صفحه 1:
صفحه 2:
poe
00
زهره عن بیگی اه ول
فا مداهی تدم
صفحه 3:
صفحه 4:
صفحه 5:
۳ yr been
Teed Saree See Tee Sloe ا ا ا ane
صفحه 6:
تاريخجه دماسنج:
دوك فردينالند توسكانى؛ دماسنجى ساخت كه در آن از الكل استفاده كرد.
و سر لوله را چنان محکم بست که الکل نتواند تبخیرشود. Orpen
Weg eve Beate le ECM WE Sear Me WERE an W In) كت
اندازمكيرى دماى هوا به روش سانتيكرادء (سيليسيوس) به نام يرافتخار
ايشان ثبت شده است.
صفحه 7:
02 tps
ار ان ار تس رن cen ey
جسم است.دما نقش مهمی در انجام و سرعت واکنش های شیمیایی دارد.
صفحه 8:
روشهای خاص اندازهگیری دماء
| SL a EDL ees er)
گیری» استفاده از دماسنج های تماسی و غیرتماسی غیر ممکن یا
Buff dog
صفحه 9:
جبران جريان كرمايى:
هركاه جسم مورد اندازه كيرى در مقايسه با بخش آشكار كننده دماسنج
Tee eS ۱
0
صفحه 10:
تماس لحظه ای-
We aoa Ey aM OS ETE SE SS hE SY POOP y TEES") 1۱
باشد از روش تماس لحظه اى استفاده مى شود.
صفحه 11:
ا 7
هركاه بعلت كرماى زياد جسم مورد اندازه كيرى تماس مداوم جسم با
FES
صفحه 12:
Transducers for
emperature and humidity
١
e
صفحه 13:
3 دماسنج ۳ ۳ 5 نگی
ا ا STE TSS 0T6 1B.)
eee ED SS EVE eee DE TaD dey ee)
&
شود
صفحه 14:
POPE Tee ae he Loris A eNO ERIE DE aS
J opt ees.
۱
صفحه 15:
- اندازه كيرى دما به روش غير تماسى
صفحه 16:
صفحه 17:
BOILING POINT
100°— 212°
OF WATER
FREEZING POINT
o°—32°
OF WATER
ENTIGRADE
صفحه 18:
انتخاب دستكاه اندازكيرى:
eS ا
حقت های مورد نیاز
| We Tc ene ers)
صفحه 19:
۳ 2 دماسنج:
دماسنج گازی
۳
دماسنج انبساط سیال
دماسنج الکتریکی
ا
9
ترمیستور
9.9
دماسنج کریستال مایع
او
نوار 0فلزی
صفحه 20:
دماسنج كازى:
این دماسنج شامل حبابی از جنس شیشه » چینی » کوارتز » پلاتین یا پلاتین - ایریدیم می باشد.
صفحه 21:
صفحه 22:
صفحه 23:
قوانین گازها:
حجم مقدار معینی از هر گاز در دمای معین با فشاری که بر آن گاز وارد
موشودء بطور معكوس » متناسب است با فشارى كه بر آن كاز وارد
مىوشود.
فشار هر گاز محتوی در حجم معین به ازای هر یک درجه سانتیگراد
افزايش دما » به اندازه 22/0 “© حجم اوليداش افزايش مويابد. اين دو
Ret BOD LED LYE er Tne ESET)
صفحه 24:
خطاى موجود در دماسنج كازى :
FENTON ا FOREN TUE CS
است.
كاز 1
دماست.
حباب » لوله موئين » حجمهاى مزاحم با تغيير دما و فشار تغييراتى را
سبب مىشوند.
ا 5
باشد» یک شیب فشار در لوله موئین وجود خواهد داشت.
اثراتى وجود دارند كه ناشى از دما و تراكم يذيرى جيوه در فشارسنج
5
صفحه 25:
دماسنج eee)
4 ا ا ۱۳
en a ا ل |
صفحه 26:
صفحه 27:
صفحه 28:
Beye ا ل ل len te ToL
RYN pe OOO DELO Ep. bY Rh hype ea TO MORE RIT OTS KDHE)
9 eres eRe Peer Sal eye E Yeo
0 SO ewe PE ee DD ee
صفحه 29:
صفحه 30:
۱۳۳
1 Te CWE TV N SE Ch pen ECM NG erst]
Bie ee SS ere ey Tee re ree et eS S5) ل
صفحه 31:
صفحه 32:
en be . ۳
دماسنج مقاومتی:
ieee Eel |
esa cite ie tees مير ابر الاي ان
در موقع سرد شدن پیش میآید. جلوگیری کند.
صفحه 33:
Pyrexia
Hypothermia
34_35 36 _37_38 39 40 41 42 43 44
Average
normal range
صفحه 34:
صفحه 35:
مزایا:
وسيله اى مناسب براى اندازه كيرى دماى ميانكين در يك ناحيه اى با
مساحت مشخص
- عدم نیاز به پیوندگاه مرجع یا مشابه آن
[ECORV ER RD WE OMENS pe San OO es ROCNE SCO 5 )ht ISS iene Cian
9
معایب:
oe
- تأخير زمانى
احتمال آسيب ديدن در محلهاى با ارتعاش شديد
Ce SEE ee Ore Ore ens Kee
صفحه 36:
ع دماسنج از خاصیت انبساط و انقباض اجسام جامد استفاده میگردد. ترکیبی از دو هادی غیر همجنس که بطور
ا 0
صفحه 37:
صفحه 38:
صفحه 39:
صفحه 40:
مزايا:
عملى بودن اندازه كيرى دما در سطح كوجكف
gern nt ا كم
- مقاوم در برابرارتعاش و شوک مشابه آن
ال م
معایب:
نياز به بيوندكاه مرجع
ضرورت در نظر گرفتن خطاهای ناشی از پیوندگاه مرجع و سیم های
جبرانى
صفحه 41:
58 rer 503
ترمیستور نوعی مقاومت حساس به دماست که به وسیله تغییرات دمایی مقاومتش تغییر میکند
صفحه 42:
صفحه 43:
مزايا:
ع 0
- عدم نیاز به پیوندگاه مرجع یا مشابه آن
wer ۱
معایب:
2 م SPER Ee were Ne eC ee
Ue SEES eee Sere Ee ee
Boe 9) cH lsd
صفحه 44:
5 56
دماسنج کریستال کوارتز:
Sey came Lene SS ECs he ee Te Tole)
تشدید کریستال کوارتز به تغییر دما استوار است.
صفحه 45:
صفحه 46:
دماسنج کریستال مایع:
وا مه
۱
صفحه 47:
صفحه 48:
SO EE Ses ery ves ee Ten EONS PRs OST Ea
صفحه 49:
صفحه 50:
صفحه 51:
نوار ©فلزى:
en pewr pyres =) |
پیوند داده میشوند.
صفحه 52:
www.wikipower.ir
صفحه 53:
ساختمانی ساده دارد و ارزان و با دوم است. در حمل و نقل یا هنگام نصب کمتر دچار صدمات شده و ضایعات کمتری دارد.
Ste hee recy ener en iyer ers
Rosie eee per 111
SSS alee eee Tee STi ee ا
صفحه 54:
Pe es ee eae ee eran
0 ار Morph
در دماسنج بر شده ب تشادهى سيمتم فشار قوار ادن حسكر كرما در فاصله (1امترى از مكانيسم نشائدهى يا يشتر از أن توصيه تميشود. -
- در صورت 0
صفحه 55:
اندازگیری تشعشعی
ا ee ری تساه دم
صفحه 56:
ل مق
این نوع دماسنج که به آن دماسنج غیر تماسی هم گفته می شود » بر پایه
رنگ نور انتشار يافته از جسم بوده است.
صفحه 57:
صفحه 58:
iene ۰ 7 را
: یج شده توسط جسم أز درون ايتيكال كثرانده ميشود.در برخورد 5
انور ايجاد شده توسط ج ل
فیلمان عبور خواهد کرد که تعیین کننده میزان دما" جسم است.
صفحه 59:
صفحه 60:
آذرسنج تابشی:
ال کار res bce IM BE ato
سياه يا تابشكر كامل قرار دارد.
صفحه 61:
آذر سنج نورى:
اينكه اصول كاركرد آذر سنج نورى با اذر سنج تابشى يكسان است اما آذر سنج نورى با
طول موج منفرد يا نوار باريكى از طول موج طيف مرئى كار ميكند.
صفحه 62:
0 ae |
Bremer BOE BY)
even ۳۳۹
همع یک فان ده در نآ خر کم یت
صفحه 63:
محدودیتهای آنها عبارتند از:
0 ToT oo ETE CEST O ا
می دهد؛
به خاطر وجود دود یا گاز بین ناظر و منبع اشتباهاتی پدید می آید؛
ey ees سر كر ار ا ور
الرحیم
اعضای گروه:
مرضیه زابح
نیلوفر سامانیان
زهره عین بیگی بهاره قویدل
فرناز مداحی مقدم
استاد راهنما:
آقای احمری
موضوع ارایه:
دما
مقدمه ای بر اندازگیری دما:
برای اغلب مردم مفهوم دما مستقیما قابل درک است و گرمی و سردی یک جسم را نشان می دهد.
تاریخچه دم-اسنج:
دوک فردینالند توسکانی ،دماسنجی ساخت که در آن از الکل استفاده کرد.
و سر لوله را چنان محکم بست که الکل نتواند تبخیرشود .سیلیسیوس
دانشمند سوئدی دماسنج جیوهای را به صد قسمت مساوی تقسیمبندی نمود.
اندازهگیری دمای هوا به روش سانتیگراد( ،سیلیسیوس) به نام پرافتخار
ایشان ثبت شده است.
تعریف دما:
یک خاصیت فیزیکی ماده است که بیان کننده مقدار گرمی یا سردی آن
جسم است.دما نقش مهمی در انجام و سرعت واکنش های شیمیایی دارد.
روشهای خاص اندازهگیری دما:
در برخی موارد بر حسب کاربرد اندازه گیری یا نوع جسم مورد اندازه
گیری ،استفاده از دماسنج های تماسی و غیرتماسی غیر ممکن یا
نامناسب است
جبران جریان گرمایی:
هرگاه جسم مورد اندازه گیری در مقایسه با بخش آشکار کننده دماسنج
کوچک باشد د برای جبران جریان گرمایی ایجاد شده از یک منبع
گرمایی مناسب استفاده می شود.
تماس لحظه ای:
هرگاه تماس مداوم جسم مورد اندازه گیری با دماسنج با مشکل همراه
باشد از روش تماس لحظه ای استفاده می شود.
ترموکوپل های یکبار مصرف:
هرگاه بعلت گرمای زیاد جسم مورد اندازه گیری تماس مداوم جسم با
دماسنج با مشکل همراه باشد.
دماسنج با نشاندهی رنگی:
در این روش برای تخمین دمای جسم مورد اندازه گیری ،ماده ای که
متناسب با دما تغییر رنگ دهد روی جسم مورد اندازه گیری چسبانده می
شود.
روشهای اندازگیری دما:
اندازه گیری دما بر حسب ساختار آشکار ساز عمدتا ً به دو روش زیر
طبقهبندی می شود :
ــ اندازه گیری دما به روش تماسی
ــ اندازه گیری دما به روش غیر تماسی
واحد اندازه گیری دما :
کلوین
سلیسیوس یا سانتیگراد
فارنهایت
انتخاب دستگاه اندازگیری:
مزایا و معایب دستگاههای اندازگیریدقت های مورد نیاز-اندازه و نوع سیگنال وقتی که از مبدل استفاده میشود.
انواع دم-اسنج:
دماسنج گازی
دماسنج مایعی
دماسنج انبساط سیال
دماسنج الکتریکی
دماسنج مقاومتی
ترموکوپل
ترمیستور
دماسنج کریستال کوارتز
دماسنج کریستال مایع
پریمومتر
نوار 2فلزی
دماسنج گازی:
این دماسنج شامل حبابی از جنس شیشه ،چینی ،کوارتز ،پالتین یا پالتین ـ ایریدیم می باشد.
قوانین گازها:
حجم مقدار معینی از هر گاز در دمای معین با فشاری که بر آن گاز وارد
میشود ،بطور معکوس ،متناسب است با فشاری که بر آن گاز وارد
میشود.
فشار هر گاز محتوی در حجم معین به ازای هر یک درجه سانتیگراد
افزایش دما ،به اندازه 273/1حجم اولیهاش افزایش مییابد .این دو
قانون مبنای ساخت دماسنجهای گازی قرار گرفت.
خطای موجود در دماسنج گازی :
گاز موجود در فضای مرده در دمایی متفاوت با دمای گاز داخل حباب
است.
گاز داخل لوله موئین که حباب را به فشارسنج وصل میکند ،دارای شیب
دماست.
حباب ،لوله موئین ،حجمهای مزاحم با تغییر دما و فشار تغییراتی را
سبب میشوند.
اگر قطر لوله موئین با مسیر آزاد میانگین مولکولهای گاز قابل مقایسه
باشد ،یک شیب فشار در لوله موئین وجود خواهد داشت.
اثراتی وجود دارند که ناشی از دما و تراکم پذیری جیوه در فشارسنج
هستند.
دماسنج مایعی:
این نوع دماسنج یکی از رایج ترین انواع دماسنجهای مورد استفاده درصنعت و غیره می
باشد .عمدتا این نوع دماسنج را بعنوان دماسنجهای جیوه ای یا الکلی می شناسیم.
دماسنج انبساط سیال:
این نوع دماسنج یکی از باصرفه ترین ،رایج ترین و تطبیق پذیر ترین
وسایل اندازگیری دما در صنعت می باشد.همانگونه که مالحظه می شود
با افزایش دما فشار درون حباب که می تواند محتوی مایع ،گاز یا بخار
باشد ،باال رفته و توسط فشار سنج اندازه گیری می شود.
دماسنج الکتریکی:
این نوع دماسنجها اصوال کاربردهای فراوانی در صنعت داشته و قادرند از دماهای پایین تا
دماهای بسیار باال را اندازه گیری نمایند.که عمدتا بصورت مقاومتی و ترموکوپل هستند.
دماسنج مقاومتی:
به صورت یک سیم بلند و ظریف است ،معموال آن را به دور یک قاب
نازک میپیچند تا از فشار ناشی از تغییر طول سیم که در اثر انقباض آن
در موقع سرد شدن پیش میآید ،جلوگیری کند.
مزایا:
وسیله ای مناسب برای اندازه گیری دمای میانگین در یک ناحیه ای با
مساحت مشخص
ــ عدم نیاز به پیوندگاه مرجع یا مشابه آن
ــ دقت باال در اندازه گیری دما در محدوده معمول و متوسط در مقایسه با
ترموکوپل
معایب:
ــ تأخیر زمانی
ــ احتمال آسیب دیدن در محلهای با ارتعاش شدید
ــ نیاز به آماده سازی حسگر برای خودگرمایی
ترموکوپل:
در این نوع دماسنج از خاصیت انبساط و انقباض اجسام جامد استفاده میگردد .ترکیبی از دو هادی غیر همجنس که بطور
الکتریکی به هم پیوند داده میشوند.
مزایا:
عملی بودن اندازه گیری دما در سطح کوچک
ــ قابلیت کاهش تأخیر زمانی
ــ مقاوم در برابرارتعاش و شوک مشابه آن
ــ وسیله ای مناسب برای اندازه گیری اختالف دما
معایب:
نیاز به پیوندگاه مرجع
ــ ضرورت در نظر گرفتن خطاهای ناشی از پیوندگاه مرجع و سیم های
جبرانی
ترمیستور:
ترمیستور نوعی مقاومت حساس به دماست که به وسیله تغییرات دمایی مقاومتش تغییر میکند
مزایا:
ــ عملی بودن اندازه گیری دما در بخش کوچکی
ــ عدم نیاز به پیوندگاه مرجع یا مشابه آن
ــ حساسیت بسیار باال
معایب:
ــ غیر خطی بودن رابطه بین مقاومت و دما و محدودیت گستره کاری دما
ــ نیاز به آماده سازی حسگر برای خودگرمایی
ــ احتمال خرابی ناشی از شوک
دماسنج کریستال کوارتز:
یک روش جدید و بسیار دقیق اندازه گیری دما بر مبنای حساسیت فرکانس
تشدید کریستال کوارتز به تغییر دما استوار است.
دماسنج کریستال مایع:
کریستالهایی ،که از استرهای کلسترول ساخته شده اند پاسخ جالبی به دما از خود نشان
می دهند به این دماسنج ها کریستال مایع گفته میشود.
پیرومتر:
پیرومتر یا ترموالکتریک -اساس این ترمومتر بر این خاصیت است که اگر فصل مشترک دو سیم فلزی مختلف را حرارت دهیم جریان برق در آنها برقرارمیشود.
نوار 2فلزی:
2قطعه فلز که دارای ضریب انبساط حرارتی مختلف هستند با یکدیگر
پیوند داده میشوند.
مزایا:
این سیستم ساختمانی ساده دارد و ارزان و با دوام است .در حمل و نقل یا هنگام نصب کمتر دچار صدمات شده و ضایعات کمتری دارد.اندازهگیری با آن ساده است و به مهارت خاصی نیاز ندارد.نیروی محرک برای جابهجایی عقربه و قلم ثبات به اندازه کافی قوی است.این سیستم از نظر حساسیت ،ثابت زمانی و درستی در مصارف صنعتی کاربرد دارد.
معایب:
برای جبران روند تغییر ،این سیستم باید هر چند وقت یکبار مورد آزمون قرار گیرد. در مورد دماسنج پر شده با نشاندهی سیستم فشار ،حسگر گرمایی معموالؤ بزرگ است. در دماسنج پر شده با نشاندهی سیستم فشار قرار دادن حسگر گرمایی در فاصله 10متری از مکانیسم نشاندهی یا بیشتر از آن توصیه نمیشود. -در صورت آسیب دیدگی بخشی از سیستم فشار ،تنها تعویض بخش آسیب دیده کافی نیست.
اندازگیری تشعشعی دما:
آذرسنج ()Optical Pyrometer
آذرسنج ()Optical Pyrometer
این نوع دماسنج که به آن دماسنج غیر تماسی هم گفته می شود ،بر پایه
رنگ نور انتشار یافته از جسم بوده است.
طرز کار:
نور ایجاد شده توسط جسم از درون اپتیکال گذرانده میشود.در برخورد این نور با
فیلمان عبور خواهد کرد که تعیین کننده میزان دمای جسم است.
انواع آذرسنج:
آذرسنج تابشی
آذر سنج نوری
آذرسنج تابشی:
اصول کارکرد آذرسنج تابشی بر پایه یک منبع تابشی استاندارد به نام جسم
سیاه یا تابشگر کامل قرار دارد.
آذر سنج نوری:
اینکه اصول کارکرد آذر سنج نوری با اذر سنج تابشی یکسان است اما آذر سنج نوری با
طول موج منفرد یا نوار باریکی از طول موج طیف مرئی کار میکند.
برخی مزایای آذرسنجهای نوری و تابشی عبارتند از:
.1اندازه گیری دماهای باال؛
.2اندازه گیری دمای اجسام دور از دسترس؛
.3اندازه گیری دمای اجسام کوچک یا متحرک؛
.4هیچ یک از قسمتهای دستگاه در معرض آثار مخرب گرما نیست.
محدودیتهای آنها عبارتند از:
چون سازگاری نورسنجی بستگی به قضاوت فردی دارد ،خطاهایی روی
می دهد؛
به خاطر وجود دود یا گاز بین ناظر و منبع اشتباهاتی پدید می آید؛
بسته به میزان انحراف از شرایط تابشگر کامل خطا ایجاد می شود.