عجایب آسمان ها و کهکشان ها
اسلاید 1: بنام او که خلقت جان ازاویافت
اسلاید 2: قُلْ إِنْ تُخْفُوا ما في صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَ يَعْلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ (29)عمران لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ إِنْ تُبْدُوا ما في أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ فَيَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ وَ يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ (284)بقره
اسلاید 3: تَبارَكَ الَّذي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ (1)ملك إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ (4)هودوَ لِلَّهِ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما أَمْرُ السَّاعَةِ إِلاَّ كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ (77)نحل لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما فيهِنَّ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ (120)مائده
اسلاید 4: انازیناالسماءبزینةالکواکب ایه 6صافات 37وزیناالسماءالدنیابمصابیح ایه 12 فصلت 41
اسلاید 5: مقیاسها ماشین: 250کیلومتر در ساعت ثانیه 69مترقطار:350کیلومتر درساعت ثانیه 96متر هواپیما:450کیلومتردرساعت ثانیه 125مترموشکهای فضائی :720کیلومتردرساعتدرثانیه 200متر هواپیماهای جاسوسی: 3برابرصوت 1000متردرثانیه (سرعت صوت: 333متردرثانیه )
اسلاید 6: سرعت نور :در ثانیه 300000کیلومتردریک ثانیه هفت مرتبه دورکره زمین میچرخد یعنی دریک دقیقه 18میلیون کیلومترجلومیرود ودر ساعت (1080) میلیون کیلومتردریک سال (9460800) میلیون کیلومترطی میکند (یک سال نوری 9/5بیلیارد کیلومتر)
اسلاید 7: فاصله زمین تانزدیکترین همسایه ( ماه ) ( 384000 ) کیلومتر سیصدوهشتادوچهارهزارکیلومتربزرگترین سیاره (مشتری ) (825000000) کیلومترهشتصدوبیست وپنچ میلیون کیلومتر اخرین سیاره (پلوتون ) (6000000000) کیلومتر شش میلیارد کیلومتر خورشید(150000000) کیلومتر صدوپنچاه میلیون کیلومتر
اسلاید 8: اگروسیله ای به سرعت نور داشته باشیم فاصله زمین تا( ماه ) ( 384000 ) کیلومتریک ثانیه ویک چهارم ثانیه (مشتری ) (825000000) کیلومتر42دقیقه (پلوتون ) (6000000000) کیلومتر5ساعت 30دقیقهخورشید(150000000) کیلومتر8دقیقه وبیست ثانیه
اسلاید 9: اگروسیله ای به سرعت نور داشته باشیم فاصله زمین تابا نزدیکترین ستاره به منظومه شمسی که پروکسیما نام دارد و41میلیارد کیلومتربازمین فاصله دارد 4سال و3ماه وقت لازم استبرای رسیدن به ستاره شعرای یمانی 9سال نوری برای رسیدن به ستاره عیوق 47 سال نوری برای رسیدن به ستاره گان هفت برادران به اولی 60سال نوری وآخری 80سال نوریبرای رسیدن به ستاره قطبی جدی 300سال نوریبرای رسیدن به ستاره گان پروین 330سال نوری
اسلاید 10: اگروسیله ای به سرعت نور داشته باشیم فاصله زمین تابرای رسیدن به انتهای کهکشان راه شیری که منظومه شمسی در آنبرای رسیدن است 45000 سال نوری لازم است برای رسیدن به کهکشان المرئه المسلسله یعنی نزدیکترین کهکشان به کهکشان راه شیری باید 800/000 سال نوری پرواز کنیمبرای رسیدن به کهکشانهای دیگر میلیونها ومیلیاردها سال نوری وقت لازم است
اسلاید 11: ستاره ها بدون نظم وترتیب در فضاپراکنده نیستند بلکه مجموعه هایی راتشکیل می دهند که هر کداممیلیاردهاستاره داردکه به آنها کهکشان میگویندتعداد کهکشانها حداقل: 100/000/000/000 (صد میلیارد کهکشان)درهرکهکشان حداقل :100/000/000/000(صدمیلیاردستاره موجود است)یعنی اگر سه میلیاردجمعیت کره زمین باسرعت وبدونوقفه درهر ثانیه ده ستاره رابشمارند وتمام عمرراصرف این کار کنند باید هرکدام عمری 30/000ساله داشته باشندتاشمارش ده هزارمیلیاردمیلیارد ستاره تمام شود
اسلاید 12: کهکشان مجموعه ایست از ستارگان، غبار و گاز که توسط گرانش در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. کهکشان مجموعه ایست از ستارگان، غبار و گاز که توسط گرانش در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. منظومه شمسی ما در کهکشانی به نام راه شیری قرار گرفته است. دانشمندان تخمین می زنند که بیش از 100 بیلیون کهکشان در فضای مرئی کائنات پراکنده شده اند. ستاره شناسان به کمک تلسکوپ از میلیونها کهکشان تصویر گرفته اند. دورترین کهکشانهایی که تا کنون عکس آنها تهیه شده است، در فاصله 10 تا 13 بیلیون سال نوری از ما قرار گرفته اند. قطر کهکشانها از چند هزار تا نیم میلیون سال نوریست. کهکشانهای کوچکتر کمتر از یک بیلیون ستاره دارند اما کهکشانهای بزرگ دارای بیش از یک تریلیون ستاره هستند. قطر کهکشان راه شیری حدود 100.000 هزار سال نوریست. منظومه شمسی در فاصله 25.000 سال نوری از مرکز کهکشان قرار گرفته است. حدود 100 بیلیون ستاره در این کهکشان وجود دارد.
اسلاید 13: در شبی تاریک و صاف ، ستارگان چنان میدرخشند که گویی میتوان با دست آنها را لمس کرد. در واقع بیشتر ستارگان قابل دید برای چشم غیر مسلح ، در محدوده یک هزار سال نوری واقع هستند. گذشته از ستارگان چشمک زن ، نواری مه مانند و کم نور در سرتاسر آسمان کشیده شده است که به آن راه شیری میگوییم. این مه حفره فام ، دهها هزار سال نوری با ما فاصله دارد. با دوربین دو چشمی یا تلسکوپ کوچک ، به صورت اجتماع انبوهی از هزاران هزار ستاره کم نور دیده میشود. گرچه این ستارگان بسیار دور دست هستند، ولی مجموع نور آنها را میتوان با چشم دید.
اسلاید 14: خوشه های کهکشانی کهکشانها به طور نامنظم در فضا توزیع شده اند. بعضی از آنها هیچ همسایه ای ندارند و بعضی به صورت جفت بوده و حول یکدیگر در گردشند. البته بیشتر آنها در گروه هایی به نام خوشه تجمع کرده اند. یک خوشه ممکن است از ده ها تا چندین هزار کهکشان را در بر گیرد. یک خوشه می تواند قطری به بزرگی 10 میلیون سال نوری داشته باشد. خوشه ها نیز به نوبه خود در گروه هایی قرار گرفته اند که ابر خوشه نامیده می شوند. در مقیاس بزرگ همه کهشکشانها در شبکه ای از رشته های میله ای کهکشانی که با یکدیگر در ارتباطند، قرار گرفته اند. فضای اطراف آنها را فضایی نسبتا خالی پر کرده است. یکی از بزرگترین ساختارهای کهکشانی که تا به حال نقشه برداری شده است، دیوار بزرگ نام دارد. این ساختار بیش از 500 میلیون سال نوری طول و 200 میلیون سال نوری عرض دارد.
اسلاید 15: شکل کهکشانها ستاره شناسان بیشتر کهکشانها را بر اساس شکل آنها در دو دسته مارپیچ و بیضی طبقه بندی می کنند. کهکشان مارپیچ ظاهری مانند دیسک با مرکزی متورم دارد. این دیسک شبیه به فرفره، بازوهای مارپیچ درخشانی دارد که از مرکز آن بیرون زده اند. راه شیری یک کهکشان مارپیچ است. همه کهکشانهای مارپیچ مانند فرفره در گردشند اما با سرعت کم. برای مثال راه شیری یک دور گردش کامل خود را در مدت 250 میلیون سال انجام می دهد. در کهکشانهای مارپیچی ستاره های جدید دائما در حال به وجود آمدن از دل گاز و غبار می باشند. گروه های کوچک ستارگان که خوشه های محلی نامیده می شوند اغلب پیرامون کهکشانهای مارپیچ قرار دارند. یک خوشه محلی معمولی حدود 1 میلیون ستاره دارد. اشکال کهکشانهای بیضی از کره کامل تا بیضی های مسطح متفاوت است. در مرکز اینگونه کهکشانها نور بسیار شدید است اما تدریجا به سمت لبه ها از شدت آن کاسته می شود. تا آنجا که ستاره شناسان تشخیص داده اند، کهکشانهای بیضی شکل با سرعت بسیار کمتر از کهکشانهای مارپیچ در گردشند و یا اصلا حرکت نمی کنند. به نظر می رسد ستارگان درون این کهکشانها در مدار های تصادفی در گردشند. ظرفیت گاز و غبار این نوع کهکشانها کمتر از کهکشانهای مارپیچ است، بنابراین ستارگان کمتری در آنها متولد می شوند. کهکشانهای نوع سوم، اشکال بی قاعده ای دارند. بعضی از آنها بیشتر شامل ستارگان آبی و گازهای پف کرده اند اما غبار کمی دارند. ابرهای ماژلانی جز این گروه از کهکشانها هستند. بعضی دیگر از این کهکشانها بیشتر شامل ستارگان جوان نورانی در میان گاز و غبارند.
اسلاید 16: مشخصات کهکشان راه شیری کهکشان راه شیری ، کهکشانی مارپیچی است که شامل حدود 500 میلیارد ستاره است. این کهکشان حدود 10 میلیارد سال پیش ، از یک ابر عظیم گاز و غبار تشکیل یافت. در قسمت مرکزی کهکشان راه شیری هستهای کروی قرار دارد که ممکن است شامل یک حفره سیاه نیز باشد. هسته توسط گروهی از دنبالههای مارپیچی در برگرفته شده است. این دنبالهها از ستارههای فروزان تازه شکل یافته تشکیل شدهاند. هسته و قرص کهکشان با هالهای از ستارههایی با طول عمر بسیار زیاد ، در بر گرفته شدهاند.
اسلاید 17: با طول عمر بسیار زیاد ، در بر گرفته شدهاند. قطر هسته یک کهکشان در حدود 10000 سال نوری است. قسمت احاطه کننده هسته دارای قطری برابر با 100000 سال نوری و ضخامتی برابر با 1000 سال نوری است . هاله کهکشان دارای قطری تا 50000 سال نوری است. منظومه شمسی (شامل ابر اوپتیک-اورت) با عرضی برابر با سه سال نوری نسبتا کوچک به نظر میرسد. خورشید با سرعتی حدود 220 کیلومتر (135 مایل) در ثانیه ، مرکز کهکشان را در مدت زمانی حدود 250 میلیون سال دور میزند. تا کنون خورشید 15 تا 20 دور به گرد هسته کهکشان چرخیده است.
اسلاید 18: ماهیت راه شیری ما منظره کهکشان عظیم و پرستارهای را که درون آن زندگی میکنیم، به صورت راه شیری میبینیم. در کهکشان ما ، احتمالا صد هزار میلیون ستاره وجود دارد. ما در میان این کهکشان هستیم و به همین دلیل نمیتوانیم شکل کلی آن را به آسانی تجسم کنیم. در واقع ، کهکشان راه شیری ، شبیه یک چرخ فلک غول پیکر است و دو بازوی پرستاره دارد، که چندین بار به دور بخش مرکزی پیچیدهاند. طول کهکشان ما 100000 سال نوری است. 30000 سال طول میکشد تا یک پیام رادیویی از زمین به مرکز آن برسد. اگر ستارگان کهکشان را با سرعت سه ستاره در یک ثانیه بشماریم، هزار سال طول میکشد.
اسلاید 19: کهکشان راه شیری ومنظومه شمسی تعدادستاره ها: صدهزارمیلیونتعدادمنظومه ها: میلیونهامنظومه شمسی :32قمرداردکه بانظم مخصوصی دورسیارات خود میگردند حرکت در منظومه : دو گونه است وضعی وانتقالی
اسلاید 20: رهبر منظومه : خورشید وضعی : هر25روزونیم دورخودانتقالی هرثانیه 19.5کیلومترازجنوب به شمال آسمانکهکشان راه شیری ومنظومه شمسی منظومه شمسی : 9ستاره دارد1-عطاردکه قمر ندارد 2- زهره که قمرندارد3- زمین با یک قمر4- مریخ دوقمر5- مشتری دوازده قمر6- زحل ده قمر7- اورانوس پنج قمر8- پلوتون دو قمر9- پلوتون تابحال قمری برای ان کشف نشده
اسلاید 21: کهکشان راه شیری ومنظومه شمسی سال :گردش کامل به دور خورشید( متفاوت است )عطاردبا سرعت 47.5کیلومتردر88روززهره با34.8در224روزو16ساعت زمین با29.6در365روزو6ساعتمریخ با26دریکسالو313روزمامشتری با13در11سال و315روزمازحل با 9.5در29سال و6ماه مااورانوس با6700متردر84سال و7روزما نپتون با5400متر در 164سال و280روزماپلوتون با 4700متردر249سال ما
اسلاید 22: عظمت عالم هستی وسعت زمین : 905 میلیون کیلومترمربعوسعت مشتری به حدی است که 1/270 کره زمین را درخود جا می دهد وسعت خورشید به قدری است که 1/391/000کره زمین رادرخود جا می دهددر هر کهکشان میلیونها خورشید وجود دارد که هریک از آنها مانند خورشید مامرکز منظومه ای می باشد که سیاراتی دور آن می چرحند ودور هر ستاره یک یاچند قمر چرخش می کنند یعنی در هر کهکشان میلیونها منظومه مثل ما ومیلیونها زمین مثل ما وجود دارد
اسلاید 23: فضایی که یک کهکشان اشغال میکند درحدود 200/000(دویست هزار) سال نوری است فاصله میان دو کهکشان مجاور2/000/000(دومیلیون ) سال نوری است تا بحال 100/000/000/00(صدمیلیارد)کهکشان کشف شده است
اسلاید 24: وسعت فضایی که تا بحال کشف شده است :الف ) فضای اشغالی یک کهکشان 2/00/000(دویست هزار) سال نوری استب ) فاصله میان دو کهکشان مجاور2/000/000(دومیلیون )سال نوری است ج ) تا بحال 100/000/000/00(صدمیلیارد)کهکشان کشف شده است=====================1- (الف ) ضرب در(ج) مساوی فضای اشغالی کل کهکشانهاد) بیست میلیون میلیاردسال نوری فضای اشغالی کل کهکشانها 2- (ب )ضرب در (ج) مساوی فضایی که میان کهکشانها واقع است ح) دویست میلیون میلیارد سال نوری فضایی که میان کهکشانها واقع است3- (د) بعلاوه (ح) مساوی فضای دنیای کشف شده دویست وبیست میلیون میلیارد سال نوری یعنی نوردویست وبیست میلیون میلیارد سال نوری نیازاست تا از یک طرف دنیای کشف شده به آن طرف دنیای کشف شده برسد بدون شک این اتفاق هنوز نیفتاده است
اسلاید 25: عالم هستی مرزی داردیاخیر؟هنوزازنظرعلمی بلاجواب است 1- برنوبورگل: بهتر است ازاین مسائل (مرزجهان هستی کجاست) که هنوز لاینحل بنظر می رسد صرف نظرکنیم زیرا مارابه وضع وحال نابینایی که به چوب دست خوددرصحرای بیکرانی میان مه کورمال کورمال میکند دچار میسازد2- آنتری وایت مورچه ای رادرجنگلی پردرخت تصور کنید خنده آوروناممکن بنظرمیرسد اگر خیال کنیم که این مورچه می خواهد شکل جنگل را دریابدوضع ما مردمان خاکی دراین گردون درست به این مورچه می ماند3- ژرژکاموفهنوز خیلی باید کار کنیم تا روزی بتوانیم به صراحت بگوئیم که جهان محدوداست یا نامحدود.
اسلاید 26: پایان جهان کجاست؟ سرانجام بعد از تحقیقات گسترده توسط پیچیدهترین تلسکوپها ، دانشمندان دریافتند که: غیر از کهکشان ما ، کهکشانهای دیگری نیز وجود دارد. کهکشانهایی وجود دارند که جرم آنها بیشتر از کهکشان ماست. بر اساس مقیاس جدید فاصلهها ، سن زمین حد اقل 5 میلیارد سال است و این حد با حدسیات زمین شناسان در مورد سن زمین مطابقت دارد. همچنین تلسکوپهای جدید وجود خوشههای کهکشانی را نشان میدهد. کهکشان ما نیز ظاهرا جزیی از یک خوشه محلی است که شامل ابرهای ماژلان ، کهکشان امرأة المسلسله و سهها ، کهکشان کوچک نزدیک آن و چند کهکشان کوچک دیگر هست که روی هم رفته نوزده عضو را تشکیل میدهند.اگر کهکشانها خوشه ها را و خوشهها نیز خوشههای بزرگتری را تشکیل میدهند، آیا میتوان گفت که جهان و به تبع آن فضا ، تا بینهایت گسترده شده است؟ یا اینکه چرا برای جهان و چه برای فضا انتهایی وجود ندارد؟ در هر حال ، دانشمندان با وجود اینکه با تخمین میتوانند تا فاصله 9 میلیارد سال نوری ، چیزهایی را تشخیص دهند، ولی هنوز هم نشانهای از پایان جهان پیدا نکردهاند.
اسلاید 27:
اسلاید 28: اصل کیهان شناسی فرض یکنواختی جهان در مقیاس بزرگ ، مبین این مطلب است که اگر از بینظمیهای محلی چشمپوشی کنیم، جهان از هر محلی که بدان نگریسته شود یک صورت ثابت را عرضه میکند. تصویر جهان برای ناظرانی که در کهکشانهای دیگر هستند باید همچون تصویر ما از جهان باشد. آنها صورتهای فلکی دیگر و دسته بندیهای دیگری از کهکشانها را خواهند دید. لیکن بر طبق اصل کیهانشناسی ، میبایست ویژگیهای بزرگ مقیاسی از قبیل انبساط جهان ، ثابت هابل ، پارامتر شتاب منفی و چگالی متوسط ، در همه جا یکسان باشد. هیچ کهکشان ارجحی در جهان وجود ندارد.
اسلاید 29: هنوز نردبان علم کوتاه است1- ادیسون: از یک درصد مجموع دانستنیها ، مافقط یک میلیونیم آن را می دانیم2- نیوتن دانش کل مانند خلیجی است که من وهمکارانم فقط چند دانه ریگ جالب از این پهنای وسیع برداشته ایمنجوم برای همه ص 106
اسلاید 30: 4-طنطاوی درتفسیرخود ج 26ص225 کتاب خانه ای را درنظر بگیرید که ازپانصد هزار جلد کتاب تشکیل یافته است ودرهرجلدی 270 صفحه ودرهرصفحه ای30 سطرودرهرسطری 40حرف وجوددارداین کتاب خانه عظیم عالم هستی است که هر ستاره ای یک حرف ازحروف کتابهای آنراتشکیل میدهد وزمین مادراین کتاب خانه هستیبه اندازه ای ناچیز است که نقطه نون هم بحساب نمی آید3- پاسگال بشر درطبیعت چیست ؟ عدمی دربرابربی نهایت ؛بی نهایتی دربرابرعدم ،بشربسیار ضعیف وحقیر است یک ذره بخار یایک قطره آب برای نابودی اوکافی است.مزیت اوبفکراستهنوز نردبان علم کوتاه است
اسلاید 31: پایان
اسلاید 32: ما در علم نجوم نياز داريم كه درباره كميتهاي بزرگ، فواصل بزرگ، زمانهاي بلند و جمعيتهاي زياد سخن بگوييم، و اين مقادير را در ابعاد ميليون و ميليارد (ميليون 1000) اندازه بگيريم. فواصل در كهكشانها آنقدر بزرگند كه عاقلانه نيست براي اينكه آن را با مقياس هاي معمولي، كه براي اندازه گيري فواصل در زمين به كار مي بريم، مانند مايل يا كيلومتر بيان كنيم. حتي اگر ميلياردها مايل يا كيلومتر حركت كنيم نيزنخواهيم توانست خيلي از زمين دور شويم. مي توانيم فواصل بزرگ را با مدت زماني كه نور با سرعت زيادي آنرا بپيمايد، مشخص كنيم، و اين به ما اجازه مي دهد اعداد كوچكتري به كار ببريم. بدين طريق به جاي آنكه بگوييم خورشيد 93000000 مايل با ما فاصله دارد مي توانيم بگوييم 8 دقيقه نوري فاصله دارد. فاصله زمين تا خورشيد 1 واحد نجومي (Astronomical Unit: AU) خوانده مي شود. 5 ساعت طول مي كشد تا نور، فاصله خورشيد تا پلوتو را بپيمايد- كه {قبلاً} دورترين سياره در منظومه شمسي {محسوب مي شد}- بنابراين مي گوييم پلوتو در فاصله حدود 5 ساعت نوري يا 40 AU (واحد نجومي) از خورشيد قرار دارد.
اسلاید 33: با نگاهي به آسمان شب مي توانيد صدها نقطه ي روشن ببينيد. بيشتر آنها ستاره هايي هستند در كهكشان ما «راه شيري» كه يكي ازشايد ميلياردها كهكشان در جهان باشد. نزديكترين ستاره به خورشيد پروكسيما قنطورس- كوچكترين عضو سيستم سه تايي آلفا قنطورس در فاصله 2/4 سال نوري است. يك سال نوري، مسافتي است كه نور در يك سال پيموده است، وبرابر است با 46ر9 ميليون ميليون يا 1012 × 9.46 كيلومتر. پس مي بينيد كه استفاده كردن از واحد كيلومتر براي فواصل نجومي عملي نيست.
اسلاید 34: ما در كهكشان راه شيري زندگي مي كنيم. دليل اين نامگذاري اين است كه از ديد ما مانند يك نوار درخشنده ي سفيد رنگي در آسمان شب ديده مي شود. كهكشان راه شيري يك سيستم عدسي مانند بزرگ، شامل ميلياردها ستاره است. خورشيد ما فقط يكي از آنهاست. وقتي اين كهكشان با نور دهي طولاني مدت عكس برداري مي شود، قسمتهايي از كه آن قابل ديدن با چشم غير مسلح نبود، نمايان مي شود. دراين تصوير قسمتي از مركز كهكشان در صورت فلكي قوس نشان داده شده است. نوارهاي تاريكي از غبارميان ستاره اي در مقابل نور ميليونها ستاره قرار گرفته است. سحابي هاي تابشي سرخ و سحابي بازتابي آبي نيز قابل رويتند. راه شيري شبيه كهكشان آندرومرا است. توجه كنيد كه اين تصوير شبيه قسمت كوچكي از كهكشان مارپيچي NGC891 است كه در تصوير بعد نشان داده شده است. ستاره قلب العقرب يك غول سرخ است، با حجم 300 برابر خورشيد، كه به صورت يك ستاره روشن در پايين مركز تصوير ديده مي شود.
اسلاید 35: اگر خورشيد را در فاصله ي 200 متري از زمين قرار دهيم و زمين به اندازه يك سكه ي 2 ريالي باشد، قنطورس بايد در فاصله 56300 كيلومتري قرار گيرد. همانطور كه مي بينيد، بازهم اين ستاره در فاصله اي نه چندان نزديك قرار مي گيرد. خورشيد ستاره اي است معمولي كه نزديكترين ستاره به زمين محسوب مي شود. راه شيري يك منظومه ي عدسي شكل غول آسا است كه شامل ستاره ها، گازهاي ميان ستاره اي، غبار و ماده اسرارآميز سياه مي باشد. ستاره شناسان تخمين زده اند كه راه شيري حدود 200 ميليارد ستاره دارد، بيشتر از تعداد دانه هاي شن در چندين كيلومتر ساحل شني! نور 100000 سال طول مي كشد تا از يك طرف اين عدسي به طرف ديگر آن برود، بنابراين اگر فكر مي كنيد خورشيد به طور غيرقابل تصوري دور است ديگر چطور مي خواهيد فواصل كيهاني را تصور كنيد؟! بقيه كهكشانها ميليونها يا حتي ميلياردها سال نوري از ما دورند. چه مي توانم بگويم؟ جهان فضاي بزرگ متحيركننده و بسيار عظيمي است (و پيوسته در حال بزرگتر شدن است!)
اسلاید 36: خورشيد ما در جايي قرار گرفته است كه مي توانيم به آن حومه ي راه شيري بگوييم، در فاصله حدود 30000 سال نوري از مركز. خورشيد، مركز كهكشان را دور مي زند و تحت تاثير قوه جاذبه مركزكهكشان در هر 250 ميليون سال، يك «سال كيهاني» را ايجاد مي كند. اگر در موقعيتي تاريك و دور از نور چراغهاي شهر، با دقت به آسمان بنگريد، خواهيد فهميد كه بيشتر ستارگان در نوار پهن سفيدرنگي، از يك سو به سوي ديگر آسمان جمع شده اند. اين نوار، كهكشان راه شيري ما است كه از موقعيت ما، كه در درون آن هستيم اين طور ديده مي شود. وقتي مطالعات خود را با دوربين دو چشمي يا تلسكوپ، حتي با نوع كوچكي از آنها، ادامه مي دهيم همانطور كه اولين بار گاليله در سال 1609 چنين كرد، ميليونها ستاره ديده مي شود كه با چشمان غيرمسلح ديده نمي شدند.
اسلاید 37: خوشه هاي كهكشاني ساختارهاي بزرگي در جهان اند. آنها شامل صدها يا هزارها كهكشانند كه كه توسط نيروي گرانشي بدور مركز جرم مشتركشان مي چرخند. اين تصوير با تلكسوپ 5/3 متري WIYN در كيت پيك آريزونا گرفته شده است، كه نشان دهنده خوشه كهكشاني Abel 98 مي باشد. اين خوشه ي كهكشاني در فاصله عظيم 1000 ميليون سال نوري از ما قرار دارد، يعني اينكه نوري كه اين تصوير را ساخته 1000 ميليون سال را طي كرده تا از آنجا به اينجا بيايد. همه ي اين تكه نورها در اين عكس كهكشانند كه بعضي از آنها كروي اند و گرد به نظر مي رسند، و بقيه عدسي مانند هستند و در بعضي جهات، تخت به نظر مي رسند. صدها كهكشاني كه قسمتي از اين خوشه اند، هر كدام شامل ميلياردها ستاره هستند.
اسلاید 38: سطح گازي خورشيد كه «نور سپهر» نام دارد 6000 درجه سانتي گراد دما دارد. اين دما بسيار بالاست، در حدود 6 برابر گرمتر از دماي گدازه هاي آتشفشاني. با اينكه ما در فاصله بسيار دوري از خورشيد قرار داريم اين گرما را حس مي كنيم، و اين به خاطر بزرگي ابعاد خورشيد است. قطر خورشيد حدود 110 برابر زمين است. به عبارت ديگر، اين كوره نه فقط داغ است بلكه بسيار بزرگ است. از نگاه خورشيد، زمين فقط 115 برابر قطر خورشيد از آن فاصله دارد. يعني در مقايسه با فواصل بين ستاره اي كه دهها ميليون برابر قطر خورشيد است، زمين به خورشيد نزديك محسوب مي شود.
اسلاید 39: انرژي خروجي از خورشيد و درخشش او، برابر مقدار عظيم 400 تريلون تريلون وات است. (يك تريلون تريلون: يك با 24 تا صفر در جلويش) ولي اين عدد براي ما غير قابل تصور است. مثلا اگر اين عدد 23 صفر داشت در ذهن ما تفاوت چنداني نداشت. ولي واقعيت اين است كه اگر اين دما 23 صفر داشت، زندگي روي زمين كاملاً نابود مي شد. شايد شما تصور بهتري در مورد مقدار اين كميت بيابيد، اگر به شما بگويم كه خورشيد در هر ثانيه چقدر انرژي توليد مي كند: اين انرژي بيشتر از مقدار انرژي اي است كه انسان در تمام طول تاريخش مصرف كرده است! خورشيد انرژي خود را به فضا به طور يكنواخت و در تمام جهات مي تاباند و سياره ما فقط تكه كوچكي از آنرا جذب مي كند: حدود يك قسمت از 2 ميليارد قسمت. اين همان انرژي اي است كه از حيات ما بر روي زمين پشتيباني مي كند. اگر چه خورشيد مقداري از انرژي خود را به صورت تابشي غيرقابل رؤيت ساطع مي كند- مانند امواج راديويي، فروسرخ، فرابنفش و تابش پرتو X- بيشتر آنرا امواج قابل رويت تشكيل مي دهد، و براي همين است كه مي توانيم آنرا ببينيم. نور فرابنفش خطرناك است اما خوشبختانه بخش اعظم آن توسط پوشش نازك حفاظتي اُزُن، دفع مي شود.
اسلاید 40: تمام ستارگان اساساً يك چيزند: يك كره ي گازي درخشنده. اگرچه تنوع بسياري در ستارگان وجود دارد: از كوچكترين آنها كه فقط يك دهم خورشيد جرم و 1 هزارم آن درخشندگي دارند، تا ستاره پروكسيما قنطورس كه در همين نزديكي است، و تا ستاره اي مثل ابط الجوزا در صورت فلكي جبار، با بزرگي 50 برابر جرم خورشيدي و 50000 برابر درخشندگي آن. ولي خورشيد ما بزرگتر از بيشتر ستارگان است. ستارگان به نظر كمنور مي رسند، زيرا خيلي دورتر از خورشيد هستند. به خاطر نزديكي خورشيد است كه مي توانيم آنرا با جزئيات بسيار مطالعه كنيم. خورشيد كليدي است براي شناخت بقيه ستارگان.
اسلاید 41: ما در طول تاريخ در مورد طبيعت ستارگان انديشيده ايم و مطالعه كرده ايم، اما فقط در قرن بيستم توانستيم ساختار و تكامل آنها را و مخصوصاً منبع انرژي عظيمشان را بفهميم. يك ستاره شامل مقداري هيدروژن (حدود 75 درصد جرم)، هليوم (حدود 25 درصد) و مقدار كمي عناصر سنگين مي باشد. هليوم، در واقع، ابتدا توسط ستاره شناساني كشف شد كه در حال مطالعه خورشيد بودند و تشخيص دادند كه عنصر ناشناخته اي در خورشيد وجود دارد كه آن را هليوم ( از كلمه ي يوناني هليوس به معناي خورشيد) ناميدند. گازهاي موجود در يك ستاره، كره اي را مي سازد كه بين دو نيروي گرانشي (كه مي خواهد به سمت مركز فرو ريزد) و فشار گاز داغ (كه به سمت بيرون هل مي دهد) در تعادل قرار مي گيرد. يك صد سال پيش توضيح اينكه چگونه نور خورشيد، توانسته در طول حداقل 5ر4 ميليارد سال ادامه پيدا كند غيرممكن بود - سن منظومه شمسي را از طريق راديواكتيويته ي شهاب سنگ ها و صخره ها در قرن اخير بدست آوردند. نظريه نسبيت كه توسط آلبرت انيشتين (1955- 1879) فرمول بندي شد و رابطه مشهورش E=mc2، قسمتي از جواب اين معما بود.
اسلاید 42: اين يك كهكشان مارپيچي به نام NGC891 است (شماره 891 در فهرست عمومي جديدي از سحابيها، خوشه ها و كهكشانها.) در فاصله 10 ميليون سال نوري، اين كهكشان طوري مستقر شده است، كه آنرا از لبه مي بينيم و توده ي غبار ميان ستاره اي را در مقابل صفحه نور ستارگانش مشاهده مي كنيم. اين توده ي غبار به ما اجازه نمي دهد درون كهكشان را ببينيم. ستارگانِ درخشانِ قابل رويت در اين تصوير، متعلق به كهكشان خودمان راه شيري هستند. ستاره شناسان ميليونها كهكشان مثل اين، كه بسياري از آنها دورتر از يك ميليارد سال نوري هستند، را فهرست كرده اند.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.