صفحه 1:
موضوع:
روش های نوین استخراج اسانس
استاد درس:
گرد آورنده:
صفحه 2:
مقدمه.
اسانس که هممعنای رایحه با عطر نیز است» شامل مواد سبکی از اجسام است
که در حرارت عادی تبخیر شده و اکتا بوی مطبوع گیاهان مربوط بدان است.
همچنین بهطور معدود در منابع حیوانی مانند مشک نافهی آهو نیز وجود دارد.
اسانسها در مواردی ممکن است دارای بوی نامطبوع باشند.
صفحه 3:
اهمیت اسانس:
اسانس ها به خاطر ترکیبات موثر مربوط به گیاه مورد نظر خواص و کاربرد های فراوانی در
صنعت دارد. از مزیت های اسانس جذب سریع ماده موثره در بدن است که بدین دلیل در طب
سنتی و دارو سازی اهمیت بسیاری دارد.
کاربرد اسانس ها در ضتعت عطرسازی (تهیه ادکلن: عطرهای مختلف و آسپری)
کاربرد اسانس ها در صنایع بهداشتی (خوشبو کننده هاء بهبود مزه خمير دندان» تهیه صابون
. کرم و ضد عفونی کننده ها)
کاربرد اسانسها در صنایع غذایی مئل اسانس کشمش - اسانس سیب (شربت. آبلیمو, نوشابه
های غیرالکلی و الکلی» شیرینی پزی)
کاربرد اسانس ها در صنایع شیمیایی (حلال هاء معرف هاء کف کننده ها
کاربرد اسانس ها در صنایع داروسازی (اسانس های بادیان رومی؛ ببونه.رازیانه. شمعدانی
عطری و غیره)
کاربرد اسانسها در صنایع مختلف (چرم سازی» لاستیک خوشبوکننده های صنعتی,تنباکوه
لوازم التحریر)
صفحه 4:
روش اسانس گیری گیاهان دارویی:
امل تقطیر با آب» بخار آبء آب و بخار آب
روش فشارء خراش, تیغ زدن» روش اسفنجی» سوراخ كردن
استخراج اسانس با حلال: شامل حلالهای فراره و حلالهای غیرفرار مانند چربی
حیوانی و روغن گیاهی
استخراج به کمک ریز موج
استخراج به کمک امواج فراصوت
استخراج به کمک سیال فوق بحرانی
اسانس گیری با روش ان فلوریج گیاهان دارویی
صفحه 5:
۱- تقطیر:
روشهای مختلفی برای جداسازی اسانس با تقطیر وجود دارد. انتخاب روش و زمان لازم
برای تقطیر به محل قرارگرفتن اسانس در گیاه» ماهیت اسانس و بازدهی مورد انتظار
بستگی دارد.
صفحه 6:
١-اتقطير با آب
قديميترين و ساده ترين روش تقطير است. در اين روش؛ وزن مشخصی از گیاه بهطور مستقیم داخل
آب حرارت داده شده و بخارات حاصل بس از عبور از لوله های سرد کننده؛ به درون ظرف جمع آوری
نمونه هدایت ميشوند. منبع حرارتی میتواند آتش مستقیم. ژاکت بخار حلقه بسته بخار و... باشد. از اين
روش بطور معمول برای گیاهان خشک استفاده میشود. در شکل زیر دستگاه فارما کوپه آورده شده
است.
صفحه 7:
۲- تقطیر با بخار آب
روش تقطير با بخار مستقیم» جهت استخراج اسانس از گیاهان تازه بهکار میرود. در اين
روش گیاه پس از جمعآوری و آمادهسازی داخل محفظه مخصوص قرار داده شده و سپس بخار
با فشار زیاد از میان گیاه عبور میکند. بدین ترتیب اسانس با بخار آب خارج شده و پس از سرد
شدن, جمعآوری میگردد. جدا بودن منبع بخار سبب کنترل سرعت جریان بخار, فشار و حرارت
میشود. طی تقطیر با آب برخی از ترکیبات اسانس هیدرولیز شده و برخی در اثر حرارت بالا
بيه ميكردند. بنابرلين» نفوذ بخار.يا شدت زياد به داخل بافتها و سلولهاى كياه باعث به حداقل
رسيدن تجزیه ترکیبات اسانس میشود. در بخش انتهایی سردکننده. مخلوط لَب و اسانس به
دمایی در حدود ۰۳ درجه سانتیگراد رسیده و براساس چگللی از هم جدا ميشوند. در شکل زیر
دستكاه تقطير با بخار اب اورده شده شده است.
صفحه 8:
۳-اتقطیر با آب و بخار
این روش با دیگر روشها کمی متفاوت است. گیاه در محفظه جداگانهای, در بالای یک
بالن محتوی آب جوش قرار داده میشود. بهصورتیکه گیاه درون آب قرار نگیرد و تنها در
مجاورت بخار آب اشباع باشد. این روش بهطور ویژه برای گیاهانی بههکار میرود که در اثر
غوطهور شدن در آبجوش, گیاه آسیب دیده و استخراج اسانس از آنها بهخوبی صورت
نگیرد. در مورد گیاهان خشک بهتر است. ابندا آنها را آسیاب کرده و در آب خیس کنیم»
سپس جریان بخار را از داخل مواد خیس شده عبور دهیم.
صفحه 9:
۲-استخراج با حلال
یکی از تجهیزاتی که بیشترین استفاده را در شیوهی استخراج با حلال دارد و نام استخراج هم
به همین نام است» دستگاه سوکسله میباشد. اين دستگاه توسط شیمیدان آلمانی " فرانس فون
سوکسله "در سال ۱۸۷۹میلادی اختراع شد. این روش در اصل برای استخراج چربیها از مواد
جامد طراحی شده بود با این حال استخراج سوکسله به استخراج چربیها محدود نشده است.
براى انجام سوكسله بايد ترکیب موردنظر حلالیت محدودی در یک حلال داشته و ناخالصیها
در آن حلال نامحلول باشند. درصورتیکه ترکیب مورد نظر حلالیت قابل توجهی در یک
حلال داشته باشد میتوان با یک تصفیه ساده ترکیب را از مواد نامحلول جدا کرد.
صفحه 10:
۳-استخراج به کمک امواج فراصوت
امواج صوتى» امواج مكانيكى طولى هستند كه ميتوانند در جامدات, مايعات و كازها منتشر
شوند. امواج فراصوت. امواجی با فرکانس بالاتر از توانایی شنیداری انسان میباشند. دامنه
فرکانس امواج صوتی به همراه کاربردهای آنها در شکل زیر آورده شده است. امواج فراصوت
يهمنظور كاربردشان در علم شیمی؛ داراى محدوده فركانسى بين ۲۰۰۰۰501 هستند
صداهای یم
کاربردهای پزشکی (Low Bass) We elke
20 Hz 20 kHz |
محدوده شتواين انسان ١ فروصوت
صفحه 11:
چگونگی استخراج به کمک امواج فراصوت
استخراج به کمک امواج فراصوت. به منظور کاهش زمان. هزینه و حجم حلالهای آلی
فىء جایگزینی مناسب برای روشهای استخراجی معمول از جمله سوکسوله میباشد.
توسط این روش میتوان فرآیند استخراج از نمونههای غذایی, گیاهان داروبی و غیره را انجام
داد. بزده استخراجی بالاء قیمت پایین دستگاه» سادگی مرحله آمادهسازی نمونه و سهولت
اپراتوری همگی از مزایای این روش میباشند.
در اين روش بهدلیل استفاده از دماهای پایین, امکان استخراج مواد ناپایدار حرارتی نیز وجود
دارد. جهت استفاده از اين روش میتوان از حمام التراسونیک معمولی و با میله التراسونیک که
بهطور مستقیم وارد مخلوط واکنش میشود استفاده کرد که مورد اول جهت مقاصد
آزمایشگاهی و مورد دوم در مقاصد صنعتی کاربرد دارد. پهطور کلی استفاده از حمام
التراسونیک, به منظور استخراج گیاهان دارویی ترجیح داده میشود. بدین منظورء گیاه مورد
نظر همراه با حلال در ظرفی مناسب قرار داده و در دما و زمان مشخص در حمام قرار
ميكيوظ
صفحه 12:
جگونگی استخراج به کمک امواج فراصوت
| استخراع به کمک امواع فراصوت. به منظور كاهش زمان, هزينه و حجم حلالهاى آلى مصرفى.
جایگزینی مناسب برای روشهای استخراجی معمول از جمله سوکسوله میباشد. توسط این روش
یتوان فرآیند استخراج از نمونههای غذایی. گیاهان دارویی و غیره را انجام داد. بازده استخراجی
بالاء قیمت پایین دستگاه سادگی مرحله آمادهسازی نمونه و سهولت اپراتوری همگی از مزایای
اين روش ميباشند در اين روش, بهدلیل استفاده از دماهاى بايين» امكان استخراج مواد نايايدار
حرارتى نيز وجود دارد. جهت استفاده از اين روش» ميتوان از حمام التراسونيك معمولى و
التراسونيك كه بهطور مستقيم وارد مخلوط واكنش ميشودء استفاده کرد که مورد اول جهت
مقاصد آزمايشكاهى و مورد دوم در مقاصد صنعتى كاريرد ذارد.
بعطور كلى استفاده از حمام التراسونيك» به منظور استخراج كياهان دارويى ترجيح داده ميشود.
بدين منظورء كياه مورد نظر همراه با حلال در ظرفی مناس قرار داده ه در دما م زمان مشخص
در حمام قرار ميكيرد.
صفحه 13:
اسانس گیری با روش فشار و تیغ زدن گیاهان داروبی
رای جلوگیری از تجزیه اسانس های حساس به حرارت از اين روش استفاده می شود که
روش های روش جهت استخراج اسانس از پوست مرکبات بکار می رود. اسفنجی, تيغ زدن»
سوارخ كردن و روش رندهاى يا سوهانی و روش های ماشینی از اين نوع می باشند.
صفحه 14:
اسانس گیری با روش ان فلوریج گیاهان دارویی
در اين روش مخلوطی از چربی گاو و چربی خوک را تهیه می کنند و این روغن ها را ابدا
ذوب کرده و سپس روی سطح پلیت شيشه ای به صورت یک لایه نازک می کشند و بعد
گلها را بین دو لایه چربی قرار داده به مدت ۲۴ ساعت بماند در اين مدت اسانس آزاد می
كنندء يس از ۲۴ساعت گل های قبلی را خارج و گل های جدید را جایگزین می نمایند.
اين عمل را برای چند هفته تکرار نموده تا لایه های چربی از اسانس اشباع شود. روغن های
ثابت محتوی روغن فرار را با الكل مطلق مخلوط كرده الكل» روغن را در خود حل کرده و
سپس عصاره را سرد کرده و بعد از صاف کردن؛ چربی را از آنها جدا می كنند و اين عمل را
سه یار انجام می دهند. عصاره حاصل در عطر سازی استفاده می شود
صفحه 15:
۱۷۷۸/۸۱۱۵
۱۷۷/۷۷۷۸۷۹۲
www.rosemehrdaroo.ir
http://jonaisl. maragheh.ac.ir/
bbe gle asa oll ندیدن
