حفاظت بین المللی از محیط زیست در قبال آلودگی اتمی

حفاظت بین المللی از محیط زیست در قبال آلودگی اتمی

اسلاید 1: حفاظت بين المللي ازمحيط زيست در قبال آلودگي اتمي

اسلاید 2: مواد راديو اكتيو يكي از انواع آلاينده‌هاي محيط زيست بشري هستند كه با توجه به استفاده روز افزون از مواد اتمي در توليد انرژي، امروزه مورد توجه قرار گرفته است. آلودگي ناشي از اين مواد ممكن است در اثر استفاده صلح آميز از انرژي اتمي باشد

اسلاید 3: مانند: دفع زايدات هسته‌اي، نيروگاههاي هسته‌اي، يا در نتيجه جنگهاي هسته‌اي و بمبهاي اتمي

اسلاید 4:   تعريف آلودگي اتميبعد از كاهش سريع ذخائر سوخت فسيلي زغال سنگ،  نفت، گاز و افزايش قيمت آنها، تعداد زيادي رآكتورهاي اتمي براي توليد انرژي نيروگاههاي الكتريسيته در جهان ساخته شدند. با ازدياد منابع توليد اشعه‌هاي يونيزان به اضافه نزولات جوي راديو اكتيو ناشي از آزمايشهاي سلاحهاي اتمي و خطر تماس انسان با آنها افزايش يافت و بر سلامتي مردم اثر گذاشت.

اسلاید 5: بعضي تشعشعات يونيزان، مانند گاما و ايكس، پرتوهاي الكترومانيتيكي هستند، در حالي كه عده‌اي ديگر  از تشعشعات يونيزان، مانند ذرات آلفا، بتا، نوترون و پروتون ذراتي هستند كه با سرعتهاي خيلي زياد حركت مي‌كنند. قابليت نفوذ اشعه گاما زياد است و مي‌تواند از هوا و طبقات نسوج عبور كرده و ضايعاتي در بافتهاي عمقي به‌وجود آورد. قابليت نفوذ ذرات بتا بيشتر و براي سلامتي انسان خطرناكتر است.

اسلاید 6: قدرت يونيزاسيون تشعشعات حاصل از مواد راديو اكتيو كه شامل يونهاي موجود در هوا، گاز و بافتهاي موجودات زنده است، رابطه مستقيم با خاصيت يونيزاسيون اشعه دارد. اين تشعشعات به علت داشتن خاصيت يونيزاسيون به سلولهاي زنده آسيب وارد مي‌كنند. اين اثرات به دو دسته نسلي و شخصي تقسيم مي‌شوند. اثرات شخصي فقط محدود به دوره حيات موجود زنده است در حاليكه اثرات نسلي در نسلهاي آينده ظاهر مي‌شوند.

اسلاید 7: آثار آلودگي اتميالف - اثرات نسلي ب-اثرات شخصي

اسلاید 8: الف - اثرات نسلي تغيير سرعت موتاسيون ژنهاي سلولهاي جنسي، اساس اثرات نسلي تشعشعات راديو اكتيو است. هر تغييري در موتاسيون ژنها زيان آور است. سازمان ملي حفاظت در برابر تشعشعات امريكا، از نظر ژنتيكي رابطه ميان دوز و اثر را خطي مي‌داند يعني هر مقدار از تشعشعات مواد راديو اكتيو براي انسان مضر است و به طور كلي متخصصين ژنتيك عقيده دارند كه:

اسلاید 9: 1- بيشتر بودن از آستانه مجاز اشعه يونيزان، براي ايجاد اثر زيان‌آور، لازم نيست و هر مقدار از اين اشعه‌ها مضر است.  2- اكثر آسيب‌هاي سلول غير قابل برگشت هستند. 3-  تغييرات غير عادي روي فرزندان والديني كه در معرض تابش تشعشعات راديو اكتيو قرار گرفته‌اند، در نتيجه آسيب ژنتيكي است. 4- بطور كلي موتاسيونها موجب كوتاه شدن عمر، افزايش حساسيت به بيماريها، كاهش باروري و معمولاً اثرات پوشيده و غير قابل تشخيص مي‌شوند.

اسلاید 10: ب -اثرات شخصي اثر حاد تشعشعات راديو اكتيو، به علت تابش مقدار زيادي اشعه در مدت كوتاهي است؛ مانند حوادث ناشي از عيوب رآكتورهاي اتمي و انفجارهاي اتمي.

اسلاید 11: تشعشعات مواد راديواكتيو، مواد را يونيزه مي‌كنند و بدن موجودات زنده نيز از مواد شيميايي مختلف تشكيل شده است،  شدت آسيب سلولها به مقدار انرژي مجذوب در مدت معين بستگي دارد و حساسيت نسوجي چون مغز استخوان، تخمدانها و بيضه‌ها نسبت به تشعشعات بيشتر است.

اسلاید 12: مواد راديو اكتيو از راههاي مختلف وارد بدن مي‌شوند؛ مانند استنشاق ذرات راديو اكتيو معلق در هوا، مصرف مواد خوراكي آلوده، جذب از راه پوست، و ورود از طريق سائيدگي‌ها و زخمهاي پوست. آنگاه متناسب با انرژي و نيمه عمر خود به نسوج بدن آسيب مي‌رسانند. آلوده كننده‌هاي راديو اكتيو ممكن است علاوه بر انتشار پرتوهاي يونيزان، خطرات مسموميت شيميايي را نيز داشته باشند و به صورت گرد و غبار، دود فلزي يا مه ديده شوند. هر آلوده كننده راديو اكتيو بعد از ورود به بدن در يك عضو بخصوص قرار مي‌گيرد. سرعت دفع نيز به طبيعت شيميايي ايزوتوپ راديو اكتيو بستگي دارد.

اسلاید 13: . آلودگي خاك و آبهاي سطحي و زيرزميني، در نتيجه استخراج و فرآيندهاي توليد اورانيوم، دفع بي‌رويه زباله‌هاي هسته‌اي از رآكتورهاي اتمي و آلاينده‌هاي صنايع نظامي است كه در دراز مدت صدماتي به همراه دارد. نفوذ تدريجي راديوم 226 به جويبارها و رودخانه‌ها و ورود آن به زنجيره غذايي موجب دگرگوني در تركيب خون، سرطان خون‌و تغيير شكل استخوانها مي‌شود.

اسلاید 14: . استنشاق رادون 222 توسط كارگران معادن، ايجاد سرطان مي‌نمايد.

اسلاید 15: . آلودگي هسته‌اي ممكن است ناشي از بكارگيري سلاحهاي اتمي، آزمايشات اتمي، عدم ايمني رآكتورهاي هسته‌اي، دفن فضولات و زباله‌هاي اتمي صنايع، و علاوه بر اينها پرتو ناشي از دستگاههايي كه در آزمايشگاهها و يا راديولوژيها به‌‌كار مي‌روند، باشد كه در مجموع بر سلامت انسان، گياهان و جانوران  تأثير مي‌گذارند.

اسلاید 16: يكي از راههاي ورود مواد پرتوزا به محيط زيست و زنجيره ‌مواد غذايي، انجام آزمايشات انفجار هسته‌اي چه در خشكي و چه در عمق درياهاست. يك انفجار ناشي از آزمايش هسته‌اي، خطراتي براي مردم، كشاورزي، دام، سرزمين، فضا و امكانات انساني دارد. آثار و نتايج وخيم ناشي از پخش مواد و ذرات راديو اكتيو در فضا علاوه بر آلودگي محيط زيست و بهداشت، موجب صدمه به نسل و نطفه مي‌گردد.

اسلاید 17: يكصد رم تشعشع هسته‌اي، موجب بيماري تشعشعات راديو اكتيويته خواهد شد و تشعشع به ميزان يكهزار رم اميد هر گونه معالجه را از بين مي‌برد. حفاظت از اكوسيستم‌هاي طبيعي ايجاب مي‌كند كه تشعشعات ناشي از فعاليت‌هاي هسته‌اي مورد بررسي و شناسايي دقيق قرار گيرند و حفاظت از افراد بشر در مقابل تشعشعات اتمي تضمين گردد. محدود ساختن ميزان تشعشعات و پايين آوردن آن در شرايط ضرورت، نشانگر اين موضوع است كه كليه ارگانيسم‌هاي غير انساني و اكوسيستم‌ها نيز بايد مورد حفاظت قرار گيرند

اسلاید 18: نظام هسته‌اي كشورايران الف) آلودگي با مواد راديو اكتيوب) ساختار سازمان انرژي اتمي ايران

اسلاید 19: به موجب قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب 20/1/1368  هر گونه فعاليت در سطح كشور در رابطه با منابع مولد اشعه (اعم از طبيعي يا مصنوعي) شامل واردات و صادرات، ترخيص و توزيع، تهيه، ساخت، تملك، تحصيل، اكتشاف، استخراج، حمل و نقل، نقل و انتقال و كاربري، مستلزم اخذ پروانه كسب از واحد ذي‌ربط و پروانه اشتغال از سازمان انرژي اتمي ايران است.

اسلاید 20: كليه امور مربوط به حفاظت در برابر اشعه از قبيل منابع مولد اشعه، كار با اشعه، احداث و بهره‌برداري و تصدي هر واحدي كه در آن كار با اشعه انجام شود، مطابق قانون فوق نياز به كسب پروانه اشتغال دارد. (ماده سوم) مشروط بر اينكه اين فعاليت‌ها پايين‌تر از استاندارد تعيين شده توسط سازمان نباشد(ماده سوم آيين نامه اجرايي). هر گونه تغيير در وضعيت حقوقي يا منابع مولد اشعه (اعم از كيفي و كمي)، بدون كسب مجوز قانوني مجدد از سازمان انرژي اتمي امكان‌پذير نيست.

اسلاید 21: حفاظت كاركنان، مردم و نسلهاي آينده و محيط، به طور كلي در برابر اثرات زيان‌آور اشعه بر عهده سازمان است. سازمان براي حسن اجراي مقررات فوق نظارت و بازرسي دقيق را اعمال مي‌كند و دارندگان پروانه اشتغال موظف هستند كه در حوزه فعاليت شغلي خود تسهيلات لازم را براي اعمال نظارت و بازرسي سازمان فراهم نمايند.

اسلاید 22: ب) ساختار سازمان انرژي اتمي ايران داراي اهداف و وظايفي از جمله استفاده از انرژي اتمي در صنايع ، كشاورزي، و خدمات است. طبق ماده ششم قانون فوق، سازمان انرژي اتمي ايران داراي سه ركن است كه عبارتند از: شوراي انرژي اتمي، كميته انرژي اتمي، و رئيس سازمان. از وظايف و اختيارات شورا تصويب ضوابط و مقررات مربوط به حفاظت در برابر اشعه اتمي و هسته‌اي، و تعيين طرز نظارت در اين باره است.

اسلاید 23: سازمان همچنين معاونت‌هاي مختلفي از جمله معاونت حفاظت و ايمني هسته‌اي دارد كه از سه بخش تشكيل شده است:1-  امور حفاظت در برابر پرتو كه وظيفه‌اش تهيه و تنظيم برنامه‌هاي حفاظت در برابر پرتو با هدف كاهش ميزان تشعشع است. 2- امور نظام ايمني هسته‌اي.3-  مديريت كنترل آلودگي هسته‌اي.

اسلاید 24: 1-   امور حفاظت در برابر پرتو كه وظيفه‌اش تهيه و تنظيم برنامه‌هاي حفاظت در برابر پرتو با هدف كاهش ميزان تشعشع است. 2- امور نظام ايمني هسته‌اي.3- مديريت كنترل آلودگي هسته‌اي.

اسلاید 25: امور حفاظت در برابر پرتو از سه قسمت تشكيل شده است:الف) قسمت بازرسي كه وظيفه‌اش نظارت و كنترل بر ميزان پرتوگيري كاركنان است.ب) قسمت محيط زيست، كه تعيين ميزان آلودگي محيط زيست به مواد پرتوزا را بر عهده دارد و نيز تهيه، جمع آوري و ارزيابي اطلاعات هواشناسي و بررسي راديولوژيك هوا، آب، خاك و مواد غذايي، تجزيه و تحليل آمارهاي انساني، حيواني و كشاورزي و تعيين مسير گروههاي بحراني و تشخيص نوع و ميزان راديوتوكلئيدها را در نمونه‌ها به عهده دارد.ج ) قسمت دزيمتري،‌كه وظيفه‌اش تعيين ميزان پرتوگيري به روشهاي مختلف اندازه‌گيري است

اسلاید 26: با تشکر از همراهی شما