داوری تجاری بین المللی از دریچه حقوق اسلامی

داوری تجاری بین المللی از دریچه حقوق اسلامی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمداوری تجاری بین المللی از دریچه حقوق اسلامی ارائه دهنده :رشید نجفی استاد:دکترشناساییدانشگاه بین المللی چابهار

اسلاید 2: چکیده دیر زمانی است که به علت ناکارآمد بودن روش دادگاههای دولتی در حل و فصل اختلافات تجاری بین المللی، ارباب تجارت بین الملل به شیوه های دیگر حل و فصل اختلاف، بویژه، داوریهای تجاری بین المللی روی آورده اند. قانونگذار ایرانی نیز متوجه این ضرورت گردیده و در تاریخ 1376/02/26 قانون داوری تجاری بین المللی را به تصویب رسانده است. در این تحقیق تلاش شده است با پیوند زدن این قانون با حقوق اسلامی، میزان مشروعیت این شیوه حل و فصل اختلاف، حدود اختلافات قابل ارجاع به داوری، میزان اعتبار و لازم الاجرا بودن قرارداد و رای داوری و شرایط داور (قاضی تحکیم) در فرق پنجگانه حقوق اسلامی تبیین و بدین ترتیب جایگاه داوری تجاری بین المللی و به تبع، قانون داوری جدید، در حقوق اسلام ترسیم گردد.

اسلاید 3: چکیده لزوم و جواز داوریقلمرو داوری میزان لزوم رای و قرار داوری شرایط داور نتیجه

اسلاید 4: در قانون داوری تجاری بین المللی ما ،مباحث بسیاری وجود دارد که توجه محققان را جلب می کند. از این جمله اند مسائل مربوط به قلمرو قانون، شکل و ماهیت موافقتنامه داوری، نحوه رسیدگی و قواعد صلاحیت مانند قاعده استقلال شرط داوری یا قاعده صلاحیت نسبت به صلاحیت، تعیین قانون حاکم و بالاخره مباحث شناسایی و اجرای رای داوری. مسلما همگی این موارد جای بحث و نقد و بررسی دارند ولی ما در این پروژه از افقی دیگر که کمتر مورد توجه قرار گرفته;یعنی از دیدگاه حقوق اسلامی به این قانون مینگریم.

اسلاید 5: بی تردید حقوق اسلامی بخش غیر قابل انکاری از فرهنگ و تاریخ را تشکیل می دهد. ما در اینجا، چند مقوله اصلی از دیدگاه فرق پنجگانه حقوق اسلامی را مورد بررسی قرار می دهیم: 1)آیا نظام حل اختلاف موضوع قانون داوری تجاری بین المللی در حقوق اسلامی به عنوان بخشی از فرهنگ حقوقی ما و قسمتی از پیشینه نظام حقوق موضوعه ما شناخته شده و اساسا از مشروعیت برخوردار است؟ به عبارت ساده تر آیا داوری یعنی حل اختلاف به وسیله فرد یا افراد منتخب متخاصمین، در نظام حقوق اسلامی اساسا قابل قبول، جایز و نافذ است؟

اسلاید 6: 2) با فرض جواز و نفوذ داوری قلمرو آن کدام است؟ به عبارت بهتر اختلافات قابل ارجاع به داوری از نظر فقهی چه اختلافاتی است؟ آیا کلیه اختلافات اعم از جزایی و حقوقی و مالی و غیر مالی در عالم حقوق اسلامی قابل ارجاع به داوری ست یا در این زمینه محدودیتهایی وجود دارد و در صورت اخیر آیا اختلافات موضوع قانون داوری تجاری بین المللی ایران مشمول این محدودیتهاست یا خیر؟

اسلاید 7: 3) با فرض جواز و نفوذ داوری علی الاصول و نیز با فرض قابل ارجاع بودن اختلافات موضوع این قانون به داوری، تصمیم یا رای صادره از سوی این مرجع از نظر فقهی از چه اعتباری برخوردار است و نیز قرارداد داوری از نظر لزوم و جواز چگونه قراردادی است؟ 4) شرایط عمومی و اختصاصی قاضی تحکیم (داور) در حقوق اسلامی چیست؟ این شرایط چگونه و تا چه اندازه ای قابل تعدیل و انطباق بر قانون داوری تجاری بین المللی و قانون ماخذ و منشا آن یعنی قانون نمونه آنسیترال است؟ روشن است که در این قسمت تکیه بر شرایط بحث انگیز مانند اسلام، عدالت، علم و رجولت خواهد بود.

اسلاید 8: الف. جواز و نفوذ داوری جواز و نفوذ داوری که در حقوق اسلامی تحت عنوان قضاوت تحکیمی مطرح می شود، در درجه اول مستند به آیه شریفه: «وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَیْنِهِمَا فَابْعَثُواْ حَكَماً مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَماً مِّنْ أَهْلِهَآ. . . » [ نساء: 35] است. مفاد آیه مؤید جواز و نفوذ داوری در اختلافات خانوادگی است که با الغای خصوصیت می توان آن را به اختلافات مشابه تسری داد. بدین ترتیب دست کم اصل حکمیت مورد تایید حقوق اسلامی است. علاوه بر آیه فوق آیات دیگری نیز در قرآن مجید یافت می شود که به نحوی دلالت بر امر به داوری یا سازش دارند.