شیمی سبز

شیمی سبز

اسلاید 1: به نام خالق

اسلاید 2: شيمي سبزGreen Chemistry

اسلاید 3: مقدمه:توسعه به معني برنامه ريزي جهت رسيدن جامعه از وضع فعلي به وضع مطلوب تر است و توسعه پايدار(Sustainable Development)، بدين مفهوم است که به گونه اي برنامه ريزي گردد، تا نسل هاي آينده در بر آوردن نيازهاي خويش دچار مشکل نشده، سرمايه هاي ملي دچار افت بها نشوند و به محيط زيست نيز آسيبي نرسد. شيمي سبز در راستاي رسيدن به توسعه پايداردر سطح جوامع بشري مي باشد.شيمي سبز شيميدان ها را در راستاي گسترش فرآيندها و محصولات بدون آلودگي و خطر هدايت مي نمايد. سنتر يک محصول شيميائي، نيازمند روش ايمن و استراتژي مناسب از نظر هزينه هاي توليد، مصرف و سلامت است.آلودگي زيست محيطي و سهم واكنش هاي شيميائي و شيميدان ها در اين معضل موجب شده است كه دانشمندان به دنبال طراحي روش هائي باشند كه تا حد امكان فاقد آلودگي باشند. شيمي سبز به طبقه بندي و تعريف اصولي مي پردازد كه در جهت نيل به اين هدف والا باشد.

اسلاید 4: تعريف مختصر شيمي سبز اين چنين است: ابتکار، طراحي و کاربرد محصولات و فرآيندهاي شيميائي براي کاهش يا حذف استفاده و توليد مواد خطرناک. شيمي سبز يک فلسفه شيميائي است که طراحي محصولات و فرآيندهائي که استفاده يا توليد مواد خطرناک را کاهش يا حذف کنند، را تشويق مي کند. و در صدد است تا از آلودگي منابع جلوگيري کند يا آنها را کاهش دهد.شيمي سبز اصطلاحي است که براي اولين بار توسط پائول آناستاس، پيشنهاد شد. شيمي سبز

اسلاید 5: اصول شيمي سبز Principl of Green Chemistryآناستاس و وارنر، يکسري اصول را تنظيم کردند که به اصول دوازده گانه شيمي سبز معروف است و هدف شيمي سبز را به وضوح نشان مي دهند. اين اصول عبارتند از:اصل 1: پيشگيرياصل 2: صرفه جوئي اتمياصل 3: کاهش استفاده از مواد شيميائي خطرناکاصل 4: طراحي براي مواد شيميائي ايمن تراصل 5: حلال ها و مواد کمکي ايمن تر اصل 6: طراحي براي بهره وري انرژي اصل 7: استفاده از ذخاير تجديد پذيراصل 8: کاهش مشتقات اصل9: کاتاليزورهااصل 10: طراحي براي تخريب پذيري اصل 11: آناليز لحظه به لحظه براي پيشگيري از آلودگي اصل 12: شيمي ايمن تر براي پيش گيري از حادثه

اسلاید 6: اصل 1: پيشگيري Preventionواکنش هاي شيميائي بايد به گونه اي طراحي شوند تا حد امکان از توليد مواد زايد جلوگيري شود. رفع آلودگي محيط زيست بسيار سخت تر و پر هزينه تر از پيشگيري آن مي باشدتبعات ناشي از آلودگي آب اقيانوسها و سوراخ شدن لايه ازون به همه جهانيان خواهد رسيد، به همين دليل دانشمندان هر عرصه اي از علم هميشه پيشتازان حل مسائل مي باشند، و از نظر علمي هميشه پيشگيري راحتر و کم هزينه تر از درمان است. اگر بتوان براي انجام يک واکنش روش سالم، كم خطر، بي خطر و يا واکنشگر با سميت کمتر استفاده کرد اخلاق علمي حکم مي کند که يک محقق حتما اين کار را انجام دهد. به عنوان مثال اگر براي انجام واکنش فاکتورهاي خاصي وجود نداشته باشد، استفاده از مواد کم خطر، ارزان، در دسترس هميشه ترجيح دارد. ترتيب زير به عنوان نمونه مشخص مي کند که استفاده از واکنشگرهايي که فلز کمتر در ساختار خود دارند و مواد جانبي غير سمي كمتر توليد مي کنند، بهتر است:H2O2 > KMnO4 > OsO4

اسلاید 7:

اسلاید 8: اصل 2: صرفه جوئي اتمي Atomic Economyروش هاي سنتزي بايد به گونه اي طراحي گردند که اتم هاي موجود در مواد اوليه استفاده شده در واکنش، در محصول نهائي بيشترين مشارکت را داشته باشند. بنابراين اگر در يک مکانيسم سنتزي، راندمان واکنش 100% باشد ولي محصول جانبي نيز در خلال واکنش توليد شود، و تعدادي از اتم هاي واکنشگرها در محصول بکار گرفته نشوند چنين واکنشي مطلوب نخواهد بود بلکه حالتي كه تمام اتم هاي اوليه در محصول نهائي حضور داشته باشند، مطلوبتر خواهد بود.صرفه جوئي اتمي براي هر واکنش از فرمول زير بدست مي آيد: Atomic Economy = AE = صرفه جوئي اتمي =