عمارت چهل ستون قزوین

عمارت چهل ستون قزوین

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: عمارت چهل‌ستون قزوینشاه طهماسب صفوي درسال ‎951 هجري قمري به دليل تهديدات ترکان عثماني تصميم به‌ انتقال پايتخت از تبريز به قزوين گرفت و در همين سال بود که ‌اراضي موسوم به زنگي‌آباد را از ميرزا شرف جهان يکي از بزرگان و معتمدان شهر براي احداث بناي شاهي خريداري کرد.شاه طهماسب به معماران برگزيده کشور دستور داد تا باغي به ‌شکل مربع در آن بسازند و در ميان آن عمارتهاي عالي، تالار، ايوانها و حوض هاي زيبا بنا کنند.عمارت کلاه فرنگي به همراهسردر عالي قاپو تنها بناهاي باقي مانده از باغهاي دوره صفويه در قزوين است.اين بنا در دوره قاجاريه توسط سعدالسلطنه فرماندار وقت قزوين بازسازي شد و چهلستون نام گرفت.

اسلاید 3: عمارت چهلستون ساختماني هشت گوش و در دوطبقه به مساحت تقريبي ‎ 500مترمربع بنا شده ‌است.رواقي با ستونهاي آجري و قوسهاي نيم دايره اي بنا را در برگرفته و بر بالاي آن ايواني با ستونهاي چوبي استوار گرديده است.نقشه بنا داراي طرحي با محورهاي صليبي و برون گرا و سقف طبقه ‌همکف پوشيده از مقرنس با طرح‌هاي بديع و سقف طبقه فوقاني خنچه پوش است.نقاشي هاي ديواري طبقه اول نمونه اي از هنر نگارگري مکتب قزوين و داراي شهرت جهاني است.اين ديوارهاي مزين به نقاشي و ديوارنگاره ها در نوع خود منحصر به فرد بوده و وجود سه لايه ديوارنگاره حاکي از گذشت ادوار مختلف تاريخي بر آن است.تعداد نقاشي‌هاي ديواري اين بنا مشخص نيست، اما طبق گفته‌هاي عبدالملک شيرازي و قاضي احمد حقي، اين نقاشي‌هاي ديواري از آب طلا بوده‌اند.

اسلاید 4: مکتب حاکم بر اين نقاشي‌ها از تغيير و تحولات سياسي نيز تاثير گرفته، به ‌نحوي که ظهور نادرشاه و مکتب افشاريه در چهل‌ ستون ديده مي‌شود.همچنين ظهور قاجار نيز در سومين لايه نقاشي هاي کاخ چهل ‌ستون ديده مي‌شد که به مرور زمان از ميان رفته است.برخي معتقدند بناي هشت بهشت اصفهان با گرته برداري از اين اثر ساخته شده است.با اينکه عبدي بيگ شيرازي شاعر ومورخ دوره شاه طهماسب در اشعار خود عمارتهاي شاهي را به دقت توصيف نموده ولي نامي از هنرمندان نقاش و معمار بنا نمي برد، اما بيگ نقاشي‌هاي ديواري برون و دروني کاخ چهل‌ستون قزوين را اثر ميرزا علي نقاش، مظفرعلي نقاش، علي‌اصغر کاشي، عبدالجبار استرآبادي و رضا عباسي که از ماهرترين استادان زمان خود بوده اند دانسته است.عمارت چهلستون در بهمن ماه سال ‎ 1334به شماره ‎ 389در فهرست آثار تاريخي ايران ثبت شد.اين کاخ در سال 1337 به عنوان گنجينه اشياي تاريخي و باستاني مورد استفاده قرار گرفت و هم‌ اکنون به موزه خوشنويسي قزوين تبديل شده‌ است.

اسلاید 5: یکی از آثار مهم دوره صفوی در قزوین عمارت چهلستون یا کلاه فرنگی است که در وسط باغ بزرگی قرار دارد و تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخ های سلطنتی روزگار شاه طهماسب است. نماهایی از عمارت چهل ستون یا کلاه فرنگی شهر قزویناین بنا ساختمانی هشت گوش به مساحت تقریبی 500 متر مربع است که بر اساس نقشه ی معماری ترک در دو طبق ساخته شده و دارای تالارها و اتاق های کوچکی در هر طبقه است. نقاشی های دیواری طبقه اول نمونه ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت فراوان است. از این مکان هم اکنون به عنوان گنجینه (موزه) قزوین استفاده می شود.

اسلاید 6: موزه چهل ستون قزوين داراي آثار نقاشي از دوره صفوي است كه در صورت ايجاد مكاني مستقل براي مرمت، آنها به اين محل  منتقل مي‌شوند. نقاشي‌هاي موزه چهل ستون قزوين به مكاني براي مرمت نياز دارند خبرگزاري ميراث‌فرهنگي ـ گروه فرهنگ و هنر ـ يكي از جاذبه‌هاي موزه چهل ستون قزوين، نقاشي‌هاي دوران صفوي است كه در صورت دراختيار داشتن مكاني ديگر از اين موزه منتقل مي‌شوند. محمد بهرام‌زاده،رئيس سازمان ميراث‌فرهنگي و گردشگري قزوين قبلا در گفتگو با ميراث‌خبر از طرح مرمت نقاشي‌هاي ‌موزه چهل ستون قزوين خبر داده بود. در اين طرح قرار بود طبقه اول موزه تخليه شود تا مرمت آثار نقاشي صورت بگيرد اما بهرام‌زاده به تصميم براي ايجاد مكاني ديگر اشاره كرد: «خيلي دوست داشتيم، نقاشي ها را مرمت و  از تخريب آنها جلوگيري كنيم. ما درنظر داشتيم، طبقه اول را تخليه كنيم تا مرمت در آن انجام شود ولي به دليل علاقه بازديدكنندگاني كه براي تماشاي آثار مي‌آيند، قادر به اجراي اين كار نيستيم. اگر حداكثر تا دو سال آينده، بتوانيم فضايي جداگانه  بيابيم آثار براي مرمت به آنجا منتقل مي‌شوند.» او در ادامه انجام اين طرح را مقدمه‌اي براي نمايش آثار در مكاني به غير از موزه چهل ستون عنوان كرد:«در صورتيكه چنين محلي مهيا شود، آثار علاوه بر مرمت، در همانجا نمايش داده مي‌شوند و موزه چهل ستون به عنوان يك بناي زيباي معماري فعاليت خود را با شكلي جديد آغاز مي‌كند.» موزه چهل ستون قزوين در دور صفويه (زماني كه قزوين پايتخت بود) به كلاه فرنگي معروف بوده است. اين مكان، كاخ شاهي بوده كه شاه طهماسب صفوي بناي آن را از روي نقشه يك معمار ترك با شيوه شطرنجي خيلي كوچك ساخته و داراي پنجره‌هاي چوبي بسيار ظريف و زيبا است.            

اسلاید 7: کاخ چهل ستون قزوین ۲ شهریور ماه سال ۹۵۶ خورشیدی برابر با ۲۴ آگوست در سال ۱۵۷۷ ميلادی، شاه اسماعيل دوم از سلسله صفوي كه مردي سفاك بود و شهر قزوين را به قتلگاه خاندان صفوی و رجال وقت تبديل كرده بود، ناگهان درگذشت. وي كه دو سال سلطنت كرده بود جانشين شاه طهماسب شده بود كه 43 سال سلطنت كرد. شاه طهماسب شهر قزوين را پايتخت ايران كرده بود. شاهان صفوی در عين حال خود را، ولو اسما رئيس مذهبی كشور نيز می پنداشتند؛ زيرا شاه اسماعيل اول شيعه اثنی عشری را مذهب رسمی ايران اعلام كرده بود و شاهان بعد از او خود را پاسدار اين مذهب مي دانستند.

اسلاید 8: به لحاظ اهميتی كه صفويه برای خراسان قائل بود، يكی از پسران شاه وقت بايد در شهر هرات، مركز حكومتی خراسان، می زيست. پس از مرگ شاه اسماعيل دوم مقامات دولت و فرماندهان واحدهای قزلباش برادرش محمد را كه قبلا به دستور شاه اسماعيل دوم كور شده بود به سلطنت برداشتند تا كسی مانع سوء استفاده ايشان از قدرت نشود. كار خودمختاری قزلباش به جايي رسيده بود كه زن شاه (مادر شاه عباس) را از قصر ربودند و در بيابانهای قزوين قطعه – قطعه كردند و به همين سبب، شاه عباس كه در هرات بود با لشكر خراسان به قزوين آمد و بر ضد پدر كودتا كرد و سپس دست به اصلاحات اداری و نظامی زد و با ايجاد يك ارتش ملی برای ايران، قزلباش را كه يك قشون متعلق به ايلها و عشاير بود مرخص كرد. شاه عباس بعدا پايتخت را از قزوين كه در آنجا مادرش را .كشته بودند به اصفهان انتقال داد.  

اسلاید 9: قزوين تنها شهرايران است كه آثار به جا مانده در آن با آثار شهر تاريخي اصفهان مشابهت دارد.كاخ چهل ستون و عالي قاپوي قزوين علاوه بر مشابهت اسمي، از نظر معماري نيز شبيه آثار اصفهان هستند كه از يادگارهاي دوره صفويه (يعني زماني كه قزوين پايتخت بود) در اين دو شهرند اين عمارت در آن زمان به معروف بوده است. اين مكان كاخ شاهي بوده كه شاه طهماسب صفوي بناي آن را از روي نقشه يك معمار ترك ساخته و داراي پنجره هاي چوبي بسيار ظريف و زيبا مي باشد این بنا ساختمانی هشت گوش به مساحت تقریبی 500 متر مربع است که بر اساس نقشه ی معماری ترک در دو طبق ساخته شده و دارای تالارها و اتاق های کوچکی در هر طبقه است. نقاشی های دیواری طبقه اول نمونه ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت فراوان است. از این مکان هم اکنون به عنوان گنجینه (موزه) قزوین استفاده می شود.

اسلاید 10: نقاشي هاي ديواري آن نمونه اي از هنر نگارگري مكتب قزوين است كه شهرتي جهاني دارد . در اين موزه علاوه بر آثار خوشنويسان قزويني ، قطعات نفيسي از هنرمندان برجسته ايران همچون مير علي هروي ، سلطان علي مشهدي ، عليرضا عباسي ، ترابا ، محمد شفيع ، ميرزا غلامرضا اصفهاني ، ميرزا كاظم تهراني ، مير حسين خوشنويس باشي ، محمد ابراهيم تهراني ، ميرزا اسد ا... شيرازي ، گلستانه ، درويش ، آقافتعلي حجاب ، احمد نيريزي ، محمد هاشم بغدادي و ... لوازم خوشنويسي ، مهر و اسناد تاريخي نگهداري و ارائه مي شود كه در نوع خود بي نظير و منحصر به فرد است . مجموعه مرحوم حاج احمد صالحي ( خواهر زاده عماد الکتاب ) شامل دست نوشته هاي كتاب كميته مجازات ، شناسنامه و رسم الخط عماد الکتاب و ... كه در سال 1381 به رايگان هديه موزه خوشنويسي قزوين شده نيز از آثار ارزشمند اين موزه است . كهنترين اثر خوشنويسي موجود در اين موزه متعلق به دوره سلجوقي است كه سوره مباركه حمد به خط كوفي بر روي پوست آهو نوشته شده است .

اسلاید 11: قزوين هم چهل ستون وعالي قاپو دارد كاخ عالي قاپو و چهل ستون قزوين هر چند به اندازه نمونه هاي اصفهاني آن معروف نيستند اما نشان از اهميت اين شهر در طول تاريخ ايران دارند.

اسلاید 12: تهران – 27 تير 84 – ميراث خبر: جاذبه هاي گردشگري_ بهنام همايوني: كاخ عالي قاپو و چهل ستون قزوين هر چند به اندازه نمونه هاي اصفهاني آن معروف نيستند اما نشان از اهميت اين شهر در طول تاريخ ايران دارند. شايد آشنايي مردم ايران باسرزميني كه نخستين آثار يكجانشيني بشر در آن جا يافت شده، ارزش و قدمت تاريخ طبيعي آن را آشكارتر سازد؛ چرا كه پيشرفت هاي صنعتي و تكنولوژيك، امروزه تفاوت شهرها و مناطق مختلف از دوره‌ها‌ي تاريخي را كاهش داده و گاه قدرت تشخيص مردم را براي شناختن تاريخ منطقه و اهميت آن در زندگي امروزي را كمتر كرده است. طبق گفته باستان‌شناسان اولين شهري كه در ايران براي يكجانشيني استفاده شده، آثاري با قدمت 11 هزار ساله دارد كه شايد بيشتر مردم كشورمان از آن بي خبر هستند. قزوين. شهري كه شايد به نام حسن صباح و عبيدزاكاني در ادبيات و تاريخ ما حك شده و درباره دوره پيش از آن اطلاعات كمتري باشد. اما سابقه تاريخي طبيعي اين شهر بحدي بالاست كه براي تاريخ دوستان وطبيعت گردان مي‌تواند گزينه بكري براي مطالعات تاريخي و طبيعت گردي محسوب شود. قزوين اگر چه مساحتي كمتر از يك درصد مساحت كل ايران را دارد اما موقعيت جغرافيايي آن به دليل قرارگيري در حاشيه جنوبي رشته كوه‌هاي البرز و همسايگي با استان‌هاي گيلان، زنجان، مازندران و تهران تاريخ پرباري را براي اين منطقه رقم زده است.

اسلاید 13: آب و هواي قزوين در ناحيه كوهستاني شمال، در زمستان‌ها سرد و پربرف و در تابستان ها معتدل است. دشت قزوين كه روزگاري بيشترين مقدار گندم، جو، چغندر قند و حبوبات مردم شمال غرب كشور را تامين مي‌كرد، در اين زمان نيز از اهميت بالاي كشاورزي برخوردار است. هواي اين دشت نمونه كاملي از هواي تابستاني گرم و خشك و زمستان سرد است. اما مهم‌ترين پديده طبيعي قزوين كه بيشتر زيبايي‌ها و شگفتي‌هايي طبيعي در حاشيه آن و به واسطه وجود آن پديدار شده‌اند رودخانه شاهرود است. رودخانه‌اي با 205 كيلومتر طول كه از بهم پيوستن رودهاي طالقان رود و الموت رود تشكيل شده و به درياچه سفيد رود مي‌ريزد. «حاجي عرب» و «ابهررود» از ديگر رودهاي اين استان هستند كه هر يك به نحوي در پيدايش و جريان چشمه‌هاي آبگرم و معدني كه يكي از شاخصه‌هاي طبيعي و جاذبه هاي گردشگري استان قزوين هستند تاثير دارد.

اسلاید 14: چشمه «آب گاز سنگرود» در جاده قزوين رشت، چشمه آب گرم «يله گنبد» در 15 كيلومتري روستاي قان‌زان در شمال غربي قزوين، چشمه آبگرم «خرقان» در جاده قزوين همدان و چشمه آبگرم «آوج» از ديگر چشمه‌هاي آبگرم اين استان است. درياچه «اوان» در شمال شرقي قزوين و غارهاي «حاجت خانه» و «ولي» در رودبار و غار خرقان از ديگر پديده‌هاي طبيعي قزوين هستند، كه اين جاذبه‌ها براي بيشتر مردمي كه در قالب تورهاي دسته جمعي سفر مي‌كنند شناخته شده است. آثار تاريخي آغوش قزوين مملو از آثار باستاني منحصر به فردي است كه از دوره‌هاي باستاني و پس از اسلام آغاز و تا همين چند دهه اخير ادامه يافته است. مهم‌ترين اثر مربوط به دوره‌هاي پيش از اسلام، «قلعه لمبسر» رودبار است. اين قلعه يكي از بزرگ ترين و جذاب‌ترين قلعه‌هاي تاريخي ايران است. لمبسر مانند الموت، شميران و كلايه از قلعه‌هاي مورد استفاده حسن صباح و ياران او بوده است. هر چند از تاريخ اين قلعه، هزاران سال مي‌گذرد اما بسياري از بناهاي قلعه هنوز سالم است.

اسلاید 15: قلعه الموت يكي ديگر از قلعه‌هاي مهم قزوين است كه مركز فرماندهي حسن صباح بوده. چشم‌اندازهاي طبيعي اين قلعه رو به كوهستان‌هاي شمال و گردنه‌هاي سرسبزي كه منتهي به قلعه مي شوند از زيباترين مناطق گردشگري قزوين است؛ قلعه الموت نه تنها براي ايرانيان كه براي گردشگران خارجي نيز آشناست. چاپ و انتشار كتابهاي مربوط به صباح و الموت در كشورهاي اروپايي مانند بلژيك مويد اهميت مطلب است. آرامگاه امام‌زاده شاه حسين، مسجد جامع كبير، برج‌هاي خرقان، سردر عالي‌قاپو، مسجدالنبي، بازار قزوين، قلعه سنگرود، كاخ چهل‌ستون، پل لوشان، مجموعه آب انبارهاي قديمي در قزوين و قلعه دختر، بقعه پير، امام زاده سليمان و امام‌زاده فضل‌الله در تاكستان از ديگر آثار تاريخي قزوين هستند كه بسياري مانند بازار و مسجد هنوز هم مورد استفاده عمومي مردم قرار مي‌گيرد. اما آثار مربوط به دوره‌هاي پيشين در موزه زيباي چهل ستون واقع در ميدان آزادي قزوين نگهداري مي‌شود. اين موزه شامل آثار زيبا و منحصر به فردي از آثار سفالي، چوبي، فلزي، سكه و پارچه است كه هنر و زندگي دوره هاي مختلفي از تاريخ قزوين را به نمايش مي گذارند. قزوين تنها شهر ايران است كه آثار به جا مانده در آن با آثار شهر تاريخي اصفهان مشابهت دارد.

اسلاید 16: كاخ چهل ستون و عالي قاپوي قزوين علاوه بر مشابهت اسمي، از نظر معماري نيز شبيه آثار اصفهان هستند كه از يادگارهاي دوره صفويه در اين دو شهرند.

اسلاید 17: سردر عالی قاپو قزوینبین هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان، تنها در اصلی جنوبی که به خیابان و میدان شاه باز می شده و عالی قاپو نام داشته به یادگار مانده است. این بنا نخست در دوره شاه طهماسب ساخته شده و در زمان شاه عباس اول به صورت کنونی تغییر شکل یافته است. بر پیشانی این سردر رفیع که ۱۷ متر ارتفاع دارد؛ کتیبه ای با کاشی معرق به خط ثلث از علی رضا عباسی جلوه گر است که بر فراز آن پنجره مشبک بزرگی از کاشی قرار گرفته است. بیش از دو گوشوار بلند در طرفین سردر که بر بالای طاق نمایی واقع شده بنا را به ساختمان های هم جوار پیوند می داده است.سر در عالی قاپو شهر قزوین در دوره سلطنت < شاه طهماسب > ساخته ودرزمان سلطنت < شاه عباس اول > به صورت کنونی تغییر شکل یافت. این سردر ، ورودی اصلی به دولت خانه دوران صفویه بود. بنای سر در شامل ایوان رفیع ورودی با قوس تیزه دار و سه ریف طاق نما در طرفین آن است.

اسلاید 18: گوشواره هایی با ستون نماهای آجری در دو طبقه، نمای سردر را تکمیل می کنند. هشتی متصل به ایوان ورودی به شکل هشت ضلعی است و در طرفین محور ورودی آن اتاق های نگـهبانی قرار دارد.در این هشـتی پلکـان هایـی دیده می شود که به طبقه بالا جایگاه نقاره زنان راه می یابند. کتیبه و شباک کاشی، تنها تزیینات باقی مانده در ایوان ورودی است. این کتیبه به خط ثلث و به قلم < علیرضا عباسی > نقاش و خطاط معروف صفویه است.

اسلاید 19: استان قزوین » (  کاخ موزه چهلستون (کلاه فرنگی   یکی از آثار مهم دوره صفوی در قزوین عمارت چهلستون یا کلاه فرنگی است که در وسط باغ بزرگی قرار دارد و تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخ های سلطنتی روزگار شاه طهماسب است.

اسلاید 20: نماهایی از عمارت چهل ستون یا کلاه فرنگی شهر قزویناین بنا ساختمانی هشت گوش به مساحت تقریبی 500 متر مربع است که بر اساس نقشه ی معماری ترک در دو طبق ساخته شده و دارای تالارها و اتاق های کوچکی در هر طبقه است. نقاشی های دیواری طبقه اول نمونه ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت فراوان است. از این مکان هم اکنون به عنوان گنجینه (موزه) قزوین استفاده می شود.

اسلاید 21: این عمارت در وسط باغ بزرگی قرار دارد و تنها کوشک باقی مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه طهماسب به حساب می‌آید. از جاذبه‌های موزه چهلستون قزوین، می‌توان به نقاشی‌های دوران صفوی اشاره کرد.موزه چهلستون قزوین در دور صفویه (زمانی که قزوین پایتخت بود) به کلاه فرنگی معروف بود.این مکان، کاخ شاهی بوده که شاه طهماسب صفوی بنای آن را از روی نقشه یک معمار ترک با شیوه شطرنجی خیلی کوچک ساخته و دارای پنجره‌های چوبی بسیار ظریف و زیبا است.این بنا ساختمانی 8 گوش به مساحت تقریبی 500 متر مربع است که بر اساس نقشه معماری ترک در 2 طبق ساخته شده و دارای تالارها و اتاق های کوچکی در هر طبقه است.نقاشی‌های دیواری طبقه اول نمونه‌ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت فراوان است. از این مکان هم اکنون به عنوان گنجینه (موزه) قزوین استفاده می شود.

اسلاید 22: کاخ چهلستون قزوینکاخ چهل ستون یکی از زیبا ترین وارزشمندترین بناهای تاریخی شهر قزوین است کهدر دوره صفویه بنا گردیده است. شاه طهماسب صفوی در سال 951 ه.ق بدلیل تهدید حملات ترکان عثمانی تصمیم به انتقال پایتخت از تبریز به قزوین گرفت.در همین سال بود که شاه اراضی موسوم به زنگی آباد را از میرزا شرف جهان -یکی از بزرگان ومعتمدان شهر-خریداری کرده وسپس معماران برگزیده کشور را فرا خواند وفرمان داد تل باغی به شکل مربع بسازند ومیان آن عمارتهای عالی،تالار،ایوانها وحوضهای زیبا بنا کنند. عمارت کلاه فرنگی به همراه سردر عالی قاپو تنها بناهای باقی مانده از باغ صفوی می باشند.این بنا در دوره قاجاریه توسط سعدالسلطنه فرماندار وقت قزوین مرمت بازسازی شده وچهل ستون نام گرفت. عمارت چهلستون ساختمانی هشت گوش می باشد که دردو طبقه به مساحت تقریبی 500 مترمربع بنا گردیده است.رواقی با ستونهای آجری وقوسهای نیم دایره ای بنا را دربرگرفته است وبربالای آن ایوانی با ستونهای چوبی استوار گردیده است.

اسلاید 23: نقشه بنا دارای طرحی با محورهای صلیبی وبرون گرا میباشد.سقف طبقه همکف پوشیده از مقرنس با طرحهای بدیع وسقف طبقه فوقانی خنچه پوش می باشد. دیوارهای داخلی بنا مزین به نقاشی ودیوار نگاره های منحصر به فرد بوده که وجود سه لایه دیوار نگاره حاکی از گذشت ادوار مختلف تاریخی برآن است. با این که عبدی بیگ شیرازی -شاعر ومورخ دوره شاه طهماسب -دراشعارخودعمارتهای شاهی را به دقت توصیف نموده ولی نامی از هنرمندان نقاش ومعمار بنا نبرده است،لیک ازآنچه درسایر متون تاریخی آمده است می توان نتیجه گرفت که جملگی از ماهرترین استادان زمان خود بوده اند. عمارت چهلستون در بهمن ماه سال1334 به شماره389 در فهرست آثارتاریخی ایران ثبت گردید. بخشی از این بنا در سال1335 به عنوان نمایشگاه اشیاء تاریخی وباستانی مورداستفاده واقع وپس از دوسال به صورت کامل تبدیل به گنجینه قزوین گردید. اسفند 86   

اسلاید 24: معماری چهل ستون نقشه بنا طرحی با محورهای صلیبی و برون گرا دارد و سقف طبقه ‌همکف پوشیده از مقرنس با طرح‌های بدیع و سقف طبقه فوقانی خنچه پوش است. نقاشی های دیواری طبقه اول نمونه ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت جهانی است. این دیوارهای مزین به نقاشی و دیوارنگاره ها در نوع خود منحصر به فرد بوده و وجود سه لایه دیوارنگاره حاکی از گذشت ادوار مختلف تاریخی بر آن است. تعداد نقاشی‌های دیواری این بنا مشخص نیست، اما طبق گفته‌های عبدالملک شیرازی و قاضی احمد حقی، این نقاشی‌های دیواری از آب طلا بوده‌اند.مکتب حاکم بر این نقاشی‌ها از تغییر و تحولات سیاسی نیز تاثیر گرفته، به ‌نحوی که ظهور نادرشاه و مکتب افشاریه در چهل‌ ستون دیده می‌شود. همچنین ظهور قاجار نیز در سومین لایه نقاشی های کاخ چهل ‌ستون دیده می‌شد که به مرور زمان از میان رفته است.برخی معتقدند بنای هشت بهشت اصفهان با گرته برداری از این اثر ساخته شده است.با اینکه عبدی بیگ شیرازی شاعر ومورخ دوره شاه طهماسب در اشعار خود عمارتهای شاهی را به دقت توصیف نموده ولی نامی از هنرمندان نقاش و معمار بنا نمی برد، اما بیگ نقاشی‌های دیواری برون و درونی کاخ چهل‌ستون قزوین را اثر میرزا علی نقاش، مظفرعلی نقاش، علی‌اصغر کاشی، عبدالجبار استرآبادی و رضا عباسی که از ماهرترین استادان زمان خود بوده اند دانسته است.عمارت چهلستون در بهمن ماه سال ‎ 1334به شماره ‎ 389در فهرست آثار تاریخی ایران ثبت شد. این کاخ در سال 1337 به عنوان گنجینه اشیای تاریخی و باستانی مورد استفاده قرار گرفت و هم‌ اکنون به موزه خوشنویسی قزوین تبدیل شده‌ است.

اسلاید 25: شهر قزوین در عصر صفویان،به علت قرارگیری بر سر راه جاده ابریشم و شرایط جغرافیایی و سیاسی آن زمان ،حائز اهمیت شد.به همین دلیل،توانست تا مدتی عنوان پایتختی صفویان را نصیب خود کند. انتقال پایتخت از تبریز به قزوین باعث شد تا بناها و عمارتهایی با شکوه و در شان پایتختی آن،در این شهر بنا شود.از جمله این عمارتها و بناها می توان باغ صفوی را نام برد؛که مجموعه ای از چند بنا می باشد. شاه طهماسب پس از استقرار در قزوین(به عنوان پایتخت جدید خود)دستور داد تا تل باغی بسازند و عمارتی را در آن بنا کنند؛بنا بر دستور شاه،معماران برجسته ایران گرد آمدند و باغی را طراحی کردند؛این باغ باغ صفوی نام گرفت.عمارتی نیز ،بنا به خواست شاه،در آن بنا شد و کاخ چهل ستون یا عمارت کلاه فرنگی نام گرفت. بطور کلی این مجموعه از چند بنا تشکیل شده است که اکثرا تخریب شده اند و تعدادی از آنها در حال حاضر در دست مرمت هستند. محدوده اصلی باغ دارای ۷ در وروردی بوده است که فقط یک در از آنها به نام سردر عالی قاپو باقی مانده است. محل دقیق باغ را به علت تخریب و ساخت و سازهای اطراف نمی توان تعیین کرد.در حال حاضر،محوطه محصور خیابانهای پیغمبریه وامام خمینی را باغ صفوی می نامند. سازمان میراث فرهنگی در صدد است بناهایی را که به حریم باغ تجاوز کرده اند و باعث تخریب و نابودی تدریجی این مجموعه گشته اند ،خریداری کرده و این مجموعه را بازسازی نماید.در حال حاضر مدرسه هایی که بین عمارت پهلوی و گراند هتل(دو بنا از این باغ) واقع شده اند خریداری شده است. مجموعه باغ صفوی متشکل از چند بنا است که به معرفی هر یک از آنها می پردازیم: ۱) سر در عالی قاپو ۲) عمارت نادری ۳) عمارت پهلوی و عمارت قاجاری ۴) گراند هتل ۵) کاخ چهلستون (عمارت کلاه فرنگی) ۶) بقعه پیغمبریه ۱) سر در عالی قاپو سر در عالی قاپو یکی از ۷ دروازه باغ صفوی بوده است. این سردر در زمان شاه طهماسب ساخته و در زمان شاه عباس دچار تغییراتی شد؛که از جمله این تغییرات می توان.

اسلاید 26: به کوچکتر شدن طاق ورودی ها اشاره کرد. در زمان قدیم،در مقابل این سردر خیابان سپه -اولین خیابان ایران-قرار داسته است،می توان تصور کرد که رفت و آمد و هیاهوی بسیاری در مقابل این سر در وجود داشته است. سر در تشکیل شده است ار قوسی پنج او هفت و هشتی بسیار زیبا همراه با تزئینات -که اکثرا تخریب شده اند- و گنبدی که بر روی هشتی قرار گرفته است. در دو طرف هشتی، پلکانهایی به سمت اتاقهای بالا که محل استقرار نگهبانان و نقاران بوده است، ختم می شوند. جنس کف سردر سنگفرش و پایین تر از سطح خیابان کنونی و دارای شیبی کم به سمت داخل باغ می باشد،که انسان را به داخل باغ هدایت می کند. متاسفانه تزئینات سردر مخصوصا نقاشی ها و دیگر تزئینات هشتی آن بطور کل تخریب شده اند و در حال حاضر تنها کاشیکاریهای معرق را در ورودی سر در :بالای قوس؛به عنوان ازاره در پایین بنا؛و در ردیفی در بدنه بنا که خطی روی آن نوشته شده است می بینیم. این کتیبه خود از تزئینات سردر محسوب می شود.خط آن را علیرضا عباسی به خط ثلث جلی نوشته است و مضمون آن،تقدس و تکریم شاهان و آرزوی نابودی دشمنان آنهاست. در دو سمت شرقی و غربی بنا نیز ساختمانهای دیگری قرار دارد.قسمت غربی را به عنوان چاپخانه تا سالهای اخیر استفاده می کرده اند که در ابتدا محل نگهداری ستوران بوده است. قسمت شرقی که بعدها به بنا افزوده شده است نیز در ابتدا رختشویخانه بوده است و بعدها تبدیل به مدرسه ای به سبک اروپایی به نام امید شاه شد

اسلاید 27: این بنا خشتی و بر روی پی سنگی قرار دارد. ۲) عمارت نادری این بنا کاملا تخریب شده است و هیچ اثری از آن باقی نمانده است، و تنها نقشه های موجود در میراث فرهنگی حاکی از وجود این بنا در قدیم است. احتمالا عمارت نادری ،از مهمترین عمارتهای این باغ محسوب می شده است.این بنا در داخل باغ،و در سمت شرق سردر عالی قاپو قرار داشته است. ۳) عمارت پهلوی و عمارت قاجاری این دو بنا که در کنار یکدیگر قرار دارند،در دوره متفاوت ساخته شده اند: عمارت قاجاری که دارای تزئینات و سرستونهای زیبایی است و در حال حاضردر حال مرمت و بازسازی است.در جلوی این عمارت حوضی قرار دارد که فضای زیبایی را ایجاد کرده است. عمارت پهلوی،در زمان پهلوی ساهته شد و دارای تزئینات خاصی نمی باشد.این بنا در دو طبقه ساخته شده است. بعدها هر دو بنا به عنوان شهربانی استفاده می شده است.طبقه پایین نقش بازداشتگاه را داشته است و طبقات فوقانی کاربرد اداری داشته اند.حیاط پشت این دو بنا نیز به عنوان حیاط زندان استفاده می شده است. ۵) گراند هتل بعد از حیاط به محوطه گراند هتی وارد می شویم که در حال حاضر،محصور و در حال بازسازی می باشد. این هتل ،از اولین و قدیمی ترین هتلهای ایران است. این بنا از داخل باغ ۳ طبقه و از خیابان ۲ طبقه دیده می شود و این امر به دلیل اختلاف سطح باغ و خیابان است.طبقات این هتل تشکیل شده است از ایوانهایی ستوندار و اطاقهایی برای استقرار مهمانان.در مقابل این هتل سینمایی به نام گراند سینما وجود داشته است که اکنون اثری از آن نمی بینیم-از داخل هتل به سینما راهی وجود داشته است-این سینما دوبار دچار سانحه آتش سوزی شد ؛بار اول آن را بازسازی کردند اما بار دوم سینما به کلی از بین رفت. ۶) کاخ چهلستون(عمارت کلاه فرنگی) این کاخ بدستور شاه طهماسب ساخته شد و از مهمترین بناهای این مجموعه و کلا ،شهر قزوین به حساب می آید.این عمارت بین باغی با درختان بلند و فضایی سر سبز قرار گرفته است که در حال حاضر سبزه میدان نام داردو محل تفریح و گذران اوقات فراغت مردم قزوین می باشد. است

اسلاید 28: این بنا با تقلید از بناهای تبریز و با استفاده از مکتب اصفهانی ساخته شده است.با توجه به عمارتهای تبریز،شاه دستور داد این بنا را نیز مزین به نقاشی کنند تا تداعی کننده کاخهای تبریز باشد؛در نتیجه،بهترین و زبده ترین نقاشان جمع شدند و چهلستون را به نقاشی هایی با مضامین:قصه های شیرین و فرهاد،لیلی و مجنون،صحنه های رزم و مسابقات چوگان و شکار و....مزین کردند.از مهمترین ویژگی های این کاخ همین نقاشی های دیواری است. متاسفانه به دلیل تغییر کابری بنا به ساختمانی نظامی و نیاز به فضایی خشک و به دور از تزئینات،تمامی نقاشی ها تخریب و یا روی آنها را با گچ پوشانده اند. یکی دیگر از دلایل تخریب نقاشی ها،تغییر حکومتهاست؛زیرا هر حکومتی با روی کار آمدن خود برای نشان دادن اقتدار خود و از بین بردن آثار حکومت سابق،نقاشی های قدیم را تخریب و یا روی همانها نقاشیهای دیگری را ترسیم می کرده اند. این بنا در حال حاضر،به عنوان موزه شهر قزوین محل نگهداری آثاری ارزشمند از خطاطی ها و کتابهای قدیمی و ...است. ۶) بقعه پیغمبریه این بقعه آرامگاه چهار تن از پیامبران مسیحی به نامهای سلام ، سلوم ، القیا ، سهولی می باشد علاوه بر این پیامبران امامزاده صالح بن حسن نیز در این مکان مدفون است و همچنان دایر و محل زیارت مریدان آنان

اسلاید 29: منابع: اینترنت . کتاب آشنایی با بناهای تاریخی قزوین .