فضای سبز

فضای سبز

اسلاید 1: فضای سبز:مقدمه : ريشه ارتباط و علاقه انسان به گياه از سالهاي بسيار دور و شايد از دوران انسانهاي اوليه نشأت مي گيرد. در طول تاريخ استفاده از گياه مسير تكاملي و اشتیاق علمي گسترده أي داشته است. در اين راستا از زمان مهاجرت قوم ماد به فلات ايران ، مردم اين سرزمين همواره در توسعه فضاي سبز و كاشت گياهان كوشا بوده اند به طوري كه روزگاري ايران به نام كشور گل وبلبل شهرت داشت. خوشبختانه در سالهاي اخير از طرف مسئولين توجه بسياري به اين امر شده است اما جا دارد جهت بالا بردن سطح آگاهيهاي مردم در مورد فضاي سبز و آشنايي با خواص گياهان و جلوگيري ازبروز فاجعه نابودي شهرها بر اثر آلودگي هوا و محيط زيست توجه بيشتري در اين زمينه صورت گيرد.  

اسلاید 2: انواع فضای سبز:انواع فضای سبز از دیدگاه اکولوژیکی اینگونه طبقه بندی می شود :فضاهای سبز را به دو دسته تقسیم میکنیم. 1- فضاهای سبز شهری 2- فضاهای سبز غیر شهری

اسلاید 3: فضای سبز شهری جامعترین تعریف فضای سبز شهری بخشی از فضاهای باز شهری است که در عرصه های طبیعی یا مصنوعی آن تحت استقرار درختان ، گل ها ، چمن ها و سایر گیاهان است که بر اساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط ، قوانین وتخصص های مرتبط با آن برای بهبود شرایط زیستی ،زیستگاهی ورفاهی شهروندان ومراکز جمعیتی غیر روستایی ،حفظ ،نگهداری یا بنا میشود. منظور از فضاهای سبز شهری، نوعی از سطوح کاربری زمین شهری با پوشش های گیاهی انسان ساخت است که هم واجد بازدهی اجتماعی و هم واجد بازدهی اکولوژیکی هستند.تمایز فضای سبز و سطوح سبز از نظر اکولوژیکی، از این نظر اهمیت دارد که سطوح سبز (به عنوان مثال یک پارک تزیینی) نمی تواند عمل غبارگیری را مانند فضای سبز شبه جنگلی انجام دهد و یا در کاهش آلودگی صوتی نقش موثری داشته باشد و یا به نحو مطلوبی موجب کاهش دما گردد.

اسلاید 4: افزون بر آن فضاهای سبز شهری، به سه دسته زیر نیز تقسیم می شوند:1-فضاهای سبز عمومی ۲- فضاهای سبز نیمه عمومی 3- فضاهای سبز خیابانی 1- فضاهای سبز عمومی: فضاهای سبز شهری هستند که واجد بازدهی اجتماعی می باشند. این فضاها برای عموم مردم در گذران اوقات فراغت، تفریح و مصاحبت با دوستان و گردهمایی های اجتماعی و فرهنگی استفاده می گردد. فضاهای یاد شده اساساً برای این منظور طراحی یا تجهیز شده اند. وجود نیمکت، روشنایی، آبخوری، دستشویی، کف سازی معابر و دسترسی از مولفه های فضای سبز اجتماعی (عمومی) به شمار می روند. از این فضاهای سبز، معمولاً به عنوان پارک نام برده می شود. در واقع فضاهای سبز اجتماعی شامل همه ی فضاهای سبز عمومی مجهز به خدمات و تسهیلات می شود.

اسلاید 5: ۲- فضاهای سبز نیمه عمومی: فضاهای سبزی که بازدهی اکولوژیکی دارند، لیکن استفاده کنندگان آن ها، نسبت به فضاهای سبز عمومی محدودتر هستند، بنابراین، واجد بازدهی تام اجتماعی نیستند. محوطه های باز بیمارستان ها، پادگان ها و ادارات دولتی و... در این دسته قرار می گیرند. 3- فضاهای سبز خیابانی: نوعی از فضاهای سبز شهری هستند که به طور معمول درختکاری حاشیه ی باریکی از حد فاصل مسیرهای پیاده رو و سواره رو را تشکیل می دهند ویا به صورت متمرکز در فضاهای نسبتا کوچک میدان ها و یا در زمین های پیرامون بزرگ راه ها و خیابان ها شکل گرفته اند .

اسلاید 6: 1-فضاهای سبز تفریحی ۲- باغ ۳- چمن کاری ۴- فضای سبز معابر ۵- فضای سبز میادین ۶- فضای سبز رفوژها

اسلاید 7: فضاهای سبز غیرشهری فضاهایی هستند که کارکرد شهری ندارند. این فضاها یا طبیعی هستند مثل جنگل­های طبیعی حاشیه شهرها یا مصنوعی و دست سازنده مثل باغات و جنگل­های مصنوعی. البته به علت توسعه­های شهری ممکن است بعضی ازاین فضاها درباغ­های شهری قرارگیرند لیکن از آنجایی­که کارکرد آن­ها خاص مراکز شهری نیست در دسته­بندی فضاهای سبز غیرشهری قرار می­گیرند.

اسلاید 8: عملکردهای فضای سبز فضاهای سبز در شهرها، به ویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی، دارای عملکردهای مختلفی می‌باشند. فضاهای سبز از یک سو موجب بهبود وضعیت زیست محیطی شهرها می شود، و از سوی دیگر شرایط مناسبی را برای گذران اوقات فراغت شهروندان تعبیه می‌کند. علاوه بر اینها، دارای عملکردهای کالبدی نیز می‌باشد. اثرات فضای سبز شهری از دیدگاه زیست محیطی مواردی چون کاهش آلودگی هوا، کاهش آلودگی صوتی، بهبود شرایط بیوکلیماتیک در شهر، افزایش نفوذپذیری خاک و تأثیر مثبت بر چرخه آب در محیط زیست شهری و افزایش کیفیت آبهای زیرزمینی را شامل میشود.

اسلاید 9: فضای سبز میتواند به طور قابل توجهی دمای هوا را کاهش دهد و یا به تلطیف هوا کمک کند. در بررسی اثرات روانی ـ اجتماعی فضای سبز باید گفت که انسان ، در هر شرایطی ، روزانه به چند ساعت فضای ساکت و آرام نیاز دارد که فضای سبز میتواند این فضا را تأمین نماید. فضای سبز شهری به عنوان بخش جاندار محیط شهری مکمل بخش بی‌جان شهر، یعنی ساختار کالبدی شهر، می باشد. در این خصوص، فضای سبز میتواند به عنوان لبه شهر، آرایش دهنده شبکه راهها و تفکیک کننده فضاهای شهری ایفای نقش نماید.

اسلاید 10: مثال :پاریس، موفق در توسعه فضای سبز شهری فرانسه دارای سابقه‌ای دیرین در زمینه فضای سبز و بنیانگذار یکی از سبک‌های مهم طراحی فضای سبز است. وجود زیباترین فضاهای سبز در معماری قرن‌های 18، 19 و 20 پاریس، این شهر ر ا در جایگاه یکی از موفق‌ترین شهرها در مواجهه و مقابله با معضلات زیست محیطی قرار داده است.تجربه سال‌های گذشته نشان داده است مدیریت موفق شهرداری پاریس در زمینه نگهداری بهینه‌فضای سبز و بهره‌گیری از آخرین تکنولوژی متداول در جهان در زمینه فضای سبز نیز انکارناپذیر است. عروس شهرهای جهان شهر چهار میلیون نفری پاریس، پایتخت کشور فرانسه با معماری قرون 16 و 17، در بخش مرکزی و قدیمی، معماری جدید و مدرن در حومه، عبور رودخانه سن از میان شهر، مکان‌ها و بناهای تاریخی نظیر «برج ایفل»، «موزه لوور»، «کاخ ورسای»، «کلیسای نتردام»، «زندان باستیل» و دیگر نقاط دیدنی، لقب عروس شهرهای جهان را به خود اختصاص داده است.

اسلاید 11: این شهر که چون نگینی زیبا بر انگشتری قاره اروپا می‌درخشد، روزگاری از کثرت تعفن و کوچه‌های باریک و پر گل و لای خود عنوان «لوتینا» یا شهر گل یافته بود اما با همت مردم و برنامه‌ریزی مسوولان می‌توان امروز اذعان کرد که امروز پاریس شهری سالم است و شاید این وضعیت تا اندازه زیادی ناشی از برنامه‌های «بارون اوژن‌هاسمان» شهردار پاریس در دوران «ناپلئون»بوده باشد. پاریس با وجود بسیاری از بناهای زیبا و تاریخی در آن عصر در کوچه‌های باریک و پرپیچ و خم و گل‌آلود خود گم و پای در گل بود. از مهم‌ترین فعالیت‌های‌هاسمان در آن دوره می‌توان به ایجاد فضای کافی پیرامون ساختمان‌های بزرگ و با اهمیت، بهبود وضع بهداشتی شهر با از میان بردن کوچه‌های باریک و آلوده، ایجاد بلوارهای وسیع که علاوه بر برخورداری از نور و هوای کافی عبور و مرور را آسان می‌کنند و الحاق حومه‌های شهر به پاریس، نام برد. همچنین طرح کمربند سبز به شعاع 250 متر در گرداگرد شهر به منظور جلوگیری از رشد و گسترش بی‌رویه آن، احداث دو پل بزرگ در جنوب و شمال شهر روی رودخانه سن و احداث خیابان‌های متعددی که پاریس را به خارج شهر مرتبط می‌کرد از دیگر کارهای ارزنده این شهردار بزرگ است.

اسلاید 12: پاریس، شهر سالم امروز پاریس امروز به 20 منطقه شهرداری تقسیم شده است که یک منطقه در مرکز و سایر مناطق با آرایش حلزونی در اطراف شعاع منطقه مرکزی، کل شهر را تحت پوشش خدمات خود برده‌اند. این مناطق با بودجه و امکانات برابر به نحوی در شهر فعالیت دارند که متمایز کردن این مناطق در عمل غیرممکن است برای حفظ معماری و بناهای قدیمی در مرکز شهر و مناطق مرکزی، امکان دخل و تصرف در نمای خارجی این ابنیه را از شهروندان گرفته است و تنها به ایجاد تغییرات در دکوراسیون داخلی این منازل و مدرنیزه کردن درون این ساختمان‌ها از سوی مردم اکتفا شده است. بنابراین در مناطق حاشیه‌ای، ساختمان‌ها و بناهای جدید و مدرن پاسخگوی نیاز مسکن جمع کثیری از شهروندان هستند. وجود امکانات شهری متعدد، موجب شده که بسیاری از مشکلات شهری که شهرداری تهران با آن مواجه است، در پاریس به چشم نخورد.

اسلاید 13: وجود چند شبکه مترو در شهر پاریس علاوه بر نقل و انتقال سریع و آسوده مسافران شهری، مزیت‌‌هایی چون استفاده از انرژی برق و کاهش آلودگی ناشی از تردد خودروها و سایر وسایط نقلیه شهری، حل مشکلات ترافیکی به دلیل عبور از زیر زمین و کاهش آلودگی صوتی ناشی از نقل و انتقالات شهری و متعاقب آن آسایش و آسودگی روحی و روانی را نصیب شهروندان، کرده است. اگو یا سیستم جمع‌آوری و هدایت زیرزمینی فاضلاب، تمامی آب‌های جاری در شهر را جمع‌آوری و به خارج شهر هدایت می‌کند. این سیستم، علاوه بر اینکه شهر را از آلودگی‌های موجود در فاضلاب‌ها مصون می‌دارد باعث محو جوی‌ها و انهار از حواشی خیابان‌ها می‌شود. آب‌های اضافی در انتهای مسیر با تصفیه و پاکسازی، صرف آبیاری فضاهای سبز موجود در سطح شهر می‌شود. ضمناً طبقه فوقانی کانال‌های اگو به هدایت کابل‌های برق، تلفن، لوله‌های آب و گاز اختصاص یافته است که تا حد زیادی سطح خیابان‌ها و معابر را از کندوکوب برای این مقاصد، محفوظ و مصون نگاه داشته است.

اسلاید 14: همچنین استفاده از نیروی برق، با به‌کارگیری نیروگاه‌های هسته‌ای به منظور تامین انرژی لازم جهت منازل مسکونی و تردد متروها ضمن جلوگیری از مصرف بی‌رویه منابع انرژی فسیلی چون مشتقات نفت، گاز و زغال‌سنگ، موجب کاهش آلودگی‌های ناشی از سوخت این مواد شده است. وسایط نقلیه شخصی و عمومی که در پاریس تردد می‌کنند به دلیل سالم و نو بودن، آلودگی ناشی از مصرف سوخت در این شهر را به حداقل ممکن رسانده‌اند. بزرگراه‌ها، اتوبان‌ها و زیرگذرهای موجود در سطح شهر پاریس نیز بروز ترافیک و به تبع آن آلودگی هوا، آلودگی صوتی و اتلاف وقت مردم را به شدت کاهش داده‌اند. وجود 32 مسیر ورود و خروج شهر و اتوبان‌های خارج شهری و کمربندی امکان تردد شهروندان به حومه‌های اطراف پاریس جهت سکونت را سهل و میسر کرده است. انتقال کارخانه‌ها به حومه شهر آلودگی‌های ناشی از این قبیل تاسیسات را منتفی و امکان توسعه فضای سبز سطح شهر را فراهم کرده است که احداث پارک «سیتروئن» در محل سابق کارخانه مزبور موید این اقدام است. فضای سبز از دیرباز در این کشور به‌ویژه در پاریس، جایگاه ویژه‌ای دارد. وجود فضای سبز کاخ «ورسای»، میدان «کنکورد» و باغ‌های «توئی‌لری» با حفظ جزییات اولیه طراحی آنها در طول این دو سه قرن شاهدی بر این ادعاست.

اسلاید 15: امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضاي سبز موثر در اشکال گوناگون آن ديگر قابل تصور نيست.پيامدهاي توسعه شهري و پيچيدگي هاي معضلات زيست محيطي آنها، موجوديت فضاي سبز و گسترش آنرا براي هميشه اجتناب ناپذير کرده اند.فضاي سبز شهري بخشي از فضاهاي باز شهري است که عرصه هاي طبيعي يا مصنوعي آن تحت استقرار درختان، درختچه ها ، گلها، چمنها و ساير گياهاني است که بر اساس نظارت و مديريت انسان با در در نظر گرفتن ضوابط، قوانين و تخصصهاي مرتبط به آن براي بهبود شرايط زيستي، زيستگاهي و رفاهي شهروندان و مراکز جمعيتي غير روستايي ، حفظ، نگهداري و يا بنا مي شوند.

اسلاید 16: گياهان در موقعيتهاي سخت و باورنکردني محيطي مي توانند به حيات خود ادامه دهند اما توليد و تکثير گياهان زينتي نيازمند چيزي فراتر از کمک به زنده ماندن و زندگي کردن آنها هستند. گياهان تزئيني به افزايش رشد (حداکثر ممکن) . کيفيت جلوه گري يا هر دو مورد نيازدارند.در توانايي رشد بالقوه گياهان دو عامل ويژگيهاي وراثتي و محيطي تاثير گذارند.ويژگيهاي وراثتي عواملي از پيش تعيين شده اند که پرورش دهندگان نميتوانند در آنها تغييري ايجاد نمايند اما عوامل محيطي بر سرعت رسيدن گياهان به حداکثر رشد ، زمان شکوفه و گل دادن، بزرگي برگها، بازدهي گياه و عوامل کيفي ديگر تاثير گذارند و پرورش دهندگان مي توانند بر عوامل محيطي همچون خاک، هوا، آب ،نور و دما کنترل داشته باشند.

اسلاید 17: استانداردهای فضاهای سبز تعیین سطح و سرانه کاربری فضای سبز در ایران، تاکنون عمدتاً براساس استانداردهای مورد استفاده در کشورهای دیگر بوده است. تعیین سرانه فضای سبز تا حد زیادی بستگی به خصوصیات بیوکلیماتیک منطقه و شهر دارد، بر این مبنا باید گفت سرانه فضای سبز در یک شهر کویری و یا یک شهر بزرگ مانند تهران نمی‌تواند شرایطی همانند با یک شهر ساحلی در استان مازندران داشته باشد. با وجود این، اطلاع از استانداردهای فضای سبز می تواند به عنوان هدایتگر فعالیتها و خط مشی‌ها به شمار آید. براساس مطالعات و بررسیهای وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین 3 تا 5 مترمربع برای هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد (15 مترمربع برای هر نفر) و بيشترين رقم 17 مترمربع براي هر نفر كه به شانگهاي چين تعلق دارد. با وجود این، در شهرهای مختلف کشور نیز این رقم، با توجه به ویژگیهای متفاوت جغرافیایی و اقلیمی آنها، با اختلافاتی همراه است که میزان آنرا طرحهای مصوب هر یک از شهرها تعیین میکنند.

اسلاید 18: در مجموع آنچه از دیدگاه محیط اجتماعی در ارتباط با فضای سبز شهری اهمیت دارد، میزان فضای سبز عمومی است، یعنی فضای سبزی که رفت و آمد عموم مردم در آنها بدون مانع باشد، یا به تعبیر دیگر فضای سبز اجتماعی.‌ بنابراین مفهوم سرانه فضای سبز تنها میتواند برای آن نوع فضای سبز به کار رود که برای گذران اوقات فراغت، بازی و تفریح مهیا شده است. نکته‌ای که درخصوص فضای سبز از اهمیت بالایی برخوردار است، مکان‌یابی آن میباشد. جین‌جکوب، منتقد شهرسازی معاصر معتقد است که پارک باید در جایی باشد که زندگی در آن موج میزند، جایی که در آن، فرهنگ و فعالیتهای بازرگانی و مسکونی است. تعدادی از بخشهای شهری، دارای چنین نقاط کانونی ارزشمندی از زندگی هستند که برای ایجاد پارکهای محلی یا میادین عمومی، مناسب به نظر میرسند.

اسلاید 19: بر این اساس مکان‌یابی فضای سبز باید از اصولی چون «مرکزیت، سلسله مراتب و دسترسی» تبعیت کند : مرکزیت فضای سبز به این مفهوم است که فضای سبز حتی‌المقدور در مرکز محله، ناحیه و یا منطقه شهری مکانیابی شود. همچنین فضاهای سبز در مقیاسهای متفاوت اعم از پارکهای محله‌ای، منطقه‌ای و امثال آنها، باید با ساختار کالبدی متناظر خود انطباق داشته باشد، به عنوان مثال پارک منطقه‌ای در محدوده منطقه پیشنهاد شود. یکی از معیارهای دیگری که در مکان‌یابی فضای سبز باید به آن توجه شود، معیار « دسترسی» است. به این مفهوم که پارکهای شهری باید از چهار جهت به شبکه ارتباطی دسترسی داشته باشند تا بدین طریق هم جمعیت بیشتری از آن استفاده کند و هم امکان نظارت اجتماعی و امنیت پارک افزایش یابد. بدین‌ترتیب امکان بهره‌برداری دیداری از جلوه‌های زیبای پارک برای رهگذران از چهار جهت فراهم می شود.

اسلاید 20: تعاریف متعددی برای فضای سبز شهری ارائه شده است که از جمله آن به شرح زیر است:ü     آن بخش از فضای سبز که در محدوده شهر طراحی و بناشده، فضای سبز شهری نامیده می­شود.ü     بخشی از سیمای شهر که از انواع گیاهان تشکیل یافته است.ü      فضای نسبتاً بزرگی، متشکل از گیاهان با ساختی جنگلی و برخوردار از بازدهی زیست محیطی و ا کولوژیک معین و در خور شرایط زیست محیطی حاکم بر شهر.ü     بخشی از مناطقی که دارای گیاهان یا هر گونه سبزینگی اعم از درختان، درختچه ها، گلها و چمنها است.ü     اراضی اماکن مسکونی، تجاری و صنعتی، محل های کسب و پیشه و خدماتی است که دارای پوشش گیاهی چند ساله، دوساله، اعم از درخت، درختچه، نهال و گیاهان پوششی (گل، بوته و چمن) است و به منظور استفاده­های سودمندانه یا زیبایی طبیعی و تلطیف هوا در محدوده و حریم شهر احداث شده است یا بطور طبیعی بوجود آمده باشد. حال که با مفهوم انواع سطوح و فضاها آشنا شدیم لازم است به تعریف دقیقی از فضای سبز بپردازیم .تعریف عامیانه: درحقیقت ساختن  بخشی از طبیعت شهری را فضای سبز می­گویند.تعریف آکادمیک: بکارگیری اجزاء زنده شامل گیاه ، پرنده ، ماهی و ... و اجزاء غیر زنده شامل سازه های معماری، آب و ... با دست اندازی سه عامل رنگ ، شکل و سایت بطوریکه  ما را به یکی از اهداف که ممکن است زیبائی یا حل یک معضل زیست محیطی باشد، برساند.در جامعترین تعریف برای فضای سبز شهری را اینچنین میتوان تعریف کرد:فضای سبز شهری بخشی از فضاهای باز شهری است که در عرصه های طبیعی یا مصنوعی آن تحت استقرار درختان، درختچه ها، گل ها، چمن ها و سایر گیاهانی است که براساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط، قوانین و تخصص های مرتبط به آن برای بهبود شرایط زیستی، زیستگاهی و رفاهی شهروندان و مراکز جمعیتی غیر روستایی، حفظ، نگهداری یا بنا می شوند. 

اسلاید 21: -       فاکتورهای موردنیاز در طراحی فضای سبز شهریفاکتورهای مورد نیاز در یک طراحی مناسب در نظر گرفتن گیاهان بومی منطقه، عوامل اقلیمی (دما، پستی و بلندی، بافت و ساختمان خاک، میزان بارش...) و کنار هم قرار گرفتن گیاهان میباشد.یک راهکار مهم که جایگاه ویژه ای در محوطه سازی دارد، استفاده از گیاهان بومی می باشد. اگرچه امروزه افزایش بسیار زیادی در زمینه استفاده از این گروه گیاهان در فضای سبز دیده می شود، ولی هنوز راهی بسیار طولانی تا بکارگیری همه پتانسیل های موجود وجود دارد. گیاهان بومی مقاومت بالاتری نسبت به خشکسالی، آفات و بیماری ها دارند که این امر هزینه نگهداری فضای سبز را پایین می آورد. افزون بر این، استفاده از این گیاهان سبب پایین آمدن هماهنگی بین فضای سبز تازه تأسیس و محیط طبیعی فراگیرنده آن میگردد. طراحان و سازندگان فضاهای سبز عمومی و خصوصی پیش از تخریب پوشش طبیعی محوطه ها باید سایت خود را از نظر پوشش گیاهی کاملاً ارزیابی نمایند.نکته بعدی در طراحی کاشت موفق، توجه به عوامل اکولوژیکی منطقه مانند تفاوت در دماها، پستی و بلندی، بافت و ساختمان خاک و میزان بارش میباشد تنها با توجه به این موارد است که می توان یک محوطه زیبا و کارا با استفاده از گیاهان بومی فراهم آورد.همچنین گیاهان اصولاً به صورتهای تکی، خطی، گروهی و توده ای قابل کشت هستند هر یک از این روشهای کاشت اثر متفاوتی را در بیننده ایجاد می کنند. در یک محوطه سازی اصولی کوشش میشود که از هر چهار روش یاد شده در جای مناسب و به میزان درست بهره گرفته شود.

اسلاید 22:   عناصر مورد نیاز در طراحی فضای سبز شهری الف) خواسته­هااستفاده از گونه­های مختلف به خصوص در فضای سبز شهری به منظورهای مختلف صورت می­گیرد که بطور عمده عبارتند از :1- آرایش و زیبایی خیابان­هاانتخاب ابعاد معینی از درخت متناسب با عرض خیابان­ها، پیاده­رو و عرض مسیر عبور ماشین­ها در زیبایی و آرایش دادن به خیابان بسیار مهم است. خیابان­ها بخصوص زمانی که خود زیبا هستند نباید بوسیله انبوهی از درختان بلند پوشیده شوند که در این صورت درختان نه تنها به زیبایی خیابان نخواهند افزود بلکه منظره آن را زشت خواهند کرد باید ابعاد درختان، فواصل درختان به گونه­ای باشند که هم حاشیه خیابان­ها، ساختمان­ها، مغازه­ها خودنمایی کنند و هم درختان جلوه­گر باشند در خیابان­های باریک تاج کشیده، در خیابان­های عریض تاج گسترده زیبایی بیشتری خواهد بخشید. ارتفاع آن­ها بستگی به ابعاد خیابان خواهد داشت. زیبایی یا فرم درخت در انتخاب درخت برای آرایش خیابان بسیار مهم است تاج انبوه با شکل­های کروی یا پهن. برای خیابان­ها مناسب­تر از درختان با تاج نامنظم استفاده كنيم. دو گونه بلوط همیشه سبز اروپا و امریکا به ترتیب زیر از زیباترین درختان خیابانی با تاج کروی هستند که برای مناطق با زمستان معتدل و مرطوب مناسبند.

اسلاید 23: عامل عمده در انتخاب درخت سایبان، شدت یا ژرفای سایه، انبوهی شاخه­ها، انبوهی برگ، بافت برگ و آرایش آن، قطر وارتفاع تاج نقش عمده در میزان ژرفای سایه یا شدت آن دارد.در شهرهایی با آفتاب سوزان، سایه انبوه یا ژرف درختانی چون Morus alba، Carpinus betulus، Parrotia persica و Quercus borealis مناسب است، اما در شهرهایی با تابستان گرم و زمستان سرد کشت درختان با تاج انبوه که در زمستان خزان می­کنند چون A.hippocastanum، Aesculus carnea، Acer platanoides مناسب­ترند. 3- جلوگیری از آلودگی صدادر جلوگیری از آلودگی صدا عواملی چون اندکس سطح برگ، اسکروفیلی یا چرمی بودن، بافت تاج به خصوص وزن مواد در واحد سطح بسیار مهم هستند. درختانی چون انجیلی، نوش، Qurcus ilex ، Thusa giganxea در کاهش آلودگی صدا بسیار مؤثر می باشد درخت انجیلی تنها در فصل رویش چنین نقشی را دارد.

اسلاید 24: در نواحی که وزش بادهای شدید وجود دارد برای حفاظت از تأسیسات، مجموعه‌های آسیب پذیر و درختان و درختچه های پارک های درون شهری، احداث بادشکن از درختان ضروری است در انتخاب این درختان عواملی چون استحکام تنه درخت، ریشه های عمیق آن، برگها و شاخه های مقاوم در برابر باد، تاج بلند و متراکم باید مورد توجه قرار گیرد. درختانی بلند با تاج انبوه که تا 30 متر ارتفاع می­رسند به ظاهر بادشکن خوبی به نظر می­رسند اما به علت ریشه های نسبتاً سطحی و چوب ضعیف آن در برابر بادها شدید ریشه کن شده و یا می­شکنند، در حالی که درخت عنبر سایل Liquidambar styraciflua در برابر چنین بادهایی محکم ایستادگی می­کند. درخت بلند بازو مقاومت بسیار خوبی در برابر چنین بادهای شدید دارد در حالی که اغلب صنوبرها در مقابل بادهای شدید بسیار ضعیفند. بسیاری از درختان توت برای این منظور مناسبند.در جلوگیری از گرد و غبار خصوصیات فیزیکی سطح برگ، وجود پرز، کرک، زایده­های گوناگون سطح برگ با مجموعه انبوهی برگ تاج در نگهدرای گرد و خاک ملاک تفکیک هستند، چنانکه نارونهایی که سطح برگ زایده دار دارند بیشتر از درختان نمدار که سطح برگ صاف دارند می­توانند گرد و خاک در خود ذخیره کنند.

اسلاید 25: - کشت در گلدانهای بزرگ برای خیابان­ها و پارک­ها یا فضای بین ساختمانیدر بسیاری از شهرهای اروپا و آمریکا درختانی را که قابل پرورش در گلدانهای بزرگ بتونی و جابجایی هستند در فصل رویش در خیابانها یا مکانهای مناسب فضای شهری قرار داده و سپس در طول فصل سرما آنها را به گلخانه های بزرگ منتقل می کنند. بدین وسیله بعضی گونه های بسیار زیبا یا جالب توجه را می­توان مورد استفاده قراز داد مانند انواع مرکبات و تعداد زیادی از نخلها چون نخل کنتیا، نخل کاناری، نخل ملکه. 6- آشنا کردن مردم با درختان و درختچه­های مختلفبا انتخاب گونه­های مختلف درختی و درختچه­ای می­توان شهر را به یک باغ بتانیک بزرگ تبدیل کرد. شهر آبادان در جنوب کشور از این نظر شهرت داشت. در حال حاضر بسیاری از شهرهای جنوب کشور دارای چنین ویژگی می­باشند.

اسلاید 26: کشت ردیفی انبوه به اصطلاح «پرده ای» از درختان و هرس آنها به روشهای فرانسوی، هلندی می توان پرده ای سبز با ارتفاع بلند بوجود آورد.این روش برای درختان ممرز در اروپا بسیار متداول است ضمناً درختانی چون نمدار، چنار Ginkyo biloba fastigiana، افرا، راش، سرخدار و بعضی گونه های اکالیپتوس مانند E.rudis و درختان تا دانه Celtis australis برای این منظور بسیار مناسبند نمونه های زیبا از دیوار سبز را می توان در پاریس، کاخ ورساي مشاهده کرد.در این فرم پرورش می توان شکل­های مختلفی بوجود آورد. درختان مرکبات و گونه هایی از افرا چون Acer circinatum و آبشار مالایی Laburnum watereri به عنوان اسپالیته مناسبند. 8- آرایش روی چمنتعداد از درختان به صورت منفرد یا درگروه­های کوچک زیبایی خاصی به چمن داده و منظره بدیعی ایجاد می­کنند بسیاری از گونه ها و ارقام سیب زینتی چون Fagas sylvatica، Halesia calolina، Malus floribunda، Carya illinoensis را می­توان نام برد درخت Cafalpa bignonioides روی چمن بسیار زینت بخش است و با تاج انبوه خود سایبانی بسیار زیبا ایجاد می­کند، گونه و ارقامی از کرکف نیز با سایه انبوه و فرم زیبای تاج با برگ­های سبز یا رنگین به صورت تک درخت مناسب چمن می­باشد از این نظر تعدادی از افراهای زینتی چون Acer palmatum مشهورند.

اسلاید 27: - ایجاد مکان مناسب برای آشیان گزینی پرندگان کشت تعدادی از درختان بلند برای جلب پرندگان و مکانی امن برای آشیان گزینی در پارک­ها به منظور حمایت از جمیعت پرندگان در بعضی کشورهای اروپایی از قدیم متداول بوده است در این مورد معیار اصلی برای آشیان گزینی پرندگان، تراکم انشعابات تاج یا مکان مناسب در انتخاب تنه درختان است.نخل­های بلند در مناطق معتدله و گرم مکان بسیار مناسبی را در تنه برای تخمگذاری پرندگان فراهم می­کنند درختان بلند چون تبریزی، اوجا و شاه بلوط هندی برای آشیان گزینی در شرایط شهری در داخل پارک­ها مناسب هستند. 10- تولید میوه مناسب برای حیات وحش پارک­ها و فضای سبز نسبتاً بزرگ شهری و جلب پرندگانحمایت از جانورانی چون سنجاب، با کشت درختان دانه خوراکی مانند Quercus , Carya, Juglans, Fagus و نظایر آن در بسیاری از پارک­ها و فضای سبز کنار خیابان در بسیاری از کشورها متداول است. برای جلب پرندگان، کشت گونه ای از درختان کوچک و درختچه های میوه گوشتی رنگی چون Sorbus, Cerasus, Arvbutus, Ficus, Morus, Ribes, Hetrermeles, Cotolleastor, Berberis, Mahonia, Callicarpa, Lonicera, Diospyros مناسب می باشد. 

اسلاید 28: 10-فرمهای پرورشی درختان به کمک هرس، زیبایی اعجاب انگیزی به محوطه ها و پارکها می دهد تعدادی از درختان بسیار انعطاف پذیر و به سهولت شکل پذیر هستند از این نظر گونه های چون سرخدار، شمشاد، ممرز و نمدار بسیار مناسبند. تعداد درختچه ها برای این منظور بسیار زیادند. بعضی ازدرختان بدون هرس فرم اعجاب انگیزی دارند مانند: راش(Fagus Peudula)  12- به نمایش گذاردن اندام درختانتعداد درختان بوسیله شکل، رنگ اندام­ها یا عطر گل­هایشان مشهورند، بعنوان مثال گونه های زیر با رنگ آمیزی پاییزه برگها بسیار تماشایی هستند.رنگ زرد   سپیدار لرزان               Populus tremuloidesرنگ زرد             کهن دار،درخت پرسیاوش مویی     Ginkyo bilobaرنگ قرمز              عنبر سائل         Liquidambar styracifluaرنگ سرخ تا قرمز       افراي دشتي       Acer hyrcanumرنگ سرخ      بلوط قرمز شمالی                  Qurcus rubraرنگ سرخ         افرای قرمز       Acer rubrumرنگ سرخ تا قرمز آمیخته به سبز        انجيلي          Parrotia persica تعدادی از گونه های سماق به رنگ سرخ     سماق     Rhus. Spp.بسیاری از درختچه­ها دارای میوه­های رنگی می­باشند. شکل میوه بعضی درختان جالب توجه است مانند: درخت فلوس (خرنوب هندي) از مناطق گرمسیری که بصورت گلدانی در مناطق سرد و معتدل می­توان به نمایش گذارد.پوست درختان غان کاغذی , صدف درخت فلوریدا , بید قرمز (بید مرجان) , بسیار جالب است گاهی به منظور نمایش رنگ و شکل پوست بعضی از گونه­های اکالیپتوس نیز کاشته می‌شود.تعدادی از درختان و درختچه­ها به منظور عطر گل­هایشان مشهورند مانند خربزه درختی , گل یخ ,  

اسلاید 29: ب) براي عناصر مورد نياز در فضاي سبز ما معیارهايي رو مدنظر قرار ميدهيم كه به شرح ذيل است:در انتخاب درخت برای هر یک از خواسته های مورد نظر که ذکر شد لازم است معیارهایی در نظر گرفته شود.ب-1- معیارهای نخستینØ عمر طولانیØ ابعاد متوسطØ سیستم ریشه ای عمیقØ پاکیزه و بهداشتی بودن آن ب-2- معیارهای دومینبدیهی است بسیاری از عوامل دیگر که پس از معیارهای نخستین مورد توجهند عبارتند از مقاومت در برابر:Ø آلودگی های شیمیایی هوا و خاکØ خشکیØ گرما و سرماØ باد و طوفانØ آفات و بیماریهاØ فشردگی خاکØ سنگینی برف و شکننده بودن شاخه های تاجØ شرایط نامناسب بافت خاک و زهکشی آنØ غرقابی بودن خاکØ نور شبØ رقابت

اسلاید 30: ضرورت فضای سبز مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها ،کارکرد های زیست محیطی آنها است که ایجاد تعادل بخشی در متابولیسم شهر از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر ،سبب افزایش کیفیت زیستی شهرها می شوند .ودر حقیقت فضای سبز ریه های تنفس شهرها به شمار می آیند.

اسلاید 31: مدیریت فضای سبز شهری مدیریت فضای سبز شهری در اصل کلیه مراحل ارزیابی ،طــراحی و کاشت متناسب با محـل ،نظارت در حفـظ و نگهداری آن با همکاری مردم می باشد .

اسلاید 32: نگهداری فضای سبز نگهداری فضای سبز یکی از اصول اساسی در مدیریت فضای سبز محسوب می شود.

اسلاید 33: اصول گلکاری گلکاری فن و هنر کاشت و نگهداری گلها و گیاهان زینتی با توجه به موقعیت زمانی و اجتماعی می باشد.در کاشت گل و گیاهان زینتی بایستی چند مقوله فنی و اجتماعی کاملاً رعایت گردد. که در ذیل به صورت خلاصه به آنها اشاره میکنیم.شرایط فنی کاشت: گلها و گیاهان زینتی با توجه به طول عمر آنها به فصلی و دائمی تقسیم میشوند. که در شرایط و موقعیت خاص خود قابل کاشت می باشند.گلهای فصلی شامل: انواع گلهای بنفشه، اطلسی، همیشه بهار، تاج خروس، میمون، جعفری، میخک و رعنازیبا، لادن، آهار، شب بو، سلوی، گل حنا، گازانیا, مارگریت، مینا چمنی و .........

اسلاید 34: و گلهای دائمی شامل: انواع گلهای داوودی، ستاره ای، شاپسند، مینا و...... انواع رز های گراندیفلورا، فلوریبندا، تی رزها و رزهای مینیاتور و غیره .... می باشد.شرایط دیگر فنی کاشت؛ رعایت فصل نشاکاری و گلدهی در گلهای فصلی می باشد.با توجه به اینکه بعضی از گل ها زمان گلدهی در فصول گرم سال دارند و نسبت به سرما حساسیت دارند بایستی تاریخ گلدهی آنها طوری تنظیم گردد که در بهار و تابستان به گل بروند.این گلها در اواخر فصل زمستان در شاسی یا فضای باز نشاکاری شده و همزمان با سپری شدن سرما و شروع فصل گرما به فضای آزاد منتقل شده تا به گل بروند.از جمله گلهای فصل گرم شامل: همیشه بهار، اطلسی، جعفری، آهار، لادن، گل حنا، تاج خروس و لادن می باشند.زمان گلدهی این عناصر همزمان با شروع فصل گرما بوده و نسبت به سرما حساس می باشند و در صورت مواجهه شدن با سرما از بین خواهند رفت.این ارقام را در اسفند ماه در شاسی گرم می کارند و بعد از 6تا8 هفته یعنی در اردیبهشت ماه به زمین اصلی منتقل میکنند.

اسلاید 35: گلهای فصل سرد نسبت به سرما مقاوم بوده و در فصل زمستان در مناطق سرد سیر تولید گل میکنند.این ارقام شامل: بنفشه، میمون، مینا چمنی، مارگریت، شب بو (به جز شب بوی زرد) و......این ارقام در اواخر تابستان و اوایل پاییز در شاسی کشت مشوند و همزمان با تولید غنچه و بعد از حدود 10 هفته در آذر ماه به زمین اصلی منتقل شده و تولید گل می کنند.لازم به ذکر است که گل های فصل گرم را در مناطق گرمسیری مانند خوزستان در پاییز کشت میکنند.

اسلاید 36:   درختان مناسب برای طراحی فضای سبز در اینجا نیز اجمالاً به تعدادی از گیاهانی که برای طراحی مناسب می باشند اشاره میشود: درختان مقاوم به گرد و خاک: عرعر-زالزالک-ژینکو-چنار-لیلکی امریکایی-ماگنولیا-بیدمجنون-اقاقیا-داغداغان گیاهان جاذب پرنده:یاس وحشی –زیتون-زغال اخته – امین الدوله- پیروکانتا- خاس-اسپیره –یاس خوشه ای – انگور زینتی درختان دارای بافت خشن : عرعر-ماگنولیا-انجیر –خرمالو-نخل زینتی –شاه بلوط هندی درختان دارای بافت نرم: ابریشم – لیلکی- ابریشم مصری- بید گیاهان معطر: سرو ناز-برگ بو –گل یخ – سنجد-یاس خوشه ای- اقاقیا-نمدار- پائولونیا-ماگنولیاو...

اسلاید 37: گیاهان دارای رشد کم: کریپتومریا- زیتون معمولی – ماگنولیا – برگ بو- انجیر - زالزالک- سوفورا درختان سریع الرشد: سرو نقره ای-عرعر-دم موشی- زیتون تلخ-چنار-سدروس-افرا سیاه-اقاقیا-پائولونیا-توت امریکایی-لاله-ابریشم گیاهانی که در زمستان جلوه دارند: بید مرجانی- بید فری- فندق- گیلاس- سوزنی برگان مانند سرو کوهی رونده – سرو سیمین – یاسمن زمستانی انواع کاجها و سروها پهن برگان همیشه سبز مانند ماگنولیا تابستانه -آکاسیا- گل یخ درختان بر گ قرمز: افرای ژاپنی-افرای چناری برگ قرمز- گوجه گل- فندق – زرشک – انجیلی در پاییز- توری در پاییز و ...

اسلاید 38: گیاهان الوان : ارغوان – میموزا – طاووسی – توری- ماگنولیا زمستانه – ماهونیا – پیراکانتا - دوتسیا درختان مقاوم به سایه: سرخدار- دوگلاس – سکویا – نوئل – ممرز- هدرا - راش - شمشاد خزریدرختان مقاوم به بادهای دریایی و آب شور: کاجها – ایلان – گل ابریشم – زبان گنجشک –توت – صنوبر وسپیدار – اقاقیا – گز گیاهان مقاوم به سرما: سرو نقره ای- کریپتومریا – چینی – به ژاپنی – ابریشم مصری- ماگنولیا گیاهان مناسب کاشت در شیبها: ار غوان - سنجد و...گیاهان مناسب جلوگیری از فرسایش خاک : توسکا قشلاقی - چنار- بید مجنون – اقاقیا – توت امریکایی – سرو نقره ای

اسلاید 39: درختان آبدوست: چنار – توسکا- بیدمجنون- درخت لاله و... درختان بادشکن: توت امریکایی – سرو نقره ای – سرو خمره ای- اقاقیا – زالزالک- نمدار- سدروس - گردو درختان مناسب خاک اهکی:زیتون معمولی – زربین –سروخمره ای – چنار- زبان گنجشک گیاهان مناسب خاک اسیدی: عرعر- لیلکی امریکایی – توسکا قشلاقی – اقاقیا

اسلاید 40: انتخاب گل و گیاهان زینتی بر اساس بافت اجتماعی: با توجه به اینکه بافت اجتماعی مناطق شهری با هم بسیار متفاوت است از نظر روان شناختی بایستی توسعه فضاهای سبز براساس این مقوله اجتماعی و با در نظر گرفتن خصوصیات جامعه شناسی باشد، که این عنوان نه تنها در خصوص بافت های اجتماعی و تنوع جوامع شهری می باشد بلکه در خصوص محیط ها و سازمانهای کوچکتر نیز بایستی این موضوع کاملاً رعایت گردد، برای مثال فضای سبز یک بیمارستان با یک آسایشگاه روانی و یا یک سازمان اداری مانند آموزش و پروش و فضای یک کودکستان و مدرسه کاملاً با هم متفاوت است.این موضوع در خصوص مناطق شهری شدید تر بوده و بایستی با دقت نظر بیشتری مورد توجه قرار گیرد.

اسلاید 41: بنابراین با تلفیق گلها و گیاهان زینتی و جامعه شناختی هدف توسعه فضای سبز بیشتر نمایان گشته و تاثیر آن بر زندگی روانی مردم بیشتر نمود پیدا میکند.به عنوان مثال در توسعه فضای سبز در محیط قبرستانها بایستی با تاکید بیشتر بر رنگ های تیره مانند کاشت درخت ارغوان که دارای گلهای با رنگ ارغوانی بوده و نشانه حزن و اندوه می باشد و یا کاشت پیچ اقاقیا، اناری، درختچه های ژاره(خرزهره)، درختان نارون و بخصوص بیدهای مجنون که به انسان احساس دلتنگی می بخشند اقدام به توسعه و کاشت نمود. و یا اینکه در محیط های اجتماعی که دارای مردمانی با خشونت بیشتر می باشد و یا به بیان دیگر بافت اجتماعی شهری خشن دارند مانند برخی مناطق تهران عموماً بایستی از گلهای با رنگ سرد استفاده نمود که این گیاهان دارای رنگ های آبی، سبز، بنفش، سفید و غیره می باشند که عمدتاً گلهای بنفشه سه رنگ، اطلسی هلندی و ساده، دکمه ای، کوکب، و ..... استفاده کرد.

اسلاید 42: براساس تحقیقات روان شناسی نگاه کردن به رنگ های سرد باعث آرام شدن روان و احساس بیشتر امنیت و آرامش در انسان به وجود می آورد، براساس نظر دانشمندان در پارکهایی که بیشتر از رنگ های فوق الذکر استفاده می گردد معضلات اجتماعی بسیار کمتر و ناهنجاریهای عمومی کمتری به وجود می آید.و در محیط های اجتماعی که دارای جامعه ای آرام و به اصطلاح دارای شخصیت بالغ و سنگین تر می باشند از گلهای با رنگ های گرم که شامل؛ زرد، قرمز، نارنجی و آتشین می باشند بیشتر استفاده می کنیم که میتوان به عناصر گیاهی گل همیشه بهار، جعفری، مریم گلی، رعنا زیبا، کروپسیس، لادن و..... اشاره نمود. به همین طریق براساس محیط های کاری نیز از این حالت مستثنی نبوده و بایستی براساس شرایط روانی و اجتماعی محیط اقدام به توسعه فضای سبز نمود.

اسلاید 43: برای نمونه در محیط های کاری اداری بایستی از گلهای رنگی گرم که در بالا اشاره شد استفاده نمود که در کارمند احساس نشاط و شادابی به وجود آورد و این در حالیست که در محیط های درمانی مانند بیمارستانها یا آسایشگاه های روانی بایستی از رنگهای ارام بخش مانند رنگ های آبی و سفید استفاده بیشتر نمود.به همین خاطر در بلوارهای شهری ترکیب به ژاپنی و یاس زرد در اوایل بهار منظره رویایی را به شهر می بخشد.البته به دلایل فراوان این موارد در کشور ما به دقت رعایت نمیشود که یکی از مهمترین دلایل آن می تواند عدم آگاهی کارشناسان فضای سبز باشد این در حالیست که در کشورهای مترقی تغییر رنگ گل در یک اداره یا سازمان بایستی با هماهنگی مراجع ذیصلاح صورت بگیرد که در این راستا می توان به کشور ژاپن اشاره کرد که بسیار به این مساله اهمیت میدهند.

اسلاید 44: بهداشت سطوح فضای سبز:بیشتر آفات و بیماریها در سیکل زندگی خود دارای مراحل مختلفی هستند که در اکثر اوقات مراحل حساس از این سیکل زندگی را بر روی بقایای گیاهی بخصوص برگها، میوه ها و شاخه های موجود در بستر باغ یا فضای سبز می گذرانند. بنابراین در صورت رعایت بهداشت و نظافت در کف بسترهای فضای سبز چه سطوح چمن کاری شده و چه گلکاریها و درختان و درختچه های زینتی می توان تاثیر چشمگیری در کنترل آفات و بیماریها داشته باشد و این علاوه بر حفظ ظاهر زیبا و تمیز می تواند چشم انداز بهتری از فضای سبز را داشته باشد. خزان برگها و بقایای گیاهی در فصل پاییز منجربه ریخته شدن این بقایا بر روی سطوح فضای سبز می گردد که بایستی بلافاصله جمع آوری و سوزانده شوند. همانطوریکه در بالا اشاره گردید این بقایا منبع بسیاری از آلودگیهای بیولوژیکی بوده و می تواند علاوه بر خسارت زیادی که به فضای سبز ما وارد میکند هزینه های اضافی زیادی را نیز به منظور کنترل این عوامل بر ما تحمیل نماید. بنابراین جمع آوری و سوزاندن این بقایا از ضروریات برنامه نگهداری فضای سبز می باشد.راههای جمع آوری : بقایا و برگهای درختان بسته به محل نزول آنها به روشهای مختلفی از سطوح جمع آوری میگردند. الف: در صورت ریزش این بقایا در محل معابر که آسفالته یا سنگفرش می باشد با استفاده از جارو های مخصوص که عمدتاً از برگهای درختان نخل واشنگتونیا درست می شوند جمع آوری میگردند.ب: در سطوح چمن کاری شده بایستی با استفاده از فشار آب و توسط شیلنگ های 1 اینچ اقدام به جمع آوری این بقایا نمود.ج: در سطوح گلکاری تنها راه جمع آوری این بقایا با دست و وسایل مکانیکی می باشد.بعد از جمع آوری: بعد از جمع آوری این بقایا به منظور پاکسازی کامل بایستی به یکی از روشهای ذیل اقدام نمود.الف: در صورت داشتن امکانات اقدام به جمع آوری، انبار و سپس تهیه کمپوست از این بقایا نمود که در این صورت نیاز به امکاناتی همچون شاسی های مخصوص پوسیدن و مقداری کود شیمیایی و سپس انبار تا سال آینده نمود که در این مدت کاملاً پوسیده شده و می توانیم به عنوان کودهای آلی از آنها استفاده نماییم.ب: در صورت عدم نیاز به این کار یا آلودگی زیاد این بقایا در محلی خارج از دید عموم و در گوشه ای از پارک در صبح زود اقدام به سوزاندن این بقایای می نماییم.

اسلاید 45:

اسلاید 46: گل همیشه‌بهار (نام علمی: Calendula officinalis یا Calendula persica) یک گونه گل است. همیشه‌بهار گیاهی از تیره مرکبان، علفی و پایا است. ساقه هوایی افراشته منشعب و دارای پرزهای غده‌ای، گل آن زردرنگ می‌باشد.همیشه‌بهار در ایران از جمله در بلندی‌های بالای ۲۵۰۰ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌روید.گیاهی علفی، یکساله دارای ساقه ای به طول ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر است ، برگهایی ساده بیضوی ، دراز ،پوشیده از کرک ، با کناره های موجدار و به رنگ سبز مایل به قهوه ای روشن دارد، روی ساقه منشعب آن کاپیتولهای درشت و زیبا ظاهر می گردد که به تناسب گرما و رطوبت محیط زندگی ، به طور منظم صبح ها در فاصله ساعت ۹ تا ۱۰ شکفته و سپس در بعد از ظهرها بین ساعات ۴ تا ۵ جمع می گردد.

اسلاید 47: کاپیتولهای آن دارای دو نوع گل یکی لوله ای و دیگر زبانه ای به رنگ زرد مایل به نارنجی و واقع در حاشیه نهنج است.میوه فندقه و قهوه ای رنگ و سطح آن نا صاف می باشد. گل همیشه بهار یکی از فراوان ترین گیاهان جهان به حساب می آید و بومی اروپا و آمریکای شمالی است. در زمان قدیم هندوها و عرب ها از این گیاه به عنوان دارو استفاده می کردند. امروزه این گیاه به عنوان گل تزیینی در غذاهای متفاوت مورد مصرف قرار می گیرد. در این مطلب به چند خاصیت این گیاه اشاره می شود که خواندن آن می تواند جالب و آموزنده باشد. ▪ این گیاه تب بر است. ▪ عصاره آن تاثیر ضدسرطانی به ویژه در برابر سرطان خون، پوست، سینه، پروستات، ریه، لوزالمعده و روده بزرگ دارد.

اسلاید 48: ▪ عصاره گل آن برای معالجه گزیدگی زنبور و عقرب به کار برده می شود.▪ خاصیت ضدالتهابی دارد و با منقبض کردن رگ های خونی از خونریزی پیش گیری می کند.▪ برای معالجه عفونت گوش، چای گل همیشه بهار بخورید.▪ چشم را با چای این گیاه بشویید تا قرمزی و درد آن التیام یابد.▪ چای آن به هضم غذا کمک می کند، سیستم دفاعی بدن را تحریک و بدن را سم زدایی می کند و سیکل قاعدگی را منظم می کند.▪ به تشکیل رگ های خونی جدید کمک می کند.▪ به طور موضعی روی آکنه، سوختگی و خراشیدگی استعمال می شود.▪ با آبسه ، کورک و تکرر استفراغ مقابله می کند.▪ این گیاه ادرار آور است.

اسلاید 49: روش تکثیر: همیشه بهار از دانه پرورش داده می‌شود. بذرِ همیشه بهار را در اوایلِ فصلِ بهار بکارید و رویِ بذر‌ها را با 0.5 سانتی‌متر از خاکِ باغ بپوشانید. آن‌ها به آسانی جوانه زده و به سرعت رشد خواهند کرد. این گیاهان در اواسطِ تابستان با گل‌های زیبایشان شما را مسرور خواهند کرد. مکانی را در باغ به این گل‌ها اختصاص دهید تا بتوانند بدونِ مزاحمت در آن برای سال‌ها رشد کنند؛ زیرا این گل هر سال در بستر خاکتان بذرافشانی کرده و گل‌های همیشه بهار جدیدی را تولید می‌کنند. بذر‌ها را به فاصله 38 سانتیمتری از هم در خاک باغ بکارید. چگونه همیشه بهار را پرورش دهیم؟گیاه همیشه بهار خاک غنی و زهکش را دوست دارد اما در عین حال بسیار سرسخت است و می‌تواند در خاک‌های متوسط یا ضعیف نیز دوام بیاورد. با بالا بردن کیفیت خاکتان می‌توانید گیاهان و گل‌های سالمتری را تولید کنید؛ بنابراین قدری کود یا کمپوست به خاکتان بیافزایید. می‌توانید یک بار در ماه یک تقویت کننده عمومی را به خاک گل‌هایتان اضافه نمایید.

اسلاید 50: هنگامی که این گیاهان در خاک باغتان مستقر شدند باید در آن به خوبی رشد کنند، حتی در صورتی که به آن‌ها توجه و رسیدگی چندانی نشود. در دوره‌های خشکی آن‌ها را یک یا دو بار در هفته آبیاری نمایید. برای بهبود منظره باغتان و همچنین جلوگیری از رشد علف‌های هرز در اطراف این گیاهان مالچ استفاده نمایید.در اوایل تابستان گیاهان شما، گل‌های بزرگی را در امتدادِ ساقه‌های بلند تولید خواهند کرد. آن‌ها به طورِ مداوم حتی پس از اولین سرمایِ ملایم به تولیدِ گلِ خود ادامه می‌دهند. اگر می‌خواهید این گل‌ها را برای گل آرایی در منزل مورد استفاده قرار دهید، قبل از چیدن، ساقه‌ها و پشتِ برگ‌ها را به منظورِ آگاهی از حضورِ شته‌ها بررسی نمایید. شکوفه‌های خشک شده این گل‌ها را بچینید تا ظاهرِ آن‌ها را تمیز نگه داشته و به رشد شکوفه‌های جدید کمک کنید.گل همیشه بهار یک گیاه سرسختِ یک ساله است. این گل با سرما و یا یخبندان‌های ملایم در فصلِ بهار یا پاییز آسیب نمی‌بیند؛ بلکه تنها در یخبندان‌های سنگین و سرمای منجمد کننده از پای درمی‌آید.

اسلاید 51: حشرات و بیماری‌هابزرگ‌ترین نقطه ضعفِ گل همیشه بهار این است که حشرات آن را دوست دارند و بنابراین همین امر آن‌ها را در معرضِ بیماری‌های مختلف گیاهی قرار می‌دهد. شته‌ها رایج‌ترین مشکلِ این گل هستند. البته آن‌ها به راحتی با صابون ضد حشره و یا حشره کش‌ها از میان می‌روند. گل‌ها را قبل از آوردن آن‌ها به داخل منزل به دقت مورد بررسی قرار دهید. بیماری رایجِ دیگرِ این گیاه بیماری قارچی است که در نتیجه آب و هوای گرم و مرطوب یا بارانی حاصل می‌شود. اگر قارچ‌ها یا کپک‌ها زیاد شدند، باید از قارچ کُش‌ها استفاده نمایید.

اسلاید 52: مشخصات گل ابری نام فارسی: ابری نام علمی:Ageratum houstonianum نام انگلیسی:Floos flower خانواده: Asteraceae (Compositae) طول دروه زندگی: یک ساله ارتفاع بوته: ۱۵ تا ۴۵ سانتیمتر شرایط خاک (از نظر رطوبت ): با زهکشی خوب ، کمی مرطوب نوع خاک: حاصلخیز شرایط نور: آفتاب مقاومت به سرما: ندارد

اسلاید 53:

اسلاید 54: زمان و روش تکثیر: ازدیاد آن از طریق کاشت بذر در اسفند یا فروردین ماه در خزانه و انتقال نشاء ها در اردیبهشت ماه به زمین اصلی صورت می گیرد . همچنین می توان بذرها را در اردیبهشت ماه در زمین اصلی کشت نمود و یا آن را از طریق قلمه تکثیر کرد. رنگ گل: آبی و بنفش زمان گلدهی: از اوایل فصل تابستان تا اواخر آبان و حتی در آذر ماه کاربرد:جهت حاشیه ها : گلدانها ، کشتهای توده ای ، طرحهای شطرنجی و نیز به طور مخلوط همراه با شمعدانی در باندهامراقبت ها: گلهای پژمرده به منظور تحریک گلدهی دوباره حذف شوند.

اسلاید 55: گل اطلسی گل اطلسی گیاهی است یکساله که در صورت فقدان وجود دمای پائین به صورت گیاهی چندساله رویش خواهد کرد از جنس Petunia و خانواده سولاناسه (Solanaceae)بومی آمریکایی جنوبی معمولاً دارای گل های دو رنگ ترکیبی است. این گل محبوب نام خود را از کلمه فرانسوی petun به معنی تنباکو گرفته است. خانواده سولاناسه را در فارسی تحت نام خانواده سیب زمینی می شناسند. گیاهان زینتی این خانواده شامل فلفل زینتی، داتوره، توتون زینتی و گل اطلسی میشود. گل اطلسی از گیاهان حساس به سرما به‌شمار می‌رود و گیاهی است که بعد از استقرار رشد نسبتاً سریعی دارد و ارتفاع آن ممکن است به بیش از ۶۰ سانتیمتر برسد. ساقه‌های آن بلند، پرزدار و منشعب بوده و این رشد زیاد عموماً به آن ظاهری متراکم می‌دهد.اطلسی تنوع ارقام بیشماری داشته و هر ساله انواع جدیدتری به بازار می‌آید. گل‌های شیپوری بزرگی به رنگ‌های سفید، قرمز، بنفش، صورتی، زرد و ابلق و حتی اخیراً سیاه دیده می‌شوند و در طول تابستان و پائیز از اواخر خرداد تا آبان ماه بسته به شرایط آب و هوایی می‌تواند گلدهی داشته باشد.

اسلاید 56:

اسلاید 57: اطلسی از لحاظ نوع گل ممکن است کم‌پر یا پر از پر باشد. از نظر ارتفاع گیاه نیز دو نوع پاکوتاه و پا بلند دارد. در نوع پاکوتاه گیاه به ارتفاع ۱۰تا ۱۵ سانتیمتر می‌رسد و بوته پرگل و پر شاخ و برگ است گل‌های درشت و پرپری داشته و بیشتر مناسب کشت در حاشیه است و در اطلسی نوع پا بلند، ارتفاع گیاه ممکن است به بیش از ۶۰ سانتیمتر برسد. به سبب گلدهی زیاد و عادت رشدی، چه به صورت تکی یا همراه با گیاهان دیگر بسیار مناسب کشت به عنوان گیاهان آویزان در گلدان یا جعبه است.

اسلاید 58: گل جعفری گل جعفری Tagetes به خانواده  Aateraceae و راسته Asterales تعلق دارد و در جنس گل جعفری در حدود 56 گونه گیاه علفی یکساله و چند ساله وجود دارد که اغلب آنان بومی شمال و جنوب قاره آمریکا هستند. برخی از گونه‌های این گیاهان و نه تمامی آنان از نظر زینتی مورد توجه و کشت و کار قرار گرفته‌اند که با نامهای جعفری خاتم (Tagetes tenuifolia) جعفری مکزیکی  (Tagetes erecta و دو رگه‌های بدست آمده از آن که البته در برخی منابع با نام جعفری آفریقایی نیز معرفی شده‌اند ) و جعفری فرانسوی(Tagetes patula و دو رگه های بدست آمده از آن)  شناخته می شوند  . البته توجه داشته باشید که جعفری آفریقایی و یا فرانسوی فقط بدین نام خوانده می شوند و بومی این کشورها نیستند و اصل آنان از کشور مکزیک است. گلهای این گیاه به رنگهای طلایی، نارنجی ، زرد، قرمز،  سفید و در برخی موارد دو رنگ است.

اسلاید 59:

اسلاید 60: تفاوتهای جعفری مکزیکی (آفریقایی) و جعفری فرانسوی جعفری مکزیکی Tagetes erecta: گیاهی بلندتر نسبت به جعفری فرانسوی است و 100-50 سانتیمتر طول می یابد. گلهای درشت تری تولید می کند و رنگ غالب گلها زرد و نارنجی است. تعداد گلهای کمتری نسبت به جعفری فرانسوی تولید می کند و مدت زمان گلدهی آن نیز کوتاه تر است و با نزدیک شدن به انتهای تابستان (کوتاه تر شدن روزها) گلدهی آن بهتر می شود.

اسلاید 61: جعفری فرانسوی  جعفری فرانسوی Tagetes patula: نسبت به نوع مکزیکی گیاهی کوتاه قامت تر است و به ارتفاع 50-30 سانیتمتر (انواع خانگی حداکثر 15 سانتیمتر) دست می یابد. گلها در حدود 5 سانتیمتر قطر دارند و از گلهای جعفری مکزیکی کوچکتر هستند. اما تعداد گل بیشتری و در دوره طولانی‌تر گل تولید می کنند. به جز رنگهایی که در جعفری مکزیکی دیده می شود ، جعفری فرانسوی رنگ قرمز نیز دارد و انواع تک ردیف گلبرگ نیز در بین نمونه های فرانسوی دیده می شود در حالیکه انواع جعفری مکزیکی اکثرا پُرپَر هستند. اصولا انواع تک ردیف گلبرگه گلهای جعفری نسبت به انواع پُرپَر شرایط رطوبت را بهتر تحمل می کند و کمتر به بیماریهای قارچی دچار می شود.

اسلاید 62: جعفری فرانسوی Tagetes patula: نسبت به نوع مکزیکی گیاهی کوتاه قامت تر است و به ارتفاع 50-30 سانیتمتر (انواع خانگی حداکثر 15 سانتیمتر) دست می یابد. گلها در حدود 5 سانتیمتر قطر دارند و از گلهای جعفری مکزیکی کوچکتر هستند. اما تعداد گل بیشتری و در دوره طولانی‌تر گل تولید می کنند. به جز رنگهایی که در جعفری مکزیکی دیده می شود ، جعفری فرانسوی رنگ قرمز نیز دارد و انواع تک ردیف گلبرگ نیز در بین نمونه های فرانسوی دیده می شود در حالیکه انواع جعفری مکزیکی اکثرا پُرپَر هستند. اصولا انواع تک ردیف گلبرگه گلهای جعفری نسبت به انواع پُرپَر شرایط رطوبت را بهتر تحمل می کند و کمتر به بیماریهای قارچی دچار می شود. . برخی از انواع گل جعفری عطری خاص دارند و  برخی بدون بو هستند. البته گونه ای از این گیاه وجود دارد (Tagetes minuta) که گلهای آن شباهتی به گل جعفری معمولی ندارند بلکه به دلیل روغن معطری که از آن استخراج می شود و در صنایع عطرسازی استفاده می شود مورد کشت و کار قرار می گیرد. همچنین گونه Tagetes lucidaدر کشور مکزیک به عنوان نوعی نوشیدنی (همانند چای) که خاصیت دارویی نیز دارد (Mexican mint marigold) مورد استفاده قرار میگیرد.

اسلاید 63: آبیاری: به میزان آب متوسط نیاز دارد یعنی نباید سطح بستر خاک خشک شود و یا از طرفی نباید در آبیاری آن زیاده روی کرد. بنابراین بهتر است هر زمان که سطح خاک رطوبت خود را از دست داد نسبت به آبیاری آن اقدام کرد. البته این گیاه دورهای کوتاه خشکی را نیز به خوبی تحمل می کند.نور: به مکانی با نور کامل و حداقل 6 ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. کمبود نور یکی از دلایل عدم گلدهی این گیاه و یا ریز شدن و حتی ریزش غنچه های گل است. البته اگر دما در تابستان بسیار بالا می رود بهتر است مکان کاشت این گیاه به گونه ای باشد که در بعد از ظهر از سایه برخورد شود. محیط گرم و نور شدید نیز از دلایل کوچک ماندن گلها و ضخیم شدن برگسار و همچنین سوختگی نوک و حاشیه برگها است.

اسلاید 64: دما: برای دستیابی به بهترین کیفیت گل دمای 22-18 درجه سانیتگراد در طی روز و 18- 15 در طی شب مورد نیاز است.گیاه جعفری می توان در مناطقی که سرمای زمستان در طیف 4 درجه الی 7- در جه سانتیگراد می تواند به زندگی خود ادامه دهد و در واقع به شکل چندساله زندگی کند. البته گلدهی مناسب این گیاه در سال بعد بستگی به انجام هرس در زمان مناسب دارد.خاک: به خاکی با زهکش خوب که اضافه آب حاصل از آبیاری را عبور داده و در خود نگه ندارد ، نیاز دارد. بنابراین می توان از مخلوط خاک برگ+ خاک معمولی + کود بسیار پوسیده گاوی استفاده کرد. در طی فصل رشد نیز می توان از کودهای محلول هر 4-3 هفته یکبار استفاده کرد.

اسلاید 65: تکثیر: کاشت بذر راه اصلی تکثیر این گیاه است. بذرها را می توان بعد از گذر خطر یخبندان و سرما در فصل بهار در بستر اصلی کاشت و یا اگر بخواهیم گلهای گیاه را زودتر از حد معمول داشته باشیم می توان 8-6 هفته قبل از برطرف شدن سرمای زمستانه و البته در محیط داخلی منزل نسبت به کاشت بذرهای گیاه اقدام کنیم و گیاهان جوان را بعد از گذران زمستان به محیط باز بیرون از خانه منتقل کنیم که در چنین شرایطی یک یا دو هفته بعد از زمان انتقال و جابجایی شاهد گلدهی بسیار خوب این گیاهان خواهیم بود. برای کاشت بذرها می توان از مخلوط خاک برگ و خاک معمولی استفاده کرد و روی بذرها را با لایه نازکی از خاک پوشاند .بذرهای این گیاه برای جوانه زنی به نور نیاز ندارند.  

اسلاید 66: جوانه زنی بذرها در  26-24 درجه سانتیگراد  در طی 7-5 روز روی می دهد.بعد از جوانه زنی بذرها می توان دما را تا 21-19 درجه سانتیگراد پایین آورد. 7-6 هفته بعد از جوانه زنی بذرها، گیاه به قدر کافی بزرگ می شود که بتواند گل بدهد. همچنین اگر تمایل دارید که از خود گیاهان بذر تهیه کنید اجازه دهید تا برخی از گلها بر روی گیاه بعد از پژمرده شدن باقی بمانند تا خشک شوند. بعد از خشک شدن تمامی گل را به همراه دمگل آن از گیاه جدا کنید. بذرها را به آرامی از قسمت سر گل جدا کرده و برای یک یا دو روز در مکانی گرم و خشک بدور از نور آفتاب قرار دهید تا رطوبت اضافه خود را از دست بدهد . همچنین برای انبار داری بذرها می توانید آنان را در مکانی سرد و خنک با دمای 13-12 نگهدارید تا در سال آینده از آنان استفاده کنید.

اسلاید 67: آفات وبیماری : گفته می شود که گیاه جعفری به دلیل عطری که دارد می تواند برخی از آفات را خود به خود دفع کرده و به انان دچار نشود .به همین دلیل گاهی در برخی از مناطق کشاورزان ترجیح می دهند که این گیاه را در کنار گیاهانی مانند گوجه فرنگی، فلفل قرمز، بادمجان، سیب زمینی و تنباکو بکارند تا میزان فعالیت آفات در محصولاتشان کاهش یابد که البته مطالعات آزمایشگاه و علمی هنوز موثر بودن این مسئله را اثبات نکرده اند. اما این تحقیقات به تاثیر مثبت جعفری فرانسوی بر روی کاهش فعالیت نماتدهایی که در خاک فعالیت می کنند اشاره کرده اند.  از بین آفات باید مراقب کنه تارعنکبوتی (بخصوص در هوای گرم و مرطوب) و تریپس بود . بیماریهایی همانند سفیدک پودری ، بوترتیس و لکه برگی نیز از جمله بیماریهایی هستند که در شرایط عدم تهویه مناسب هوا در اطرف گیاهان، آبیاری بیش از اندازه  و خیس ماندن برگسار گیاه بخصوص در طی شب تا صبح ممکن است شیوع یابد. 

اسلاید 68: هرس: این گیاه را به شیوه ای می توان هرس کرد که مدت زمان گلدهی آن را افزایش داد البته این کار را باید در زمان مناسبی انجام داد. بدین صورت که زمانی که جوانه انتهایی شکل گرفت و بسیار کوچک بود (قبل از باز شدن گلها)، می توان آنرا به همراه جفت برگ زیرین آن از گیاه مادری جدا کرد.در طی فصل گلدهی نیز جداسازی گلهای پژمرده منجر به طولانی تر شدن مدت زمان گلدهی گیاه خواهد شد زیرا انرژی گیاه به جای اینکه صرف تولید بذر شود، صرف تولید گلهای جدید خواهد شد. در صورت نگهداری این گیاه به شکل چندساله ، ساقه های بسیار بلند این گیاه را که گلدهی داشته اند و گلدهی آنها تمام شده است را میتوان از فاصله نیم سانتیمتری از نزدیکترین انشعاب در نواحی پایین تر ساقه قطع کرد. انشعابات زیرین شروع به رشد می کنند و مجددا گلدهی خواهند داشت.

اسلاید 69:

اسلاید 70: مریم‌گلی مریم‌گلی (نام لاتین: Salvia officinalis) گیاهی است چند ساله و علفی، ریشه راست و دارای انشعابات فراوان ، ساقه راست و ارتفاع آن بین ۸۰-۵۰ سانتی متر می‌باشد. ساقه‌های جوان به رنگ سبز تیره وپوشیده از کرکهای انبوه و خاکستری رنگ است. با افزایش عمر گیاه، ساقه چوبی ور نگ آن قهوه‌ای می‌شود. برگها بلند ونیزه‌ای شکل می‌باشند. برگهای پایینی دارای دمبرگ بلند هستند در حالی که برگهای قسمت فوقانی ساقه، دمبرگ کوتاهی دارند. سطح فوقانی و تحتانی برگها پوشیده از کرکهای ظریف می‌باشد.گلها به رنگ بنفش متمایل به آبی، صورتی یا سفید و به صورت مجتمع در قسمت فوقانی ساقه‌ها روی چرخه‌های مخصوصی مشاهده می‌شوند.روی هرچرخه ۸-۵ گل وجود دارد میوه فندقه و به رنگ قهوه‌ای روشن یا تیره‌است. قطر تاج گیاه حدود ۵۵ سانتی متر است. طول دوره جوانه زنی ۱۲ روز می‌باشد.این گیاه از راسته لب‌گلی‌ها (Lamiales) و تیره نعنائیان (Lamiaceae) است.

اسلاید 71: نیازهای اکولوژیکی پرورش مریم گلی باید در زمینهای اصلاح شده، قابل نفوذ، حاصلخیز و نسبتاً مرطوب صورت گیرد. بهترین رشد آن در خاکهای رسی غنی و زهکش دار صورت می‌گیردو اراضی رو به آفتاب را ترجیح می‌دهد. گیاهی است مدیترانه‌ای که در طول رویش به گرما و هوای خشک نیازدارد. مقاومت آن بر گرما زیاد است. این گیاه در زمستان در دمای پایین تر از ۱۵- درجه سانتیگراد دچار سرمازدگی شده و طی ۶-۵ روز خشک می‌شود. هوای گرم وخاکهایی با بافت متوسط که حاوی مقادیر مناسبی ترکیبات کلسیم باشند برای آن مناسب است. و در افزایش مواد موثره نقش زیادی دارد.خاکهای شنی و فقیر از عناصر غذایی، مناطق سرد و رطوبت فراوان از عوامل محدود کننده رشد این گیاه هستند. محدوده pH خاک برای کشت مریم گلی ۲/۸-۹/۴ است که pH مناسب آن ۴/۶ می‌باشد. این گیاه ۷-۵ سال عمر می‌کند و تا ۴ سال بازدهی اقتصادی دارد. بذور در درجه حرارت ۱۵-۱۲ سانتی گراد شروع به رویش می‌کنند.

اسلاید 72: ترکیبات شیمیائی : اسانس (حدود ۵۰درصد)، مواد تلخ و دی ترپن، فلاو نوئید، اسیدهای فنو لیک، تاننمصارف محلی: درمان تشنج، دردهای مفصلی و سر گیجه و میگرن، کاهش دهنده قند خون و لرزش اندامها، برای بی نظمی قاعدگی و دردهای قاعدگی بسیار مناسب استخواص دارویی و موارد مصرف این گیاه دارای خواص ضد عفونی کننده، قابض، ضد نفخ، کاهش دهنده قند خون می‌باشد. پراکنش در آمریکا، روسیه و ایتالیا در سطوح بزرگ کشت می‌شود.

اسلاید 73:

اسلاید 74: لاله عباسی لاله عباسی با نام علمی Mirabilis jalapa به خانواده Nyctaginaceae و راسته Caryophyllales تعلق دارد و بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی است. لاله عباسی گیاهی زینتی با گل های رنگین است که علاوه بر کاشت در فضای آزاد قابلیت کشت و نگهداری در گلدان را نیز دارد. در هنگام باز شدن شکوفه ها فضای اطراف گیاه عطر آگین می گردد و با بسته شدن آن ها اثری از عطر گل مشهود نیست.لاله عباسی معمولاً به ارتفاع حدود ۱۲۰-۹۰ سانتیمتر و در موطن خود به ۲ متر می‌رسد و به دلیل تولید شاخسار در تمامی جهات، می‌تواند در همین حدود و همچنین کمتر (۴۵-۳۸ سانتیمتر) فضا را اشغال می‌کند. لاله عباسی ریشه گوشتی دارد و در مناطقی که بومی آنجا است وزن ریشه ها بعد از چند سال به حدود ۱۸ کلیوگرم و یا بیشتر می‌رسد.

اسلاید 75: در مناطق سردتر اگرچه با فرا رسیدن سرمای زمستانه قسمت هوایی آن از بین می رود اما اگر بتوان از ریشه آن در برابر سرمای زمستانه محافظت کرد در سال آینده نیز گیاه از آن می‌روید و گل ‌می دهد. گیاهی که ریشه گوشتی آن محافظت می شود و به عنوان یک گیاه چندساله رشد می کند حداقل ۵ سال عمر خواهد داشت. فصل گلدهی از اواخر بهار تا اواسط پاییز است و گل های شیپوری شکل آن که حدود ۲٫۵ سانیمتر قطر دارند در دسته‌های ۷-۳ تایی معمولاً در عصر هنگام شکوفا می‌شوند و عطری خوش دارند. یکی از موارد قابل توجه راجع به این گیاه این است که بر روی گیاه رنگ های مختلف گل به رنگ های صورتی، ارغوانی، قرمز، سفید و زرد می‌تواند وجود داشته باشد. مورد جالب دیگر توانایی تغییر رنگ گل است. به عنوان مثال در نمونه ای که گل های زرد رنگ دارد با بلوغ گیاه، رنگ گل ها می‌تواند تغییر کرده و صورتی تیره شود و یا آنکه در ارقام با گل های سفید رنگ با بلوغ گیاه، گل های بنفش کم رنگ تشکیل شود. البته با نگهداری گیاه به شکل گیاه یکساله احتمال کمی وجود دارد که این قابلیت ها را مشاهده کنید و ۲ الی ۵ سال برای بلوغ یک گیاه لاله عباسی زمان لازم است. به بیان دیگر ریشه های گوشتی این گیاه باید حفاظت شوند تا چندین سال متوالی رشد کنند تا گیاهی بالغ شکل گیرد.

اسلاید 76: برگ های گیاه نوک تیز و به طول ۱۰-۵ سانتیمتر است. در هر میوه یک دانه تشکیل می‌شود که در ابتدا زرد- سبز و در نهایت سیاه رنگ و چروکیده می شود.رایج ترین گونه خانواده میرابیلیس، Mirabilis jalapa یا لاله عباسی است، از اسامی انگلیسی معمول این گیاه به غیر از four o’clock flower  که اشاره دارد به باز شدن گل های آن در عصر یا شب و روزهای ابری و بسته شدن آن در روشنائی روز؛ برای همه گونه های این خانواده رایج است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که در کشورهای مختلف برای این گیاه انتخاب شده است:Garden Japanese wonder flower, Pretty by night,  Marvel of و... گفتنی است در پاکستان به زبان اردو نیز این گل به نام “گل عباس” شناخته می شود که به نام فارسی آن شبیه است.

اسلاید 77: آبیاری:سطح بستر خاک را مرتباً بازدید کنید. زمانی که تا حدودی رطوبت خود را از دست داده بود گیاه را آبیاری کنید. در صورتی که گیاه به شکل چندساله نگهداری می‌شود و ریشه گوشتی در خاک باقی گذاشته می شود باید در طی فصل سرد  آبیاری را کاهش داد، در حدی که خاک کاملاً خشک نشود؛ در غیر اینصورت امکان پوسیدن ریشه های گوشتی وجود دارد.نور: به نور کامل و به بیان دیگر حداقل ۶ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. در محیط کم نور برگها رنگ پریده می‌شوند و گل ها و غنچه ها خواهند ریخت. در نور زیاد اگر رطوبت بستر و فضا تأمین شود مشکلی برای گیاه ایجاد نمی‌شود اما اگر بیش از اندازه شود و یا گیاه خشکی نیز ببیند موجب سوختن نوک و حاشیه برگ ها و ریزش غنچه های گل خواهد شد. دما:اگرچه دمای ۳۰-۱۵ درجه سانتیگراد برای این گیاه مناسب معرفی شده است اما با رعایت آبیاری و افزایش رطوبت محیط در دمای بیش از ۳۰ درجه نیز این گیاه به خوبی رشد می‌کند. با فرا رسیدن سرمای پاییز به تدریج از رشد آن کاسته می‌شود و با نزدیک شدن به دمای صفر درجه تمامی برگهاي این گیاه از بین خواهد رفت.

اسلاید 78: خاک: طیف وسیعی از خاک را تحمل می‌کند اما بستر کاشت باید زهکش مناسبی داشته باشد بنابراین در مخلوط خاکی می‌توان از شن، پرلایت و یا ورمی کولایت به منظور ایجاد زهکش مناسب استفاده کرد. پریدگی رنگ برگسار، کوچک ماندن برگ های جدید، کاهش گل ها و یا ریزش غنچه های گل می‌تواند نشانه کمبود مواد غذایی در خاک باشد. بنابراین می‌توان در طی فصل رشد هر ۶-۴ هفته یکبار از کودی همانند ۱۰-۱۰-۱۰ برای این گیاه استفاده کرد. کود دهی بیش از اندازه می‌تواند موجب کاهش گلدهی این گیاه شود.

اسلاید 79: پرلایت نوعی سنگ آتشفشانی با ترکیب اسیدی تا حد واسط است که در محیط آب و یا مرطوب تشکیل می‌شود. پرلایت دارای بافت شیشه‌ای است و به سبب همراه داشتن آب، اشکال کروی در آن ایجاد شده است.علت افزودن پرلایت به خاک بیشتر برای ایجاد تبادل هوایی است و بدلیل عدم تبادل کاتیونی نمی‌تواند مواد غذایی را بصورت یون نگه داری کند و حالت خنثی دارد و چهار برابر وزن خود آب جذب می‌کند.پرلایت یک ماده سفید و گاهی مایل به خاکستری هست که از گدازه‌های آتشفشانی سرد شده استخراج می‌شود.پرلایت می‌تواند 3-4 برابر وزن خودش آب جذب کرده که این خاصیت مهمی برای این ماده است.پرلایت هیچ ماده معدنی ندارد و علت استفاده آن بیشتر برای بهبود ساختمان فیزیکی خاک و افزایش میزان خلل و فرج  برای تهویه و اکسیژن رسانی بیشتر هست.خاک شنی : خاک‌های شنی توانایی کمی در جذب و نگهداری آب دارند و از طرفی در معرض آفتاب سریع داغ می‌شود که دو عیب بزرگ محسوب می‌شود، پرلایت می‌تواند با جذب بیشتر آب مشکل اول رو برطرف کرده و از طرفی بخاطر رنگ سفیدی آن می‌تواند میزان گرم شدن خاک شنی را کم کند.خاک رسی : خاک‌های رسی ذرات ریز و چسبنده‌ای‌ دارند که گاها باعث حالت خفگی و گندیدگی ریشه‌ها می‌شوند ، پرلایت می‌تواند با حالت کروی و به نسبت محکم خودش فاصله ‌ای بین ذرات رس ایجاد کند و با ایجاد تهویه مناسب ، ریشه و میکروارگانیسم‌ها را از حالت خفگی در آورده و باعث رشد و گسترش بهتر ریشه‌ها و جذب عتاصر غذایی شود.پرلایت را می‌توان در ته گلدان به جای تکه‌های سفال هم ریخت که زهکش خوبی می‌تواند باشد.

اسلاید 80:

اسلاید 81:  تکثیر:با بذر می‌توان این گیاه را به آسانی تکثیر کرد. در واقع در طی فصل رشد لاله عباسی، بذرهای آن مرتباً تشکیل می شوند و بر روی زمین می ریزند و در بهار سال آینده جوانه می‌زنند. برخی پرورش دهندگان معتقدند اگر قبل از کاشتن بذرها برای حدود ۱۲ ساعت آنان را در آب بخیسانیم به دلیل نرم شدن پوشش سیاه رنگ بذرها، جوانه زنی آنان بهتر می‌شود اما به گفته برخی از پرورش دهندگان به طور کل به این کار نیاز نیست. عمق کاشت بذرها در حدود ۰٫۶ سانتیمتر و دمای مورد نیاز برای جوانه زنی بذرها ۱۸-۱۳ درجه سانتیگراد است و جوانه زنی ۱۴-۱۰ روز طول می‌کشد و اگر در مکانی با ۸ ساعت نور طبیعی قرار داشته باشند جوانه زنی آنان تسریع می‌شود. در طی این مدت نباید بستر کاشت خشک شود و همواره باید مرطوب نگهداشته شود. اگر بذر آن را می‌خواهید در فضای آزاد به شکل مستقیم بکارید اواخر بهار این کار را انجام دهید تا گرمای خاک مناسب جوانه زنی بذرها باشد . همچنین این گیاه ریشه گوشتی دارد که می‌توان با تقسیم آن در بهار این گیاه را تکثیر کرد. ریشه های گوشتی را می‌توان با فرارسیدن فصل سرد درآورد و در مکانی به دور از سرما و یخ زدگی نگه داشت و با فرارسیدن فصل بهار آنان را تقسیم و کاشت کرد. زمانی که ریشه های گوشتی را بیرون آوریم یک ریشه از دیگران بزرگ تر و شکلی گرد دارد و ریشه های جوان تر شکلی همانند هویج اما سیاه رنگ دارند .

اسلاید 82: بعد از در آوردن ریشه ها آنان را نشویید زیرا وجود رطوبت می‌تواند منجر به پوسیدگی آنان در زمان انبارداری شود. ریشه ها را می‌توان برای سه هفته در دمای ۲۶-۱۸ درجه سانتیگراد نگه داشت تا رطوبت اضافه خود را از دست بدهند. در طی این مدت ریشه را گاهی از این رو به آن رو کنید تا تمامی سطوح آن به شکل یکنواخت خشک شوند. ریشه ها را در کارتن و یا کیسه های کاعذی که چند سوراخ برای تهویه هوا بر روی آنان ایجاد شده است قرار دهید. اگر تعداد ریشه ها زیاد است بین هر لایه یک لایه روزنامه قرار دهید اما بیش از سه لایه ریشه در یک جعبه قرار ندهید تا تهویه هوا با مشکل مواجه نشود. دمای مکان انبار ۱۸-۵ درجه سانتیگراد می‌تواند باشد. همچنین مکان انبار باید خشک باشد. برخی از پرورش دهندگان با وجود هر گونه رطوبت در طی انبارداری مخالفند اما برخی ترجیح می‌دهند که ریشه ها را در پیت موس یا شن مرطوب نگه دارند. با فرارسیدن بهار می‌توان ریشه ها را مجدداً در بستر کاشت و در زمان کاشت قطعات را به شکل افقی در در عمق ۴-۳ سانتیمتری سطح بستر کاشت قرار دهید. اگر چندین گیاه لاله عباسی را می‌خواهید در کنار یکدیگر بکارید حداقل فاصله ۳۰ سانتیمتری را در بین ریشه های گوشتی رعایت کنید.

اسلاید 83:  هرس:با فرارسیدن فصل سرما و اگر قصد نگهداری از ریشه های گوشتی آن را داشته باشیم می‌توان تمامی قسمت های هوایی آنرا تا سطح خاک کوتاه کرد. در طی فصل رشد نیاز چندانی به انجام عمل هرس ندارد ولی می توان حتی در هنگام گلدهی برای کوتاه ماندن قد گیاه و تحریک به گلدهی جدید، ساقه ها را برید و کوتاه کرد.آفات و بیماری ها:بیماری زنگ از جمله بیماری های قارچی این گیاه است که در طی آن لکه های کوچک و زرد- نارنجی رنگی بر روی روی سطح برگ ها ایجاد می‌شود. برگسار به تدریج زرد و خشکیده شده و می ریزند. گیاه آلوده قدرت رشد خود را از دست می دهد کوتاه قامت باقی می‌ماند و در نهایت از می‌رود. لکه برگی بیماری قارچی دیگری است که احتمال شیوع آن وجود دارد که در طی آن بر روی برگ های گیاه لکه هایی کوچک به رنگ زرد با حاشیه هایی تیره تشکیل می‌شود . لکه ها در ابتدا کوچک هستند و در ادامه و با گذشت زمان بزرگتر شده و به هم پیوسته و ممکن است تمامی برگ را درگیر کنند و موجب ریزش آن شوند. گیاه ضعیف شده و احتمال از بین رفتن آن وجود دارد. شرایط زهکش نامناسب خاک، استفاده از خاک های آلوده، مرطوب شدن برگسار در طی آبیاری از جمله شرایط مساعد شیوع بیماری های قارچی است. در صورت شدید شدن علائم بیماری های قارچی بهتر است که از سموم قارچکش مناسب استفاده شود. شته از جمله آفات رایج این گیاه است که موجب ضعف رشد گیاه، زردی برگسار، ریزش غنچه های جوان، بدشکلی برگ های جوان و چسبناک شدن سطح برگسار گیاه می‌شود. حلزون ها از دیگر آفات این گیاه محسوب می‌شوند که می‌توانند از قسمت های مختلف گیاه تغذیه کرده و سوراخ هایی را بر روی برگ ها و ساقه ایجاد کنند.

اسلاید 84: آبیاری در فضای سبز شهری: به طور کلی آبیاری به معنای خاص، جبران میزان تبخیر و تعرق در گیاهان می باشد. به این معنی که آنچه آب از محیط ریشه گیاه به صورت بخار آب و آنچه از کانوپی یا همان تاج گیاه به صورت مایع یا بخارخارج می شود بایستی در کوتاهترین زمان ممکن جایگزین گردد که به این عمل جایگزینی آبیاری می گویند.بنابر تعریف فوق آبیاری میتواند تحت تاثیر بسیاری از شرایط باشد و ما نمیتوانیم برنامه منسجمی برای آبیاری هیچ عنصر گیاهی در هیچ منطقه ای ارائه بدهیم. چون میزان و زمان آبیاری تابع بسیاری از شرایط فیزیولوژیکی و غیر فیزیولوژیکی می باشد.

اسلاید 85: میزان آب مورد نیاز در گیاهان با تغییر دما تغییر می کند چون میزان تبخیر و تعرق تغییر می کند، میزان و زمان آبیاری به بافت خاک بستگی خواهد داشت چون میزان نفوذپذیری خاکها متفاوت است مانند؛ میزان آبی که یک خاک رسی در اختیار گیاه قرار می دهد با یک خاک شنی کاملاٌ متفاوت خواهد بود. میزان و زمان آبیاری با وضعیت توپوگرافی محل قرارگیری گیاه متفاوت است چون میزان آب مانی در گیاه تغییر میکند برای مثال در شرایط یکسان و در شیب های تند تر گیاه زودتر از شیب های ملایم تر تشنه مشود. و از نظر فیزیولوژی گیاهان با برگ تیز نسبت به گیاهان با برگهای پهن تر به خشکی مقاومتر هستند مانند درخت بادام نسبت به درخت سیب به خشکی مقاوم تر است.و یا اینکه در شرایطی که گیاه در مرحله رشد رویشی می باشد نسبت به شرایط زایشی یا تولید گل میزان آب کمتری نیاز دارد و در حالت میوه دهی به حداکثر خود میرسد به طور کلی هرچه میزان اندام مصرف کننده آب بیشتر باشد میزان نیاز آبی نیز بیشتر خواهد بود حالا این اندام مصرف کننده چه برگ باشد برای تبخیر و تعرق و چه اندامهای زایشی برای متابولیسم و سوخت و ساز و موارد بسیار زیاد دیگری که زمان و میزان آب را تعیین میکنند.

اسلاید 86: اما به طور اخص گیاهان موجود در فضاهای سبز شهری به دلایل ذیل دارای نیاز آبی بسیار بیشتر از سایر درختان جنگلی یا درختان میوه می باشند. 1- گیاهان فضای سبز و زینتی عمدتاً دارای ریشه سطحی و کانوپی بزرگ می باشند. که این عامل موجب تشنگی زودهنگام به دلیل تبخیر و تعرق زیاد می باشد.2- به دلیل آلودگی شهرها و وجود گاز منوکسید کربن که باعث انسداد روزنه های گیاهی میگردد جذب آب را با مشکل مواجه ساخته و بر میزان تبخیر از محیط ریشه می افزاید که این نیز موجب ایجاد آثار تنش آبی در گیاهان میگردد.3- گرم بودن هوای شهرها به دلیل بالا بودن میزان دی اکسید کربن که مانند گلخانه عمل نموده باعث اتلاف آب گردیده و تنش را افزایش میدهد.4- به دلیل ابیاری بیش از اندازه در فضای سبز شهری شستشوی خاک صورت گرفته و رس های کلوییدی از محیط ریشه خارج شده و درنتیجه خروج آب از محیط ریشه افزایش پیدا میکند و تنش شدیدتر میگردد.

اسلاید 87: نکته بسیار مهم اینکه گیاهان زینتی عموماً به خاطر جلوه و زیبایی آنها کاشته میشوند که بایستی در این گیاهان همیشه فشار تورگر(سای اب در گیاه نشان دهنده پتانسیل آب در یک سیستم) بالا باشد تا زیبایی آن بیشتر جلوه کند در صورتیکه گیاه با مقداری هر چند اندک تشنگی مواجه گردد و برگهای گیاه در جهت مقابله با تنش خشکی لوله ای گردند از زیبایی آن کاسته شده و نمای بدی به پارک میدهد بنابراین همیشه بایستی میزان آب در این گیاهان بالا باشد و به اصطلاح علمی گیاهان دارای تورژسانس خوبی باشند.عموماً سطوح چمن دارای بالاترین نیاز آبی در بین تمام عناصر گیاهی می باشند به طوریکه متخصصان کشاورزی و هواشناسی برای اندازه گیری میزان تعرق از این گونه گیاهی استفاده میکنند. چمن کاریها به دلایلی که خواهیم گفت تقریباً در فصول گرم سال بایستی هر روز آبیاری گردند و در صورت عدم آبیاری رنگ آنها ابتدا تیره گردیده و سپس نکروزه شده (ويروسي شدن و مرگ بافت گياه) و از بین میروند چون چمن کاریها بیشترین سطح مربوط به فضای سبز را به خود اختصاص میدهند بنابراین بیشترین میزان آب هم در فضای سبز مربوط به آنها می باشد گرچه برخی از ارقام چمن مانند رقم چمن آفریقایی و یا مرغ دارای قدرت مقابله با تنش آبی خوبی می باشند ولی در کل چمن ها به کمبود آب حساسیت داشته و در صورت مواجهه با تنش ابی بین دو تا چهار روز در فصل گرم به نقطه پژمردگی دائمی می رسند و برای همیشه از بین میروند.

اسلاید 88: دلایل حساسیت بالای چمن ها به کمبود اب؛ اول سطحی بودن ریشه آنهاست به طوریکه عمق ریشه چمن در برخی مواقع از چند سانتی متر تجاوز نکرده و در صورت گرم بودن هوا فوراً خشک شده و به سمت نقطه پژمردگی دائم میل میکند دوم اینکه چمن نسبت به ساقه بسیار کوچک و ریشه اندک آن دارای سطح برگ بالایی است که این عامل باعث تبخیر و تعرق زیاد گردیده و در صورت کمبود آب خشک شده و سریعاً از بین میرود. بنابراین با توجه به فصل سال محیط ریشه چمن ها بایستی هر روز به اندازه کافی مرطوب باشد.در مورد سطح گلکاری به دلیل اینکه ریشه آنها نسبت به چمن ها عمقی تر است عموماً تحمل خشکی در آنها بیشتر بوده و در صورت مواجهه شدن با تنش خشکی به سرعت از بین نمیروند و گاهاً در صورت مناسب بودن بافت خاک تا چندین روز(6-10 روز) بسته به ارقام و شرایط محیطی زنده می مانند.

اسلاید 89: برای مثال گل های رز در صورتیکه در خاک لومی کشت شوند در فصل تابستان می توانند تنش خشکی را تا یک هفته بدون آسیب جدی تحمل کنند و یا درختچه های زیتنی دیگر مانند بداغ، زرشک های زینتی، کوتوناستر، ترون ها و.. میتوانند چندین روز بدون آبیاری سپری نمایند و آسیب جدی هم نبینند.هر چه عمق نفوذ ریشه در کلیه گیاهان بخصوص گیاهان زینتی بیشتر شود میزان تحمل تنش در آنها نیز بالاتر می رود برای نمونه درختان زبان گنجشک میتوانند ماهها بدون ابیاری زنده بمانند.ناگفته نماند که در بین درختان و درختچه های زینتی بیشترین تحمل تنش آبی مربوط به خانواده زیتون(OLEACEA) می باشد که شامل درختان زبان گنجشک، زیتون تلخ، ترون و ترون پیوندی می باشد.

اسلاید 90: بنابراین اگر بخواهیم به صورت کلی به مبحث آبیاری در فضای سبز نگاه کنیم بایستی در نظر داشته باشیم که در یک تفرجگاه عمومی که در اختیار داریم و کلیه عناصر گیاهی شامل چمن کاری، گلکاری، درختکاری و درختچه های زینتی وجود داشته باشد بایستی برای آبیاری طوری برنامه ریزی کنیم که در فصل آبیاری یعنی از تیر ماه تا شهریور ماه سطوح چمن هر روز آبیاری شوند و با توجه به اینکه نفوذ اب بسته به شرایط خاک حدود 2 تا 25 سانتی متر در ساعت در خاک می باشد بایستی هر بار حداقل بین 2 تا 3 ساعت به صورت مداوم آبیاری شوند تا آب به محل ریشه خوب نفوذ نماید و در صورت سبک بودن خاک این مدت زمان کمتر و در صورت رسی بودن این مدت زمان بایستی بیشتر گردد.

اسلاید 91: بنابراین اگر از سیستم آبیاری تحت فشار و رایزر های آب افشان استفاده میکنیم صرفنظر از آبدهی آنها بایستی 2تا3 ساعت برای انجام آبیاری بهینه در یکجا مستقر بوده و اقدام به ابپاشی نمایند.بهترین زمان آبیاری برای سطوح چمن در صبح میباشد که هوا خنک بوده و میزان تبخیر کمتر است و آب بیشتری به محل ریشه نفوذ می کند آبیاری در هنگام ظهر و بعد از ظهر به دلیل افزایش دما و زیاد شدن میزان تبخیر و تعرق میزان آب مصرف شده بالا می رود و راندمان آبیاری نزول پيدا می کند.در خصوص آبیاری درختان و درختچه ها بایستی یک نکته را یادآوری کنیم و آن اینکه هیچگاه نباید میزان رطوبت در محیط ریشه کمتر از 50 درصد ظرفیت زراعی باشد و در صورت تنزل این میزان رطوبت به زیر ظرفیت زراعی رطوبت و به زیر نقطه پژمردگی دائم رسیده و درختان از بین خواهند رفت.

اسلاید 92: با توجه به اینکه سیستم آبیاری در درختان یا به صورت نشتی و یا به صورت آبیاری قطره ای می باشد در هر صورت بایستی آب برای مدت طولانی در پای درخت ماندگار باشد تا به آرامی به محل ریشه نفوذ کند و برای نیل به این مهم بایستی در پای درختان اقدام به ایجاد تشتک آبیاری نمود که بسته به نوع درخت یا درختچه و بسته به سن درخت بزرگ و به اندازه کافی میزان آب را برای درخت ذخیره نماید که در صورتیکه این تشتک ها درست ایجاد گردند و در هر بار آبیاری میزان قابل توجهی از آب را برای درخت ذخیره نمایند درختان می توانند مدت طولانی تری را بدون تنش و بدون اعمال آبیاری سرحال و سرسبز بمانند.

اسلاید 93: اقاقیا اقاقیا یا درخت صمغ عربی، در بلوچستان می‌روید ولی معروفترین صمغ اقاقیا مربوط به سنگال است، و سودان مهمترین ناحیه ی صادرکننده ی صمغ اقاقیا است. درشاخه‌های این گیاه بر اثر گزش حشره‌ها، و یا دراثر وزش باد و برخورد ساقه هابا یکدیگر ایجاد خراش شده ماده‌ای به خارج تراوش می‌گردد که به نام صمغ اقاقیا یا صمغ عربی موسوم است. نوع مرغوب صمغ اقاقیا بصورت قطره‌های کوچک مدور یا زاویه دار به رنگ سفید تا مایل به زرد است. ولی نوعی از آن که به رنگ قهوه‌ای یاقرمز روشن می‌باشد در تجارت مورد پسند نیست .نام این درخت در پارسی اقاقیا است که از واژه ی یونانی اکیاکیا گرفته شده است . در انگلیسی آن را Robinia sp می نامند و در عربی به آن شجرة الجراد می گویند.

اسلاید 94: اقاقیا درخت یا درختچه ای زینتی و گلدار است و بومی آمریکای شمالی است . با این که زادگاه نخستین این گیاه آمریکای شمالی است ، امروزه در بیش تر نقاط کره ی زمین از جمله ایران ، این گیاه یافت می شود و آن را به عنوان یک درخت زینتی و نیز صنعتی به کار می گیرند . همان گونه که گفته شد این گیاه به صورت درخت و درختچه است و ارتفاع این گیاه ، گاهی به 25 تا 30 متر هم می رسد ! البته آن درختانی که در کوچه ها و خیابان های ما دیده می شوند ، بیش تر بلندایی بین 4 تا 7 متر دارند.گیاه اصلی و وحشی اقاقیا ، خاردار است ولی در گونه های پرورش یافته ی آن خار از بین رفته است و امروزه اقاقیای خاردار کم تر دیده می شود و بیش تر گونه های آن بدون خار است . بر پایه ی همین ، این گیاه در خانواده ی پروانه واران ( Fabaceae ) جای می گیرد که گیاه ادبی و معروف ( خار مغیلان ) هم عضوی از آن است.

اسلاید 95: تا کنون 20 گونه اقاقیا شناخته شده است که بنام ترین آن ها ، اقاقیای معمولی است . گونه ی معروف دیگر ، اقاقیای سرخ است که اقاقیای گل یا گلی نیز نامیده می شود و دارای گل های سرخ رنگ و درشت است . اقاقیای بنفش ، زرد و اقاقیای چتری گونه های دیگر اقاقیای معمولی هستند . اقاقیای معمولی را با کاشتن دانه ی آن در فصل بهار و در هوای آزاد يا جدا كردن و كاشتن پاجوش های ريشه دار در پاییز زیاد می کنند و برای زیاد کردن گونه های دیگر اقاقیا ، آن ها را روی اقاقیای معمولی پیوند می زنند .اقاقيا : رنگ اين چوب کرم با زمينه ی شکلاتى است و نقش کم و بيش نوارى دارد . از درختان آمريکاى شمالى است و به علت سازش با خشکى کشت آن در مناطق استپى ايران متداول شده است .

اسلاید 96: مورفولوژي درخت سريع‌الرشد و خزان پذير با تاج گسترده و برگهايي مركب از 23ـ11 برگچة بيضوي به رنگ سبز تيره كه خوشه‌هاي آويخته گلهاي معطر و سفيد رنگ آن در اواسط بهار و اول تابستان ظاهر مي‌شوند. گلها شبيه گل نخود بوده و عطر آنها در فضا مي‌پيچد. حداكثر بلندي 25 متر و گستردگي درخت به 15 متر مي‌رسد. برگ های اقاقیای معمولی به رنگ سبز نزدیک به آبی است و هر برگ مرکب از 6 تا 20 برگچه ی گرد و کوچک دارد . گل های سپید و درشت و خوشبوی آن به شکل خوشه ای از ساقه ها آویزانند و جلوه ی زیبایی به درخت می دهند . در گونه های پرورش یافته ی این گیاه رنگ های دیگر هم دیده می شود .گل های اقاقیا دارای شهد فراوان است و زنبور عسل علاقه ی زیادی به آن دارد . گل اقاقیا کمی آرام بخش است ، توان زا ، ملین و صفرا بر می باشد . با این گل ، نان شیرینی ، نوشابه های معطر و فرآورده های زیبایی به دست می آورند و گاهی با استفاده از گل های رنگی آن ، ابریشم ، پنبه و کاغذ را رنگ می کنند.

اسلاید 97: میوه ی اقاقیا به شكل نیام لوبیا و دارای پوستی صاف و قهوه ی رنگ است كه چندین دانه در آن قرار دارد . اقاقیا در هوای خشك و آفتابی به خوبی رشد می كند و در روزهای نخستین خرداد ماه گل می دهد . این گیاه در خاك های آهكی و شیرین و حاصلخیز ، كه آب فراوان در خود نگاه نمی دارد ، خوب رشد می كند .نيازها مكان آفتابي، در هر نوع خاك حتي خشك و فقير به شرط آنكه غرقاب نباشد رشد مي‌كند. شاخه‌هاي درخت شكننده هستند و ممكن است در اثر بادهاي شديد آسيب ببينند. حداقل دماي قابل تحمل آن 15ـ درجه سانتيگراد است.كاربرد جهت كاشت در پاركهاي جنگلي و شهري، جنگل كاريها و باغچه‌هاي بزرگ مناسب است. چوب اقاقیا سخت و بادوام است و دیر می پوسد . به همین دلیل هم اهمیت صنعتی و بازرگانی دارد و از آن برای ساختن ستون ها و داربست های معدن ها و هم چنین ساختن مبل و صندلی استفاده می کنند.

اسلاید 98: ازدياد از طريق كاشت بذر و يا جدا كردن و كاشت ريشه جوشها در فصل پاييز و يا قلمه‌هاي ريشه در فصل زمستان امكان‌پذير است.

اسلاید 99: زبان گنجشک  کاربرد: سایبان، حواشی خیاباناین درخت در جوانی دارای تاجی باریک و هرمی است که به تدریج به درختی سایه گستر تبدیل می شود. پایایی قابل توجه آن در شرایط صحرائی و ساحلی و سازگاری آن به انواع خاک ها، زبان گنجشک را در ردیف یکی از گیاهان مقاوم به شرایط  نامساعد قرار داده است.خصوصیات گیاهی:ارتفاع: ۹ تا ۱۲ متر                                   قطر تاج پوششی: ۴ تا ۹ متر درختی است با تاج کروی که در جوانی فرم باز و در بلوغ تاجی متراکم دارد. پوست تنه خاکستری، قرمز با شیارهای عمیق است.برگ: برگ ها متقابل و مرکب به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر و معمولاً متشکل از ۵ برگچه و تا حدی متفاوت، گاهی پرزدار، دندانه دار یا بدون دندانه به طول ۲ تا ۴ سانتیمتر و پهنای ۲ تا ۵ سانتیمتر می باشد. رنگ برگ ها سبز روشن است که در پائیز، قبل از خزان زرد رنگ می شود.

اسلاید 100: گل: گل های چند جنسی و بدون کاسبرگ،نافه با دو پرچم، در اسفند یا اوائل فروردین قبل از باز شدن برگ ها شکوفا می شوند. زبان گنجشک درختی دو پایه است و گل های نر و ماده روی درختان جداگانه شکوفا می شوند. گل های ماده تقریباً سبز و گل های نر زرد است و ارزش زینتی ندارد.میوه : فندقه های بالدار مستطیلی و از تخم مرغی تا بیضوی به رنگ قهوه ای به طول 2.5 سانتیمتر و به صورت خوشه ای بلند آویخته، فقط بر درختان ماده می روید. ارزش زینتی نداشته و از بهار تا زمستان پایا هستند.سیستم ریشه: عمیق                                           سرعت رشد:  متوسط تا سریع نیاز های طبیعی:آب و هوا: گرما و آب و هوای صحرائی و ساحلی را تحمل می کند. سرمای زیاد و ممتد را نمی پذیرد.خاک : خاک مرطوب و غنی را ترجیح می دهد ولی در خاک های خشک و قلیائی نیز رشد مناسبی دارد. نور مستقیم خورشید و باد را تحمل می کند.نگه داری: شاخه های اولیه نهال جوان در پائیز هرس شود. نیاز به هرس سالانه ندارد.آبیاری: توجه خاصی نمی خواهد.تغذیه: هرسال در پائیز کود دائمی پوسیده داده شود.آفات و بیماری ها: تقریباً عاری از هردو است. در صورت مشاهده کنه قرمز با مالاتیون سم پاشی شود.

اسلاید 101: سرو شیراززیستگاه اصلی گیاه ( کشور مبدا ) : جنوب ایتالیا و نواحی سواحل مدیترانه مشخصات کلی گیاه : درختی با شاخه های یکساله و چند ساله کاملا کمانی و خمیده به سمت بالا و تاجستونی و باریک با ارتفاع 15 الی 20 متر و گستردگی 2 متر است .مشخصات برگ : برگها فلسی ، کوچک ، تخم مرغی با نوک چسبیده و غیر آزاد به رنگ سبز روشنحداقل دمای مورد تحمل :  10-  درجه سانتیگرادمکان رشد :    آفتابی ازدیاد گیاه :  کاشت بذرهای یکساله در بهارکاربرد : کاشت به عنوان تزئین باغها و پارکها به سبک باغ ایرانی -  درختکاری حاشیه ی خیابان و ایجاد دیواره ی سبز – استفاده از پایه های پیوندی برای سوزنی برگان گرانبها 

اسلاید 102: درخت بید مجنون کاربرد: سایه افکن، بادشکن، پوشش، کنار آب، تک درخت، کنترل فرسایش و آمایش خاکبید مجنون درختی است انبوه، دارای شاخه های فرعی بلند و آویخته که به طرف زمین خم می شوند. جهت جوان سازی، گاهی لازم است که شاخه های بزرگ به طور کامل حذف شوند تا نور کافی بتواند از لابه لای شاخه های دیگر آن عبور نماید. تا حد امکان از سرچینی یکنواخت شاخه ها خودداری شود. به خاطر فرم رشد خاص، این درخت در هر فضای سبزی جلب توجه می نماید و باید به تعداد کم کاشته شود از آنجایی که درختی است بسیار آب دوست و دارای ریشه های قوی و تهاجمی، باید در حاشیه خارجی باغ، جایی که تمایلات تهاجمی آن مشکل ساز نباشد، کاشته شود.خصوصیات گیاهی:ارتفاع: ۹- ۱۲ متر                                           قطر تاج پوششی: ۱۵- ۲۱ متر درختی است تاج کروی، متراکم، با شاخه های متراکم، دارای شاخه های فرعی آویخته و انبوه، پوست تنه قهوه ای تیره و خشن، شاخک های ظریف آن سبز زیتونی یا بنفش براق می باشند. وقتی برگ ها می ریزند. این شاخک ها طرح جذابی در منظره زمستانی می آفرینند.

اسلاید 103: برگ: ساده، متناوب، دارای دندانه های ریز به طول ۷.۵-۱۵ سانتیمتر و عرض ۱.۵-۲.۵سانتیمتر هستند. آنها در قسمت اعظم زمستان پایا هستند.گل: گل آذین دم گربه ای، در بهار با برگ ها، فاقد ارزش زینتی.میوه: فاقد ارزش زینتی .سیستم ریشه ای: سطحی،گسترده، ریشه ها تهاجمی هستند.                     سرعت رشد: سریع نیاز های طبیعی :آب و هوا: گرما، سرما و شرایط کویری را تحمل می کند. انطباق پذیر.خاک: خاک مرطوب را ترجیح می دهد. در خاک های مردابی نیز رشد می کند. در آفتاب یا سایه رشد کرده و مقداری باد را تحمل می کند، ولی در باد بسیار شدید می شکند. خاک و دود را تحمل می کند.نگه داری: هرس: در جوانی درخت را هرس نمایید تا چهار چوب تثبیت شود. برای شکل دادن به درخت سالانه شاخه ها را تنک کنید. انتهای شاخه ها را به شکل منظم کوتاه نکنید. زمان هرس: پائیز

اسلاید 104: آبیاری: آب دوست است و رطوبت زیاد می خواهد.تغذیه: توجه خاصی لازم نیست.آفات و بیماری ها: کنه (میزبان): در بهار و پاییز به عنوان پیشگیری با لیندین یا مالاتیون سم پاشی کنید. شته: با نیکوتین، لیندین یا مالاتیون در صورت نیاز سم پاشی کنید.عیوب: عمر آن کوتاه است. شاخه ها شکننده اند. ریشه ها تهاجمی می باشند و به دنبال آب به لوله های آب ،فاضلاب و سایر تأسیسات حمله ور می شوند.***Salix alba vitellina بید مجنون ساقه زرد به تراکم S.babylonicaنبوده، سیستم ریشه ای آن نیز به آن اندازه تهاجمی نیست. بسیار آراسته و دارای شاخه های زرد بسیار درخشان است و به راحتی به عنوان بادشکن یا پوشش به کار می رود.دما : درختان بید مجنون بیشتر به سرمای هوا در زمستان حساس هستند تا گرمای هوا در تابستان. این درختان در مناطقی که سرمای هوای زمستان حداکثر تا 17- درجه است می توانند زنده بمانند و از بین نروند اما دماهای سردتر موجب سرمازدگی و از بین رفتن تمامی درخت خواهد شد.  سرمای بیش از حد گاهی می تواند شکافهایی عمودی بر روی تنه اصلی گیاه ایجاد کند.  همچنین درمکانهایی که زمستان کمتر از 4 درجه نمی شود امکان نگهداری این درخت هست اما باید در طی زمستان نیز آنرا آبیاری کرد.

اسلاید 105: معرفی گیاه- درخت چنار Plane tree درخت چنار Platanus به خانواده Platanaceae تعلق دارد و بومی مناطق مختلفی در نیمکره شمالی است. تمامی درختانی که در این جنس گیاهی قرار دارند درختانی بلند قامت به ارتفاع 50-30 متر هستند و همگی بجز گونه P. kerrii درختانی خزانپذیر می‌باشند و با رسیدن فصل پاییز برگهای آنان خزان می‌کند. پوسته تنه درختان چنار بخصوص در برخی انواع، با گذر زمان و بزرگتر شدن درخت تا حدودی ریزش می کند و به همین دلیل پوست گیاه یکرنگ به نظر نمی‌رسد. در روی تنه، قسمتهای مسن تر که پوست رویین خود را حفظ کرده ‌اند، خاکستری رنگ  هستند و می‌توانند بعد از مدتی حالتی چوب پنبه ای نیز بیابند . اما رنگ نواحی که پوست آنان ریزش کرده است به رنگ سبز-خاکستری می باشد.  برگهای چنار دارای بریدگی‌هایی هستند که شکل زیبایی به برگ داده است و برگهای این درختان یکی از منابع مناسب تولید خاک برگ برای مصارف باغبانی است . سطح رویین و زیرین برگها پوشیده است کرک است (سطح زیرین کرکهای بیشتر ) و برگهای جوان نسبت به برگهای بالغ به طور کل از کرکهای بیشتری برخوردار هستند.درختان چنار گل نیز تولید می کنند اما ریز و غیرقابل توجه هستند.

اسلاید 106: گلهای نر و ماده از هم جدا اما بر روی یک پایه (یک درخت) قرار می‌گیرند. بنابراین اگر شما موفق به پیدا کردن و جدا کردن گل از درختان چنار شدید بدانید که این گلها یا نر هستند و یا ماده . زمان شکل گیری گلها در فصل بهار است و گلهای نر بعد از انجام عمل گرده افشانی از درخت ریزش می کنند اما گلهای ماده باقی می مانند تا میوه و بذر تولید کنند. میوه درختان چنار شکل جالبی دارد و شبیه یک توپ کوچک اما خار دار است. این توپ کوچک 4-2.5 سانتیمتر قطر دارند و هر یک حاوی چند صد بذر هستند. سرشاخه های درختان چنار در نزدیکی فصل بهار نیاز به نور مستقیم آفتاب دارند.

اسلاید 107: نیازهای محیطی آبیاری: درختان چنار از اینکه همیشه مقداری رطوبت دریافت کنند ، بسیار خوشنود و خوشحال خواهند شد! البته و بخصوص گیاهان بالغ چنار نسبت به خشکی خاک تا حدودی مقاومت دارند اما به هر حال خشکی خاک را دوست ندارند و رشد خوبی نیز در خاکهای خشک نخواهند داشت . در چنین شرایطی دچار زردی و ریزش زودهنگام برگ می شوند.  بنابراین درسالهای اولیه کاشت این درختان می بایست نسبت به آبیاری منظم درختان جوان دقت کرد تا به خوبی رشد کرده و سیستم ریشه‌ای خود را در زیر خاک بگسترانند تا در آینده بتوانند از قسمتهای مختلف خاک رطوبت مورد نیاز خود را تهیه کنند. بنابراین بعد از کاشت نهال‌ها و به خصوص در سال اول و حتی دوم رشد و توسعه درختان جوان ،می‌بایست هر هفته نسبت به آبیاری آنان اقدام کرد. توجه کنید که ریشه های درختان چنار به طور کل به خوبی در خاک پراکنده و گسترده می‌شوند و ریشه های این درختان قوی هستند به همین دلیل اگر نزدیک به تاسیسات ساختمانی (همانند لوله های فاضلاب و یا چاه های آب ) کاشته شوند امکان آسیب رساندن به این تاسیسات وجود دارد. فاصله مناسب برای اینکه هیچ خطری ریشه های این گیاه ، تاسیسات شهری و ساختمانی را تهدید نکند حدود 15 متر تا مکان قرار گیری تاسیسات است. 

اسلاید 108: نور: درخت چنار برای رشد مناسب نیاز به مکانی با نور مستقیم آفتاب دارد. به طور کل این گیاه در مکان سایه رشد خوبی ندارد و حتما باید از آفتاب مستقیم بهره مند باشد. به طور کل جوانه های موجود بر روی شاخه‌های چنار بخصوص جوانه هایی که از فعالیت آنان شاخه ها  و ساقه های جدید می روید، در صورت حضور نور مستقیم آفتاب رشد می‌کنند. به همین دلیل درختان چناری که در شرایط نوری نامناسبی کاشته شوند، به طور کل رشد خوبی ندارند و تاجی کوچک و ضعیف خواهند داشت.دما:  اگرچه انواعی از این درختان نیز وجود دارند که سرما را تا 40- درجه سانتیگراد دوام می‌آورند اما برای انواعی که در محیط های شهری کاشته می شوند و بیشتر از سایر گونه ها شناخته شده هستند ، حداکثر سرمای زمستانی که آنان قطعا آسیب نمی‌رساند حداکثر 23- درجه سانتیگراد است.  همچنین جوانه های فعال و بیدار این درخت نسبت به سرما و یخبندان دیررس بهار حساس هستند و از بین می روند.  گرمای هوا برای این گیاهان مشکلی ایجاد نمی کند اما به طور کل این درختان در شهرهایی که تابستانهای گرم ومرطوب دارند عملکرد خوبی ندارد و مناطقی را که تابستانهایی خنک را دارند ترجیح می دهد. اما به هر حال گرمای هوای تابستانی را تا 40-35 درجه به خوبی تحمل می کند.

اسلاید 109: خاک: درختان چنار نسبت به خاک سختگیر نیستند و اگر آب مورد نیاز آنها تامین شود ، در هر نوع خاکی رشد می کنند. اما نباید فراموش کرد که خاک نیز می‌بایستی زهکشی خوبی داشته باشد تا ریشه ها بتوانند تنفس کنند. برای کاشت درختان جوان و نهالهای چنار بهتر است که گودالی را با ابعاد یک متر (عرض و طول و ارتفاع) تهیه کرد و هنگام کاشت نهال برای زیر آن و پر کردن گودال از مخلوط خاک برگ+شن +خاک معمولی برای پرکردن آن بکارگرفت. فاصله کاشت نهالها از یکدیگر نیز حداقل 5 متر است. اگرچه درختان چنار وجود رطوبت در خاک را دوست دارند اما این به معنی خیس بودن خاک و ماندگار بودن رطوبت در آن نیست. بلکه همانطور که اشاره کردیم خاک علاوه بر داشتن رطوبت مناسب از زهکشی خوبی نیز باید برخوردار باشد. همچنین خاکهای کم عمق مناسب کاشت این گیاهان نیست بلکه خاک می بایست از عمق مناسبی برخودار باشد. همچنین خاکهای آهکی بخصوص اگر بافت سبکی نیز نداشته باشد برای این درخت نامناسب است و مشکلاتی از جمله خزان زودرس آنها (زرد شدن زودتر از موعد و قبل از فرارسیدن فصل پاییز) می شود. درختان چنار به تهویه مناسب خاکی مخصوص برای ریشه های جوان و سطحی خود نیاز دارند برای همین اگر در طی سال بخصوص در فصول پاییز و یا اوایل بهار خاک پای آنها نرم شود و از خاک برگ تازه و یا کود پوسیده دامی استفاده شود و با خاک پای گیاه مخلوط شود، به رشد گیاه کمک خواهد شد. متاسفانه امروزه در محیط شهری شاهد پوشانده شدن اطراف تنه گیاه با سنگ و سیمان و یا آسفالت هستیم و این مسائل از جمله کارهایی است که انجام تهویه در خاک اطراف ریشه های این گیاه را برای این درختان نامساعد و نامناسب می کند و این مسئله ،به خزان زودهنگام این درختان کمک می کند. بهترین راه پوشاندن اطراف یک درخت چنار استفاده از آجرها و یا سنگهایی است که از هم فاصله داشته باشند.

اسلاید 110: تکثیر: کاشت قلمه یکی از راه های تکثیر این گیاه است. قلمه از شاخه  یک ساله به طول 30 سانتیمتر در ماه های زمستان گرفته می شود. برخی از پرورش دهندگان این قلمه ها را در طی دی و بهمن ماه تهیه می کنند سپس آنها را به مدت یک ماه در زیر ماسه به شکل افقی و در فضای آزاد (البته به دور از خطر یخ زدگی و ریزش برف و باران) نگهداری می کنند  و سپس در اسفند و یا فروردین کاشته می شود. برخی نیز در همان اواخر زمستان نسبت به تهیه و کاشت مستقیم قلمه ها اقدام می کنند. خاک کاشت می تواند مخلوطی از خاک برگ+شن باشد. حداقل یک سوم طول قلمه ها در بستر کاشت فرو می رود. کشیدن پلاستیک روی قلمه ها ، گذاشتن آنها در مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب و دمای حدود 18 درجه به ریشه زایی قلمه این گیاهان کمک می کند. 

اسلاید 111: آفات و بیماری: از آفات این درختان می توان به شته ، شپشک های گیاهی ، کنه تار عنکبوتی و سن توری اشاره کرد. آنتراکنوز یکی از بیماری های قارچی این گیاهان است که موجب بدشکل شدن برگها و از بین رفتن برگها بخصوص برگهای جوان ، ساقه های کوچک و گاهی شاخه های بزرگتر می شود. این بیماری در بهار که بخصوص هوا مرطوب است بیشتر شیوع می یابد.بر روی برگها نواحی قهوه ای رنگ بزرگی شکل میگیرد  و برگ حالتی خشکیده می یابد. بیماری قارچی دیگر با نام بیماری ماساری Massaria شناخته می شود که بخصوص در مناطقی که تابستانهای گرم دارند مشکلاتی از قبیل سرخشکیدگی شاخه ها و افتادن زودهنگام آنان را به دنبال دارد. کپک پودری بیماری دیگر است که اکثر نواحی جوان و همچنین پاجوشهای گیاه را گرفتار می‌کند. بیماری آلمانی نارون که در واقع نوعی بیماری قارچی است و اکثرا درختان نارون را گرفتار می کند و در درختان چنار نیز می تواند مشکلاتی را ایجاد کند. سوختگی برگی باکتریایی نوعی بیماری باکتریایی است که موجب خشکیدگی و بروز نواحی سوخته بر روی برگها و ریزش آنها ، قهوه ای شدن برگهای جوان و نابالغ و نیز زوال تدریجی درخت می‌شود.

اسلاید 112: انواع آبپاشها : v   آبپاشهای قابل حمل : آبپاشهای قابل حمل به یک شیلنگ متصل می شوند . این شیلنگ آب پر فشار را برای به حرکت در آوردن دنده ها که باعث چرخش می شوند حمل می کند آب در نهایت روی چمن پاشیده می شود . از یک ریسمان که به یک تکه چوب بسته شده و کمی در زمین فرو رفته برای جلوگیری از حرکت آبپاش کمک گرفته می شود . آبیاری با این روش آبیاری کاملی است اما کندی عملیات و آبیاری بیش از حد از معایب این سیستم می باشد .v   آبپاشهای نوسانی : آبپاش نوسانی شامل یک لوله فلزی دارای حفره های ریز می باشد که به کندی از سمتی به سمت دیگر می چرخد و در این حالت یک سطح مربع شکل از چمن را زیر پوشش قرار می دهد . تنظیم دستگاه می تواند به صورتی انجام گیرد که بتواند مربعی کامل ، نصف مربع یا یک چهارم مربع را پوشش دهد . مکث آبپاش در هر دو انتهای مسیر آبپاشی باعث می شود که این مناطق بیشتر از مناطق میانی آب دریافت کنند . در حالت ربع مربع قسمت اعظم آب در حوالی آبپاش و قسمتهای خارجی سطح مشخص شده پراکنده می شود . بنابراین در این آبپاشها یک بی نظمی به صورت آبیاری بیش از حد نواحی انتهایی مسیر و آبیاری کمتر قسمتهای میانی رخ می دهد .

اسلاید 113: v   آبپاشهای دورانی : آبپاشهای دورانی شامل بازویی می شود که در اثر فشار آب در یک ناحیه به صورت دورانی می چرخد . این آبپاشها آب را به صورت مختلفی روی چمن پراکنده می کنند . فشار کافی و متناسب آب برای ایجاد یک پوشش مؤثر لازم می باشد . اگر فشار آب بیش از حد بالا باشد باعث پراکنده شدن آب به نواحی خارجی تر می شود . در صورت پایین تر از حد بودن فشار آب نیز بیشتر آب در نزدیکی آبپاشها پراکنده می شود .v   آبپاشهای چرخنده : آبپاشهای چرخنده آب را با فشار زیاد در یک الگوی دایره ای پراکنده می کنند . یک قطعه فلزی با قرار گرفتن متناوب در مسیر آب ، جریان را قطع و وصل می کند که باعث یکنواختی پراکندگی آب می شود . آبپاشهای چرخنده پوشش مؤثر و مناسبی ایجاد می کنند و می توان آنها را برای پوشش دادن قسمتی از یک دایره نیز تنظیم کرد .

اسلاید 114: v   لوله های تراوا : این لوله ها به گونه ای طراحی شده اند که شکافها یا سوراخهای ریزی روی یک طرف این لوله های تخت به صورت منظم تعبیه شده است . آب تحت فشار به صورت جریان ملایمی در جهت های مختلف به منظور ایجاد یک پوشش تا حد امکان از سوراخها خارج می شود . پراکنش یکنواخت آب به وضعیت سوراخها بستگی دارد زیرا پس از ساعتها استفاده ممکن است بعضی از سوراخها گشادتر شوند . زاویه خروج اب اغلب به نحو پهن شدن لوله بر روی زمین بستگی دارد . فشار به سرعت در طول لوله کاهش پیدا می کند به همین دلیل قسمتهای ابتدایی لوله آب بیشتری دریافت می کند اما در عوض الگوی آبیاری به صورت دلخواه قابل تغییر است بطوری که می توان با این سیستم نواحی اطراف درختها و نوارهای غیر مستقیم اطراف باغ را آبیاری نمود .v   آبپاشهای لکه ای : این سیستم معمولاً برای آبیاری نواحی کوچکی که از دسترس آبپاشهای ذکر شده خارج شده اند استفاده می شود . این آبپاشها طراحیهای متعددی دارند که یکی از آنها لوله چرخنده ای است که سوراخهایی روی آن تعبیه شده و الگوی آبپاشی به شکل دایره ای نامنظم ایجاد می کنند .

اسلاید 115: قطره چکان ها : ساختمان قطره چکان ها که جلو فشار آب اضافی را گرفته و در مقابل سرما و گرما مقاوم می باشند. قطره چکان ها انواع مختلفی دارند مانند قطره چکان در روی خط تنظیم شونده تک خروجی و چند خروجی که بر حسب نیاز از آنها استفاده می شود. گاهی در آبیاری قطره ای به جای قطره چکان از آبفشان هم استفاده می شود که انواع مختلفی دارد که عبارتند از : •        مه پاش: که آب را به صورت مه پخش می کند. •         میکروجت: آب را به صورت چندین رشته باریک پخش می کند. •        بابلر: که آب را به صورت فواره مانند پخش می کند.عواملی که باعث گرفتگی قطره چکان می شوند عبارتند از :•        عوامل فیزیکی مانند شن و ماسه•        عوامل شیمیایی مانند رسوبات سولفات کلسیم و منیزیم•        عوامل بیولوژیکی مانند باکتری و جلبک

اسلاید 116: ب) مزایای آبیاری قطره ای :     صرفه جویی در مصرف آب     کاهش هزینه های کاری    امکان آبیاری در اراضی شیبدار و ناهموار    کاهش رویش علف های هرز    افزایش سطح زیر کشت    عدم ایجاد فرسایش خاک    افزایش کیفیت و کمیت محصول    امکان دادن عناصر غذایی همراه با آب آبیاری    کنترل زمان و دور آبیاری

اسلاید 117: ج) انواع قطره چکان : v   قطره چکان چند دهانه ای : برای آبیاری درختان در باغهای میوه اجباراً از قطره چکانهایی که با فشار زیاد تر و با  چند دهانه خروجی آب به پای درخت برسانند استفاده می شود . به هر یک از دهانه ها لوله باریکی وصل شده و آب را تا فاصله چند متری منتقل می نماید بدین ترتیب با 1 یا 2 قطره چکان می توان نسبت به آبیاری یک درخت اقدام نمود . تعداد این خروجی ها از 1 تا 5 متغیر است .v   قطره چکان دکمه ای : این قطره چکانها کوچک بوده و دارای دهانه کوچکی به قطر کمتر از 1 میلی متر هستند . با سوراخ کردن لوله های آبرسانی فرعی این قطره چکانها در آن سوراخها قرار می گیرند . آب از دهانه ورودی داخل قطره چکان شده و پس از طی بدنه از دهانه خروجی آن به سطح خاک می چکد . از مزایای این قطره چکان ارزانی قیمت آن و سرعت نصب و ساده بودن کار با آنهاست .v   قطره چکان با مجرای طولانی : این نوع قطره چکان در مسیر لوله فرعی قرار گرفته و آب از دهانه ورودی وارد قطره چکان شده و پس از طی مسیر مارپیچ طولانی از دهانه خروجی خارج می گردد . عیب عمده این قطره چکان احتمال مسدود شدن مسیر در اثر رسوبات نمکی و یا ذرات جامد معلق در آب می باشد . این قطره چکان قابل تعمیر نبوده و در اثر انسداد مجرا باید با آب اسید شسته و یا تعویض شود .

اسلاید 118: v   قطره چکان صفحه ای :این قطره چکان از چند صفحه منطبق بر هم تشکیل شده بطوری که هر صفحه دارای دیواره عرضی عمود بر صفحات است . آب در مسیر خود این دیواره های عرضی را دور زده و از سوراخ انتهایی به صورت قطره خارج می شود . مجموعه این صفحات روی هم قرارگرفته و به قطره چکان شکل صندوق کوچکی می دهد .د) عواملی که بایستی در انتخاب سیستم آبیاری قطره ای مورد توجه قرار گیرد :1- خاک : v    بافت خاک و نفوذ پذیری : مناسب ترین بافت برای روش آبیاری قطره ای بافت متوسط ( لوم ) می باشد . دبی قطره چکان مورد استفاده در این نوع خاک می تواند بین 2 تا 8 لیتر در ساعت تغییر نماید . در بافتهای سنگین ( رسی ) به علت کمی نفوذ پذیری خاک ( کمتر از 5 میلی متر در ساعت ) و همچنین در بافتهای سبک ( شنی ) به علت زیادی نفوذ پذیری خاک ( بیشتر از 30 میلی متر در ساعت ) استفاده از قطره چکان با دبی کم ( حداکثر دبی نقطه ریزش آب 2 لیتر در ساعت ) توصیه می گردد .

اسلاید 119: v    شوری و قلیائیت خاک : استفاده از سیستم آبیاری قطره ای در شرایط شور بودن خاک که در آن هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک بیشتر از 4 دسی زیمنس بر متر است و همچنین در شرایط قلیایی بودن خاک که در آن هدایت الکتریکی عصاره اشباع کمتر از 4 دسی زیمنس بر متر و اسیدیته گل اشباع بیشتر از 8 می باشد ، قبل از انجام عملیات آبشویی در شرایط شوری خاک و افزایش مواد اصلاحی و آبشویی در شرایط قلیایی بودن توصیه نمی گردد . لازم به ذکر است ضوابط فوق برای گیاهان حساس می باشد ، برای گیاهان غیر حساس ارقام ارائه شده قابل تعدیل است .v    وجود لایه محدود کننده در پروفیل خاک : در صورتی که در عمق حداکثر ریشه دوانی خاک لایه محدود کننده غیر قابل نفوذ برای ریشه و آب و یا لایه های گچی و آهکی وجود داشته باشد بایستی قبل از احداث سیستم آبیاری قطره ای و کاشت نسبت به اصلاح آن اقدام گردد .v    شیب و توپوگرافی :در شیبهای بیشتر از 10 درصد استفاده از قطره چکان با دبی کمتر از 4 لیتر در ساعت توصیه می گردد . در شیبهای خیلی تند بیش از 25 درصد ایجاد شیارهایی در طول ردیفهای کشت که معمولاً در روی خطوط تراز  کشت می شوند جهت استقرار لوله های فرعی ضروری است . وقتی توپوگرافی زمین دارای پستی و بلندیهای زیاد و نامنظم باشد تهیه نقشه توپوگرافی با خطوط تراز نیم متری جهت طراحی هیدرولیکی شبکه لازم است .

اسلاید 120: 2- آب و هوا :v    میزان بارندگی و قدرت تبخیر کنندگی هوا : معمولاً سیستم آبیاری قطره ای در کلیه اقلیمهایی که در آنها میزان بارندگی تکافوی نیاز آبی کیاه مورد کشت را نمی دهد قابل اجراست . از نظر اقتصادی کاربرد این سیستم در شرایط خشک و نیمه خشک بیشتر از مناطق مرطوب مقرون به صرفه خواهد بود .v    سرعت باد : سرعت زیاد باد ( تا حدی که به رشد گیاه لطمه نزند ) عامل محدود کننده ای در انتخاب سیستم آبیاری قطره ای نمی باشد . فقط در باغات و در سرعتهای بیشتر از 5 متر در ثانیه احداث باد شکن و همچنین تخصیص قطره چکانهای بیشتر برای هر درخت و افزایش دور آبیاری ( جهت توسعه دادن به رشد ریشه )توصیه می گردد .v    عوامل گیاهی : آبیاری قطره ای برای کلیه محصولات باغی ، جنگل کاریها و گیاهان زراعی و صیفی جات که به صورت ردیفی کشت می شوند قابل توصیه است و برای زراعتهایی که به صورت متراکم کشت می شوند معمولاً از نظر اقتصادی استفاده از این سیستم توجیه پذیر نمی باشد .

اسلاید 121: هرس:هرس به معناى بريدن و كوتاه نمودن شاخه‏هاى درختان و درختچه‏هاست. اين كار باعث تقويت نهال گشته و عمر آن را طولانى مى‏كند. به وسيله هرس مى‏توانيد درختان را هر طور كه مايليد با سليقه خودتان فرم بدهيد تا شكل مناسب پيدا كنند.بسيارى از شاخه‏هاى درختان در كنار يكديگر رشد مى‏كنند. در اين صورت ممكن است به هم بپيچند و براى ساير شاخه‏ها ايجاد مزاحمت كنند. از دو شاخه مجاور هم يكى را كه ضعيف‏تر از ديگرى است يا در قسمت داخل قرار گرفته حذف كنيد. همه شاخه‏ها بايد امكان استفاده از نور و هواى كافى را داشته باشند. بعضى از شاخه‏ها از تنه درخت خارج شده و به صورت عمودى رشد مى‏كنند. اين شاخه‏ها كه اصطلاحا (نَرَك) گفته مى‏شوند حذف كنيد. حذف كليه پاجوشها و شاخه‏هاى نرك به رشد بهتر و تقويت درخت كمك مى‏كند. هر قدر شاخه‏هاى جانبى نهال بيشتر هرس شود تنه اصلى بهتر رشد نموده و درخت، بلندتر خواهد شد. براى اينكه درخت كوتاه گشته و گسترش جانبى پيدا كند قسمتى از بالاى تنه اصلى را قطع كنيد.

اسلاید 122: در درختان خزان‏پذير، هرس را از سال اول شروع كنيد. در سال اول فقط دو بازو روى تنه اصلى نگهدارى نموده و بقيه شاخه‏ها را حذف كنيد. سال بعد به اندازه يك سوم از طول قسمت تازه رشد كرده را قطع كنيد. همچنين كليه شاخه‏هايى را كه از كنار يكديگر عبور نموده‏اند، شاخه‏هاى بيمار و آفت‏زده و قسمتهايى را كه مورد تهاجم سوسكهاى چوبخوار قرار گرفته‏اند، ببريد. زمان مناسب:اواخر پاييز يا اواخر زمستان، زمان مناسبى براى هرس درختان و درختچه‏هاست. اگر تا پايان پاييز يا اوايل زمستان فرصت كافى براى اين كار نيافتيد، اواخر زمستان قبل از بيدار شدن درخت از خواب زمستانه به اين كار اقدام نماييد. اصول هرس وتربیت oبطور کلی هرس عبارتست از قطع کامل یا جزیی شاخه ،ریشه ،پوست ،برگ،گل ویا میوه به منظور تحت تاثیر قرار دادن و هدایت نحوه رشد و باروری گیاه o    دلایل و فواید هرس 1 )سلامت گیاه با حذف شاخه های مزاحم ،خشک شده،آفت زده ومریض  2)ایجاد شکل ویژه در تاج گیاه که در فضای سبز جهت تزیین مد نظر قرار می گیرد 3)ایجاد تعادل بین شاخه ،برگ وریش 4) جوان ساختن درختان مسن شکل های که در فضای سبز بیشتر کاربرد دارد oالاچیق سازی oحاشیه سازی oشکل سازی oشکل هرمی

اسلاید 123: هرس درختان و درختچه‏هاى زينتى: هدف از هرس در گياهان زينتى ، تربيت شاخه‏ها و ايجاد فرم مناسب است. مثلاً درختان بالا رونده را لازم است طورى هرس كنيم كه به قيم يا داربست تكيه زده و در مسير خود بالا بروند.با قطع نوك شاخه‏هاى شمشاد آنها را صاف و يكدست كنيد و به درختان سوزنى‏برگ، فرم دلخواه بدهيد. بسيارى از سوزنى‏ برگها قابليت طبقه طبقه شدن را دارند. در صورتى كه مايل باشيد مى‏توانيد آن را به شكل مطبق در آوريد.

اسلاید 124: شمشادنام علمی :  Buxus sempervirens  زمان هرس: بهار، پاییز  ۲- جوالدوزک نام علمی :  Catalpa speciosaزمان هرس: آخر تابستان،زمستان ۳- سدرنام علمی :  Cedrusزمان هرس:تابستان  ۴- ارغواننام علمی : Cercisزمان هرس:زمستاننحوه هرس: هرس این درخت بسته به نوع فرم آن می تواند بدون هرس و تنها با قطع اجباری شاخه های خشک به صورت گلدانی و باز باشد و یا با هرس شاخه زنی می توان تاج آن را انبوه و کروی ساخت. 

اسلاید 125: ۵- افرانام علمی : Acerزمان هرس:زمستان  6- عرعرنام علمی : Aillanthusزمان هرس: زمستان،تابستان  ۷- ابریشمنام علمی :  Albizziaزمان هرس: بهار  ۸- زرشکنام علمی :  Berberisزمان هرس:زمستان،تابستان  ۹- دم موشینام علمی :  Buddleia davidiiزمان هرس:اواخر زمستاننحوه هرس: یا شاخه اصلی را در زمستان از قسمت های داخلی حذف نمود(هرس نسبتا شدید)تا گیاه تحریک به رشد دوباره گردد. 

اسلاید 126: ۱۰- به ژاپنینام علمی :  Chaenomelesزمان هرس:تابستان،زمستان ۱۱- شبه سرونام علمی :  Chamaecyparis lawsonianaزمان هرس:تابستان  ۱۲- گل یخنام علمی :  Chimonanthus praecoxزمان هرس:بهار ، تابستان ۱۳- درخت پر نام علمی :  Cotinus coggyriaزمان هرس:تابستان

اسلاید 127: ۱۴- شیر خشتنام علمی :  Cotoneasterزمان هرس:بهار،تابستان،زمستان ۱۵- سرو نام علمی :  Cupressusزمان هرس:بهار و تابستان ۱۶- گل طاووسینام علمی :  Cytisusزمان هرس:بهار ۱۷- یاس زردنام علمی :  Forsythia زمان هرس:بهار  ۱۸- زبان گنجشکنام علمی :  Franinusزمان هرس:زمستان 

اسلاید 128: ۱۹- لیلکینام علمی :  Gleditsiaزمان هرس:زمستان ۲۰- ختمی درختینام علمی :    Hibiscus syriacusزمان هرس:بهار،تایستان و پاییز ۲۱- یاسمننام علمی :  Jasminum officinalزمان هرس:بهار ،تابستاننحوه هرس: در بهار و تابستان بر حسب زمان گلدهی باید بعد از اتمام دوره گلدهی نسبت به حذف شاخه های  ضعیف اقدام نمود و شاخه های خیلی بلند را تا نیمه کوتاه نمود. ۲۲- سرو کوهی نام علمی :   Juniperusزمان هرس:بهار ،تابستان

اسلاید 129: ۲۳- برگ نونام علمی :  Ligustrumزمان هرس:زمستان ،بهار،تابستان۲۴ – ماگنولیانام علمی :  Magnoliaزمان هرس:تابستاننحوه هرس: بهتر است تا جای ممکن به دلیل التیام زخمهای حاصل از هرس و کندی رشد درخت هرس نشوند ولی در صورت لزوم می توان نسبت به خذف شاخه های نابجا و یا شکسته اقدام کرد. ۲۵- زیتون تلخنام علمی :  Meliaزمان هرس:تابستان ۲۶- توت نام علمی :  Morus sppزمان هرس:زمستان ،تابستان

اسلاید 130: ۲۷- خرزهرهنام علمی :  Nerium oleanderزمان هرس:تابستان ۲۸- نرگس درختینام علمی :  Philadelphusزمان هرس:بهار،تابستان،پاییزنحوه هرس: این درختچه معمولا نیازی به هرس چندانی ندارد و تنها باید هر سه یا چهار سال یکبار در اوائل بهار یا پاییز تعدادی از ساقه های خیلی مسن را از قاعده قطع کنیم.همچنین هرس پنسمان یا چیدن نوک شاخه های تازه روئیده در تابستان باعث جلوگیری از حجیم شدن تاج شده و آنرا متراکم تر می سازد. ۲۹- نوئلنام علمی :  Piceaزمان هرس:بهار ،تابستان۳۰-کاجنام علمی :  Pinus sppزمان هرس:بهار 

اسلاید 131: ۳۱- چنارنام علمی :  Platamus sppزمان هرس:تابستان ،زمستان ۳۲- صنوبرنام علمی :  Populus sppزمان هرس:تابستان ۳۳- پیراکانتانام علمی :  Pyracantha sppزمان هرس:تابستان ،آخر زمستان ۳۴- بلوط نام علمی :  Quercus sppزمان هرس:تابستان،زمستان ۳۵- سماقنام علمی :  Rhusزمان هرس:زمستان

اسلاید 132: ۳۶- اقاقیانام علمی :  Robiniaزمان هرس:تابستان،زمستان ۳۷- بیدنام علمی :  Salix sppزمان هرس:زمستان،تابستان ۳۸- اسپیرهنام علمی :  Spireaزمان هرس:بهار ۳۹- سرو خمره اینام علمی :  Thujaزمان هرس:بهار،تابستان،پاییز۴۰- ناروننام علمی :  Ulmus sppزمان هرس:اواخر تابستان ،زمستان 

اسلاید 133: ۴۱- بداغ نام علمی :  Viburnum sppزمان هرس:بهار،اواسط تابستان ۴۲- مروارید درختینام علمی :  Symphoricarpusزمان هرس:اوائل بهار ۴۳- گز نام علمی :  Tamarix sppزمان هرس:بهار ،تابستان ۴۴- سرخدارنام علمی :  Taxus sppزمان هرس:اواخر بهار،تابستان۱-شمشادنام علمی :  Buxus sempervirens  زمان هرس: بهار، پاییز 

اسلاید 134: مزایای هرس   از مزایایی که عمل هرس می تواند در پی داشته باشد، می توان به حذف شاخه های ناخواسته بدشکل نابجا، خشک و آلوده به بیماری ها؛ توزیع مناسب شاخه ها در کلیه جهات به گونه ای که هوا و نور به میزان کافی در تاج درخت نفوذ کند؛ ایجاد تعادل بین اندام های رویشی و سیستم ریشه؛ متعادل کردن بار میوه در درختان مثمر؛ دادن فرم و اسکلت مناسب به درخت؛ شکل سازی و فرم دادن به گیاهان زینتی نظیر انواع سروها، شمشاد ها, چنار , بید مجنون ,  نارون چتری و...؛ محدود کردن رشد گیاه برای تسهیل عملیات باغی و جوان ساختن درختان مسن از طریق حذف شاخه های پیر و تحریک گیاه برای تولید شاخه های جدید اشاره کرد.آشنایی با روشهای هرس درختان و گلهای زینتی:هرس را می توان از نظر زمان،شدت عمل و هدف مورد نظر به صورتی که ذکر میشود،تقسیم بندی کرد:

اسلاید 135:

اسلاید 136: الف) هرس خواب یا زمستانه یا خشک: از موقع ریخته شدن برگها تا بیدار شدن درختان امکان پذیر است.در باغات وسیع برای اینکه هرس به موقع در تمام باغ انجام شود،اوایل پاییز کار هرس را شروع میکنند.لیکن در مناطق سردسیر در این فصل،هرس درختان خطر سرمازدگی شاخه ها را دربردارد.پس اواخر زمستان که هوامناسب است بهترین موقع برای هرس درختان میوه است.البته بسته به نوع درخت و شرایط آب و هوایی منطقه،زمان هرس زمستانه متفاوت است.مثلا به دلیل حساس بودن هلو نسبت به سرما،این گیاه اواخر زمستان هرس میشود.در حالیکه درخت سیب را میتوان در اوایل زمستان هرس کرد.همچنین در مناطق سردسیر،هرس زمستانه در اواخر زمستان و در مناطق گرمسیر در اوایل زمستان انجام میشود.هرس فرم،هرس ریشه و حذف شاخه های خشک و بیمار و آفت زده در این محدوده زمانی انجام میگیردزمان هرس درختان زینتی در زمستان1-    هرس زمستانه(هرس سیاه یا هرس خواب)این نوع هرس را باید پس از خزان کامل گیاه وزمانی که رکود زمستانی گیاه اغاز می شود انجام داد. در صورت وجود سرمای شدید در منطقه بهتر است هرس زمستانه به تاخیر افتاده و در اواخر فصل خواب انجام شود . در این زمان حرکت شیره پرورده بسیار کند می باشد و مواد غذایی در تنه درخت ذخیره می شود و مشکل خاصی برای گیاه به وجود نمی اید.ب) هرس تابستانه یا سبز: پس از هرس زمستانه فعالیت گیاه آغاز میشود و اعضای مختلف درخت رشد و نمو خود را از سر می گیرند.در طول دوران رشد و نمو،اندامهای زائد و بدون مصرف و مزاحم نیز در بعضی از درختان رشد کرده و مقدار زیادی از انرژی موادغذایی در درخت را صرف نشو و نمای خود میکنند و در نتیجه درخت ضعیف میشود.از اعضای مهم میتوان پاجوشهایی که اطراف ریشه و یا ساقه و تنه به وجود می آیند را نام برد که بوسیله هرس سبز بایستی نسبت به قطع آنها اقدام کرد.هرس سبز را بر روی شاخه هایی که رشد و نمو آنها در اواسط تابستان برای برخی از واریته ها و یا اوایل پاییز (برای واریته های دیگر)به پایان رسیده است،انجام میدهند . تجربه نشان داده است که عملیات هرس تابستانه روی شاخه بهتر است در اواسط تابستان انجام شود؛زیرا در این موقع از سال مواد ذخیره ای درخت به مصرف رسیده و موقع ذخیره سازی موادآلی در اندامهای آن است.هرس برگ،گل،ریشه،میوه و حذف نرک ها و پاجوشها،ایجاد زخم روی پوست ساقه و قطع انتهای شاخه های سریع الرشد از عملیات هرس تابستانه هستند.هرس سبز باعث حذف قسمتی از شاخ و برگ های درخت شده و به این ترتیب تهویه گیاه را تسهیل می نماید.در این صورت برگها و اعضای مختلف گیاه می توانند از نورخورشید حداکثر استفاده را بنمایند.

اسلاید 137: زمان هرس درختان زینتی در تابستانهرس تابستانه (هرس سبز )این نوع از هرس در فصل رشد انجام می شود و شامل حذف شاخه و یا سر شاخه های خشک بیمار، نرک ها ، پاجوش ها و حذف گلها و میوه ای خشکیده ( به منظور تحریک تولید مجدد گل ومیوه) ، ایجاد پرچین و شکل دهی (Topiary) می باشد. البته در زمانهایی که آفتاب سوزان است بهتر است در ماههای تیر و مرداد این نوع هرس در قسمت تاج درخت انجام نشود.هرس تابستانه ترجیحا سبک و خفیف انجام می شود. انواع هرس (از نظر شدت هرس) : از این نظر،هرس به سه نوع ضعیف،شدید و متوسط تقسیم میشود.اگر پس از هرس مقدار شاخه باقیمانده کمتر از شاخه حذف شده باشد هرس را شدید و برعکس حالت فوق هرس را ضعیف می گوییم.در صورتیکه مقدار شاخه حذف شده تقریبا برابر با مقدار شاخه باقیمانده باشد هرس از نوع متوسط است.شدت هرس بسته به نوع درخت (عکس العمل درختان مختلف در مقابل شدت هرس بسیار متفاوت خواهد بود)، سن درخت ، چگونگی هرس در سالهای گذشته، مسائل ترافیکی، محل استقرار درخت (ریفوژ، پارک، مجاورت با ساختمان های مرتفع و ...) متفاوت خواهد بود. بطور کلی بسته به وضعیت موجود تاج درخت و هدف از اجرای عملیات هرس، نوع حذف و یا سرزنی شاخه ها متفاوت خواهد بود و با روش های ذیل انجام می شود.

اسلاید 138: هرس ریشه: اگر میزان شاخ و برگ در اثر هرس یا حمله آفات و بیماریها کم شود ولی حجم ریشه ثابت باقی بماند، در فصل رشد گیاه تولید شاخ و برگ فراوان میکند که این شاخه ها اغلب نرک هستند.برعکس اگر میزان ریشه از میزان شاخ و برگ کمتر شود رشد رویشی گیاه محدود شده و گیاه زودتر به بار می نشیند . در این حالت عمر درخت کوتاه خواهد شد.پس در موقع هرس ریشه باید دقت کنید که از هرگونه عدم تعادل بین ریشه و شاخ و برگ جلوگیری به عمل آید. جهت جوان کردن درخت مو از هرس ریشه استفاده میکنند همچنین اندازه و رشد درخت سیب را با هرس ریشه محدود می سازند . هرس برگ: در مناطقی که نور کم و رطوبت هوا زیاد باشد، برای خوش رنگتر و قوی شدن میوه،می توانیم مقداری از برگها را به روش شیمیایی ویا فیزیکی هرس کنیم. چون برگ محل تبدیل شیره خام به شیره پرورده است،باید دقت کنيد که از هرس شدید خودداری شود.

اسلاید 139: نگاهی بر هرس گیاهان زینتیدر هرس گیاهان زینتی هدف فرم دهی و در بوته های گل دهنده،تولید گلهای بیشتر و یا مرغوبتر است. مثلا هرسی که در گل گلسرخ صورت میگیرد بیشتر جهت تولید گل مرغوب و با کیفیت تر میباشد و یا هرسی که بر روی ترون انجام میشود،جهت فرم و شکل دهی میباشد. جهت فرمدهی به گیاهان زینتی به این صورت عمل می کنند: هر بهار شاخه های زیادی را که سبب می شوند گیاه از صورت مطلوب خارج گردد و جوانه های زیادی را حذف می کنند و اگر در وسط گیاه نقاط خالی میباشد که باید پر شود می گذارند تا جوانه های آن نقطه نمو کرده و بلند شوند و هرساله این عملیات را جهت گیاهان زینتی چندساله باید انجام داد.در گلکاری دو نوع هرس صورت میگیرد:1-    هرس چوبی: روش کار به این شرح است: شاخه های کهنه و چوبی شده را برای اینکه به بوته شکل خاصی بدهند تا آنرا تحریک به نمو شاخه های نو نمایند قطع و می چینند. این هرس را همه موقع ولی بیشتر در اواخر زمستان و نزدیک بهار انجام می دهند. هرس شاخه های کهنه همانطور که گفته شد برای دادن اشکال مختلف هندسی به بوته ها مانند: هرم،مخروط،کره و ....و یا حذف شاخه های کهنه برای بیرون آمدن شاخه های نو و پرقوت است. که از انها گلهای درشت و جالبی بدست آید(مانند هرس گل سرخ). درختانی که گل آنها روی شاخه های سال قبل می رویند مانند یاس خوشه ای،خرزهره هندی،کاملیا و به ژاپنی را باید بعداز تمام شدن گلهای آنها هرس کرد.

اسلاید 140: 2-    هرس نرم(سبز):هرس شاخه های نرم، عبارت است کوتاه کردن ساقه هاییست که مغز آنها هنوز نرم است. هرس شاخه های نرم را باید همان موقع که بوته مشغول نمو است، یعنی فصل بهار انجام داد. وقتی بخواهید یک شاخه نرم را هرس کنید باید یا آنرا بین انگشت شست و سبابه بفشارید تا یاخته های ان له شده مانع از رفتن شیره گیاه به قسمت بالا شود یا آنکه آنرا با چاقوی پیوند زنی قطع نمایید. نتیجه اینکار آنست که در اثر متوقف شدن شیره گیاه در محل بریده شده از اطراف شاخه، جوانه های جدیدی می روید که بر پرپشت ساختن بوته و شکیل کردن آن کمک میکند.نتیجه دیگر آن درشتتر کردن گل است. اگر می خواهید که گل بوته ای را از حد عادی درشتتر کنید یکی از گلهای آن را روی یک ساقه باقی گذارده و غنچه های دیگری را که اطراف آن روییده هرس کنید(مثل گل داوودی).

اسلاید 141: درختچه های زینتی به آنهایی گفته میشود که از لحاظ ارتفاع  و رشد محدود شده اند محدودیت ارتفاع و رشد درختچه های زینتی به دو دلیل است مصنوعی و طبیعیطبیعی :به دلیل اقلیم و سازگاری آنها نسبت به آن اقلیم و یا مورفولوژی و ساختار طبیعی انهامصنوعی:به دلیل سازگاری بعضی از درختچه ها به هرس و فرم دهی به آنهادرختچه زینتی مانند کاج مشهد به لحاظ اقلیم و طبیعی رشدآن کند و ارتفاع آن کوتاه میباشد اما درختچه یاس هلندی قابلیت هرس و  شکل پذیری دارد به این دلیل کوتاه بوده و درختچه زینتی محسوب میشود بعضی از درختچه های زینتی مانند کاج نانو فوق العاده رشد آنها کند است اما بعضی از آنها مانند لاوسون طلایی دارای رشد سریع میباشند زیباسازی و درختچه های زینتی دو معنی نزدیک به هم و قابل فهم برای همدیگر هستند هرجا که زیباسازی انجام میشود درختچه های زینتی نیز معنی دار و کاشت آنها لازم و ضروری بنظر میرسد و هر جا درختچه های زینتی کاشته شدند محیطی  و منظری زیبا بوجود آورده انداز لحاظ زیباسازی درختچه های زینتی به چند صورت تقسیم بندی میشوند درختچه های زینتی که قابلیت کاشت  در سایه  نیز دارند مانند میخک هندی درختچه های زینتی که قابلیت کاشت در نور ملایم را دارند مانندکاج نوئلدرختچه های زینتی که قابلیت کاشت در نور زیاد نیز دارند مانند زرشک زینتیدرختچه های زینتی که بیشتر در زیباسازیهای مدرن و شیک استفاده میشوند مانند کاج آبییس، کاج نانو ،نوئل آبیدرختچه های زینتی که برای حاشیه کاری و پرچین سبز و رنگارنگ استفاده میشوند مانند انواع شمشاد ،انواع زرشک و بعضی از یاسها 

اسلاید 142: پرچین ها پرچین ها حصاری سبزند که برای حفاظت و تفکیک یا تعیین حدود به کار می روند ،پس این مزیت را دارند که به جای حصار یا دیوار ،در فضای سبز شهری مورد استفاده قرار گیرند پرچین ها معمولا به صورت هرس شده،آزاد ،و وحشی در فضای سبز تعبیه میشوند .

اسلاید 143: به طور كلي گياهان فضاي سبز را از جنبه نوع عملياتي كه بر نگهداري آنها صورت مي گيرد مي توان به 4 بخش عمده تقسيم كرد كه در زير به بررسي شاخص هاي كيفي هر يك از اين بخش ها پرداخته مي شود: 1-چمن:چمن مطلوب داراي خصوصيات زير است. الف:ارتفاع مناسب. ب:رنگ يكنواخت. ج:شادابي و طراوت د:عاري بودن از علف هاي هرز-نظافت 2-درخت و درختچه:درخت و درختچه هاي مطلوب داراي خصوصيات زير مي باشند: الف:عاري بودن از پاجوشها و تنه جوشها  ب:عاري بودن پاي درختان از علف هاي هرز ج:دارا بودن برگها و شاخسارهاي با طراوت  د:عاري بودن از آفات و امراض هـ:ايجاد اشكال و فرمهاي مختلف توسط هرس

اسلاید 144: 3-گلها:باغچه هاي گل مناسب داراي خصوصيات زير مي باشد. الف:گلدهي و رشد مناسب ب:عاري بودن بستر گلكاري از علف هاي هرز ج:عاري بودن از آفات و امراض د:عاري بودن از غوزه هاي گلهاي پير شده و شاخه هاي پير شده. 4-پرچين ها:پرچين خوب داراي خصوصيات زير مي باشد: الف:رشد مناسب ب:داشتن ارتفاع مناسب ج:عاري بودن از علف هاي هرز و آفات و امراض در خصوص مديريت و نگهداري پاركها،و فضاي باز و سبز شهري اولين قدم در مديريت شناسايي منطقه مي باشد. براي اين كار مطالعه تاريخچه، بررسي وضعيت و آمارگيري ناحيه اي و در نهايت جمع بندي اين آمارها با توجه به فاكتورهاي موجود در منطقه بر شناخت كامل بررسي مي شود مؤثر است.در مرحلة بعد بايد نقشه برداري انجام شود و وضعيت اقليم آب،خاك و... به طور كامل بررسي شود. با اين كار نيازهاي گياهان تا حدود زيادي مشخص مي شود.با بررسي نتايج بدست آمده مي توان برنامه فصلي و تقويم زمان براي رسيدگي به كليه موارد موجود(اعم از گياهان، ساختمانها، تأسيسات و...)را تنظيم كرد.همچنين هزينة نگهداري و تأمين نيازهاي كل فضاي سبز را نيز مي توان برآورد نمود. مديريت را بايد جزء مباحثي دانست كه وجود آن در هر فعاليتي ضروري است.در حفاظت و نگهداري از پاركها و فضاي باز به كار گيري روش ها و اصول مديريت در مراقبت از گياهان با توجه به مواجهه با موجودات زنده از اهميت خاص برخوردار است.همچنين فضاي باز و سبز جدا از تأثيري كه بر پايداري محيط زيست دارد موجب سلامت روحي و جسمي انسانها مي شود.توسعه صنايع، گسترش شهرها، افزايش جمعيت انسانها را از طبيعت دور كرده است و او را با مشكلات روحي و جسمي فراواني مواجه نموده است.پاركها تنها مكانهايي هستند كه انسانها مي توانند هيجانات و فشارهاي روحي و رواني خود را در آن تخليه كرده و به آرامش برسند.

اسلاید 145: کود دهی باتوجه به اینکه فضای سبز ما هر ساله یکنواخت و همان گیاه در محل ثابت است نیاز مبرمی به کود دهی دارد کود های اصلی که گیاهان به آن احتیاج دارند عبارتند ازازت ، فسفر،پتاس، کلسیم ،منیزیم وگوگرد و مواد دیگر به مقدار کم مورد نیاز هستند مواد غذای درجه دوم مانند آهن ،روی ،منگنز وغیره را باید تنهادر زمانی که کمبود آن در فضای سبز مشاهده شد اضافه کرد کود های حیوانی دارای ارزش غذایی چندانی نیستند و بیشتر به خاطر بهبود خواص فیزیکی خاک وبالا بردن قدرت نگهداری آب مورد مصرف قرار می گیرند . لذا کود دهی  در زمان بذر پاشی (هر نوع گیاه) بسیار مهم است. زیرا مناسب ترین زمان برای ترکیب مواد ضروری آن  با خاک اطراف منطقه ریشه گیاه مورد نظر می باشد. کود مصرفی مورد نیاز با توجه به آزمون خاک و مشخص شدن نیازهای آن، اضافه می گردد.

اسلاید 146: الف) کود حیوانی مهمترین کاری که این کودها (علاوه بر تأمین عناصر ماکرو المان مورد نیاز گیاه ) انجام می دهند پوک کردن خاک و فضا سازی می باشد و این خاصیت است که بر ارزش غذائی آنها به خصوص در مورد گیاهان پایا ارجحیت دارد. با عمل فضاسازی ، نفوذ آب،  هوا و قطعات گیاهی نظیر برگ به زمین تسهیل می گردد. به مرور زمان قطعات گیاهی پوسیده و به خاکبرگ تبدیل شده و مودا مغذی آن به مصرف تغذیه گیاه می رسد. ب) کود شیمیایی از آنجا که در فضای سبز مقوله آئیش زراعی را نمی توان رعایت نمود، برای داشتن خاکی حاصلخیز استفاده از کود های شیمیائی امری اجتناب ناپذیر است. میزان و نوع کود شیمیائی مورد نیاز با  انجام آزمون خاک هر 2 تا 3 سال یکبار مشخص می گردد.

اسلاید 147:  مهمترین کودهائی که پایه تغذیه ای هر نوع گیاهی هستند کودهای فسفر، ازت و پتاس می باشند. باید دانست استفاده از این کودها علاوه بر مزایای زیاد، معایبی هم دارند. بطور مثال عملکرد کودهای فسفاته کمتر از 25% بوده و بیش از 75% فسفات آن در اثر واکنش با کاتیونهای فلزی خاک، به صورت رسوب و غیر قابل استفاده برای گیاه درآمده و آلودگی زیست محیطی را بهمراه دارند.ج) کود زیستیدر نظام کشاورزی پایدار، کاربرد کودهای زیستی به عنوان مکمل کود های شیمیائی از اهمیت ویژه ای در افزایش تولید و حفظ حاصلخیزی پایدار خاک برخوردار است. اصطلاح کود زیستی به موادآلی حاصل از کود های دامی، بقایای گیاهی(کود سبز) و ریزجانداران باکتریائی و قارچی مفید و مواد حاصل از فعالیت آنها اطلاق می شود.  از جمله این کودها، کودهای زیستی فسفردار می باشند که حاوی باکتریها و قارچ های مفید حل کننده فسفات هستند. ریزجانداران فوق با اسیدی کردن خاک و یا ترشح آنزیم هائی نظیر فسفاتاز، موجب رهاسازی یون فسفات از سایر ترکیبات شده تا به مصرف تغذیه ای گیاه برسند.

اسلاید 148:  در کاربرد کودهای زیستی باید به این نکته توجه داشت که هر ریزجانداری در شرایط فیزیکی خاص از نظر رطوبت، دما و .... فعال می باشد و در محیط هائی که رطوبت خاک قابل کنترل باشد (گیاهان گلدانی) بهتر جواب می دهند. بدیهی است استفاده از این کودها در فضای سبز، به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. کوددادن چمن : چمن به علت چیده شدن مداوم ، آبیاری ، پنجه زنی زیاد و رشد سریع دچار کمبود مواد غذایی می شود که بارزترین نشانه آن زرد شدن برگهای آنها می باشد در این مواقع  برای تقویت چمن و رفع کمبود مواد غذایی در خاک، از کودهای شیمیایی مختلف استفاده می شود.  این کودها شامل : کود ازته، مثل اوره یاکودشکری به مقدار 15 تا 20 گرم در متر مربع از نیمه شهریور تا نیمه مهرماه و کود فسفره ، مثل فسفات دو آمونیوم به مقدار 50 گرم در متر مربع اوایل پاییز مصرف می شود کمبود عناصر غذایی مورد نیاز گیاه نیز عوارض  فیزیولوژیکی مختلفی را در آن ایجاد می کند که به برخی از کمبودهای رایج در ذیل اشاره می کنیم :

اسلاید 149: نیتروژن:نیتروژن یکی از اجزای موجود در پروتئین است که به صورت غذا در گیاه ذخیره می شود. نیتروژن معمولا در بخشهای دیگری از سلول مثل کلروفیل و همچنین در ساختار آمینو اسیدها نیز وجود دارد.علائم کمبود: روشن تر شدن قسمتهای سبز گیاه - تغییر رنگ برگهای پیر به رنگ سبز روشن و علائم شدیدتر رنگ برگ به زردی می گراید و سرانجام موجب مرگ برگ می شود. علائم زیادی: افزایش نیتروژن باعث تولید گیاه پر آب و ضخیم و در نتیجه تغییر رنگ شاخ و برگ به رنگ سبز تیره می شود. همچنین گیاه نسبت به بیماریها و آفات حساسیت زیادی پیدا می کند.افزایش نیتروژن در محصولات میوه ای باعث آسیب شکوفه و گل می شود و کیفیت محصول را کاهش می دهد.بهترین میزان برای یونهای نیترات 75% و برای آمونیوم25% می باشد. در سیستم های چرخه ای 5% آمونیوم از کل نیتروژن کافی است ولی در سیستم های غیر چرخه ای یک درصد بیشتری احتیاج است.

اسلاید 150: افزایش غلضت نیترات باعث کاهش تعداد تارهای کشنده ریشه نیز می شود. اگر منبع اصلی تامین نیتروژن آمونیوم با شد می تواند گیاه را مسموم کند. آثار این مسمومیت در ساقه و برگها توسعه پیدا می کند و برگها به صورت پیاله ظاهر می شوند و همچنین بافت های آوندی خراب می شوند. آمونیوم مانع از عملکرد کلسیم، که برای نگهداری دیواره سلولی لازم است می شود در نتیجه گیاه پژمرده می شود. اگر شاخه های مبتلا شده را از وسط ستون ریشه ای ببریم یک محیط سیاه و فاسد از بافت پیوندی را مشاهده می کنیم.غلظت نیتروژن در اکثر فرمولهای محلول غذایی بین 100 تا 200 mg/l است و نسبت نیترات به آمونیوم در حدود 3 یا 4 به 1 است .منابع نیتروژن عبارتند از : منو یا دی هیدروژن فسفات آمونیوم به عنوان معمولی ترین منبع تهیه آمونیوم می باشد. ولی در کل از نیترات کلسیم ، نیترات پتاسیم و اسید نیتریک برای تهیه نیترات و از نیترات آمونیوم برای تهیه آمونیوم استفاده می شود .

اسلاید 151:  فسفر:میزان فسفر در گیاهان از 0/2 تا 0/5 درصد در ماده خشک تغییر می کند.علائم کمبود: اولین علامت کمبود در رشد دیده می شود و سپس برگهای پیرتر به رنگ زرشکی سیر(ارغوانی) تبدیل می شوند.علائم زیادی: اگر از 1% در ماده خشک بیشتر باشد باعث مسمومیت فسفر می شود. مسمومیت فسفر بر روی سایر عناصر مانند آهن، منگنز و روی تاثیر می گذارد. غلظت فسفر در محلول غذایی: در اکثر فرمولهای غذایی غلظت فسفر بین 30 تا 50 mg/l می باشد. شکل فسفر در محلول غذایی به صورت منو یا دی هیدروژن فسفات است.  پتاسیم:میزان پتاسیم در گیاه 1/25 تا 3 درصد در ماده خشک تغییر می کند.علائم کمبود: کاهش رشد و کلورز حاشیه ای. علائم کمبود پتاسیم مانند سوختگی برگ است به صورتی که در کنار برگها بیشتر است. در اکثر فرمولهای محلول غذایی غلظت پتاسیم در حدود 200 mg/l و به صورت کاتیون است.منابع تهیه پتاسیم: نیترات پتاسیم - سولفات پتاسیم یا کلرید پتاسیم

اسلاید 152: کلسیم:میزان کلسیم در گیاهان در حدود 0/5تا2% در ماده خشک است.علائم کمبود: کمبود کلسیم که در برگها به رنگ قهوه ای و یا سیاه ظاهر می شوند و حاشیه برگها نیز در هم فرو می روند. یکی دیگر از تاثیرهای کمبود کلسیم مرگ و پوسیدگی شکوفه و گل است.علائم زیادی: باعث کمبود کاتیونهای مهم مثل پتاسیم و منیزیم می شود. غلظت کلسیم در اکثر محلول های غذایی در حدود 200 mg/l می باشد.مهمترین منابع تهیه کلسیم در محلول غذایی نیترات کلسیم می باشد. در صورتی که حلالیت در آب کم باشد می توان از سولفات کلسیم به عنوان یک منبع تکمیلی استفاده کرد. منیزیم:میزان منیزیم در گیاه باید حدود 0/5تا 0/2 درصد باشد. منیزیم در ساختار کلروفیل موجود است.علائم کمبود: کلروز داخلی برگهای پیر. غلظت منیزیم حدود 50 mg/l و به شکل +mg2 در محلول غذایی است. منبع تهیه منیزیم سولفات منیزیم است.

اسلاید 153:  گوگرد:حجم گوگرد در گیاهان در حدود 0/15 تا 0/5درصد در ماده خشک است.علائم کمبود گوگرد شبیه نیتروژن است به صورتی که تمام گیاه به رنگ سیز روشن تغییر می کند. غلظت گوگرد در بیشتر محلول های غذایی 50 mg/l است. نمک های سولفات پتاسیم، منیزیم و آمونیوم از مهمترین منابع تهیه گوگرد است. عناصر کم مصرف بر:غلظت مناسب بر در حدود 50 تا 10 mg/l در ماده خشک است. علائم کمبود: کاهش رشد و آسیب قسمتهای فوقانی گیاه و ریشهعلائم زیادی : بی رنگی و لکه دار شدن حاشیه برگها و همچنین مرگ حاشیه برگهاغلظت بر در انواع محلولهای غذایی در حدود 0/3 mg/l می باشد. اسید بوریک یکی از منابع تهیه بر است. کلر:غلظت کلر در برگها حدود 0/15 درصد است. میزان بیش از 0/1 برای اکثر میوه جات زیاد خواهد بود. علائم کمبود: ازدیاد نمک در محیط - علائم مسمومیت سوختگی برگها یا حاشیه آنها و همچنین زردی بی موقع برگها است.

اسلاید 154: برخی از منابع تامین کلر عبارتند از : کلرید پتاسیم یا کلرید کلسیم - اگر غلظت کلر در محلول زیاد باشد مانع از جذب یونهای دیگر مانند نیترات می شود. مس:میزان مطلوب مس در حدود 10 تا 2 mg/l در (ppm) ماده خشک است. مس در فتوسنتز و همچنین در ترکیب پروتئین کلروپلاست نقش دارد. مس بعنوان یک آنزیم فعال کننده شناخته می شود.علائم کمبود: توقف رشد گیاهان و کلروز برگهای پیر از علائم کمبود مس است . همچنین در رشد محصولات میوه ای  تاثیر می گذارد و محصولات آنها از حالت طبیعی کوچکتر هستند.غلظت مطلوب در محلول غذایی 0/001 تا 0/01  mg/l می باشد. میزان بیشتر از 4 mg/l در محلول غذایی باعث شیوع بیماری های قارچی می شود.منبع تهیه مس سولفات مس می باشد. آهن:میزان مناسب آهن در اکثر محصولات حدود 50 تا 100 mg/l در (ppm) ماده خشک است.علائم کمبود: کم شدن رنگ سبز گیاه بدلیل کاهش کلروفیل. تفاوت علائم کمبود آهن با منیزیم در این است که کمبود آهن ابتدا در برگهای جوان ظاهر می شود ولی منیزیم در برگهای پیر زودتر مشاهده می شود.

اسلاید 155: منابع تهیه:FeEDTA به عنوان معمولی ترین منبع و آهن های دیگر به صورت مرکب هستند. مثل سولفات آهن، فسفات آهن که شکل های غیر آلی آهن هستند و سیترات آهن و تارتارات آهن که دو شکل آلی آهن هستند. منگنز:میزان مطلوب منگنز در میوه جات حدود 100 تا 20 mg/l در (ppm) ماده خشک است.علائم کمبود: در برگهای جوان به شکل یک کلروز داخلی و میانی نمایان می شود.علائم زیادی: به صورت نقاط قهوه ای در بعضی از برگهای پیر و یا لکه های سیاه رنگ روی شاخه و میوه ظاهر می شود.این علائم در کمبود آهن نیز مشاهده می شوند که برای اطمینان یک تجزیه گیاهی لازم است.غلظت منگنز در حدود 0/5 تا 1 mg/l در (ppm) در گیاه وجود دارد و برای تهیه آن از سولفات منگنز استفاده می شود.

اسلاید 156: مولیبدن: مولیبدن در حدود 0/5تا 1 mg/l در (ppm) در گیاه وجود دارد.مولیبدن یک ترکیب مهم در دو آنزیم است. آنزیم تثبیت نیتروژن و احیاء یون نیترات.علائم کمبود: این علائم شبیه کمبود نیتروژن است و رشد و نمو گل کم می شود.افتادگی گل کلم یکی از نمونه های کمبود مولیبدن است.در بیشتر فرمولهای محلول غذایی غلظت آن حدود 0/5 mg/l در (ppm) و به شکل آنیون در محلول موجود است. روی:غلظت آن50 تا 5 mg/l در (ppm) در ماده خشک موجود است.علائم کمبود: شبیه یک کلروز داخلی در برگهای تازه یافت می شود و باعث شکستگی و پارگی بعضی از برگها می شود. زیادی روی باعث کمبود آهن می شود.غلظت در محلول غذایی: در بیشتر فرمولهای غذایی میزان آن 0/05mg/l در (ppm) و به صورت کاتیون دو ظرفیتی است.

اسلاید 157: مخلوط کردن مواد و ساخت محلول:شما می توانید این مواد را جداگانه تهیه کنید و طبق نسبت های موجود با هم مخلوط کنید. قبل از مخلوط مواد به چند نکته توجه کنید.به وزن و اندازه مواد غذایی دقت کنید.مواد غذایی را در ظروف جداگانه قرار دهید تا از تناسب آنها مطمئن شوید.مواد را یکباره با هم مخلوط نکنید و پس از مخلوط کردن آنها را دوباره بسنجید.دقت محلول باید حدود 5% باشد.هنگامی که از تناسب مواد مطمئن شدید آنها را در آب بریزید و آنها را در آب به خوبی مخلوط کنید و ظرف را به شدت تکان دهید.بهتر است برای مخلوط کردن مواد  از آب گرم استفاده کنید.

اسلاید 158: * اصول مبارزه با آفات، بیماریها و علفهای هرز در فضای سبز شهری: از آنجایی که هدف از به وجود آمدن فضاهای شهری و مناظر مصنوعی خلق شده که با استفاده از عناصر گیاهی در شهرها به وجود می آید حفظ سیمای طبیعت و کمک به بهبود روانی افراد جامعه می باشد به همین منظور بایستی پابه پای گسترش صنعت و عمران در شهرها سیمای طبیعی و فضای سبز نیز گسترش پیدا کند، این است که در شهرها وجود فضای سبز بیشتر و با کیفیت بهتر نشانه ترقی و بهبود وضعیت اجتماعی و روانی آن شهر می باشد براساس آخرین آمار منتشره از سوی سازمان فائو بیشترین سرانه فضای سبز در بین شهرهای جهان مربوط به شهر شانگهای چین با سرانه 17 متر برای هر نفر می باشد. گسترش فضای سبز از یک طرف و حفظ وضعیت موجود از طرف دیگر دو مسیر اجتناب ناپذیر در توسعه فضاهای شهری می باشند. یکی از اصولی ترین راههای حفظ فضای سبز و ارتقا کیفیت کاهش اثرات مخرب طبیعی مانند آفات، بیماریها و علفهای هرز در سطوح بوجود آمده می باشد.

اسلاید 159: از آن جایی که هدف از ایجاد فضاهای سبز شهری بهره برداری از سیمای طبیعی آنها و استفاده از زیبایی ظاهری می باشد به همین دلیل اصول مبارزه با آفات و بیماریها با سیستم کشاورزی که هدف بهره برداری غذایی می باشد کاملاً متفاوت است.در سیستم فضاهای سبز در کاربرد آفت کشها ما نگران باقی مانده سموم در محصول نیستیم و لیکن به دلیل بسته بودن فضا بایستی حداقل آلودگی را به دلیل استنشاق عمومی در مسیر به وجود آوریم به منظور کاهش میزان مصرف سموم میتوانیم از آفت کشهای با دوره و ماندگاری بالاتر استفاده کنیم برخلاف محصولات کشاورزی و غذایی که بایستی از سموم با حداقل ماندگاری استفاده نماییم.در فضاهای سبز شهری ضدعفونی خاک قبل از کاشت و بخصوص ضدعفونی کودهای آلی با منابع حیوانی و گیاهی میتواند در کنترل بسیاری از آفات و بیماریها موثر باشد. مبارزه با آفات و بیماریها در درختان و درختچه های زینتی، فضاهای گلکاری شده و چمن کاملاً با هم متفاوت بوده و حتی گونه های خسارتزا نیز در این سطوح با هم فرق می کند که بایستی دقت نمود و با مبارزه به موقع و کاربرد سموم مناسب کار مبارزه را به حداقل رسانیده و از مصرف بی رویه سموم و اعمال هزینه های اضافی اجتناب کرد.

اسلاید 160: مبارزه با آفات و بیماریها در فضاهای سبز شهری دارای اصول خاص و منحصر به خود می باشد که بایستی در زمان کاشت و نگهداری کاملا رعایت گردیده تا سیمای طبیعی فضا کاملا حفظ شده و خسارت وارده به عناصر گیاهی توسط عوامل بیماریزا نیز به حداقل رسانیده شود. مبارزه قبل از کاشت:الف: قبل از احداث فضای سبز بخصوص در سطوح چمن مبارزه با آفات بخصوص آبدزدکها و سایر آفات خاکزی بسیار مهم بوده و بایستی با استفاده از سموم با ماندگاری طولانی و طعمه های مسموم اقدام به حذف این آفات نمود ازجمله سمومی که در این مرحله مورد استفاده قرار می گیرند حشره کشهای فسفره مانند دیازینون، زولون و گوزاتیون می باشد که به شدت باعث نابودی اکثر آفات خاکزی می گردند. مبارزه با آفات خاکزی از اصول اولیه کاشت فضاهای سبز می باشد که در صورت عدم مبارزه قبل از کاشت کنترل آنها بعدا بسیار مشکل خواهد بود و خسارات جبران ناپذیری به عناصر گیاهی ما وارد خواهند نمود.

اسلاید 161: ب: ضدعفونی خاک با استفاده از قارچ کشهای تماسی و سیستمیک به منظور کنترل عوامل بیماری زای خاکزی مانند قارچ های شاخه مایکوتا که بیشترین خسارت را به سطوح فضای سبز میزنند که در صورت کنترل قبل از کاشت نتایج رضایت بخشی خواهند داشت در غیر اینصورت کنترل این نوع قارچ ها در خاک بسیار مشکل و حتی غیر ممکن است.از جمله قارچ کشهای مورد استفاده در این مرحله می توان کاپتان، متالاکسیل و هگزا پیکانول را نام برد.ج: مبارزه با علفهای هرز قبل از کاشت بسیار مهم بوده و میتوان تنها راه کنترل اصولی علفهای هرز در فضاهای سبز نام برد ضدعفونی خاک و کودحیوانی قبل از کاشت با استفاده از علف کشهای پیش کاشت مانند تریفلورالین بسیار موثر بوده و باعث کنترل به هنگام علفهای هرز گردیده و از مبارزه بعد از کاشت تقریبا بی نیاز خواهیم شد.

اسلاید 162: مبارزه بعد از کاشت:بعد از کاشت بسته به عنصر گیاهی اهم از درخت، درختچه، گل و یا چمن و نوع و زمان شیوع آفت یا بیماری؛ مبارزه متفاوت بوده و در هر شرایطی فرق می کند.مهمترین آفاتی که سطوح فضای سبز را مورد حمله قرار میدهند شامل انواع شته ها بخصوص شته سبز، تریپس ها سوسک های چوبخوار و کرم های ریشه می باشد عموماً این آفات بیشترین خسارت را به درختان و درختچه های زینتی می رسانند.به منظور کاهش خسارت این آفات در درختان بهترین شیوه افزایش قدرت رشد رویشی و جلوگیری از ضعف می باشد که با تقویت و آبیاری به موقع و به میزان کافی خسارت این آفات بخصوص در مورد سوسک های چوبخوار و پوستخوارها به شدت کاهش میابد . در صورت نیاز استفاده از حشره کشهای سیستمیک و نفوذی مانند استامی پراید، دیازینون، مالاتیون و گوزاتیون در زمان مناسب میتواند در کاهش خسارت آفات بسیار موثر باشد.

اسلاید 163: مبارزه با علفهای هرز در سطوح فضای سبز بسته به نوع علف هرز و گیاه میزبان متفاوت بوده که عموماً در مبارزه با علفهای هرز در بین درختان و درختچه های زینتی می توان در ابتدای فصل رویش با استفاده از علف کش های مخصوص مانند پاراکوات اقدام به مبارزه با علفهای هرز نمود.در سطوح چمن با توجه به اینکه گونه های مورد استفاده در چمن کاریها از ارقام باریک برگ بوده در مبارزه با علفهای هرز زیاد با مشکل مواجهه نشده و با استفاده از پهن برگ کشها مانند توفوردی به راحتی قابل کنترل می باشند.در سطوح گلکاری بهترین راه مبارزه با علفهای هرز مبارزه قبل از کاشت می باشد که با استفاده از علف کش پیش رویشی ترفلان اقدام به مبارزه میکنیم و در صورت نیاز بعد از کاشت بایستی به صورت مکانیکی اقدام به حذف علفهای هرز نمود.مبارزه با عوامل بیماریزا در فضاهای سبز شهری با استفاده از تقویم زمانی شیوع عوامل بیماریزا و نوع عامل بیماریزا، شیوه و قارچ کش مورد نظر را انتخاب نموده و اقدام به مبارزه میکنیم.از جمله مهمترین بیماریها در سطوح فضای سبز بیشتر توسط پاتوزنهای خاکزی بوجود آمده که قارچ های پیتیوم، فیتوفترا، و سایر عوامل پوسیدگی طوقه و ریشه می باشند.

اسلاید 164: در روند کنترل این عوامل بیماریزا علاوه بر مواردی که در بالا ذکر گردید و پیشنهاد ضد عفونی خاک و نهاده های کاشت با استفاده از قارچ کشها گردید. کار مبارزه با انواع قارچ های بیماریزا با استفاده از قارچ کشهای مسی مانند کوپراویت، اکسی کلرور مس، بردوفیکس و سایر قارچ کشهای موثره مانند متالاکسیل، کاپتان و بنومیل به راحتی در زمان مناسب امکانپذیر است. آفات مهم درختانبراي جلوگيري از خسارت اين آفات توجه به مديريت تلفيقي آن را به عنوان گامي در جهت کاهش جمعيت و خسارت آنها لازم است                                                                                                              .  مهمترين آفات چوبخوارد رختان فضاي سبز پروانه فري، سوسک سرشاخه خوار رزاسه، سوسک چوبخوار سارتا و سوسک هاي طوقه و ريشه هستند. اين آفات در نتيجه ضعف درختان و عدم رعايت مسائل به زراعي به شدت درختان فضاي سبز از جمله نارون، چنار و بيد را مورد حمله قرار مي دهند.

اسلاید 165: براي جلوگيري از خسارت اين آفات توجه به مديريت تلفيقي آن را به عنوان گامي در جهت کاهش جمعيت و خسارت آنها لازم است در سيستم مديريت تلفيقي از تمام روش هاي مبارزه به طور هماهنگ و به شيوه اي که کمترين اختلال را در پيشگيري از خسارت و يا کنترل مؤثر و درازمدت اين آفات اعمال نمايد استفاده مي شود از اين روش ها مي توان به آبياري تغذيه و هرس گياه و استفاده مکانيزم هاي مختلف مبارزه شامل زراعي، مکانيکي، فيزيکي، بيولوژيکي، شيميائي و فرموني اشاره نمود که در اين مبحث هر يک به تفصيل تشريح شده اند.

اسلاید 166: حشرات چوبخوار: از آفات مهم درختان فضاي سبز هستند. تنوع گونه ها و شدت حمله آنها ارتباط زيادي با شرايط اقليمي دارد بدين معني که آفتاب فراوان و شديد باعث تبخير سطحي بسيار زياد دشده و نهايتاً به علت فقدان آب کافي تغييراتي در کميت و کيفيت شيره گياه به وجود مي آيد اين اما باعث مي شود که حشرات چوبخوار از فاصله دور قادر به تشخيص اين درختان باشند. حال اگر ساير عوامل از قبيل ضعف زمين اين اثر را تشديد کنند آفات چوبخوار به راحتي روي درختان مستقر شده و دامنه فعاليت خود را گسترش مي دهند.تعداد زيادي از حشرات چوبخوار نسبت به حرارت کشش مثبت دارند، در اين خصوص جهت جزئي تنه درختان که از حداکثر تابش آفتاب برخوردارند به شدت به حشرات چوبخوار آلوده مي شود در مکان هائي که تراکم درختان کمتر است اين امر به خوبي مشخص است آفات چوبخوار درختان فضاي سبز شامل گونه هاي زيادي هستند که از مهمترين آنها مي توان به پروانه فري ، سوسک سرشاخه خوار رزاسه سوسک چوبخوار سارتا و سوسک هاي طوقه و ريشه اشاره کرد در سيستم جامع مديريت تلفيقي آفات روش هاي مختلف مبارزه به طور هماهنگ و به شيوه اي که کمترين اختلال را در كنترل مؤثر و درازمدت آفات ايجاد کنند، به کار گرفته مي شود شيوه هاي مزبور شامل استفاده همزمان از روش هاي بيولوژيکي، زراعي، فيزيکي و مکانيکي، شيميائي و استفاده از فرمون ها و ترکيبات مشابه است در اين مبحث نقش هر يک از روش هاي فوق در مديريت تلفيقي آفات چوبخوار درختان فضاي سبز بحث شده است.

اسلاید 167: پروانه فري Zeuzera pyrina L. Lep:Zeuzeridae :

اسلاید 168: پروانه فري Zeuzera pyrina L. Lep:Zeuzeridae : اين آفت زمستان به صورت لاروهاي سنين مختلف در درون شاخه درختان به سر مي برد در اواسط بهار لاروهائي که رشدشان کامل شده به شفيره تبديل مي شوند طول دوره شفيرگي ۲۰ تا ۴۰ روز است و پس از آن حشرات کامل ظاهر مي شوند ظهور پروانه ها تدريجي بوده و از خردادماه تا شهريور ادامه دارد. حشرات ماده پس از جفتگيري تخمهاي خود را به صورت دسته اي در دهانه سوراخ هاي خروجي خود روي شاخه ها قرار مي دهند هر حشره ماده ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ تخم مي گذارد. تخم ها پس از دو هفته تفريخ شده و لاروها از محل اتصال دمبرگ به ساقه هاي نازک نفوذ مي کنند بعد از مدتي تغذيه از همان سوراخ ورودي خارج شده و به شاخه هاي قطورتر حمله مي کنند. لاروها پس از طي زمستان اول در بهار سال بعد به شفيره تبديل شده و حشرات کامل آنها ظاهر مي شوند بنابراين آفت هر دو سال يکبار چرخه زندگي خود را کامل مي کند. خسارت اين آفت مربوط به لاروهاي آن است که از چوب شاخه و تنه تغذيه مي کنند.

اسلاید 169: لاروها در تنه و شاخه ها دالان هاي طولي در عمق چوب ايجاد کرده و باعث ضعف شديد درختان مي شوند خسارت اوليه از رگبرگ ها، دمبرگ ها و شاخه هاي نازک شروع شده و به تدريج به شاخه هاي بزرگتر و تنه انتقال مي يابد. تغذيه لاروها از چوب درختان با خارج شدن فضولات لاروي که به رنگ نارنجي هستند همراه است. لاروها در طول عمر خود چندين مرتبه از شاخه ها خارج شده تا سرانجام به قطورترين شاخه ها و تنه اصلي برسند. خسارت مستقيم اين آفت خشک شدن درختان و خسارت غيرمستقيم آن سقوط درختان در اثر وزيدن باد و غيرقابل استفاده شدن الوارهاي درختان است

اسلاید 170: سوسک سرشاخه خواررزاسه

اسلاید 171: سوسک سرشاخه خواررزاسه Osphranteria coerulescens Redtb Col:Cerambycidae سوسک سرشاخه خوار رزاسه در سال يک نسل دارد و زمستان را به صورت لارو در عمق چوب شاخه ها طي مي کند و در بهار سال بعد پس از مختصري تغذيه شفيره شده و به حشره کامل تيديل مي شود. حشرات کامل از دهه دوم خرداد نيز يعني به مدت ۳۰ روز به طور تدريجي ظاهر مي شوند حشرات ماده پس از جفتگيري تخم هاي خود را به صورت انفرادي روي سرشاخه هاي جوان قرار مي دهند. هر حشره ماده تا ۶۰ عدد تخم مي گذارد. تخم ها به طور متوسط پس از ۱۳ روز تفريخ شده و لارو از همان محل اتصال تخم به سرشاخه وارد شاخه مي شود. لارو با تغذيه از چوب شاخه هاي جوان، به تدريج به سمت شاخه هاي مسن تر حرکت کرده و باعث خشک شدن درخت مي شود. لاروها تا شروع فصل سرما به تغذيه خود ادامه مي دهند بنابراين دوره لاروي حدود ۱۰ ماه به طول مي انجامد. با گرم شدن هوا تغذيه لاروها مجدداً شروع شده و در اواسط ارديبهشت در آخرين قسمت شاخه خشک شده به شفيره تبديل مي شود. طول مدت شفيرگي به طور متوسط ۱۵ روز است و پس از آن حشرات کامل ظاهر مي شوند

اسلاید 172: سوسک چوبخوار سارتا Aeolesthes sarta Solsky

اسلاید 173: - سوسک چوبخوار سارتا Aeolesthes sarta Solsky حشرات کامل اين آفت از اواخر فرورين تا اواخر خرداد به صورت تدريجي در طبيعت ظاهر مي شوند. حشرات ماده پساز جفتگري تخم هاي خود را به صورت سته چندتائي يا انفرادي در شکاف ها و در محل زخم هاي روي تنه درختان مي گذارند تخمگذاري هنگام غروب و شب انجام مي گيرد و هر حشره ماده به طور متوسط تا ۱۵ عدد تخم مي گذارد. تخم ها پس از ۱۰ تا ۱۵ روز تفريخ مي شوند. لروهاي سن اول از محل اتصال تخم به زير پوست تنه درختان ميزبان نفوذ کرده و به مدت ۲ تا ۳ ماه از زير پوست و پس از آن از ناحيه چوب تنه تغذيه مي نمايند لاروها در زمستان به خواب زمستاني مي روند (زمستان اول) و در بهار سال بعد فعاليت تغذيه اي خود را شروع کرده و در اواسط شهريور ماه به شفيره تبديل مي شوند (زمستان دوم)، دوره شفيرگي حدد ۲ مه است که تا آذر ماه ادامه مي يابد و پس از آن حشرات کامل ظاهر مي شوند. اين حشرات زمستان را به صورت دياپوز در محفظه شفيرگي در داخل تنه درخت سپري کرده و در بهار سال بعد از اين اطاقک ها خارج مي شوند

اسلاید 174: بنابراين چرخه زندگي اين آفت طي دو سال تکميل مي شود زمستان گذراني اين آفت به صورت لاروهاي مسن، شفيره و يا حشرات کامل در تنه درختان است  لاروهاي سن اول، پوست تنه را سوراخ کرده و به زير پوست تنه درخت نفوذ مي کنند. اين لاروها در زير پست و فاصله بين پوست و کامبيوم تغذيه و فعاليت نموده و حفره اي به عمق نيم سانتي متر و مساحت ۳۰ سانتي متر مربع ايجاد مي کنند آثار خسارت در اين مرحله به صورت ترک خوردگي پوست تنه و احتمالاً خروج شيره است. هر چند ممکن است در اين محل سوراخي ديده نشود. با افزايش سن لاروي تغذيه لارو بيشتر شده و مسير حرکت آن در زير پوست به صورت مارپيچ به دور تنه مشاهده مي شود. در اثر اين فعاليت آوندهاي آبکش صدمه ديده و از انتقال شيره پرورده جلوگيري مي شود و در نهايت باعث ضعف عمومي درخت و خشک شدن آن خواهد شد لاروها پس از تغذيه از زير پوست به داخل چوب تنه، کانال هاي مارپيچي و طولاني به سمت بالا مي زنند. افزايش تعداد کانال ها باعث مي شود درختان به راحتي توسط باد سرنگون شده و خسارت هاي جاني و مالي به بار بياورند خسارت اصلي و مستقيم اين آفت خشکاندن سريع درخت و خسارت غيرمستقيم آن غيرقبل استفاده کردن الورهاي حاصل از اين درختان است

اسلاید 175: به طور کلی به هر چیز خسارت زا ، آفت اطلاق می گردد ولی در گیاهپزشکی ،حشرات ، کنه ها ، جوندگان و نرم تنان زیان آور در گروه آفات طبقه بندی می شوند .آفات متداول گیاهی :کنه ها : کنه ها متعلق به گروه عنکبوتیان هستند که پوره ها 6 پا و کنه های بالغ 8 پا دارند . بسیار ریزند و تقریبا با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند . خسارت آنها زمانی است که قطعات دهانی خود را به طور مکرر برای تغذیه وارد برگ می کنند هر محل تغذیه به شکل نقطه ای سفید رنگ به اندازه سر سوزن است و برگها سرانجام خال دار و چروکیده می شوند و از بین می روند . مطمئن ترین روش تشخیص کنه ها ، بررسی سطوح زیرین برگهای آسیب دیده در زیر نور بسیار روشن با استفاده از ذره بین است .

اسلاید 176: شپشک ها : بدن این حشرات مستور از غددی است که از آنها مواد مومی و شاخی ترشح می شود این مواد گاهی به صورت توده ای آرد مانند ( شپشک های آرد آلود ) و یا به صورت سپرهایی به اشکال مختلف ( شپشک واوی ، الفی و ...)روی بدن آنها قرار می گیرد . این آفت با سوراخ کردن بافتهای گیاه و خارج کردن شیره گیاهی با قطعات دهانی خود ، به گیاه خسارت می زند و گیاه را ضعیف می کند و سر انجام بخشهایی از گیاه از بین می رود . در چرخه زندگی این آفت ، مشخص ترین مرحله ، حشره بالغ است . در مرحله نابالغ ( پورگی ) متحرک هستند که در این مرحله نسبت به سم پاشی با حشره کش ها آسیب پذیر ترند.

اسلاید 177: مگس سفید :حشرات بسیار کوچک و طول آنها ندرتا به 2 تا 3 میلیمتر می رسد . حشرات کامل نر و ماده بالدار که بالها از پودر سفید مومی شکل پوشیده شده است بسیار فعال هستند و از شیره برگها تغذیه می نمایند .مگس های سفید در نواحی گرمسیری روی درختان مرکبات و بوته های زینتی و پنبه فراوانند .شته ها :این حشرات به آسانی قابل مشاهده و به رنگ های سبز ، قرمز ، زرد ، سیاه و ... هستند و تمایل به تجمع به شکل دسته ای بزرگ روی جوانترین برگها و جوانه های گیاه  دارند . شیره های گیاهی را می مکند و سبب بد شکلی برگهای جوان می شوند . بعلاوه شته ها ماده شیرینی ( عسلک ) از خود ترشح می کنند که برگهای گیاه را چسبناک می کند و سبب جذب و رشد سایر ارگانیزم های مضر می شوند .پشه های قارچی :

اسلاید 178: پشه های قارچی بالغ به رنگ قهوه ای تا سیاه ، بطول حدود 3 میلیمتر ، با پرواز در اطراف گیاه برای مردم آزار دهنده و نا بالغ ( لاروی ) آنها با تغذیه از ریشه گیاه ، برای آنها زیان آورند . پشه های قارچی بالغ در بستر کاشت غنی از ماده آلی که محیط تولید مثلی مناسبی برایش محسوب می شود ، تخم گذاری کرده و لارو های آن پس از تفریخ از تخم ، به سوراخ کردن و تغذیه از ریشه گیاه می پردازد . مرحله بالغ این آفت را می توان از راه سم پاشی با حشره کش ها از بین برد و لارو آن را با ید با سموم از بین برد . حلزون های صدف دار و بدون صدف یا راب : از نرم تنان زیان آور هستند که معمولا شبها فعالیت دارند و با جویدن برگ ها ،  سوراخ های نا منظمی بر روی برگ گیاهان ایجاد می کنند . مسیر حرکت آنها عموما بوسیله نوارهای نقره ای رنگ که ترشحات لزج بدن آنها می با شد ، مشخص می شود .جمع آوری حلزون و راب و از بین بردن آنها یکی از راه های مبارزه است ، همچنین تهیه طعمه مسموم که به صورت آماده در بازار به فروش می رسد با فرمول (متالدهید 2-3 کیلو ، سبوس گندم 100 کیلو ، آب 45 – 50 لیتر ) و کار گذاشتن طعمه ها ، هنگام غروب و پس از آبیاری ، در کنترل این آفات نتایج خوبی داده است .

اسلاید 179: آبدزدک ها :حشره کامل به طول 50 تا60 میلی متر و به رنگ قهوه ای است که از ریشه و طوقه گیاهان تغذیه می کند .استفاده از طعمه مسموم با فرمول (سوین ، سبوس گندم ، آب + شکر ) در کنترل این آفت نتایج خوبی داده است پیشگیری و درمان آفت :پیشگیری از هر درمانی بهتر است .پیشگیری شامل پرهیز از تماس اولیه با آفت است . ضد عفونی کردن خاک برای پیشگیری از گسترش آفات لازم است . ضد عفونی با گرما ، متداولترین روش جهت ضد عفونی کردن خاک است . در حجم های بالای خاک وسایل و دستگاههایی جهت ضد عفونی در نظر گرفته شده است ولی برای حجم های پایین ، می توان خاک نمدار را در تبزرگی ریخته و با فویل یا در پوش پوشانده و به مدت 30 دقیقه با حداقل دمای 72 درجه سانتی گراد  حرارت داد . موثر بودن روش آفتاب دهی Soilsolarization  نیز برای ضد عفونی خاک به اثبات رسیده است . که معمولا خاک به مدت 3 هفته زیر پلاستیک  رنگ روشن در مقابل نور مستقیم خورشید قرار می گیرد .

اسلاید 180: حشره کش ها : - مالا تیون - متا سیستوکس- کنفیدور - دیازینون - زولون- ژلهای حشره کشکنه کش ها :- اومایت- نئورون - سیترازون- پروپال  نکات احتیاطی فردی :از تماس با آفت کش پرهیز شود . از دستکش های لاستیکی استفاده شود و در صورت تماس آفتکش با بدن ، بلاقاصله با آب و صابون شسته شود .

اسلاید 181: تعریف بیماری : هر گونه فرآیند غیر عادی در گیاه در اثر تحریک مداوم یک عامل را بیماری می گویند . عامل محرک می تواند زنده باشد که شامل قارچ ، باکتری ، ویروس ، نماتد است و می تواند غیر زنده باشد که بیماریهای فیزیولوژیک را ایجاد می کند .بیماری های قارچی متداول گیاهی :پوسیدگی ریشه : قارچهای خاکزی از قبیل پیتیوم ، فوزاریوم و رایزوکتونیا سبب پوسیدگی ریشه می شوند . پوسیدگی ریشه  معمولا با شرایط بد رشد مانند محیط کشت سنگینی که یا هوا وارد آن نمی شود یا خروجی برای آب اضافی (زهکش) ندارد  ، همراه است . نشانه های اولیه عبارتند از کند شدن رشد و زردی و ریزش برگها که نشان می دهد ریشه ها قادر به جذب آب و مواد غذایی نیستند . در موارد شدید پژمردگی دائم رخ می دهد و گیاه می میرد . در بازبینی ریشه های مبتلا به پوسیدگی ، مشاهده خواهید کرد که ریشه ها قهوه ای رنگ و لهیده شده اند .

اسلاید 182: درمان شامل استفاده از قارچ کش هایی مانند متالاکسیل ، مانکوزب  ، بنومیل در خاک است . تعویض گلدان و انتقال گیاه به گلدانی با زهکش خوب نیز توصیه می شود . ضد عفونی خاک قبل از کاشت بعنوان پیشگیری تاکید می گردد . پوسیدگی طوقه یا ساقه : نشانه اصلی پوسیدگی طوقه ، تغییر رنگ ساقه به قهوه ای است  . پوسیدگی از حرکت آب در گیاه جلوگیری می کند و می تواند سبب پژمردگی و شکستن ناحیه ضعیف شده بشود . وقتی گیاه به این بیماری مبتلا شد ، چندان کاری برای درمان آن نمی توان انجام داد . توصیه بر این است که از بخش های آلوده نشده قلمه گرفته شده و برای ریشه دهی و تولید گیاه جدید سالم استفاده شوند .سفیدک : ( سطحی یا حقیقی)سفیدک بیماری قارچی هوازی است که لکه های سفید آردی در قسمت های مختلف گیاه شامل برگ ، ساقه و ... بوجود می آید . ابتدا رنگ لکه ها سفید ولی بعد از مدتی به سفید چرک تغییر رنگ می دهد . بافت برگ در زیر این پوشش سفید ، به رنگ زرد در می آید .استفاده از قارچ کش هایی مانند دینوکاپ و بنومیل و سولفور توصیه می شود . همچنین با جلوگیری از پاشش آب بر روی برگها بویژه در گیاهان حساس به سفیدک از بروز آن می توان جلوگیری کرد .

اسلاید 183: زنگ :زنگ بیماری قارچی هوازی است که از علائم بیماری ایجاد لکه های زرد روشن در سطح رویی برگ می باشد . در سطح زیرین برگ ، جوشهایی به رنگ قهوه ای متمایل به سیاه که اندام زاد آوری قارچ می با شد بوجود می آید : استفاده از قارچ کش هایی مانند تری فورین برای کنترل زنگها توصیه می شود .لکه برگی :برخی از قارچها ایجاد لکه روی برگ گیاهان می کنند . نشانه های بیماری بر حسب قارچ و میزبان متفاوت است ، اما به طور کلی لکه های کوچکی ظاهر می شود و به آهستگی بزرگ می شوند و باعث سوختگی و خشک شدن سطح پهنک برگ می شوند .حذف برگهای آلوده به محص مشاهده علائم ، انتشار این بیماری را کند یا متوقف می کند . استفاده از قارچ کش هایی مثل زینب و مانکوزب نیز توصیه می شود .

اسلاید 184: بیماریهای باکتریایی گیاهی : باکتری ها سبب ایجاد لکه برگی ، پوسیدگی یا لهیدگی ریشه و ایجاد گال در گیاهان می شوند . تشخیص این بیماریها و تمایزشان از بیماریهای قارچی غالبا از طریق کار های آزمایشگاهی صورت می گیرد . در صورت ابتلا گیاه به بیماری های باکتریایی باید به ضد عفونی کردن ادوات کار با وایتکس یا سایر ضد عفونی کننده ها از انتقال باکتری به گیاهان دیگر جلوگیری کنیم . استفاده از سموم مسی مانند بردو واکسی کلرور مس برای کنترل این بیماریها پیشنهاد می شود . گیاهان گلدار انگل:سس : سس در رشد و میزان محصول گیاهان آلوده اثر گذاشته و خسارت ممکن است نا چیز تا انهدام کامل گیاهان منطقه آلوده باشد . سس ممکن است به صورت یک پل برای انتقال ویروسها از گیاهان آلوده به ویروس به گیاهان سالم عمل نماید .اولین علائم بصورت رشته های نخی زرد یا نارنجی گیاه انگل که به دور و اطراف ساقه ها و دیگر قسمت های هوایی گیاه می پیچند و رشد می کنند نمایان می شود .این آلودگی گسترش پیدا کرده و باعث زردی و یا نارنجی شدن ساقه می شود . بذر های خاکستری رنگ تا قهوه ای مایل به قرمز تشکیل شده و بزمین ریخته و فورا جوانه می زند . از روش های مبارزه با آن بریدن و سوزاندن لکه های آلوده باعث کشته شدن سس و گیاه میزبان هردو می شود ، ولی جلوی انتشار و تولید بذر سس را خواهد گرفت . در آلودگی های زیاد با شخم مکرر و زیر و رو کردن خاک با استفاده از شعله و علف کش می توان آن را ریشه کن نمود .

اسلاید 185: بیماریهای ویروسی گیاهی :نشانه های آلودگی های ویروسی بر حسب ارگانیزم گیاه و گیاه میزبان بسیار گوناگون است اما اغلب شامل ایجاد لکه های روشن در زمینه سبز برگ ، زردی ، پیچید گی برگ و توقف رشد است ، برای بیماری های ویروسی درمان خاصی توصیه نمی شود ، اما لازم است بدانیم بسیاری از ویروسها توسط حشرات منتقل می شوند ، لذا کنترل حشرات می تواند از انتقال ویروسها تا حد زیادی جلوگیری کند .بیماری های نماتدی گیاهان :نماتد ها بیماری های کرمی شکل هستند که بعلت قطر بسیار کم بدنشان با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند . گونه های متفاوت نماتد ، آسیب های متفاوتی وارد می کنند . مثلا تغذیه نماتد گره زای ریشه منجر به تشکیل گره در ریشه می شود .این گره ها در توانایی ریشه برای انتقال آب و مواد غذایی به برگها اختلال ایجاد می کنند و اندام هوایی رنگ پریده می شود .نماتد زخم ریشه سبب تورم روی ریشه ها نمی شود ، اما یاخته های ( سلول های ) ریشه را از بین می برد . تشخیص دقیق آلودگی نماتدی از طریق بررسی نمونه در آزمایشگاه امکان پذیر است ، استفاده از نماتد کش هایی مثل واپام توصیه می شود . ضد عفونی خاک قبل از کاشت گیاه بعنوان پیشگیری تاکیید می گردد .

اسلاید 186: بیماری های فیزیولوژیک :همان طور قبلا اشاره شد عوامل نا مطلوب محیطی مانند آلودگی های هوا ، کمبود یا زیادی نور ، دما ، آب آبیاری ، رطوبت و مواد غذایی مورد نیاز گیاه و ... سبب ایجاد این گروه از بیماریها در گیاهان می شود و از این دسته از بیماریها می توان به خسارت ناشی از سرما در اکالیپتوس و آگلونما ( تغییر رنگ برگها به خاکستری ) آفتاب سوختگی در دیفن باخیا ( لکه های سوخته سفید در قسمت وسیعی از پهنک ) و ایجاد زخم های بیضوی قرمز متمایل به قهوه ای بر روی برگهای دراسنا و ... اشاره کرد .

اسلاید 187: با تشکر و سپاس