سرما درمانی

سرما درمانی

اسلاید 1: Amir H. BakhtiaryPhD. PTAssociate ProfessorPhysiotherapy DepartmentRehabilitation facultySemnan University of Medical SciencesElectrotherapy

اسلاید 2: سرما درمانی

اسلاید 3: سرما درمانی و عوامل موثر بر ان چیست؟ کاهش دمای بافت و شروع عملیات تنظیم حرارتی توسط گرفتن انرژی حرارتی بافتها که عوامل موثر بر آن عبارتند از:•اختلاف دما بين عامل سرمازا و بافت:•درجه حرارت ثابت و یا متغیر منبع سرد کننده، •وجود سد حرارتی سر راه سرد کردن بافت•هدايت گرمايي بافت•طول مدت اعمال سرما•اندازه منطقه سرد شده•مقدار جریان خون داخل بافت•روش مورد استفاده سرما درمانی

اسلاید 4: اثرات فیزیولوژیک ناشی از سرما درمانی چیست؟ آثار موضعیاثر روی عروق خونیاثر روی گردش خون بافتهای عمیق تراثر روی متابولیسم بافتاثر روی سیستم اعصاب محیطیاثر روی سیستم حرکتیآثار عمومیتوانائی ادراک سرما اثر روی مکانیسمهای انتقال درداثر روی هیپوتالاموس بروز واکنش لرزیدن برای کنترل سرما

اسلاید 5: اثرات فیزیولوژیک ناشی از سرما درمانی چیست؟ آثار موضعیاثر روی عروق خونیافزایش ویسکوزیته جریان خونانقباض فوری عروق که با انبساطهای ثانویه عروق دنبال می شودLewis’s hunting reactionاثر روی گردش خون بافتهای عمیق ترکاهش گردش خون عمقی تحت تاثیر وجود موانع حرارتیعدم اختلال در متابولیسم بافتکاهش توام دسترسی به مواد متابولیکی با کاهش کتابولیسمکاهش نفوذپذیری مویرگها و چسبندگی و بی حرکتی سلولهاي لکوسیتکاهش تورم بافتی ادامه دارد

اسلاید 6: اثرات فیزیولوژیک ناشی از سرما درمانی چیست؟ ادامه آثار موضعیاثر روی عروق خونیاثر روی گردش خون بافتهای عمیق تراثر روی متابولیسم بافتکاهش متابولیسم بافتیکاهش نیاز به اکسیژن و مواد متابولیکیبه تعویق افتادن و کند شدن روند آسیب ثانویه پس از صدماتکاهش تورم بافتیاثر روی سیستم اعصاب محیطیادراکیاحساس سرما (شروع پتانسيل عمل الیاف میلین دار کوچک Aδ و تغيير فعاليت الیاف حسی میلین دار قطور Aβ)فروکش کردن احساس سرما (وقفه هدايتي در عملكرد اعصاب Aδ و Aβ)احساس درد مبهم و عمیق (ناشي از تحريك الياف C توسط مواد شيميايي آزاد شده)

اسلاید 7: اثرات فیزیولوژیک ناشی از سرما درمانی چیست؟ ادامه آثار موضعیاثر روی سیستم اعصاب محیطیادراکیتحريك اعصاب با ادامه سرما دهيتحریک اولیه الیاف میلین دار کوچک Aδ الیاف حسی میلین دار قطور Aβادامه سرما وقفه هدایتی را ایجاد می کند (بی حسی)فعالیت الیاف C درد بخاطر وجود مواد زاید شیمیایی و سمی حداكثر تاثيرپذيري توسط سرماتاثيرپذيري متوسط توسط سرماحداقل تاثيرپذيري توسط سرماA(II)الياف داخل دوكي عضلانيگيرنده‌هاي مكانيكي آستانه پايينAالياف خارج دوكي عضلانيگيرنده‌هاي جلدي، مفصلي و عضلانيBالياف وابران خودكار پيش گانگليونيAالياف داخل دوكي عضلانيAالياف خارج دوكي عضلانيگيرنده‌هاي جلدي، مفصلي و عضلانيCالياف وابران خودكار پس گانگليونيگيرنده‌هاي درد آهستهگيرنده‌هاي حرارتيA(III)گيرنده‌هاي حس درد سريعگيرنده‌هاي مكانيكي آستانه بالاگيرنده‌هاي حرارتي بالاي º45 CAالياف خارج دوكي عضلانيگيرنده‌هاي جلدي، مفصلي و عضلانيCالياف وابران خودكار پس گانگليونيگيرنده‌هاي درد آهستهگيرنده‌هاي حرارتي

اسلاید 8: اثرات فیزیولوژیک ناشی از سرما درمانی چیست؟ ادامه آثار موضعیاثر روی سیستم حركتيبستگي به مدت و وسعت سرمادهي دارد (اثرات تحريكي در سرمادهي سريع و كوتاه مدت و اثرات كنترلي در سرمادهي وسيع و طولاني مدت)افزایش قدرت انقباض ایزومتریک عضله با برقراري رفلكس انبساط عروقي)موقتي با گرم شدن از بين ميرودادامه سرما دهي كاهش قدرت انقباض عضلانيانقباض عروقي و كاهش گردش خونكاهش برداشت مواد زائد متابوليسميكاهش دسترسي اكسيژن و مواد متابوليتيكاهش اسپاستي سيته كاهش جريان بازخوران عصبي فعال كننده اسپاستيسيته (الياف A و A)كاهش مهارتهاي حركتي و سرعت حركت

اسلاید 9: موارد استفاده سرما درمانی كدام است؟ Recent injuryPain ReliefAfter Surgical ProcedureMuscle Spasm ReductionMuscle Spasticity ReductionIncrease muscle performanceChronic inflammationChronic Edema

اسلاید 10: موارد استفاده سرما درمانی چیست؟ Recent Injuryدر صورت وجود خونريزي، كاهش جريان خون ناشي از انقباض فوري عروق و افزايش ويسكوزيته خونكاهش آسيبهاي ثانويهكاهش حرارت عضو بعد از سوختگيهاكاهش متابوليسم و واكنشهاي التهابي و كند كردن روند نكروز ثانويهكاهش مواد التهاب زا و حاصل از آسيب و كاهش تورم بافتيكاهش درداستفاده از يخ يكي از روشهاي درماني صدمات بافت نرم در مراحل اوليه است كه شامل PRICE مي باشدProtection, Rest, Ice, Compression, Elevation

اسلاید 11: موارد استفاده سرما درمانی چیست؟ Pain Reliefاز طريق كاهش ادم و كاهش مواد التهاب زاتوقف تحريك انتهاي آزاد اعصاب Cاثر روي گيرنده هاي حسيفعال شدن مكانيسم كنترل دروازه دردآزاد شدن مواد شبه مرفيني نظير انكفالينها و اندورفينهاكنترل درد در سطوح نخاعيوقفه هدایتی روی الیاف حامل سریع درد (فیبرهای Aδ) وکاهش درد سریععدم انتقال سيگنالهاي درد به مراكز ادراكي بالاتركاهش صدور پتانسيلهاي عمل گيرنده هاي دردكاهش مواد شيميايي تحريك كننده اين گيرنده ها

اسلاید 12: موارد استفاده سرما درمانی چیست؟ After Surgical Procedureمطالعات نشانگر تاثير بيشتر سرمادرماني بعد از اعمال جراحي نسبت به گرماكاهش درد بيشتركاهش ميزان درناژ زخمافزايش تحرك بيمارکاهش زمان بستري و ترخيص سريعتراثر ترميمي سريعترتورم كمتر

اسلاید 13: موارد استفاده سرما درمانی چیست؟ Reduced Muscle Spasm and Spasticityكاهش اسپاسم از طريق شكستن چرخه معيوب سيكل دردكاهش دردكاهش اسپاسم افزايش دامنه حركتيكاهش اسپاستي سيته از طريقهنوز ناشناخته است؟ميزان و شدت سرما اثرات متناقضي بجا مي گذاردInjuryProtective SpasmPainIschemic ConditionReduced circulation

اسلاید 14: موارد استفاده سرما درمانی چیست؟ Improve muscle performanceيافته هاي متناقض براساس اختلاف در مقدار سرما و عمق بافتافزايش كوتاه مدت قدرت عضله ناشي از اثر تسهيلي سرما روي مجموعه نرونهاي حركتي آلفا تحريك سيستم سمپاتيك توسط استرس ناشي از سرما و آزاد شدن Catecholamine منجر به افزايش قدرت عضلانيافزايش سرمادهي و سرد شدن بافتهاي عضلاني در عمق موجب كاهش قدرت انقباضكاهش گردش خونكاهش مواد متابوليتي و اكسيژن عضلانيبراي بدست آوردن اثر سرما بر تقويت قدرت انقباض توجه به نوع سرمادهي (شدت و زمان سرمادهي ضروري است)

اسلاید 15: موارد استفاده سرما درمانی چیست؟ ‍Chronic Inflammation & Edema كاهش علائم التهاب مزمن كاهش دردمكانيسمهاي آن قبلا اشاره شدافزايش دامنه حركتياز طريق كاهش درد و افزايش قدرت انقباضافزايش عملكرد انداماز طريق كاهش التهاب و دردكاهش تورم عضو و كاهش ادم مفصلياز طريق كاهش تحرك عوامل التهابي به منطقه نظير لكوسيتها

اسلاید 16: تکنیک استفاده از سرما درمانی را شرح دهید؟ هنگام استفاده از تمام روشهاي مختلف سرما درماني بايد نكاتي زیر را رعايت نمودآماده‌سازي بيمار (توضيح علت و ماهيت سرما درماني براي بيمار)آزمایشات پوست (تشخیص مورد عدم استفاده و واکنش موضعی پوست بیمار نسبت به سرما )آماده‌سازي دستگاهآماده‌سازي محل درمانارائه دستورالعملهايي براي بيماراعمال سرما (کنترل پوست هنگام سرمادهی)خاتمه درمان (برداشتن سرما و وارسی پوست)

اسلاید 17: انواع روشهای سرد کردن عضواستفاده از پکهای سرد با یکی از دو برنامه RICE و یا CRIEپك يخخرده يخ داخل حوله‌هاي مرطوب و يا داخل كيسه‌ پارچه‌اي و مستقيم روي پوستدماي پوست حدود 5 تا °10 Cلایه نازکی از آب روی سطح پوست جلوی افزایش سرما را گرفتهبعد از 1 دقيقه عامل سرما را برداشته و پوست منطقه وارسي شود و بعد از 5 دقیقهپكهاي سرد تجارياين پكهای ژلی معمولاً در مرحله اول سردتر از پكهاي يخ معموليبا سرعت بیشتر گرم شدن استفاده از واسطه حوله‌اي مرطوب براي جلوگیری از سوختگي ناشي از سرماي شديدجریان کرایوتراپیسرمای ثابت توسط مایع سرد شده دستگاه کرایوتراپیاحتمال سرمازدگی در صورت اعمال فشار همراه استفاده از سرما درمانی

اسلاید 18:

اسلاید 19:

اسلاید 20: انواع روشهای سرد کردن عضوغوطه ور كردن عضو در آب سردقراردادن بخشي از اندام در داخل ظرف محتوي آب يخ مي‌توان اندام را براي مدت 15-20 دقيقه در آب سرد حدود 16 تا °18C بطور دائم قرار داد. در حرارتهاي كمتر، حدود °10 C، بايد از روش منقطع و متناوب (1 دقيقه ) استفاده كرد. با قرار گرفتن طولاني مدت اندام در آب يخ مي‌‌گيرد، دماي آب را مجدداً تنظيم كرد.حوله‌هاي يخفرو بردن حوله در مخلوطي از يخ خرد شده و آب و گرفتن آب آن، استفاده از این روش روي منطقه وسيعي از پوست منجر به سرد شدن سريع پوستتعويض حولهاي يخ هر 2 تا 3 برای سرماي كافي (كل زمان درمان 20 دقيقه)ماساژ يخماساژ با تكه‌اي يخ جامد پيچيده شده جهت تسكين درد: حركت چرخشي براي 5 تا 10 دقيقه ماليده ميشود. جهت تسهيل نورولوژيكي: خيلي كوتاه يا بصورت فشارهاي منقطع 4 ثانيه‌اي و يا ضربه‌اي روي درماتوم ريشه عصبي عضله مورد تحريك

اسلاید 21:

اسلاید 22: انواع روشهای سرد کردن عضواسپريهاي تبخير شوندهپاشيدن مايعي روي پوست كه بسرعت تبخير ميشود، اسپری مایع (فاصله 45 cm با زاويه قائمه) متناوب بمدت 5 ثانيه و هر چند ثانيه. اثر سرمايي بسيار سريع است اما كوتاه مدت مراقب بود تا به چشم بيمار پاشيده نشود و يا بيمار آنرا تنفس نكند. استفاده بسيار نزدیک این اسپری‌ها موجب آسیب بافت (یخ زدگی) شودبانداژ یخاستفاده از بانداژ بعد از اسپریهای سرد کنندهکاهش سرعت تبخیر و افزایش زمان سرمادهیتعويض حولهاي يخ هر 2 تا 3 برای سرماي كافي (كل زمان درمان 20 دقيقه)ماساژ يخماساژ با تكه‌اي يخ جامد پيچيده شده جهت تسكين درد: حركت چرخشي براي 5 تا 10 دقيقه ماليده ميشود. جهت تسهيل نورولوژيكي: فشارهاي خيلي كوتاه و يا ضربه‌اي روي درماتوم عضله

اسلاید 23:

اسلاید 24: عوامل موثر بر تصمیم گیری برای انتخاب سرما یا گرماحاد یا مزمن بودنواکنش بهتر موارد حاد به سرما، عدم استفاده از گرما در موارد آسیب اولیه و خونریزی موجب شدت خونریزی و افزیش متابولیسم و خطر نکروز. سابقه قبلی و واکنش مناسب بیماران به سرما توجه به نظر بیماران در وارد مزمن هنگام کاربرد سرمابرخی موارد افزایش دامنه حرکتی با سرما درمانی گزارش شده استزمان و ارزش مالی دستگاههای مورد استفادهنتایج مشابه از گرما درمانی عمقی و سرما درمانینتایج حاکی از عدم مزمیت برخی از روشهای گران قیمت نظیر میکروویو و دیاترمی

اسلاید 25: دلایل آسیب بافتی هنگام سرما درمانی در کلینیکآسيب بافت بدلیل سرماي شديد موضعيواكنش سوختگي سرمايي شامل ظهور اريتما و حساسيت پوست، چند ساعت بعد از استفاده يخ ايجاد مي‌شود و يك يا دو روز بطول مي‌انجامد. سوختگي سرمايي بهمراه نكروز بافت چربي، كه بصورت خونريزي زير پوست و افزايش حساسيت که تا 3 هفته طول مي‌كشد. آسيب عصب محيطي بدلیل استفاده موضعي سرما، روی مناطقی که اعصاب بطور سطحی عبور می کنندانجماد بافتي كه بستگي به سرعت سرد شدن بافت دارد: اگر سرعت سرد شدن زياد باشد كريستالهاي يخ در سلول تشكيل مي‌شود كه منجر به مرگ سلول مي‌گردد. در سرعتهاي پائين‌تر سرد كردن، مايع خارج سلولي يخ ميزند كه آب سلولي را از سلول بيرون مي‌كشد. اين حالت بنام سرما زدگی یاfrostbite شناخته شده

اسلاید 26: دلایل آسیب بافتی هنگام سرما درمانی در کلینیکآسيب بافتي بدلیل استفاده از سرما درمانی در موارد پاتولوژيك، کاهش جریان خون محیطی شامل اسپاسم عروقی تا بیماریهای انسدادی عروق محیطی و يا فشار اندام روی کیسه یخ حساسیت به سرمااسپاسم عروقي یا Vasospasm: پديده رينود حالتي كه اغلب همراه با بيماريهاي بافت پيوندي بوده که سرما موجب شروع انقباض عروقي در شريانهاي انگشتي رخ مي‌دهدكرايوگلوبينميا: وجود نوعي پروتئين غيرطبيعي در خون كه در دماهاي پائين منعقد شده و موجب بسته شدن رگ خوني و بنابراين ايسكمي‌ موضعي مي‌گرددسوزش و خارش ناشي از سرما Cold urticaria : سرما موجب آزادي هيستامين از سلولهاي Mast شده كه موجب قرمزی موضعي و گاهي اوقات علائم عمومي‌ نظير كاهش فشار خون و افزايش ضربان قلب ميگرددبيماريهاي قلبيدر بیماریهای شريان كروناري، سرما موجب ترومبوز و درد آنژين صدري مي‌گردد، که احتمالا اثر موضعي کاربرد يخ موجب فعال شدن رفلكس انقباض عروقي شريانهاي كروناري میشود

اسلاید 27: دلایل آسیب بافتی هنگام سرما درمانی در کلینیکآسيب بافتي بدلیل استفاده از سرما درمانی در موارد پاتولوژيك، فشار خون شريانيدر بیماران دارای فشار خون بالا، سرد کردن مناطق وسیع بافت موجب افزایش شدید فشار خوناختلال حسدر موارد وجود اختلال حس گزارش صحیحی از وضعیت سرمایی در پوست وجود ندارد نياز به سيستم عصبي سالم، برای برقراری اثرات نورولوژیکی سرما نظير تسهيل انقباض عضلانی و کنترل دردخصوصيات روحي روانيوجود اضطراب بیماران از سرما درمانیعوامل فرهنگی که به سرما بار منفی می دهدتشابه برخی واکنشهای فیزیولوژیک نظیر عرق سرد هنگام ترسیدنتحریک سیستم سمپاتیک توسط ترس و سرما