شناخت بازار هند و راه ها دستیابی به آن

شناخت بازار هند و راه ها دستیابی به آن

اسلاید 1: شناخت بازار هند و راههاي دستيابي به آنHow to access India Market

اسلاید 2: بخش اول معرفي كشور هندوستان

اسلاید 3: هند را چگونه مي شناسيم؟

اسلاید 4: از اديان و مذاهبش؟

اسلاید 5:

اسلاید 6: از تاريخ و تمدنش؟

اسلاید 7: از رهبران و سياستمدارانش؟

اسلاید 8: از فقر و محروميت هايش؟

اسلاید 9: از سنت ها و باورهاي مردمش؟

اسلاید 10: يا از هنر پيشه هايش ؟!!!

اسلاید 11: معرفي كشور جمهوري هندوستان

اسلاید 12: موقعيت جغرافيايي

اسلاید 13: كشور هند با 3 ميليون و 960 هزار كيلومتر مربع و تراكم جمعيتي در حدود 30 نفر در هر كيلومتر مربع در قاره آسيا و در مجاورت اقيانوس هند، خليج بنگال و درياي عرب و در همسايگي كشورهاي چين، بنگلادش، نپال، برمه و پاكستان قرار دارد.هندوستان از نظر آب هوايي داراي شرايط متوعي است كه بطور كلي به سه ناحيه به شرح زير تقسيم مي شود:1- ناحيه شبه جزيره دكن با آب و هواي گرم و مرطوب و بارندگي زياد2- ناحيه گنگ و براهماپوترا: بيشتر اين ناحيه بصورت جلگه و با آب و هواي مرطوب است و پوشيده از جنگلهاي انبوه است.3- ناحيه هيماليا : كوچكترين اقليم هندوستان است كه با رشته كوههاي هيماليا پوشيده شده و داراي آب هواي معتدل تا سرد است.

اسلاید 14: جمعيتبر طبق آمار بانك جهاني جمهوري هندوستان در سال 1997 داراي 4/962 ميليون نفر جمعيت بوده است و در حال حاضر در حدود 1 ميليارد نفر جمعيت دارد و پيش بيني مي شود در سال 2015 اين جمعيت بالغ بر 1 ميليارد و 200 ميليون نفر شود. جمعيت مردان در اين كشور بالاتر از زنان بوده و در مقابل هر 1000 نفر مرد 929 نفر زن وجود دارند.64% نيروي كار اين كشور در بخش كشاورزي مشغول بكار هستند.

اسلاید 15: برخي از شاخصهاي جمعيتي هند در سال 1998

اسلاید 16: موقعيت اجتماعي و فرهنگيسرزمين هند مالك يكي از كهن ترين تمدنهاي جهان است كه نقش بي بديلي در شكل گيري تمدن جهاني داشته است ، برخي از مورخين مانند ويل دورانت قدمت تمدن اين كشور را تا 2900 سال پيش از ميلاد تخمين زده اند.اين كشور بدليل اقليم خاصش پذيراي اقوام و نژادهاي مختلف بوده و مهد انديشه ها، فرقه ها و اديان مهمي محسوب مي شود. هند از نظر نژادي و قوميتي داراي تنوعي بي نظير است. هم اكنون نژادهاي سفيد آريايي، زرد مغولي، بومي، سياه و دراويدي در اين كشور ديده مي شوند. امروزه حدود 1652 زبان محتلف در هند رواج دارد كه 15 زبان عمده از ميان آنها بعنوان زبان ملي در قانون اساسي هند پذيرفته شده است.

اسلاید 17: اديان و مذاهب هندوستان را سرزمين هزار و يك فرقه ناميده اند.اين كشور بدليل گوناگوني اقوامي كه در طول تاريخ در آن زيسته اند و هر يك پايه هاي تمدني خاص را بنا نهاده اند از تنوع مذهبي كم نظيري برخوردار است. آزادي مذهبي مورد حمايت قانون اساسي سبب استحكام اين تكثر شده است. بزرگترين اديان موجود در هندوستان عبارتنداز هندوئيسم،بوديسم،اسلام، مسيحيت و رزتشتي كه تركيب جمعيتي آن در نمودار مقابل نمايش داده شده است.

اسلاید 18: نظام حكومتيكشور هندوستان در سال 1947 به رهبري ماهاتما گاندي از زير استعمار انگلستان رهايي يافته و به استقلال دست يافت . اين كشور در سال 1950 جمهوري اعلام شد و نظام حكومتي جمهوري پارلماني را براي خود برگزيد. پارلمان اين كشور داراي 543 نماينده است. اين كشور بزرگترين دموكراسي جهان لقب گرفته است و در آن آزاديهاي سياسي، بيان، مذهب و انديشه كاملا به رسميت شناخته شده و محترم است.مهمترين احزاب سياسي اين كشور بهاراتيا جاناتا، كنگره و كمونيست هستند.رئيس حكومت در هند رييس جمهور است كه مقامش تشريفاتي بوده و عموما از ميان دانشمندان و فرهيختگان انتخاب مي شود. قدرت اجرايي در دست نخست وزير است كه از طريق انتخابات پارلماني انتخاب مي شود. اين كشور داراي ايالتهايي است كه در راس آنها يك سر وزير زمام اجرايي امور را بر عهده دارد.كشور هند داراي ارتشي قدرتمند است و داراي سلاحهاي استراتژيك اتمي و قدرت پيشرفته موشكي است.اقتصاد رو برشد اين كشور از نوع بازار آزاد است.

اسلاید 19: وضعيت كشاورزي،منابع طبيعي، انرژي و ...كشاورزي : بدليل شرايط مساعد آب و هوايي و زمين هاي حاصلخيز اين كشور داراي پتانسيل بالاي كشاورزي است.محصولات عمده آن برنج،ذرت،ارزن،گندم،نخود،لوبيا،عدس است.ديگر محصولات عمده آن پنبه،كنف هندي، چاي ،نيشكر و تنباكو است.منابع طبيعي:اين كشور داراي منابع قابل توجه سنگ آهن،منگنز، كروميت،بوكسيت،اورانيوم،كرم،نقره،مس،سرب،روي،طلا، الماس و گاز طبيعي است.

اسلاید 20: انرژي: هند داراي يكي از بزرگترين منابع زغال سنگ در جهان است كه كماكان از مهمترين منابع انرژي كشور محسوب مي شود.وجود اورانيوم در اين كشور امكان توليد انرژي برق را از طريق سوخت هسته اي فراهم كرده. اين كشور همچنين از منابع عظيم آبي،باد و خورشيد براي توليد برق بهره مي برد و همچنين وارد كننده گاز و نفت نيز بشمار مي رود. زير ساخت ها:هند مجهز به خطوط هوايي و راه آهن سراسري و راههاي جاده اي است كه البته متناسب با نيازهاي كشور نيست و تقويت آنها از جمله برنامه هاي استراتژيك اين كشور محسوب مي شود.

اسلاید 21: شاخص قيمتها شاخص قيمت عمده فروشي (WPI) شاخص قيمتي است كه در هند بسيار مورد استفاده قرار مي گيرد و به منزله معياري براي بررسي تغييرات قيمت كالاها در مبادلات داخلي و بازرگاني خارجي اين كشور است. جدول مقابل ميزان اين شاخص و همچنين در صد تورم را تا سال 2000 ميلادي نشان مي دهد.

اسلاید 22: بخش دوم مروري بر شاخصهاي اقتصادي هند

اسلاید 23: مقدمه در سال 1991 هند سياستهاي توسعه اقتصادي خود را بطور اساسي تغيير داد و پس از چهار دهه سياستهاي مبتني بر هدايت دولت را پايان بخشيد.نگرش جديد بر مبناي تثبيت اقتصاد بود و در آن توجه خاصي به بخش خصوصي و حمايت از آن مبذول شد.اعمال اين سياستها كه سبب رشد چشمگير اقتصادي هند شد و تنها در عرض 2 سال رشد اقتصادي به 5 درصد افزايش يافت در سال 1996 رشد اقتصادي به 7 در صد رسيد و هند را در بين بهترين اقتصادهاي دنيا از نظر عملكرد قرار داد.از اين تغييرات بعنوان بزرگترين تغييرات زير بنايي در هند بعد از استقلال نام برده شد.حذف نظارت جزيي دولت بر بيمه ،صنعت،كشاورزي وبويژه مبادلات خارجي ضمن فراهم كردن زمينه هاي رقابت، سبب افزايش جذب سرمايه گذاري هاي خارجي شد. ميزان سرمايه گذاري خارجي در اين كشور در سال 99 به بيش از 4/2 ميليارد دلار بالغ شد كه 20 برابر بيشتر از كل سرمايه گذاري خارجي در دوران پيش از آزادسازي اقتصادي محسوب مي شود.

اسلاید 24: تركيب توليد ناخالص داخلي هند بر اساس بخشهاي مختلف به صورت درصدي از GDP

اسلاید 25: نمودار تغييرات توليد ناخالص داخلي هند بر اساس بخشهاي مختلف

اسلاید 26: ذخاير بين المللي هندآمار ها گوياي اين مطلب است كه توليد ناخالص داخلي در سال 94 به 93 ،95 به 94و 96 به 95 به ترتيب 8،7،7 در صد رشد داشته است. همچنين در اين سالها درآمد سرانه به ترتيب 6%، 4/5% و 6/4 % رشد كرده است. عنوان 1993199419951996199719981999200020012002200320042005ذخاير كل9,83219,25425,18621,68726,43229,36733,53136,83740,14343,44946,75550,06153,367ارز خارجي6,43415,06820,80945,61022,36728,97539,15143,70548,26052,81457,36961,92366,477طلا3,3804,0784,3704,3704,5543,3914,1724,2144,2574,2994,3424,3844,426ارقام به ميليون دلار

اسلاید 27: نمودار ذخاير بين المللي هند

اسلاید 28: جريان ورود و خروج سرمايه گذاري مستقيم كشور هند طي سالهاي گذشتهارقام بر حسب ميليون دلار

اسلاید 29: كاهش فقر و بهبود سطح زندگي تلاش براي بالا بردن سطح زندگي فقرا همواره بعنوان يكي از اولويت هاي سايستگذاري در هند مطرح بوده است. در ابتداي دهه 50 تقريبا نيمي از مردم هند در فقر بسر مي بردند. از آ‌ن هنگام تا بحال اين رقم كاهش يافته، هرچند كه روند كندي را داشته است. با وجود تمامي تلاش هاي صورت گرفته هند با 300 ميليون فقير كماكان داراي بيشترين جمعيت فقير دنيا است. اين رقم 34% كل جمعيت هند و 25% كل فقراي جهان را شامل مي شود.

اسلاید 30: بخش سوم مروري بر توسعه صنعتي و بازرگاني هندوستان

اسلاید 31: مقدمهجمهوري هند بعنوان يكي از بزرگترين و در عين حال پرجمعيت ترين كشورهاي جهان از آغاز استقلال خود توانسته است با وجود مشكلات فراوان ،گامهاي استواري را در زمينه هاي اقتصادي ،اجتماعي و سياسي بردارد و يك كشور فقير ،استعمار زده و عقب نگاه داشته شده را به طي سه دهه به بصورت پنجمين كشور صنعتي در بين كشورهاي در حال توسعه و يازدهيمن كشور در ميان كشورهاي صنعتي در آورد.دور انديشي ،عزم ملي، مردم خواهي، انتقاد پذيري و دموكراسي و نوجويي و تعالي طلبي در كشوري كه در بر گيرنده مردمي از اقوام و نژادهاي گوناگون است سبب شده است تا اين كشور علي رغم تمامي مشكلات به كشوري شاخص و در حال رشد تبديل شود كه همچنان با روند اميد بخش به توسعه خود ادامه مي دهد.

اسلاید 32: برنامه هاي دقيق اقتصادي ، كه دولت هيچگاه از نقد آنها و اصلاحشان پرهيز نكرده است سبب شده كه هند طي 8 برنامه موفق توسعه از يك وارد كننده مواد غذايي به صادر كننده اقلام مهمي از محصولات تبديل شود، در حوزه هاي مختلف صنعتي مانند صنايع شيميايي و همچنين نرم افزاري به قطبي قابل اعتنا تبديل شود و از محل توريسم ميليون ها دلار درآمد كسب كند، خدمات رفاهي و اجتماعي را گسترش دهد و در سايه تمامي اين موفقيت هاي اقتصادي به يك كشور تاثير گذار در سياست جهاني تبديل شود. برنامه هاي توسعه 50 ساله در حالي اجرا مي شد كه هند در گير مشكلات عمده اي مانند 3 جنگ با پاكستان، درگيري و احتلافات عميق مرزي با چين ، خشكسالي و زلزله و سيلابهاي پياپي و ... بود و تمامي اين مشكلات باعث كند شدن روند رشد اين كشور نشد

اسلاید 33: اوضاع عمومي هند پيش از شروع برنامه هاي توسعهجمعيت :410 ميليون نفر.نرخ بيكاري : 29 درصد.درآمد سرانه : 22 دلار.جمعيت شاغل در بخش صنعت : 250 هزار نفر.ظرفيت توليد در واحدهاي موجود: كمتر از 25% ظرفيت اسمي.

اسلاید 34: برخي از ويژگيهاي برنامه هاي توسعهتلاش براي حركت به سمت اقتصاد رقابتي (بازار آزاد)اولويت دادن به بخش صنعت ( بويژه صنايع استراتژيك).تمركز بر توان متخصصان داخلي در توليد دانش.گسترش امكانات زير بنايي.برقراي ارتباط موثر با بانك جهاني.تلاش براي جذب سرمايه گذاري خارجي و تضمين امنيت آن.حركت بسمت كشاورزي مدرن.نوسازي صنايع كوچك.توجه بيشتر به توريسم.

اسلاید 35: برخي از آثار عملكرد برنامه هاي توسعهرشد توليد ناخالص داخلي با نرخ 10%.رشد سرمايه گذاري داخلي از 5/13 درصد به 5/28 در صد.افزايش پس انداز ها به 4/24 در صد توليد داخلي.مهار تورم به سطح متوسط 8/8 درصد در سال.بالا بردن سهم مبادلات خارجي تا 15% در سال.كاهش شديد كسري موازنه پرداختها و رسيدن آن به 2/1 ميليارد دلار در سال 1995.افزايش ذخاير ارزي.افزايش مدام توليد كالاهاي صنعتي.رشد متوسط سالانه 1/3 درصدي در كشاورزي و 8 در صدي در صنعت.ايجاد سالانه 6 ميليون شغل.رفع محدوديتهاي بازرگاني و جذب سرمايه گذاري خارجي.كاهش چشمگير بوروكراسي اداري.رشد توليد دانش در كشور و صادرات آن به خارج.

اسلاید 36: بخش چهارم عضويت هند در سازمانها و نهادهاي منطقه اي و بين المللي

اسلاید 37: 1- موافقتنامه تجارت ترجيحي (Preferential Trading Agreement) 2- منطقه آزاد تجاري (Free trade Area)3- اتحاديه گمركي (Custom Union)4- بازار مشترك (Common Market)5- اتحاديه كامل اقتصادي (Full Economic Union)برخي از نهاد هاي بين المللي كه هند در آنها عضويت دارد به شرح زير است:بانك توسعه آسيا، بانك تسويه بين المللي، شوراي هماهنگي گمركي، فائو، كميسيون اقتصادي و اجتماعي آسيا و حوزه اقيانوس آرام، سازمان جهاني تجارت، بانك جهاني ترميم و توسعه، گروه 77، اتاق بازرگاني بين المللي، اتحاديه مالي بين المللي، اتحاديه تجارت آزاد، سازمان بين المللي كار، صندوق بين المللي پول، صندوق بين المللي كشاورزي، جنبش عدم تعهد، اتحاديه همكاريهاي اقتصادي جنوب آسيا، سازمان ملل متحد، فدراسيون بين المللي اتحاديه هاي جهاني، سازمان جهاني جهانگردي، كشورهاي مشترك المنافع و دهها سازمان و نهاد بين المللي و منطقه اي ديگر.

اسلاید 38: بخش پنجم تجارت خارجي كشور هند و مزيتهاي نسبي صادراتي آن

اسلاید 39: الف: صادراتبر اساس آماره منتشره توسط بانك جهاني و مركز تجارت بين الملل ارزش صادرات هند در سال 1994 معادل 53/18 ميليارد دلار بوده و در طول 10 سال با متوسط رشد 9/12 درصدي در هر سال به رقم 18/69 ميليارد دلار در سال 2004 ارتقا پيدا كرده است .حمايت بي دريغ دولت هند از صادرات و بر طرف كردن موانع قانوني و مالياتي از جمله مهمترين دلايل رشد چشمگير صادرات اين كشور در طول سالهاي گذشته بوده است.

اسلاید 40: اقلام مهم صادراتي هند مهمترين اقلام صادراتي هند عبارتند از : محصولات سراميكي و انواع سنگ و كاشي، ميگو وآبزيان، الماس ،جواهرات و سنگهاي قيمتي، محصولات شيميايي ، خدمات فني ومهندسي، چرم، پوشاك، برنج ، فرش، سويا و نرم افزارهاي رايانه اي.

اسلاید 41: اقلام عمده صادراتي هند

اسلاید 42: تركيب كالايي صادرات هندارقام به ميليارد دلار

اسلاید 43: مزيتهاي نسبي صادراتي كشور هند مزيت نسبي طبق تعريف از مقايسه سهم يك كالا از مجموع صادرات يك كشور در سهم همان كالا از كل صادرات جهاني بدست مي آيد نموداري كه در اسلايد بعدي مشاهده خواهيد كرد مزيت هاي نسبي آشكار شده كشور هند در زمينه كالاهاي صادراتي اين كشور را نمايش مي دهد.اين كشور در زمينه صادرات منسوجات و پوشاك از بالاترين سطح مزيت نسبي در بين اقلام صادراتي خود برخوردار است. محصولات غذايي تازه ،فرآورده هاي كشاورزي، مجصولات چرمي و توليدات صنعتي پيشرفته ديگر اقلامي هستند كه كشور هند در صادرات آنها از مزيت نسبي آشكار شده در بازار جهاني برخوردار است. اين در حالي است كه اين كشور در زمينه محصولات شيميايي ،غير الكترونيك و وسايط نقليه فاقد مزيت صادراتي شناخته شده است.

اسلاید 44: نمودار تركيب صادرات هند از نظر منابع ايجاد مزيت نسبي

اسلاید 45: طرف هاي عمده صادرات هندعمده صادرات هند در سالهاي 93 تا 98 به كشورهاي آمريكا، اتحاديه اروپا ، ژاپن، كشورهاي صادر كننده نفت و اروپاي شرقي بوده است ليكن در سالهاي منتهي به 2005 ميلادي تغييراتي در اين فهرست داده شده و عمده صادرات به كشورهاي ايالات متحده آمريكا ، كشورهاي صادر كننده نفت بويژه امارات متحده عربي، چين، هنگ كنگ، انگلستان و سنگاپور صورت گرفته است.نكته مهم اسن است كه اگراگر كل كشورهاي اتحاديه اروپايي را بعنوان يك طرف تجاري واحد تلقي كنيم مي بايست آنها را بعنوان يك قطب مهم وارد كننده كالاهاي هندي تلقي كنيم.در ادامه جدول و نمودار روند سهم كشورهاي مختلف از كل صادرات هند را مشاهده خواهيد كرد.

اسلاید 46: سهم ايران از صادرات هند در ميان كشورهاي صادر كننده نفت

اسلاید 47: ب : وادراتبر اساس آمار منتشره شده توسط مركزتجارت بين الملل (ITC)، ارزش واردات هند در سال 1992 معادل 88/21 ميليارد دلار بوده است كه در سالهاي 98 و 2004 به ترتيب به 77/40 و33/89 ميليارد دلار ارتقا پيدا كرده است.رشد متوسط سالانه واردات هندوستان 3/13 درصد بوده است و در سالهاي گذشته اين رشد روند سريعتري به خود گرفته است.سهم هند از واردات جهاني از 7/0 درصد در سال 1993 به 92/0 در صد در سال 1993 رشد داشته و ادامه اين روند صعودي تا سال گذشته سبب شده است كه تراز تجاري اين كشور داراي كسري باشد يا به عبارت ديگر نرخ رشد واردات اين كشور بالاتر از نرخ رشد صادراتش بوده است.

اسلاید 48: تركيب كالاهاي وارداتي هندمهمترين اقلام وارداتي هند عبارتند از الماس كار شده و سوار نشده، طلا، زغال سنگ، مواد شيميايي بويژه تركيبات فسفر، روغن نخل، نفت خام، ماشينهاي خودكار، نفت خام، نقره، هيدرو كربن هاي حلقوي، كودهاي معدني و شيميايي، كاغذ، گندم، فلزات، وسايط نقليه ،دستگاههاي بسته بندب، تحهيزات پزشكي، چوب، دارو، مس، مدارهاي الكترونيكي، لوله و پروفيل، پليمر و ... .همانطور كه ملاحظه مي شود مهمترين كالاي وارداتي هند الماس كار شده و سوار نشده است. با ملاحظه صادرات هند كه در ميان آنها حواهرات از وزن بالايي برخوردار است مي توان متوجه شد كه اين كشور براي كسب ارزش افزوده بالا در جواهرات اقدام به واردات الماس نموده و با پردازش آنها و سوار نمودن آن بر محصولات خود به صادرات مجدد آنها اقدام مي كند.

اسلاید 49: نمودار سهم هر كالا در واردات هند

اسلاید 50: كشورهاي مهم صادر كننده محصول به هندمطابق آمارهاي سال 2004 مهمترين صادر كنندگان محصول به هند كشورهاي چين ، آمريكا، سوئيس و بلژيك هستند. بررسي آمارهاي 10 سال گذشته نشانگر آن است كه در اين برهه عمده واردات هند از آمريكا، اتحاديه اروپا، كشورهاي صادر كننده نفت، ژاپن، و اروپاي شرقي انجام گرفته است.در ميان كشورهاي اتحاديه اروپا آلمان و فرانسه در خلال برهه مذكور بيشترين صادرات را به هند داشته اند ليكن در سالهاي گذشته به مرور از سهم اين دو كشور به نفع سوئيس و بلژيك كاسته شده است.در مورد كشورهاي صادر كننده نفت علي رغم افزايش واردات از اين كشورهاي از سهم صادرات ايران به هند به مرور كاسته شده است و در طي چند سال گذشته سهم ايران از 8/1 در صد به 6/1 در صد رسيده است.

اسلاید 51: جدول مهمترين كشورهاي صادر كننده كالا به هند

اسلاید 52: نمودار سهم كشورهاي مختلف از واردات هند

اسلاید 53: نتيجه گيري و جمع بندي1- صادرات هند در طي سالهاي گذشته روند صعودي مناسبي را داشته است و با نرخ رشدي معادل 9/12 درصد در سال از 5/18 ميليارد دلار در سال 1993 به 18/69 ميليارد دلار در سال 2004 بالغ شده است. اين رقم در مقايسه با ساير كشورهاي در حال توسعه مانند ايران كه روندي پر نوسان را داشته اند نشان دهنده تصويري مطلوب از حركت به سمت اقتصاد و صنعتي مدرن و توسعه اي پايدار است.2-با توجه به پيشي گرفتن روند صادرات هند از متوسط رشد صادرات جهاني هند توانسته است 1/0 درصد به سهم خود در صادرات جهاني بيفزايد كه نشان دهنده تسخير بازارهاي جديد و افزايش كل سهم بازار هند در جهان است. 3- ايران در طي سالهاي گذشته جزو 20 شريك اول تجاري هند نبوده است و به مرور سهم بازار خود را در هند از دست داده و از ميزان صادراتش به هند كاسته شده است.

اسلاید 54: 4- طبق مطالعات انجام شده در سال 2000 كشور هند در زمينه صادرات پوشاك از بالاترين مزيت نسبي در بين اقلام صادراتي خود برخوردار است. محصولات غذايي تازه فرآورده هاي غذايي ، محصولات چرمي و توليدات صنعتي پيشرفته از ديگر مزيتهاي صادراتي هند محسوب مي شوند.5-ارزش واردات هند در سال 2004 ميلادي به 33/89 ميليارد دلار بالغ شده است كه نشانگر افزايش واردات هند در سالهاي گذشته با نرخي بالاتر از نرخ رشد صادرات آن مي باشد. با توجه با افزايش واردات هند در صورت اتخاذ راهكارهاي مناسب اقتصادي و سياسي ايران مي تواند به يكي از مهمترين صادر كنندگان محصولات به هند تبديل شود.6-مهمترين صادر كنندگان محصول به هند در سال 2000 ميلادي چين (1/6%)،آمريكا(6%)، سوئيس(2/5%) و بلژيك (4/4%) بوده اند. روند صادرات كشورهاي توليد كننده نفت به هند نيز افزايش يافته است.

اسلاید 55: بخش ششم بررسي رابطه تجاري ايران با هند

اسلاید 56: طرفهاي عمده تجاري ايران ايران از ديرباز با بسياري از كشورهاي جهان داراي روابط گسترده تجاري بوده است. وجود جاده ابريشم كه كه شاهراه بازرگاني دنياي قديم بوده و بخش قابل توجهي از آن در ايران واقع شده بوده نمونه اي خوب از وضعيت بازرگاني ايران در گذشته است. در دوره معاصر روابط تجاري ايران بيش از هر چيز متاثر از اوضاع سياسي ايران بوده است. بعد از جنگ جهاني دوم و تا قبل از انقلاب سال 57 ،متناسب با دكترين سياست خارجي ايران كه در اتحاد همه جانبه با غرب بود، كشورهاي بلوك غرب و بويژه آمريكا به بزرگترين طرفهاي تجاري ايران تبديل شدند.در سالهاي اول بعد از انقلاب سال 57 امريكا و كشورهاي غربي به شكل قابل توجهي سهم بازار خود در ايران را از دست دادند و تمايل ايران براي مراودات تجاري با كشورهاي آسيايي، اسلامي و سوسياليستي افزايش يافت.در اين ميان وضعيت تراز بازرگاني ايران و هند در مقايسه سالهاي 56 تا 65 شاهد تغييرات عمده اي نبوده است

اسلاید 57: عمده ترين طرفهاي تجاري ايران در دهه هاي مختلفعمده ترين كشورهاي طرف بازرگاني ايران در سالهاي مختلف از نظر ميزان واردات و صادرات متفاوت بوده اند،اما چهار كشور آلمان غربي، ژاپن،آمريكا و انگلستان تا سال 1359 عمده ترين كشورهاي صادر كننده كالا به ايران بوده اند.در سال 1350 اين كشورها روي هم حدود 6/57 درصد از واردات ايران را به خود اختصاص دادند.علي رغم وجود نوسانهاي فراوان در سالهاي مختلف كشورهاي مورد اشاره (بجز آمريكا) سهم بالاي خود را تا سال 1360 حفظ كرده اند .سهم كشورهاي آلمان فدرال، ژاپن،انگلستان و ايتاليا در سال 1360 روي هم حدود 40 ردصد، سال61 5/37 درصد و در سال 62 حدود 46 درصد از واردات ايران بوده كه بيانگر نقش مهم اين كشورها بويژه آلمان و ژاپن در تامين واردات ايران است.در سال 1365 آلمان ،امارات، ايتاليا،سوئيس و پاكستان 5 كشور اول وارد كننده كالا از ايران بودند و آلمان ، ژاپن، انگلستان، ايتاليا و تركيه 5 صادر كننده عمده كالا به ايران بوده اند.در سال 1378 امارات ،آلمان،تركيه، ايتاليا و هند مهمترين خريداران كالاهاي ايراني شدند و آلمان، ايتاليا، امارات، كره جنوبي و فرانسه نيز به مهمترين صادر كنندگان كالا به ايران تبديل شدند.

اسلاید 58:

اسلاید 59: تركيب كالاهاي تجاري ايران و هند در سال 1356 از ايران حدود 4 ميليون دلار كالا به كشور هند صادر شده كه بدين ترتيب سهم هند از كل صادرات غير نفتي ايران معادل 65/0 درصد بوده است.اين ارقام گوياي اين مطلب است كه علي رغم سابقه طولاني بازرگاني دوكشور، سهم بسيار كمي از صادرات ايران روانه هند شده است. در بعد از انقلاب ايران در سال 1360 صادرات ايران به هند با كاهش مواجه شده و به 1 ميليون دلار تنزل يافته است. چنين روندي در مورد واردات ايران از هند نيز صادق بوده است بطوري كه ارزش و سهم واردات ايران از هند از 193 ميليون دلار در سال 1356 به 176 ميليون دلار در سال 1360 تقليل يافته است.البته بايد به اين نكته اشاره كرد كه صرفنظر از اين كاهش ها ارزش صادرات ايران به هند طي 22 سال (78-56) با رشد چشمگير 17 در صد در سال مواجه بوده است. در زمينه واردات اين روند شتاب كند تري داشته است بطوري كه ارزش واردات ايران از هند با رشد نسبتا ناچيز 14/0 درصد در سال از 193 ميليون دلار در سال 56 به 3/199 ميليون دلار در سال 78 بالغ شده است

اسلاید 60: روند تجاري ايران با هند طي سالهاي 56 تا 82ميليون دلار/ درصد

اسلاید 61: نمودار تركيب صادرات ايران به هند در سال 1356

اسلاید 62: نمودار تركيب واردات ايران از هند در سال 1356

اسلاید 63: نمودار تركيب صادرات ايران به هند در سال 1378

اسلاید 64: نمودار تركيب واردات ايران از هند در سال 1378

اسلاید 65: جمع بندي و نتيجه گيري1- ارزش صادرات ايران به هند از 6 ميليون دلار در سال 56 به 296 ميليون دلار در سال 82 افزايش يافته است و بطور متوسط سالانه 24 در صد رشد داشته است.به 2- ارزش واردات ايران از هند از حدود 193 ميليون دلار در سال 56 به 199 ميليون دلار در سال 78 و 883 ميليون دلار در سال 1382 رشد كرده است.3- صادرات غير نفتي ايران به هند در سال 1356 و پيش از آن عمدتا شامل كالاهاي اوليه و مصرفي كشاورزي بوده است در حاليكه در سالهاي گذشته به سمت كالاهاي واسطه اي سوق پيدا كرده است. در طي اين سالها هيچگونه صادرات صنعتي و سرمايه اي از ايران به هند صورت نگرفته است و اين در حالي است كه عمده واردات هند از جهان را نيز كالاهاي واسطه اي تشكيل داده است ، بعد از آن كالاهاي سرمايه اي بيشترين درصد را دارا بوده است و كالاهاي مصرفي سهم ناچيزي از واردات اين كشور را بهمراه داشته است.

اسلاید 66: 4-با توجه به اقلام عمده وارداتي هند و نيازمندي هاي اين كشور و از طرفي با توجه به امكانات صادراتي ايران مي توان در جهت صدور كالاهايي چون پشم و كرك، سنگهاي معدني،‌زغال سنگ، نفت و محصولات نفتي ، آهن و فولاد ، محصولات شيميايي و پتروشيمي به اين كشور اقدام نمود.لازم بذكر است كه اقلام مذكور عمدتا واسطه و يا مواد اوليه مي باشند و از حقوق گمركي پاييني برخوردارند.5- واردات ايران از هند نيز كه در سالهاي 56 پيش از آن بجز چاي و شكر ، انواع لوله ، اجزاي ساختمان و ... بوده است در سالهاي بعد به بسمت كالاهاي مصرفي غير خوراكي مانند آنتي بيوتيك ، دارو، و مواد غذايي مانند گوشت ، گندم، برنج و كالاهاي صنعتي تبديل شده است. لذا با توجه به توانمنديها و مزيت هاي صادراتي هند مي توان اقلامي مانند ماشين آلات سنگين، چاي ،قهوه،سنگ آهن،گوشت، دارو و ... را از اين كشور وارد نمود.

اسلاید 67: بخش هفتم سياستهاي دولت هند در تسهيل تجارت خارجي

اسلاید 68: دولتهايي كه در سالهاي گذشته يكي پس از ديگري به قدرت رسيده اند اگرچه از احزابي متفاوت بوده اند ليكن همگي به توسعه پايدار و رشد اقتصادي و صنعتي شدن در مقياس استراتژيهاي كلان پايبند بوده اند. اين دولتها در جهت تحقق اصلاحات اقتصادي گامهايي به سوي ايجاد يك رژيم تجاري بازتر،آزادتر،شفافترو در عين حال كارآمد تر برداشته اند. لازمه اين حركت رفع تدريجي موانع واردات و صادرات است كه در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.

اسلاید 69: 1-اصلاح تعرفه ها دولت هند طي اقدامي تدريجي ولي مستمر تعرفه ها را از سقف 300 درصد در سال 91 به 42 درصد در سال 98 رساند و اين روند را تا سال جاري نيز ادامه داد.علي رغم اين كاهش چشمگير تعرفه هاي هند كماكان جزو بالاترين تعرفه هاي گمركي در جهان محسوب مي شود.بالاترين تعرفه هاي هند به مواد غذايي و نوشيدني ها ،جواهر ،چوب و كامپيوتر تعلق گرفته است.2- مجوز واردات كالاورود كالاهاي مصرفي به هند ممنوع است مگر تحت مجوز ويژه وارداتي، همچنين براي ورود فيلمهاي خارجي به هند نيز اخذ مجوز از دولت ضروري است.3- واردات كالاهاي سرمايه ايهند در چند سال گذشته موانع عمده اي را از سر راه واردات كالاهاي سرمايه اي برداشته و ضرورت اخذ مجوز در اين زمينه را لغو كرده است.

اسلاید 70: 4- فهرست منفي سياستهاي وارداتي هند توسط يك فهرست منفي هدايت مي شود كه در گذشته شامل اقلامي به شرح زير بوده است:اقلام تحريم شده: چربي و روغن هاي حيواني ، شمع و صابون و نرم كننده ها. اقلام محدود شده:تمامي كالاهاي مصرفي مانند دانه و عصاره گياهان، مشروبات الكلي، موادش شيميايي و دارويي اقلام هدايت شده : محصولات كشاورزي.دولت تلاش كرده است كه به مرور از اين فهرست منفي بكاهد.

اسلاید 71: 5- سياستهاي ارزيدر جهت تقابل عرضه و تقاضا هند بازار پولي دو نرخي را منسوخ نموده و بسمت بازار تك نرخي حركت كرده است.6- عمليات گمركيفرايند گمركي در هند عموما وقتگير و فرسايشي است كه دولت برنامه مدوني براي كاهش نقاط ضعف در اين سيستم را دنبال مي كند.7- استاندارد گذاري.8- يارانه هاي صادراتي.9- برطرف كردن موانع خدماتي.10- اصلاح نظام بيمه و بانكداري .

اسلاید 72: نقاط ضعف عمده در تجارت هند1- عدم ارايه خدمات حقوقي مناسب.2- موانع سرمايه گذاري.3- عدم اقدام دولت در زمينه فعاليتهاي ضد رقابتي.4- فساد گسترده مالي و اداري.5-موانع خدماتي.6- بانكداري دولتي.7- كمبود حمايت از مالكيت معنوي،حق تاليف و ثبت اختراعات8- مشكل در ثبت و حمايت از علائم تجاري.

اسلاید 73: بخش هشتم نتيجه گيري و ارايه چند پيشنهاد

اسلاید 74: از مجموع مطالب بررسي شده در بخشهاي قبلي نكات زير را مي توان استخراج كرد:1- هند كشوري با يك بازار 1 ميليارد نفري و با جمعيتي رو به رشد است و لذا بازار مناسبي براي كالاهاي مصرفي و محصولات غذايي محسوب مي شود. 2- كشور هند داراي ذخاير عظيم سنگ آهن، منگنز، كروميت، بوكسيت، اورانيوم، كرم، نقره ، مس، طلا و الماس است.3- سهم بخش كشاورزي در توليد ناخالص داخلي هند در حال كاهش و سهم صنعت در حال افزايش است.4- تجارت خارجي و اقتصاد هند با سرعت بسيار بالايي در حال رشد است و پيش بيني مي شود كه در سال جاري هند رشدي معادل 7% را تحقق بخشد.همچنين صادرات و واردات اين كشور به ترتيب رشد متوسطي معادل 9/12 و 3/13 را شاهد بوده است.5- عمده صادرات هند در سال 2004 به اتخاديه اروپا، آمريكا، امارات، چين، هنگ كنگ و سنگاپور صورت گرفته است.

اسلاید 75: 6- عمده واردات هند در سال 2004 از چين، آمريكا و اتحاديه اروپا صورت گرفته است.7- هند در تلاش است تا در مقابل ايران به ثادرات كالاهاي صنعتي و واردات مواد اوليه و واسطه اي بپردازد.8- سهم صادرات فن آوري هند به بيش از 13 در صد در سال ارتقا پيدا كرده است.9- اين كشور با سرعت به سمت كسب مزيت رقابتي در صاردات صنعتي پيش مي رود و كماكان در پوشاك و منسوجات ،چرم و مواد غذايي داراي مزيت صادراتي است.10- ارزش صادرات ايران به هند در سال 2004 به 296 ميليون دلار بالغ شده كه معادل 95/4 در صد از كل واردات هند است.11- ارزش واردات ايران از هند در سال 2004 به 883 ميليون دلار بالغ شده كه معادل 3/3 در صد از كل واردات ايران است.12- در طي سالهاي گذشته ايران هيچ كالاي صنعتي به هند صادر نكرده است.

اسلاید 76: 13- كشور هند داراي مزيت رو به رشدي در جلب سرمايه گذاري خارجي است.14- هند با تعهد به برنامه هاي توسعه و اقتصادي در صدد كاهش موانع تجارت خارجي و تسهيل واردات به خود است.15- حركت هند از يك اقتصاد بيمار و ضعيف با ساختاري بسته به اقتصادي پويا و قدرتمند و پايبند بودن به شاخصهاي چنين حركتي مي تواند براي ايران آموزنده باشد.

اسلاید 77: تهيه كنندگان:آرام جودكي.مهدي زارع.علي نيري

اسلاید 78: منابع :استراتژيهاي بازرگاني و تحارت بين الملل.اقتصاد ايران.كتاب سبز هند.سالنامه آمار بازرگانيشناخت بازار هندسايتهاي fao.worldbank.unido,…