داروها

داروها

اسلاید 1: DRUGداروهاvahdati

اسلاید 2: اهداف آموزشیاسامی داروها را بداندطبقه بندی داروها و مکانیسم عمل آنها را بدانداقدامات ایمنی داروها را نام ببردروش های مختلف تجویز دارو را بشناسد انواع تزریقات را یاد بگیردروش استعمال داروهای موضعی را بشناسد

اسلاید 3: DRUGدارو (دوا):ماده ای برای درمان،بهبودی و تشخیص بیماری است.فارماکولوژی:مطالعه مواد شیمیایی که بر روی فعالیتهای بدن تاثیر دارد.

اسلاید 4: اسامی داروها1-نام شیمایی(chemical ):شرح ساختار مولکولی و اتمی دارو2-نام ژنریک(generic ):تعیین توسط اولین کارخانه تولید کننده3-نام رسمی(offical ):نامی که بوسیله آن دارو در انتشارات رسمی سازمان اطلاعات دارویی ایالات متحده دستور العمل ملی تعیین شده4-نام تجاری(trade ): نام اختصاصی،توسط کارخانه سازنده که حق انحصاری فروش دارد.

اسلاید 5: طبقه بندی داروهااز جنبه های مختلف می توان طبقه بندی کرد.1-براساس سیستم های بدن ،داروهای موثر بر سیستم قلب و عروق2-بر اساس موارد مصرف بالینی،مسکن ها-آنتی بیوتیک ها

اسلاید 6: مکانیسم عمل داروهافارماکوکنتیک(اثر بدن بر دارو):شامل جذب،پخش،متابولیسم و دفع دارو است.فارماکودینامیک(اثر دارو بر بدن):که طی آن داروها فیزیولوژی سلول را تغییرمی دهند.

اسلاید 7: تداخل داروییاثر ناشی از مصرف دو یاچند دارو است که همزمان با هم عمل می کنند.اگر این اثر کمتر از اثر هر یک از داروها به تنهایی باشد آن را اثر آنتاگونیستی گویند.اگربیشتر اثر هریک از داروها به تنهایی باشد آن را اثر سینرژیک گویند.

اسلاید 8: زنجیره کنترل داروPharmacology :مطالعه مواد شیمیایی تاثیر گذار بر عملکرد های بدنPharmacologist :شخصی که عهده دار تهیه و توزیع دارو است.Medication پزشک:از نظر قانونی مسئول تجویز دارو است (البته برخی ایالات پرستار حرفه ای)Prescription نسخه:برنامه دارویی خاص تجویز شدهاین زنجیره یک سیستم کنترل و هماهنگی را برای دادن دارو به بیمار بوجود میاورد.

اسلاید 9: اصول و ضوابط دادن داروهیچ دارویی بدون دستور پزشک نباید به بیمار داده شودقوانین خاصی برای نوشتن دستورات دارویی توسط پزشک است سرپرستار یا پرستار مسئول دستور پزشک را در پرونده چک نموده و وارد کاردکس و سپس کارت دارویی می نمایدپرستار باید داروها را از کارت داروی چک شده جهت بیمار آماده نماید

اسلاید 10: انواع دستوراتPRN:در صورت لزوم Stat :دستور فوری فقط برای یک بار استفاده گردد.OD :فقط یک بار در روز(24 ساعت)BID(BD) :دو بار در روزTID(TDS) :سه بار در روزQID :چهار بار در روزD.C :دارو قطع گرددRPO :تکرار دستورات قبلی

اسلاید 11: دستورات داروییNPO :از راه دهان چیزی نخوردKVO :باز نگه داشتن رگAc :قبل غذا(Anti Cibum ) pc :بعد غذاَََAM :صبحPM :عصر

اسلاید 12: اجرای یک دستور داروییدستور دارویی شامل هفت قسمت است:نام بیمارتاریخ وزمان نوشتن دستورنام داروی تجویز شدهدوز داروروش استفاده از داروتعداد دفعات مصرف داروامضائ شخصی که دستور دارویی داده است.

اسلاید 13: سیستمهای اندازه گیری دوز داروسیستم متریک:مفید با کاربرد راحت، سیستم اعشاری،واحد اصلی اندازه گیری متر(طول)لیتر(حجم)گرم(وزن)سیستم اپوتی کری:با دقت کمتر و نامناسب تر وزن(گرین) حجم(اونس –درم...)اعداد رومیسیستم خانگی :کمترین دقت انواع قاشق –فنجان - لیوان...

اسلاید 14: اقدامات ایمنی هنگام آماده کردن داروپرستار هنگام دادن دارو باید 3 بار آن را کنترل نماید1-خواندن برچسب وقتی که پرستار ظرف را برمیدارد یا پاکت بسته بندی را باز می کند2-بلافاصله قبل از ریختن دارو یا باز کردن دارو 3- وقتی ظرف را به قفسه یا کمد و یا واحد دارویی بیمار بر می گرداند ویا قبل از دادن دارو به بیمار

اسلاید 15: اقدامات ایمنی هنگام آماده کردن دارو1-داروی صحیح Right medication2-بیمار صحیحRight patient3-مقدار صحیح Right Dosage4-روش صحیحRight Route5-زمان صحیحRight time

اسلاید 16: روشهای استعمال و مصرف دارو اکثر داروها برای آنکه به محل تأثیرگذاری برسند باید وارد جریان خون شوند . راههایی برای رسیدن دارو به خون وجود دارد :‌ راه دهان یا مقعد ، تزریق و استنشاق . داروهایی که در پوست کاشته می شوند یا در برچسب های پوستی قرار می گیرند نیز وارد جریان خون می شوند .

اسلاید 17: مصرف از راه دهان (ORAL )رایج ترین شکل مصرف دارو از راه دهان است . اکثر داروهایی که از راه دهان مصرف می شوند از طریق جدار روده وارد جریان خون می گردند . نحوه مصرف دارو خوراکی:بلعیدن-جویدن-زیر زبانیعدم تجویز از راه دهان:1-اشکال در بلعیدن2-عدم هوشیاری3-تهوع و استفراغ npo-4

اسلاید 18: تکنیکهای مخصوصداروها را می توان خرد کرد و به غذا یا نوشیدنی افزود(بعضی پوشش قابل جذب در روده)تکه یخ قبل داروجهت بی حس نمودن پرزهای چشاییداروهای روغنی سرد کمتر بو داردکشیدن دارو در سرنگ ته زبان (تحریک رفلکس-اشتباه-آسپیراسیون)مخلوط با غذاهای نرم مثل سیب زمینیبهداشت دهان و دندان بعد از دارو

اسلاید 19: قرصهای زیر زبانی بعضی قرصها را نباید بلعید بلکه زیر زبان قرار می گیرند تا سریعاً از طریق پوشش دهان که سرشار از رگهای خونی است وارد جریان خون بشوند اکثر داروهایی را که از راه دهان مصرف می شوند از دیواره معده وارد جریان خون می گردند . سپس عروق خونی تغذیه کننده روده ، داروی مزبور را به کبد حمل می کند تا در آنجا به شکل قابل استفاده برای بدن تبدیل گردند .

اسلاید 20: استعمال از راه مقعد یک سری داروها به شکل شیاف هستند و با قرار دادن آنها در رکتوم ( راست روده ) قابل استعمال می باشند . تا در آنجا وارد جریان خون شوند . این روش را می توان برای داروهایی که ورود آنها به معده بر اثر اسید یا ترشحات معدی باعث تخریب می شود بکار برد .

اسلاید 21: استنشاق به منظور تأثیر عمومی یا موضعی ، می توان داروها را به طریقه استنشاق استعمال کرد . گازهای بیهوش کننده از راه استنشاق استعمال می شوند تا از راه ریه ها وارد جریان خون شوند و اثر کلی بربدن بویژه مغز اعمال کنند

اسلاید 22: استعمال از راه تزریق برای تأثیر کلی می توان دارو را تزریق کرد . یک دلیل برای تزریق پاسخ سریع است در شرایط زیر باید به تزریق متوسل شد : عدم تحمل شخص به داروی خوراکی ، تجزیه شدن دارو بر اثر اسید معده ، عدم جذب دارو از طریق جدار روده ، تزریق دارو ، اثر موضعی نیز دارد مثل التیام دادن درد آرتریتبویژه جهت بیماران روانی-بیهوش-دارای اختلال گوارشی

اسلاید 23: انواع اصلی تزریق درون عضله (IM )درون وریدیا داخل رگ (IV )زیرجلدی (SC )داخل جلدی (ID )                               

اسلاید 24: انواع اصلی تزریقتزریق داخل رگی ( داخل وریدی ( IV ) مستقیماً به ورید تزریق می شود و لذا مستقیماً ‌داخل خون می گردد دارو از این طریق سریعتر از سایر تزریق ها جذب می شود درنتیجه خطرناکترین راه دادن دارو

اسلاید 25: تزریق داخل رگی ( داخل وریدی ( IV )عوارض :موضوعی:نشت مایع،فلبیت،ترمبوفلبیتعمومی:بیش بار،آمبولی هوا،عفونت

اسلاید 26: انواع اصلی تزریقتزریق داخل جلدی(زیر اپیدرم)در مقایسه با سایر روش های تزریقی ،طولانی ترین زمان جذب دارد به همین دلیل در تست های تعیین حساسیتمعمولا با زاویه 15 درجه

اسلاید 27: انواع اصلی تزریقتزریق زیر جلدی (بین اپیدرم و ماهیجه)دارو مستقیماً به زیرسطح پوست تزریق می شود . هپارین-انسولین سوزن با طول بیشتر 45وطول کمتر 90 افراد چاق 90درجهافراد لاغر 45 درجه و با جمع کردن عضله

اسلاید 28: انواع اصلی تزریقتزریق عضلانی دارو در عضله ( معمولاً عضله ران ،‌بازو و یا کفل) تزریق می شودعضله واستوس لترالیسعضله دلتوئیدعضله دورسوگلوتئالعضله ونترو گلوتئال

اسلاید 29: تزریق عضلانیجذب بیشتر به دلیل عروق فراوان در ماهیچهحداکثر میزان داروی تزریق شده4میلی لیترعوارض:آبسه-نکروز-صدمه به اعصابروش خطی z

اسلاید 30: وسایل تزریقـات سرنگ‌ها syrings سرنگ‌ها دارای یک قسمت استوانه‌ای و یک انتهای کوچک می‌باشد که سوزن به آن وصل می‌شود داخل این قسمت استوانه‌‌ای plunger یا پیستون حرکت می‌کند. در بیشتر بیمارستانها از سرنگ‌های Disposuble «پلاستیکی یکبار مصرف»استفاده می‌شود. سرنگ‌های پلاستیکی یکبار مصرف ارزان بوده و پیستون آنها بخوبی قابل کنترل است. سرنگ‌های شیشه‌ای گرانتر هستند و قبل از مصرف باید استریل شوند.

اسلاید 31: انواع سرنگ هاسرنگ ‌ها در اندازه‌های مختلف که ظرفیت‌های ۱سی سی تا۵ سی سی رادارند. استفاده از سرنگ های بزرگتر از ۵سی سی غیر متداول تر است. سرنگ‌های ۲تا۳ میلی لیتری برای تزریق عضلانی وزیر جلدی مورد نیاز است. سرنگ‌های بزرگتر موجب ناراحتی بیمار میگردد. میکرودرپ برای تزریق مثلا پنی سیلین کریستال بکار برده می‌شود و بجای  آن در سرنگها۲۰cc  تا۵۰ccاستفاده می‌شود.

اسلاید 32: سرنگ انسولینسرنگ‌های انسولین یک میلی لیتر را در خود جای می‌دهند و به واحدهایی درجه بندی می‌شوند بیشتر سرنگ‌های انسولین صد واحدی «۱۰۰ـU» هستند که برای استفاده از صد واحد انسولین هستند. هر میلی لیتر از محلول محتوی ۱۰۰واحد انسولین است.همین طور سرنگ‌های ۴۰ واحدی «۴۰ـ U» و «۸۰ـU» برای انسولین ها با این غلظت‌ها وجود دارد.

اسلاید 33: سوزن‌ها NEEDLES  هر سوزن سه قسمت دارد:۱ـHUb یا قسمتی که به سرنگ متصل است.۲ـ shaft یا تنه سوزن که به قسمت Hub متصل می‌شود۳ـ BeVel نوک تیز سوزن هر سوزن سه ویژگی دارد: ۱ـ نوک تیز سوزن       ۲ـ طول تنه سوزن          ۳ـ شماره سوزن یا قطر

اسلاید 34: اشکال دارو قرص منظور از قرص ، شکل متراکم و جامد دارو مي باشد که اغلب گرد است کپسول کپسول يک پوسته ژلاتيني استوانه اي شکل است . وقتي کپسول بلعيده مي شود پوسته ژلاتيني مي شکند ( از هم باز مي شود ) و داروي درون آن رها مي شود .

اسلاید 35: اشکال دارومايع برخي داروها به شکل مايع هستند و مواد فعال آنها به صورت محلول ( جامد معلق در مايع يا مايع معلق در مايع ) با مواد ديگر مثل حلالها ، مواد رنگي ، مواد معطر و مواد نگهدارنده مخلوط هستند مخلوط مخلوط حاوي يک يا چند دارو است که يا حل شده و به صورت محلول درآمده است يا به صورت معلق در مايع ( معمولاً آب ) مي باشد .

اسلاید 36: اشکال داروالگزير(اکسير) اکسير عبارت است از محلول يک دارو در مخلوط شيريني از الکل و آب که معمولاً بسيار خوش طعم است امولسيون دارويي است که در روغن و آب پخش شده است .ترکيبات موضعي پوست موادي هستند براي استعمال بر روي پوست و ديگر بافتهاي سطحي بدن

اسلاید 37: اشکال داروکرم کرم يک فرآورده روغني براي ماليدن بر پوست بدن ، خنک يا مرطوب کردن پوست است پماد يک فرآورده روغني يا چرب است که دارو را از طريق آن به بدن مي مالند تا لايه اي حفاظتي و نرم براي التيام بيماريهاي پوستي بوجود آورد

اسلاید 38: اشکال دارومحلولهاي تزريقي اينها فرآورده هاي ضدعفوني شده و عاري از ميکروب هستند که دارو به صورت محلول و يا سوسپانسيون در يک مايع وجود دارد شيافها اينها داروهايي جامد و گلوله اي شکل هستند و به راحتي در راست روده ( شياف مقعدي ) يا واژن قرار مي گيرند

اسلاید 39: اشکال داروقطره چشم يک محلول استريل است که به صورت قطره در چشم چکانده مي شود تا بر چشم تأثير بگذاردoD :چشم راست oS :چشم چپ ou :هر دو چشمقطره گوش يک محلول حاوي دارويي است که بوسيله قطره چکان در گوش وارد مي شود بزرگسالان:گوش بالا و عقبکودکان:گوش پایین و عقب

اسلاید 40: اشکال دارواستنشاق کننده ها استنشاق کننده هاي حاوي محلول يک دارو تحت فشار است قطره / اسپري بيني محلولي از دارو ، معمولاً در آب ، است و به بيني وارد مي کنند تا اثر موضعي باقي بگذارد

اسلاید 41: از رسول خدا (ص) سوال شدمحبوبترین مردم نزد خدا کیست ؟ فرمود : کسی که سودش به مردم بیشتر باشد. اصول کافی جلد 3