کسب و کارمنابع انسانی و مشاغلسایر

سمينار آموزشی آتش نشانی و اطفاء حريق

صفحه 1:

صفحه 2:
۳-9 عنوان پروژه : حریق و ايمن اتش نشانی استاد : مهندس جهان بخش تهیه کننده : محمد هاشم متفکر رشته : عمران اجر ایی دانشده باهتر شیر از تاريخ : زمستان ©0999

صفحه 3:
‎IN i) fers‏ نشانى ‎AN‏ حريق ‎

صفحه 4:
1 روج ررحو عر رو رورجمو د 3 | مد لیر 9 ‎US 31 5 =‏ دم 1 مه تست دک

صفحه 5:
۱ تتعله با دود فاتل مشاهده وبا امسو ‎ent‏ لجنا لحا reer ‏1د‎ TERS IT IS 1S GSO UA

صفحه 6:
ماهیت حریق وفرع مز آنشن بازبه زمه ماىا ردكي و شیمیایی محل وقوع دارد.اصولا" عوامل موثر در تش سوزی متعدد مباشد. ولی برای ایجاد 27 تش وجود ۴ عامل زیر که به هرم آتش معروف ‎Sele dhl h tele nesenashey med‏

صفحه 7:
اکسژن حداقل تراکم اکسیژن لازم در هوا برای آتش گیری ۱۶/۰ می باشد. بیشتر حریق ها در ۱۵ اکسیژن هم تا حدودی برقرار می باشند. برخی از مواد مانند اکسید های آلی و اسید حين حریق بخشی از | مورد نیاز خود را تامین می کنند. برای کنترل این حریق ها اقدامات ویژه لازم است. مواد سوختنی تمام موادی که به نحوی قابلیت تجزیه و اکسیداسیون را دارند به عنوان ماده سوختنی قلمداد مى شوند.اين مواد مى توانند جامد » مایع ۰ گاز با منشا طبیعی یا مصنوعی باشند. سرعت سوختن يا گسترش شعله در مواد مختلف متفاوت حرارت _ برای شروع هر آ7 به درجه حرارت کافی میباشد. اگر حرارت کاهش یاید.دامنه حریق محدود و بالاخره خاموش میگردد. حرارت لازم در مطالعه آتش گیری مواد با دو اصطلاح تعریف می گردد: #نقطه شعله زنى ‎(Flash point)‏ #درجه آتش گیری۵06 160۳67 18107 1د 19) )

صفحه 8:
علم حریق : نقفطه شعله زني (مو ۳؟) : درجه حرارتي است که در آن يك ماده سوختي مایع, يا در حال تبديل به مايع ,به اندازه كافي ‎١‏ مي كردد و به محض نزديك شدن شعله يا جرقه به أن باعث شعله ور شدن و شروع حريق مي كردد. ” در مورد كازها و بخارات علاوه بر تعريف نقطه شعله زني , حداقل و حداکتر تراکم قایل انفجار نب در مورد آتها تعریف 11 ‎erred ey‏ ۲ مي گیرد و در محفظه هاي بسته سبب انفجار مي گردد.

صفحه 9:
درجه آنش گپري( ( ‎U sey aan‏ 9۳ جهت ادامه احتراق ماده سوختي مورد نیاز مي باشد. - درجه آتش گيري براي هر سوخت درجه حرارتي است که انرژي محر که آن اجزاي متشکله ملكولهاي ماده را از هم جدا مي کند. وه ‎leas‏

صفحه 10:
0 احتراق : 9 از آزاد شدن انرژي, با سرعت زياد است كه نتيجه اكسيداسيون سريع مي باشد. تثاريت احتراق و انفجار به دالظار سيراك اترزق حاصله نیست , بلکه مربوط به سرعت توليد ‎pase Clee) Shey‏ تالا کلرن بر کر ر دار منفجره تي.ان.تي , فقط 2674 كالري بر كرم افر ل ا ا ل 5

صفحه 11:
‎cmd‏ رس مس ‏مر رک بر از بر رات ارت بر سر رح رز سرعت صوت ‎11١(‏ فوت بر ثانيه) سرعت داشته باشد رأ جع ساتسزءو تاك 0) تريس ‏آگر موج شوکی دارای سرعتی بیس از سرعت صوت باشد (بالای ۱۲۰ ترت بر تنید) زد را ‎Oripadiiog‏ )2

صفحه 12:
علل و شرایط بروز حریق عوامل و شرایط متعددی مى توانند در بروز حریق ایفای نقش نمایند که مهمترین آنها شامل موارد زیر است: آتش گیری مستقیم: مانند نزدیک نمودن شعله به مواد سوختنی, افزایش تدریجی دما: افزایش دما در مواد آلی که بتدريج دمای آنها در اثر فشار و فعل و انفعالات بالا رفته و شروع به سوختن می کند. وا کنشهای شیمیایی: واکنشهای نظیر ترکیب آب و اسید. بتاسيم و آبء اسيد نيتريكك با كاغذ مى تواند عامل شروع حریق اصطکا کث: مالش بين دو جسم آتش گیر مثل برخورد دو سنگ با هم تم رکز پرتوهای مرئی و غیر مرئی: در اين حالت بدلیل خاصیت ذره بینی تم رکز نور روی اشیاء باعث حریق می گرد الکتریسیته جاری: حرارت حاصل از عبور جریان برق از یک هادی دارای مقاومت بالا می تواند سبب حرارت و آتش aa صاعقه: صاعقه دارای صدها هزار ولت اختلاف پتانسیل الکتریکی است و می تواند براحتی سبب بروز حریق گردد. ار ناشی از مواد منفجره: دینامیت یا تری نیترو تولوئن و بسیاری از مواد منفجره دیگر در حین انفجار می توانند آتشسوزیهای وسیعی را ایجاد نمایند.

صفحه 13:
عوامل موثر بر كسترش و شدت حريق : 1- افزايش دسترسي حريق به اكسيزن ‎Se‏ شيميايي ماده سوختني 3 سطح ماده سوختني محصولات احتراق و( eas JE zs ‏يح از‎ mY eae esr ‏ازها و بخارات لدي آل‎ ۱ e rel oes ‏اج جر‎

صفحه 14:
۰ ۲۵ مواد سوخنني و گازها و ماده سوختني نوع كازيا بخار سمب نایلون,ملامین و يلي اورتان 000-00-0 ‎OWe-‏ ‏سوختهاي سكين نا تركيبات كوكرد 0م دا 9 ( 0 )پلي وینیل کلراید ‎LOL,‏ بخارات کلراید << دارمثل گوشت یا ‎WL.‏ ‏پشم و مو = ,۱۸ ,گازهاي اسيدي فیلم فلوئوردار هالوژنه بنزین سرب دار ‎CO,Pb,05,PbO,5‏

صفحه 15:
2- ذرات : اجه ته تحت عنوان دود در اثر حريق عتراك مب گردد , در واقع ذراتي هستند كه داراي دامنه قطر رط ل رار ل ال كن مزاحمت مي نمايند و بسياري از انها براي سلامتي افراد بر حطرناك مي باشند اصولا درات در اثر ‎PPC ptey ere t motitnc eS erie meet cat pred‏ ‎Lacs‏ ا ‎BES eee‏

صفحه 16:
3- شعله : شعله قسمت قابل رویت حریق است که شدت کرمای لن وایسته به میران اکسبرنی است که به آن مي رسد. 4- گرما (انرژی): يكي از فراوانترین محصولات حریق , حرارت مي باشد كه بسته به مدت زمان شروع حريق نوع ماده سوختني و نيز ميزان كسترش اتش .مي تواند متفاوت باشد.

صفحه 17:
زازدان سریل ‎١‏ ”فاز اول (شروع حريق): در اين مرحله اكسيزن كافي در دسترس مي باشد و بيشترين محصولات ا است. "فاز ۳ آزاد) 2 این مرحله ‎reps‏ ‏بر هواي داخل محوطه حریق , جریان هواي بیرون نيز به دليل اختلاف حرارت بداخل اتش كشيده مي ‎Noe acd‏ ا ا ۱ حریق مي گردد. اا ال ا ا ا ا ان آخر مرسومْ ‎cul)‏ و حريق آن شعله ندارد. رت حرق در این مرحله در لد 5 مراکز آتش

صفحه 18:
فاز برگشت شعله : ‎er‏ و الزاد در تباتر حریقها وجود ندارد زلر. ار ‎peed eC Cy Karel pry‏ ا 0 دليل اختلاط با هوا مجدد ا سبب بر ‎Srre rere‏ ل ‎is 0 ei‏ تقسیم بندي مکانها از نظر خطر حریق : 1-مکانهاي کم خطر : ‏با مقدار مواد قابل احتراق کم با بار آتش كبري ‎pS(Pire bod) 50‏ . مانند مدارس,سالنهاي يذيرايي,منازل مسكوني و . . . حريق در اين اماكن به خوبي قابل کنترل مي باشد.

صفحه 19:
ار در اين اماكن مقدار ذخيره مواد ‎pat a‏ 0 لك حرس ‎(as WG‏ ا ا ل 1 700000 يوشاك,انبار مواد ‎Siw‏ و اغعلب صنايع غير حساس از اين جمله مي باشند. 3- مكانهاي ير خطر : ی را بوده و در صورت بروزحریق,انش سوزيهاي ‎sere: aw‏ رها بزرك ب.مخازن سوخت,کارخانه ۳0 د 0 د

صفحه 20:
درجات خطر مواد (لوزي خطر): ا ا ا ل ا ل ا را از نظر مخاطرات به صورت زير درجه بندي نموده اند : 2

صفحه 21:
2 ۰-آتش نمی گیرد. ۱- نیاز به حرارت قابل توجه دارد نا انش ورد ۲ نیاز به حرارت مختصری برای انش گیری دارد. ار ای ار را ع- مايعات با قابليت اشتعال بالا يا كازهاى ملیع شده که به ‎Bis ey er er‏ ED SO SD ‏ی ی‎ (نفت خام) (هیدروژن) (بنزين)

صفحه 22:
ار ار 0 0- در حالت عادي و حتي در مجاورت حريقء يايدار بوده و ۳ ‎oll‏ واکنش ندارد. 1-در درجات بالاي حریق و فشار زیاد, واکنش نشان مي دهند. 2-به آساني دچار تغییرات شدید شيميايي مي شوند. 3- به خودي خود نيز ممكن است تجزيه شده و در صورتي که )4 502 522 ۳ سارت انفجاري دارند. 4-در شرایط عادي حرارت و فشار , قابلیت انفجار و تجزیه دارند و برخي نیز در اثر ضربه منفجر مي شوند.

صفحه 23:
مخاطرات بهداشتي : 0 pe ‏ا‎ 1-مخا ا ا ‎ae eS‏ | با ماسك تنفسي ‏= ع ست ‏مي توان به محيط آتش آنها ‎ae‏ ‏3- موادیکه براي ‎renee‏ 5 ‏ورود با احتیاط و لباس حفاظتي و ماسك امکان ‏پذیر است. ‎7 5 ‏و‎ Pa ‏آمیز‎ Cane Rapes) ot ‏هستند, حتي مخاطره پوستي نیز ایجا‎

صفحه 24:
دسته بندی انواع حریق برای سهولت در پیشگیری و کنترل آتش سوزیحریقها را بر حسب ماهیت مواد سوختنی به دسته های مختلفی تقسیم بندی می کنند.در امریکا و ژاین توسط مراجع رسمی حریق در چهار دسته .در اروبا و استرالیا به پنج دسته تقسیم بندی شده است. ۳

صفحه 25:
دسته بندی حریق در امریکا و ژاپن عنوان دسته نوع حریق مواد جامدی که ازخود خاکستر بر جای می «گذارند مواد نفتی و مایعات قابل اشتعال حریق های الکتریکی فلزات قابل اشتعال

صفحه 26:
دسته بندی حریق در اروپا و استرالیا عنوان دسته A انوع حريق مواد جامدى كه از خود خاكستر بر جای می گذارند مواد نفتى و مايعات قابل اشتعال كاز هاى آتش كير مانند كاز مايع.كاز طبيعى.ماز طبيعى مايع شده و مايعاتى كه به سرعت تبخير مى شوند. فلزات قابل اشتعال حریق الکتریکی حریق آشپزخانه و روغنهای آشپزی

صفحه 27:
آتش دسته۸ این نوع آتش سوزی از سوختن مواد معمولی قابل احتراق؛ عموما" جامد و دارای ترکیبات آلی طبیعی یا مصنوعی حاصل می شود.این منابع کاغذءپارچه,چوبپلاستیک و امثال آن است که پس از سوختن از خود خاکستربجای می گذارند.خاموش کننده هایی که برای کترل آنها بكار مى روند علامت مثلثى شكل فك و سبز رنكك با نشان #دارند.مبنای اطفاء آنها بر خنكك کردن است. Baws ut این آتش در اثر سوختن مایعات قابل اشتعال یا جامداتی که به راحتی قابلیت مایع شدن دارند (عموما" مواد نفتی و روغن های نباتی ) پدید می آید. برخحی از این مواد ممکن است حلال در آب نیز باشند (مانندالکل؛استون) ءولی استفاده از آب به دلایلی به هیچ وجه برای اطفاء آنها توصیه نمی شود.خاموش کننده هایی که برای این دسته مناسب هستند دارای بر چسب مریع قره كك با علامت هستند.اطفاء این حریق عموما" مبتنی بر خفه کردن حریق است. ‎a‏

صفحه 28:
تش دسته‌ت) این دسته شامل آتش سوزی ناشی از گازها و مایعات یا مخلوطی که به راحتی قا گروه نزدیکترین نوع حریق به دسته اشد و خاموش کننده های مربوطه با دایره آبی ‎gatas‏ من شزند: ره اطفاه این تحزیق ریق حفه کردن وزسد كردن سیر تشت می باشد. ‎as‏ به گاز را دارند ‎ ‏حریقهای اين دسته ناشی از فلزات سریعا" اکسید شونده مانندمنیزیمسدیمپتاسیم و امثال آن می باشد و خاموش کننده های رو با علامت وچ مشخص می شوند. ‎ ‏مناسب برای اطفاء آن با ستاره زردر: ‏شش دسته ۴ ‏این دسته شامل حریقی های الکتریکی می باشد که عموما" در وسایل الکتریکی و الکترونیکی اتفاق می افندمنند سوختن کابلهای تابلو برق با وسایل برقی و حتی سیستم های کامپیوتری:نامگذاری این دسته نه به خاطر متفاوت بودن نوع ماده سوختنی ‎SL‏ بخاطر مشخصات وقوع.اهمیت و نو دستگاهها است که حریق در آنها رخ می دهد. راه اطفاء این دسته قطع جريان خقه کردن حریق با كاز 62602 یا هالن و هالوکربن می باشد.خاموش کننده هایی که قابلیت کنت ‏نشان داده می شوند. ‎ ‎ ‎ ‏تش دسته ۳ این گروه به خاطر ا ان بطور مجزا تقسیم بندی گردیده اند و شامل حریق آشپزخانه ها و مواد سوختنی مهم آن ‏یعنی چرییها و روغن آشپزی می باشد.اخیرا"خاموش کننده مناسبی نیز برای این گروه تولید گردیده است. ‎

صفحه 29:
روشهای عمومی اطفاء حریق اصولا" اگر بتوان یکی از اضلاع هرم حریق(حرارت کسیژن:مواد سوختنی و واکنش های زنجیره ای را کنترل و قطع كرد»حريق مهار مى شود.اگر چه واکنشهای زنجیره ای لازمه بروز حریق است ولی در درجه اول اهمیت نیست. محدود نموده سرد کردن: یک روش قدیمی و متداول و موثر برای کنترل حریق.سرد کردن است.اين عمل عمدتا" بوسیله یکی از خواص مهم گاز دی اکسید کرین نیز سرد کردن آتش می باشد.میزان و روش بکا رگیری ‎OT‏ در اطفاء حریق اهمیت دارد این روش برای حریق های دسته ۸۸ اهمیت دارد. آب انجا می #خفه کردن: خفه کردن,پوشاندن آتش با موادی است که مانع رسیدن اکسیژن به محوطه آتش گردد.این روش اگر چه در همه حريقها موثر نیست ولی روش مطلوبی برای اکثر حریق ها می باشد. سرد كردن يا حذف ماده سوختنى: اين روش در ابتداى بروز حریق امکانپذیر بوده و با قطع جریان جابجا کردن مواد.‌جدا کردن منابعی که تا کنون حریق به آنها نرسیده کشیدن دیوارهای حائل و یا خاکریز و همچنین رقیق کردن ماده سوختنی مایع را شامل می گردد. کنترل وا کنشهای زنجیره ای: برای کنترل واکنش‌های زنجیره‌ای استفاده از برخی ترکیبات هالن ‎Halon‏ ‎Mob! pads ypc) CF3Br (1301). CF2BrCl (1211). C2F4Br2(2402) a‏ حالن ۱۲۰۲ (280۲2 "م) دی‌برومودی‌فلورومتان ) مزثر ترین و سمی ترین هالن و ۱۳۰۱(برومو تری‌فلورومتان یا فلوژکس) دومین هالن مزثر و دارای کمترین سمیت استد

صفحه 30:
مواد خاموش کننده موادی که به عنوان ماده خاموش کننده به کار می‌روند در ۴ دسته قرار می گیرند. بدلیل لزوم سرعت عمل و افزایش پوشش خاموش کننده‌هاه می‌توان از دو یا چند عنصر خاموش کننده بطور همزمان استفاده نمود. طبعاً هر کدام از مواد یاد شده در اطفاء انواع حریقها دارای مزایا و معایبی می‌باشند. اين مواد شامل گروههای زیر است: الف- مواد سرد کننده (آب؛ 262)) ب- مواد خفه کننده( کف- وال)ن)- خاکك-ماسه و خاک) ج- مواد رقيق کننده هوا ( ولا و ‎(CO,‏ د- مواد محدود کننده واکنش‌های زنجیره‌ای شیمیایی ( هالن و پودرهای مخصوص)

صفحه 31:
آب استفاده از آلب برای کنترل حریق یکی از ساده ترین و در عین حال موثرترین روشی است که تمامافراد با آعن آشنا می باشند. همان اندازه که استفاده از آمب می‌تواند در خاموش کردن تش باشد به همان اندازه هم مى تواند در استفاده نابجا ایجاد مخاطره و گسترش حریق یا خسارت نماید. مزایای آب ۱- فراوان و ارزان است» خصوصاً که برای این منظور تصفیه کامل آن لازم نیست. ۲- قابلیت انتقال آسان داشته و در مجاری فلزی ‏ لاستیکی و برزنتی براحتی جاری می‌شود. ۳- گرمای نهان تبخیر آتب بسیار بالا بوده و به همین خاطر گرمای زیادی هنگام تبخیر جذب is می ۴- غیر قابل تجزیه است ۵- توان سرد کنندگی بالایی دارد

صفحه 32:
مایب آب لا ال ۱ 1 ۳ لب دارای .. .. . است. زمانی که آب تحت فشار و مخصوصابصورت جت ياشيده شود قدّرت تخريبى بالآبى دارد كه كاهى كمتر از خود حريق ۴- هنگام اطفاء حریقی» مواد و محصولات در اثر تر کیب با آب دچار خسارت واف ‎STD‏ ی ‎See‏ ‎SZ‏ تم ما ‎epee OU‏ لب نفوذ لن بداخل تل مواد (تل زغال سنكك: خاكك اره و ‎eure‏ سرا ار توت تفوذ ‎OT‏ ‏می‌افزایند. ‎

صفحه 33:
در استفاده از آب بایستی با توجه به ۰ و . آنرا ‎Sed ee Sore‏ ۱ دور گاهی لازم است که آب بصورت جت(أ6 [) و به مقدار زیاد به مرکز حریق پاشیده شود. امروزه پاشنده‌هایی طراحی و ساخته شده‌اند که ‎oa‏ | یا آب را بسیار بالا ببرند. به این پاشنده‌ها آیفکس IFEX(Impulse Fire Extin +.,-¢ Technology)

صفحه 34:
Light Water ecu oT آنب سکف یا لب نا زکک(۵:81 ۷۷ 1 )ر آبی الست کد با سادد ای رتم سورفکنت 51۳1۵01۵5 الاك 1 ل ارم و سل ‎Sy eer see i ES‏ ‎ee herent eal eral ES To ener‏ آب حاوى خيس كننده ا ا و ا ل ا ل داخل تل مواد مورد نظر باشد متداول است. این روش اجازه می‌دهد که لب ‎cee core cee ae PE racer rTP try Sore r ey‏ 0 تل مواد گیاهی نقوذ کرده و حریق را در عمق نیز خاموش کند. or

صفحه 35:
کف آتش نشانی 0870 کف بصورت محلول تهبه می گردد و هنگام پاشیده شدن توسط سرلوله‌های کف‌ساز با آسب و هوا مخلوط شده و حباب سازی می‌گردد. کف در هنگام استفاده» با گسترش فراوانی که دارد می‌تواند روی حریق را پوشانده و مانع رسیدن اکسیژن و صعود گازهای ناشی از حریق گردد. نکته مهم در استفاده از کف توسعه خوب آن و بخش شدن روی سطح ماده احتراقی مخصوصا مایعات قابل اشتعال بدلیل سبکی آتن می‌باشد. زمان ماند قابل توجه کف روی آتش نیز از مزایای آن می‌باشد. کف در دو گروه عمده تهیه می‌گردد: الف- كف شيميايى ب- كف مكانيكى

صفحه 36:
90 كف شيميايى از واكنش بين دو ماده شيميايى در آسب حاصل ON eer ‏ل ل‎ Sy ‏بنات سدیم ۸/ (جوش شیرین) است. یک ماده تثبیت کننده‎ #14! Je « 55 (Saponine . Linquorice) as ‏مى شود تا به يايدارى كف كمكك نمايد. از محصولات واكنش»‎ 0 ‏ا 2 ل‎ | ©. O)a | ‏بح‎ ‏رت‎ ee oe are ene ei een rd ‏این تسبت نی تراند ۴۰ ۷ برایر حیسم سط ول سواد ولد‎ oh LOCOS

صفحه 37:
کف مکانیکی کف مکانیکی یا کف هوایی امروزه بطور وسیعی متداول می‌باشد و طرز تولید تن داحل کردن هوا بدرون آبی ‎Pree Otte enn eer] earesiee pecan CE eP a ncep Ca]‏ ۳ انجام می گر دد. از كف مكانيكى برتوسعه مىتوان در حريقهاى كسترده و در مواقعى كه زمان اهميت زيادى دارد يا كنترل حريق مواد ارزشمند و مهار آتش‌سوزی در مکانهای که محصور می‌باشنده استفاده کرد. مکانهایی که افرادی به دام حریقی افتاده باشند استفاده از کف متاسب ‎BE SIE ES ses‏ تقسيم مى كردد: ‎Expansion)‏ 0187:) -ئ[ كتستكيو يا كمتوسعه بانسية ا ا ات ۳ ‏ار ره ا ل ل م وت لا سل ‏(1۳۱3۵115101 (۲1101) < 112 سکس رتوسعه بان سب تلفزایتر ‎۱ ‏ل‎ ees

صفحه 38:
ا ‎Ae ANG) are‏ تارق ان ‎ae Wiper ey eer ey)‏ ‎eee‏ تا ی ما ‎ae‏ ‏است. اغلب تر کیبات با انواع کف مکانیکی شامل مواد زیر است: الف- کف پروتئینی ‎ae‏ ا ‏ج- کف ا زک ‏که مقاوم ‏هو

صفحه 39:
کف پروتئینی مواد متشكله اين نوع کف تر کیبات نباتی و حیوا بیان نوعی صابون و مواد نگهدارنده کف (ساپو برای کف کم توسعه غلظت 1۴ آن در آب تهيه مى کف فلورو پروت ده و از براده شاخ شم و خون حیوانات؛ شیرین ‎ke‏ ن و روغن سرخ ترکی)تشکیل شده است. ‎ ‏در این ت رکیبات علاوه بر مواد فوق مقداری فلورئین نیز اضافه می‌شود که قابلیت خاموش کنند گی کف حاصله را زیاد می‌کند. کف نا ز کث ‏مواد اين كروه از تر کیب یکث سورفکتانت مانند فلورین کربن برای تشکیل لاب ‎ ‏برای 5 ١ك‏ لب در سطوح به کار می‌رود. این کف رقیق درصورت پرتاب روی مایعات نفتی به آنهاً داخل نشده و بصورت قشر تاز کی روی آنها می‌نشیند. از این نوع کف در فرود گاهها بر روی سطح فرودگاه هنگام نشستن هواپیمای معیوب نیز استفاده می کنند. ‎ ‏کف مقاوم ‏ترکیات این کش معیول9 کش پوس ‎ ‏همراه با مواد تثبیت کننده حباب در برابر حل کنندگی الکل می‌باشند و برای خاموش نمودن مایعات فابل اشتعال محلول در آب مثل الکل‌ها متسب هستند. غلظت مناسب محلول این نوع در آب ۶- 1۳ می‌باشد که کف سنگین تولید می‌کند. ‎۳

صفحه 40:
يودرهاى خاموش كننده ۳ ‎wae‏ ا ‎ee ee eS ont eee‏ می‌باشند یکی از راههای متداول و ساده برای خاموش کردن آتش از طرییق خفه کردن آن است. این ت رکیبات براحتی جهت اطفاء انواع حريق 13,00ر49 بكار مىروند. به همين دلیل در استقاده‌های عمومی معمولا " این ت ر کیب خاموش کننده توصیه می گردد. به این تركيبات يودر شيميابى 205170617 0116111681 كفته مى شود. نام ذكر شده بايد با ا ا 0 استفاده از تن برای اطفاء حریق فلزات ( (1)می‌باشد. پودر شیمیایی اگرچه برای حریق دسته ‎Lue LES ES SEN‏ ۱ ‎ee pea N en eres ie Enea ente‏ بودر شيميايى روى حريق باشيده شده و باععث بوشاندن تش و جلوكيرى از رسيدن اكسيزن می‌گردد. ا اك چسبدگی آنبا در کپسول زباد می گردد. قطر دانه های پودر بسته به نوع مواد و شرکت ‎eo ele Nee peo LER (Sey Sears ond‏ ۱ ا 0 oo

صفحه 41:
‘Dry ۴0۲۷06۲ ‏پودرخشک‎ این پودر برای خاموش کردن حریق فلزات قابل اشتعال مثل سدیم؛ پتاسیم؛ منیزیوم و مانند آن ‎IS‏ می‌رود. انواع این پودرها شامل گروههای زیر است: ‎-١‏ فوع 5: شامل مخلوط كلرو, سل . کلرورپتاسیم و کلرورباريم است که پس از پاشیدن روی فلز بوسته ضخيمى را روی فلز آتشین تشکیل می‌دهد. این نوع با اسامی تجارتى مانند 11500 ‎(Ternary Electric Chloride)‏ ,3« 33,8 ‏۲-نوع » : اين بودره مخلوط كرانيت» کلرورسدیم» گل خحشک و خون خشک شده حیوانات است وبا نامهای تجارتی 6و آلومایت عرضه می‌شود و برای جلو گیری از کلوخه شدن؛ مواد دیگری نیز به آن اضافه شده است. ‏۳- پودرهای خالص: گرافیت. تالک نمک ‎Na2 COr‏ (سودا اش) از این دسته اند. غير از بودرهاى ذكر شده تر کیب تجارتي دیگری به صورت محلول تحت عنوان 1۷113" (تری‌منو کسی‌برو کسین) به صورت بی‌رنگ نیز در اطفا حریق فلزات بکار می‌رود. اسید بوریک نیز در غلظت ۱۷ - ‎۸٩‏ موثر است اما خود این دو تر کیب ایجاد حریق ثانویه می کنند که قابل کنترل با آب می‌باشد. ‎ ‎

صفحه 42:
ee wet powder ¥ 555 برای اطفای برخی از انواع حریسق روشی از بکار گیری پودر ابداع گردیده است که به پودر تر معروف شده است. پودر تر در واقع ‎ee Rey See ee‏ 7 و ‎eel ep we ae rey aC yee eee etn)‏

صفحه 43:
co, 3 دیا کسید کربن گازی است غیر قابل احتراق» بی پوء غیرسمی و سنگین تر از هوا كه داراى چگالی ۱/۵ بوده و هادی الکتریسیته یست. مکانسيم عصل آن هنگام حرییق به سه صورت است: اول خفه كردن آتش با تشكيل يكك لايه ستكين مقاوم در مقابل عبور هواء دوم رقيق كردن اكسيزن هوا ‎No Sie ey ae ee‏ 7 <— Hard Horn (may be on end of hose in larger sizes)

صفحه 44:
از دیگر خصوصیات گاز 200) این است که باعث خسارت به 1 مواد موجود در محبط حریق نمی‌شود لذا در مواردی که مواد با ارزش دجار حریق شده اند مناسب تر از آب است. 07 براى حريقهاى الكتريكى و الكترونيكى بسيار مناسب است زيرا بدليل عدم هدايت برق و عدم وجود مواد باقيمانده باعث اتصال يا خرابى در سيستمهاى حساس نمى كردد.

صفحه 45:
0 ۱ ‏ی‎ eleee BE Sy OEE eee ead dO) (lee (OLED Cay Lge ates ee Sry se omit yc pret rr cere yD rus ‏رادرهنگام حریسق بشدت مهار نموده و از ادامه آعن‎ ۱ . . ‏آنپامی‌نواند‎ ‎۷ orient gare ‏جلوگیری از متلاشی شدن نمی گردد به همین دلیل برای حریق مواد پر ارزش یا موادی که‎ ‏ل ا ات ب اك‎ سس ا 0 مواد قابل اشتعال مانند ماشینهای الکتریکی و الکترونیکی. حریق های تراد سا بر ارزش» تراک ‎sya ge My Biles‏ rey

صفحه 46:
‎an ad‏ ی رت ایجاد فستّن در هنگام اطناء ‏كه سميت بسيار زيادى دارد با استقبال مواجه نكرديد. براى معرفى هالنهااز 8 ا تت تر لور فسا كد از جب به راست بترتيب زير مى باشد: ‏-اولین عدد سمت چپ نماینده تعداد کربن () ‏- دومين عدد سمت ۹ ‏- سومين عدد سمت جب نمايئده تعداد كلر 01 ‎۹ ‏ا‎ aed ‎۸ ‏سر سس سب‎ ۱ ‏ا‎ perenne TCO ay ey) CG eee Een ere eee eaten oe ‏كار بودةةا كدوج يدلبل كران بودن نا ملاحفلات زرست محبطى فقا بر رت ۱9 می‌روند. ‎9

صفحه 47:
ند كردن حريق توسط هالن بر اساس مكانيسم هاى زير صورت كد ‎iaal‏ و ‏ام ‎PES ee ie sere Pera Seen ee pre Ce ipem ens ‏رادیکالهای هیدروژنی و اکسیژن را از پین می‌برد و رادیکالهای با فعالیت کم ایجاد می کند.‎ ‏۴- مکانیسم بونی: در این حالت یونهای حاصل از هیدرو کربن ها توسط برم جذب می‌شوند و ‎a aor)‏

صفحه 48:
ملاحظات زيست محيطى عامل محدود كننده در استفاده از هالنها اثرات زيست محيطى آنها است. توا ا م ‎De Deere‏ ‎er dd mob eee eens‏ تلا و و باعث كاهش ايمنى جو در برابر يرتوهاى ماوراى بنفش كردد.» ليكن توصيه مى گردد که از این ترکیبات فقط در مواردی استفاده گردد که بکا ر گیری 26(۵) امکان‌پذیر با مؤثر نباشد. ‎cee coon ead‏ ا ا و ا ا ل ا ا ل 0 0 ‎ain ee EE Pes‏ ا ا | ا ‎ey

صفحه 49:
تجهیزات خاموش ‎Extinguishers ows‏ پر اسامر ی شیوه اطفاء حریق. میزان گسترش حریق و نوع حريق تجهيزات متنوعى وجود دارد ‎٠‏ انواع اين تجهیزات شامل دو گروه عمده می‌باشد: الف- ب- تجهیزات ابت ات متحركك تجهیزات متح رک ۱- وسایل ساده مانند سطل شن. سطل آب. پتوی خیس و پتوی نسوز آتش نشانی. ۲- خاموش کننده‌های دستی با حداکشر ظرفست ۱۴ کیلوگرم با ۱۴ لیر خاموش کننده در انواع ۳- خاموش کننده‌های چرخدار ( تا ظرفیت ‎٩۰‏ کیلو گرم ). ۴- خاموش کننده‌های بزرک خودرویی با قابل حمل نوسط قایق. کشتی. هلی کوپتر و هواپیما. اين تجهیزات دارای قابلیت امدادی نیز بوده و کارایی بسیار وسیعی دارند. تجهیزات ابت ۱- جعبه اطفاء حریق ( شیلنگ با آب تحت فشار ) ۳176۳60 ۲-شبکه ثابت خاموش کننده مبتنی بر آسب (شبکه افشانه‌ای» کف ۲07 پودر و ترکیبات هالوژنه ‎Sprinkler‏ ۳-شیرهای برداشت آب آتش نشانی (ایستاده و دریچه دار) ‎Hydrant‏

صفحه 50:
ا م ل ا لت ‎es ere‏ افراد عادی بکار گرفته شوند. این ‎Ny)‏ رس ‎ae ۱‏ ردب مر رت سر سر رت تا یرت کدی شیب ور ری رت رای سح کی رت رس رهز رسد ‎Se)‏ ‏ادنار وكير ۲ طول پرتاب /پاشتر,) نيراد الطقائ, ۴ - درصد تخلیه - زمان تخليه #- مشخصات فتى ا ‎Ee UN‏ ‏ا ا ‏مه

صفحه 51:
رت حداكثر ظرفيت ماده خاموش كننده در نوع دستى 117 كيلو كرم يا ۱۴ لیتر است بطوری که یک نفر به راحتی قادر به حمل و استفاده از آتن باشد. از این وسایل برای ‎ee ee eee Ieee eye Re weet SEB‏ ‎re Ie See nen ene rcs‏ ‎ere eel}‏ ل ‏ب - خاموش کننده‌های محتوی کف ‏ج- خاموش کننده‌های محتوی پودر شیمیایی ‎(Cie a at err arene) ‎ont ee gerne)‏ م ‎ei

صفحه 52:
۳ Coed ‏كرد ع ترایر. ر اثر لام را‎ hy ae oy Deed py ‏ی سود مرت‎ ‏داشته باشند لذا تامین فشار مناسب برای تخلیه آنها توسط منابع محتلف انجام می‌گیرد:‎ الف - فشار کاز حاصل از وا کنش دو ماده شیمبایی مانتد سود [سید: رک کر 0 4ه ‎Se awe‏ ,۲۱6 ناشی از واکتش (۷ اتمسفر) برای باشش مواد کافی ‎eee oe ‏ب - فشار یک گاز بی افر:‎ Se ae oon ON) 0 ‏ای ایس‎ ‏رگ‎ Pee ne 000 an ‏از با اعمال ‎ror‏ نيروى لازم براى بيرون رآندن ماده خاموش كننده ‏جع رات یی تیش نم در رم تتسد ‎ee eS el pie‏ و ی ‎pears‏ ز ‎NS IF‏ سرا نت تلد ‎Ay) ssl as‏ درلا ۱ ‎ ‎

صفحه 53:
رت "۳ ee ian rT nae es renee روش جت ۷ متر و در مورد کف نیز بصورت جت ۵ متر پيشنهاد شده است. درصد تخلیه ‎ome roe)‏ ا ا ۱ OD ‏کر‎ eae) esa ‏حداكثر 18 و انواع دوم حداكثر ه درصد باقيمانده مواد در درون مخزن قابل قبول مى باشد.‎

صفحه 54:
زمان تخلیه بدلیل رشد تصاعدی حریق و نیاز به تأثیر مواد خاموش کننده بر آنن» سرعت عمل بسيار مهم ‎MOVES tt eo‏ اه است. در جدول زير استاندارد محدوده زمان ياشش مواد خاموش كننده آمده است. لازم به 8 اس ند تام ییا در تخلیه مطلوب نیست زیرا زمان ماند مواد بر رو

صفحه 55:
شخصات فنی ل ی استحکام کافی را از نظر مقاومت در برابر خورد گی» فشان زنگ زد گی و امثال آنن داشته ‎soe ee er ae co try‏ ۱ بايد ميخرت دستگاه تست فقار آزمایش معادل #براز دعر سار ‎Pe AG eS‏ قرار گیرد. مشخصات سرلوله پاشنده تمام کپسولهای دارای ظرفست ۳ کیلو گرم و بالاتر بایستی دارای شیلتگه و سرلوله 2216 بشد. 207-7727 220027 ارتفاع خامو شكنده باشد. شيك و سرلوله نباید با ماده خاموش کننده ا ا دائم دستگاه باشد. به عباوت دیگر بعد از شیر تخلیه قرار گرفته باشند.

صفحه 56:
کلیه خاموش کننده‌ها بایستی دارای علائم و مشخصات سازنده بوده و علاوه بر رنگ مناسب. ‎Bat reat be es Eee pee 7 ea Psd NED ees pepe Cea bs] ay Oreos Fy‏ رنگ استاندارد برای خاموش کننده‌ها و همچنین قابلیت آنها برای خاموش نمودن حریق با ‎RO PVR OP ease er te errr)‏ [ سوعط | تج موق | ككس ]| A-B-C-E-F (TOTAL)

صفحه 57:
خاموش کننده‌های حاوی, آب آین دسه‌طابرقخنده‌ما قذت زیابی ده ورقانل چپان گزوه ی باه الف - سوداسید ب -آب و گاز ج - آب وهوا د- آیفکس خاموش کننده سودا اسید اگرچه این نوع خاموش کننده ها هم اکنون مورد استفادهقرار نمی گیرد ولی در گذشته مورد توجه بوده است. ظرفیت ین خاموش کننده معمولاً ۲ گالنی و 71۷۵ ظرفیت تن شامل محلول بیکربنات سدیم 1۷( در آب ) | معادل۰ ۷۰۰-۸۰ گرم در ۲ گالن ] بوده؛ همچنین در یک شيشه نیز حدود ۲۰۰ گرم اسید سولفوریک در داخل مخزن نصب و در موقع استفاده بنحوی شيشه سید شکسته و در ثر واکتش اسید ‎I spy Se‏ سولفات سدیم و گاز و۲0 تولیدمیگردد.گاز 60 تولید شده فشار مورد نیاز برای تخلیه را تامین می کند. ‎2NaHCO, + H,SO, ---~+ |13, 50,+21۷,0 + 260,‏ طرز عمل با خامصوش كننده براى عمل يا خاموش كنندة فوق ضامن را آزاد كرده و با كف دست ضربة نسبتا محكمى به كفة ضربه وارد مى أوريم در نتيجه شنيشة اسيد شكسته و اسيد وارد محلول مى كردد و فشار كاز حاصل از واكنش شيميائى باعث به خارج رانده شدن مایع مى شود كه آن را با حركت دادن خاموش كتنده به محل دلخواه هدایت می کنیم. اين خاموش کننده غهر قابل کتترل است و هنکامی که شروع به عمل کرد تمم مایع آن خالی می شود.

صفحه 58:

صفحه 59:
خاموش کننده آب و گاز: در این خاموش کننده تعدادی از عیوب دستگاه سود اسید برطرف شده و محلول موجود در خاموش کننده آب خالص است و برعکس نوع سود اسید اثرات احتمالی سولفات سدیم وجود ندارد. برای تامین فشار مورد نیاز جهت خروج آب از 2602 استفاده می شود. در دو نوع وجود دارد: ۱- خاموش کننده‌های آب و گاز بالن دار - ۲- خاموش کننده‌های آب و گاز تحت فشار دائّم - امروزه نوع بالن دار تجاری نیست و به جای آن از نوع تحت فشار دائم استفاده می‌گردد. نحوه عمل: ضربه به کفه ضربه - سوزن باعث سوراخ شدن دیسکك- مخلوط شدن و ایجاد فشار مخزن این خاموش کننده‌ها تصت فشار مداوم ازت» ‎cle COZ‏ فشرهه با فشار ‎Psi‏ ‏150-0 مىباشد. مشخصة ظاهری این کپسولها وجود فشارسنج (مانومتر) عقربه ای بر روی شیر ‎OT‏ می‌باشا. فشار سنج: سبز فشار کافی - قرمز ناکافی

صفحه 60:
كيسو لمحتو ى ات وهوا (آب لحت فشار): نگ درل 00 5500100 در ولانت ان

صفحه 61:
خاموش کننده آیفکس آیفکس اگرچه حاوی لب است. اما مکانیسم پاششی لّن با گروههای قبلی متفاوت می‌باشد. در این دستگاه لب بصورت ذراتی با قطر حدود / مکرون و فش بسیار بلا در حدود ‎Fe een se os Oe are‏ ا ‎ee ee res‏ ‎orcs‏ ۳ ‎aes‏ و ا ممكن نباشد به خوبى مى توان از اين وسيله استفاده نمود. ‎eee eS)‏ ل ‎Spear Comey eae‏ خودروهای سنگین ممکن نباشد یا سیستم آبرسانی برای اطفای حريق وجود نداشته باشد این وسیله ایده آل است. et

صفحه 62:
خاموش کننده‌های مولد کف همانگونه که کف رابه دو گروه تقسیم بندی نموده اند دستگاههای دستی مولد کف نیز در دو گروه ساخته شده‌اند: الف - مولد های کف شیمیایی ب -مولد های کف مکانیکی خاموش کننده‌های کف شیمیایی این خاموش کننده‌ها در ساختمان خود دارای یک استوانه داخلی حاوی سولفات آلومینیوم با غلظت ۸۱۳ و استوانه خارجی حاوی بیکربنات‌سدیم با غلظت ۸ و مقداری ماده تثییت کننده کف می‌باشند. لس لازم به ذکر است که در هر دو استوانه فقط 1۷۵ حجم آنها پر می گردد. هنگام استفاده؛ توسط شیر یا ستگیره مربوطه دریچه استواه داخلی باز شده یاب وا گونی باعث می گردد تا اتزاج مواد بخوبی صورت واكنش زير مواد کف‌زا توليد و با استفاده از فشار گاز 6-60 ناشی از واکنش؛ كف به خارج رانده می‌شوند. Al, (SO,),; +6NaHCO, —--~ 2Al (OH), + 3Na,SO, + 660, سولفات آلومینیوم+بی کربنات سدیم هیدرو کسید آلومینیوم + سولفات سدیم + دی اکسید کربن طول پرتاب مواد اطفایی در این گروه حدود ۷ مر و حداقل زمان تخلیه ۲۰ ثانیه و حداکثر ‎٩۰‏ ثانیه می‌باشد. غامرشكندمداى كف ‎A‏ فلقد لله وانازل بودة وجة طريقه وا اكول عفل م كسد ابن نوع خاموش كننده بخاطر عدم کارایی امروزه کاربردی ندارد. oo

صفحه 63:
2 ا ا ا ا ا ا الی ۱۲ کیلو گرمی ساخته ا 00 الف - پودر و گاز با فشار مداوم ب - پودر و گاز بالن دار (نشنگک دار) ‎CCS od‏ ل ‏این نوخ خاموش کننده دارای یک محفظه استوانهای می‌باشد که وزن معینی پودر در آنن ريخته و تحت فشار گاز مناسب به خارج رانده می‌شود. ۳ ‎ceri cer mate) Be‏ ی ‏د دس دب ‎Fe‏ ‏به صورت مذرج به مقادير فشار با محدوده رنكك مى باشد (سبز براى فشار كافى و قرمز براى فشار ناكافى). ‏لا مطلوب عتریهفشار بعد از موقعیت ساعت ۱۲ است. ‏مم ل ا ‎ee ae‏ فشردن آنن يكك سوزن كه مجراى خروج بودر را بسته استء آزاد مى كردد و تحت فشار كاز يودر به خارج پاشیده می‌شود. ابندای لوله خروج پودر در نزدیکی کف مخزن قرار دارد تا بر اثر فشار گاز تمام ‎a‏ ‏وه

صفحه 64:
ريرش اتاد يرلاو ل ناز بالك دار و می‌گویند. در هنگام استفاده گاز ,6060 آزاد شده و سیب پاشش پودر به خارج می گردد. لآ خاموش کننده پودر و از بالن خارج نیز شامل یک محفظه استوانه ای حاوی پودر و یک کپسول یا بر 7 ۱ پاشش مواد تامین می گردد. نکته مهم در بهکارگیری این دستگاهها این است که اگر به دلایلی پودر داخل دستگاه کلوخه شده باشد دستگاه عملاً کارایی ندارد. معمولا این کلوخه بعلت وجود رطوبت و در سطح پودر و به ۱ | ا ا رک ‎gol ly lo Gp Let 7"‏ نیازبهاطفای حریق گرود") نیز طراحی و عرضه شده است که به ‏نام پودر مرطوب نامگذاری شده است. این تبجهیزات برای اطفای برخضی از انواع تريق ابداع گردیده ‏است. ‏۳ پودر تر در واقع تر کیب پودر کربنات پتاسیم یا استات یتاسیم در تب است که میتواند خاموشکنند گی ‎He keels |

صفحه 65:
۱30 ‏ار‎ ad CSN nD) موارد استفاده:آتش‌های نوع ۲ (مایعات) 06۰ (گازها) »۲ (الکتریکی) علامت مشخصه : قرارداشتن فشار سنج (مانومتر) روی کپسول

صفحه 66:
خاموش کننده‌های حاوی 00 خاموش کننده «م(6() بدلیل قابلیت بالای خنک کنند گی خفه کنند گی آتش؛ رقیق کنند گی ‎ataee re cree Ted)‏ و مکانیکی به تجهیزات بسیار مناسب است. تنها عیب این سیستم قیمت بالای آن نسبت به پودر می‌باشد. ل از مزیتهای عمده اين خاموش کننده طول عمر و اطمینان به کار تن است. این دستگاهها از یک سیلندر حاوی ,م(6() مایع و یکک شیر فلکه شیلنگ و سرلوله شیبوری تشکیل شده اند. علت شييورى بودن سرلوله» جل وكيرى از يسخ زدن كاز در حين عبور از مسير مىباشد. يكك حجم ا ا ا داده و به گاز تبدیل شود . دا خاموش كنندءهاى دستى كاز كربنيكك از نظر تجارتى در وزنهاى ‎١‏ تا 4 كيل وكرمىعرضه ‎pees Ee eu Sey‏ ا ا ل ا ‎Fore‏ ‏دستگاه حدود 09010000 مى باشد. هنكام يركردن سيلتدر قط ۵ از حجم را از ما ل ‎Fae VAGRar Ey‏ )0 ا ا ‎Foe De ‏کر‎ nee ene) Bese (Pel en aa peer ere RE Peas cer Pee no need nes ‏رح 2-2-6-۶ مناسب می باشد.

صفحه 67:
‎oa emer T elo‏ را ار ‎SESS peer Re Lehn esse er tenons‏ ا ‎ah fe‏ ‏لور ار در و ‎ped Pei) ec a Te) Us mere‏ ‎OO)‏ است به طوری که هم رقیق کننده اکسیژن هوا و هم سنگین تراز هوا ‎AO ie eens eee‏ ۱9 كنتدكى آنها ‎١-17‏ برابر ى©© است: ‏طول پرتاب مواد هالوژنه حدود ۸متر می‌باشد. ‏لت روش راه اندازی این دستگاه توسط شیر فلکه يا اهرم می‌باشد. ‏لا نوعی از خاموش کننده‌های حاوی هالن ساخته شده که ماده مربوطه داخل یک کپسول شيشه ای بوده و در هنگام استفاده داحل حریق پرتاب می‌شود و پس از شکستن و تغییر فاز باعث اطفاء حريق مى كردد. ‏ا 0 ‎on

صفحه 68:
انواع کپسولهای آتش نشانی موجود در سایت (پودر و گاز و 700 در وزنهای متفاوت ) کین

صفحه 69:

صفحه 70:

صفحه 71:

صفحه 72:
اطلاعات و دستورالعمل بر روی بدنه خاموش کننده : ۱- نوع خاموش کننده و طریقه کارکرد و و ۱ Sieg eeby Sloop ۴- شماره استاندازد 0- شماره نكتهدارى دستكاه

صفحه 73:
5 Fy 3 ‏و‎ | 0 iB

صفحه 74:
) ‏يرسروا) دس ة]) عه نوو‎ Gypsies : ‏اجزاء اصلی سیستم خودکار اعلام حریق‎ - 1 بوده و هر كاه ذر معرض يكى از اينها قرار كيرد بر يك مذار الكتريكى اتوك رم

صفحه 75:

صفحه 76:
3

صفحه 77:
a {= 0 ۳۳

صفحه 78:

صفحه 79:
‎cs‏ آژیر: ( یا هر علامت هشدار دهنده دیگر ) : که بر اثر فرملنی که در مدار الکتریکی به وسیله آشکار ساز کنترل میشود به کار می | فتد ~ ۵ ۸ ‎۲

صفحه 80:

صفحه 81:
27 ار زا ‎Yee ieee‏ ی ۱ -اين وسایل نسبت به 64(65, 16۴" و نور مرئی حساس می باشند ل ا ا اا مناطق رو باز مناسبند آشكار سازى هاى 00( يراى نكهدار ى ‎Io arg er es anrore‏ ۱ -هرگاه امکان رسوخ دود وجود داشته باشد آشکار ساز های (26) به 5 ارجحیت دارند

صفحه 82:

صفحه 83:

صفحه 84:
Caz Ortevior ۲ : ۱/۳ ۳ ۲ ره اک م4 یا ۱۳ و در نتیجه تغبیر طبیعی درجه حرارت ممکن است این وسایل به اشتباه عمل کنند نوع ديكر برع( و 0۴ ۵ است هرگاه کاربرد آشکار را ی ار ۱ ‎On Her se IESy o>‏ ار

صفحه 85:

صفحه 86:
سا رب مر ۰ لت سل سس ها مکانهایی که از چوب یا کاغذ تمیز استفاده میشود مناسب هستند . همجنين در تشخيص دودهاى كم بهتر از أشكار سازهاى فتوالکتریکی باشند . قیمت آنها نیز چندان گران نیست رح سرا مرا رت رل لت ابر سب داشته باشد ---- مس 7222222 ا 0

صفحه 87:

صفحه 88:

صفحه 89:
25م ها 0 2 ی فق ورين 0

صفحه 90:
جای نصب وسایل اعلام حریق : هركاه قرار است تنها يك دتكتور در يك فضا به كار رود بهتر است در ا لا 2 | SO Seppe cc TeP Ion EME تباید محل نصب دتکتوربا دبوار کمتراز ۲ اینچ فاصله داشته باشد .

صفحه 91:

صفحه 92:

صفحه 93:

صفحه 94:
0 7 سارت مت بر سر لد 1 برد درس کر دسر راکند می کند تا آتش نشلنی برسد یکی از سودمندترین و پر مصرف ترين وسايل نابت در اطفاء حريق أست هزينه كاربرد لين تجبيزات در حدود ‎١‏ درصد از كل سرمايه شركت است هزینه بیمه ۲۰ تا ‎٩۰‏ درصد کمتر است در ۳ تا ۲ درصد موارد درست عمل نمی کنند که بیش ازییک سوم لن به ات ار ی

صفحه 95:

صفحه 96:

صفحه 97:

صفحه 98:
سيستم اسيرنيكلر از شش جزء مشخص تشكيل يافته است : ری را یآ رس ارت 211113 ميشود ( 0352 ‎(ace‏ ا ل م۹2 بازو يا جهار جوب : كه منحرف كننده را در جاى خود نكه ميدارد سح 022

صفحه 99:

صفحه 100:

صفحه 101:
منحرف کننده : که موجب پخش لب با یک الگوی چتر مانند میشود 40 كلاهك : كه بر روى روزنه قرار كرفته است و بوسيله بخش كدازيذير در جاى خود نكهدار ى ميشود 20977 ‎NCC]‏ ل ا ‎eee re ur‏ 0 ا ‎PCWP OS‏ باعث میشود که کلاهک از روی روزنه بر داشته شود ( عالنصی؟) ) 0 ae cere

صفحه 102:

صفحه 103:

صفحه 104:
للف : آلیاز فلزی ذوب نشد نی : که برای رسیدنبه یک نقطه ذوب معین تركيبات آن ممكن است با نسبت هلى كوناكون تغيير كند ( قلع - ‎eee eo‏ ب - كوى شيشه اى : كه در بردارنده يك مايع است ( ولى كاملا ير نشده است ) و خود درون يك حباب هوا قرار كرفته است هر كاه ‎e nese‏ ا ل لك ‎aero‏ ا ل م ‎eyed‏ سرد

صفحه 105:

صفحه 106:
هر اسپرینکلر مجیز به سیستم اعلام حریق است . یک سوئیج الکتریکی است که نسبت به جاری شدن آب حساس بوده و با جاری شدن آب زا ‎BE yeu‏ هنگام | نتخاب اسپرینکلر باید به بیشترین دمای عادی محیط توجه دش در غیر این صورت ممکن است اسپریکلر بر اثر افرایش «مای محیط و بدون آتشی سوزی فعال شود به این حللت جریان سرد كر 2 ۱2

صفحه 107:
انوك اشير يتكلر : مت را ‎yen es‏ رلك 0 Leta sy 0s) ose ‏لب اضافه می شود و پا آن بخش به صورت خشک نگهداری میشود‎ ‏چنانچه لب از منبع لب عمومی باشد با رعایت مقرارت بهداشتی‎ ‏كليسيرين با خلوص 0/55 درصد و يا يرويبلن كليكول به لن اضافه‎ ‏كرد در سزارد دير سيتزاك. از دى اتيلن رل ات رل رترب‎ ‏کال‎ ‎Sag sey dlp ol‏ لوله سا شده لذا اتر پیش از :7 تللن هد يي لازم باشد بهتر است سيستم خشك استفاده كرد .

صفحه 108:

صفحه 109:

صفحه 110:
‎Ons —Pipe ۱ ۲‏ ‎epee sy)‏ دارد لذا در بناهای خی خطرناک نبلید به کا ربرد به علت وجود لین ترس لح رس رل برس در ارت ناشی از جاری شدن لب بیشتر میشود برای کاهش این تاخیر میتوان ‏از كلاهك هابى كه سريع باز مى شوند استفاده كرد . فشار هوا در این سیستم در حدود ل ا ا ۳ بیشتر خواهد شد.

صفحه 111:
۳ Gystew ۲ شبیه سیستم خشک است با این تفاوت که سریعتر از ا نها عمل مى كند لذا خسارت کمتر است. این سبستم به ویژه در نگهداری و انبارکردن کالاهای گران‌بها بسیار 0

صفحه 112:
۱۹۱2 ‎er connor ID)‏ )> و آب 0ت ‎vo fds fla tien‏ 1 ‎ra ee aos on tee Tel teresa) ‎eM nee ng Ip -arey ne CO eae comer gel]‏ 1 د کارگاههایی که امکان انفجار است به کار می‌رود. (محل‌های نكبتذاريرنيتروسلوازء كارجاهيياى لاك و الكسل, محل هلى تكبهدازى الم

صفحه 113:
ا ا ا ‎es‏ ل ‎LES) Berean ey‏ به کار می‌رود . رز رازآ ey Wis hess

صفحه 114:
How to Use a Fire “4

صفحه 115:
طریقه حدلیات با خامزش کننده ظا 1 < اپتدا سیلندر را بعبورت آماده در دست گرفته و سپس يشت به باد و رو به موضع حمريق قمرار میگیسریم ‎Wel - 2‏ را از لبه آتش شسروع وبا سركت به سمت جلو و حمركت مسريع ثازل به طمرفين ادامه میدهیم ( بعبورت. جاروئی ) ‏3 - جمريان تخليه نبايد در فاصله ننرديك به مواد قابل اشتعال انجام شود » زيما در الى مسرعت و فشار زياد در هنكام خروج ماده اطفائی امکان پخش سوخت به اطراف و توسعه حسریق وجود دارد پنیمراین فاصله بايد به نوح حمريق و ‏وسمت و نوع خاموش كندده آن تعبین گردد . ‎the handle side to side ‎

صفحه 116:
Pull the pin تس

صفحه 117:
تعیین هشن طاسب پرای نعب خادرش شوه < ۱ -حداکشی در ارتناع ۵/۱ مترى از سطح زمين نصبب شود » جنانجه وزن ناموش كددده بيشت از 18 كيلو باشد حد اكثى در ارتفاع ‎١‏ متررى از سطح زمين لعبب شود . ۲ توزیع يكنواذت صورت بكيرد .( فاصله دو کپسول بیشتر از 30 متر نباشد ) ”در نندیکی ورودیها و خروجیها باشد . 6 در مكانى نبب شود كه امكان صدمات فينريكى را به حداقل پیرساند . © مسي جهت دسترسی» کولاه و و خالي از وسایل دست وياكيى ومززاحم فرراهم شود . در ففباى باز سيلددر تبايد د رمقابل تابش مستقيم نور حنو رشيد يا بسرف وباران قرا ركيريد . ۷- همچنین بايد دقت داشت که خاموش کندده باید در فاصبله ای دور از مواد مخاطسره آمین نب شوند . ۸-وفتی که خاموش کننده بس روى جررخ يا ديوار نصب ميباشد باید از بستهای مخصوص استفاده نمود . 62

صفحه 118:
عرض خروجي هاي اضطراری( ميلي متر ) 800 900 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 حداکثر افراد (نفر ) 50 110 220 240 260 280

صفحه 119:
طرز استفاده از خاموش کننده های دستی : 5 ۰ CF queer? L the handle side to side (- ضامن کپسول را بکشید. 7- ريشه (مرکز) آقش را هدف بگیرید.اگر خاموش کننده را به سوی شعله آتش بگیرید . ماده خاموش کننده همراه شعله به اطراف منحرف شده و سودمند نخواهد بود. ۳- دسته روی کپسول را فشار دهید. با لین عمل ماده خاموش کننده با فشار از کپسول خارج می شود. ِ ۶- نازل (شلنگ) خاموش کننده رابجا حرکت رفت و بر گشتی از دو طرف به سوی آتش بگیرید نا زملنی که آتش کاملاً خاموش شود. خاموش کننده را ابتدا از فاصله دور به سوی آتش گرفته و سپس به حریق نزدیک شوید.

صفحه 120:
دور کردن افراد, حذف منابع آتش و جرقه (فاصله حدوة ۱ آنانکه مشغول مبارزه هستند)

صفحه 121:

صفحه 122:

صفحه 123:
ار رازب برد در دسترس باشد هر چه زودتر در هدلیت گاز به محل بیع ۳ نشان در پشست لوله آب‌پاش قرار گیرد, - اگر نمی‌نوان جریا 1 ا ل 5 ا ا ا 0 4 لك

صفحه 124:

صفحه 125:

صفحه 126:

صفحه 127:

صفحه 128:
است. ولى بعترين و مطمئن‌ترین رآه پراکنده ig ‎ee esa‏ از در ‎

صفحه 129:

صفحه 130:
حال سوختن است لب روى فسمتهابى كه در ا دیدن هستند. مخزن را از طرفین در معرض پاشیدن لب فراردهید

صفحه 131:

صفحه 132:
مت ات كاز نشتكر لدها سار ‎o‏ ‏۴- پاشیدن آب فراوان روی ده و روى لوا

صفحه 133:
عقب نشينى لکلا به محل امن ۷ معمولانباید محزن آتش کرفنه ار ۳ خاص و به صورت عمودی

صفحه 134:
شود. | ‏ار ره‎ ey ee Se Choe leat ‏ال‎ ir ‏ا ل‎ eee DIS] cs mes] En Yoee) ‏زیادی ب روی مخزن و لوله ها پاشید تازمانیکه دریچه خود بخود‎

صفحه 135:
‎Re anes ee‏ ل ال ا ‎ ‎ ‎re eS)‏ ل

صفحه 136:
(فرف ره ای رورا اعترای سس بان لوله های لب , شلنگ ها , خاموش کننده های دستی نطو ‎he rot A SELES‏ ار با حريق را مى دا نند بايد از وسايل استفاده كنند .

صفحه 137:

به نام خدا عنوان پروژه :حریق و ایمن اتش نشانی استاد :مهندس جهان بخش تهیه کننده :محمد هاشم متفکر رشته :عمران اجرایی دانشکده باهنر شیراز تاریخ :زمستان 1395 سمينار آموزشي آتش نشاني و اطفاء حريق تعریف آتش آتش عبارت است از يكسري عمليات شيميايي و اكسيداسيون سريع حرارت زاي مواد قابل اشتعال تعریف آتش سوزي آتش سوزي عبارت است از وجود شعله يا دود قابل مشاهده و يا استشمام بوي حاصل از سوختن مواد. ماهیت حریق وقوع هر آتش نیاز به زمینه های فیزیکی و شیمیایی محل وقوع دارد.اصوال“ عوامل موثر در آتش سوزی متعدد میباشد .ولی برای ایجاد آتش وجود ۴عامل زیر که به هرم آتش معروف است ضروری است و در صورت حذف تنها یکی از آنها ادامه حریق ممکن نیست: 6 اکسیژن حداقل ت?راکم اکسیژن الزم در هوا برای آتش گیری ۱۶%می باشد .بیشتر حریق ها در ۱۵%اکسیژن هم تا حدودی برقرار می باشند .برخی از مواد مانند اکسید های آلی و اسید نیتریک نیز حین حریق بخشی از اکسیژن مورد نیاز خود را تامین می کنند .برای کنترل این حریق ها اقدامات ویژه الزم است. مواد سوختنی تمام موادی که به نحوی قابلیت تجزیه و اکسیداسیون را دارند به عنوان ماده سوختنی قلمداد می شوند.این مواد می توانند جامد ،مایع ،گاز با منشا طبیعی یا مصنوعی باشند .سرعت سوختن یا گسترش شعله در مواد مختلف متفاوت است. حرارت برای شروع هر آتش سوزی لزوما“ نیاز به درجه حرارت کافی میباشد .اگر حرارت کاهش یابد،دامنه حریق محدود و باالخره خاموش میگردد .حرارت الزم در مطالعه آتش گیری مواد با دو اصطالح تعریف می گردد: ●نقطه شعله زنی ()Flash point ●درجه آتش گیری) )Ignition temperature 7 اصطالحات معروف در علم حريق : نقطه شعله زني (: )Flash Point درجه حرارتي است كه در آن يك ماده سوختي مايع ،يا در حال تبديل به مايع ،به اندازه كافي بخار مي گردد و به محض نزدي ك شدن شعل ه ي ا جرق ه ب ه آ ن باع ث شعله ور شدن و شروع حريق مي گردد. در مورد گازها و بخارات عالوه بر تعريف نقطه شعله زني ، حداق ل و حداكث ر تراك م قاب ل انفجار ني ز در مورد آنه ا تعريف شده است .در صورتيكه تراكم بخار يا گاز به آن حد برسد ،با تماس شعله يا در حرارت شعله زني ،گاز يا بخار سريعا ً آتش مي گيرد و در محفظه هاي بسته سبب انفجار مي گردد. درجه آتش گيري()Ignition Temperature كمترين درجه حرارتي است كهجهت ادامه احتراق ماده سوختي مورد نياز مي باشد. درجه آتش گيري براي هر سوختدرجه حرارتي است كه انرژي محركه آن اجزاي متشكله ملكولهاي ماده را از هم جدا مي كند. تفاوت انفجار و احتراق : انفجار عبارت از آزاد شدن انرژ ي ،ب ا سرعت زياد است كه نتيجه اكسيداسيون سريع مي باشد. ‏تفاوت احتراق و انفجار به خاطر ميزان انرژي حاصله نيست ،بلكه مربوط به سرعت توليد انرژي است. ‏مثال ً احتراق بنزين 11500كالري بر گرم و ماده منفجره تي.ان.ت ي ،فقط 2674كالري بر گرم انرژ ي تولي د م ي كن د ول ي اي ن انرژي در/00002 ثانيه آزاد مي شود. شوك ناش ي از انفجار بر حس ب س رعت انتشار خود ب ه دو دس ته تقسيم‌بندي مي‌شود : موج شوكي ناشي از انفجار را كه از نقطه شروع انفجار با سرعتي كمتر از س رعت ص وت ( 130فوت بر ثاني ه) س رعت داشت ه باش د را Deflagrationsگويند. اگ ر موج شوك ي داراي س رعتي بي ش از س رعت ص وت باش د (‌باالي 130 فوت بر ثانيه) آن را Detonationنامند. علل و شرایط بروز حریق عوامل و شرایط متعددی می توانند در بروز حریق ایفای نقش نمایند که مهمترین آنها شامل موارد زیر است: آتش گیری مستقیم :مانند نزدیک نمودن شعله به مواد سوختنی. افزایش تدریجی دما :افزایش دما در مواد آلی که بتدریج دمای آنها در اثر فشار و فعل و انفعاالت باال رفته و شروع به سوختن می کند. واکنشهای شیمیایی :واکنشهای نظیر ترکیب آب و اسید ،پتاسیم و آب ،اسید نیتریک با کاغذ می تواند عامل شروع حریق گردد. اصطکاک :مالش بین دو جسم آتش گیر مثل برخورد دو سنگ با هم تمرکز پرتوهای مرئی و غیر مرئی :در این حالت بدلیل خاصیت ذره بینی تمرکز نور روی اشیاء باعث حریق می گردد. الکتریسیته جاری :حرارت حاصل از عبور جریان برق از یک هادی دارای مقاومت باال می تواند سبب حرارت و آتش گردد. صاعقه :صاعقه دارای صدها هزار ولت اختالف پتانسیل الکتریکی است و می تواند براحتی سبب بروز حریق گردد. انفجار ناشی از مواد منفجره :دینامیت یا تری نیترو تولوئن و بسیاری از مواد منفجره دیگر در حین انفجار می توانند آتش12سوزیهای وسیعی را ایجاد نمایند. عوامل موثر بر گسترش و شدت حريق : -1افزايش دسترسي حريق به اكسيژن -2ثبات شيميايي ماده سوختني -3سطح ماده سوختني محصوالت احتراق -1گازها و بخارات حاصل از حريق : يكي از خطرناك ترين محصوالت آتش كه در تلفات انساني آن نقش مهم دارد ،گازها و بخارات ناشي از آتش مي باشد. عمده ترين مواد سوختني و گازها و بخارات حاصل از آنها ماده سوختني نوع گاز يا بخار سمي نايلون،مالمين و پلي اورتان ‏NH3- HCN-CO-NO2 سوختهاي سنگين يا تركيبات گوگرد دار ‏SO2 ( ) PVCپلي وينيل كلرايد HCL,بخارات كلرايد مواد آلي گوگرد دارمثل گوشت يا پشم و مو ‏H2S فيلم فلوئوردار ، HF،H Brگازهاي اسيدي هالوژنه بنزين سرب دار ‏CO,Pb2O3,PbO2 -2ذرات : آنچ ه ك ه تح ت عنوان دود در اث ر حري ق عنوان مي گردد ،در واق ع ذرات ي هس تند ك ه داراي دامن ه قطر بيش از طول موج نور بوده و در عبور نور ايجاد مزاحم ت م ي نماين د و بس ياري از آنه ا براي سالمتي افراد ني ز خطرناك م ي باشن د .اصوال ً ذرات در اثر احتراق ناقص و در دماي پايين ايجاد مي گردند اما در حريقهاي گسترده نيز دود زيادي توليد مي شود. -3شعله : شعل ه قس مت قاب ل روي ت حري ق اس ت كه شدت گرماي آ ن وابس ته ب ه ميزان اكسيژني است كه به آن مي رسد. -4گرما (انرژي): يكي از فراوانترين محصوالت حريق ،حرارت مي باشد كه بسته به مدت زمان شروع حريق و نوع ماده س وختني و ني ز ميزان گسترش آتش مي تواند متفاوت باشد. فازهاي حريق : ‏فاز اول (شروع حريPPق) :در اي ن مرحله اكس يژن كاف ي در دس ترس م ي باش د و بيشترين محصوالت آن CO,CO2است. ‏فاز دوم(سPوختن آزاد) :در اي ن مرحله عالوه بر هواي داخل محوط ه حريق ،جريان هواي بيرون نيز به دليل اختالف حرارت بداخل آتش كشيده مي شود و همين هوا به دليل گرم شدن ،باعث گسترش حريق مي گردد. فاز سPوم (سPوختن كنPد) :اين مرحله ،بنام فاز آخر مرسوم است و حريق آن شعله ندارد .وسعت حري ق در اي ن مرحل ه محدود شده و مراك ز آتش فاز برگشت شعلPه : اي ن فاز الزاما ً در تمام حريقه ا وجود ندارد ول ي اگر تراكم گازهاي قابل احتراق در هوا باال باشد به دليل اختالط ب ا هوا مجددا ً آت ش گرفت ه و س بب برگشت شعله مي گردد كه لزوما ً تداوم زيادي نخواهد داشت. تقسيم بندي مكانها از نظر خطر حريق : -1مكانهاي كم خطر : با مقدار مواد قابل احتراق كم يا بار آتش گيري ()Fire Loadكم .مانند مدارس،سالنهاي 50 پذيرايي،منازل مسكوني و . . .حريق در اين اماكن به خوبي قابل كنترل مي باشد. -2مكانهاي با خطر متوسط : در اي ن اماك ن مقدار ذخيره مواد س وختني قابل توجه بوده( ،)100-50ليكن حريق آنها قابل كنترل اس ت .انبار كارگاههاي توليدي كوچك،انبار پوشاك،انبار مواد پالس تيكي و اغل ب ص نايع غير حساس از اين جمله مي باشند. -3مكانهاي پر خطر : در اين اماكن مقدار ذخيره مواد قابل اشتعال زياد بوده و در ص ورت بروزحري ق،آت ش سوزيهاي شديدي ب ه وجود م ي آيد .مانند انبارهاي بزرگ چوب،مخازن س وخت،كارخانه هاي توليدي مواد آلي،رنگ،الستيك پااليشگاه و مانند آن . درجات خطر مواد (لوزي خطر): كليه درجات خطر بين 0تا 4تعيين گرديده و مواد را از نظ ر مخاطرات ب ه ص ورت زي ر درجه بندي نموده اند : خطر اشتعال خطر بهداشتي خطر واكنش پذيري خطر ويژه درجه بندي مواد از نظر اشتعال : -0آتش نمي گيرد. -1نياز به حرارت قابل توجه دارد تا آتش گيرد. -2نياز به حرارت مختصري براي آتش گيري دارد. -3احتماالً در شرايط عادي آتش مي گيرد. -4مايعات ب,ا قابلي,ت اشتعال باال ي,ا گازهاي ماي,ع شده ك,ه به سرعت آتش مي گيرند. 3 0 4 1 0 3 0 0 1 پايداري مواد از نظر واكنشهاي شيميايي: -0در حال ت عادي و حت ي در مجاورت حريق ،پايدار بوده و با آب واكنش ندارد. -1در درجات باالي حري ق و فشار زياد ،واكنش نشان مي دهند. -2به آساني دچار تغييرات شديد شيميايي مي شوند. -3ب ه خودي خود ني ز ممك ن اس ت تجزيه شده و در ص ورتي ك ه در محفظ ه بس ته باشن د ،حالت انفجاري دارند. -4در شراي ط عادي حرارت و فشار ،قابليت انفجار و تجزيه دارند و برخي نيز در اثر ضربه منفجر مي شوند. مخاطرات بهداشتي : -0به هنگام حريق خطر خاصي ندارند. -1مخاطرات محدودي دارن د و هنگام اطفاء حريق ترجيحا ً نياز به ماسك است. -2مخاطرات آنها محرز است و با ماسك تنفسي مي توان به محيط آتش آنها رفت. -3مواديكه براي سالمتي بسيار خطرناك هستند و ورود ب ا احتياط و لباس حفاظت ي و ماسك امكان پذير است. -4ب ه شدت مخاطره آميز بوده و مرگ آور هستند،حتي مخاطره پوستي نيز ايجاد مي كنند. دسته بندی انواع حریق برای سهولت در پیشگیری و کنترل آتش سوزی،حریقها را بر حسب? ماهیت مواد سوختنی به دسته های مختلفی تقسیم بندی می کنند.در امریکا و ژاپن توسط مراجع رسمی حریق در چهار دسته ،در اروپا و استرالیا به پنج دسته تقسیم بندی شده است. 24 دسته بندی حریق در امریکا و ژاپن عنوان دسته 25 نوع حریق ‏A مواد جامدی که ازخود خاکستر بر جای می .گذارند ‏B مواد نفتی و مایعات قابل اشتعال ‏C حریق های الکتریکی ‏D فلزات قابل اشتعال دسته بندی حریق در اروپا و استرالیا عنوان دسته ‏A 26 نوع حریق مواد جامدی که از خود خاکستر بر جای می گذارند ‏B مواد نفتی و مایعات قابل اشتعال ‏C گاز های آتش گیر مانند گاز مایع،گاز طبیعی،گاز طبیعی مایع شده و مایعاتی که به سرعت تبخیر می شوند. ‏D فلزات قابل اشتعال ‏E حریق الکتریکی ‏F حریق آشپزخانه و روغنهای آشپزی آتش دستهA این نوع آتش سوزی از سوختن مواد معمولی قابل احتراق ،عموما“ جامد و دارای ترکیبات آلی طبیعی یا مصنوعی حاصل می شود.این منابع کاغذ،پارچه،چوب،پالستیک و امثال آن است که پس از سوختن از خود خاکستر بجای می گذارند.خاموش کننده هایی که برای کنترل آنها بکار می روند عالمت مثلثی شکل و سبز رنگ با نشان Aدارند.مبنای اطفاء آنها بر خنک کردن است. آتش دستهB این آتش در اثر سوختن مایعات قابل اشتعال یا جامداتی که به راحتی قابلیت مایع شدن دارند (عموما“ مواد نفتی و روغن های نباتی ) پدید می آید .برخی از این مواد ممکن است حالل در آب نیز باشند (مانندالکل،استون) ،ولی استفاده از آب به دالیلی به هیچ وجه برای اطفاء آنها توصیه نمی شود.خاموش کننده هایی که برای این دسته مناسب هستند دارای بر چسب مربع قرمز رنگ با عالمت هستند.اطفاء این حریق عموما“ مبتنی بر خفه کردن حریق است. ‏B 27 آتش دستهC ‏B این دسته شامل آتش سوزی ناشی از گازها و مایعات یا مخلوطی از آنهاست که به راحتی قابلیت تبدیل به گاز را دارند می باشد و خاموش کننده های مربوطه با دایره آبی و مانند گاز مایع و گاز شهری.این گروه نزدیکترین نوع حریق به دسته در دایره آبی رنگ مشخص می شوند .راه اطفاء این حریق حریق خفه کردن و سد کردن مسیر نشت می باشد. با عالمت ‏C آتش دستهD حریقهای این دسته ناشی از فلزات سریعا“ اکسید شونده مانند منیزیم،سدیم،پتاسیم و امثال آن می باشد و خاموش کننده های مشخص می شوند. و با عالمت مناسب برای اطفاء آن با ستاره زردرنگ آتش دستهE ‏D این دسته شامل حریق های الکتریکی می باشد که عموما“ در وسایل الکتریکی و الکترونیکی اتفاق می افتد مانند سوختن کابلهای تابلو برق یا وسایل برقی و حتی سیستم های کامپیوتری،نامگذاری این دسته نه به خاطر متفاوت بودن نوع ماده سوختنی بلکه بخاطر مشخصات وقوع،اهمیت و نوع دستگاهها است که حریق در آنها رخ می دهد .راه اطفاء این دسته قطع جریان برق و خفه کردن حریق با گاز CO2یا هالن و هالوکربن می باشد.خاموش کننده هایی که قابلیت کنترل آنرا دارند با حرف نشان داده می شوند. ‏E آتش دستهF این گروه به خاطر اهمیتشان بطور مجزا تقسیم بندی گردیده اند و شامل حریق آشپزخانه ها و مواد سوختنی مهم آن یعنی چربیها و روغن آشپزی می باشد.اخیرا“خاموش کننده مناسبی نیز برای این گروه تولید گردیده است. 28 روشهای عمومی اطفاء حریق اصوال“ اگر بتوان یکی از اضالع هرم حریق(حرارت،اکسیژن،مواد سوختنی و واکنش های زنجیره ای) را کنترل و محدود نموده یا قطع کرد،حریق مهار می شود.اگر چه واکنشهای زنجیره ای الزمه بروز حریق است ولی در درجه اول اهمیت? نیست. ●سرد کردن :یک روش قدیمی و متداول و موثر برای کنترل حریق،سرد کردن است.این عمل عمدتا“ بوسیله آب انجام می گیرد.یکی از خواص مهم گاز دی اکسید کربن نیز سرد کردن آتش می باشد.میزان و روش بکارگیری آب در اطفاء حریق اهمیت دارد این روش برای حریق های دسته Aاهمیت دارد. ●خفه کردن :خفه کردن،پوشاندن آتش با موادی است که مانع رسیدن اکسیژن به محوطه آتش گردد.این روش اگر چه در همه حریقها موثر نیست ولی روش مطلوبی برای اکثر حریق ها می باشد. ●سرد کردن یا حذف ماده سوختنی :این روش در ابتدای بروز حریق امکانپذیر بوده و با قطع جریان جابجا کردن مواد،جدا کردن منابعی که تا کنون حریق به آنها نرسیده،کشیدن دیوارهای حائل و یا خاکریز و همچنین رقیق کردن ماده سوختنی مایع را شامل می گردد. ●کنترل واکنشهای 9زنجیره ای :براي كنترل واكنش‌‌هاي زنجيره‌‌اي استفاده از برخي تركيبات هالن Halon مانند )( CF3Br (1301)، CF2BrCl (1211)، C2F4Br2(2402دی برومو تترا فلورو اتان)، ي‌فلورومتان ) مؤثر ترين و سمي ترين هالن و (1301برومو تري‌‌فلورومتان يا هالن CF2Br2( 1202دي‌‌برومود ‌ فلوژكس) دومين هالن مؤثر و داراي كمترين سميت است?. 29 مواد خاموش كننده موادي كه ب??ه عنوان ماده خاموش كننده ب??ه كار مي‌‌رون??د در 4دس??ته قرار مي‌‌گيرند .بدليل لزوم س?رعت عم?ل و افزايش پوش?ش خاموش كنند ‌هه?ا ،مي‌‌توان از دو يا چن?د عنص?ر خاموش كننده بطور همزمان اس?تفاده نمود .طبعاً ه?ر كدام از مواد ياد شده در اطفاء انواع حريقه?ا داراي مزايا و معايبي مي‌‌باشند .اين مواد شامل گروههاي زير است: الف -مواد سردكننده (آب)CO2 ، ب -مواد خفه كننده(كف -CO2 -خاك -ماسه و خاك) ج -مواد رقيق كننده هوا ( N2و ) CO2 د -مواد محدود كننده واكنش‌‌هاي زنجيره‌‌اي شيميايي ( هالن و پودرهاي مخصوص) 30 آب اس?تفاده از آ?ب براي كنترل حريق يكي از س?اده ترين و در عين حال مؤثرترين روش?ي اس?ت كه تمام افراد ب?ا آ?ن آشن?ا م?ي باشند .همان اندازه كه اس?تفاده از آ?ب مي‌‌توان?د در خاموش كردن آت?ش مفيد باش?د ب?ه همان اندازه ه?م م?ي توان?د در اس?تفاده نابج?ا ايجاد مخاطره و گس?ترش حريق يا خسارت نمايد. مزاياي آب -1فراوان و ارزان است ،خصوصاً كه براي اين منظور تصفيه كامل آن الزم نيست. -2قابليت انتقال آسان داشته و در مجاري فلزي ،الستيكي و برزنتي براحتي جاري مي‌‌شود. -3گرماي نهان تبخير آ?ب بس?يار باال بوده و ب?ه همی?ن خاط?ر گرماي زيادي هنگام تبخير جذب مي‌‌كند. -4غير قابل تجزيه است -5توان سردكنندگي بااليي دارد 31 معايب آب -1سنگين وزن است لذا حمل و نقل آن در اطفاء متحرك مشكل است. -2هادي الكتريس??يته اس??ت ،در مح??ل هايي كه جريان برق وجود دارد ،خط??ر برق گرفتگي را افزايش مي‌‌دهد. -3آ?ب داراي خط?ر تخريب اس?ت ،زمان?ي كه آ?ب تح?ت فشار و مخص?وصاً بص?ورت ج??ت پاشيده شود قدرت تخريبي بااليي دارد كه گاه??ي كمت??ر از خود حريق نيست. -4هنگام اطفاء حريق ،مواد و محص??والت در اث??ر تركيب ب??ا آ??ب دچار خس??ارت مي‌‌گردند .مانن??د داروه??ا ،اثاثيه ،كارتنهاي بس??ته بندي ،رنگه??ا و محص??والت توليدي. ي‌دهد. -5با برخي مواد مانند كاربيدكلسيم ،سديم ،پتاسيم و غيره واكنش م ‌ -6بدليل كش?ش س?طحي آ?ب نفوذ آ?ن بداخ?ل ت?ل مواد (ت?ل زغال س?نگ ،خاك اره و مانن?د آ?ن) محدود اس?ت .ب?ا افزودن مواد خيس كننده ب?ه آ?ب بر قدرت نفوذ آ?ن مي‌‌افزايند. 32 در استفاده از آب بايستي با توجه به نوع ماده و گسترش حريق آنرا بصورت قطرات ريز و با فشار باال ( )Sprayبكار برد .براي فواصل دور گاهي الزم است كه آب بصورت جت( )Jetو به‌‌مقدار زياد به مركز حريق پاشيده شود .امروزه پاشنده‌‌هايي طراحي و ساخته شده‌‌اند كه مي‌‌توانند با مه‌‌پاشي آب? بصورت قطرات ميكروني بازدهي اطفاء توسط آب را بسيار باال ببرند .به اين پاشنده‌‌ها آيفكس ‏IFEX(Impulse Fire Extinguishing ‌گ???ويند. م?ي )‌ Technology آب سبك Light Water آ?ب س?بك يا آ?ب نازك( ،) Thin Waterآ?بي اس?ت كه ب?ا ماده اي بنام س?ورفكتانت ( Surfactantتركيبات خاص?ي از دترجنته?ا مانن?د فلورين كرب?ن) مخلوط مي‌‌شود و درص?ورت پرتاب روي مايعات نفت?ي در آنه?ا داخ?ل نشده و بص?ورت قش?ر نازكي روي آنه?ا مي‌‌نشيند .از اين آ?ب در فرودگاهه?ا براي سطح فرودگاه هنگام نشستن هواپيماي معيوب نيز استفاده مي‌‌كنند. آب حاوي خيس كننده اس?تفاده از دترجن?ت براي كم كردن كش?ش س?طحي آ?ب در مواقع?ي كه نفوذ در ي‌ده?د كه آ?ب داخ?ل ت?ل مواد مورد نظ?ر باش?د متداول اس?ت .اين روش اجازه م ‌ ب?ه درون تود ‌ه‌هاي موادي كه ب?ه شكل توده در حال اشتعال هس?تند مانن?د زغال و تل مواد گياهي نفوذ كرده و حريق را در عمق نيز خاموش كند. 34 كف آتش نشاني Foam كف بص??ورت محلول تهيه مي‌گردد و هنگام پاشيده شدن توس??ط س??رلوله‌‌هاي ي‌گردد .كف در هنگام ف‌س??از ب??ا آ??ب و هوا مخلوط شده و حباب س??ازي م ‌ ك ‌ ي‌توان?د روي حريق را پوشانده و مان?ع اس?تفاده ،ب?ا گس?ترش فراوان?ي كه دارد م ‌ رس?يدن اكس?يژن و ص?عود گازهاي ناش?ي از حريق گردد .نكت?ه مه?م در اس?تفاده از كف ،توس??عه خوب آ??ن و پخ??ش شدن روي س??طح ماده احتراق??ي مخص??وصاً ي‌باشد .زمان مان?د قاب?ل توج?ه كف روي مايعات قاب?ل اشتعال بدليل س?بكي آ?ن م ‌ ي‌گردد: آتش نيز از مزاياي آن مي‌‌باشد .كف در دو گروه عمده تهيه م ‌ الف -كف شيميايي ب -كف مكانيكي 35 كف شيميايي كف شيميايي از واكن??ش بين دو ماده شيميايي در آ??ب حاص??ل ي‌گردد كه معموالً محلول س????ولفات آلومينيوم %13و محلول م ‌ بيكربنات س?ديم ( %8جوش شيرين) اس?ت .يك ماده تث?بيت كننده كف ( Linquoriceيا )Saponineنيز به محلول اضافه ي‌شود ت?ا ب?ه پايداري كف كم?ك نمايد .از محص?والت واكن?ش، م ‌ گاز CO2اس?ت كه درون حبابهاي كف جاي مي‌‌گيرد و ب?ه اطفاء ي‌كند .ميزان توس?عه كف شيميايي وابس?ته ب?ه نس?بت حريق كم?ك م ‌ محلوله?ا ،غلظ?ت ه?ر يك و نيز تركيب و خلوص مواد مول?د كف ي‌تواند 7- 30برابر حج??م محلول مواد مول??د ي‌باشد .اين نس??بت م ‌ م ‌ كف باشد. 36 كف مكانيكي كف مكانيكي يا كف هوايي امروزه بطور وس?يعي متداول مي‌‌باش?د و طرز توليد آ?ن ،داخ?ل كردن هوا بدرون آ?بي اس?ت كه مقداري ماده غليظ كف كننده در آ?ن ح?ل شده اس?ت .اين عم?ل معموالً توس?ط س?رلوله‌‌هاي كف س?از ي‌گردد. انجام م ‌ از كف مكانيكي پرتوس?عه مي‌‌توان در حريقهاي گس?ترده و در مواقع?ي كه زمان اهميت زيادي دارد يا كنترل حريق مواد ارزشمن??د و مهار آتش‌س??وزي در مكانهاي‌كه‌ محص??ور مي‌باشن??د‌‌،اس??تفاده كرد .در مكانهايي كه افرادي ب?ه دام حريق افتاده باشن?د اس?تفاده ازكف مناس?ب نيس?ت .كف مكانيكي ب?ه س?ه گروه تقسيم مي‌‌گردد: س????نگينيا كمت???وس??عه ب????ا ن??س?بت ، ) LX - (Low Expansionكف ‌س??از كف ح?جميت???ا 20ب???را?بر م?حلول ‌ ا?فزا?يش ‌ ح?جمي ن??س?بت?فزا?يش ‌ ا ط ب????ا )MX – (Medium Expansionكفم?توس? ، ‌س??از كف 20ت???ا 200ب???را?بر م?حلول ‌ ن??س?بت?فزا?يش ا )HX – (High Expansionكفس???بكيا پ???رتوس?عه ب????ا ‌س??از كف ح?جمي 200ت???ا 1000ب???را?بر م?حلول ‌ مهمترين خص?وصيات كفن9س9بت توس9عه و مدت ماندگاري آ?ن بر روي حريق اس???ت .تركيبات كف موجود در بازار اغل???ب بص?ورت? اس?امي تجارت?ي معرف?ي مي‌‌گردن?د و تركيبات? آنه?ا مخف?ي است .اغلب تركيبات? يا انواع كف مكانيكي شامل مواد زير است: الف -كف پروتئيني ب -كف فلورو پروتئين ج -كف نازك د -كف مقاوم 38 كف پروتئيني مواد متشكل?ه اين نوع كف تركيبات نبات?ي و حيوان?ي بوده و از براده شاخُ ،س?م و خون حيوانات ،شيرين بيان ،نوع?ي ص?ابون و مواد نگهدارنده كف (س?اپونين ،كلرين و روغ?ن س?رخ تركي)تشكيل‌ شده است. براي كف كم توسعه غلظت %4آن در آب تهيه مي‌‌گردد. كف فلورو پروتئين ش‌كنندگ?ي در اين تركيبات عالوه بر مواد فوق مقداري فلورئين نيز اضاف?ه مي‌‌شود كه قابليت خامو ‌ ي‌كند. كف حاصله را زياد م ‌ كف نازك مواد اين گروه از تركيب يك س?ورفكتانت مانن?د فلورين‌‌كرب?ن براي تشكيل اليه نازك آ?ب در س?طوح ب?ه كار مي‌‌رود .اين كف رقيق درص?ورت پرتاب روي مايعات نفت?ي ب?ه آنه?ا داخ?ل نشده و بص?ورت قش?ر ي‌نشيند .از اين نوع كف در فرودگاهه??ا بر روي س??طح فرودگاه هنگام نشس??تن نازكي روي آنه??ا م ‌ ي‌كنند. هواپيماي معيوب نيز استفاده م ‌ كف مقاوم تركيبات اين كف معموال" كف پروتئيني همراه با مواد تثبيت كننده حباب در برابر حل كنندگي الكل مي‌‌باشن?د و براي خاموش نمودن مايعات قاب?ل اشتعال محلول درآ?ب مث?ل الكل‌ه?ا مناس?ب هس?تند .غلظ?ت مناسب محلول اين نوع در آب %4 - 6مي‌‌باشد كه كف سنگين توليد مي‌‌كند. 39 پودرهاي خاموش كننده اس?تفاده از پودر برخ?ي از مواد شيميايي كه معموالً داراي بنيان كربنات ،س9ولفات يا فس9فات مي‌‌باشن?د يكي از راههاي متداول و س?اده براي خاموش كردن آت?ش از طري9ق خف9ه كردن آ?ن اس?ت .اين تركيبات براحت?ي جه?ت اطفاء انواع حريق A,B,Cبكار مي‌‌روند .ب?ه همين دليل در اس?تفاده‌‌هاي عموم?ي معموال" اين تركيب خاموش كننده توص?يه مي‌‌گردد .ب?ه اين تركيبات پودر شيميايي Chemical Powderگفت?ه م?ي شود .نام ذكر شده نبايد ب?ا پودر خش?ك Dry Powderاشتباه گردد زيرا پودر خش?ك داراي تركيبات متفاوت و اس?تفاده از آ?ن براي اطفاء حريق فلزات ( )Dمي‌‌باشد .پودر شيميايي اگرچ?ه براي حريق دس?ته ول?ي بداليل اقتص?ادي توص?يه نمي‌‌گردد مگ?ر اينكه مواد در حال اشتعال پربه?ا Aكاربرد دارد ول?ي باشند يا استفاده از آب ماهيت آنها را تغيير دهد. پودر شيميايي روي حريق پاشيده شده و باع?ث پوشاندن آت?ش و جلوگيري از رس?يدن اكس?يژن مي‌‌گردد .پودره??ا درحرارتهاي باالي 60درج??ه س??انتيگراد پايداري خوب??ي ندارن??د و امكان چس?بندگي آنه?ا در كپس?ول زياد مي‌‌گردد .قط?ر دان?ه هاي پودر بس?ته ب?ه نوع مواد و شركت س?ازنده حدود 10- 75ميكرون مي‌‌باشد .هرچ?ه قط?ر ذرات ريزت?ر باش?د پودر موثرت?ر اس?ت. پودرهاي شيميايي تح?ت فشار ازت ي9ا CO2درس?طح قاعده حريق بص?ورت جارويي پاشيده شده و در صورتي كه فرد آموزش كافي ديده باشد براحتي آتش را خاموش مي‌‌نمايند. 40 پودرخشك :Dry Powder اين پودر براي خاموش كردن حريق فلزات قاب?ل اشتعال مث?ل س?ديم ،پتاس?يم ،منيزيوم و مانن?د آ?ن بكار مي‌‌رود .انواع اين پودرها شامل گروههاي زير است: -1نوع :Sشام?ل مخلوط كلرورس?ديم ،كلرورپتاسيم وكلرورباريم اس?ت كه پس از پاشيدن روي فل?ز پوس?ته ضخيم?ي را روي فل?ز آتشين تشكيل مي‌‌دهد .اين نوع ب?ا اس?امي‌‌تجارت?ي مانن?د TEC ) (Ternary Electric Chlorideعرضه مي‌‌گردد. -2نوع : Cاين پودر ،مخلوط گرانيت ،كلرورس?ديم ،گ?ل خش?ك و خون خش?ك شده حيوانات اس?ت و ب?ا نامهاي تجارت?ي DXو آلومايت عرض?ه مي‌‌شود و براي جلوگيري از كلوخ?ه شدن، مواد ديگري نيز به آن اضافه شده است. -3پودرهاي خالص :گرافيت ،تالك ،نمك( Na2 CO3 ،سودا اش) از اين دسته اند. غير از پودرهاي ذكر شده ،تركيب تجارت??ي ديگري ب??ه ص??ورت محلول تحت عنوانTMB (تري‌‌منوكس ?ي‌‌بروكسين) ب??ه ص??ورت بي‌‌رن??گ نيز در اطف??ا حريق فلزات بكار مي‌‌رود .اس??يد بوريك نيز در غلظ?ت %9 - 17مؤث?ر اس?ت ام?ا خود اين دو تركيب ايجاد حريق ثانويه مي‌‌كنن?د كه قابل كنترل با آب مي‌‌باشد. 41 پودر ترwet powder : براي اطفاي برخ??ي از انواع حريق روش??ي از بكارگيري پودر ابداع گرديده اس?ت كه ب?ه پودر ت?ر معروف شده اس?ت .پودر ت?ر در واق?ع تركيب پودر كربنات پتاس??يم يا اس??تات پتاس??يم در آ ?ب? اس??ت كه ميتوان?د خاموشكنندگ?ي آ?ب? را براي حريق مواد روغن?ي اص?الح نمايد. 42 گاز CO2 دي‌‌اكس?يدكربن گازي اس?ت غير قاب?ل احتراق ،ب?ي ب?و ،غيرس?مي‌ و س?نگين ت?ر از هوا كه داراي چگال?ي 1/5بوده و هادي الكتريس?يته نيس?ت .مكانس9يم عم9ل آ9ن هنگام حري9ق ب9ه س9ه ص9ورت اس9ت :اول خف9ه كردن آت?ش ب?ا تشكيل يك اليه س?نگين مقاوم در مقاب?ل عبور هوا ،دوم رقي9ق كردن اكس9يژن هوا در اطراف محوطه حريق و سوم سرد كردن آتش. . 43 از ديگ?ر خص?وصيات گاز CO2اين اس?ت كه باع?ث خس?ارت ب?ه مواد موجود در محيط حريق نمي‌‌شود لذا در مواردي كه مواد با ارزش دچار حريق شده اند مناسب تر از آب است. CO2براي حريقهاي الكتريكي و الكترونيكي بس??يار مناس??ب اس??ت زيرا بدليل عدم هدايت برق و عدم وجود مواد باقيمانده باعث اتصال يا خرابي در سيستم‌هاي حساس نمي‌گردد. 44 تركيبات هالوژنه (هالن) :Halon مواد هالوژن?ه از مشتقات CH4يا C2 H6مي‌‌باشن?د كه بجاي يك يا چن?د هيدروژ?ن ،يك يا چند عنصر هالوژنه ( شامل ) I-Cl-Br-Fجايگزين شده است. هال?ن عالوه بر اينكه خف?ه كننده خوب?ي براي حريق اس?ت ،بدليل وجود برم در تركيب برخ?ي از آنه??ا مي‌‌توان??د واكنش‌‌هاي زنجيره اي را در هنگام حريق بشدت مهار نموده و از ادام??ه آ??ن جلوگيري نمايد .وجود فلئور باع??ث ثبات حرارت?ي خاموش كننده ت?ا 900درج??ه س?انتيگراد و جلوگيري از متالش?ي شدن آ?ن مي‌‌گردد ،ب?ه همين دليل براي حريق مواد پ?ر ارزش يا موادي كه نقش واكنش هاي زنجيره اي در آن زياد است كاربرد دارد. خاموشكننده هال?ن براي محدوده هاي كوچ?ك ول?ي مه?م تجهيزات يا مواد قاب?ل اشتعال مانن?د ماشينهاي الكتريكي و الكترونيكي ،حريق هاي مواد جامد پر ارزش ،مراكز مخابراتي و مانند آن كاربرد دارد. 45 اولين هال?ن مورد اس?تفاده تتراكلرور كرب?ن بود كه بدليل ايجاد فس?ژن در هنگام اطفاء كه س?ميت بس?يار زيادي دارد ب?ا اس?تقبال مواج?ه نگرديد .براي معرف?ي هالن‌‌ه?ا از ي‌گيرند .در اين نامگذاري روش اختص?اص? ي‌كم?ك م ‌ فرمول بس?ته يا كد 5رقم ‌ كد از چپ به راست بترتيب زير مي‌‌باشد: اولين عدد سمت چپ نماينده تعدادكربن C دومين عدد سمت چپ نماينده تعداد فلئور F سومين عدد سمت چپ نماينده تعداد كلر Cl چهارمين عدد سمت چپ نماينده تعداد برم Br پنجمين عدد سمت چپ نماينده تعداد يد Iدر ص?ورتي‌‌كه عدد س?مت راس?ت يا عدد آخ?ر ص?فر باش?د نوشت?ه نمي‌‌شود .بدين جه??ت برخ??ي از كده??ا را 4رقم??ي‌‌مي‌نويس??ند .هالن‌‌ه??ا براي مهار انواع حريق كاربرد دارن??د ول??ي بدليل گران بودن يا مالحظات زيس??ت محيط??ي فق??ط بطور ي‌روند. محدود براي دسته Eبكار م ‌ 46 خاموش كردن حريق توس?ط هال?ن بر اس?اس مكانيس?م هاي زير ص?ورت مي‌‌گيرد: -1رقيق سازي اكسيژن هوا -2نشستن روي آتش (بخاطر چگالي باال) -3مكانيس??م راديكال??ي :راديكالهاي آزاد حاص??ل از هال??ن ب??ا ملكولهاي س??وخت واكن??ش داده و راديكالهاي هيدروژني و اكسيژن را از بين مي‌‌برد و راديكالهاي با فعاليت كم ايجاد مي‌‌كند. -4مكانيس?م يون?ي :در اين حال?ت يونهاي حاص?ل از هيدروكرب?ن ه?ا توس?ط برم جذب مي‌‌شون?د و اكسيد اسيون را به تاخير مي‌‌اندازند. 47 مالحظات زيست محيطي عام??ل محدود كننده در اس??تفاده از هالن‌‌ه??ا اثرات زيس??ت محيط??ي آنه??ا اس??ت. تركيبات هال?ن اگ?ر چ?ه بس?يار محدود مورد اس?تفاده قرار ميگيرن?د ول?ي مي‌‌توان?د در اث?ر انتشار در ج?و بدليل عم?ر طوالن?ي و تركيب ب?ا ازن اس?تراتوسفر باع?ث تخريب آ?ن گرديده و باع?ث كاه?ش ايمن?ي ج?و در برابر پرتوهاي ماوراي بنف?ش گردد ،.ليكن توص?يه م?ي گردد كه از اين تركيبات فق?ط در مواردي اس?تفاده گردد كه بكارگيري CO2امكان‌‌پذير يا مؤثر نباشد. بهرحال اس?تفاده وس?يع از آ?ن توص?يه نمي‌‌گردد خص?وصا" اينكه اين خاموش كننده در مقايس?ه ب?ا CO2بس?يار گران قيم?ت اس?ت و اغل?ب توجيه اق?تص?ادي ندارد .امروزه جايگزينهاي هال?ن كه اكث?ر آنه?ا نيز از نظ?ر س?اختمان ملكول?ي ش?بيه هالنه?ا ميباشن?د ول?ي اث?ر تخريبي كمتري دارن?د معرف?ي شده اند .اين گروه تح?ت نام كل?ي هيدرو فلورو كرب?ن ه?ا ( )HFCsو گازهاي بياث?ر ( )IGكه مخلوطي از آرگون و ازت است ميباشند ولي از نظر تجاري فراگير نشدهاند. 48 خاموشكننده Extinguishers ‌ تجهيزات بر اس?اس شيوه اطفاء حريق ،ميزان گس?ترش حريق و نوع حريق تجهيزات متنوع?ي وجود دارد .انواع اين تجهيزات شامل دو گروه عمده مي‌باشد: الف -تجهيزات متحرك ب -تجهيزات ثابت تجهيزات متحرك -1وسايل ساده مانند سطل شن ،سطل آب ،پتوي خيس و پتوي نسوز آتش نشاني. خاموشكننده در انواع ‌ كنندههاي دس99تي ب??ا حداكث??ر ظرفيت 14كيلوگرم يا 14ليت??ر ‌ -2خاموش‌ مختلف. كنندههاي چرخدار ( تا ظرفيت 90كيلوگرم ). ‌ -3خاموش‌ هليكوپت9ر و ‌ كنندههاي بزرگ خودروي9ي يا قاب9ل حم9ل نوس9ط قاي9ق ،كشت9ي، ‌ -4خاموش‌ هواپيما .اين تجهيزات داراي قابليت امدادي نيز بوده و كارايي بسيار وسيعي دارند. تجهيزات ثابت -1جعبه اطفاء حريق ( شيلنگ با آب تحت فشار ) Firebox خاموشكننده مبتن??ي بر آ??ب (شبكه افشانه‌اي)،كف ،CO2 ،پودر و تركيبات هالوژن??ه ‌ -2شبكه ثاب??ت ‏Sprinkler -3شيرهاي برداشت آب آتش نشاني (ايستاده و دريچه دار) Hydrant 49 كنندههاي دستي ‌ خاموش‌ خاموشكننده شام?ل اين دس?ته مي‌باش?د ،زيرا در لحظات اوليه بروز حريق مي‌توانن?د ‌ فراگيرترين وس?يله ب?ه طور مؤثري توس?ط افراد عادي بكار گرفت?ه شوند .اين دس?تگاهها ارزان و س?اده بوده و در دس?ترس ميباشند ،نياز به آموزش پيچيده ندارند و در اطفاء حريقهاي كوچك يا شروع حريقهاي بزرگ كام ً ال ‌ مناسب هستند. خاموشكننده‌هاي دس?تي ب?ه طور قراردادي بايد داراي مشخص?اتي باشند .اين مشخص?ات شام?ل ‌ تمام موارد زير است: - 1ظرفيت - 2فشار تخليه - 3طول پرتاب (پاشش) مواد اطفائي - 4درصد تخليه – 5زمان تخليه - 6مشخصات فني - 7مشخصات سرلوله پاشنده - 8عالئم و برچسب ها 50 ظرفيت خاموش‌كننده حداكث?ر ظرفيت ماده خاموش‌كننده در نوع دس?تي 14كيلوگرم يا 14ليت?ر اس?ت بطوري كه يك نف??ر ب??ه راحت??ي قادر ب??ه حم??ل و اس??تفاده از آ??ن باشد .از اين وس??ايل براي حريقهاي كوچ???ك يا در لحظات شروع حريق مي‌توان اس???تفاده نمود .در اين رابط???ه خاموش‌كننده‌هاي دستي به پنج گروه تقسيم مي‌شوند: خاموشكننده‌هاي محتوي آب ‌ الف- ب -خاموش‌كننده‌هاي محتوي كف خاموشكننده‌هاي محتوي پودر شيميايي ‌ ج- د -خاموش‌كننده‌هاي محتوي گاز CO2 خاموشكننده‌هاي محتوي مواد هالوژنه ( هالن ) ‌ ه- 51 فشار تخليه خاموشكننده بايس?تي تح?ت فشار معين?ي ب?ه س?وي حريق پرتاب گردن?د ت?ا كارايي و اث?ر الزم را ‌ كليه مواد ميگيرد: داشته باشند لذا تامين فشار مناسب براي تخليه آنها توسط منابع مختلف انجام ‌ الف -فشار گاز حاصل از واكنش دو ماده شيميايي مانند سودا اسيد: ‏NaHCO3 + H2 SO4  Na 2 SO4 + 2 H2O + 2 CO2 2 در اين حال فشار الزم بعل?ت توليد گاز CO2ناش?ي از واكن?ش ( 7اتمس?فر) براي پاش?ش مواد كاف?ي است. خاموشكننده‌ه?ا مي‌توان از يك گاز مناس?ب براي اعمال فشار ‌ ب -فشار ي9ك گاز ب9ي اث9ر :اغل?ب در استفاده نمود .گازهاي مورد استفاده N2يا CO2است كه در داخل محفظه مواد (سيلندر -كپسول ميشوند .هنگام كار ب?ا آزاد ) بص?ورت فشار دائ?م يا از طريق بال?ن مجزا(فشنگ?ي) هنگام عم?ل بكار برده ‌ ميگردد. خاموشكننده تأمين ‌ ‌ شدن گاز يا اعمال فشار نيروي الزم براي بيرون راندن ماده ج -فشار ناش99ي از تبدي99ل فاز ماده خاموش‌كننده :در اين روش در اث???ر تغيير فاز خود ماده خاموشكننده(مانن???د ،)CO2فشار مورد نياز تأمين مي‌گردد .در مواردي كه اين فشار كاف???ي ‌ ميشود .ميزان فشار توليد شده در اين روش حدود نباش?د(مانن?د هال?ن) از فشار گاز كمكي نيز اس?تفاده ‌ psi 100يا Atm7است. 52 طول پرتاب طول مناس?ب پرتاپ براي تمام مواد 2 - 7 مت?ر مي‌باشد .براي آ?ب در روش اس?پري 4مت?ر و روش جت 7متر و در مورد كف نيز بصورت جت 5متر پيشنهاد شده است. درصدتخليه براي خاموش‌كننده‌هاي پودري ميزان تخليه مواد حداق?ل ، %85آ?ب ،كف CO2 ، و مواد هالوژن?ه حداق?ل %95پیشنهادشده اس?ت .اين بدان معن?ي اس?ت كه در نوع اول حداكثر %15و انواع دوم حداكثر 5درصد باقيمانده مواد در درون مخزن قابل قبول مي‌باشد. 53 زمان تخليه خاموشكننده بر آ?ن ،س?رعت عم?ل بس?يار مه?م ‌ بدليل رش?د تص?اعدي حريق و نياز ب?ه تأثير مواد اس?ت .از اين رو زمان مناس?ب براي تخليه مقدار معين?ي از مواد بص?ورت تجربي پيشنهاد گرديده خاموشكننده آمده اس?ت .الزم ب?ه ‌ اس?ت .در جدول زی?ر اس?تاندارد محدوده زمان پاش?ش مواد ذكر اس?ت كه كاه?ش بيش از ح?د زمان تخليه مطلوب نيس?ت زيرا زمان مان?د مواد بر روي حريق نيز براي خاموش كردن كامل و جلوگيري از بازگشت شعله بايستي مد نظر باشد. 54 مشخصات فني اجزاي دس??تگاه بايس??تي متناس??ب ب??ا نوع اس??تفاده و مواد خاموش‌كننده درون آ??ن ،قابليت و اس?تحكام كاف?ي را از نظ?ر مقاوم?ت در برابر خوردگ?ي ،فشار ،زن?گ زدگ?ي و امثال آ?ن داشت?ه باشند .دستگاهها بايستي توسط سازنده تحت آزمايشات مختلف قرار گرفته و از نظر فشار، بايد مخزن دس?تگاه تح?ت فشار آزمايش معادل 2برابر فشار عم?ل يا فشار نامي‌محفظ?ه قرار گيرد. مشخصات سرلوله پاش9نده تمام كپس??ولهاي داراي ظرفيت 3كيل??و گرم و باالت??ر بايس??تي داراي شيلن??گ و سرلوله Nozzleباشند .طول شيلن?گ نبايد كمت?ر از %80ارتفاع خاموش‌كننده باشد .شيلن?گ خاموشكننده واكن?ش ده?د ،همچنين نبايس?تي تح?ت فشار دائ?م دس?تگاه ‌ و س?رلوله نبايد ب?ا ماده باشد .به عبارت ديگر بعد از شير تخليه قرار گرفته باشند. 55 عالئم و برچسب ها خاموشكننده‌ه?ا بايس?تي داراي عالئ?م و مشخص?ات س?ازنده بوده و عالوه بر رن?گ مناس?ب، ‌ كليه دامن?ه عم?ل آنه?ا ب?ا كد مربوط?ه بر روي آنه?ا ح?ك يا توس?ط برچس?ب دائمي‌الص?اق شده باشد. كنندهه?ا و همچنين قابليت آنه?ا براي خاموش نمودن حريق ب?ا رن?گ اس?تاندارد براي خاموش‌ ‌ استفاده از مشخصات مربوطه در جدول ( )3-2آمده است. 56 كنندههاي حاوي آب ‌ خاموش‌ كنندهها قدمت زيادي داشته و شامل چهار گروه مي‌باشند: اين دسته خاموش‌ ‌ الف – سوداسيد ج -آب وهوا ب -آب و گاز د -آيفكس كننده سودا اسيد ‌ خاموش‌ اگرچ?ه اين نوع خاموش‌كننده ه?ا ه?م اكنون مورد اس?تفاده قرار نمي‌گيرد ول?ي در گذشت?ه مورد توج?ه بوده اس?ت .ظرفيت اين خاموشكننده معموالً 2گالن?ي و %75ظرفيت آ?ن شام?ل محلول بيكربنات س?ديم ( %7درآ?ب ) [ معادل 700- 800گرم در 2 ‌ گال?ن ] بوده ،همچنين در يك شيش?ه نيز حدود 200گرم اس?يد س?ولفوريك در داخ?ل مخزن نص?ب و در موق?ع اس?تفاده بنحوي شيش?ه اس?يد شكس?ته و در اث?ر واكن?ش اس?يد بر بيكربنات س?ديم ،آ?ب ،س?ولفات س?ديم و گاز CO2توليد مي‌گردد .گاز CO2 توليد شده فشار مورد نياز براي تخليه را تامين مي‌كند. 2NaHCO3 + H2 SO4  Na2 SO4+2H2O + 2CO2 57 خاموش کننده سود اسید ،نوع مخروطی با میله شکننده 58 خاموش کننده آب و گاز: در ای?ن خاموش کننده تعدادی از عیوب دس?تگاه س?ود اسید برطرف شده و محلول موجود در خاموش کننده آ?ب خال?ص? اس?ت و برعک?س نوع س?ود اس?ید اثرات احتمال?ی س?ولفات سدیم وجود ندارد. برای تامین فشار مورد نیاز جهت خروج آب از CO2استفاده می شود. در دو نوع وجود دارد: كنندههاي آب و گاز بالن دار - ‌ خاموش ‌ -1 كنندههاي آب و گاز تحت فشار دائم - ‌ خاموش ‌ -2 امروزه نوع بالن دار تجاري نيست و به جاي آن از نوع تحت فشار دائم استفاده مي‌گردد. نحوه عمل :ضربه به کفه ضربه – سوزن باعث سوراخ شدن دیسک -مخلوط شدن و ایجاد فشار كننــدهها تحـت فشار مـداوم ازت CO2 ،يا هـواي فشـرده ب?ا فشار ‌ مخزن اين خاموش‌ ‏Psi 150-60مي‌باشد .مشخص?ة ظاهري اين كپس?ولها وجود فشارس?نج (مانومت?ر) عقربه اي بر روي شير آن مي‌باشد?. فشار سنج :سبز فشار کافی – قرمز ناکافی 59 كپسول محتوي آب و هوا (آب تحت فشار ) : رنگ كپسول :آبي عالمت مشخصه :قرار داشتن فشار سنج (مانو متر) در باالي كپسول مورد مصرف:آتشهاي كوچك نوع ( Aجامدات) خاموش كننده آيفكس آيفكس اگرچ?ه حاوي آ?ب اس?ت ،ام?ا مكانيس?م پاش?ش آ?ن ب?ا گروههاي قبل?ي متفاوت مي‌باشد. در اين دس?تگاه آ?ب بص?ورت ذرات?ي ب?ا قط?ر حدود ./2ميكرون و فشار بسيار باال در حدود ضربهاي ‌ Psi 360برابر ب?ا bar 25و س?رعت km/h 720-420بص?ورت پاشيده مي‌شود كه در نتيج?ه مي‌توان?د ب?ا حج?م ناچيزي از آ?ب محدوده نس?بتاً وس?يعي را پوش?ش خاموش نمايد. دهد به طوري كه با كمتر از 10ليتر براحتي يك خودرو در حال اشتعال را ‌ در مواقع?ي كه س?رعت عم?ل اهميت داشت?ه باش?د يا در مكانهايي كه اس?تفاده از س?اير روشه?ا ممكن نباشد به خوبي مي‌توان از اين وسيله استفاده نمود. عام??ل محدودكننده اس??تفاده از اين وس??يله گران بودن آ??ن اس??ت ام??ا در مكانهاي كه عبور خودروهاي س?نگين ممكن نباش?د يا س?يستم آبرس?اني براي اطفاي حريق وجود نداشت?ه باش?د اين وسيله ايده آل است. 61 كنندههاي مولد كف ‌ خاموش ‌ همانگون?ه كه كف را ب?ه دو گروه تقس?يم بندي نموده ان?د ،دس?تگاههاي دس?تي مول?د كف نيز در دو گروه س?اخته شدهاند: ‌ الف -مولد هاي كف شيميايي ب -مولد هاي كف مكانيكي كنندههاي كف شيميايي ‌ خاموش ‌ كنندهه?ا در س?اختمان خود داراي يك اس?توانه داخل?ي حاوي س?ولفات‌آلومينيوم ب?ا غلظ?ت %13و خاموش ‌ ‌ اين بيكربناتسديم با غلظت %8و مقداري ماده تثبيت كننده كف مي‌باشند. ‌ استوانه خارجي حاوي الزم ب?ه ذكر اس?ت كه در ه?ر دو اس?توانه فق?ط %75حج?م آنه?ا پ?ر مي‌گردد .هنگام اس?تفاده ،توس?ط شير يا دس?تگيره مربوط?ه دريچ?ه اس?توانه داخل?ي باز شده يا ب?ا واژگون?ي باع?ث مي‌گردد ت?ا امتزاج مواد بخوب?ي ص?ورت گيرد .تح?ت كفزا توليد و با استفاده از فشار گاز CO2ناشي از واكنش ،كف به خارج رانده مي‌شوند. واكنش زير مواد ‌ ‏Al2 (SO4)3 +6NaHCO3  2Al (OH)3 + 3Na2 SO4 + 6CO2 هیدروکسید آلومینیوم +سولفات سدیم +دی اکسید کربن سولفات آلومینیوم+بی کربنات سدیم طول پرتاب مواد اطفايي در اين گروه حدود 7متر و حداقل زمان تخليه 20ثانيه و حداكثر 90ثانيه مي‌باشد. ‏ ميكنند .اين نوع كنندههاي كف شيمياي9ي فاق9د لول9ه و نازل بوده و ب9ه طريق9ه واژگون9ي عم9ل ‌ خاموش ‌ ‌ خاموشكننده بخاطر عدم كارايي امروزه كاربردي ندارد. ‌ 62 خاموش‌كننده‌هاي پودر شيميايي متداولترين خام?وش‌كننده‌هاي دس?تي ،نوع پودر شيميايي اس?ت .اين نوع در وزنهاي مختل?ف يك ‌ يكي از ميشوند: الي 12كيلوگرمي‌ساخته شده اند و از نظر ساختماني دو گروه عمده را شامل ‌ الف -پودر و گاز با فشار مداوم ب -پودر و گاز بالن دار (فشنگ دار) خاموش‌كننده پودر و گاز با فشار دائم اين نوع خاموش‌كننده داراي يك محفظ?ه اس?توانه‌اي مي‌باش?د كه وزن معين?ي پودر در آ?ن ريخت?ه و تح?ت ميشود. فشار يك گاز مناسب به خارج رانده ‌ ميگردد. فشار الزم براي عمل دستگاه با استفاده از گاز ازت يا CO2تامين ‌ ميگردد .عقرب?ه بر روي شير آ?ن نص?ب و ص?فحه آ?ن براي نشان دادن فشار از يك عقرب?ه فشار س?نج اس?تفاده ‌ ميباشد (سبز براي فشار كافي و قرمز براي فشار ناكافي). به صورت مدرج به مقادير فشار يا محدوده رنگ ‌ معموالً وضعيت مطلوب عقربه فشار بعد از موقعيت ساعت 12است. ميگيرد .ب?ا اين دس?تگاه داراي شيلن?گ و س?رلوله س?اده بوده و راه اندازي آ?ن توس?ط يك اهرم ص?ورت ‌ ميگردد و تح?ت فشار گاز پودر ب?ه فشردن آ?ن يك س?وزن كه مجراي خروج پودر را بس?ته اس?ت ،آزاد ‌ ميشود .ابتداي لول?ه خروج پودر در نزديكي كف مخزن قرار دارد ت?ا بر اث?ر فشار گاز تمام خارج پاشيده ‌ پودر خارج گردد. 63 خاموشكننده پودر و گاز بالن دار ‌ منب?ع تامين فشار در اين خاموش‌كننده گاز CO2مايع شده اس?ت كه ب?ه آ?ن فشن?گ يا بال?ن مي‌گويند .در هنگام استفاده گاز CO2آزاد شده و سبب پاشش پودر به خارج مي‌گردد. ‏ خاموش كننده پودر و گاز بال?ن خارج نيز شام?ل يك محفظ?ه اس?توانه اي حاوي پودر و يك كپس?ول يا بال?ن كوچ?ك CO2اس?ت كه هنگام عم?ل ،شير بال?ن توس?ط اس?تفاده كننده باز شده و فشار الزم براي پاشش مواد تامين مي‌گردد. ‏ نكت?ه مه?م در بهكارگيري اين دس?تگاهها اين اس?ت كه اگ?ر ب?ه داليل?ي پودر داخ?ل دس?تگاه كلوخ?ه شده باش?د دس?تگاه عم ً ال كارايي ندارد .معموال اين كلوخ?ه بعل?ت وجود رطوب?ت و در س?طح پودر و ب?ه مرور زمان ايجاد مي‌گردد لذا بهت?ر اس?ت ه?ر بار قب?ل از اس?تفاده ب?ا احتياط كپس?ول محتوي مواد خاموش كننده سروته شود و سپس مورد استفاده قرار گيرد. ‏ مورد استفاده اين خاموش‌كننده حريقهاي دسته A-B-Cمي‌باشد. اخيرا ً خاموش كننده‌هايي براي تامين نياز ب?ه اطفاي حريق گروه Fنيز طراح?ي و عرض?ه شده اس?ت كه ب?ه نام پودر مرطوب نامگذاري شده اس??ت .اين تجهيزات براي اطفاي برخ??ي از انواع حريق ابداع گرديده است. ‏ پودر ت?ر در واق?ع تركيب پودر كربنات پتاس?يم يا اس?تات پتاس?يم در آ?ب اس?ت كه ميتوان?د خاموشكنندگ?ي آب را براي حريق مواد روغني اصالح نمايد. ‏ 64 كپسول محتوي پودر و هوا(پودر خشك شيميايي تحت فشار) : رنگ كپسول :قرمز موارد استفاده:آتش‌هاي نوع ( Bمايعات) C، (گازها) ( E،الكتريكي) عالمت مشخصه :قرارداشتن فشار سنج (مانومتر) روي كپسول خاموشكننده‌هاي حاوي CO2 ‌ خاموش‌كننده CO2بدليل قابليت باالي خن?ك كنندگ?ي ،خف?ه كنندگ?ي آت?ش ،رقيق‌كنندگ?ي اكس??يژن هواي اطراف حريق ،عدم بجاي گذاري اث??ر بر روي دس??تگاه و مواد و عدم ص??دمه مكانيكي به تجهيزات بسيار مناسب است. تنها عيب اين سيستم قيمت باالي آن نسبت به پودر مي‌باشد. از مزيتهاي عمده اين خاموش‌كننده طول عم?ر و اطمينان به‌كار آ?ن اس?ت .اين دس?تگاهها از يك س?يلندر حاوي CO2مايع و يك شير فلكه ،شيلن?گ و س?رلوله شيپوري تشكيل شده اند .عل?ت شيپوري بودن س?رلوله ،جلوگيري از يخ زدن گاز در حين عبور از مس?ير مي‌باشد .يك حج?م CO2مايع قادر است 450برابر تغيير حجم داده و به گاز تبديل شود . خاموش‌كننده‌هاي دس??تي گاز كربنيك از نظ??ر تجارت??ي در وزنهاي 1ت??ا 9كيلوگرمي‌عرض??ه شده‌اند .فشار داخل?ي كپس?ول حداكث?ر Psi 2700و ميزان فشار توليد شده هنگام عم?ل دس??تگاه حدود psi100مي‌باشد .هنگام پركردن س??يلندر فق??ط %75از حج??م را از مايع CO2پر مي‌كنند. 35 تا %40تراکم CO2برای اطفاء حریق در هوا الزم است. منب?ع تامين فشار پاش?ش ،تغيير فاز گاز CO2بوده و طول پرتاب آ?ن بين 2 - 4مت?ر اس?ت. حداكث?ر زمان تخليه در انواع مختل?ف خاموش كننده دس?ـتي ايـن گـروه 60-160ثانيه اس?ت. اين خاموش‌كننده براي حريقهاي دسته A-B-C-E-Fمناسب مي‌باشد. 66 66 خاموشكننده‌حاوي مواد هالوژنه ‌ دس?تگاههاي حاوي هال?ن اگ?ر چ?ه گران هس?تند ،ام?ا براي تجهيزات پرارزش و الكترونيكي بس?يار مؤثر مي‌باشند. اين دس?تگاهها قدرت خاموش كنندگ?ي بس?يار بااليي دارن?د و مكانيس?م آنه?ا ش?بيه CO2اس?ت ب?ه طوري كه ه?م رقيق كننده اكس?يژن هوا و ه?م س?نگين تراز هوا زنجيرهاي ،قدرت خاموش ‌ هس?تند ب?ا اين مزيت كه بخاط?ر كنترل واكن?ش هاي كنندگي آنها 2 - 3برابر CO2است. ‏ ‏ ‏ ‏ 67 طول پرتاب مواد هالوژنه حدود 8متر مي‌باشد. روش راه اندازي اين دستگاه توسط شير فلكه يا اهرم مي‌باشد. نوع?ي از خاموش‌كننده‌هاي حاوي هال?ن س?اخته شده كه ماده مربوط?ه داخ?ل يك كپس?ول شيش?ه اي بوده و در هنگام اس?تفاده داخ?ل حريق پرتاب مي‌شود و پ?س از شكس?تن و تغيير فاز باع?ث اطفاء حريق مي‌گردد. مورد استفاده خاموش‌كننده‌هاي هالوژنه حريقهاي دسته A-B-C-E-Fمي‌باشد. انواع كپسولهاي آتش نشاني موجود در سايت ( پودر و گاز و CO2در وزنهاي متفاوت ) اطالعات و دستورالعمل بر روي بدنه خاموش كننده : -1نوع خاموش كننده و طريقه كاركرد -2نوع كارخانه سازنده -3سال ساخت دستگاه -4شماره استاندارد -5شماره نگهداري دستگاه Automatic Fire Alarm System اجزاء اصلي سيستم خودكار اعالم حريق : آشكار س از :ي ك س نسور ك ه ب ه يك ي از بازتاب هاي حري ق حس اس بوده و هر گاه در معرض يكي از اينها قرار گيرد بر يك مدار الكتريكي ا ثر ميگذارد  آژير ( :يا هر عالمت هشدار دهنده ديگر ) :كه بر اثر فرماني كه در مدار الكتريكي به وسيله آشكار ساز كنترل ميشود به كار مي ا فتد ‏ ‏Control Panel ‏ باطري و تجهيزات تامين نيرو ا نواع آشكار ساز : : Flame Radiation Detector اين وسايل نسبت به I R ,URو نور مرئي حساس مي باشندآشكار س ازهاي IRبراي انبارهاي س قف و باز و تعميرات هواپيم ا درمناط ق رو باز مناس بند آشكار س ازي هاي UVبراي نگهدار ي سوخت ,چاههاي حفاري نفت ,ا نبارها و اتاقك اسپري رنگ هرگاه امكان رس وخ دود وجود داشت ه باش د آشكار س از هاي UVب ه IRارجحيت دارند Detector -2 ‏Gas : Heat Detector -3 در نوع Fixed Temperature Detectorبه علت تغيير فصول و در نتيج ه تغيي ر ط بيعي درج ه حرارت ممك ن اس ت اي ن وس ايل ب ه اشتباه عمل كنند نوع ديگ ر Rate Of Rise Detectorاس ت هرگاه كاربرد آشكار س ازي هاي حس اس ب ه دود عمل ي نباش د از اي ن وس ايل اس تفاده م ي شود .اين وسايل به تغيير 12درجه فارنهايت حساس هستند. : Optical / Smoke Detector ال ف :Ionization Smoke Detector :اي ن وس ايل براي مكانهايي كه از چوب يا كاغذ تميز استفاده ميشود مناسب هستند . همچني ن در تشخي ص دودهاي ك م بهت ر از آشكار س ازهاي فتوالكتريكي باشند .قيمت آنها نيز چندان گران نيست تغيير در رطوبت و فشار هوا مي توا ند بر روي جريان اتاقك ا ثري مشابه داشته باشد ب: Photoelectric Smoke Detector : اين وسايل براي مواد دود زا مانند پالستيك مناسب هستند جاي نصب وسايل اعالم حريق : هرگاه قرار اس ت تنه ا ي ك دتكتور در ي ك فض ا ب ه كار رود بهت ر اس ت در مركز و يا در نزديكي مركز سقف نصب شود هرگاه به داليل گوناگون نصب دتكتور در مركز سقف عملي نباشد هرگز نبايد محل نصب دتكتوربا ديوار كمتراز 4اينچ فاصله داشته باشد . : Sprinkler system سيستم اسپرينكلريك شبكه بارنده خودكار است كه براي خاموش كردن آتش سوزيهاي كوچك بوسيله پاشيدن آب به كار ميرود و رشد حريق راكند مي كند تا آتش نشاني برسد يكي از سودمندترين و پر مصرف ترين وسايل ثابت در اطفاء حريق است هزينه كاربرد اين تجهيزات در حدود 2درصد از كل سرمايه شركت است هزينه بيمه 40تا 90درصد كمتر است در 3تا 4درصد موارد درست عمل نمي كنند كه بيش از يك سوم آن به علت بسته بودن شير تامين آب است . سيستم اسپرنيكلر از شش جز ء مشخص تشكيل يافته است : پاي ه اتص ال ب ه لول ه هاي آ ب ك ه موج ب ارتباط روزن ه ب ا لول ه هاي آ ب ميشود ( )Threaded Base روزنه :كه محل خروج آب است ( )Orifice بازو ي ا چهار چوب :ك ه منحرف كننده را در جاي خود نگ ه ميدارد ( ) Arm / Frame منحرف كننده :ك ه موج ب پخ ش آ ب ب ا ي ك الگوي چت ر مانن د ميشود ‏Deflector كالهك :كه بر روي روزنه قرار گرفته است و بوسيله بخش گدازپذير در جاي خود نگهدار ي ميشود Cap بخش گداز پذير :كه نسبت به يك دماي ويژه حساس بوده و در آن دما باعث ميشود كه كالهك از روي روزنه بر داشته شود ( ) Fusible اين بخش بر دو نوع است : الف :آلياژ فلزي ذوب نشد ني :كه براي رسيدن به يك نقطه ذوب معين تركيبات آ ن ممك ن اس ت ب ا نس بت هاي گوناگون تغيي ر كن د ( قل ع – سرب – كادميوم – بيسموت ) ب – گوي شيش ه ا ي :ك ه در بردارنده ي ك ماي ع اس ت ( ول ي كامال پ ر نشده اس ت ) و خود درون ي ك حباب هوا قرار گرفت ه اس ت ه ر گاه دماي آ ن ب ه ي ك اندازه معي ن برس د ب ا ا نبس اط ماي ع درون آ ن گوي شكس ته و كاله ك آزاد ميشود مقدار ماي ع درون گوي بر پاي ه دماي مورد نظر تعيين ميشود هر اسپرينكلر مجهز به سيستم اعالم حريق است .يك سوئيچ الكتريكي است كه نسبت به جاري شدن آب حساس بوده و با جاري شدن آب از دهانه اسپرنيكلر آژير را به صدا در مي آورد . هنگام ا نتخاب اس پرينكلر باي د ب ه بيشتري ن دماي عادي محي ط توج ه داش ت در غي ر اي ن ص ورت ممك ن اس ت اس پرينكلر بر اث ر ا فزاي ش دماي محيط و بدون آتش سوزي فعال شود به اين حالت جريان سرد گويند ( .) Cold Flow انواع اسپرينكلر : : WeT- Pipe Systemب يشترينك اربرد را دارد ه ر گاه امكان ب خ زدن آ ب در لوله ه ا وجود داشت ه باش د مواد ضد ي خ به آب اضافه مي شود و يا آن بخش به صورت خشك نگهداري ميشود چنانچ ه آ ب از منب ع آ ب عموم ي باش د ب ا رعاي ت مقرارت بهداشت ي گليس يرين ب ا خلوص 5/96درص د و ي ا پروپيل ن گليكول ب ه آ ن اضاف ه كرد در موارد ديگر ميتوان از دي اتيلن گليگول ،اتيلن گليكول و كلريد كلسيم استفاده كرد اين مواد موجب خورندگي لوله ها شده لذا اگر بيش از 40گالن ضد يخ الزم باشد بهتر است سيستم خشك استفاده كرد . Dry – Pipe System -2 : در اين سيستم نسبت به سيستم تر يك تا خير زماني در خروج آب وجود دارد لذا در بناهاي خيلي خطرناك نبايد به كا ربرد به علت وجود اين تاخي ر ممك ن اس ت چن د كاله ك همزمان باز شون د در نتيج ه خسارت ناش ي از جاري شدن آب بيشت ر ميشود براي كاهش اين تاخير ميتوان از كالهك هايي كه سريع باز مي شوند استفاده كرد . فشار هوا در اي ن س يستم در حدود Psi 20-15بي ش از فشار الزم براي باز شدن شير نگهداري آب ا ست فشارهاي بيشتر موجب تاخير بيشتر خواهد شد. System -3 : Preaction شبيه سيستم خشك است با اين تفاوت كه سريعتر از ا نها عمل مي كند لذا خسارت كمتر است . اين سيستم به ويژه در نگهداري و انباركردن كاالهاي گران‌بها بسيار اثر‌بخش است. Deluge System-4 در اين سيستم كالهك همواره باز است و شيرهاي تامين آب بوسيله يك سيستم آشكار‌ساز عمل مي‌كنند . شير تامين آب ممكن است به صورت دستي كنترل شود . اين سيستم در جايي كه نياز به جريان تند و يكباره آب وجود دارد مانند كارگاههاي ي ك ه امكان انفجار اس ت ب ه كار مي‌رود‌( .محل‌هاي نگهداري نيتروس لولز ,كارگاههاي الك و الك ل ‌,محل‌هاي نگهداري مواد آتشگير زياد) پنجرهها و نبش ديوارها ‌ ...اين سيستم در محوطه بيروني ساختمان مانند به كار مي‌رود . آتشهاي ناشي از ساختمانهاي اين سيستم مي‌تواند ساختمان را در برابر ‌ همجوار حفظ كند. 12 طريقه عمليات با خاموش كننده ها - 1ابتدا سيلندر را بصورت آماده در دست گرفته و سپس پشت به باد و رو به موضع حريق قرار ميگيريم - 2اطفا را از لبه آتش شروع وبا حركت به سمت جلو و حركت سريع نازل به طرفين ادامه ميدهيم ( بصورت جاروئي ) - 3جريان تخليه نبايد در فاصله نزديك به مواد قابل اشتعال انجام شود ،زيرا در اثر سرعت و فشار زياد در هنگام خروج ماده اطفائي امكان پخش سوخت به اطراف و توسعه حريق وجود دارد بنابراين فاصله بايد به نوع حريق و وسعت و نوع خاموش كننده آن تعيين گردد . 13 تعيين مكان مناسب براي نصب خاموش كننده : 1ـ حداكثر در ارتفـاع 5/1متري از سطح زمين نصب شود ،چنانچه وزن خاموش كننده بيشتر از 18كيلو باشد حد اكثر در ارتفاع 1متري از سطح زمين نصب شود . 2ـ توزيع يكنواخت صورت بگيرد (.فاصله دو كپسول بيشتر از 30متر نباشد ) 3ـ در نزديكي وروديها و خروجيهـا باشد . 4ـ در مكاني نصب شود كه امكان صدمات فيزيكي را به حداقل برساند . 5ـ مسير جهـت دسترسي ،كوتاه و و خالي از وسايل دست و پاگير و مزاحم فراهم شود . 6ـ در فضاي باز سيلندر نبايد در مقابل تابش مستقيم نور خورشيد يا برف و باران قرارگيرد . 7ـ همچنين بايد دقت داشت كه خاموش كننده بايد در فاصله اي دورتر از مواد مخاطره آميز نصب شوند . 8ـ وقتي كه خاموش كننده بر روي چرخ يا ديوار نصب ميباشد بايد از بستهاي مخصوص استفاده نمود . 14 خروج اضطراري عرض خروجي هاي اضطراري( ميلي متر ) 800 900 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 حداكثر افراد ( نفر ) 50 110 220 240 260 280 300 320 340 360 15 طرز استفاده از خاموش كننده هاي دستي : -1ضامن كپسول را بكشيد. شعلل2ه آتش آت2ش را هدف بگيريد.اگ2ر خاموش كننده را ب2ه س2وي شع -2ريش2ه (مرك2ز) آت بگيريد ،ماده خاموش كننده همراه شعله به اطراف منحرف شده و سودمند نخواهد بود. -3دس2ته روي كپس2ول را فشار دهيد .ب2ا اي2ن عم2ل ماده خاموش كننده ب2ا فشار از كپسول خارج مي شود. -4نازل (شلن2گ) خاموش كننده را ب2ا حرك2ت رف2ت و برگشتي از دو طرف ب2ه س2وي آتش ال خاموش شود .خاموش كننده را ابتدا از فاص2له دور به بگيري2د ت2ا زمان2ي ك2ه آت2ش كام ً سوي آتش گرفته و سپس به حريق نزديك شويد. چگونه نشت و حريق گازهاي نقتي را كنترل نمائيم : پيشگيريهاي اساسي :دور كردن افراد ,حذف مناب ع آت ش و جرق ه (‌فاص له حدود 61مت ر مگ ر آنانكه مشغول مبارزه هستند) الف :نشت بدون آتش‌سوزي : جريان قط ع شود (‌شي ر گاز ,لوله‌هاي حام ل گاز ,وس ايل نقلي ه ,انبار ذخيره گاز) پاشيدن آب به ص ورت مه‌پاش(‌در پراكنده كردن و از بي ن بردن) .اگر آب در دسترس باشد هر چه زودتر در هدايت گاز به محل بي‌خطر .آتش نشان در پش ت لول ه آب‌پاش قرار گيرد - ,اگ ر نمي‌توان جريان را متوق ف كرد گازهاي نس وخته وپراكنده ب ا احتياط آت ش زده البت ه ب ا استفاده از مقدار كافي آب كه لوله را سرد نگاه دارد در خارج شهر ومحل دورافتاده سوزاندن گاز نشت كرده مناسباست .ولي بهترين و مطمئن‌ترين راه پراكنده كردن گاز نشتي با پاشيدن جريان قوي آب از فاصله دور مي‌باشد. مخزن را مي‌توان به خارج از شهر و محل دور‌افتاده انتقال داد. ب :نشت? همرا با آتش‌سوزي : -1قب ل از خاموش كردن توق ف گاز (‌مگ ر در موارد خاص)‌ اگ ر گاز در حال س وختن اس ت آ ب روي قس مت‌هايي ك ه در معرض حرارت ديدن هستند .مخزن را از طرفين در معرض پاشيدن آب قراردهيد -2مشورت در خصوص قطع گاز با راننده و مخازن نگهداري گاز -3اگر تنها شير در ميان آتش است با ايجاد چتر آب و با آرامي شير را بست نشتكرده و روي لوله‌ها و مخازن -4پاشيدن آب فراوان روي گاز ‌ . -6وقت ي آ ب ب ه مقدار كاف ي نباش د منتظ ر انفجار باشي د لذا عقب‌نشيني افراد به محل امن -7معمو ًال‌نباي د مخزن آت ش گرفت ه را حرك ت داد مگ ر در شراي ط خاص و به صورت عمودي ج :مخازن در معرض آتش : -1وفت ي مخازن و وس ايل متص ل ب ه آ ن در معرض آت ش باشن د باي د ب ه مقدار كافي آب روي آن پاشيد تا خنك شده و از خروج گاز جلوگيري شود. -2اگ ر منب ع آن‌قدر گرم شود ك ه دريچ ه باز شده و گاز خارج شده آت ش بگيرد باي د اجازه داد ك ه ب ه س وختن ادام ه ده د همزمان باي د مقدار زيادي آ ب روي مخزن و لول ه ه ا پاشي د تازمانيك ه دريچ ه خود بخود بسته شود. سيستم مديريت بايد ا قدا مات زير را ا نجام دهد:بازرس ي ماهيان ه از س يستم آبپاش خودكار و تس ت آالرم و ثب ت و نگهداري ،دعوت از متخص صين جه ت بازنگري س يستم ه ا و ارزيابي برنامه اضطراري ا نبار كردن مواد و قاب ل اشتعال بر اس اس كدهاي ايمن ي مربوط ه مايعاتي كه نقطه اشتعال آنها كمتر از of100باشند در گروه مايعات قاب ل اشتعال و مايعات ي ك ه نقط ه اشتعال آنه ا باالي ‏of100باشند در گروه مايعات قابل احتراق مي باشند. لول ه هاي آ ب ,شلن گ ه ا ,خاموش كننده هاي دس تي بطور منظ م بازرسي و رفع موا نع جهت دسترسي تنها ا فراديكه روش مبارزه با حريق را مي دا نند بايد از وسايل استفاده كنند . با تشكر از توجه شما

62,000 تومان