دیالیز

دیالیز

اسلاید 1: به نام خداوند بخشنده مهربانموضوع : دیالیز dialysisاستاد مربوطه : جناب آقای علی سلطانیتهیه و تنظیم : محمدرضا خاکسار

اسلاید 2: مروری بر آناتومی و فیزیو لوژی کلیه کلیه ها یک جفت اعضای خلف صفاقی می باشند.کلیه ها از دو بخش قشری به قطر 1 سانتی متر و مرکزی تشکیل شده است.بخش مرکزی را هرم های کلیوی تشکیل داده که رأس این هرم ها به داخل کالیس ها باز می شود.از به هم پیوستن کالیس ها لگنچه کلیه به وجود آمده که به حالب منتهی می شود.حالب ها به مثانه ختم شده و مثانه ادرار را از طریق پیشابراه خارج می کند.در کلیه ها مایعی شبیه پلاسما از طرق مویرگ های گلومرول به داخل توبول های کلیوی فیلتره می شود.به تدریج که این مایع فیلتره شدهدر طول توبول گیش می رود,بر اثر روند جذب مجدد توبولی و ترشح توبولی حجم آن کاهش یافته و ترکیب آن تغییر می کند و ادرار را تشکیل می دهد.

اسلاید 3: آناتومی کلیه

اسلاید 4: مروری بر آناتومی و فیزیو لوژی کلیهبخشهای اصلی هر کلیه : دو بخش کورتکس (قشری) و مدولا (مرکزی)بخش قشری کلیه : به قسمتی از کلیه که بین کپسول و بخش مرکزی کلیه قرار گرفته است، بخش قشری کلیه می گویند. در این بخش نفرون ها قرار گرفته اند.بخش مرکزی کلیه :بخش مرکزی کلیه نمایی هرمی شکل دارد که قاعده  هر هرم به سمت بخش قشری قرار گرفته است و راس آن به سمت لگنچه می باشد. در بین دو هرم انشعاباتی از بخش قشری قرار دارند که ستون های کلیه نامیده می شوند.

اسلاید 5:

اسلاید 6: مروری بر آناتومی و فیزیو لوژی کلیهاعمال اصلی کلیه عبارتند از1. تنظیم تعادل آب و الکترولیت 2. تنظیم تعادل اسید و باز3. دفع فرآورده های زاید متابولیک و مواد شیمیایی خارجی تنظیم فشار خون شریانی 4. ترشح هورمونها (نظیر اریتروپویتین و رنین) 5. سنتز گلوکز از اسیدهای آمینه (گلوکونئوژنز) 6. تبدیل ویتامین دی به فرم فعال مهم ترین عملکرد کلیه ها ثابت نگه داشتن حجم و ترکیب مایعات بدن می باشد

اسلاید 7: پاتوفیزیولوژی کلیهبر اساس قطعه ای از نفرون که بیشترین گرفتاری را دارد میتوان بیماری های کلیه را طبقه بندی کردگلومرونفریت و شکل های گوناگون سندروم نفروتیک عمدتا گلومرول کلیه را مبتلا میکند.بیماری های عروقی وسموم باعث گرفتاری توبول ها می شوند.انسداد در مسیر خروج ادرار ناشی از سنگ ها,پروتئین ها و یا سایر مواد در لوله جمع آوری کننده ادراری ممکن است به صدمه ی تمام قسمت های نفرون و هیدرو نفروز منتهی می شود.اگر صدمه کلیوی شدید باشد,نارسایی کلیه ایجاد می شود.نارسایی کلیه وضعیتی است که عملکرد کلیه قادر نیست مواد شیمیایی بدن را در حد طبیعی کنترل کند و میتواند حاد یا مزمن و مرحله نهایی باشد.

اسلاید 8: پاتوفیزیولوژی کلیهنارسایی حاد ناگهانی شروع شده و حدود 50% نفرون ها درگیر می شوند.طول مدت آن 4_2 هفته و حداکثر 3 ماه است و با مراقبت خوب عملکرد کلیه بر می گردد.در بعضی مواقع مرگ ممکن است اتفاق افتد.نارسایی مزمن شروع تدریجی داشته و ممکن است ماه ها تا سال ها طول بکشد.حدود 95_90 % نفرون ها را درگیر کرده و مدت آن دائمی است و بدون استفاده از درمان جایگزینی مثل دیالیز یا پیولند با مرگ همراه است.

اسلاید 9: پاتوفیزیولوژی کلیهبیماری های مرحله نهایی نتیجه ی از دست دادن عملکرد کامل یا ناقص کلیه ها است.از دست دادن عملکرد کلیه باعث اورمی می شود که یک افزایش تدریجی در سطح متابولیسم های حاصل از تجزیه پروتئین موجود در گردش خون می شود.عدم درمان به موقع موجب می شود که سطح این مواد سمی در نهایت به سطح کشنده برسد.نارسایی حاد و مزمن کلیه می تواند به مرحله نهایی تبدیل شود,گرچه نوع مزمن بیشتر به مرحله نهایی تبدیل می شود.

اسلاید 10: تعریف دیالیز (dialysis)عبور مواد از میان یک غشاء نیمه تراوا به طرف دیگردیالیز در پزشکی:مبادله موادی از میان غشاء نیمه تراوا بین خون بیمار و محلول شیمیایی است که ترکیب الکترولیکی آن مشابه ترکیب الکترولیتی پلاسما می باشد.

اسلاید 11:

اسلاید 12: اهداف درمان با دیالیز1) خارج نمودن محصولات نهایی و زاید ناشی از متابولیسم پروتئین از بدن2) حفظ یک غلظت مناسب و بی خطر از الکترولیت های سرم3) تصحیح اسیدوز و تأمین سیستم بافری بیکربنات در خون4) خارج نمودن مایعات اضافی از بدن

اسلاید 13: موارد استفاده دیالیزنارسایی حاد و مزمن کلیههیپرکالمی شدیداسیدوز شدیددرمان ادم مقاوم به درمان های معمولیخارج نمودن سموم خاص و مهلک و داروهابدنبال پیوند کلیه در صورتی که کلیه پیوندی بلافاصله عملکرد مناسبی نداشته باشد.

اسلاید 14: تأثیر دیالیزتاثیر دیالیز 3 سطح خوب ، متوسط و ضعیف دارد کنترل خوب علائمی مانند: علائم گوارشی، گیجی و منگیکنترل متوسط علائمی مانند:اختلال در تعادل آب و الکترولیت ها و اسیدوز، نارسایی قلب، افزایش BP ، پریکاردیت، آنمی، نوروپاتی و آمنورهکنترل ضعیف علائمی مانند: آترواسکلروز، کاهش رشد قبل از بلوغ و عدم بلوغ، و کاهش میل جنسی

اسلاید 15: اساس فیزیولوژیک دیالیز1) انتشار: حرکت ذرات از یک ناحیه با غلظت زیاد به یک ناحیه با غلظت کمتر از میان یک غشاء نیمه تراوا2) اسمز: حرکت آب از میان یک غشا نیمه تراوا از یک ناحیه با غلظت کم ذرات (با فشار اسمزی کم) به یک ناحیه با غلظت بالاتر ذرات (با فشار اسمزی زیاد)3) اولترافیلتراسیون: حرکت مایع از میان یک غشاء نیمه تراوا در اثر یک اختلاف فشار مصنوعی ( به صورت مثبت یا منفی)

اسلاید 16: اساس فیزیولوژیک دیالیز

اسلاید 17: زمان شروع درمان دیالیز:الف) دیالیز اجباری تأخیری:شروع دیالیز با GFR کمتر از10- 5 درصد در دقیقه و در حضور علائم بالینیمحدودیت دریافت پروتئینباقیماندن علائمی مانند هیپرلیپیدمی و آترواسکلروز، نوروپاتی، و اختلالات هورمونیب) دیالیز اختیاری زودهنگام:شروع دیالیز با GFR بین 15- 10 درصدآزادی در رژیم غذاییپیشگیری از بروز یا پیشرفت عوارض اورمیمورد توجه بیماران نیازمند به پیوند کلیه، کودکان مبتلا به CRF و بیماران جوان

اسلاید 18: انواع دیالیزروش های درمانی در دیالیز به دو صورت همو دیالیز(دیالیز خونی) و دیالیز صفاقی می باشد 1) همودیالیز2) دیالیز صفاقینکته: در نارسایی کلیه هنگامی که GFR به کمتر از 10% برسد و نفرون های فعال کلیه به 5% تقلیل یابد باید دیالیز صورت گیرد

اسلاید 19: همودیالیزموارد استفاده:1) روش درمانی برای بیماران نارسایی حاد و مزمن کلیه2) خارج نمودن سریع مواد سمی و داروییدر همو دیالیز خون شریانی بیمار که حاوی مواد زائد یا سمی است به دستگاه همودیالیز آمده در ان جا پس از تصویه مجددا به جریان خون بیمار بر میگردد.در همودیالیز خون قبل از ورود به دستگاه هپارینه می شود.همودیالیز موجب نوتوانی و افزایش طول عمر بیمار می شود ولی باعث بهبودی کلیه نمی شود و بیمار باید تا اخر عمر یا تا زمان پیوند کلیه همودیالیز شود.

اسلاید 20:

اسلاید 21: همودیالیزجهت انجام همودیالیز موفق وجود سه عامل ضروری است:1) دستگاه همودیالیز2) مایع دیالیز مناسب3) دسترسی به گردش خون بیمار

اسلاید 22: دستگاه همودیالیزاز چهار بخش اساسی تشکیل شده است:1) سیستم تحویل خون به دستگاه همودیالیز(پمپ دستگاه)2) سیستم تحویل مایع دیالیز به دستگاه همودیالیز3) صافی (دیالیزر)4) سیستم مانیتورینگ دستگاه همودیالیز

اسلاید 23: قسمت های مختلف دستگاه همودیالیز 1) سیستم تحویل خون به دستگاه(پمپ دستگاه)خون به وسیله یک پمپ گردشی از مسیرهایی که به وسیله وسایل مناسب فشار و جریان ان اندازه گیری می شود , تحویل صافی دستگاه همودیالیز شده و پس از تصویه به گردش خون بیمار بر می گردد.میزان تحویل خون به دستگاه 300_200 سی سی در دقیقه است.این میزان را به وسیله تنظیم کننده دستگاه می توان تغییر داد.میزان تحویل خون به دستگاه در بالغین حدودml 250-150 نکته :در سالمندان و بیماران قلبی و همچنین در جلسات اول همودیالیز، باید دور پمپ کمتر تنظیم شود (خطر سندرم عدم تعادل)

اسلاید 24: قسمت های مختلف دستگاه همودیالیز 2) سیستم تحویل مایع دیالیز به دستگاهاین مایع به وسیله یک منبع ذخیره ای یا یک سیستم تنظیم کننده اتوماتیک به دستگاه همودیالیز وارد می شود.در اکثر سیستم ها مایع دیالیز یک بار در طول پرده صافی در جهت مخالف جریان خون با سرعتی حدود 500 سی سی در دقیقه عبور می کند

اسلاید 25: قسمت های مختلف دستگاه همودیالیز 3) دستگاه دیالیز کننده یا دیالیزر(صافی)به صورت محفظه استوانه ای یا مکعبی بوده که از یک غشاء نیمه تراوا تشکیل شده است.این غشاء محفظه را به دو قسمت تقسیم نموده,که در یک طرف محفظه ی خون بیمار و در طرف دیگر محفظه ی مایع دیالیز جریان دارد.دیالیزور ها معمولا به 3 نوع زیر می باشند:1) دیالیزور های قرقره ای یا کویلی Coil 2) دیالیزور های با صفحات مسطح3) دیالیزور با رشته ها یا فیبر های تو خالی یا نوع مویرگی