صفحه 1:
بسمه تعالی
موضوع : صورت های مالی
صفحه 2:
J
0. مقدمه
صورت های مالی به عنوان محصول نهایی حسابداری» همواره از سوی نظریه پردازان اين حوزه مورد بحث و بررسی
قرار گرفته است. تنوری حسابداری با حرکت در لایه های درونی ارقام گزارش شده در صورت های مالی و استخراج
منطق زیر بنایی حاکم بر این ارقام. موضوعات متعددی را مورد بحث قرار می دهد. اين فصل به بررسی موضوعات
تنوریک پیرامون صورت های مالی خواهد پرداخت. ترازنامه؛ صورت سود و زيان و صورت جريان وجوه نقد از جمله
صورت های مالی می باشند که به طور خاص مورد بررسی قرار گرفته اند
صفحه 3:
2-2 رس
©. رابطه بين صورت هاى مالى 0 2
در یل رابطه بین صورت های مالی؛ تمركز اصلى معطوف ب ترازنامه و صورت سود و زيان مى باشد. به طور كلى مى توان دو ان
دیدگاه اصلی در این حوزه را مد نظر قرار داد (6) وجود رابطه متقابل و (۲) عدم وجود رابطه متقابل. وجود رابطه متقابل بين صورت های مالی
به این مفهوم است که می توان از منظر ریاضی ارقام گزارش شده در یک صورت مالی را بر اساس صورت مالی دیگر محاسبه کرد. به عنوان
مثال می توان این دو صورت مالی را از دیدگاه ریاضی به شیوه ای تعریف کرد که سود خالص برابر با تغییر در حقوق صاحبان سهام برای یک
. حال آنکه در
دوره باشد» با فرض اینکه هیچ مبادله مالکانه ای به وقوع نپیوسته باشد و یا ثبت اصلاحی تعدیل سنواتی صورت
رویکرد عدم وجود رابطه متقابل بین صورت های مالی؛ رابطه بین ترازنامه و صورت سود و زیان؛ از دیدگاه ریاضی؛ قطع شده و هر یک از
نها مستقل از دیگری تعریف و اقلام تشکیل دهنده آن محاسبه يا اندازه كيرى مى شود.
صفحه 4:
از ديدكاه وجود رابطه متقابل بين ترازنامه و صورت سود و زیان» می توان تمامی رویدادهای مالی را بر اساس ١
0٠ الگوی ارائه شده در جدول (طبقه بندی کرد.
قوق oe زین هت دزی ها 9
صفحه 5:
مت
د
6 . رویکرد سود و زیاتی (در آمد- هزینه) 0
سود دربياه تطابق هزینه های هر دوره با درآمدهای شناسایی شده در همان دوره محاسبه می شود. اصولا صورت سود و زبان و ترازنامه؛ هر د
حسابداری در رابطه با شناخت درآمد و تطابق هزينه ها مى شوند ولى اين مقررات بیانگر دیدگاه مبتنی بر درآمد و هزینه می باشند. در این رویکرد ثراژنامه
محصول فرعی فرأیند تطابق هزینه ها در مقابل در آمدها می باشد؛ به اين مفهوم که گزارش ارقام به عنوان دارایی در ترازنامه نشان دهنده آن بخش از بهای دارایی
نتظار تطابق با درآمدهای دوره های آتی نشسته است. اتخاذ چنین رویه ای منجر خواهد شد تا
است که هنوز فرآیندتطابق را به طور کامل طی نکرده است و در
تتها به واسطه اینکه مبالغی در ایجاد درآمدهای دوره های آتی نقش خواهند داشت» در ترازنامه به عنوان دارایی گزارش شوند. حال آنکه بدون پذیرش چنین فرضی
هیچ گاه این ارقام به عنوان دارایی تلقی نخواهند شد. در نتیجه؛ ترازنامه نه تنها در برگیرنده دارایی ها و بدهی ها می شود بلکه شامل اقلام بدهکار و بستانکار
مبهمی همچون مخارج انتقالی» درآمدهای انتقالی و هزینه های تأسیس نیز خواهد شد.
صفحه 6:
2. رویکرد ترازنامه ای (دارایی - (Ax
رویکرد ترازنامه ای درست نقطه مقابل رویکرد سود و زیانی است. در اجرای این رویکرد بر تعریف» شناسایی و تعیین
ارزش دارایی ها و بدهی ها تاکید می شود. شناخت و اندازه گیری درآمدها و هزینه ها و محاسبه سود چیزی جز محصول
فرعی محاسبه دارایی ها و بدهیها نیست. می توان ادعا کرد که در اين رویکرد نسبت به رویکرد سود و زیانی ارقام گزارش
شده در ترازنامه بیشتر نشان دهنده ارزش واقعی دارایی ها بوده و از قواعد بی ضابطه در حسابداری همچون استهلاک کمتر
بهره گرفته می شود.
صفحه 7:
مت رس
©- صورت هاى مالى تا 2
©-0.كرازنامه ّ
5
وضعيت مالى يك واحد تجاری در برگیرنده منابع اقتصادی تحت کنترل» ساختار مالی؛ میزان : و توان بازپرداخت بدهيها و ظرفيت سازكارى با تغييرات
محیط عملیاتی است که در ترازنامه ارائه می شود. اطلاعات مربوط به منابع اقتصادی تحت کنترل واحد تجاری و کاربرد اين منابع برای پیش بینی توانایی واحد
تجاری جهت ایجاد وجه نقد در آندهمفید است. این اطلاعات همچنین می تواند در مورد ساختار مالی شرکت برای پیش بینی نیازهای استقراضی آتی و چگونگی
توزیع سود و جریان های نقدی ی بین افراد ذینفع در واحد تجاری مفید واقع شود. اطلاعاتی که در مورد نقدینگی و توانایی باز پرداخت بدهی ها در ترازنامه ارائه
می شود همچنین برای پیش بینی توان واحد تجاری جهت ایقای تعهدات مالی خود در سررسید سودمند است.
سه گروه اصلی حساب های ترازنامه ای دارایی هاء بدهی ها و حقوق صاحبان سهام است.
صفحه 8:
مت رس
ك مه
6ه دارايى ها 6
©-0-01-0. تعريف دارايى ها
نتيجه رويدادهاى اقتصادى
در تعریفی که در بیانیه مفاهیم شماره ۶۳۸۵58 ارائه شده است از دارایی ها به عنوان منافع محتمل اقتصادى أتى ياد شده است كه در
ارائه شده است شکل تکامل یافته تعاریفی
با رویدادهای مالی گذشته به دست آمده یا تحت کنترل یک واحد تجاری خاص قرار گرفته اند. تعریفی که در اين ب
است که نهادهای استانداردگذار قبل از por SL) FASB
از دیگر موضوعاتی که در ارتباط با تعریف دارایی ها مورد بحث قرار می گیرد. بحث قابلیت مبادله و قابلیت تفکیک دارایی ها می باشد. این مساله باعث شده
ت به مفهوم منابع اقتصادی (که مفهومی گسترده تر دارد)
است تا تعدادی از حسابداران مفهوم محدودتر یا دقیق تری از دارایی ها را ارائه داده و آن را ن
ترجيحإدهند. در اين ديدكاه دارایی تنها نشان دهنده ن دسته از منابع اتتصادی می باشد که بتوان آن را از شرکت تفکیک کرده (جدا کرده ) و مورد مبادله قرار
UW
ww SA ۸
فروش رسانید).
صفحه 9:
ارائه تعریفی محدودتر در مورد دازایی ها باعث میشود تا از دیدگاه تحقق بخشیدن به منافع آتی دارایی؛ تنوع در گزارش
دارایی ها کاهش یابد»زیرا در این دیدگاهتاکید بر ارزش دارایی به واسطه مولد بودن آن مورد توجه قرار نمی گیرد.
در مجموع سير تکاملی که تعریف دارایی ها طی کرده اند به این صورت است که از یک دیدگاه محدود حقوقی شروع و به
یک مفهوم گسترده تر یعنی "منابع اقتصادی" رسیده اند. هرچه تعریف این واژه گسترده تر می شود؛ تعیین اینکه چه چیز»
یک دارایی است. مبهم و سخت تر می شود. شاید چنین به نظر برسد که حسابداران در ارائه تعریفی از یکی از ارکان
اصلی حسابداری ناموفق بوده اند. که لازم به ذکر است رشته حقوق هم از نظر تعریف دارایی ها با مشکلات زیادی
روبرو است.
صفحه 10:
6-1440 موارد خاص در ارتباط با دارایی ها
سرمایه گذاری در اوراق بهادار
در استاندارد شماره ۰۱۱۵ ۴۸۸58 تغییرات قابل توجهی در ارتباط با حسابداری سرمایه گذاری در اوراق بهادار قابل داد
و سئد ایجاد کرد. تا پیش از این استاندارده حسابداری این اقلام بر اساس استا
اوراق قابل داد و ستد سرمایه ای بر اساس اقل بهای تمام شده و ارزش بازار (بر اساس ارزش پرتفوی) اندازه گیری و
اوراق معاملاتی بدهی به بهای تمام شده پس از کسر کاهش ارزش دانمی تعیین ارزش می شدند. 5۳۵5115 حرکتی
رو جلو در راستای تحقق بخشیدن به رویکرد دارایی - بدهی ۴۵58 به شمار می رفت رویکردی که در مسیر اعمال
هرچه بیشتر ارزش های جاری در صورت های مالی بود.
“WJ & Sd
صفحه 11:
Sy
۸
۱
بر اسان 5۴۵۸5115 سرمایه گذاری در اوراق قابل داد و ستد (سرمایه ائ و بدهى) باید در یکی از طبقات نگهداری eS,
سررسید معاملاتی و أماده برای فروش نگهداری شود. طبقه نگهداری تا سر رسید در برگیرنهاقلامی بود که شرکت قصد و
توانایی لازم برای نگهداری این اوراق تا سررسید را دارا می باشد. طبقه معاملاتی شامل اوراقی می شود که شرکت قصد
معامله ن را در آینده نزدیک دارد. در نهایت طبقه آماده برای فروش اوراقی را شامل می شود که در هیچ یک از طبقات
نگهداری تا سررسید و معاملاتی جای نخواهند گرفت.
کاهش ارزش دارایی ها
FASB با لنتشار لستاندارد شماره ۱۲۱ نگرشی‌لیندم محور در تعیینک اهش‌ارزش‌دارایی‌هایت ابتدعا [نمود. بر لساس‌لین
لستاندارد ک اهش‌ارزش‌دارایی‌هاوشابتن اشیاز عولملیهمچونک اهش‌ارزش‌بازار» تغییر عمدم در وضع ف یزیکی‌دارلییو يا
شیوم لستفاده از أسن تغيير در فضاء بو کار و کاهش‌جریان هون قدی‌حاصل از عملیاتک نونیو لیندم را باید مورد
۱۳ ۹ بر Sa ata al ور ده
YSZ J
صفحه 12:
دارایی های نامشهود
مى توان دارایی ها را در دو طبقه مشهود و نامشهود طبقه بندی کرد. ماهیت فیزیکی با قابلیت لمس؛ وجه
تمیز بين اين دو نوع دارايى استء اما بيانكر تمامى وجوه تمایز آنها در ادبیات حسابداری نمی باشد؛ زيرا
برخی از دارایی ها مانند حساب های دریافتتی و سرمایه گذاری ها از دیدگاه قانونی» نامشهود می باشند. اما
در حسابداری به عنوان دارایی های مشهود شناخته میشوند. حق انتشار حق اختراع و علامت تجاری حق
استفاده انحصاری از یک مکان و سرقفلی خریداری شده نمونه هایی از دارایی های نامشهود در حسابداری
می باشند.
صفحه 13:
مخارج انتقالی (معوق)
دو نوع مخارج انتقالی وجود دارد. یک نوع نشان دهنده هزینه های پیش پرداخت شده است که از دیدگاه کاهش جریان های
نقدی خروجی آتی می تواند برای آینده منافع ایجاد نماید. پیش پرداخت بیمه از اين نوع است. معمولا پیش پرداخت ها با توجه
به الگوی انقضاء در دوره های آتی از ترازنامه به صورت سود و زیان منتقل خواهند شد. نمونه دیگر مخارج انتقالی؛ هزینه
هایی می باشند که تنها به واسطه اجرای قواعد مربوط به محاسبه سود. به عنوان هزینه دوره منظور نمی شود و به دوره های
بعد منتقل می شوند. مخارج تاسیس و زیان مربوط به فروش و اجاره مجدد دارایبی های ثابت از آن جمله میباشند. عمدتاً
مخارج انتقالی را همانند دارایی های نامشهود مستهلک می نماینده به استثنای مواردی که باید مقررات خاصی را رعایت کرد.
در ارتباط با انتقال اين مخارج به دوره هاى أتى؛ انتقاد زياد است زيرا اين ارقام ويذكى هاى مربوط به يك دارايى را دارا
نبوده و اعمال رويكرد سود و زيانى وجود اين ارقام در صورتهاى مالى را توجيه مى كند.
3 & كيبا ا
03
صفحه 14:
1و . بدهی ما
10-14. تعریف بدهی ما
بدهی عبارتست از تعهد انتقال منافع اقتصادی توسط واحد تجاری ناشی از معاملات یا سایر رویدادهای گذشته. بسیاری از
بدهی هاء تعهدات قراردادی جهت انتقال مبالغ مشخص وجه نقد می باشد. این امر عموما در مورد بستانکاران تجاری و
تسهیلات مالی دریافتی صدق می کند. تعهد پرداخت در قبال کالاها و خدمات دریافت شده که صورتحساب آنها هنوز صادر
نشده: معمولا به عنوان "ذخایر پرداختدی" توصیف می شود (همانند ذخیره مالیات که در فصل آتی مورد بررسی قرار
خواهد گرفت). سایر بدهی هاء تعهداتی است مبنی بر انتقال منافع اقتصادی از طریق ارائه خدمات مثل پیش دریافت هایا
تعهداتی است مبنی بر تعمیر کالاهایی که دارای ضمانت می باشد.
“WJ & 3
صفحه 15:
—
= رس
2 O
ویژگی اساسی دیگر یک بدهی وجود تعهد در قبال یک یا چند شخص حقیقی یا حقوقی مستقل از شخصیت حقوقی واحد تجاری می
باشد.
اکثر بدهی هاء از
ماهیت؛ از نوع قرار دادی می با
ند. بدهی های قراردادی ناشی از رویداد های اقتصادی می باشند که
دربردارنده یک بدهی بوده و از منظر قانونی (حقوقی) در قالب تعهدی آشکار یا تلویحی بیان می شوند.
موارد خاص در ارتباط با بدهی ها
اوراق بهادار دو رگه (مختلط)
اوراق بهادار دورگه اوراقی هستند که در هر لحظه از زمان قابلیت اين را دارند که هم به عنوان یک بدهی تلقی شده و هم به
عنوان بخشی از حقوق صاحبان سهام در نظر گرفته شوند. از نقطه نظر تئوریک اوراق بهادار دو رگه نقاط ضعف یا کاستی های
سیستم طبقه بندی حسابداری را نشان می دهند, به اين مفهوم که ترازنامه نمی تواند اقلام تشكيل دهنده خود را با دقت از یکدیگر
UG
WY تب نا
5
صفحه 16:
OO حقوق صاحبان سهام
00-02 . تعریف حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام به عنوان حق سهامداران نسبت به خالص دارایی های شرکت تعریف می شود. این تعریف بیانگر»
تئوری مالکیت انفرادی می باشد و از ان دیدگاه سهامداران به عنوان مالک شرکت تلقی می شوند.
بر اساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران حقوق صاحبان سرمایه عبار
است از باقیمانده ای که از کسر جمع بدهی
های واحد تجاری از جمع دارایی های آن حاصل می شود. از آنجا که حقوق صاحبان سرمايه ماهيتا يك "رقم باقيمانده"
است» لذا فقط صاحبان واحد تجاری از افزایش در خالص دارایی های آن بهره مند می شوند.
صفحه 17:
6640 . مرارد خاص در ارتباط با
تبدیل اوراق قرضه به سهام
در تبدیل اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام از دو روش ارزش دفتری و ارزش بازار استفاده می شود. در روش
ارزش دفتری در زمان تبدیل» ارزش دفتری اوراق قرضه در قالب سهام و صرف سهام طبقه بندی و گزارش می
شود. در این رویکرد سود و زیانی شناسایی نمی شود و تنها ارزش دفتری اوراق قرضه به سهام و صرف سهام
تبدیل می شود.
صفحه 18:
سهام خزانه
از نقطه نظر تئوریک می توان سهام خزانه را به عنوان ابزاری برای علامت دهى مدير به بازار تلقى كرد. اكر
مدير اقدام به باز خرید سهام خود و با قیمتی متفاوت (بیشتر) از قیمت بازار نماید؛ این اقدام از سوی بازار به عنوان.
خوب تلقی شده و منجر به بهبود نگاه سرمایه گذاران نسبت به سهام شرکت و به تبع نا
صفحه 19:
سود سهمی و تجزیه سهام
+ محاسبه سود و تعیین ارزش اقلام ترازنامه؛ سود سهمی و تجزیه سهام هیچ رابطه ای با اصول
از نظر
حسابداری ندارند. در واقع» اگر حسابداران طبقه بندی اقلام تشکیل دهنده بخش حقوق صاحبان سهام را بر مینای
منابع تامین سرمایه انجام دهند» از بابت اين نوع رویدادهای مالی هیچ نیازی به جابه جایی اقلام (طبقه بندی مجدد)
نخواهند داشت. تنها اقدامی که باید صورت دهند اين است که اطلاعات مربوط به تغییر در تعداد سهم منتشرشده و
در دست مردم و هر نوع تغییر در ارزش اسمی با ارزش اعلام شده را افنانمایند. همچنین در زمانی که تجزیه
سهام صورت می گیرد لازم است تا برای دوره جاری و دوره های پیش یکبار دیگر سود هر سهم محاسبه شود.
ی تب نا
صفحه 20:
مو. صورت سود و زیان
عملکرد مالی واحد تجاری در برگيرنده بازده حاصل از منابع تحت کنترل واحد تجاری است.
اطلاعات درباره عملکرد مالی در صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع ارائه می
شود. این اطلاعات در مورد عملکرد مالی و تغیبر پذیری ن برای پیش بینی ظرفیت واحد
تجاری جهت استفاده مزثر از منابع موجود و قضاوت درباره میزان اثربخشی استفاده احتمالی از
اضافی توسط واحد تجاری است..
صفحه 21:
رویکردهای تهیه صورت سود و زیان
رویکرد عملیات جاری
این دیدگاه بر این باور است که استفاده کنندگان از صورتهای مالی برای ارزیابی عملکرد جاری و پیش بینی
عملکرد سال های بعد» تنها به عدد متعلق به سود خالص توجه می نمایند.
ابراين اكر در صورت سود و زیان مبالغ
با اهمیت خارج از کنترل مدیر؛
ت» غیر عملیاتی و غیر تکراری» گزارش شود؛ منجر به گمراهی استفاده کنندگان
از صورت های مالی خواهدشد.
مفهوم سود از دیدگاه عملیات جاری بر تعیین کارایی فعالیت شرکت متمرکز می باشد به نحوی که برای محاسبه
سود بر مفاهیم جاری و عملیاتی تأکید می شود. به اين مفهوم که رویدادهای گزارش شده در صورت سود و زيان
علاوه بر اينكه بايد مرتبط با عملیات شرکت باشند باید در دوره جاری به وقوع پیوسته و در کنترل مدیر باشند. بر
اساس این دیدگاه» تنها رویدادهای تحت کنترل مدیریت در سود جای می گیرد.
“WJ & Sd
صفحه 22:
رویکرد همه شمول
رویکرد همه شمول بیانگر نگرش سود و زیان جامع در صورت های مالی می باشد. رویکرد همه شمول بر این پایه قراردارد
که تمام اجزای تشکیل دهنده سود جامع را باید در صورت سود و زیان گزارش کرد. سود و زیان جامع؛ بیانگر اجزای مهم
تشکیل دهنده تمامی تغییرات در حقوق صاحبان سرمایه (بجز آورده و ستانده صاحبان سرمایه) می باشد. سود جامع دارای
مفهومی گسترده تر از سود خالص است. زیرا شامل اقلام درآمد و هزینه تحقق نیافته ای می شود که در صورت سود و زیان
ان جامع در همه واحدهای تجاری وجود دارد» معهذا اين اجزا در واحدهای
تجاری مختلف از نقطه نظر تداوم با تکرار» ثبات. مخاطره و اتکاپذیری» ویژگی های متفاوتی از خود بروز می دهد. بنابراین
اهمیت نسبی اجزای مختلف سود یا زیان جامع در واحدهای مختلف» متفاوت خواهد بود.
“WJ & 3
صفحه 23:
موضوعات تتوریک پیرامون صورت سود و زیان
رویه ای که برای معرفی موضوعات تنوریک در ارتباط با اقلام صورت سود و زیان اتخاذ شده است با آنچه در
ارتباط با ترازنامه از خاطرتان گذشت متفاوت است. به نحوی که در اين بخش همزمان با اشاره ای اجمالی به
تعریف برخی از اقلام صورت سود و زیان به بررسی نکات تنوریک این صورت مالی خواهیم پرداخت. در همین
راستا موضوعات درآمدها و سودهای غیر عملیاتی, هزینه و زیان های غیر عملیاتی, اقلام غیرمترقبه» عملیات
متوقف شده و سود هر سهم؛ اهم مطالبی است که در اين بخش ارائه خواهد شد.
صفحه 24:
ب
—
مت رس
درآمدها و سودهاى غير عملياتى
درآمد را به شيوه هاى مختلفى تعريف كرده اند:
.١ درأمد؛ با فروش كالا و ارائه خدمات كسب مى شود. ميزان أن برابر با مبانى است كه از بابت عرضه كالاى ساخته شده يا
خدمات ارائه شده به حساب مشترى منظور مى شود.
©. درآمد برابر با ناخالص افزايش در دارايى ها و ناخالص كاهش در بدهی ها می باشد. میزان درآمد براساس اصول پذیرفته شده
حسابداری محاسبه می شود و ناشی از آن دسته از فعالیت های می شود که به صورت مستقیم در فرآیند کسب سود مشارکت داشته
اند.
۳. درآمد برابر با جریان های ورودی با اقدامات دیگری می باشند که موجب افزایش ارزش دارایی های یک واحد تجاری با تسویه
بدهى هاى أن (يا ترکیبی از هر دو) شود. همچنین اين فرآیند ها (افزایش دارایی ها یا تسویه بدهی ها) بايد ناشى از تحويل با توليد
كالاء انا خدمات با سایرزفعالیت)هایی با#مشکلاعمایاک اصلی (عمده) و مستمر واحد تجاری را تشکیل دهد.
01 ع١
صفحه 25:
به واسطه وچود محدودیت ها در فرآیند شناخت درآمد دیدگاه های مختلفی برای شناسایی درآمد مطرح شده است:
طی دوره تولید (مانندپیمان های بلند مدت)
۲. زمان تکمیل محصول (مانند محصولات کشاوزی که برای آنها بازار فعال وجود داشته باشد)
۳. زمان فروش
*#. زمان وصول وجه نقد
صفحه 26:
هزینه ها و زبان های غیر عملیاتی
همانند درآمدها؛ سیر تکامل تعاریف هزینه به شرح زیر است:
» در بیانی کلی؛ هزینه بهای تمام شده منقضی شده اى است كه مى توان أن را از درآمدها كسركرد. ؟. هزينه تاخالص كاهش در
دارايى ها با ناخالص افزايش در بدهى ها ( از بابت فعاليت هاى مرتبط با كسب سود) مى باشد كه طبق اصول بذيرفته شده
حسابدارى شناسايى و اندازه كيرى ميشود.
©. هزينه عبارت است از جريان خروج دارايى هاء سایر کاهش های مرتبط با آن و با تحمل بدهی ها (يا تركيبى از هر دو) كه
ناشى از تحويل يا توليد كالاء ارائه خدمات يا انجام ساير فعاليت هايى است كه عمليات اصلى و مستمر واحد تجارى را تشكيل مى
دهند.
)0 كا سا ت
صفحه 27:
ست مانند تفاسیری که از تعاریف درآمدها ارائه شد» تعاریف هزینه ها نیز تابع رویکردهایی است که بر ارتباط متقابل
بین ترازنامه و صورت سود و زیان حاکم بوده است. همانند درآمدها تعاریف اول و دوم مطابق با دیدگاه درآمد- هزینه و
تعریف سوم برگرفته از رویکرد دارایی - بدهی است.
غیر عملیاتی بیانگر کاهش در ارزش ویژء (خالص دارایی ها) به واسطه رویدادهایی می باشد که حاصل مبادلات
فرعی یا جانبی یک واحد تجاری بوده و در برگيرنده سایر معاملات اثرگذار بر واحد ث
ل ee
درآمد با سرمایه گذاری به وسیله مالکان) می شود. همانند سودهای غیر عملیاتی؛ از دیدگاه سود جامع؛ تفکیک هزینه دوره
از زيان غير عملياتى هيج اهميتى ندارد. با اين حال در كذ:
اين موضوع به عنوان يكى از مسائل مهم در حسابدارى
تبدیل شده بود. با شروع فعالیت ۳۸58 و توجه هرچه بیشتر به سود جامع به ندرت این موضوع به دست فراموشی
سپرده شد.
)0 كا سا ت
صفحه 28:
اقلام غیر مترقبه و عملیات متوقف
قلام غیر مترقبه؛تغییر در اصول حسابداری و عملیات متوقف شده به عنوان بخش غیر عملیاتی صورت
سود و زیان تلقی می شوند. عمده مباحث تنوریک پیرامون اقلام غیر مترقبه و عملیات متوقف شده معطوف
به توان پیش بینی سودهای آتی می باشد. از آنجا که هدف اصلی از ارائه صورتهای مالی ایجاد توان پیش
بینی مبلغ» زمان بندی و میزان عدم اطمینان جریان های نقد آتی عنوان شده است» می توان انتظار داشت که
استانداردگذاران تمرکز خود را متوجه پیش بینی پذیری سود حسابداری :
صفحه 29:
م9 صورت جریان وجوه نقد
صورت جريان وجوه نقد به همراه یادداشت های توضیحی مربوطه: منعکس کننده جریان های ورودی و خروجی
نقدی واحد تجاری طی دوره است و جریان های ناشی از عملیات را از جریان های ناشی از سایر فعالیت ها تفکیک
می کند. صورت جریان وجوه نقد اطلاعات مفیدی در مورد طرق ایجاد و مصرف وجه نقد توسط واحد تجاری ارائه
neue
نگاه ۴۵58 به صورت جریان وجوه نقد بیانگر توجهی است که این نهاد به ارائه گزارشات بر مبنای نقدی دارد؛ به
نحوی که این گزارشات را به عنوان اطلاعات مکمل برای ترازنامه و صورت سود و زیان (تهیه شده بر مبنای سیستم
تعهدی) می داند. صورت جریان وجوه نقد از دیدگاه محتوایی همان صورت تغییرات در وضعیت مالی است که در آن
وجوه در قالب وجه نقد بیان می شوند. در واقع ۴۵58 ناچار شد برای تعریف وجوه نقد به یکنواختی مطلق روی
أورد. ساختار صورت جريان فإى وجوه نقد بدين كونه است كه دريافت ها و برداخت هاى نقدى به صورت فعاليت
صفحه 30:
ویژگی های صورت جریان وجوه نقد
).ارائه بازخورد در ارتباط با جریان های نقد واقعی
۲. کمک به شناسایی ارتباط بین سود حسابداری و جریان های نقدی
© . ارائه اطلاعاتى در ارتباط با كيفيت سود
۴. بهبود قابلیت مقایسه اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی
صفحه 31:
4
a
= رس
2 2
مقايسه روش مستقيم و روش غير مستقيم در تهيه ى صورت جريان وجوه نقد
در روش مستقيم جريان هاى نقدى واقعى مربوط به طبقات صورت سود و زيان (درآمد؛ بهاى تمام شده كالاى فروش رفته) ارائه مى
شوند. برعكسء روش غير مستقيم با سود حاصل سيستم تعهدى أغاز شده و با توجه به اقلام غير نقدى تعديل مى كردد. در اجراى
روش مستقیم اطلاعات مفیدتری نسبت به روش غير مستقيم ارائه مى شود و اينكونه برداشت مى شود که این روش در نزد ۳۸58
از مقبوليت بيشترى برخوردار است. به هر حال ۲۸۵58 هنگام انتشار بيش نويس نظر خواهى و سرانجام استاندارد نهايى به اين
واقعيت اعتراف داشت كه هزينه روش مستقيم بيشتر از روش غيرمستقيم بوده و شركت ها در انتخاب روش أزادند. با اين حال اگر
شركت براى كزارش جريان نقد عملياتى خود از روش مستقيم استفاده كند لازم است تا صورت تطبيق خالص جريان نقدى عملياتى
باسود خالص را نيز افشاء كند. غالب شركت ها از روش غير مستقيم براى كزارش جريان هاى نقد عملياتى استفاده نموده اند. جنين
به نظر مى رسد كه تهيه کنندگان صورت هاى مالى هزينه هاى مربوطه را در نظر كرفته و روش غير مستقيم را بركزيده اند. با اين
حال بايد به اين موضوع توجه كرد كه روش ير ميبتقيم ارتباط بين صورت هاى مالى را مخدوش مى كند.
= بت
صفحه 32:
استانداردهای مبتنی بر اصول و استانداردهای مبتتی بر قواعد
در رویکرد مبتتی بر قواعد» استانداردهای حسابداری بر اساس قواعدى از بيش تعيين شده بنا نهاده شده اند. قواعد شامل
معیارهای خاص» حد آستانه های مشخص, محدودیت در دامنه» موارد استتثاء اولویت های جایگزین» راهنمای به
کارگیری مشروح و غیره است. در حالی که در استانداردهای مبتنی بر اصول روی مفاهیم اساسی و واقعیت ها تکیه می
شود. در تدوین استاندارد بر پایه قواعد» ممکن است تنها به شکل توجه و محتوا از دست برود در حالی که در تدوین
استاندارد بر پایه اصول به محتوا و واقعینها توجه می شود. در نتيجه؛ اين رويكرد باعث می شود تا اطلاعاتی مربوط تر
نسبت به رویکرد مبتنی بر قواعد در راستای هدف های گزارشگری مالی تهیه و ارائه شود.
“WJ & 3
صفحه 33:
مت مت
O
در استانداردهای مبتتی بر اصول باید بسیاری از رهنمودهای به کار گیری و تفسیرهای غیر ضروری حذف شوند و استثناها سا
کاهش یابد. لبته» امکان حذف تمامی استتناها در استا
اردها وجود ندارد» اما هدف ن است که استثناهایی که منجر به كسب 2 ل
نتایح دلخواه در حسابداری میشوند حذف گردند؛ زیرا این موضوع موجب می شود تا واقعیت های اقتصادی معاملات و
رویدادهای مربوط نادیده گرفته شود. رویکرد حسابداری مبتنی بر اصول, نیاز به وجود راهنما و تفسیر استانداردها را منتفی
نمی سازده اما در عین حال» هدف از اين روش باید ارائه راهنمای به کارگیری و تفسیر در مورد موضوع های مهم باشد و بقیه
به قضاوت حرفه ای حسابدار واگذار شود. در رویکرد حسابداری مبتتی بر اصول باید دست اندرکاران از قضاوت حرفه ای
مناسب استفاده کنند و جستجو برای یافتن راه های قطعی و قواعد خاص در هر موقعیتی را کنار بگذارند.البته از پیامد های
احتمالی این رویکرد» همانا تنوع بیشتر در رویه های مورد استفاده است. با اينکه در بسیاری از نهادهای استانداردگذار»
چارچوب نظری به عنوان مبنای تهیه و تدوین استاندارد مورد استفاده قرار می گیرد» اما بسیاری معتقدند که یکی از عوامل
رسوایی های های اخیر در شرکتها (مخصوصا شرکت های امریکایی) به سبب وجود استانداردهای حسابداری مبتنی بر قواعد
ی تب نا
صفحه 34:
بزرگترین عیب رویکرد مبتنی بر قواعد لن است که در برابر هر قاعده» تهیه کنندگان صورت های مالی احتمالا
برخورد و رفتار خاصی از خود نشان می د
. مشخص بودن قواعده امکان تغییر شرایط برای تخطی از قواعد را
میسر می سازد. برای مثال؛ در تنظيم قرارداد اجاره؛ مى توان لن را طوری تنظیم کرد که از نظر شکل به عنوان
اجاره عملياتى تلقى شود و شرایط اجاره سرمایه ای را نداشته باشد؛ در حالی که از نظر محتوا شرایط اجاره سرمایه
ای را دارا باشد. به این طریق یک تأمین مالی که از نظر محتوا شرایط اجاره سرمایه ای را دارد به عنوان اجاره
عملیاتی تلقی شده و در ترازنامه افشا نمی شود. در اینجاهایجاد قراردادهای ساختگی برای دور زدن قواعد حسابداری
و انعکاس نیافتن واقعیت های اقتصادی معاملات در صورتهای مالی» هدف املی استاندارد مربوط را تحت تاثیر قرار
داده است.
© سب لأ
صفحه 35:
رویکرد مبتنی بر اصول برای استانداردگذاری در آمریکا زمانی مورد توجه قرار گرفت که پروژه همگرایی دو نهاد
8 و ۴۵۸58 کلید خورده بود. ادعا بر آنن است که استانداردهای ۱۸58 عمدتا مبتنی بر اصول بوده و
استانداردهای ۳۵58 مبتتی بر قواعد است. بدیهی است که اين استانداردها بايد منطبق با جارجوب نظرى باشند كه از
آن استنتاج می شوند. در همین راستا می توان انتظار داشت با توجه به موضع گیری کمیسیون بورس اوراق بهادار و
رویکرد ۴۸58 چارچوب نظری همگرا شده به نحوی تدوین شود تا بتوان با سهولت بیشتری استانداردهای مبتنی بر
اصول از آن استخراج کرد.
