فرم نیز اسلامی نبوده و فقط یک ایده ساز های داشته است. چیز دیگری نیز نمی دانیم چون در منابعی که از انگلیس آمده و مستشرقین سکولار برای ما از پیش تعیین نمود هاند، هیچ رد پایی از دین دیده نمی شود. ما هم که خود خارج از این هیولای اطلاعاتی قادر به حرف زدن و نفس کشیدن نیستیم. بنابر این می توان گفت اسلام هیچ تاثیری بر معماری ما نداشته است. حال دوباره سوال اول را م یپرسیم: آیا اصولا معماری اسلامی وجود دارد؟ اگر قبول کنیم که ایران حکومت 2500 ساله شاهنشاهی داشته است، و الان در سال 1391 شمسی هستیم؛ یعنی قبول کرده ایم که 1400 سال از تمدن ما در تاریخ اسلامی و 1100 سال آن در تاریخ زرتشتی بوده است. از این 1100 سال نیز 700 - 800 سال در زمان پارتها و مادها و حکومتهای محلی بوده است و شاید کل حکومت هخامنشیان و اشکانیان و ساسانیان 400 سال نبوده است.....

اسلاید 3: سه بخش شكل شناسي مفاهيم (فضا - شکل- سطح- رنگ- ماده)، مفهوم صور سنتي و درجات تحقق(نظم طبیعی- نظم هندسی- نظم هماهنگ) شالوده اصلي مبحث را تشكيل مي دهند.بخش اول با مصراع زيباي : ما چو نائيم و نوا در ما ز توست، گره خورده است و با تعريف واژه هاي شريعت، طريقت و حقيقت ادامه مي يابد.با توجه به نگرشهای متفاوت در جوامع مختلف که دارای فرهنگها و سنتها و اعتقادات مختلفی هستند نوع اندیشه های متفاوت که از یک شناخت عرفانی سرچشمه می گیرد آثار معماری نیز متاثر از آن است منتها در عصر حاضر به علت بالا رفتن تکنولوژی این تاثیر تنها در اماکن مقدسه مشهود است و در حال حاضر نیز کمتر مورد تاثیرات مدرن روز قرار گرفته است بنابراین تنها تاثیرات عرفان در معماری را می توان در اماکن مقدسه مانند مسجد ...کلیسا ...ارشامهای تبت ... و معابد ویشنو و برهمن دانست . جدا از ریشه یابی مذاهبی این چنین که جدا از اسلام ناب ما هستند می توان نوع تاثیرات عرفان را در چگونگی ساخت آنان دید و شنید.

اسلاید 4: بدون شناخت دنیای عرفان و آنچه که در آن روی می دهد نمی توان عارف ،اثر یا محصول او را شناخت . عرفان اسلامی : یکی از کسانی که در این زمینه تحقیق نموده نادر اردلان است . او افزون بر ساخت بناهای متعدد به ارایه مبانی نظری خود پرداخت . اندیشه او درباره معماری ایرانی در کتاب حس وحدت آمده است. علم عرفان یکی از علومی است که در دوران اسلامی گسترش و تکامل یافته است .برای آن دو وجه فرهنگی و اجتماعی قایل شده اند . وجه فرهنگی آن همان عرفان است و اهل آن را عارف می خوانند و وجه اجتماعی آن تصوف است که اهل آنرا صوفی می خوانند . اردلان در تصویر سازی دنیای هنرمند مسلمان بر وجه اجتماعی آن یعنی تصوف و هنرمند صوفی تاکید دارد اما از آنجا که هنرمند دارای تولید یا محصول فرهنگی نیز هست می توان به او هنرمند عارف نیز گفت. عرفان به دو بخش عملی و نظری تقسیم شده است که به بخش عملی ، علم سیر و سلوک نیز گفته می شود که در این بخش توضیح داده می شود که سالک برای اینکه به قله ی منبع انسانیت ،یعنی توحید برسد از کجا باید آغاز کند و چه منازل و مراحلی را طی کند و به کجا برسد و البته همه ی این منازل و مراحل باید با اشراف مراقبت یک انسان کامل و پخته که قبلا این راه را طی کرده باشد و از راه و منزل ها آگاه است ، صورت گیرد و اگر همت انسان کاملی بدرقه راه نباشد خطر گمراهی است بخش دو عرفان ، عرفان نظری است ، عرفان نظری به تفسیر هستی می پردازد ، درباره ی خدا و جهان و انسان بحث می نماید از نظر عرفان اسلامی ، معرفت الله معرفت همه چیز است . همه چیز در پرتو معرفت الله و از وجه توحیدی باید شناخته شود . معرفت مطلوب عارف ، معرفت حضوری و شهودی نظیر یک معرفت است که بر آزمایشگر درآزمایشگاه حاصل می شود . عارف کمال را در رسیدن می داند نه در فهمیدن .

اسلاید 5: مسایل گوناگونی که جهان بینی عرفانی به آن پرداخته است عنوان وار به شرح زیر است : 1- وحدت وجود : وجود منحصرا واحد است و آن خداست ، وجود یعنی وجود حق 2- وحدت تجلی: جهان با یک تجلی حق به وجود آمده 3- خلقت جهان : خلقت تجلی عشق است و جهان از عشق به وجود آمده است و با نیروی عشق باز می گردد. 4- سریان عشق : تسبیح عمومی موجودات است و ذره ای در جهان نیست که از آنچه آن را عشق به حق می نامند خالی است . 5- جمال ، زیبایی و عدل : مظهر جمال حق است و مظهر جلال حق است . 6- بازگشت اشیا به حق 7- انسان : مظهر تام و تمام اسما و صفات الهی است . عرفا معتقدند که باطن شریعت راه است و آنراطریقت می نامند و پایان این راه حقیقت است یعنی توحید پس شریعت وسیله است برای حقیقت .

اسلاید 6: عرفان...