روش های پيش بينی منابع و مصارف

صفحه 1:
بسم اللّه الرحمن الرحیم موضنوع : روشهای پیش بینی منابع و مصارف رحس 

صفحه 2:
پیش بینی در آمدها و هزینه تناسب با تحولات در جوامع و افزایش و تغییر وظایف دولت ها روش های . بودجه ریزی نیز دچار و تحول بسیار شده است بنابراين باید بودجه ریزی با دقت بسیار و صحت هر چه انجام شود از این رو برای پیش بینی عوامل تشکیل دهندهْ بودجه یعنی در آمدها و هزینه هاروش های مختلفی ابداع شده است متناسب با اوضاع خاص اقتصادی کشور . می تواند یک روش و یا ترکیبی از روش ها را مورد استفاده قرار دهد 

صفحه 3:
مباحث مربوط به این فصل دردو قسمت ) پیش بینی درآمدها ,دوش سال ما قیل آخر ی حد متوسط ها ۳) روش پیش بینی مسكقي )دوش سنجیده منم ‎٠‏ !) بودجة متداول (ستتی) ب) برآورد هزینه ها ۰ ۲(بووجه ریزی افزایشی ۳)بودجه انعطاف پذیر 7 ) بودجة برنامه ای ‎yl‏ ‏حمس | / |" بدجه ویب روش نم با یی لوح رت ‎i‏ ‎eS Ca EA RE‏ زود بودجه ریزی )© ) بودجه ریزی بر مبنای ‎dio‏ 

صفحه 4:
الف) پیش بینی در آمدها عوامل متعددی در پیش بینی درآمدها موثر است و لذا پیش بینی دقیق آن دشوار خواهد بود . استفاده از هر بک از روش ها و یا ت رکیبی از آنها می تواند متناسب با اوضاع اقتصادی کشور مطلوب باشد ۱ 1) SU WL ss, ‏بسر لساس)ین وشو رآمد پسیشرپینی‌شده باید دقیقا‎ gael ‏بسرلبر درآمد قطی‌سل لها قبل‌آخر باشد‎ ‏زمانی‌مو ثر لستک ه لقتصاد بسکتک شور از روند تلبتی‎ . بسرخوردار بساشد ‎VO‏ 

صفحه 5:
مزایای این روش : ۱) قوة مجریه نمیتواند به دلخواه ارقام درآمد را بنا به سياست و ميل خود ۲) پیش بینی درآمد بر اساس مبالغی که به صورت قطعی وصول گردیده است می تواند تضمینی برای حفظ تعادل بودجه باشد . معایب این روش : ۱-بین سال بودجه و سال ماقبل آخر . وصولی یکت سال در نظر گرفته نشده است ۳- در ظرایط ر کود و رونق اقتصادی وصول برخی از در آمدها می تواند دارای انحرافات شدید باشد و از سالی به سال دیگر ممکن است به مقدار قابل توجهی تغییر یابد . ۳- در این روش از صلاحیت و تجربة مدیران در پیش بینی درآمد استفاده .نمی گردد در اين روش به سایر عواملی که در پیش ع ۱ —~ 

صفحه 6:
: روش‌جد متوسط‌ها : (میلنگیرموزوی (9 در این روش حد متوسط افزایش و یا کاهش هر یک از انواع درآمدها را در دوره های سه يا پنج ساله به دست آورده و بر اساس آن . درآمد سال ‎Ly OWT‏ پیش بینی می نمابند . اگر درآمد دولت همبستگی زیادی با تغیبرات وضع اقتصادی داشته باشد در مواقعی که اقتصاد کشور در حال توسعه و گسترش است اتخاذ این روش به دولت اجازه می دهد تا حد معقولی بر هزينةً خود افزوده و یا نرخ های مالیاتی را تا حدودی کاهش می دهد تا مازاد بودجه قابل توجهی . ایجاد نکردد ~ ee 

صفحه 7:
: روش سيثر سين مستقيم: (تخمينكايشتناسال (© دراين روش كارشناسان با انجام مطالعات و بررسى هاى دقيق در مورد اوضاع و احوال اقتصادى سالهاى كذشته و تأثير عوامل كوناكون بر هر يك از درآمدها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند و با اتکا به تخصص و تجرييات خويش مبادرت . به پیش بینی درآمد برای دور آینده می نمایند : روش‌سنجیدة منظم( در این روش پیش بینی درآمد با استفاده از دو تکنیکك تجزيه وتحليلهمستكيها ۲ - جمع آوییپرسشنامه هاع‌موند - ‎٩‏ Te 

صفحه 8:
: ب) برآورد هزینه ها : بسودجة متداول|سنتق (0 بیشترین تأ کید بر نقش آن به عنوان ابزار مالی و حسابداری دریافت ها و پرداخت ها در بخش دولتی است و هیچ هزینه ای. از اعتبارات مصوّب تجاوز ننماید و هر هزینه ای در محل و مواد خود به مصرف پرسد : شود . مرحلة اول : : شناسایی کامل وضع موجود دستگاه اجرایی براى تهيّة بیدجه در یک دستگاه اجرایی فرصتی به روش سنتی لازم است مراحل زير طی 7 . مرحلة دوم : پیش بینی نیازهای سال بودجه ای موحلة سوم : تبدیل نیازهای پیش بینی شده به ارزش پولی 

صفحه 9:
: بسودجه ریزعافزاشی (9 در این روش حجم عملیات دستگاه اجرایی ابت فرض شده و افزایش یا کاهش هزینه ها را در برابر حجم عملیات ابت مقایسه و پیش بینی می شود ‎Kew cpl»‏ به «نگهداشت سطح عملیات موسوم است : مثال هایی برای اصلاحات «نگاهدلشتس طح»- «توسعة عملیانه- «کار جدید»- Te 

صفحه 10:
بودجه انعطاف پذیر به منظور فاثق آمدن بر مشکل عدم انعطاف بودجه سنتي, در موسسات دولتي و بازرگاني از يك نوع بودجه به نام متغیر یا دگرگوني پذیر استفاده مي‌کنند. براي تنظیم این نوع بودجه, ابتدا هزينه‌هاي ثابت و متغیر را تعیین کرده و سپس با توجه به اعتبار و امکانات موسسه مي‌توان تصمیم گرفت که در هر زمان چه هزينهاي بايد انجام گیرد با تنظیم این بودجه مي‌توان به طور دوره‌اي مثلاً ماهانه, و یا هر سه ماه يك بار مطابق شرایط موسسه بودجه خاصي را لتحات و ملك عسل رار ‎eee‏ _ 

صفحه 11:
اين روش بودجه ريزي, هزینه هاي متغیر با کم و زیاد شدن حجم بازده, کم یا زیاد (متغیر) مي‌شود اما هزينه‌هاي ثابت بدون توجه به میزان تولید یا خدمات ثابت بوده و بدون تغییر مي‌باشد. بهترین زماني که بودجه‌هاي متغیر بکار مي‌آیند هنگامي است که حجم فروش يا دیگر عاملها بگونه‌ي معقول در خور پیش بيني باشد و برنامه‌هاي دراز مدت منطقي فراهم شود, بطوریکه متوسط هزینه‌ها پشت سر هم و در فاصله‌هاي کوتاه مدت جندان تغيير نكند كه كار مدير را مشكل نمايد 

صفحه 12:
: بودجه برنامه ای در بودجهة برنامه ای تلاش بر این است تا عملیات سازمان به شکل برنامة کاری تنظیم شود . برای اين منظور عمليات سازمان به , شکل برنامة تنظيم و براى هر برنامة کاری . اعتباری در نظر گرفته ۰ می شود بودجة برنامه ای نوعی طبقه بندی است که قصد دارد با برقراری ارتباط ميان موّاد هزینه و عوامل به کار گرفته شده و تنایج حاصله از انجام برنامه ها نشان دهد که در سال بودجه ای چه کالا و خدماتی به صورت محصول نهایی فعالیت های بخش دولتی برای ۰ رسیدن به اهداف مصوّب دولت تولید یا ارائه شده است رحس 

صفحه 13:
مزایای بودجه برنامه ای : 7"بهبود تنظیم برنامه و کنترل عملیات 7 تجدید نظر و تصویب برآورد بودجه “عدم تمركز برآورد هزینه ها “هماهنكى عملياتى بهبود روابط با مردم Te 

صفحه 14:
۷ بودجه عملیاتی : همان بودجه برنامه ای به شکل پیشرفته است که به نحوی دقیق تر و روشن تر اجرای برنامه ها را از دیدگاه فایده و هزینه تجزیه و تحلیل می نماید. تفاوت اساسي بين بودجة برنامه اي و عملياتي در اندازه گيري حجم عمليات است در بودجة عملياتي بو عملیات با استفاده از روش هاي قیمت یا اندازه گيري حجم کار محا ‎os RE,‏ . شود برنامه های دولت از نظر قابلیت اندازه گیری : عملیات غیر قابل اندازه گیری — 

صفحه 15:
تفاوت بودجه برنامه ای با عملیاتی : " بودجه برنامه ای در سطح بالاتر از بودجه عملیاتی است . " بودجه برنامه ای هزینه ها را بصورت چکی و در سطح برنامه مطرح می کند در حالی که برنامه عملیاتی هزینه ها را " بودجة برنامه ای آبنده نگرست در حا لی که بودجة عملیاتی بر روند گذشته تجارب به دست آمده و استانداردهای موجود تکیده دارد " بودجه برنامه ای کار دستگاه اجرایی . سازمان مدبریت و برنامه ریزی و مجلس را آسان می کند . در حالی که بودجه عملیاتی حجم کار هر فعالیت را مشخص می کند . 

صفحه 16:
5 2 ی ی بودجه ريزى به روش نظام برنامه ريزى _طرح ريزى و بودجه ريزى (P.P.B.S) 7 برنامه ریزی 7 طرح ریزی بودجهریري > سیم (۲۰۳۰.5) عبارت از کاربرد منظم بودجه بندی برنامه ای و شامل پیش بینی عناصر کوتاه مدت و میان مدت در جریان تهیه و تنظیم تقسیمات عمومی است . 

صفحه 17:
استقاده از (8/8,8.5) موجب می شود * مخارج بر اساس محصولات مختلف فعاليت هاى عمومى به وظايف ارتباط داده مى شود . > كستره ييش بينى و تصميم وسعت مى يابد. > با مقايسه ( هزينه - فايده ) تصميماتى صحيح اتخاذ مى شود . 

صفحه 18:
۷بودجه ریزی بر مبنای صفر (2۰8۰8) 7 فعالیت ها به فعایت های فرعی تقسیم می شود . 7 تمامی فعالیت های ارزیابی شده . اولویت بندی . و انتخاب مهمترین اولویت ها 7 توزیع مناسب سازمانی بر مبنای ترجیحات و اولویت برنامه ها تخصيص يابد. بودجه ريزى بر مبناى صفر در مقايسه با بودجه ريزى سنتى داراى مزايايى ازقبيل توجيه ادامه و يا توقف فعاليت هاء ارائه معيارهاى لازم براى مقايسه . وحذف با اطمينان خاطر فعاليتهاى با اولويت كمتر است آزمعایب بودجه ریزی بر مبنای صفر می توان به هزينة زياد و زمان بر ‎٠‏ بودن أن اشاره كرد 

صفحه 19:
بودجه ریزی بر مبنای صفردر مقایسه با بودجه ریزی سنتی دارای مزایایی از قبیل توجیه ادامه و يا توقف فعالیت ها و ارائه معيارهاي لازم خاطر فعالیت هاي با اولویت کمتر است. از معایب بودجه ريزي بر مبناي صفر مي توان به هزینه زیاد و زمان بر بودن ‎vl‏ اشاره ‎en‏ 

بسم اهلل الرحمن الرحيم فصل ششم موضوع : روشهاي پيش بيني منابع و مصارف پيش بيني درآمدها و هزينه تناسب با تحوالت در جوامع و افزايش و تغيير وظايف دولت ها روش هاي .بودجه ريزي نيز دچار تغيير و تحول بسيار شده است بنابراين بايد بودجه ريزي با دقت بسيار و صحت هر چه بيشتر انجام شود از اين رو براي پيش بيني عوامل تشکيل دهندة بودجه يعني درآمدها و هزينه هاروش هاي مختلفي ابداع شده است متناسب با اوضاع خاص اقتصادي کشور .مي تواند يک روش و يا ترکيبي از روش ها را مورد استفاده قرار دهد )1 مباحث مربوط به اين فصل دردو قسمت روش سال ما قبل آخر الف) پيش بيني درآمدها )2روش حد متوسط ها )3روش پيش بيني مستقيم )4روش سنجيدة منظم )1بودجة متداول (سنتي) ب) برآورد هزينه ها )2بودجه ريزي افزايشي )3بودجه انعطاف پذير )4بودجة برنامه اي )5بودجة عملياتي )6بودجه ريزي به روش نظام برنامه ريزي ،طرح ريزي و بودجه ريزي ()P.P.B.S که هر کدام به اختصار توضيح داده مي شود . )7بودجه ريزي بر مبناي صفر ()Z.B.B الف) پيش بيني درآمدها عوامل متعددي در پيش بيني درآمدها مؤثر است و لذا پيش بيني دقيق آن دشوار خواهد بود .استفاده از هر يک از روش ها و يا ترکيبي از آنها مي تواند متناسب با اوضاع اقتصادي کشور مطلوب .باشد روش سال ما قبل آخر )1 بر اساس اين روش درآمد پيش بيني شده بايد دقيقًا برابر درآمد قطعي سال ما قبل آخر باشد اين روش زماني مؤثر است که اقتصاد يک کشور از روند ثابتي برخوردار .باشد مزاياي اين روش : )1قوة مجريه نميتواند به دلخواه ارقام درآمد را بنا به سياست و ميل خود پيش بيني کند . )2پيش بيني درآمد بر اساس مبالغي که به صورت قطعي وصول گرديده است مي تواند تضميني براي حفظ تعادل بودجه باشد . معايب اين روش : -1بين سال بودجه و سال ماقبل آخر ،وصولي يک سال در نظر گرفته -2در ظرايط رکود و رونق اقتصادي نشده است وصول برخي از درآمدها مي تواند داراي انحرافات شديد باشد و از سالي به سال ديگر ممکن است به مقدار قابل توجهي تغيير يابد . -3در اين روش از صالحيت و تجربة مديران در پيش بيني درآمد .استفاده نمي گردد در اين روش به ساير عواملي که در پيش بيني درآمدها مؤثرند توجه نمي شود  :روش حد متوسط ها ( :ميانگين موزون) )2 در اين روش حد متوسط افزايش و يا کاهش هر يک از انواع درآمدها را در دوره هاي سه يا پنج ساله به دست آورده و بر اساس آن ،درآمد سال آينده را پيش بيني مي نمايند .اگر درآمد دولت همبستگي زيادي با تغييرات وضع اقتصادي داشته باشد در مواقعي که اقتصاد کشور در حال توسعه و گسترش است اتخاذ اين روش به دولت اجازه مي دهد تا حد معقولي بر هزينة خود افزوده و يا نرخ هاي مالياتي را تا حدودي کاهش مي دهد تا مازاد بودجه قابل توجهي .ايجاد نگردد  :روش پيش بيني مستقيم ( :تخمين کارشناسان) )3 در اين روش کارشناسان با انجام مطالعات و بررسي هاي دقيق در مورد اوضاع و احوال اقتصادي سالهاي گذشته و تأثير عوامل گوناگون بر هر يک از درآمدها را مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهند و با اّتکا به تخصص و تجربيات خويش مبادرت .به پيش بيني درآمد براي دورة آينده مي نمايند :روش سنجيدة منظم )4 در اين روش پيش بيني درآمد با استفاده از دو تکنيک – 2جمع آوري پرسشنامه هاي نمونه – 1 تجزيه وتحليل همبستگي ها  :ب) برآورد هزينه ها :بودجة متداول (سنتي) )1 بيشترين تأکيد بر نقش آن به عنوان ابزار مالي و حسابداري دريافت ها و پرداخت ها در بخش دولتي است و هيچ هزينه اي از اعتبارات مصّو ب تجاوز ننمايد و هر هزينه اي در محل و مواد خود به مصرف .برسد براي تهّي ة بودجه در يک دستگاه اجرايي فرصتي به روش سنتي الزم است مراحل زير طي - :شود .مرحلة اول : :شناسايي کامل وضع موجود دستگاه اجرايي .مرحلة دوم :پيش بيني نيازهاي سال بودجه اي .مرحلة سوم :تبديل نيازهاي پيش بيني شده به ارزش پولي  :بودجه ريزي افزايشي )2 در اين روش حجم عمليات دستگاه اجرايي ثابت فرض شده و افزايش يا کاهش هزينه ها را در برابر حجم عمليات ثابت مقايسه و پيش بيني مي شود ».اين سبک به «نگهداشت سطح عمليات موسوم است :مثال هايي براي اصالحات »نگاهداشت سطح«- »توسعة عمليات«- »کار جديد«- بودجه انعطاف پذير به منظور فائق آمدن بر مشكل عدم انعطاف بودجه سنتي ،در موسسات دولتي و بازرگاني از يك نوع بودجه به نام متغير يا دگرگوني پذير استفاده مي‌كنند. براي تنظيم اين نوع بودجه ،ابتدا هزينه‌هاي ثابت و متغير را تعيين كرده و سپس با توجه به اعتبار و امكانات موسسه مي‌توان تصميم گرفت كه در هر زمان چه هزينه‌اي بايد انجام گيرد با تنظيم اين بودجه مي‌توان به طور دوره‌اي مثًال ماهانه، و يا هر سه ماه يك بار مطابق شرايط موسسه بودجه خاصي را انتخاب و مالك عمل قرار داد. اين روش بودجه ريزي ،هزينه هاي متغير با كم و زياد شدن حجم بازده ،كم يا زياد (متغير) مي‌شود اما هزينه‌هاي ثابت بدون توجه به ميزان توليد يا خدمات ثابت بوده و بدون تغيير مي‌باشد. بهترين زماني كه بودجه‌هاي متغير بكار مي‌آيند هنگامي است كه حجم فروش يا ديگر عاملها بگونه‌ي معقول در خور پيش بيني باشد و برنامه‌هاي دراز مدت منطقي فراهم شود ،بطوريكه متوسط هزينه‌ها پشت سر هم و در فاصله‌هاي كوتاه مدت چندان تغيير نكند كه كار مدير را مشكل نمايد  :بودجه برنامه اي در بودجة برنامه اي تالش بر اين است تا عمليات سازمان به شکل برنامة کاري تنظيم شود .براي اين منظور عمليات سازمان به شکل برنامة تنظيم و براي هر برنامة کاري ،اعتباري در نظر گرفته .مي شود بودجة برنامه اي نوعي طبقه بندي است که قصد دارد با برقراري ارتباط ميان مّو اد هزينه و عوامل به کار گرفته شده و تنايج حاصله از انجام برنامه ها نشان دهد که در سال بودجه اي چه کاال و خدماتي به صورت محصول نهايي فعاليت هاي بخش دولتي براي .رسيدن به اهداف مصّو ب دولت توليد يا ارائه شده است مزاياي بودجه برنامه اي : بهبود تنظيم برنامه و کنترل عمليات تجديد نظر و تصويب برآورد بودجه عدم تمرکز برآورد هزينه ها هماهنگي عملياتي بهبود روابط با مردم  بودجه عملياتي :همان بودجه برنامه اي به شکل پيشرفته است که به نحوي دقيق تر و روشن تر اجراي برنامه ها را از ديدگاه فايده و هزينه تجزيه و تحليل مي نمايد. تفاوت اساسي بين بودجة برنامه اي و عملياتي در اندازه گيري حجم عمليات است در بودجة عملياتي هزينه عمليات با استفاده از روش هاي قيمت تمام شده عميات قابل اندازه گيري يا اندازه گيري حجم کار محاسبه مي .شود عمليات غير قابل اندازه گيري برنامه هاي دولت از نظر قابليت اندازه گيري : تفاوت بودجه برنامه اي با عملياتي : بودجه برنامه اي در سطح باالتر از بودجه عملياتي است . بودجه برنامه اي هزينه ها را بصورت چکي و در سطح برنامه مطرح مي کند در حالي که برنامه عملياتي هزينه ها را جزيي مي بيند . بودجة برنامه اي آينده نگرست در حا لي که بودجة عملياتي بر روند گذشته تجارب به دست آمده و استانداردهاي موجود تکيده دارد بودجه برنامه اي کار دستگاه اجرايي ،سازمان مديريت و برنامه ريزي و مجلس را آسان مي کند .در حالي که بودجه عملياتي حجم کار هر فعاليت را مشخص مي کند .  بودجه ريزي به روش نظام برنامه ريزي _طرح ريزي و بودجه ريزي ()P.P.B.S برنامه ريزي طرح ريزي بودجه ريزي سيستم ( )P.P.B.Sعبارت از کاربرد منظم بودجه بندي برنامه اي و شامل پيش بيني عناصر کوتاه مدت و ميان مدت در جريان تهيه و تنظيم تقسيمات عمومي است . استفاده از ( )P.P.B.Sموجب مي شود : مخارج بر اساس محصوالت مختلف فعاليت هاي عمومي به وظايف ارتباط داده مي شود . گستره پيش بيني و تصميم وسعت مي يابد. با مقايسه ( هزينه – فايده ) تصميماتي صحيح اتخاذ مي شود . بودجه ريزي بر مبناي صفر ()Z.B.B فعاليت ها به فعايت هاي فرعي تقسيم مي شود . تمامي فعاليت هاي ارزيابي شده ،اولويت بندي ،و انتخاب مهمترين اولويت ها توزيع مناسب سازماني بر مبناي ترجيحات و اولويت برنامه ها تخصيص يابد. بودجه ريزي بر مبناي صفر در مقايسه با بودجه ريزي سنتي داراي مزايايي ازقبيل توجيه ادامه و يا توقف فعاليت ها ،ارائه معيارهاي الزم براي مقايسه .وحذف با اطمينان خاطر فعاليتهاي با اولويت کمتر است ازمعايب بودجه ريزي بر مبناي صفر مي توان به هزينة زياد و زمان بر .بودن آن اشاره کرد بودجه ريزي بر مبناي صفردر مقايسه با بودجه ريزي سنتي داراي مزايايي از قبيل توجيه ادامه و يا توقف فعاليت ها و ارائه معيارهاي الزم براي مقايسه و حذف با اطمينان خاطر فعاليت هاي با اولويت کمتر از معايب بودجه ريزي بر است. مبناي صفر مي توان به هزينه زياد و زمان بر بودن آن اشاره کرد.