درد های کمر و تمرینات مربوط به آن

درد های کمر و تمرینات مربوط به آن

اسلاید 1: درد های کمروتمرینات مربوط به آن

اسلاید 2: مقدمه احساس درد و ناراحتی در ناحیه کمر ، علامت شایع بسیاری از بیماریهای اسکلتی و غیر اسکلتی است. و در جامعه شیوع بالایی دارد و گاه تا 80% از جمعیت را در بر می‌گیرد. اغلب بیماران با درد حاد کمر یک اختلال عضلانی اسکلتی دارند که طی 4-1 هفته خودبخود بهبود می‌یابد و نیاز به درمان خاصی ندارد. ولی ارزیابی پزشکی برای یافتن مواردی که حائز اهمیت بوده یا نیاز به اقدام فوری پزشکی دارند، باید انجام شود. اهمیت کمر درد از چند جهت مورد توجه است. - هزینه اجتماعی سالانه بالا - علایم مربوط به کمر شایعترین علت ناتوانی در بیماران کمتر از 45 سال می‌باشند. - 50% از کارگران بالغ هر سال دچار آسیب کمر می‌شوند. - و تقریبا 1% از جمعیت به علت درد پشت دچار ناتوانی مزمن هستند. آناتومی ستون فقرات قسمت جلویی ستون فقرات ، شامل اجسام مهره‌ای استوانه‌ای شکلی است که توسط دیسکهای بین مهره‌ای از هم جدا می‌شوند و توسط رباطهای طولی از جلو و عقب در کنار هم بطور ثابت قرار می‌گیرند. دیسکهای بین مهره‌ای ، متشکل از یک هسته ژلاتینی مرکزی هستند که توسط حلقه غضروفی سفتی احاطه می‌شود. دیبسکهای بین مهره‌ای کلا 4/1 طول ستون فقرات را تشکیل می‌دهند دیسکها در ناحیه گردن و کمر که حرکت بیشتری دارند، بزرگتر هستند. دیسکها الاستیک هستند و حرکت آسان مهره‌های استخوانی را بر روی یکدیگر امکان پذیر می‌کنند با افزایش سن خاصیت الاستیک دیسک کاهش می‌یابد

اسلاید 3: قسمت عقب ستون فقرات ، شامل قوسهای مهره‌ای و هفت زائده است. و از داخل این قوس ، نخاع عبور می‌کند. عمل قسمت عقب ستون فقرات ، حفاظت از طناب نخاعی و اعصاب موجود در مجرای نخاعی و تثبیت ستون فقرات بوسیله اتصالات عضلات و رباطهاست. رشته‌های عصبی از بین مهره خارج شده و به مناطق مربوطه خود عصب دهی می‌کنند. علل کمر درد ضربه: ضربه به کمر می‌تواند به صورت رگ به رگ شدن و یا شکستگی مهره می‌باشد، رگ به رگ شدن کمر ناشی از بلند کردن جسم سنگین ، افتادن به زمین یا کشیدگی ناگهانی عضلات کمر (مثلا در تصادفات) باشد که در اینجا درد محدود به کمر می‌باشد. شکستگی مهره‌ها در بیماریهای پوکی استخوان شدید ، سرطانهای متاستاتیک ، مصرف کورتونها و پرکاری تیروئید و پرکاری پاراتیروئید با ضربه‌های خفیف و یا حتی بدون ضربه هم ممکن است رخ دهد. دیسک کمری: معمولا با درد کمر که به پا انتشار پیدا می‌کنند، مشخص می‌شود. آرتروز ستون فقرات: بیماران غالبا دردی دارند که با حرکت افزایش می‌یابد و با سفتی و محدودیت حرکتی همراه است. اسپوندیلیت آنکیلوزان: بیماران غالبا مردان زیر 40 سال هستند. کمر دردی که با استراحت بدتر می‌شود و با فعالیت تسکین می‌یابد مشخصه این بیماران است.

اسلاید 4: تنگی مجرای نخاعی: کمردردی که بالنگش کاذب همراه هست، اغلب حاکی از تنگی کانال نخاعی است. بیماریهای تخریبی مهره‌ها: از قبیل تومورها (اولیه یا متاستاتیک) ، عفونت (عفونتهایی مثل مالاریا، سل و ...) و پوکی استخوان می‌توانند مهره‌ها را درگیر کنند. درد ارجاعی از بیماریهای احشایی: بیماریهای معده و روده و دستگاه تناسلی بعضی اوقات می‌توانند باعث کمر درد شوند. بیماریهای روانی: بسیاری از بیماران مبتلا به کمر درد مزمن (بیشتر از 3 ماه) ، ممکن است دچار افسردگی ، اختلال اضطراب و ناخوشی روانی باشند. ضربه‌های روحی کودکی از جمله سوء استفاده فیزیکی و جنسی می‌تواند باعث کمر درد مزمن شود. درد وضعیتی کمر: در بسیاری از بیماران مبتلا به درد مزمن کمر ، درد آنها مربوط به وضعیت‌های نامناسب نشستن ، ایستادن و کار کردن می‌باشد. که دردشان با استراحت برطرف می‌شود. در اینها ورزشهای تقویت کننده عضلات کمر و شکم موثر می‌باشد.

اسلاید 5: علائم خطر همراه کمر درد در هنگام بروز کمر درد باید علل جدی درد ستون فقرات که نیاز فوری به دخالت پزشک دارند، بررسی شوند که از جمله آنها ، عفونت ، سرطان و ضربات شدید ستون فقرات و ... است. عوامل خطر برای علل زمینه‌ای جدی کمر درد عبارتند از: - سن بالای 50 سال - وجود سرطان یا سایر ناخوشیهای جدی در جای دیگر بدن - عدم وجود کمر درد شبانه یا عدم بهبود درد با استراحت - درد به مدت بیش از یک ماه - بی‌اختیاری روده یا مثانه یا ناتوانی جنسی ناشی از فشار روی ریشه‌های عصبی - تب بدون علت - ضعف یا کرختی قسمتی از پا - کمر درد با انتشار درد به پاها - کمر دردی که با ایستادن افزایش می‌یابد و با نشستن برطرف می‌شود روشهای تشخیص علت کمر‌درد تست‌های آزمایشگاهی و عکس جهت ارزیابی اولیه کمر درد حاد (کمتر از 3 ماه) و بدون علایم جدی ندرتا لازم می‌شود. اگر فاکتورهای خطر بیماری جدی زمینه‌ای وجود داشته باشند، آزمایشات پاراکلینیکی بر اساس علایم همراه دیگر ، لازم می‌شود.

اسلاید 6: آزمایش خون و ادرار در موارد مشکوک به بدخیمی یا عفونت انجام می‌شود. عکس ساده (رادیوگرافی) عکسبرداری MRI (سی تی اسکن - میلوگرافی الکترومیوگرافی (NCV ,( EMG برای بررسی سیستم عصبی محیطی انجام می‌گیرد. درمان در کمر درد حاد (دردی که کمتر از 3 ماه طول کشیده است) بهبود کامل در 85% موارد که همراه درد ساق پا نیست، دیده می‌شود. اکثرا این بیماران دارای علایم مکانیکی هستند یعنی دردی که با حرکت تشدید می‌شود و با استراحت برطرف می‌شود. در صورت وجود علت زمینه‌ای کمر درد ، درمان بر اساس آن انجام می‌گیرد. در غیر اینصورت درمان تسکینی انجام می‌شود. اصول کلیدی درمانهای تسکینی کمر درد مسکن‌ها و آموزش بیمار می‌باشد. داروهایی که در درمان کمردرد حاد استفاده می‌شود، مسکن‌ها (داروهای NSAID) ، استامینوفن ، شل کننده‌های عضلانی و داروهای مخدر می‌باشند. استراحت بیش از 2روز نیاز نمی‌باشد و از سرگیری زودرس فعالیتهای فیزیکی سبک ، اقدامی مفید است. روشهای محافظت از کمر اشیا سنگین بلند نکنید. هنگام بلند کردن اشیا از ساق پاها استفاده نمایید تا از کمر جهت استراحت از صندلی دسته‌دار استفاده نمایید. به هنگام برخاستن از بستر ابتدا به یک سمت غلت بخورید و سپس با استفاده از بازوان و ستون قرار دادن آنها برخیزید

اسلاید 7: درباره كمر درد و راههاي پيشگيري از آن درباره كمر درد و راههاي پيشگيري از آن همة ما حداقل يك بار درد كمر را در طول زندگي تجربه كرده ايم كه عامل بالقوهِ وجود اين شرايط به طور عمده مكان هـــاي كاري مي باشد. عوارض استخواني ومفصلي ناشي از كار و تغيير شكل وضعيت طبيعي بدن از زمان هـــاي قديم شناخته شده اند. شغل و كار ضمن اين كه زندگي كارگر را تأمين مي كند براي سلا‌مت او نيز خطراتي را به بار مي آورد. تكرار مداوم حركات يكنواخت باعث مي شود كه بدن حالتي را كه در موقع انجام دادن اين حركات به خود مي گيرد حفظ نمايد ، در نتيجه از حالت طبيعي خود خارج شده و وضع غيرعادي به خود بگيرد كه ممكن است باعث درد عضلا‌ت مربوط شود.

اسلاید 8: مهندسين ارگونوميست (شاخه‌اي‌ از علم بهداشت حرفه اي) با جمع بندي و شناخت علل، ‌انواع كمر درد را به شرح زير طبقه بندي كرده اند: 1 ) سن : شايع ترين سن ابتلا‌ي به كمردرد ، سنين ميانسالي است. 2 ) بيماري ها: از جمله پوكي استخوان ، اسكوليوز (خميدگي بيش از حد ستون فقرات(، تنگي كانال نخاع و آنفلوانزا را مي توان نام برد. 3 ) ضربه: ضربــه يـــا سقـوط به پشت مي تواند باعث كشيدگي يا پارگي بافت هاي اطراف ستون فقرات يا حتي منجر به شكستگي استخوان شود. 4 ) استرس يا عصبانيت: هيجانات شديد مي تواند باعث انقباض عضلا‌ت پشت شود و عضلا‌ت منقبض شده مي توانند درد ايجاد كنند. همچنين عضلا‌ت منقبض شده،‌ مستعد كشيده شدن هستند. 5 ) نحوة حركت : حركات ناشيانة پيچ خوردگي يـــا تقلا‌ي بيش از حــد مي تواند باعث كشش يا پارگي تاندونها، ليگامانها (رباطها (و عضلا‌ت موجود در ناحيه كمر شود. 6 ) ورزش نكردن : ستون فقرات انسان بايد توسط عضلا‌ت قوي هم در ناحيه جلو و هم عقب حمايت شوند ، اگر به اندازه كافي ورزش نكنيم اين عضلا‌ت ضعيف گشته و ستون فقرات بدن را مستعـــــد آسيب مي كند. 7 ) ورزش هاي غلط : در صورتي كه به طور مكرر مبتلا‌ به كمـــردرد مي شويد بايد در ورزش مورد علا‌قه تان كه باعث پيچش يا خم شدن ستون فقراتتان مي شود، تجديد نظر كنيد. 8 ) عادت خوابيدن : طرز خوابيدن مي تواند منجر به كمردرد شود؛ در صورتي كه به شكم خوابيده شود يا تشك خيلي نرم باشد يا بالش خيلي بزرگ باشـــد ستون فقرات بـدن ممكن است بيش از حد خـم و به كمر درد منجـر شود ؛ از طرفي در صورتي كه تشك خيلي سفت باشد ستون فقرات بدن ممكن است بيش از حد صاف قرار گيرد و احساس ناراحتي شود.

اسلاید 9: 9)گرم كردن: فردي كه بدون گرم كردن بدن ورزش مي كند ممكن است دچار كمردرد شود ؛ علت اين امر آن است كه وقتي عضلا‌ت سرد و سفت هستند بيشتر مستعد كشيدگــــي مي باشند. 10) اضافه وزن: اضافه وزن احتمال كمردرد را در بدن افزايش مي دهد. وزن اضافي باعث مي شود كه بار بيشتري بر كمر تحميل شود. 11 ) وضعيت هاي قرارگيري نامطلوب : در صورتي كه ساعت ها با پشت قوز كرده يا شانه هاي افتاده بنشينيم يا بايستيم يا در حالت قوز كرده راه برويم احتمال ابتلا‌ به كمردرد افزايش مي يابد؛ به خصوص خانم هايي كه كفش هاي پاشنه بلند مي پوشند بايد مراقب باشند و علت آن اين است كه ستون فقرات در حالت طبيعي به شكل حرف S مي باشد و ناحيه كمر قوسي به سمت داخل دارد. استفاده از كفش هاي پاشنه بلند باعث مي شود كه اين قوس افزايش يافته و كشش بيشتري بر روي عضلا‌ت و ديسك اعمال گردد.

اسلاید 10: 12)روش غلط برداشتن اشياي سنگين: براي انجام كارهاي خيلي سنگين و سخت و يا كارهايي كه به نيروي خيلي زياد نياز دارند سطح كار بايد از حد معمول پايين تر باشد . از حمل و جابجا كردن وسايل سنگين با يك دست دوري نماييم. اگر برداشتن بار بايستي به طور دايم انجام گيرد وزن بار بايد هر دفعه نسبت به قبل سبكتر شده تا فرد زود خسته و آسيبي به كمر وي وارد نشود؛ همچنين بايد سعي كنيم تا آنجا كه امكان دارد بار را به بدن خود نزديك كنيم و هنگام حمل پشت خود را خم نكنيم و از ليز نخوردن پا و عدم وجود موانع در سر راه مطمئن شويم. هميشه موقع كاركردن دو قانون اصلي ارگونومي را به خاطر داشته باشيم: 1 ـ وضعيت بدن هنگام كار نبايد براي تمام زمان انجام كار ثابت باشد. 2 ـ ابعاد و اندازة بدن افراد با يكديگر يكسان نيست پس وسايل كار و محل كار بايد درست طراحي شده و قابل تنظيم و تطبيق با انسان باشد. تمرينات براي كاهش كمردرد :وضعيت مناسب نشستن :

اسلاید 11: از آنجائيكه ستون فقرات، تحمل قرار گرفتن در يك وضعيت ثابت و طولاني را ندارد، يكي از عوامل كمردرد، بخصوص در ادارات و محيطهاي كار، نشستن بمدت طولاني، در وضعيت نامناسب است. در موقع نشستن به نكات زير خصوصاً نوع صندلي توجه كنيد. هرگز در يك وضعيت ثابت بمدت طولاني ننشينيد. بهتر است هر 20 دقيقه يكبار بلند شده قدمي بزنيد و مجدداً بنشينيد.

اسلاید 12: وضعيت مناسب ايستادن :يچگاه براي مدت طولاني در يك وضعيت ثابت نايستيد، هر چند دقيقه يكبار وزن خود را از يك پا به پاي ديگر منتقل كنيد. زمانيكه مجبور هستيد، كار را سرپايي انجام دهيد و يا در يك مكان بمدت طولاني بايستيد، مثل ايستادن در صف، آشپزخانه، ضمن اطوكردن و… پاي خود را روي يك پله و يا چهارپاية كوتاهي با ارتفاع حدود cm20-15 قرار دهيد به طوريكه يك زانو خم شده، روي چهارپايه قرار گيرد و پس از ده دقيقه پاي ديگر را بر روي چهارپايه قرار دهيد هنگاميكه مجبوريد بايستيد ولي كاري انجام ندهيد مانند سربازان در صبحگاه، ابتدا روي يك پا بايستيد (وزن خود را روي يك پا بياندازيد) و پاي مقابل را، پاي حمايت‌كننده قرار دهيد و پس از چند دقيقه پا را عوض كنيد.

اسلاید 13: در موقع خم شدن براي شستن دست و صورت در دستشويي يك پا را روي پله يا چهارپاية كوتاه بگذاريد در موقع ايستادن از گذاشتن دستها به كمر و تكيه كردن به عقب خودداري كنيد. بهتر است دستها در جلوي بدن قرار گرفته و تنه مختصري به جلو خم شده، پاها كمي از هم باز بوده و يك پا كمي جلوتر از پاي ديگر قرار گيرد.

اسلاید 14: وضعيت مناسب خوابيدن و خارج‌شدن از تختخواب: سعي كنيد هرگز روي شكم نخوابيد، اگر بدليل كمردرد حاد ناگزير از اين كار هستيد حتماً يك بالش كوچك زير شكم يا تنه قرار داده و يك پا را كمي خم كنيد و بالش زير سر نگذاريد. راحت‌ترين شكل خوابيدن به صورت طاق باز يا به پهلو مي‌باشد. اگر طاق باز مي‌خوابيد و هيچگونه درد و ناراحتي در زانو نداريد، از يك بالش كوتاه زير زانوها استفاده نمائيد. هنگام به پهلوخوابيدن، زانوها خم باشد به طوريكه كف دست به آنها برسد. در هنگام درد حاد كمر مي‌توان از يك بالش كوچك بين دو زانو استفاده كرد. صحيح صحيح

اسلاید 15: تشتك بايد صاف و محكم باشد. از تشكهاي خيلي سخت و يا فلزي و شل استفاده نكنيد. اندازه بالش بهتر است كوتاه (ارتفاع حدود 10-5 سانتي‌متر) باشد. در اين شرايط زاوية سر در حدود 30-15 درجه قرار مي‌گيرد و بهترين وضعيت جهت كاهش فشار روي عضلات گردن و در نتيجه ريشه‌هاي عصبي مي‌باشد. هيچگاه به طور ناگهاني از تختخواب خارج نشويد، بلكه ابتدا به طرف كنار تخت بچرخيد و زمانيكه پاها از لبة تخت آويزان شد با كمك دستها مدتي بنشينيد و سپس برخيزيد. رعايت اين وضعيت بخصوص در مواقع كمردرد حاد ضروري است.

اسلاید 16: وضعيت مناسب راه‌رفتن: راه‌رفتن صحيح هميشه مورد توجه اكثر افراد جامعه بوده است چرا كه رعايت اصول راه‌رفتن و پياده‌روي نه تنها در پيشگيري و درمان كمردرد مؤثر است، بلكه معرف شخصيت و روحيات افراد نيز مي‌باشد. افراد منظم و دقيق با گامهاي استوار و به حالت كشيده راه مي‌روند. افراد عجول گامهاي بلند و سريع برمي‌دارند. افراد آرام و شاد با سرعت متوسط راه مي‌روند و اكثراً داراي يك وضعيت صحيح در راه‌رفتن هستند، به شما توصيه مي‌كنيم كه با اصلاح راه‌رفتن خود، شادابي و نشاط را به خود برگردانيد و اثرات مثبت روحي و رواني آن را در زندگي روزمره مشاهده كنيد · هنگام راه‌رفتن بايد پيش از هر چيز به وضعيت لگن توجه شود به طوريكه چرخش لگن رو به عقب باشد تا گودي كمر صاف شده و برجستگي باسن كم شود. در اين حالت شكم سفت شده و گوشها در امتداد شانه قرار مي‌گيرند. · انتخاب كفش مناسب در پياده‌روي نكته بسيار مهمي است. كفش بايد كاملاً قالب پا باشد. نرم بوده و پشت آن بريده باشد. پاشنة كفش بهتر است 3 سانتي‌متر ارتفاع داشته باشد و براي خانمها در صورت تمايل حداكثر 5 سانتي‌متر باشد. هرگز از كفش پاشنه بلند استفاده نكنيد. در سطوح ناهموار و سربالايي و سرپائيني پياده‌روي نكنيد.

اسلاید 17: هنگام راه‌رفتن بهتر است جهت حفظ بهتر تعادل بدن، حركات پاندولي دستها رعايت شود به طوريكه دست راست با پاي چپ و دست چپ با پاي راست حركت كند · در موقع راه‌رفتن هنگامي كه مي‌خواهيد تغيير مسير دهيد و به راست يا چپ بچرخيد، ابتدا پاها را به طرف راست پا چپ حركت داده و سپس تنه را به آن طرف بچرخانيد. نظير آنچه در حركات سربازي انجام مي‌دهند. · هنگام عبور از درها، آنها را كاملاً باز كنيد تا به راحتي از آن عبور كنيد.

اسلاید 18: اطلاعات اولیه استخوانها و مفاصل ، روی هم اسکلت بدن را تشکیل داده و با کمک عضلات ، باعث ایجاد حرکت می‌شوند. استخوانها نوعی بافت همبند متراکم می‌باشند که سلولها و رشته‌های آن در ماده زمینه‌ای کلسیفیه شده‌ای به‌نام ماتریکس محصور شده‌اند. استخوان از مواد آلی و مواد معدنی تشکیل شده است. مواد آلی تقریبا 3/1 وزن استخوان را تشکیل داده و شبکه‌ای با خاصیت ارتجاعی در درون استخوان تشکیل می‌دهند. 3/2 باقیمانده ، از مواد معدنی از قبیل کلسیم و فسفر تشکیل یافته و سختی استخوان را باعث می‌شوند. استخوانها در بدن وظایف متعددی را بر عهده دارند. ستون فقرات تکیه گاه محکم بدن است و بار سنگین سر ، دستها و تنه را که تقریبا 3/2 وزن تمام بدن است تحمل می‌کند. نخاع و ریشه‌هایی که از آن جدا می‌شوند طوری در داخل مهره‌ها قرار گرفته‌اند که هنگام حرکات طبیعی ستون فقرات هیچگونه آسیبی نمی‌بینند. به ناحیه پشتی ستون فقرات 12 دنده متصل می‌گردد که مانند دو چنگک از راست و چپ تا دور قلب ، ریه‌ها و قسمتی از اعضای درون شکم را فرا گرفته و آنها را حفاظت می‌کند.

اسلاید 19: فیزیولوژی ستون فقرات ستون مهره‌ها از 26 مهره استخوانی تشکیل شده است. این مهره‌ها طوری به هم وصل شده‌اند که یک ستون استخوانی را درست کرده اند. در داخل هر کدام از مهره‌ها سوراخ بزرگی وجود دارد. این سوراخها در طول ستون مهره‌ها مجرایی را تشکیل می‌دهند که نخاع ، یعنی طنابی که از مغز جدا می‌شود در داخل آن قرار گرفته است. اتصال مهره‌ها به یکدیگر بسیار دقیق است و آن چنان استحکامی به ستون مهره‌ها می‌دهد که وزن بدن را به راحتی تحمل می‌کند و به چپ و راست؛ جلو و عقب نیز خم می‌شود، و در همین حال نخاع را که ساختمان عصبی بسیار ظریف و مهمی است، در داخل خود محافظت می‌کند. وقتی به ستون مهره‌ها از روبرو و یا از پشت نگاه می‌کنیم کاملا مستقیم است، یعنی هیچ انحرافی به اطراف ندارد؛ ولی وقتی از پهلو به آن نگاه می‌کنیم در آن پیچ و خم دیده می‌شود، یعنی در قسمت گردن و کمر به طرف داخل بدن فرو رفته و در ناحیه پشت و لگن برجسته است. این وضعیت باعث می‌شود که ستون مهره‌ها وزن بدن را خیلی بهتر تحمل کند و در عین حال، در موقع ایستادن انسان بتواند کنترل بدن خود را حفظ کند. ستون مهره‌ها در ناحیه گردن از 7 مهره ، در سینه از 12 مهره در قسمت کمر از 5 مهره و در ناحیه لگن از 2 مهره ، یعنی مهره‌های خاجی و دنبلانچه ، درست شده است.

اسلاید 20: ساختمان ستون فقرات ستون فقرات یا ستون مهره‌ای یا تیره پشت یکی از مشخصات همه جانوران مهره‌دار است. ستون فقرات در انسان از 34 - 33 مهره استخوانی تشکیل یافته است که 24 عدد آنها آزاد و نسبت به یکدیگر متحرک هستند. 5 عدد آنها به هم متصل شده و استخوان خاجی را تشکیل می‌دهند. و 5 - 4 عدد از مهره‌ها نیز به یک قطعه استخوان به نام دنبالچه تبدیل شده‌اند. بنابراین تعداد مهره‌ها در افراد بالغ به 26 قطعه تبدیل می‌گردد. شمارش مهره‌ها نیز از بالا به پایین صورت گرفته و از 5 قسمت تشکیل شده است: گردنی (Cervical) هفت مهره - پشتی یا سینه‌ای (Thoracic) دوازده مهره - کمری (Lumbar) پنج مهره - استخوان خاجی (Sacrum) یک مهره و استخوان دنبالچه‌ای (Coccygeal) یک مهره . طول ستون مهره‌ها در مردان 70 سانتیمتر و در زنان 60 سانتیمتر است و 4/1 طول یک ستون مهره‌ای رادیسکهای بین مهره‌ای تشکیل می‌دهند.

اسلاید 21: ساختمان یک مهره معمولی هر مهره از یک بخش قدامی (تنه) و یک بخش خلفی (قوس مهره‌ای) ساخته شده و سوراخ مهره‌ای در بین این دو بخش قرار دارد در مجموع هر مهره از قسمتهای زیر تشکیل شده است: تنه مهره: دارای 5 سطح فوقانی ، تحتانی ، خلفی و طرفی است. سطح خلفی ، حد قدامی کانال نخاعی را می‌سازد و سطح فوقانی و تحتانی محل قرارگیری دیسک بین مهره‌هاست. تنه مهره در تحمل وزن بدن شرکت می‌نماید.قوس مهره‌ای که از نخاع محافظت می‌کند و از قسمتهای زیر تشکیل شده است.یک جفت پایه (Pedicle) که قسمتهای قدامی طرفی قوس مهره‌ای را تشکیل می‌دهد.یک جفت تیغه (Laminae) که قسمتهای خلفی قوس مهره‌ای را بوجود می‌آورند.هفت زایده که شامل 4 زایده مفصلی (2 تا فوقانی و 2 تا تحتانی) ، دو زایده عرضی و یک زایده شوکی می‌باشد.

اسلاید 22: مهره‌های آزاد مهره‌های آزاد شامل مهره‌های گردن ، مهره‌های پشت و مهره‌های کمری هستند. مهره‌های آزاد به استثنای مهره اول و دوم گردن ، دارای ساختمان مشابهی هستند. دو مهره اول گردن (مهره اطلس و مهره محوری) ، ساختمان خاص دارند. زیرا این دو باید ستون فقرات را با کاسه سر متصل سازند. مهره اول گردن به نام اطلس ، تنه ندارد و به جای آن یک قوس قدامی دیده می‌شود. در بالای این قوس از هر طرف یک حفره مفصلی برای دو برآمدگی استخوانی پس سری و در زیر آن دو زایده مفصلی برای اتصال به مهره دوم گردن (مهره محوری) وجود دارد. از تنه مهره دوم گردنی ، یک برآمدگی استخوانی به شکل دندان (زایده دندانی) به سمت بالا جدا می‌شود که با سطح درونی قوس قدامی اطلس دارای اتصالی مفصلی است.

اسلاید 23: استخوان خاجی (Sacrum) استخوان خاجی از 5 مهره که با یکدیگر جوش خورده‌اند، ساخته شده است. این استخوان جدار خلفی حفره لگن را تشکیل می‌دهد. شکل آن سه گوش و سطح قدامی آن قدری گود و سطح خلفی آن قدری برجسته است و از دو طرف به استخوان خاصره متصل می‌شود. اتصال استخوان خاجی با آخرین مهره کمر بوسیله دو زایده مفصلی فوقانی مهره‌ها صورت می‌گیرد. استخوان دنبالچه (Coccygeal) این استخوان از 5 - 4 مهره کوچک به هم چسبیده تشکیل شده است که شکل مثلثی دارد و با رباطهای مفصلی به انتهای استخوان خاجی متصل است. دنبالچه در انسان ، منطبق با دم حیوانات پستاندار است که کوچک و بدون رشد مانده است. مفاصل ستون فقرات مفصل بین استخوان پس سری و اولین مهره گردن ، حرکات سر را به پایین و بالا و راست و چپ ، ممکن می‌سازد. زایده دندانی مهره دوم گردن بوسیله یک رباط عرضی به سطح درونی قوس قدامی مهره اطلس متصل است که موجب حرکت و گردش سر می‌شود. در رفتگی این مفصل و پارگی رباط عرضی ، خطر فرو رفتن مهره دوم گردن به داخل نخاع و مرگ فوری را در بردارد. قرصهای غضروفی اتصال مهره‌ها به یکدیگر بوسیله قرصهای غضروفی بین مهره‌ای و دو زایده مفصلی است. رباطهای سرتاسری و مشترک خلفی و قدامی باعث تحکیم آنها می‌گردد. تعداد قرصهای غضروفی بین مهره‌ای 23 عدد است. در ساختمان قسمت مرکزی این قرصهای غضروفی ، ماده ژلاتینی آبدار بکار رفته است. در نتیجه فشار و سنگینی وزن بدن روی قرصها ، آب ماده ژلاتینی آن به خارج فشرده شده، از ضخامت قرصها کاسته می‌شود. به این جهت است که شبها قد انسان پس از کار سنگین روزانه 2 سانتیمتر کوتاهتر می‌شود. قد انسان هنگام صبح ، پس از برخاستن از خواب ، بلندتر از دیگر مواقع روز است.

اسلاید 24: بیماریهای ستون فقرات شکستگی ستون مهره‌ای:شکستگی جسم مهره یا قوس خلفی آن اغلب با خونریزی و تغییر مکان قطعات شکسته همراه است و در نتیجه ممکن است نخاع فشرده و له شود و یا قطع گردد که ضایعات عصبی حسی و یا حرکتی بسیار مهمی را ایجاد می‌کند. اگر ضایعه له شدن و یا قطع نخاع در ارتفاع پشتی و یا کمری باشد، هر دو پا از حرکت می‌افتد، رفلکسها از بین می‌رود و فلج شل عارض می‌گردد، کار مثانه و مقعد مختل شده و ادرار خود به خود و قطره قطره از مثانه خارج می‌شود. پس از مدتی ، تونوس از دست رفته عضلات (قدرت انقباض عضلات) مجددا بر‌می‌گردد و حتی از میزان طبیعی بیشتر می‌شود و اندام مربوطه به حال انقباض دائم درمی‌آید. خلاصه فلج شل و به فلج سخت تبدیل می‌شود. اگر ضایعه در ستون مهره‌ای گردن باشد علاوه بر عوارض نامبرده در بالا ، هر دو اندام فوقانی نیز کم و بیش دچار اختلالات حسی و حرکتی خواهد شد. شکستگی و یا دررفتگی مهره اول خطرناک است، زیرا ممکن است به مرکز تنفس صدمه رسانده ، موجب مرگ فوری مصدوم گردد.

اسلاید 25: عوامل بروز آرتروز میزان بروز آرتروز با مسائل ژنتیکی و نژادی ارتباط دارد. بررسیها نشان می‌دهد که احتمال ابتلا به این بیماری در خانمها بیشتر است. سن بالا: بزرگترین عامل خطرساز برای استئوآرتریت سن می‌باشد. بطوریکه در زنان با سن کمتر از 45 سال فقط 2% و در سنین بین 64-45 سال میزان شیوع 30% بوده است. و بالای 65 سال این میزان 68% بوده است. ضربه: ضربه‌های شدید و استفاده مکرر ازمفصل نیز از عوامل خطر ساز مهم جهت آرتروز هستند بی‌کفایتی رباط متقاطع قدامی و آسیب منیسک منجر به استئوآرتریت زانو می‌شود. اگرچه آسیب غضروف مفصل ممکن است در هر زمان طی آسیب یا بعد از آن بوجود آید، در صورت استفاده از مفصل مبتلا (مثلا از قبل شکسته) حتی غضروف طبیعی نیز در صورت ناپایدار بودن مفصل از بین می‌رود. چاقی: چاقی از عوامل خطر آرتروز در زانو و دست است. تحقیقات نشان داده که کاهش وزن به میزان 5 کیلوگرم احتمال بوجود آمدن آرتروز علامتدار زانو را 50% کاهش می‌دهد. علت آرتروز ویژگی اصلی پاتولوژی آرتروز از بین رفتن پیشرونده غضروف مفصلی است. با وجود این آرتروز تنها بیماری بافت غضروفی نیست بلکه بیماری یک عضو (مفصل) است که درآن همه بافتها شامل استخوان زیر غضروف ، منیسک ، رباطها و قسمت عصبی- عضلانی و غضروف گرفتار می‌شوند.

اسلاید 26: علایم آرتروز استئوآرتریت غالبا به صورت دردی عمقی در مفصل مبتلا توصیف می‌شود که این درد با کارکرد مفصل تشدید می‌یابد و با استراحت برطرف می‌شود، اما با پیشرفت بیماری ممکن است درد دائمی باشد. سفتی و خشکی مفصل مبتلا در هنگام بیدار شدن از خواب یا بعد از مدتی دوره بی‌فعالیتی و بی‌تحرکی ممکن است بارز باشد. اما پس از تقریبا 30 دقیقه تسکین پیدا می‌کند. بیمار ممکن است برای حرکت مفاصل خود با مشکل مواجه شود و قادر نباشد آنها را خم و راست کند.آرتروز در مفاصل غیر معمول الگوی گرفتاری مفاصل دیگر که به ندرت دچار آرتروز می‌شوند، تحت تاثیر پرکاری شغلی یا غیر شغلی قبلی قرار دارد. بنابراین ، آرتروز مچ پا در رقاصان باله ، آرتروز آرنج در پرتاپ کنندگان بیس‌بال و مفصل انگشتان دست در مشت‌زنان شایع است. با اینکه آرتروز در هریک از این مفاصل ، در میان جمعیت عمومی چندان شایع نیست. ولی با این حال ثابت نشده است که دویدن یا پیاده‌روی با مسافت طولانی ، سبب آرتروز شود. ولی در مقابل ، افراد شاغل در برخی از فعالیتهای شغلی مانند افراد به کار برنده مته دستی ، کارگران نخ ریسی و کشتی سازی و ... ممکن است دچار آرتروز در مفاصلی شوند که مورد استفاده مکر شغلی قرار می‌گیرند. تشخیص تشخیص آرتروز معمولا بر اساس ویژگیهای بالینی (علایم) و رادیوگرافی (عکس) صورت می‌گیرد در مراحل اولیه ، رادیوگرافی ممکن است طبیعی باشد، اما با از بین رفتن غضروف مفصل ، تنگ شدگی فضای مفصل و سایر تغییرات آشکار می‌گردد.

اسلاید 27: از خوردن غذاهای چرب پرهیز کنید و به جای آن مصرف فراوان میوه و سبزی را در برنامه غذایی خود بگنجانید. از اضطراب و استرس دوری کنید. پیشگیری هنگام کار با کامپیوتر سعی کنید گردن خود را راست نگهداشته و شانه را عقب بدهید. قوز کردن هنگام کار طولانی با کامپیوتر سبب دردهای گردن و شانه ها می شود. کاملا پشت خود را به صندلی بچسبانید. همچنین ارتفاع صندلی خود را طوری تنظیم کنید که کف پاها روی زمین قرار داشته و زانوی شما در زاویه ۹۰ درجه قرار داشته باشد. Keybآرتروزrd و Mouse باید پایینتر از آرنج و نزدیک دستان شما قرار داشته باشد. درمان درمان آرتروز در جهت کاهش درد ، حفظ تحرک و به حداقل رساندن ناتوانی بیمار صورت می‌گیرد. اقدامات غیر دارویی کاهش بار مفصل: آرتروز ممکن است به علت وضعیت نادرست بدن بوجود آمده یا تشدید یابد. اصلاح وضعیت غلط بدن و تصحیح انحنای بیش از حد کمر (لوردوز) ، ممکن است مفید باشد. باید از تحمیل بار اضافی به مفصل مبتلا ، خودداری شود. بیماران مبتلا به آرتروز زانو یا مفصل ران ، باید از ایستادن

اسلاید 28: طولانی ، زانو زدن و چمباتمه زدن خودداری کنند. بیماران چاق باید وزن خود را کاهش دهند. استفاده از کف گوه‌ای در بعضی انواع آرتروز زانو ممکن است درد را کاهش دهد. رعایت دوره‌هایی از استراحت در طول روز ممکن است مفید باشد. اما بی‌حرکت کردن کامل مفصل دردناک لازم نیست. در بیماران مبتلا به آرتروز یک طرفه مفصل ران یا زانو گرفتن عصا در دست طرف مقابل و در بیماری دو طرفه استفاده از چوب زیر بغل (یا Walker) کمک کننده است.فیزیوتراپی و ورزش: گرم کردن مفصل ممکن است درد و سفتی را کاهش دهد. در بیماران باید برنامه ورزشی در جهت حفظ دامنه حرکت مفصل ، تقویت عضلات دور مفصل و بهبود وضعیت فیزیکی باید طراحی گردد. استفاده نادرست از مفصل مبتلا به علت ترس از ایجاد درد منجر به آتروفی (از بین رفتن و تحلیل) عضله می‌شود. چون عضلات اطراف مفصل نقش مهمی در حفاظت از غضروف مفصلی در برابر استرس فیزیکی دارند، تقویت آنها حائز اهمیت است. در افراد مبتلا به آرتروز زانو ، تقویت عضلات دور مفصل در عرض چند هفته ، ممکن است به اندازه داروهای مسکن منجر به کاهش درد شود. ناتوانی در افراد مبتلا به آرتروز زانو با ضعف عضله چهار سر ران ارتباط خیلی زیادی دارد و افراد فعال درد خیلی کمتری نسبت به افراد بازنشسته دارند. بطور خلاصه اقدامات غیر دارویی که زیر بنای درمان آرتروز هستند عبارتند از: آموزش اصول مراقبت از مفصل ، روشهای حرارتی ، تمرینهایی برای تقویت عضلات اطراف مفصل ، کاهش وزن در افراد چاق ، پرهیز از اعمال بار اضافی به مفصل ران یا زانو با استفاده از کفهایی که بالشتک دارند و نیز با کمک عصا یا Walker.

اسلاید 29: همچنینی عوامل روانی- اجتماعی به عنوان تعیین کننده‌های درد از اهمیت زیادی برخوردار هستند. بطوری که در افراد مبتلا که حمایت اجتماعی اندکی دارند، مشاوره دوره‌ای توسط مصاحبه‌گران ماهر به اندازه داروهای مسکن ضد التهابی در کاهش درد مفصل موثر است. درمان دارویی امروزه درمان آرتروز جنبه تسکینی دارد و داروها سبب پیشگیری یا به تاخیر افتادن تخریب غضروف و ... نمی‌شود. برای درمان درد آرتروز ، عوامل دارویی باید به عنوان روشی کمکی برای اقدامات غیر دارویی مورد استفاده قرار گیرند. داروهایی مانند استامینوفن ، ایبوپروفن و ناپروکسن و سایر NSAIDها برای کاهش التهاب و کاهش درد استفاده می‌شوند. البته داروهای مسکن به علت خطر خونریزی معده باید با احتیاط مصرف شوند. استفاده از این داروها همراه یک ماده محافظ معده مانند امپرازول و همچنین مصرف وسط غذا می‌تواند خطر این عوارض را کم کند. تزریق کورتون داخل مفصلی می‌تواند سبب تسکین درد به مدت چند هفته شود (در موارد درد حاد شدید). ولی نباید در فواصل کمتر از 6-4 ماه یک بار تکرار شود. جراحی ارتوپدی جراحی جایگزین مفصل در آن دسته از بیماران که مبتلا به آرتروز پیشرفته هستند و درمان دارویی فراگیر با شکست مواجه شده است، انجام می شود. همچنین جراحیهای ساده‌تر در بعضی بیماران می‌تواند سبب تسکین درد شود

اسلاید 30:     درمان کمر درد چیست ؟ تمامی انسانها در زندگیشان حداقل برای یکبار به کمردرد مبتلا شده‌اند و حتی بسیاری از این بیماران معتقدند که به فیبروزیت ، روماتیسم و یا انواع دیگر بیماریها مبتلا هستند. ولی این عوارض از نظر پزشک متخصص این رشته نیز قابل تفکیک از یکدیگر نیستند.در اغلب موارد تورمی خفیف در مفاصل که اغلب مردم در سنین ۴۰ سالگی دچار آن می‌شوند باعث ایجاد کمردرد شدید می‌شود.صرفنظر از ضربه‌ها و نیز التهاب و تورم مفصلی ، کمردرد علل مختلفی می‌تواند داشته باشد.عوارض مادرزادی از جمله عواملی هستند که نزد کودکان و یا اشخاص جوان تولید کمردرد می‌کند. کارهای عضلانی شدید هم گاهی اوقات تولید شکستگی خفیف در ستون فقرات می‌نماید.برآمدگی غضروفهای میان مهره‌ای ممکن است باعث ایجاد درد کشنده گردد که از کمر تا ساق پا تیر می‌کشد. بالاخره کمر درد ممکن است ناشی از انواع بیماریهای ستون فقرات باشد.عوامل بوجود آورنده صدمات ستون فقراتعوامل زیادى باعث این عارضه مى‌شوند؛ از جمله کشیده شدن ماهیچه‌هاى پشت ، اسپاسم و پیچ خوردگى رباطها که استخوانها را به یکدیگر متصل مى‌کنند. از موارد دیگر مشکلات مفصلها و دیسک هستند.این مشکل اغلب زمانى اتفاق مى‌افتد که شما ماهیچه‌هایى را که براى مدتى بى‌حرکت مانده‌اند به ناگهان و شدیداً به حرکت در مى‌آورید. به عنوان مثال ناگهان مبل سنگینى را جابجا مى‌کنید و یا کارهاى سنگین منزل را انجام مى‌دهید.درد دیسک زمانى اتفاق مى‌افتاد که دیسک بین دو استخوان ورم مى‌کند و به اعصاب فشار مى‌آورد و یا در موقع بلند کردن جسم سنگین دیسک رگ به رگ مى‌شود.

اسلاید 31: شایعترین علائم درد در ستون فقراتاحساس درد زیر زانوها احساس کرختى و بى حسى در ران ، پاها و کشاله ران تب ، تهوع ، استفراغ ، دل درد ، ضعف و عرق احساس ضعف و ناتوانی در سرپا ایستادن اختلال در راه رفتن درمان درد مهره‌هاى پایین ستون فقرات براى تسکین درد بهتر است به پشت خوابیده ، در حالى که پتویى را در زیر زانوهایتان قرار داده‌اید، زانوها و باسنتان را خم کنید و یا زانوهایتان را بطور خمیده روى صندلى قرار دهید. قرار گرفتن در این حالت از فشار ، خستگى و سنگینى بدنتان مى‌کاهد. اگر درد شما همچنان ادامه داشت بهتر است استراحت در این وضعیت را یک تا دو روز ادامه دهید ولى بیش از این مدت باعث ضعف ماهیچه‌ها مى‌شود و روند بهبودى شما را کاهش مى‌دهد. بهتر است در چنین مواقعى حتى اگر احساس درد مى‌کنید، هر ساعت براى چند دقیقه قدم بزنید. پیشگیری از بیماریهای ستون فقرات و تسکین درد آنها کمپرس گرم ، درد و اسپاسم ماهیچه‌ها را کاهش مى‌دهد. پس براى ۲۰ تا ۳۰ دقیقه از کمپرس گرم سود ببرید. همچنین کمپرس یخ و ماساژ نیز ممکن است درد را کاهش دهد. براى تسکین ورم و درد مى‌توان داروهایى بدون نسخه پزشک از داروخانه تهیه کرد مثل آسپرین ، استامینوفن ، نپروکسن ، کتوپروفن و ایبوپروفن. راههای جلوگیرى از پیشرفت دردهاى ستون فقرات درمان دردهاى پیش رونده پشت باید بر اساس عوامل بوجود آورنده آنها مورد توجه قرار گیرند. ممکن است کاستن از وزن به درمان درد کمک کند، زیرا اضافه وزن دردهاى پشت را شدیدتر مى‌کند.تقویت ماهیچه‌ها و اصلاح وضعیت نشستن ، ایستادن و خوابیدن به درمان دردهاى پشت کمک فراوانى مى‌کند. تقریباً همه افراد ، کم و بیش در نقاطی از کمر خود احساس درد دارند. اغلب ما هنگام انجام فعالیتهایی نظیر نصب دستگاه تهویه ، جابجا کردن جعبه‌های بزرگ و بلند کردن کودکان ، کمردرد خود را جدی نمی‌گیریم..

اسلاید 32: ما به این مسئله توجه نداریم که کمردردها در نتیجه صدماتی است که با رفتارهای روزانه ما تشدید می‌شود. اکثر ما هنگام ایستادن ، نشستن و خم شدن ، وضعیتهای نامناسبی در بدن خود ایجاد می‌کنیمما هنگام بلند کردن اشیاء به جای خم کردن زانو ، کمر خود را خم می‌کنیم. انجام کارهایی که برای سلامتی ما مضر است و پدر و مادر ما را از آن منع می‌کردند، بعد از سالها موجب می‌شود کمردرد ما شروع شود. وارد آمدن فشار زیاد به عضلات کمر و به اصطلاح رگ به رگ شدن رباطهای کمری که نگه دارنده مهره‌ها هستند باعث کمردرد می‌شود.عضلات کمر برای مقابله با این فشار دچار گرفتگی و انقباض می‌شوند تا بتوانند کمر را از صدمه بیشتر محافظت کنند و این حالت ، خود باعث تشدید درد کمر است. در واقع این سیکل درد ، سفتی و انقباض عضلانی درمان نمی‌شود مگر این که شما فعالیت خود را کم کنید، به کمر خود استراحت دهید و به تدریج از عضلات خود استفاده نمایید. در گذشته ، پزشکان استراحت طولانی مدت در بستر را توصیه می‌کردند اما اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که استراحت بیش از حد باعث طولانی شدن درمان کمردرد است. این مسئله در مورد رگ به رگ شدن عضلات هم صدق می‌کند.به همین دلیل امروزه شما کمتر مشاهده می‌کنید که از گردن بندهای مخصوص درد گردن استفاده شود. در حال حاضر کمردردهای شدید ، حداکثر با چند روز استراحت و پس از آن با شروع فعالیتهای سبک و کشش آرام عضلات درمان می‌شوند، این طریقه درمان باعث افزایش قدرت خم شدن بدن و توان حرکت خواهد شد. سایر علل کمردرد در بروز آرتروز و فتق دیسک کمر (غضروف بین مهره‌ها) مشاهده می‌شود. فتق دیسک در بین عوامل کمردرد شیوع کمتری دارد ولی بهتر شناخته شده است. دیسک بین مهره‌ها ، فضای نرمی را بین مهره‌ها ایجاد می‌کند، گاه این دیسک متورم شده و به اعصاب ناحیه فشار وارد می‌آورد. اغلب اعصابی که از ران و بازو می‌گذرند تحت فشار قرار گرفته و گاه بی‌حسی ، ضعف و مشکلاتی در کنترل ادرار ایجاد می‌کنند.فتق دیسک مانند سایر علل کمردرد ، خود به خود بر طرف می‌شود و اغلب نیازی به عمل جراحی نیست. در حقیقت سی درصد مردم مبتلا به فتق دیسک هستند و هرگز برایشان مشکل جدی ایجاد نمی‌شود

اسلاید 33: درمان کمردردبرای برطرف کردن کمردرد ، به پشت بخوابید، یک بالش زیر زانوهایتان قرار دهید. (در حالی که زانوهایتان را جمع کرده‌اید). این طریقه خوابیدن فشار را از کمر شما بر می‌دارد. درمان اصلی همه کمردردها کم کردن فعالیت است. البته این کاهش فعالیت فقط برای چند روز پیشنهاد می‌شود و پس از آن با نرمشهای مخصوص پایین کمر و «عضله چهار سر ران» می‌توان کمردرد را درمان کرد.در اولین روزها برای کاهش التهاب می‌توان از یخ در موضع درد استفاده کرد و بعد از چند روز می‌توانید از گرمای موضعی کمک بگیرید تا انقباض مقاوم عضلات را برطرف کنید. همچنین داروهای ضد التهاب مثل ایبوبروفن ، کتوبروفن و ناپروکسن در بر طرف کردن درد و التهاب مؤثر هستند.اگر یک دارو اثر نکرد، نوع دیگری از دارو را مصرف کنید؛ زیرا افراد مختلف نسبت به داروها عکس العمل متفاوتی دارند. به خاطر داشته باشید که داروهای ضد التهاب را حتماً همراه غذا میل کنید تا باعث ایجاد زخم معده شما نشوند. داروهای جدید و گران قیمت «ویوکس» و «سلیرکس» بهتر از داروهای قدیمی عمل نمی‌کنند ولی تحریکات معده در آنها کمتر است و بطور کلی برای درمان دردهای طولانی مدت و در افرادی با سابقه زخم معده مصرف می‌شوند. استامینوفن نمی‌تواند کمک به رفع التهاب کند.ولی می‌تواند درد را بر طرف سازد. همچنین بر روی معده نیز اثری ندارد. استامینوفن بی‌خطرترین دارو در درمانهای طولانی مدت است ولی نباید بیش از ۲ تا ۳ هزار میلی گرم در روز مصرف شود؛ زیرا مصرف زیاد دارو ، کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. داروهای شل کننده عضلات توصیه نمی‌شوند؛ زیرا بر کاهش درد کمر تأثیری ندارند.

اسلاید 34: چه زمانی نیاز به گرفتن عکس هست؟اکثر مردم سؤال می‌کنند آیا عکسبرداری معمولی یا «ام. آر.آی» لزومی دارد؟ باید گفت همه کمردردها نیاز به عکسبرداری ندارند.در مواردی که مشکوک به صدمات استخوانی مثل صدمه به مهره‌ها در اثر ضربه ، پوکی استخوان یا سرطان هستید عکسبرداری می‌تواند مفید باشد. ولی عکسها بافتهای نرم عضله و رباطها و دیسکها را نشان می‌دهند. زمانی که تصمیم به جراحی داریم و یا در تشخیص علت دردهای بهبود ناپذیر ، انجام «ام.آر.آی» توصیه می‌شود. انجام ام.آر.آی برای فتق‌های دیسک ضروری نیست؛ زیرا درمان را تغییر خواهد داد. درمان در زمانی که کمردرد بهبود نمی‌یابد.جابجا کردن ستون فقرات ، طب سوزنی ، یوگا ، ماساژ درمانی و تزریق استروئید اپیدورال (کمری) بستگی به نوع درد کمر دارد. ماساژ درمانی در مواردی که علت کمردرد ناشناخته است، مؤثر می‌باشد.بعضی از پزشکان با برگرداندن مهره‌ها و جابجا کردن آن موافق نیستند؛ زیرا معتقدند استخوانهای کمر توسط عضلات حمایت می‌شوند و اگر درمانی صورت می‌گیرد باید روی عضلات انجام شود. اگر کمردردی دارید که بعد از هفته‌ها درمان نشده است به پزشک خود مراجعه کنید. اگر ضعف یا سستی در بازو یا ران خود احساس می‌کنید آن را جدی بگیرید.یوگا تمرین کنید.بعضی از پزشکان معتقدند یوگا بهترین درمان دردهای مزمن کمر است؛ زیرا حالت مناسب را در بدن ایجاد می کند و با تنفس مناسب ، کشش و فشار روی عضله را کم می‌کند. خیلی از بیمارانی که از درمانهای دیگر نتیجه نگرفته‌اند می‌گویند یوگا در درمان آنها مؤثر بوده است.

اسلاید 35: بعد از بهبود کمردرد ، تمرینات نرمشی را ادامه دهید، وزن خود را کم کنید و به اصلاح حالت و کشش عضلات اهمیت دهید. نرمش عضلات مربوط به شکم را انجام دهید تا از کمردردهای آینده پیشگیری شود. اگر در قسمت بالای کمر خود احساس ناراحتی می‌کنید، تمرینات خم شدن به سمت پایین و تمرینات نرمشی شانه‌ها را انجام دهید (شانه‌ها را به طرف یکدیگر کشیده و چند ثانیه نگه دارید سپس برعکس عمل کنید). بهترین تمرین برای اصلاح حالت کمر این است که با فاصله ۳۰ سانتیمتر از دیوار و در مقابل آن تکیه دهید شکم خود را به داخل بکشید، سینه را بیرون دهید بعد از چسباندن کمر به دیوار ، سر ، شانه‌ها و پشت و لگن همه در یک ردیف قرار می‌گیرند و به این طریق گودی کمر از بین می‌رود.این حالت شبیه حالت ایستادن سربازان است. صدها سال قبل این طور گفته می‌شد که سربازان می‌توانند ساعتها بدون احساس کمردرد روی پا بایستند مشروط به اینکه حالت ایستادن آنها درست باشد

اسلاید 36: تمرینات باید هر روزبه آهستگی و با تامل انجام بشود؛ اگر هنگام انجام هرکدام از این تمرینات احساس درد کردید، حرکت آن تمرین خاص را محدود کنید تا احساس راحتی کنید.اگر هنگام آغاز هر کدام از حرکتها احساس درد کردید، نباید آن حرکت را انجام بدهید.وضعیت اولیهوضعیت صفر و اولیه در تمام این تمرینات بر روی چهار دست و پا است.دستها باید همراستا با عرض شانه ها قرار بگیرد، بازوها و ران عمودی.اگر تشک تمرین دارید از آن استفاده کنید. تمرین اول : پشت خود را قوس بدهید و در همان حال به زمین نگاه کنید. سپس شکم خود را به سمت زمین پایین بیاورید، پشت خود را گود کنید و در همان حال به سقف نگاه کنید.اگر حامله هستید نباید قسمت دوم این تمرین را انجام بدهید و پشت خود را گود کنید، بلکه به جای آن پشت خود را صاف نگاه دارید.

اسلاید 37: این تمرین را 10 بار انجام بدهید.   تمرین 2: به آرامی دستهای خود را به سمت راست حرکت بدهید و به موقعیت اولیه برگردید، سپس دست های خود را به سمت چپ ببرید.این تمرین را 5 تا 10 بار انجام بدهید.  

اسلاید 38: تمرین 3: یک دست خود را در زیر بدن خود تا جایی که می توانید بکشید. در برگشت بازوی خود را تا جایی که می توانید به سمت دیگر بچرخانید، سپس به موقعیت اولیه بازگردید.دست متحرک را باچشمان خود دنبال کنید. سپس با بازوی دیگر این کار را تکرار کنید.این تمرین را 5 تا 10بار تکرارکنید.   تمرین 4 و 5: زانوها را به صورت متناوب به سمت آرنج مخالف بکشید. این کاررا 10 بار تکرار کنید.یک بازو را به سمت جلو بکشید و همزمان پای مخالف را به سمت عقب بکشید. این تمرین را نیز 10 بار تکرار کنید. 

اسلاید 39: تمرین 6: نشیمنگاه خود را به شکلی کنترل شده از سمتی به سمت دیگر بچرخانید. این تمرین را 10 بار تکرار کنید. تمرین 7 : به راحتی روی رانهای خود بنشینید. جلوی بدن خود را به سمت پایین بیاورید و طوری بنشینید که بینی شما به راحتی نزدیک زمین قرار بگیرد. خود را جلو بکشید و بینی خود را به موازات زمین تا جایی که می توانید جلو بکشید، قبل از آنکه بدن شما راست بشود. این تمرین را 10 بار تکرار کنید.