روستای ورکی

روستای ورکی

اسلاید 1: روستا 1

اسلاید 2: فهرستشناخت موقعیت جغرافیایی استان،شهرستان،منطقه موقعیت جغرافیایی شهرستان، حدود و وسعت، توپوگرافي و ژئومرفولوژي شهرستان ساريوضعيت اقليمي درجه حرارت، بارندگی، رطوبت علل پیدایش و سیر و تحولشناخت حوزه نفوذ و چگونگی تامین نیاز معرفی کلی روستا موقعيت جغرافيايي و تقسيمات سياسي، محدوده اراضي كشاورزي،منابع طبیعی روستا،ويژگيهاي جمعيتي روستا،جمعیت و خانوار،ساختار جمعیت ، سواد ،آموزش،کشاورزی،دامداری ،صنعت،خدمات،تاسیسات زیربناییبافت روستا

اسلاید 3: عوامل موثر در شکل گیری بافت،محله،نشانه های معماری،نحوه توزیع کاربری ها و سرانه موجود در بافت،مسکونیتجاری، آموزشی،بهداشتی درمانی،مذهبی،فرهنگی،اداری ،آموزشی،صنعت،تاسيسات و تجهيزات روستايي،گورستان،برقتلفن،نحوه دفع فاضلاب،سوخت،حمل و نقل،شبکه معابربررسی شبکه های ارتباطیالگوی شبکه،عملکرد شبکه،گذرها و دسترسی هاشناخت کیفیت ابنیهبررسی مالکیتبررسی معماریپلان ها و نما هاتجزیه و تحلیل و پیشنهاداتپشبینی آینده روستا

اسلاید 4: شناخت موقعیت جغرافیایی استان

اسلاید 5: موقعیت جغرافیایی شهرستانشهرستان ساري بين 52 درجه و 56 دقيقه تا 53 درجه و 59 دقيقه طول شرقي و 35درجه و 58 دقيقه تا 36 درجه و 50 دقيقه عرض شمالي واقع شده است .شهرستان ساري داراي 5 بخش( چهاردانگه , دودانگه ، كليجان رستاق , مركزي و مياندورود) , سه نقطه شهري 15 دهستان , 470 آبادي شامل 371 آبادي داراي سكنه و 99 آبادي خالي از سكنه مي باشد.

اسلاید 6: حدود و وسعت اين شهرستان باوسعت 3/3685 كيلومتر مربع 5/15 درصد از مساحت كل استان را شامل مي شود . اين شهرستان از شمال به درياي خزر , از جنوب به استان سمنان , از شرق به شهرستان نكا و از غرب به شهرستانهاي جويبار , قائمشهر و سوادكوه محدود مي شود .

اسلاید 7: توپوگرافي و ژئومرفولوژي شهرستان ساريشهرستان ساري شامل دو بخش جلگه اي و كوهستاني است . اراضي جلگه اي جزء ‏‏‎‎‏‏زمين هاي كم ارتفاع و حاصل آبرفتهاي بين رودخانه اي مي باشد كه داراي شيب كم و گاهي پستي و بلندي جزئي مي باشد . رودخانه تجن كه از دامنه هاي البرز سرچشمه مي گيرد رسوبات ريز خود را كه از مواد آهكي دوره كرتاسه است ، در اين اراضي به جاي گذاشته است . در اراضي كوهستاني ، از سلسله جبال البرز كه در منتهي اليه جنوبي شهرستان واقع است و ارتفاع متوسط آن در حدود 300متر است ،7رشته فرعي در جهت تقريباً جنوبي به شمال و مايل به غرب منشعب و در 5 الي 30كيلومتري درياي خزر با زمين يكسان مي گردد . از قلل مرتفع ، شعبات هفتگانه ، جلم كوه بين دره زارم رود و گرم آب رود و قله جنوبي دشت فريم از ساير قلل مرتفع تر است . به طور كلي جهت شيب شهرستان ساري از جنوب به شمال است .

اسلاید 8: وضعيت اقليمي درتقسيم بندي ناحيه اي ايران ، سواحل درياي خزر به علت هم آهنگي در ارتفاع ويژگيهاي اقليمي كه بالطبع شرايط معيشتي خاصي را به وجود مي آورد ، ناحيه جغرافيايي متمايزي را تشكيل مي دهد . شهرستان ساري نيز از نظر تقسيمات اقليمي جزو ناحيه معتدل خزري محسوب مي شود. به علت عوامل جغرافيايي ، اختلاف چندي در سواحل شرقي و سواحل غربي اين ناحيه بوجود آمده است كه ساري ويژگيهاي اقليمي شرق خزر را مي گيرد . اين نوع اقليم به آب و هواي صحرايي مديترانه اي نيز معروف است .با اين وجود شهرستان ساري را با توجه به شرايط ارتفاعي و استقرار در جلگه و كوهستان مي توان به دو ناحيه تفكيك كرد . در ناحيه جلگه اي هوا تقريباً گرم و مرطوب با تابستان هاي گرم در ناحيه كوهستاني هوا نيمه مرطوب و سرد و با تابستان هاي خنك مي باشد .

اسلاید 9: درجه حرارت در شهرستان ساري هر چه از شمال ( كرانه هاي درياي خزر ) به سمت جنوب ( ارتفاعات البرز ) پيش مي رويم و هر چه از شرق به غرب شهرستان مي رويم ، از ميزان درجه حرارت كاسته مي شود . بر اساس آمار ايستگاه سينوپتيك ساري در سال 1380 ، بهمن ماه بادماي متوسط 9/8 درجه سانتي گراد سردترين ماه و دي و آذر بادماي 9/9 و 12 درجه از ماه هاي سرد بوده اند . همچنين گرمترين ماه منطقه مرداد بادماي متوسط 3/28 درجه بوده و تير و شهريور با 26 و 5/25 درجه از ماه هاي گرم بوده اند حداكثر مطلق درجه حرارت بادماي 37 درجه در ماه ارديبهشت و حداقل مطلق درجه حرارت در ماه بهمن با 2/0- درجه بوده است .

اسلاید 10: بارندگي ساري مانند اكثر مناطق سواحل درياي خزر داراي بارندگي فراوان است . به طوري كلي بهار در سواحل خزر فصل خشكي است و در تابستان بر خلاف ساير نقاط كشور بارندگي نسبتا زياد است . زمستان و بويژه پاييز نيز از لحاظ ريزش غني مي باشد .بر اساس آمار ايستگاه سينوپتيك ساري در سال 1380 متوسط بارندگي ساليانه ساري 1/591 ميلي متر بوده است از نظر توزيع ماهيانه بارش آبان با 126 ميلي متر پر بارانترين ماه و آذر و دي با 7/94 و 1/59 از ماه هاي پر باران بوده اند و مرداد با 3/9 ميلي متر كم باران ترين ماه و تير و فروردين با 7/13 و 1/22 ميلي متر از ماه هاي كم باران بوده اند .با بررسي آمار بارندگي ايستگاه سينوپتيك ساري مشخص شده است كه برخلاف توضيحات فوق فصل تابستان كم باران تر از فصل بهار بوده است .

اسلاید 11: رطوبت بر اساس آمار ايستگاه سينوپتيك ساري در سال 1380 در طي ماه هاي مختلف سال بين حداكثر 5/79 درصد در شهريور و حداقل 69 درصد در مرداد متغيير بوده است . گرايش تقليل رطوبت مختصر رطوبت نسبي از غرب به شرق و از شمال به جنوب است . بدين نحو كه هرچه بيشتر از ساحل دور مي شويم ، ميزان رطوبت نسبي نيز كاهش مي يابد .

اسلاید 12: علل پيدايش روستا و سیر تحولاز مهمترين دلايل پيدايش روستاي وركي موقعيت مكاني و فضايي مناسب ، فراواني آب ، منابع طبيعي نظير جنگل و مراتع جنگلي و اراضي زراعي بوده است .

اسلاید 13: از نظر وجه تسميه ، وركي يعنن كنار كوه . كه به دليل موقعيت طبيعي روستا كه در كنار كوه استقرار يافته به اين نام شهرت يافت . از نظر فرهنگي و اجتماعي ، سكونت در روستا از گذشته هاي دور رايج بوده و ساكنان اوليه كه در اين مكان مي زيسته اند اقوام بومي مازندراني بوده اند . روستا داري چند طايفه مهم نظير سامرزي ، حسنعلي ، علسارو و دوردطوار مي باشد كه داراي زندگي مسالمت آميز مي باشند و كمتر اختلافات قومي و قبيله اي مشاهده مي شود . زبان اهالي روستا فارسي با گويش مازندراني و دين آنها اسلام ومذهب شيعه مي باشد .

اسلاید 14: شناخت حوزه نفوذ و چگونگی تامین نیاز حوزه نفوذ يك سكونتگاه را مي توان از طريق روش هاي مختلف مشخص كرد . يكي از اين روش ها ، روش تحليل جريان ها است. اين جريانها شامل فعاليت هاي اقتصادي، اجتماعي ، سياسي ، خدماتي هستند . براي تعيين حوزه نفوذ روستاي وركي ، شاخصهاي آموزشي ( مدرسه ابتدايي و راهنمايي ) بهداشتي و درماني ( خانه بهداشت ) ، اداري ( مخابرات ) ، تجاري ( فروشگاه و شركت تعاوني روستايي ) مورد بررسي قرار گرفته است. . بر اساس بررسي هاي به عمل آمده ، هيچ روستايي از خدمات موجود روستاي وركي استفاده نمي كند و بنابراين اين روستا فاقد روستاي حوزه نفوذ مي باشد .

اسلاید 15: شناخت حوزه نفوذ و چگونگی تامین نیاز

اسلاید 16: موقعيت جغرافيايي و تقسيمات سياسي موقعيت مطلق روستاي وركي در دهستان تنگه سليمان بخش كليجان رستاق به مركزيت پايين هولار ساري واقع شده است . فاصله اين روستا از مركز شهرستان و استان 32 كيلومتر است كه در 53 درجه طول جغرافيايي و 36 درجه عرض جغرافيايي واقع شده است .موقعيت نسبي روستاي وركي از سمت شمال به روستاي آقمشهد، از غرب به جنگل هاي انبوه ، از جنوب به روستاي قارنسرا ، شرق به رودخانه تجن و جاده ساري دودانگه محدود مي شود . فاصله اين روستا تا جاده ساري – دودانگه 4 كيلومتر است .معرفی کلی روستا

اسلاید 17:

اسلاید 18: محدوده اراضي كشاورزي اراضي ديمي اراضي ديمي كلاً در اراضي شيب دار اطراف روستا قرار دارند . وجود بارندگي مناسب در كليه فصول سال اين امكان را فراهم نموده تا در اراضي شيب دار روستا محصولات مناسبي بعمل آورند . بطور كلي مي توان گفت كه حدود اراضي زراعي ديمي در غرب ، جنوب و شمال محدود به جنگل است .اراضي زراعي روستاي وركي به دو دسته تقسيم مي شوند : 1) آبي 2) ديمي

اسلاید 19: اراضي آبي اراضي آبي كه مخصوص كشت برنج است، در اطراف رودخانه تجن قرار دارند. اراضي زراعي آبي كه در ضلع شرقي روستا در مجاور رودخانه واقع است به اراضي زراعي آبي روستاهاي آقمشهد در شمال ، اراضي زراعي آبي روستاي قارنسرا در جنوب و در شرق به اراضي ديمي روستاي لارما و واستان محدود مي گردند .

اسلاید 20:

اسلاید 21: منابع طبيعي روستامنابع طبيعي روستاي وركي شامل: 1)جنگلهاي انبوه 2) رودخانه و چشمه ها است.منابع آب آشاميدني آب آشاميدني روستاي وركي از طريق چند چشمه كه در دامنه كوه اچو قرار داردتامين و بوسيله لوله به روش ثقلي در سطح روستا توزيع مي گردد . كار لوله كشي و انتقال آب توسط جهاد سازندگي سابق در سال 1363 صورت گرفت و از نظر كيفيت نامطلوب و غير بهداشتي است

اسلاید 22: آب كشاورزي بر اساس اطلاعات حاصله از اهالي و شوراي اسلامي روستا منابع عمده تامين آب كشاورزي روستاي وركي آبهاي سطح الارضي مي باشد . اين منابع در درجه اول رودخانه تجن مي باشد كه اراضي شاليزار روستا را در اطراف اين رودخانه را مشروب مي كند و در درجه دوم رودخانه شيرين رود مي باشد كه از كوه خليفه سرچشمه گرفته و از 3 كيلومتري شرق روستا وارد رودخانه تجن مي گردد . كه در طي همين مسير اراضي زراعي آبي اطراف خود را مشروب مي كند .

اسلاید 23: ويژگيهاي جمعيتي روستافاكتورهاي جمعيتي ساختار سني – جنسي جمعيت ، نرخ رشد ، افزايش ساليانه جمعيت مهاجر فرستي و يا مهاجر پذيري و . . .عوامل تاثیرگذار بر فاكتورهاي جمعيتي اقتصادي – اجتماعي ، سياسي و فرهنگينرخ رشد متوسط نرخ رشد ساليانه روستاي وركي در دهه 55-1345 ، 8/0 درصد ، دهه 65-1355 ، 8/0- درصد ، دهه 75-1365 ،3/4- درصد و در سال هاي 92-1375 ، 5/3- درصد بوده است . بيشترين نرخ رشد جمعيت روستا در دهه 55-1345 با نرخ رشد 8/0 درصد بوده ولي در سال هاي اخير رشد جمعيت به شدت كاسته شده كه نشان مي دهد روستاي وركي به شدت در حال تخليه جمعيت است .

اسلاید 24: دهه 55-45در اين دهه جمعيت روستاي وركي با نرخ رشد 8/0 درصد از 1098 در سال 1345 به 1189 نفر در سال 1355 افزايش يافت . در اين دهه بخاطر اجراي برنامه اصلاحات ارضي و پيامدهاي ناشي از آن ، جمعيت روستا زياد دستخوش تحول نشده است . بطوريكه در طي اين ده سال فقط 91 نفر به جمعيت روستا اضافه گشته اند . اين افزايش ناشي از رشد طبيعي جمعيت است . در اين دهه با شروع مهاجرتهاي روستايي – شهري مواجه هستيم كه مقصد اغلب اين مهاجرين شهر ساري و تهران مي باشد . دلايل اصلي مهاجرت روستائيان در اين دهه نبود امكانات اوليه زندگي نظير آب ، برق ، راه و . . . . نيز پايين بودن ظرفيت هاي اقتصادي روستا دانست .

اسلاید 25: دهه 65-1355 در اين دهه افزايش جمعيت روستاي وركي هماهنگ با ساير روستاهاي استان نبوده است . عليرغم تغيير سياستهاي دولت در مورد كنترل جمعيت و سياستهاي افزايش جمعيتي كه در اين دهه مد نظر بوده ، افزايش جمعيت روستاي وركي به مانند دهه قبل نبوده و در طي اين ده سال نه تنها بر جمعيت روستا اضافه نشد بلكه از 1189 نفر در سال 1355 به 1095 نفر در سال 1365 كاهش يافت . يعني بطور مطلق 94 نفر از جمعيت روستا كم شده است . نرخ رشد جمعيت در اين دهه منفي 8/0 درصد بوده است . به نظر مي رسد مهاجرت هاي خانوادگي اهالي به شهرها بخاطر مشكلات اقتصادي و رفاهي از دلايل كاهش جمعيت روستا بوده است . بطوريكه تعداد خانوار اين روستا در سال 55 از 236 خانوار به 204 خانوار در سال 1365 كاهش يافت . اين در حالي بود كه بعد خانوار از 5 نفر به 4/5 نفر افزايش يافته است .

اسلاید 26: دهه 75-65 در اين دهه جمعيت روستاي وركي با نرخ رشد 3/4- درصد از 1059 نفر در سال 1365 به 704 نفر در سال 1375 رسيد . كه نسبت به دهه قبل 355 نفر از جمعيت آن كاسته شده است . همانطور كه ملاحظه مي شود كاهش جمعيت در اين دهه خيلي شديدتر از دهه هاي قبل بوده است . در اين دهه نه تنها مهاجرت جوانان جوياي كار باعث كاهش جمعيت روستا شده است، بلكه مهاجرت خانوادگي روستائيان به شهرها نيز در اين امر دخيل بوده اند . بطوريكه مثل دهه قبل تعداد خانوار روستا بطور متوسط در اين سال 22 خانوار كمتر از دهه قبل شده است . علت مهاجرفرستي همانطوريكه قبلاً اشاره شد ،توان اقتصادي پايين روستا و در نتيجه ناتواني در نگهداشت جمعيت و جاذبه هاي مقصد مهاجرين دانست .

اسلاید 27: دهه 82-75بر اساس آمار خانه بهداشت روستاي وركي جمعيت اين روستا تا مرداد ماه سال 1392 ، 530 نفر عنوان گرديده است كه نسبت به آمار خانه بهداشت در سال 1375 ، 331 نفر از جمعيت روستا كاسته شده است . نرخ رشد5/3- درصد روستا در اين دهه نشان مي دهد علاوه بر اينكه نرخ رشد طبيعي روستا بلحاظ بالا بودن سن افراد كاسته شده است، روستا هنوز مثل دهه هاي گذشته مهاجرت فرستي شديدي داشته است. وهمانند دهه هاي گذشته هم خانوارها دست به مهاجرت مي زنند و هم افراد جوان تحصيل كرده .

اسلاید 28: جمعیت و خانوارتعداد خانوار روستاي وركي از 203 خانوار در سال 1345 به 236 خانوار در سال 1355افزايش و در سالهاي1365 و1375بترتيب به 204 و182 خانوار كاهش يافت . بر اساس اطلاعات حاصل از خانه بهداشت روستا در سال 1392 تعداد خانوار روستا به 156 خانوار كاهش يافت . بعد خانوار نيز بر حسب سال هاي فوق به ترتيب 4/5 ، 5 ، 4/5 ، 9/3 و 4/3 نفر بوده است . نكته قابل توجه در مورد تعداد خانوارهاي روستاي وركي اين است كه روند كاهش تعداد خانوار از روند شديد كاهش تعداد جمعيت متعادل تربوده است . اين امر نشان مي دهد كه افراد جوان خانوارهاي روستايي بيشتر در معرض مهاجرت بوده اند به طوري كه بعد خانوار روستا در سال 1392 به 4/3 نفر رسيده است .

اسلاید 29: تحولات جمعيت روستاي وركي طي سال هاي 92-1345نرخ رشدبعد خانوارخانوارجمعيتشاخص نرخ رشدبعد خانوارخانوارجمعيتسال -4/5203109813458/05236118913558/0-4/5204109513653/4-9/318270413754/2-5/41908611375*5/3-4/31565301392*

اسلاید 30: ساختار جمعیت تركيب سني جمعيت روستاي وركي برعكس كل كشور و استان از بافتي جوان برخوردار نبوده است، بطوريكه بر اساس نتايج حاصل از سرشماري عمومي نفوس مسكن سال 1375 حدود 31 درصد از جمعيت در گروههاي سني 14-0 سال ، 57 درصد در گروه هاي سني 64-15 سال و 12 درصد در گروه هاي سني 65 سال و بالاتر قرار داشته اند . اين ويژگي در سال 1392 تشديد مي گردد . بطوريكه بر اساس آمار خانه بهداشت روستا از مجموع 530 نفر جمعيت موجود در روستاي وركي 42 نفر معادل 8 درصد در گروههاي سني 14-0 ، 354 نفر معادل 67 درصد در گروههاي سني 64-15 سال و تعداد 134 نفر معادل 25 درصد در گروههاي سني بالاتر از 65 سال قرار داشته اند .با مقايسه آمار سال 75 سرشماري عمومي و آمار خانه بهداشت روستا ، تغييرات قابل ملاحظه اي در تركيب سني جمعيت روستا مشاهده گرديده است . بطوريكه جمعيت 14-0 در سال 92 نسبت به سال 75 ، 4 برابر كاهش يافته و جمعيت در گروه سني 65+ سال نيز دو برابر افزايش يافته است، كه متاثر از اعمال سياستهاي كنترلي جمعيت و اثر بخشي اين سياستها در روستا و نيز مهاجرت جوانان در سن زاد و ولد از روستا به سوي شهرها و بازگشت سالخوردگان به زادگاه خود است.

اسلاید 31: جمعيت روستا به تفكيك جنس و گروه سني در سال 1392زنمردجمعگروه سنی1-01454-186149-58152314-1027235019-1522456724-2039468529-2512152734-301572239-35831144-401482249-451021254-501992859-5517133064-60

اسلاید 32: مهاجرتمهاجرت به عنوان يكي از مهمترين شاخصهاي جمعيتي تاثيرات بسزايي بر ابعاد كمي و كيفي جمعيت چون ساختار سني ، جنسي و . . . دارد . مهاجرت در هر كانون زيستي غالباً به دو صورت( به خارج و يا مهاجرفرستي و مهاجرت به داخل يا مهاجر پذيري) مورد مطالعه قرار مي گيرد . مهاجرت از لحاظ زماني ممكن است دائمي باشد يا فصلي و موقت .

اسلاید 33: از خصيصه هاي جمعيتي اغلب نقاط روستايي كشوراز خصيصه هاي بارز سكونتگاههاي شهريعلتروستاي وركي در طي سال هاي 92-1375 مهاجر فرست بوده است . طي اين دوره 320 نفر از جمعيت روستا بر اثر مهاجرفرستي كاسته شده است . به اين ترتيب روستاي وركي با مهاجرفرستي شديد مواجه بوده و در حال تخليه شدن مي باشد . اين پديده از دهه 65-1355 آغاز گشته به نحوي كه جمعيت آن از 1189 نفر در سال 1355 به 530 نفر در سال 1392 كاهش يافته است .مهاجر فرستي مهاجر پذيري عدم تعادل در سازمان فضايي ملي كشور

اسلاید 34: مهاجرت فصلي هر چند روستاي وركي در طي دهه هاي اخير شديداً مهاجر فرست بوده است و هر دهه جمعيت آن نسبت به دهه هاي قبل كمتر شده است ، ولي بلحاظ وجود اراضي زراعي مرغوب و چشم اندازهاي طبيعي زيبا ، تعداد زيادي از خانوارهاي روستايي در طي فصل گرم سال به روستا مراجعت نموده و طي 6 ماه از سال در اين روستا به فعاليت كشاورزي مي پردازند . اين مهاجرين در فصول غير زراعي بخاطر نبود فعاليت جنبي و نيز پايين بودن سطح زير كشت مجبورند به شهرها جهت كسب درآمد بيشتر برگشت نمايند . تعداد اين مهاجرين بنا به گفته شوراي محل تقريباً حدود 700 نفر مي باشند .

اسلاید 35: سوادبر اساس اطلاعات حاصله از سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1375 از مجموع جمعيت 6 ساله و بالاتر روستاي وركي (638 نفر) 377 نفر معادل 59 درصد افراد باسواد بوده اند . همچنين در اين سال نسبت مردان باسواد 2/64 درصد و زنان باسواد 2/55 درصد بوده است .از جمله عوامل موثر در پايين بودن سطح سواد در روستاي وركي بالا بودن تعداد جمعيت سالخورده نسبت به جمعيت جوان و نيز مهاجرت جوانان تحصيلكرده به نقاط شهري دانست .

اسلاید 36: در حال حاضر آموزش رسمي در مقطع ابتدايي در يك فضاي آموزشي بصورت مختلط ارائه مي گردد . در اين مقطع 19 دانش آموز پسر و 14 دانش آموز دختر مشغول تحصيل مي باشند .دانش آموزان پسر و دختر در مقطع راهنمايي قبلاً در يك فضاي آموزشي مجزا كه در خارج بافت روستا قرار دارد مشغول به تحصيل بودند، اما در حال حاضربدليل كاهش تعداد دانش آموز در هر دو مقطع ابتدايي و راهنمايي كليه دانش آموزان اين دو مقطع در مدرسه ابتدايي شهيد آقائي كه در داخل بافت روستا در پايين محله قرار داردبصورت مختلط مشغول تحصيل مي باشند . تعداد دانش آموزان پسر و دختر در اين مقطع بترتيب 13 و 14 نفر مي باشد . همچنين دانش آموزان پسر و دختر در مقطع دبيرستان جهت ادامه تحصيل به روستاي هولار يا به شهر ساري مراجعه مي نمايند .آموزش

اسلاید 37: ويژگيهاي اقتصاديبر اساس نتايج حاصله از سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1375 از مجموع جمعيت 10 سال بالاي روستا، تعداد 260 نفر معادل 45 درصد به فعاليت اشتغال داشتند . بررسي تركيب اشتغال به لحاظ جنسي بيانگر مشاركت بالاي زنان در انجام فعاليت هاي اقتصادي در اين سال بوده است . بطوريكه 40 درصد از شاغلين روستا را زنان تشكيل مي دادند .

اسلاید 38: از كل جمعيت روستاي وركي در سال 1392 ، 511 نفر معادل 4/96 درصد در سن 10 سال و بالاتر قرار دارند . از مجموع اين 511 نفر 175 نفر معادل 34 درصد شاغل و مابقي خانه دار ، محصل ، بيكار و غيره هستند .در سال 92 از كل شاغلين روستا 150 نفر در بخش كشاورزي ، 20 نفر در بخش خدمات و 5 نفر در بخش صنعت فعاليت داشته اند . به عبارت ديگر از كل جمعيت شاغل روستا در اين سال 7/85 درصد در فعاليت هاي كشاورزي ، 9/2 درصد در بخش صنعت و 4/11 درصد در بخش خدمات فعاليت داشتند .

اسلاید 39: تركيب اشتغال در روستاي وركي به تفكيك گروه هاي عمده فعاليت در سال92قابليتها و توانمنديهاي اقتصادي روستا كشاورزيزراعت و باغداريبيشتر فعاليتهاي كشاورزي روستاي وركي نيز در بخش زراعت و بطور كلي بهره وري مستقيم از زمين استوار است .

اسلاید 40: بيشتر فعاليتهاي كشاورزي روستاي وركي نيز در بخش زراعت و بطور كلي بهره وري مستقيم از زمين استوار است .بر اساس اطلاعات حاصله از مديريت جهاد كشاورزي شهرستان ساري در سال 1392 كل مساحت زمين هاي زير كشت روستاي وركي 215 هكتار است، كه از اين ميزان 100 هكتار به كشت برنج ، 85 هكتار گندم ، 20 هكتار جو ، 5 هكتار به باغات و 5 هكتار به ساير محصولات شامل سويا ، كلزا ، پياز و سير اختصاص داشته است . بدليل وجود سرما در فصل زمستان ، كاشت درختان مركبات در اين روستا معمول نيست و مقدار كمي درختان سياه ريشه كه اكثراً جنبه خودمصرفي دارند در سطح روستا وجود دارد . به اين ترتيب سرانه زمين كشاورزي به ازاي هر نفر 2/1378 مترمربع و به ازاي هر خانوار 6/4056 مترمربع مي باشد . افزايش جمعيت و كمبود زمين زراعي در دهه هاي گذشته منجر به تخريب جنگل و تبديل آنها به زمين زراعي در دامنه هاي مشرف به رودخانه تجن شده است . در حاليكه اين اراضي فقط براي چند سال حاصلدهي خوب دارند و در سالهاي بعد بدليل فرسايش خاكهاي سطحي و نيز بالا بودن هزينه توليد ، از مرغوبيت آنها كاشته مي شود .

اسلاید 41: درآمد حاصله از فعاليتهاي اقتصاديكل درآمد ساليانه حاصل از فعاليت هاي اقتصادي 2186714900 ريال بوده كه سهم بخش هاي كشاورزي و دامداري ، صنعت و خدمات به ترتيب 1874714900 ريال ، 72000000 ريال و 240000000 ريال مي باشد. به اين ترتيب درآمد سرانه خالص براي هر خانوار در روستاي وركي 14017403 ريال و براي هر فرد 4125877 ريال مي باشد . ولي اگر اين درآمد را با مهاجرين فصلي محاسبه نماييم سرانه براي هر فرد 1935145 ريال خواهد شد .

اسلاید 42: دامداري هر چند پرورش دام در روستاي وركي از رونق نسبتاً مطلوبي برخوردار است ولي متاسفانه اين دامها از نوع بومي كم بازده بوده و در جنگلهاي اطراف روستا تاليف مي شوند كه خود آثار سوئي بر پوشش جنگلي منطقه خواهند داشت . با اين حال دامها از منابع مهم اقتصادي برخي خانوارها بشمار مي رود . بر اساس اطلاعات اخذ شده از مديريت جهاد كشاورزي شهرستان ساري در سال 1392 تعداد 250 راس دام در سطح روستاي وركي وجود داشت كه از اين تعداد 85 راس گاو و 195 راس گوسفند بودند . به اين ترتيب سرانه دام براي هر خانوار و هر نفر به ترتيب 6/1 و 47/0 راس مي باشد .

اسلاید 43: دامداري

اسلاید 44: صنعتصنعت ضعيفترين بخش اقتصادي روستا بشمار مي رود . بطوريكه از مجموع شاغلين روستا تنها 5 نفر معادل 9/2 درصد در اين بخش مشغول فعاليت بودند . فاصله زياد از شهر ساري و دور بودن از محور ساري دودانگه و موقعيت نامطلوب باعث شد در سطح روستا صنايع مستقر نشوند . تنها كارگاه موجود در سطح روستا كارخانه شاليكوبي است كه در سطح محلي مشغول فعاليت مي باشد .

اسلاید 45: خدماتامروزه پيشرفت تمدن و بالا رفتن سطح فرهنگ عمومي جامعه بويژه جامعه روستايي از يك سو و وجود موانع طبيعي و فرهنگي درفرايندهاي كشاورزي از سوي ديگر ، عوامل طبيعي در تغيير ساختار فعاليتهاي اقتصادي خانوارهاي روستايي در طي سالهاي اخير بوده است . بطوريكه باعث انتقال تعداد زيادي از شاغلين بخش كشاورزي به ساير بخشها بويژه خدمات شده است . بخش خدمات در روستاي وركي با اشتغال 20 نفر از شاغلين روستا دومين رتبه را در تركيب اشتغال روستا ايفا مي نمايد . شاغلين اين بخش عمدتاً در داخل روستا بصورت مغازه دار و راننده و تعدادي نيز به صورت كارمند در ادارات دولتي داخل و خارج روستا مشغول فعاليت مي باشند . به لحاظ نزديكي به منطقه توريستي سد شهيد رجائي و وجود تپه باستاني و امامزاده در روستا توان مناسبي براي گسترش بخش خدمات دارد .

اسلاید 46: خدمات

اسلاید 47: برق روستا از نظر برق با مشكل مواجه بوده و همه روستا از امكانات برق بهره مند نيستند . شبكه برق رساني نيمه تمام بوده و به شبكه اصلي سراسري وصل نمي باشد .تلفن روستاي وركي صاحب يك خط تلفن مي باشد كه مستقيماً به شهر ساري متصل است . بر اساس اطلاعات حاصله از شوراي اسلامي روستا در آينده نزديك تمامي اهالي صاحب يك خط تلفن با كد مستقل خواهند شد . مكان استقرار مركز مخابرات و تاسيسات آن در زميني به مساحت 1000 مترمربع مي باشد. كه با همكاري مركز مخابرات شهرستان ساري در سطح روستا مشخص گرديده است .تاسیسات زیر بنایی

اسلاید 48: نحوه دفع فاضلاب فاضلابهاي ناشي از پسآب منازل عمدتاً از طريق چاههاي جذبي دفع مي گردند . اما برخي از واحدهاي مسكوني براي اين منظور از جوي هاي حاشيه معابر استفاده مي كنند . كه اين شيوه از دفع فاضلاب مشكلات فراواني بلحاظ بهداشت عمومي و شيوع انواع بيماريها به همراه داشته و لازم است نسبت به ساماندهي آن اقدام گردد .

اسلاید 49: نحوه دفع آبهاي سطحي اين روستا فاقد شبكه جمع آوري فاضلاب است . مسير حركت آبهاي سطحي روستا بر اساس جهات كلي شيب خيابانها و اراضي از شمال به جنوب است . از آنجائيكه معابر روستا فاقد زهكشي هستند در برخي نقاط آبهاي سطحي از روي معابر گذشته و باعث تخريب پوشش شني آن مي گردند . تمامي آبهاي سطحي ناشي از نزولات جوي در روستا به سمت نهر اصلي روستا كه در ضلع جنوبي روستا جاري است سرازير و از آنجا به رودخانه تجن منتقل مي شوند .

اسلاید 50: زباله هاي خانگي زباله هاي خانگي روستا مقداري دفن و سوزانده مي شوند و مقداري هم در دره هاي اطراف روستا و زمينهاي كشاورزي و حاشيه معابر ريخته مي شود كه سيماي زشتي را بوجود آورده و سبب آلودگي محيط زيست و زمينهاي كشاورزي شده است .سوختدر حال حاضر منابع سوختي روستا در درجه اول چوبهاي جنگلهاي اطراف و در درجه دوم نفت سفيد و گازوئيل است . به منظور حفظ جنگلهاي منطقه لازم است تدابيري جهت تغيير نوع سوخت مصرفي روستا صورت گيرد

اسلاید 51: بافت روستا بافت اوليه روستاي وركي از شكل نيمه متمركز برخوردار است كه در اراضي با شيب ملايم مركزي روستا موسوم به معان خيل تكوين و تكامل يافته است . اين محدوده كه شكل گيري آن به زمانهاي قبل از پهلوي مي رسد . از بافتي نسبتاً متراكم برخوردار است ولي هر چه از اين قسمت دور مي شويم از ميزان تراكم كاسته مي شود .

اسلاید 52:

اسلاید 53: عوامل موثر در شکل گیری بافت روستاي وركي از جمله روستاهاي تاريخي شهرستان ساري است . وجود تپه باستاني در فاصله 1 كيلومتري ضلع شمالي روستا دليلي بر اثبات اين سخن است . از اينكه اين تپه باستاني مربوط به چه قرن و چه دوره اي است ، اطلاعات دقيقي در دست نيست . ولي اين مطلب را تاييد مي كند كه زماني مقر اصلي روستا در چنين مكاني قرار داشت و بواسطه عوامل طبيعي نظير زمين لرزه و. . . و يا بواسطه عوامل انساني نظير جنگ و . . . تخريب و متروكه گرديده است و بتدريج اهالي به مكان كنوني درمعان خيل واقع در ميان محله ساكن گرديده اند . بتدريج بعد از افزايش جمعيت در فواصل زماني گوناگون بترتيب محله هاي بالا محله ، پايين محله و اونور محله شكل گرفته اند .

اسلاید 54: محله هسته اوليه روستاي وركي در قسمت مركزي روستا در معان خيل كه امروزه به ميان محله معروف است تشكيل شده است . موقعيت ممتاز يعني شيب مناسب ، دسترسي به آب و رو به آفتاب بودن اين نقطه باعث گرديد در طول زمان جمعيت اوليه در آن ساكن شده و منجر به شكل گيري روستا گردد . بعد از مدتي كه تراكم جمعيت در اين قسمت افزايش يافت بتدريج افراد به حاشيه شمالي رفته و در آنجا محله ديگري به نام بالا محله را شكل دادند . اين قسمت به خاطر شيب تند در سمت شمال و شرق و نيز وجود دره در سمت غرب توان گسترش را گذاشته و در نتيجه در طي گذشت زمان و افزايش جمعيت بتدريج جمعيت اضافي به قسمت جنوبي روستا و همچنين نواحي شرقي روستا كه از شرايط مطلوبتري برخوردار بودند حركت كرد . محله هاي جديدي به نام پايين محله و اونور محله را تشكيل دادند .

اسلاید 55: بلحاظ قدمت و موقعيت مركزي ميان محله اغلب خدمات عمومي نظير مساجد ، فروشگاهها ، نانوايي و حمام عمومي در اين قسمت مستقر هستند . در روستاي وركي محل تجمع و گردهمايي روستائيان عمدتاً در امتداد محور ارتباطي بويژه در تقاطع ها و در مجاورت واحدهاي تجاري و يا در مقابل مراكز مذهبي مي باشد .

اسلاید 56: نشانه های معماری : رويكرد خردمندانه به شرايط اقليمي ، طبيعي ، فرهنگي و محيط زيست و كاربرد بهينه مسالح ساختماني در دسترس در طول ساليان متمادي سبب گسترش شيوه معماري خاصي نظير سقف حلبي و شيرواني در اين روستا و منطقه شده است . اگرچه روند نابودي ساختمانهاي برآمده از شيوه خاص معماري سنتي با هجوم نسنجيده مصالح ساختماني جديد و تقليد از شيوه هاي معماري غير بومي چند ساليست كه آغاز شده ، اما در روستا هاي منطقه بويژه در روستاي وركي از مهمترين ويژگيهاي اين نوع معماري ساختمانهاي چوبي ، گلي با سقف شيرواني مي باشد . كه در آن از چوب و گل جهت ساخت ديوارهاي ساختمان و از سنگ و كاهگل در پي و چوب و حلب در ساخت سقف استفاده مي شود .

اسلاید 57: اجراي غلط بسياري از جزئيات معماري از جمله پي سازي ، ديوار چيني و استفاده از تيرچه هاي ضعيف و نامناسب ، عدم بكارگيري مصالح بادوام و از همه مهمتر قدمت بالاي ساختمانها كه اكثراً بالاي 30 سال قدمت دارند باعث شده كه جان ساكنين را در مواقع بروز سوانح احتمالي تا حدودي مورد تهديد قرار گيرد. احداث ساختمانهايي با معماري و مصالح جديد در روستاي وركي بخاطر مهاجر فرست بودن و پايين بودن توان اقتصادي بسيار كم است.

اسلاید 58: بافت كالبدي روستاي وركي بر روي تپه هاي شيب دار مشرف بر رودخانه تجن استقرار يافته است و از چهار جهات بوسيله اراضي ديمي محصور گشته است . انواع اراضي اشغال شده در كالبد فيزيكي روستا شامل زمينهاي مسكوني ، آموزشي ، بهداشتي ، تجاري ، خدماتي و اداري و غيره مي باشد . بررسي سرانه هاي موجود و سنجش سهم انواع كاربريهاي مختلف در رفع نيازهاي عمراني و خدماتي و زير بنايي به برنامه ريزان روستايي كمك قابل توجهي خواهد نمود . ويژگيهاي اجتماعي ، اقتصادي ، طبيعي و آتي جامعه در سرانه ها موثر واقع مي شوند .

اسلاید 59: مساحت بافت كالبدي روستا بالغ بر 28 هكتار مي باشد كه حدود 85 درصد آن به كاربري مسكوني 6 درصد آن به شبكه معابر 5 درصد آن به اراضي زراعي و باغي ، 4/0 درصد به اراضي باير و 6/3 درصد ديگر آن به خدمات عمومي ، تاسيسات و تجهيزات اختصاص يافته است . ذيلاً ضمن بيان سطوح و سرانه كاربريها به تشريح عملكرد هر يك در سطح روستا پرداخته مي شود .

اسلاید 60: نحوه توزیع کاربری ها و سرانه موجود در بافتپلان

اسلاید 61: كاربري مسكوني در هر سكونتگاهي مقدار قابل ملاحظه اي از اراضي به كاربريهاي مسكوني اختصاص يافته است كه ميزان آن با توجه به نوع معيشت و فعاليت اقتصادي ، آب و هواي منطقه ، فرهنگ و آداب و رسوم متفاوت است . در روستاهاي كشورمان بخاطر پايين بودن قيمت زمين و پيوستگي واحد سكونتگاهي با فعاليت اقتصادي ، قطعات اختصاص يافته به اين نوع كاربري در ابعاد بيشتري نسبت به واحدهاي مسكوني شهري قرار دارد .مساحت اين كاربري در روستاي وركي 245289 مترمربع است كه سهم سرانه مسكوني براي هر نفر معادل 463 مترمربع مي باشد . اين كاربري 85 درصد كل كاربريها را به خود اختصاص داده است كه با توجه به شكل نيمه متمركز روستا يعني همجواري باغات و واحدهاي مسكوني تا حدودي سهم واحدهاي مسكوني در اين روستا بالا مي باشد . بلحاظ تراكم، تقريباً تمام واحدهاي مسكوني در يك طبقه بنا گرديده اند . از نظر معماري، تمامي واحدها از سبك سنتي پيروي مي كنند . بطوريكه هر واحد مسكوني از دو اطاق و يك آشپزخانه تشكيل گرديده و بقيه عناصر نظير دستشويي ، حمام و . . . جدا از ساختمان اصلي در حياط پراكنده شده اند .

اسلاید 62: كاربري مسكوني

اسلاید 63: كاربري مسكوني

اسلاید 64: كاربري تجاري تعداد واحد تجاري در هر سكونتگاه روستايي به ميزان قدرت اقتصادي و وسعت حوزه نفوذ روستا بستگي دارد . روستاي وركي بلحاظ پايين بودن توان اقتصادي آن و همچنين نداشتن حوزه نفوذ در سطح بسيار پاييني قرار دارد . در سطح اين روستا تنها 5 باب مغازه كوچك خواربار فروشي در قسمت مركزي روستا فعاليت مي نمايند .مساحت كاربري تجاري 325 مترمربع است كه شامل خوار بار فروشي و نانوايي مي باشد . سرانه به ازاء هر نفر 6/0 مترمربع كه 1/0 درصد كل كاربريها را بخود اختصاص داده است .

اسلاید 65: كاربري آموزشي كاربري آموزشي در سطح روستاي وركي شامل يك باب مدرسه ابتدايي با مساحت 1224 مترمربع است . كه بلحاظ پايين بودن تعداد دانش آموزان پسر و دختر اغلب كلاسها در هم ادغام شده اند . البته در خارج بافت يك باب مدرسه راهنمايي وجود دارد كه آن هم بلحاظ پايين بودن تعداد دانش آموزان به مدرسه ابتدايي داخل بافت انتقال يافته است . اين واحد آموزشي مختلط در يك شيفت صبح مورد استفاده قرار مي گيرد .سرانه به ازاء هر نفر 3 مترمربع كه 6/0 درصد از كل كاربريها را بخود اختصاص داده است كه با توجه به سرانه آموزشي و ضوابط و معيارهاي آموزشي از رقم نسبتاً خوبي برخوردار است .

اسلاید 66: كاربري بهداشتي درماني اين نوع كاربري در سطح روستاي وركي شامل خانه بهداشت و دو باب حمام عمومي است . محل استقرار يك باب حمام عمومي و خانه بهداشت در پايين محله و يك باب حمام عمومي ديگر در ميان محله است . حدود 2137 مترمربع از اراضي بافت در وضع موجود اختصاص به اين نوع كاربري دارد كه 8/0 درصد از كاربري خالص را در بر دارد و سرانه به ازاء هر نفر 4 مترمربع است كه با توجه به سرانه معمول طرحهاي هادي روستايي از وضع نسبتاً خوبي برخوردار است

اسلاید 67: در ضمن برخي از واحدهاي مسكوني داراي حمام خصوصي نيز مي باشد كه تعداد آنها به 20 باب مي رسد .

اسلاید 68: كاربري مذهبي اين روستا داراي 2 باب مسجد و يك باب تكيه مي باشد كه در قسمت مركزي بافت قرار دارد. مساحت كل فضاي مذهبي روستا 1571 مترمربع است كه 6/0 درصد از كل كاربري خالص را در بر دارد و سرانه به ازاء هر نفر 3 مترمربع است . ساختمان دو مسجد نوساز بوده ولي تكيه نسبتاً قديمي است .

اسلاید 69: در محدوده بافت روستاي وركي هيچ گونه فضاي فرهنگي موجود نمي باشد . كاربري اداري كاربري اداري در سطح روستاها شامل دفتر مخابرات ، دفتر شوراي اسلامي و . . . مي باشد . در سطح روستاي وركي هيچ گونه فضاي اداري موجود نمي باشد .كاربري فرهنگي

اسلاید 70: كاربری ورزشی اين روستا داراي زمين فوتبال در خارج بافت مي باشد ولي در داخل بافت فضاي ورزشي وجود ندارد . كاربري صنايع اين نوع كاربري در سطح روستاي وركي شامل يك واحد شاليكوبي است . مساحت كل اين نوع كاربري 248 مترمربع است . سرانه اين كاربري 248 مترمربع و 1/0 درصد از كل مساحت كاربري خالص را به خود اختصاص داده است .

اسلاید 71: تاسيسات و تجهيزات روستايي كاربري معين در سطح روستاي وركي شامل پايگاه مقاومت و دكل تقويت كننده شبكه هاي تلوزيوني ، غسالخانه ، شركت تعاوني و مخزن آب است . مساحت كل اين نوع كاربري در سطح روستا 705 مترمربع مي باشد كه 4/0 درصد از كل كاربريهاي خالص روستا را به خود اختصاص داده است و سرانه به ازاء هر نفر 3/1 مترمربع است .

اسلاید 72:

اسلاید 73: گورستان مكان گورستان روستادرضلع جنوبي و درخارج بافت قرار دارد و بلحاظ زيست محيطي درموقعيت مكاني مناسبي قرار دارد .

اسلاید 74: اراضي زراعي و باغاتمساحت اختصاص يافته به اين كاربري 15379 مترمربع است كه حدوداً 5 درصد از مساحت بافت را اشغال نموده است .اراضي بايراراضي باير فضاهاي باز و خالي را شامل مي شود كه در بافت بلا استفاده مانده و هيچگونه فعاليتي درآن صورت نمي گيرد . با بكارگيري اين اراضي در توسعه آتي روستا نياز اهالي به فضاي خدمات عمومي مرتفع مي گردد . مساحت اين اراضي در روستاي وركي بالغ بر 1116 مترمربع است .

اسلاید 75: بررسي تاسيسات و تجهيزاتآب آشاميدنيآب شرب روستاي وركي با استفاده از چند چشمه كه در كوه آچو واقع شده است تامين و پس از انتقال به مخزن به روش سغلي وارد شبكه لوله كشي گرديده و در سطح روستا توزيع مي گردد .تاسيسات آبرساني اين روستا در سال 1363 توسط جهاد سازندگي تاسيس و مورد بهره برداري قرار گرفته است . كيفيت آب در حد مطلوب نبوده و ميزان مصرف سرانه در سال حدود 73912 مترمكعب است . از مهمترين مشكلات شبكه آبرساني روستا ، عدم سرويس دهي مناسب توسط اداره آب و فاضلاب روستايي و همچنين پوسيدگي شبكه لوله ها و در نتيجه پرت زياد آب است . سياست آتي اداره فاضلاب روستايي شهرستان ساري در اين روستا مبني بر بازسازي و مرمت شبكه توزيع آب است .

اسلاید 76: برق روستا از نظر برق با مشكل مواجه بوده و همه روستا از امكانات برق بهره مند نيستند . شبكه برق رساني نيمه تمام بوده و به شبكه اصلي سراسري وصل نمي باشد .تلفن روستاي وركي صاحب يك خط تلفن مي باشد كه مستقيماً به شهر ساري متصل است . بر اساس اطلاعات حاصله از شوراي اسلامي روستا در آينده نزديك تمامي اهالي صاحب يك خط تلفن با كد مستقل خواهند شد . مكان استقرار مركز مخابرات و تاسيسات آن در زميني به مساحت 1000 مترمربع مي باشد. كه با همكاري مركز مخابرات شهرستان ساري در سطح روستا مشخص گرديده است .

اسلاید 77: نحوه دفع فاضلاب فاضلابهاي ناشي از پسآب منازل عمدتاً از طريق چاههاي جذبي دفع مي گردند . اما برخي از واحدهاي مسكوني براي اين منظور از جوي هاي حاشيه معابر استفاده مي كنند . كه اين شيوه از دفع فاضلاب مشكلات فراواني بلحاظ بهداشت عمومي و شيوع انواع بيماريها به همراه داشته و لازم است نسبت به ساماندهي آن اقدام گردد .

اسلاید 78: نحوه دفع آبهاي سطحی اين روستا فاقد شبكه جمع آوري فاضلاب است . مسير حركت آبهاي سطحي روستا بر اساس جهات كلي شيب خيابانها و اراضي از شمال به جنوب است . از آنجائيكه معابر روستا فاقد زهكشي هستند در برخي نقاط آبهاي سطحي از روي معابر گذشته و باعث تخريب پوشش شني آن مي گردند . تمامي آبهاي سطحي ناشي از نزولات جوي در روستا به سمت نهر اصلي روستا كه در ضلع جنوبي روستا جاري است سرازير و از آنجا به رودخانه تجن منتقل مي شوند .

اسلاید 79: زباله هاي خانگي زباله هاي خانگي روستا مقداري دفن و سوزانده مي شوند و مقداري هم در دره هاي اطراف روستا و زمينهاي كشاورزي و حاشيه معابر ريخته مي شودسوختدر حال حاضر منابع سوختي روستا در درجه اول چوبهاي جنگلهاي اطراف و در درجه دوم نفت سفيد و گازوئيل است . به منظور حفظ جنگلهاي منطقه لازم است تدابيري جهت تغيير نوع سوخت مصرفي روستا صورت گيرد

اسلاید 80: ارتباطات و حمل و نقل نحوه ارتباط ساكنين روستا با مراكز بزرگ جمعيتي بوسيله 3 دستگاه ميني بوس و 5 دستگاه پيكان سواري صورت مي گيرد .

اسلاید 81: شبكه معابر در هر سكونتگاه توجه به معابر و خطوط ارتباطي اهميتي بسزا دارد . اين مسئله مي تواند بر روي مسائل ديگر تاثير زيادي داشته باشد . كل مساحت شبكه ارتباطي روستا 16739 مترمبع است كه 6 درصد از كاربريهاي خالص را به خود اختصاص داده است . در اين روستا به ازاء هر نفر 31 مترمربع فضاي ارتباطي وجود دارد . علت پايين بودن مساحت شبكه معابر نسبت به كل مساحت روستا ، كم عرض بودن تمامي معابر اصلي و فرعي روستا است . بطوريكه اكثر معابر روستا براي رفت و آمد وسايل نقليه از هر لحاظ مناسب نيستند . اين كاربري همانطور كه در جدول شماره7 مشاهده مي شود ، دومين كاربري بعد از كاربري مسكوني از لحاظ وسعت مي باشد .

اسلاید 82:

اسلاید 83: بررسي شبكه هاي ارتباطي روستا به مسيري كه مسافر و كالا در امتداد آن جابجا مي شوند راه گفته مي شود . راهها به عنوان يك عامل زير ساختي در اقتصاد هر كشور نقش پراهميتي دارند . بطوريكه بدون راه امكان انتقال محصولات زراعي و باغي به مراكز مصرف شهري وجود ندارد . به همين دليل راه يك عامل زير ساختي در اقتصاد روستايي به حساب مي آيند . راههاي روستايي ابتدا مالرو از وضعيت بسيار بدي برخوردار بودند . بتدريج كه اتومبيل در ايران رواج يافت جاده هاي شوسه بيشتري ساخته شد و بعد از دو ، سه دهه در روستاها همين جاده هاي مالرو تبديل به جاده شوسه شدند و مسافرت و حمل ونقل از طريق اسب و قاطر در جاده هاي مالرو جاي خود را به اتومبيل و تراكتور داد . براي بررسي بهتر شبكه راههاي موجود در روستاي وركي سه شاخص الگو ، عملكرد و سرانه آنها مورد بررسي قرار گرفته اند .

اسلاید 84: الگوي شبكه شبكه معابر در سكونتگاه ها معمولاً به دو نوع طراحي شده و طراحي نشده تقسيم مي شوند . شبكه معابر طراحي شده به آن دسته از خيابانها ودسترسيهاي گفته مي شود كه بر اساس طرح ونقشه قبلي بر روي زمين اجرا شده اند و به اشكال شطرنجي ، شعاعي ، خطي ، حلقوي و يا تركيبي از آنها تقسيم مي شوند . ولي شبكه معابر طراحي شده يا ارگانيك در طول زمان بر اساس نيازهاي اهالي در مراحل مختلف توسعه كالبدي سكونتگاه بوجود مي آيند .

اسلاید 85:

اسلاید 86: شبكه معابر روستاي وركي از نوع ارگانيك بوده و بر اساس شرايط محيطي در طول زمان شكل گرفته اند . كل شبكه هم از لحاظ پوشش سطحي و هم بلحاظ عرض و شيب در وضع بسيار نامطلوبي قرار دارند و از اصول خاصي پيروي نكرده و از لحاظ هندسي وضعيت خوبي ندارند . در داخل بافت هيچ معبري پوشش آسفالت ندارد و اكثراً داراي پوشش شني هستند و در برخي قسمتها بويژه در حاشيه بافت، معابر خاكي هستند . فقط شبكه اي كه از راه اصلي روستا منشعب شده و از داخل بافت در ضلع جنوبي به طرف روستاي لاجيم امتداد دارد، در مقايسه با ساير معابر داخل بافت از عرض و شيب مناسب تري برخوردار است .

اسلاید 87: عملكرد شبكه راهها به عنوان رگهاي حياتي مجتمع هاي زيستي مطرح مي باشند . ميزان و نوع توسعه در هر شرايطي بستگي به بافت راههاي ارتباطي و نوع مالكيت اراضي دارد .شبكه معابر موجود در روستاي وركي به لحاظ عملكردي به چند دسته زير تقسيم مي شوند .

اسلاید 88: راه اصلي درجه يك راه اصلي درجه يك روستا در وضع موجود همان راه اصلي است كه از جاده ساري – دودانگه منشعب شده ، بعد از طي مسافتي حدود 4 كيلومتر به داخل بافت روستا مي رسد . اين راه در داخل بافت به دو شاخه تقسيم مي شود . يك شاخه فرعي كه بطرف روستاي لاجيم امتداد دارد و تقريباً نسبت به ساير معابر داخل بافت روستا از عرض و شيب مناسبي برخوردار است . شاخه ديگر راه اصلي به طرف مركز روستا در معان خيل امتداد دارد كه از اين محور راههاي متعدد ديگري بسمت محلات كشيده شده است . اين خطوط ارتباطي نقش اصلي را در تردد وسايل نقليه روستا ايفا نموده و پخش كننده جريان ترافيك به درون محلات مي باشد .

اسلاید 89: راه فرعي درجه يك علاوه بر معابر ياد شده معابركم اهميت تري نيز وجود دارند كه رفت و آمد وسايل نقليه در آنها كمتر بوده و از نظر كاركرد نسبت به گذر اصلي در درجه دوم اهميت هستند . اين گذرها پس از انشعاب از معبر اصلي روستا به سمت محلات امتداد پيدا مي كنند . جهت امتداد اين معابر با توجه به موقعيت محلات به سمت شرق ، شمال و جنوب است . معابر فوق اكثراً داراي عرض كم و شيب نسبتاً تند در قسمتهاي شمالي روستا و پوشش شني هستند كه پوشش شني از كيفيت مطلوبي برخوردار نبوده و با اندك بارندگي امكان تردد وسايل نقليه وجود نخواهد داشت . اين معابر پس از عبور از داخل محلات روستا ، بسمت اراضي زراعي و جنگلهاي اطراف ختم مي شوند . جهت شيب اين معابر بجز محور شرقي كه شرقي – غربي است مابقي شمال – جنوب هستند .

اسلاید 90: راه هاي فرعي درجه 2 معابري كه بصورت فرعي درجه 1 به داخل محلات كشيده شده اند اكثراً بوسيله معابر فرعي درجه 2 بصورت حلقوي بهم متصل شده اند . تعداد اينگونه معابر فرعي درجه 2 بيش از معابر فرعي درجه يك است . از مهمترين ويژگي اين معابر كوتاه و باريك بودن آنهاست . اين معابر اكثراً داراي پوشش شني هستند اما در تعدادي موارد بويژه در نقاطي كه داراي شيبهاي بسيار تند هستند حتي از اين پوشش هم برخوردار نيستند و رفت و آمد آنها بويژه در زمان باراني نيز غيرممكن است . همچنين برخي از اين نوع معابر بويژه در حاشيه روستا به سمت مزارع امتداد دارند .

اسلاید 91: گذرها و دسترسي ها كوچه ومعابر كوچك را شامل مي شود كه واحدهاي مسكوني را به راههاي فرعي درجه يك و دو متصل مي كند و اغلب بن بست هستند . اين گونه معابر در روستاي وركي اكثراً باريك و فاقد پوشش شني هستند . از آنجائيكه كل شبكه معابر روستاي وركي ارگانيكي است ، دسترسيها بدون هيچ قاعده و نظمي در طول و عرضهاي متفاوتي احداث گرديده اند

اسلاید 92: شناخت كيفيت ابنيه روستاساختمانهاي موجود در روستاهاي كشور به لحاظ كيفيت ابنيه به چهار دسته زير تقسيم مي شوند : نوساز مرمتي قابل نگهداريتخريبي

اسلاید 93: نوساز به ساختمانهايي اطلاق مي گردند كه نياز به هيچگونه تعمير و مرمتي در آنها ديده

اسلاید 94: قابل نگهداري مرمتي به ساختمانهايي اطلاق مي شود كه معمولاً از قدمتي بيش از 10 سال برخوردار بوده و براي بالا بردن عمر مفيد آنها با توجه به استاندارد واحدهاي مسكوني بايد تعمير و مرمت انجام شود .به ساختمانهايي اطلاق مي شود كه بلحاظ زماني بين 10 تا 20 سال قدمت داشته و مصالح بكار رفته در آنها تركيبي از مصالح بادوام و نيمه دوام بوده و بلحاظ كيفيتي با مشكل حاد مواجه نبوده و امكان استفاده از آنها مي باشد .

اسلاید 95: تخريبي به واحدهايي اطلاق مي گردد كه عمر مفيد آنها پايان يافته و از لحاظ سكونت در مقابل خطراتي چون سيل و زلزله و حتي طوفان شديد آسيب پذيرند . اين ساختمانها معمولاً بيش از 30 سال قدمت دارند .

اسلاید 96: ساختمانهاي موجود در روستاي وركي مشتمل بر 344 واحد مي باشد كه تعداد 16 واحد آن معادل 5 درصد نوساز و با قدمتي كمتر از 10 سال سابقه ساخت بوده و بيشتر مصالح بادوامي چون آهن ، آجر و سيمان در ساخت آنها بكار رفته است . همچنين تعداد 153 واحد ساختماني معادل 44 درصد مرمتي و قابل نگهداري كه بين 10 تا 30 سال از ساخت آنها مي گذرد و در احداث آنها بيشتر مصالحي بكار رفته كه در طبيعت اطراف روستا بوفور يافت مي شوند مثل چوب ، سنگ و خشت ، در نهايت 175 واحد مسكوني معادل 51 درصد از نوع تخريبي با قدمتي بيش از 30 سال سابقه ساخت در روستا وجود دارد كه در ساخت آنها بيشتر از مصالح قديمي و محلي نظير خشت ، سنگ ، چوب ، كاه گل و حلب بكار رفته است . لازم به ذكر است كه واحدهاي نوساز اكثراً در قسمتهاي مركزي روستا استقرار دارند .

اسلاید 97: بررسي چگونگي مالكيت روستا مالكيت اراضي روستاي وركي به دو بخش عمده مالكيت اراضي خارج بافت و همچنين مالكيت اراضي داخل بافت تقسيم مي شوند . در داخل محدوده بافت روستا نيز چهار نوع مالكيت وجود دارد . مالكيت عمومي ، دولتي،وقفي و خصوصي كه متعلق به زارعين صاحب نسق مي باشد . بطور كلي اكثر اراضي داخل محدوده بافت كه زير ساخت و ساز مسكوني مي روند فاقد سند ثبتي و از نوع عرفي و قولنامه اي است .

اسلاید 98: بر طبق اطلاعات حاصله، از كل اراضي داخل محدوده روستا 90 درصد يعني 261242 مترمبع آن در مالكيت خصوصي ، 5/7 درصد معادل 20226 مترمربع آن اراضي عمومي ،5/ 0درصدمعادل1571متر مربع وقفي و 2 درصد آن معادل 5160 مترمربع آن در گروه اراضي دولتي قرار دارند .مالكيت خصوصي شامل اراضي مسكوني ، صنعتي ، تجاري ، باغات و . . . ، مالكيت عمومي شامل ، گورستان ، معابر، اراضي باير و . . . و مالكيت دولتي شامل اراضي فضاي آموزشي دولتي ، درمانگاه و . . .و مالكيت وقفي شامل مساجد و حسينيه مي باشد .

اسلاید 99: بررسي معماري و تركيب فضاهاي مسكوني رويكرد خردمندانه به شرايط اقليمي ، طبيعي ، فرهنگي و محيط زيست و كاربرد بهينه مصالح ساختماني در دسترس در طول ساليان متمادي سبب گسترش شيوه معماري خاصي نظير سقف حلبي و شيرواني در اين روستا و منطقه شده است . اگرچه روند نابودي ساختمانهاي برآمده از شيوه خاص معماري سنتي با هجوم نسنجيده مصالح ساختماني جديد و تقليد از شيوه هاي معماري غير بومي چند ساليست كه آغاز شده ، اما در روستا هاي منطقه بويژه در روستاي وركي از مهمترين ويژگيهاي اين نوع معماري ساختمانهاي چوبي ، گلي با سقف شيرواني مي باشد . كه در آن از چوب و گل جهت ساخت ديوارهاي ساختمان و از سنگ و كاهگل در پي و چوب و حلب در ساخت سقف استفاده مي شود .

اسلاید 100: اجراي غلط بسياري از جزئيات معماري از جمله پي سازي ، ديوار چيني و استفاده از تيرچه هاي ضعيف و نامناسب ، عدم بكارگيري مصالح بادوام و از همه مهمتر قدمت بالاي ساختمانها كه اكثراً بالاي 30 سال قدمت دارند باعث شده كه جان ساكنين را در مواقع بروز سوانح احتمالي تا حدودي مورد تهديد قرار گيرد . احداث ساختمانهايي با معماري و مصالح جديد در روستاي وركي بخاطر مهاجر فرست بودن و پايين بودن توان اقتصادي بسيار كم است .

اسلاید 101: نوع معماري واحدهاي مسكوني و تركيب فضاي داخلي و نحوه استفاده از آنها تابع عواملي به شرح زير هستندمعيشتعوامل اجتماعيواحدهاي همسايگي

اسلاید 102: بر اساس معيشت مي توان يك تقسيم بندي كلي براي فضاي مسكوني قائل شد :الف) فضاهاي زيستي شامل اطاق نشيمن و خوابب) فضاهاي خدماتي شامل آشپزخانه ، سرويس انبار ، طويله ، تنور و حمامج) فضاي باز شامل حياط كه سواي فضا هم عملكرد زيستي و هم عملكرد خدماتي دارد .

اسلاید 103: بررسی معماری روستاتیپ اول

اسلاید 104: نماها

اسلاید 105: تیپ دوم

اسلاید 106: نماها

اسلاید 107: نماها

اسلاید 108: سایت پلان

اسلاید 109: تیپ سوم

اسلاید 110: پرسپکتیو ها

اسلاید 111:

اسلاید 112: تجزیه و تحلیل و ارایه پیشنهاداتفعاليت غالب مردم روستا كشاورزی و وابسته به زمين و بهره برداری از آن باشد . فعاليت های كشاورزی بويژه زراعت برنج و گندم بخش اعظم فعاليتهای اقتصادی روستای وركی را تشكيل مي دهد و بخشهاي خدمات و صنعت از عملكرد پايين تري نسبت به بخش كشاورزي برخوردار بودند. در آينده نيز همين بخش نقش اصلي را در اقتصاد روستا ايفا خواهد كرد .میزان بهره مندی از خدمات زیربناییهر چند روستای وركی دارای آب لوله كشی شده است اما بلحاظ فرسودگی لوله ها و تاسيسات ، ميزان هزينه سالانه آن بالاتر از ميزان درآمد است.از نظر مخابراتی واحدهای مسكونی روستا دارای خط تلفن مستقل هستند.

اسلاید 113: سيستم فاضلاب و آبهای سطحی با مشكل مواجه است و فاضلابهای روستا بيشتر از طريق چاههای جذبی دفع می گردند . آبهای سطحی ناشی از نزولات جوی در كنار يا حتی روی معابر جاری می گردند و گهگاهی باعث تخريب پوش معابر اصلی روستا مي شوند.كمبود سوخت زمستاني از ديگر مشكلات روستا است. بطوريكه اهالي جهت تامين سوخت در فصل سرما از درخت های جنگلهای اطراف استفاده میکنند.خدمات رفاهیروستای وركی از نظر خدمات عمومی با تنگناهايی مواجه است بطوريكه اهالی براي تامين برخی خدمات مجبورند به روستاهای مجاور و يا شهر ساری مراجعه نمايند. مشكلات عمده روستا نبود خدماتی نظير فضای ورزشی كتابخانه، ايستگاه سواری، آسفالته نبودن راهها بويژه راه اصلی، باريك يا كم عرض بودن معابر وکمبود کاربرد کارگاهی مانند نجاری است.

اسلاید 114: پیش بینی آینده روستامحدوديتهای اجتماعیاين محدوديتها بخاطر روابط فرهنگی و اجتماعی حاكم بر سكونتگاه بخاطر وجود چند قبيله يا قوم يا گروه تشكيل شده اند. در روستای وركی اين گونه محدوديتها وجود ندارد.محدوديتهای اقتصادیوجود اراضی مرغوب در جنوب و جنوب شرقی روستا از جمله محدوديتهای اقتصادي روستای وركی است. محدوديتهای فيزيكیتغيير در كاربری آنها مستلزم هزينه های هنگفتی است. در روستای وركی اين گونه محدوديتها وجود ندارد.محدوديتهای طبيعیدر روستای وركی وجود دامنه پرشيب در سمت شمال و دره در سمت غرب از جمله محدوديتهای طبيعی روستا بشمار ميرود.

اسلاید 115: امكانات توسعهبخاطر ضعف اقتصادی و مهاجر فرستی روستای وركی در طی سالهای اخير فاقد توسعه فيزيكی بوده است . ضمن اينكه وجود اراضی در داخل بافت باعث تمركز ساخت و سازها در داخل بافت شده است . امكانات توسعه روستای وركی تنها در خلل و فرجهای داخل بافت مسكونی وزمين باير امكان پذير است.جهات و حدود توسعهبلحاظ وجود شيب تند در شمال و غرب و وجود موانع اقتصادی در قسمت شرقی و جنوبی، تنها مركزی بافت در داخل باغات واراضی باير امكان توسعه فيزيكی وجود دارد .

اسلاید 116: استاد: خانم مهندس شهربانو براریدانشجویان: احمد قاسمی کرانی