حقوق اطفال

حقوق اطفال

اسلاید 1: Workshop with the Leadership of the afghan Human rights Commission (AIHRC) Lecturer : Dr. Armin Boroumand مدرس : دکتر آرمین برومند Child Protection and Children’s Rights  6th -10th December 2014, Dushanbe (Tajikistan) حقوق اطفال ۱۵-۱۹ قوس ۱۳۹۳

اسلاید 2: Introduction to Children’s Rightsپیمان نامه بین المللی حقوق کودک ، مصوب مجمع عمومی سازمان ملل، ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹، ۲۵ سال از زمان تصویب کنوانسیون می گذرداین پیمان نامه سندی بین المللی است که حقوق مدنی ، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان میکند . دولتهایی که کنوانسیون را امضا کرده اند موظف به اجرای آن هستند و شکایت های مربوط به آن به کمیته بین المللی حقوق کودک تقدیم می شود . کمیته بین المللی حقوق کودک ؟ (ماده ۴۳ ک) چهار اصل بنیادین کنوانسیون حقوق کودک : اول : اصل ممنوعیت تبعیض (ماده ۲ ک)دوم: اصل احترام به منافع عالی کودکان (۳ ک)سوم: اصل حق رشد و حیات (ماده ۶ ک)چهارم : حق آزادی اندیشه و مشار کت در تصمیم گیریهای مربوط به خود کودک (ماده ۱۲)

اسلاید 3: Introduction to Children’s Rightsکشورهای عضو کنوانسیون متعهد می شوند که :از کودکان در مقابل سو استفاده و بهره کشی جنسی و اقتصادی و تمامی اشکال خشونت حمایت کنند .در راستای تامین حق تحصیل کودکان و دسترسی اطفال به امکانات آموزشی و پرورشی تلاش کنند.در راستای تامین سلامتی و شرایط زندگی آبرومندانه برای کودکان تلاش کنند.بر اساس کنوانسیون حقوق زیر برای کودکان به رسمیت شناخته شده اند :حق داشتن نام ، حق داشتن تابعیت ، حق دسترسی به سیستم قضایی عادلانه و شنیده شدن توسط مقامات قضایی ، حق دسترسی به سیستم عادلانه دسترسی در صورتی که متهم به ارتکاب بزه هستند و ....

اسلاید 4: Introduction to Children’s Rightsچند سوال درباره کنوانسیون:سوال اول: چند کشور کنوانسیون را تصویب کرده اند ؟ سوال دوم : آیا ایالات متحده آمریکا به کنوانسیون حقوق کودک پیوسته است ؟ سوال سوم : آیا کنوانسیون حقوق کودک که اکنون بیست و پنج سال از زمان تصویب آن می گذرد ، در بهبود اوضاع و زندگی کودکان موثر بوده است ؟کاهش قابل ملاحظه میزان مرگ و میر کودکانکاهش تعداد کودکان سرباز یا کودکان قربانی جنگ افزایش دسترسی کودکان به تحصیل کاهش تعداد کودکان کار کاهش میزان ختنه در زنانکاهش میزان تنبیه بدنی کودکانفراموش نکنیم که کنوانسیون حقوق کودک دولتها را نسبت به اجرای حقوق کودک متعهد میکند و بدین وسیله دولتها نسبت به اتباعشان در این زمینه مسوولیت دارند. کنوانسیون حقوق کودک ابزاری است ارزشمند در دست مردم یک کشور و نهاد های غیر انتفاعی و ان جی او ها برای اینکه به دولتها برای اجرای تعهداتشان نسبت به کودکان فشار بیاورند.

اسلاید 5: Introduction to Children’s Rights کودک نیازمندحمایت توسط دولت است ولی کودکان هم حق دارند که در مقابل دولت مورد حمایت قرار بگیرند . دولت سه وظیفه اصلی درباره ی کودکان دارد : نخست ـ تامین حق تحصیل برای کودکان ، دوم : تامین سلامت و بهداشت ، سوم : کنترل کار کودکان و مبارزه با مصادیق بد ترین انواع کار کودکان (بهره کشی جنسی و اقتصادی از کودکان)سوال چهارم: آیا دولتها به تعهداتشان در قبال اجرای کنوانسیون عمل میکنند ؟ به نظر میرسد اگر چه بسیاری از کشورها قوانینی را در حمایت از کودکان وضع نموده اند ولی در عمل آنها را اجرا نمی کنند . آمار چند نمونه از واقعیت وضعیت کودکان در جهان : پنجاه و هشت میلیون کودک محروم از تحصیل در سراسر جهان. دختران ، کودکان فقیر، کودکان دارای معلولیت و کودکانی که در کشورهای نا آرام و محل مناقشه زندگی میکنند سهم بیشتری در این محرومیت دارند. فقر، جنگ ، نابرابری شرایط اقتصادی و امثالهم ، همگی از دلایل ریشه ای وضعیت نابسامان کودکان می باشند .هنوز امروزه کودکان بسیاری هستند که بدلیل عدم دسترسی به امکانات بهداشتی اولیه جان خود را از طریق ابتلا به بیماریهای گوناگون از جمله مالاریا و فلج اطفال از دست می دهند. (موفقیت افغانستان در مبارزه با فلج اطفال ، گزارش ۲۰۱۳ ، یونیسف)

اسلاید 6: Introduction to Children’s Rightsبر اساس تخمین های سازمان بین المللی کار ، حدودا یکصد و شصت و هشت میلیون کودک در سراسر دنیا مشغول به کار هستند و درصد زیادی از این کودکان قربانی یکی از بدترین انواع کار می باشند . ( تعریف بدترین انواع کار ، ماده ۳ کنوانسیون ۱۸۲ سازمان بین المللی کار )هر ساله حدودا چهارده میلیون دختر ـ یعنی سی و هشت هزار دختر در روزـ قبل از رسیدن به سن هجده سالگی ازدواج میکنند . با اینکه بر اساس تعهدات مندرج در کنوانسیون حقوق کودک ، دولتها می توانند بعنوان آخرین راه حل ممکن و برای مدت زمان بسیار کوتاه و بصورت کاملا موقتی از امکان بازداشت و یا زندانی کردن کودکان استفاده کنند ، ولی حداقل یک میلیون کودک در سراسر جهان در زندانها و بازداشتگاهها به سر می برند . ( بدون تفهیم اتهام و اکثرا بدلایل واهی). مثلا صد ها هزار کودک و نوجوان در سراسر دنیا بدلایل اقامتی در بازداشتگاه هستند ( وضعیت کودکان بدون ملیت ، کودکان بدون همراه و یا جدا شده از خانواده که متقاضی پناهندگی در کشوری دیگر هستند ، کودکان قربانی قاچاق انسانی و ...)سوال پنجم: نحوه اجرا و عمل به کنوانسیون ؟ ارسال گزارش به کمیته حقوق کودک درباره ی اجرای کنوانسیونپروتکل سوم کنوانسیون حقوق کودک و پروسه شکایت بدلیل عدم اجرای مفاد کنوانسیونسوال ششم : پروتکلهای اختیاری کنوانسوین حقوق کودک کدامند ؟کنوانسیون حقوق کودک دارای سه پروتکل اختیاری می باشد که همگی بعد از تصویب کنوانسیون حقوق کودک منعقد شده و بعنوان یک معاهده مستقل محسوب می شوند . این پروتکلها عبارتند از :پروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک درباره مشارکت و بکار گیری کودکان در مناقشات مسلحانه ، مصوب سال دوهزار میلادیپروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک درباره فروش کودکان ، روسپیگری کودکان و هرزه نگاری کودکان ، مصوب سال دو هزار میلادیپروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق (معروف به سومین پروتکل) ، برای طرح شکایت ، مصوب سال دو هزار و یازده میلادی

اسلاید 7: Introduction to Children’s Rightsپروتکل اختیاری سوم کنوانسیون حقوق کودک، شکایتهای فردیدر تاریخ نوزدهم دسامبر سال دو هزار و یازده میلادی سومین پروتکل الحاقی کنوانسیون حقوق کودک در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید. بعد از پیوستن دهمین کشور (کاستاریکا)، پروتکل سوم از تاریخ چهاردهم سال دو هزار و چهارده میلادی لازم الاتباع گردید. تا کنون چهل و پنج کشور سند پروتکل را امضا کرده و یازده کشور آن را به تصویب رسانده اند. کنوانسیون جدید این امکان را به کودکان یا نمایندگان آنها میدهد که در صورتی که یکی از حقوق برشمرده در کنوانسیون یا دو پروتکل اختیاری آن توسط دولتها پایمال شود بتوانند به کمیته بین المللی حقوق کودک که متشکل از کارشناسان است شکایت بکنند. (امکان ارائه شکایت درباره تمامی حقوق مندرج در کنوانسیون از حق تحصیل گرفته تا حق حمایت از کودکان در برابر سو استفاده اقتصادی و جنسی).تا قبل از تصویب پروتکل سوم ، کنوانسیون حقوق کودک تنها سند حقوق بشری سازمان ملل متحد بود که از چنین مکانیسم نظارتی ای برخوردار نبود . از این ببعد و به لطف این مکانیسم جدید ، پایبندی کشورها به مفاد کنوانسیون و پروتکل ها بیشتر خواهد شد. سه نوع شکایت در پروتکل پیش بینی شده : شکایتهای فردی، پروسه تحقیق درباره عدم پایبندی و زیر پا گذاشتن های سیستماتیک و غیر قابل اغماض کنوانسیون ، شکایتهای بین دولتیاول ـ شکایت فردی ، توسط کودک یا نمایندگان کودک از کشور متبوعشان در صورتیکه احقاق حق در دادگاههای داخلی صورت نگرفته و یا پروسه رسیدگی به شکایت در حقوق داخلی بصورت غیر قابل پذیرشی کند و طولانی استدوم ـ پروسه تحقیق (ماده سیزده) : بر اساس ماده سیزده پروتکل ، در صورتی که یک دولت عضو بصورت سیستماتیک و غیر قابل قبول حقوق کودکان را پایمال میکند ، این وضعیت به کمیته حقوق کودک اجازه می دهد که حتی در غیاب شکایت ، نسبت به وضعیت موجود تحقیق نماید .سوم : شکایتهای بین الدولی (ماده دوازده): دول عضو پروتکل در صورتیکه معتقد به عدم رعایت کنوانسیون حقوق کودک و پروتکل هایش توسط دولت متعاهد دیگری باشند میتوانند نسبت به این وضعیت به کمیته بین المللی حقوق کودک شکایت کنند. دولتی که متهم به عدم رعایت حقوق کودکان است می باید نسبت به شکایت دولتها از وی اجازه داده باشد و ماده ی مربوط به این مکانیسم شکایت بین الدولی را پذیرفته باشد.

اسلاید 8: دولتهاچگونه میتوانند نقش موثرتری در اجرای حقوق کودک ایفا بکنند ؟ (راهکارهای پیشنهادی سازمان بین المللی دیده بان حقوق بشر)بازنگری قوانین داخلی بمنظور انطباق بیشتر آنها با مقررات و قوانین بین المللی و لزوم محکومیت جدی رفتارهای ناقض حقوق بنیادین و بشری کودکان در قوانین رسمی کشور ( محکومیت بهره کشی اقتصادی از کودکان ، محکومیت ازدواج های زود رس و اجباری ، محکومیت ختنه زنان و سایر اعمال خشونت آمیز علیه کودکان).تضمین و تعیین مسوولیت کیفری برای مرتکبین جرم و ناقضین حقوق کودک از طریق فرآیند شکایت و یا مکانیسم های تحقیق. ناقضین حقوق کودک ، صرفنظر از موقعیت خاصشان ( پدر و مادر، معلمین، کارفرمایان، پلیس و یا سایر مقامات رسمی ) همگی در برابر قانون مسوول هستند و هیچگونه مصونیتی ندارند. رهیابی و تشخیص کودکان آسیب پذیر و اطفال به حاشیه رانده شده با هدف تخصیص امکانات حمایتی ویژه و متناسب با شرایط خاص آنها ( کودکان محروم از مدرسه ، بهداشت، کودکان ناتوان جسمی و ذهنی، کودکان اقلیتهای نژادی و قومی، کودکان مهاجر، کودکانی که در مناطق جنگی و محل مناقشه زندگی میکنند). تبیین سیاستها و برنامه های عملی خاص با هدف تضمین دسترسی این کودکان به مدرسه و امکانات تحصیلی .کنار گذاشتن سیاستها و برنامه هایی که در عمل موثر نبوده اند و حتی منجر به ورود لطمه به کودکان شده اند. بعنوان مثال نگاه داشتن کودکان و نوجوانان برای مدت طولانی در بازداشتگاهها ، توسل مکرر به بازداشتهای موقت . تعیین سیاستهای قضایی مناسب با روحیات کودکان و نوجوانان و اعمال مجازاتهای جایگزین حبس . (تغییر سیاستهای تقنینی درباره اطفال بزهکار)

اسلاید 9: حقوق اطفال در اسناد و مقررات بین المللی اسلامیاعلامیه اسلامی و جهانی حقوق بشر (۱۹۸۱) اعلامیه قاهره درباره ی حقوق بشر (۱۹۹۰)اعلامیه درباره حقوق کودک و حمایت از آنها در دنیای اسلام (۱۹۹۴)میثاق حقوق کودک در اسلام (۲۰۰۵)اعلامیه رباط درباره کودک در دنیای اسلام (۲۰۰۵)

اسلاید 10: کودکان و حق تحصیل و دسترسی به آموزشحق تحصیل کودکان در قوانین و مقررات بین المللی :مواد سیزده و چهارده میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگیماده بیست و ششم اعلامیه جهانی حقوق بشرماده بیست و هشت، ماده بیست و نه کنوانسیون حقوق کودک