فلسفه اخلاق توسعه

صفحه 1:
بنام او فلسفه اخلاق توسعه . استاد » دکتر همیدی زاده درس » تحلیل نظریه های اقتصادی دوره دکتری مدیریت استراتژیک - مجتبی لشکربلوکی 

صفحه 2:


صفحه 3:
زبان توسعه بر از دام هاف پنهانی است که هر کس بخواهد درباره فرهنگ و تمدن سخن بگوید با آنها روبروست. مقصود از« زبان توسعه» كلمات و تعابير مشهورى است كه در سازمان ملل متحد و نهادهاى حكومتى در سراسر جهان رايج ار این کلمات همگی بخشی از واژگان مقدس دنیای جدیدند, همه آنها در اينکه به اصطلاح «کلمات آمیبی» هستند. مشترکند, بدین ‎Tey Sines Sl Ce eI aeons‏ میدهند. معنی صریح ندارند ولی معانی ضمنی متعددی هستند جون فى نفسه فاقد معنى هستندء. مى توانند هر معنايى كه دلخواه گوینده باشد بيذيرند. با اين همه. اين كلمات مقدسند پرسش از حقانیت آنهابه معنی شورش علیه خدایان تجدد و ارتداد نسبت به مذهب ترقی است. 300000 

صفحه 4:
‎eae) olor can rel ese‏ توسعه برای سلطه تقوریک ‏توسعه به معنا و مفهومي که در نیم قرن اخیر ارایه ‏شده. بك ابزار سلطدجويانه اسبنا كه قدرت هاق بح ۱۳ بسیج کردن سازمان هاي ملي و بین المللي این مفهوم و كفتمان را همكانى كرده اند و با رت أن در دستور كار حكومت هاء دولت مردان را كرفتار ‏كرده اند. ‏ا ل 06 0 5 ‏ا 1 ‏بدوخصوص و جهان شمول تبديل شده است. ‏در عمل گفتمان توسعه ابزاری شده است برای ‏قدرت جهانی جهت دهی تئوریک و ناپیدای سیاست ‎| 

صفحه 5:
* یک گفتمان یا صورت بندی گفتمانی بیش از هر چیز مبتنی بر بك ‎mfg Lappy dani neler ey leery‏ ‎OUP PN ro Pel Foun‏ 3 تفاسیر به هم مرتبط است. ‎٠:‏ كان اكر تا کت بر را برش مات دیگر جوامع تحمیل شود تبدیل به گفتمان استعماری می شود که خود یک هجوم فرهنگی است. ‎od Dee) CEC St vant ptr e lee pene CCl SCT Te ‏صورت آشکار و پنهان مدنظر قرار داده اند که خود این‎ ‏اهداف متصمیه حاوی اررش کاین است که لروها با شراب‎ ‏دیگر کشورها و ملل هم خوانی ندارد. به عنوان مثال ارزش‎ ... ‏هايي از قبیل سکولاریزاسیون. فردگرايي و‎ 

صفحه 6:
غايت انتظام اخلاق توسعه * منظور از فلسفه اخلاق توسعه ارزيابى هنجارى اهداف و ابزار توسعه جهان سوم و توسعه در * فيلسوفان اخلاق توسعه اهداف و وسايل توسعة محليء مليء. منطقهاي و جهاني را مورد بررسي ‎Et)‏ 0010 به عبارتی ‎ed‏ تسد 1۳9 ارزش ۳7 

صفحه 7:
* دنیس گولت: بنیان گذار رشته نوین فلسفه اخلاق توسعه: ملزومات بحث توسعه بايد 020 اسطوره سازى و به كردونه مباحث اخلاقى انداخته شود. آموزه اصلی گولت: آنچه توسعه خوانده می شود از 1ن روى كه منجر به زوال انسانى و از دست 0 معنا ا ا 0 ‎es‏ 300000 

صفحه 8:
روبروتو موریلو: مفهوم توسعه یافته از توسعه 31. Murillo, Roberto, (1974), Nosion Desarrollada del Desarrollo, in "Revista de Filosofia de la Universidad! de Conta Rice, vol 12, no. 28 " ماریو بونژه فیلسوف آرزانتينى: دركى جامع از تو سعه (Integral Conception of Development) * 9, Bunge, Mario, (1980), Ciencia y Desarollo, Buenos Aires, Ediciones Siglo Veinte. زروم 9 شخن از فلسفه اخلاق توسعه: * شفافسازى مفروضات اخلاقى ياردايمهاى مسلط توسعه 

صفحه 9:
۴۲۵۲۵950۲ 03۵۷۱ ‏مذاة‎ ‏نانيك‎ ‎Senior Research Scholar, Institute for Philosophy and Public Policy School of Public Policy 

صفحه 10:
کراکر از بنیانگذاران «انجمن بین‌المللی فلسفه اخلاق توسعه. معنقد است که فلسفه اخلاق توسعه باید به سوالات چندی پاسخ دهد ‎)١‏ جه انفاقى بايد در جهان سوم بیفند؟ ۲) چه اهدافی را باید ممالک فقیر تعقیب کنند؟ *) جه جيزهايى بايد اهداف بنيادى آنها را در زمينه اقتصادى. فرهنكى و سياسى تشكيل دهند؟ ۴) آیا همچنان می‌توانیم از اصطلاح توسعه به جای مفاهیمی چون اپیشرفت»۴۳: «تحول*؛ «آزادسازی»(۵* يا انقلاب»۳ استفاده کنیم؟0۱* ۵) اگر همچنان باید از موضوع توسعه سخن بكوييم. جكونه بايد آن را تعريف كنيم؟ آيا مقهوم توسعه باید به لحاظ اخلاقی مثبت. منفی یا خنثی باشد؟ ۶ مفهوم توسعه مفهومی توصیفی است یا دسنوری و هنجار ۲) چکونه باید منافع و نتایج نوسعه نوزیع شود؟ ۸) چه مباحث اخلاقی یا مباحث ارزشی در زمینه سیاست‌ها و کاربست‌های توسعه وجود دارد و چگونه بايد آنها را حل كرد؟ ) جه مسؤوليت هاى اخلاقى (اكر وجود دارد) متوجه كشورها. مناطق و طبقات ثروتمند در قبال كشورها. مناطق و طبقات فقير وجود دارد؟ ۰) چه کسانی حق دارند در مورد پاسخ این پرسش‌ها تصمیم بگیرند؟ «داخلی»های یک جامعه یا «خارجی)ها یا هر دو؟"* متخصصان فنی. کارگزاران دولتی. بازار. دانشمندان 

صفحه 11:
11 ۱ 1۳ pt oP DISYE yn STCpPODS | EW POs Pest ate FL BCEES Ca] ‏چه چيزي باید به عنوان توسعة (خوب) تلقي شود؟‎ ‎Oc OMe Ce)‏ ا در سس اه ‎00 ‏ا‎ ae) (HSL ll es en a eco, ‏جایگزين‌هاي پساتوسعه‌اي توسعه ادامه دهیم؟‎ ‏اگر توسعه نه به عنوان يك مفهوم فارغ از قضاوت ارزشي, بلکه ‎Pe prec e wee mere ats) mere) eer heed es pitt sao] vt aren]‏ ‎ee pret] Ime ee |‏ ا ‎Ob reer SC‏ جامعه ‎samc tievl nO Pe) Wr PCSP etre neg fe Ie antl e‏ ۱ آنها:باشند؟ ‎300000 

صفحه 12:
12 0 2 ‏ل‎ 2 | FeV] جكونه بايد منافع و آسيبهاي توسعه را تشخيص داد و توزيع كرد؟ و ‎be)‏ رت ‎DAC ey SE‏ روم مه ماس ‎COIS (Eo) We) AS GR er rete‏ ‎(ayo idk i ceil eon lew) mon crreslh celled‏ ‎ot wre Evin NT] pC eet OT] IE VCC VET‏ ا ا لل افتهادی مقولانی هت ک بای رش اه ا ل ل ‎Free, PPE Pe Es‏ همة افراد به بالا ار ای ۱ ی( دای ار رل لاه رت ار ‎AS‏ ‎oe See‏ بر ‎Sones yr‏ ‎de need,‏ ا ‎SG‏ ‏تقعشي در توسعه داشته باشند؟ لیا اساسا باید نقشي داشته باشند؟ ره کی میت استیک - ممتب شکررکی. 

صفحه 13:
له 0 2 ‏ل‎ 2 | FeV] 97 داد؟ پا ات رای ریات یتنا ارس از وظايف كلي ناشي از نيكوكاري (اعطاي كمك به رن دنال بت وا ی لمع رن فقيري). يا وظايف نفيي داير بر فروياشاندن ‎ei Ee,‏ ]ىبا ‎esol wt‏ را ۳ وظايفي 63 متوجه جبران خطاهاي دنه [۱ 7) aawei sleulole su 9 wiser © 300000 

صفحه 14:
14 حوزه های موره توافق نابسامانی اوضاع امروز: ۳ امروزه ضعفا و محرومین, چه خوب روزگار مي‌گذرانند؟ قطعاً حدود 2800 میلیون تفر یا 1 دقیق‌تر از خط فقر مشعر به خانواده‌هايي است که قدرت خرید هر يك از اعضاي آنها در ‎Cs Moreen y‏ ا 0 0 و 00 0 متوسط. از میان كساني که زیر خط فقر به معناي دقیق‌تر 0 ‎irra vagy tn © pep ep Beer)‏ ا ا ا ا لق الا الا 111 ‎ee or| Mean eesne oscars‏ ار ری ار بتوانند كوجكترين تغييري در شرايط طبيعي و اجتماعي خود بديد ‎ee‏ ‘cane ‏آنند ؟ كه اشكال استثمار و(زهرهكشي از خود را از ميان ببرند. هر سال حدود‎ een ‏ميليون فر از آنان قبل از بلوغ به دليل مسائل ناشي از فقر مىميرند. اين ميزان معادل‎ 0100 ‏ا ا ا‎ ‏آنان کودکان سطس 3ه لهسم $0 ههه س1‎ جنين فقر و فاقة عظيم و وسيعيء تا هنكامي كه ثروت عظيم و رو به افزايش در جاي دیگر وجود دارد. پایدار و مستدام خواهد ماند. درآمد متوسط شهروتدان كشورهاي ثروتمند ‎Pepe a aie eee epee ira heme] pert en ps err (None ee‏ | 0 12-00 ‏بط‎ 000 POST et ره 0000000 

صفحه 15:
15 حوزه های مورد توافق-/دامه رویکرد هنجاری در کنار رویکرد توصیفی اخلا قكرايان توسعه تأكيد دارند كه كاربستها و نظريات توسعه ابعاد اخلاقي و ارزشي دارند و ا ۱ ۱۱ 2 سیراب شوند. گر چه تحقیق در ا م ا ا ‎eae PS eR erevtt S‏ ا الل ل 0 00 ‎By Seer Pere Pea mount)‏ 

صفحه 16:
16 حوزه هاى مورد توافق-ادامه ا ل 020 عنوان يك حوزه جند رشتهاي داراي مؤلفههاي نظري و علمي كه به طرق مختلف به هم بيوند ا 0 ‎١‏ ‎yee‏ بلكة بررسي ‎ES‏ برشت هاي عاض ‎Gerd cS one‏ 

صفحه 17:
17 حوزه هاى مورد توافق-ادامه توسعه مفهوم توسعه و توسعه توصيفى و تجويزى ار م ا 0 ‎yeu Ren TS rete,‏ ل 0 1س مشكل افرين نيز شده است. مفهوم توسعه را ميتوان هم به طور ا ل ا لا در معناي توصيفي, توسعه معمولاً ‎Pir ar an)‏ ا 1 صعتي شدن و نوسازی تلقي مي‌شود تم مر به سای خامعه پم تراد ‎aI Cleon, ete‏ ی ی از جامعة توسعه يافته تجليل يا انتقاد كرد. | ‏ل ا ل ا ل‎ cep) 7 ‏ل 1 ار ار ار‎ EO a TE ‏حسب اعتقادات غالب) را تحقق ميبخشند (در مركز اين اهداف ارشمندء‎ Cres eat Smt eC ED ee Rea Creda Berle Roe ‏ح‎ ‏ا ا ا ل ا ل كت‎ ‏با آن وصف مثبتي مانند خوب, اصیل, انساني, عادلانه, اخلاقاً شناخته شده‎ ‏مي‌آید.‎ وه کتی مدییت: 

صفحه 18:
BE.) حوزه های مورد توافق-/دامه گسترش آموزه های اخلاق توسعه فلسفة اخلاق توسعه باید در سطوح مختلف عمومي ‎ert Sy‏ 00 00 . درست همان طوري که ۳ توسعه ‎act wep)‏ انتزاعي مختلف صورت م يكيرندء. به همان ترتيب هم فلسفة اخلاق توسعه بايد اين موارد را ارزيابي نمايد: 0 | CCPC EC) Es POP ‏هميلستگي؛ و را‎ اهداف و مدل‌هاي توسعه نظیر رشد اقتصادي, رشد همراه با برايري, نيازهاي پایه, توسعة پایدار, تعدیل ساختار و توسعة انساني 

صفحه 19:
19 حوزه هاى مورد توافق-ادامه ف ل 6 اکثر اخلاق‌گرایان توسعه معتقدند که کارشان باید جهاني باشد: اخلاقكراياني كه در اين جنبش سهيماند از ‎slvjguS‏ ا ا اخلاق‌گرایان م ال اال ایجاد 02-77 المللي هستند(اجماع به تعهدي تاكيد ميكند كه ات 000 ۳ 

صفحه 20:
pity حوزه های مورد توافق-/دامه ويه سازى و بومى سازى استراتزى هاى توسعه هر چند بسياري از اخلاق‌گرایان توسعه معتقدند براي كشورهاي فقير مناسب است, اما اكثريت قبول دارند كه بايد نسبت به محتواي استراتزيهاي توسعه حساس بود. انجه كه بهترین تعادل, بهترین اصول, و بهترین نقطة اعتدال را یه وجود می‌آورد (فو‌الم ل بین آینده ‎si‏ دولت , مكانيسم‌هاي بازار, جامعه مدني و ‎Cele Repco ery)‏ ۱ 

صفحه 21:
21 حوزه های مورد توافق-/دامه رد کردن برخی مدل های توسعه: توسعه منافع توسعه را براي هر كسي (صرف نظر از کیش, جنسیت, 11099 پایگاه اقتصادي, يا سن) در يك جامعه تضمین مي‌کند. به حداكثر رساندن رشد اقتصادي در جامعه. بدون ا ا ا ا ا زندكي انساني و بهتر براي اعضاي ا-ن؛ چيزي که آمارتيا سن و زان درز به ن ثروت بيهدف اطلاق 00 مساوات طلبي اقتدارطلبانه كه در آن نيازهاي فيلك به بها ازلاذى هاي سياس ارصاء مي شويد. 

صفحه 22:
22 اختلاف نظرها ۱ ور این ترس ارس فلسفة اخلاق توسعه مترادف با فلسفة اخلاق توشعه جهان سوم به ا ل ل ا ا ا ا 2 ‎tes)‏ را ‎ons EAL AG Lal]‏ ال ‎fre ace mores Se Pineal Sp)‏ TES Gols SRI Bose ol wre ا ا ا ا ا ا ‎feel Prt] Rover pe Vonre‏ در هر نقطداي كه وجود داشتطه باشد را مورد انتقاد قرار دهد و ۱ ‎mceito eres ee‏ ا ‎Ped ove Pe grer Iprnee Sree ferns PCIe err cir cs peter)‏ امسا ال ار ال در الل ل ‎Rote‏ Pe ee eer ts 

صفحه 23:
23 اختلاف نظر‌ها-ادامه 0 2 Bema pre cervacervat) Com T WC Wen ptie ree Pmeel bey foul azlgo Sylva L ge ات ری رت سرب ستاو یرای ‎lls RNG ees‏ ره گروه‌هاي خاص در كشورهاي بسیار ثروتمند با وضعیت محرومان جهان سوم 0 ‎Bp)‏ ا ۱ ‎I eae‏ اد اك ا رن ‎a)‏ ‏خانوادهدهاي خود در جنوب مي فرستند. ۲ | ‏ل ا‎ cg ee eae ‏توسعه در کشورهای‎ ‏ا رز‎ cial ests sie ‏ال ار ار‎ Sen alana ‏ای کایی‌های در گر در مور تهرهاي فش ر آبالات منحده‎ ein ‏ار رس ی‎ (Olea ‏ير‎ Se ea ee ‏روشهاي ابداعي حل اين مسائل سود مي برند.‎ 

صفحه 24:
ey اختلاف نظر‌ها-ادامه انرا هاى رسمى ا انرارهاى کیر رسمی: آيا لازم است كه خود را به كمك رسمي توسعه مخدود كنيم: .ا آنكه آيا ضروري است كه به موضوعاتي:جون تجارت بين الملل. جريانات سرمايه. مهاجرت. قراردادهاي زیست محيطي, تروریسم, مداخله نظامي و واکنش به نقض حقوق بشر از سوي رژيم‌هاي قبلي بیردازيم. [0 foe ere Raeerice Pree ‏ا ام م‎ ROE eeicarrr en ev rirean In Onminerinenare Serta Ss Ie ee rem tony Rear ‏ل‎ pre arcane SIC Se mere ren cs erm cect Red pee cme ire Pe are ne tis carver Cater urge Jee rener einer eg) Cen TP] ‏اام ااا ل‎ Py rom ‏ار ا‎ Corvestenvear) eepvegny] Pry Pan age Ey ‏نابرابري اقتصادي و سياسي در كشورهاي فقيرء ارزيابي نمايند. با اين حال آنجه‎ ery ‏يا‎ ‏ا ا ی‎ ge NP TEC 00 reves Warwes| Pree Pent) rene rearicg) IPC oo Py ‏ارتباط علي بر فقر مطلق یا‎ Be RIP ‏ا ا‎ ‎era ye 3‏ ن رد ‎Cee eee ‏ره‎ ‎ 

صفحه 25:
25 اختلاف نظر‌ها-ادامه anwoi S\51 slajlum doo ۱ SIE Te a Cle npr ‏ال‎ ‎FOP IW rear creator |v Pear eenceerppetre revere CCN Or] fen Fer Fy Pam Bee ‏ا ا‎ Peewee) ‏توسعه براي همة جوامع معتبرند.‎ (2) خاص.كرايان: به ويه اجتماعكرايان و نشبيتكرايان يسامدرن. اينكونه ياسخ ميدهند كه جهانشمول كرابي بوششي بر قومكراني و اميرباليسم فرهنكي است. خاض كرايان توسعهطلب نير يأ اضدول جهاتشمول را رد ميكنند, يا فقط اصول رويهاي را تأييد ميكنند مبني بن'إين كه هر كشور يا جامعةاي بايد فقط از سنن ‎Frit Ye wees‏ 111111111112100 (3) رويكرد سوم (رويكردي كه توسط مارتا نوسباوم, جاناتان كلوورء شيلا بن حبيب ا 101000 ال ا ا ااا 031101000 ‎Cop er eer rr Pres me Pelee |‏ 1 ‎bases] Apert] DRO Cee TON roy Ie SET‏ ا ا ‎Pes reer)‏ اجتماعي را مجاز شمرند. بلكه مستلزم آن باشند. Cee eee ‏ره‎ 

صفحه 26:
26 اختلاف نظر‌ها-ادامه اختيار انسانى يا الزام اجتماعى؟ را ان ات ان رطس خاص به بهزیستن انساني و تکامل را عرضه نمایند و اين دیدگاه ای رک اا ا ل ا الت ل تحمل را سر ار رك ‎Mee Sot ewer ere noe i)‏ ا ال كر و ‎Aub io alo‏ ار درل ی که ورس اعای با رس ای ارجا رازه ‎lh‏ رت رک ی ات ‎piu cba‏ رن ل ا درامد. ثروت. و عزت نفس؛ ازادي منفي (نازيك و باوئر)؛ ‎ae‏ ار ار از( ‎Teno cor‏ ا 00 300000 

صفحه 27:
27 اختلاف نظر‌ها-ادامه " حداقلی پا حداکنری؟: * 1- بهزيستن حداقلي انساني (استقلال شان بشري: همه انسانها ا از سطح حداقلي از بهزيستن را داشته باشند و نهادهاي گوناگون موظفند که این بهزیستن را تأمین و جنين سطح ‎ae‏ از دست رفت. ان را باز ‎Psy‏ 00 * 2- شكوفايي كامل (حداكثرى) 

صفحه 28:
28 اختلاف نظر‌ها-ادامه ۱ نحوه توزيع مزاياي سود. مسؤوليتها و بار سنكين آنها در درون كشورهاي فقير و بين كشورهاي فقيرو 90 اا م ا | ا 9 فقیرترین (افراد یا ملت‌ها) : برخى مدعياند كه جامعه نبايد هيج نوعي برابري به غير از أزادي برابر از بند مداخلة دولت و ساير مردم باشد. ا ا ا ا 22000 در توانمندسازي همة افراد براي دستيابي به سطحي از بسندكي (سن و كراكر) يا شكوفايي (نوسباوم و ليتل) با توجه کارکردهاي ارزشمند حمایت مي‌کنند 

صفحه 29:
29 اختلاف نظر‌ها-ادامه ers Ce Cs eC we eee ee emcee) 0 ‏اا ا ا‎ ‏م 1 د‎ ree ee a a ‏ا ا ا‎ ier ‏اخماعات ار را ار ا نه‎ aS gf ‏رت‎ Sorte 1 GIST ‏اين موضوع به توافق نرسيدهاند كه جه جيزي به عنوان هدف في نفسه بايد‎ 1 ‏ا ا 0 ل ا‎ e ap SrOry RP PN ‏حفظ شود.‎ ‏استیگلینز به وضوح مي‌پذیرد که این اختلاف نظرها و دیگر اختلافات ارزشي گاه‎ ‏در اختلافات عملي يا سياستي خود را نشان ميدهند:‎ 1 ‏ل ا‎ py 0 0 ‏اا‎ Pepe PC era seer Perea et Pg ‏بر جاي بكذاريم, تا از اين طريق برخي از فقرا از زير خط فقر بالا خارج شوند يا‎ ‏وس ای ا‎ 300000 

صفحه 30:
30 اختلاف نظرها-|دامه * كدام افراد و ساختارها تااندازة زيادي مسؤول ا ا ل ا ۱ هستند,. وجود دارد. اا ل 2 : علل ملي و محلي (همجون اسارت قدرت در دست نخبكّان. فساد كسترهده. و فقدان ارزشهاي مردمشالارانة) 

صفحه 31:
31 ۱ 54 ستیگلیتز ‎Gs) tuk,‏ توسعه ‎be‏ جوزف استیگلیتز همچون آمارتیا سن. هر دو برندكان جايزة نوبل در اقتصاد هستند و به ابعاد اخلاقي توسعهرر دنياي رو به جهاني شدن پرداخته‌اند. ‏۳ ا ا ل 9 ‎tized‏ 0 ‎Topp. te.) wlio‏ وفاق بر روي جریان اصلي از ۱ 7 آزاد را مورد انتقاد قرار ميدهد و تعربف جديدي در ا ال ال ۳ ‎ 

صفحه 32:
32 توسعه به مثابة تحول ۱ 7 SCC Re Sect) Rowe eC rect ea Merc Res een SSE See ee ore ‏چشم‌انداز مدرن, صرف نظر از لن که جهان را به همین صورتي که هست‎ ‏زا‎ a aeRO Cr ee mie Te MUL Somer Eee PARAS Sosa AG ‏را ی‎ Sere aa ee به لحاظ تجویزیم توسعة اخلاق بنیاد فرض را بر آن مي‌گیرد که ‎li ۱‏ بايدار: برابر و ۳ ا كر اجماعات» ‎Mae An ed ey ee‏ ال ‎tel‏ ‎eed ere‏ لس ‎ee‏ و يرورش براي هر كس اشعار دارد. جنين كنش تحوليء در كنار ساير جيزهاء مستلزم تغيير ‎een‏ ا ا ‎ES APS‏ ۱ ۳30 7 Cee eee ‏ره‎ 

صفحه 33:
33 1 CS OBC Ce ديدكّاه جديد را تقويت كنند و اين اقدام تحولي را ‎pC‏ 0 اساسيترين اهداف سياست ورزيهاي توسعه در ‎Lb‏ ا 000 000005 استیگلیتز براي ا ا 20 0 ا از فلسفة اخلاق توسعه دست 5 36 ‎S9‏ ا را فلسفة اخلاق كاربردي دربارة موضوعات 

صفحه 34:
34 * استيكليتز توضيح ميدهد كه او اصول اخلاقياي را براي دنيا ا 0[ مردم اغلب خودخوا ‎ro‏ 9 ل لت بك نتيجة اين ديدقاه ابن است كه اس كاير ادر عين الكه تأكيد دارد كه اغلب منافع محدود شخصي و الزامات اخلاقى از هم جدا هستند), به دنبال انكيزههايي براي افراد ميكردد تا اعمال خويي از آنها سر بزند. نتيجة دیگر لین است که نهادهاي ‎et)‏ بل و ل ا ‎Pre Cope‏ پراکماید اس این معا که اه در اتتان یال کاریست 1 300000 

صفحه 35:
35 ‎Paper)‏ اخلاقى در یک نگاه ‏عامليت هاى ينج وظيفة اساسي [تعهد اخلاقى] دارند يا به عبارت ديكر بايد ينج اولويت نخست را هدف قرار دهند: 5200-2 ‏انصاف, ۳ ‎(DEC oevIN Ee SND re reg beter) Reeve | en] pts (ewe diy | wile fhe) ben gull ‎All ya pelo ered eANEl) sllog ne ttteny qodhfonea ‏ا ات ل ل ا‎ ioc ‏بر عهده بكيرند‎ ‎70 ‏تا ور اراد یر رن‎ dle ‏افراد در مشارکت در تصميماتي که بر زندگي‌شان تأثیر‎ 00 ‎Pe ee eer ts 

صفحه 36:
cl tea ggquuc مابه عنوان افراد و اجتماعات ميتوانيم كنشهايي انجام دهيم كه تأثيرات خوب و بد داشته باشند, بلكه بايد جوابكوي (تشويقها و سرزنشها) كنشهاي ارادي و نتايج قابل بيش بيني آنها باشد. افراد و گروه‌ها, به دلیل نيروهاي غيرشخصي يا طرحهاي دیگران محکوم نمي‌شوند, و عامليت‌هايي هستند که مي توانند و بايد هزينة ارادة خود را بيردازند. ا 0 تلقي سن از شهروند به عنوان عاملیت و همچنین معطوف به عاملیت بودن آرمان توسعه هماهنگ است. 300000 

صفحه 37:
37 تشریح اصول اخلاقی -ادامه * انسان عامل توسعه ‎nt] pra‏ ا 1 نسبت به انسانیت داشته باشیم (نباید شخص را همچون جانوري بنكريم كه دغدغة بهزيستناش را داريم)؛ ما بايد ‎ot‏ ا 0 ا ل 0020000 ارزشكذاري م يكند و تصميو في كيرد و عمل ميكتد ‎ey etl‏ لا رز له رن ‎ere‏ ا ا ا ل م ا ا ا 0 00 علاوه, انديشة شهروندي مستلزم پذیرش آن است که مشاركت عمومي نه فقط براي كارامدي اجتماعيء, بلكه همجنين براي ارزش ذاتي خود اين فرايند است. نقد 1: برنامه هاى بانى جهانى: بيش فرضش؛ انسان مفعول توسعه 300000 

صفحه 38:
38 تشریح اصول اخلاقی -دامه عدالت اجتماعی: عامليت‌هاي توسعه موظف به اعمال عدالت اچتماعي (به معناي تقلیل فقر, خصوصاً کاهش فقر فقیرترین فقرا) هستند. هم استيكليتز و هم سن: تأكيد دارند كه هركس بايد بتواند زندكي كند ‎ENE)‏ ا ا ‎bear‏ ل 1 ا داشته باشد. استيكليتز همجون سن تأكيد دارد كه براي بيشتر اشخاص, اين برابري در امكانات مستلزم امكان انتخاب شغل و تأمين ل 2 ل نقد 2: استيكليتز, لاينقطع هم نهادهاي مالي بينالمللي (ا16) و هم حکومت‌هاي ملي را به دلیل کم‌توجهي به تأثیر سیاست‌ها بر فقرا و ‎Aes Donia Je, oon Sate‏ ‎onda gen bellu eon‏ ل ضدتورمي توازن صحيحي برقرار كنند. در حالي كه توافق واشينكتن بر سياست‌هاي ضد تورمي تأکید مي‌کند و کمتر بر سياست‌هاي اشتغال‌زايي پافشاري مي‌نماید. 300000 

صفحه 39:
39 تشریح اصول اخلاقی -دامه انصاف | Papel YU Cea nee ane SPOT ESN Pear Oe) Cra gre) ‏ميشود, انصاف يك مفهومي مقايسهاي [و نسبي] است. عامليتهاي توسعه موظفند‎ EC 1 ‏ا ال‎ rey ‏تبعيضي قايل تشوند,‎ عامليتهاي توسعه در هر سطع. بايد تضمين كنند كه سياستكذاريها و نهادهاي توسعه ‎٩ ih eeliecen Iyer oy cary rts Dll mle toon‏ ‎Pee ec Fes err Peer prey‏ 0۳3( ۱ (DU ‏ا الا ل‎ A Or Pea ‏كشورهاي در حال توسعه براي كاهش كسري بودجه و بازيرداخت ديون غيرمنصفانه‎ ‏بیشتر به نفع نهادهاي قرض‌دهندة كشورهاي ثروتمند است تا كشورهاي در حال توسعه.‎ ۱ ee Sk ‏موانع تجاري حود راب‎ AIG Ky ‏در قراردادهای استفراطي مسمل مي‌توند‎ ‏را رز‎ ean earn ey pace Fer anneraies Spe cael reo Eee a arta SfeneemrTt ira ores (ree soft peer ierk en emma ie Sree Irrereen ha 3 gre moron reer eva Sefesne Drm scone gery . ‏چايي که نتایج این حکومت با خواست او همراهي کند‎ ره کی میت استیک - ممتب شکررکی. 

صفحه 40:
40 تشریح اصول اخلاقی -دامه صداقت و شفافي ‎MGsROrT eer (hy peel (leaner‏ ی ان ره افرادى عه تحت تأثير رقتار غامليتهاي توسعه هستند. حق دارند كة بدانئد حكويت ود ‎ously‏ عجوي جه م كهد و جرلا Pg Perec PP eg re Po OPT PNT POO Pe Pen FO co ‏بنهان كارى شيوة مفيدى براق يوشائدن اشتباهات: دورئ'ار نقد قايل شدن امتياز براى مناقع‎ 00 noL Cte Semel cg کار قني انستیگلیتر در مورد علم اقتصاد و اطلاعات تامتعارن (که در جربان لن, به دلیل ‎Peto Conv Siren UES Ica ry BEN T‏ ‎Syl oe laes Sil OOS eee ie ey ee‏ ‎NE EOE Se‏ به هم حكومت و هم نفس مردم شالاري را ميكاهدة ااال ارا ‎EG polis Sts SI rien ies cep wn ke‏ ار ‎BSS G eS CRaGR WE Rech epee rene‏ ‎eerroepiee Peace er ON) nt] eee aes Pea ere P04 Wee F)‏ ‎PTE Seen eer EDR ROG al COT Ageing‏ ‎BREST PIT Lig rnOtTIONCS POSIT CTT Re ET ROTC Ne SII SH‏ ا ا ‎Bcd‏ ‏همچتین شامل يك فرهنگ باز بودن است؛ فرهنگي که در آن فرض بر این ات که همه باید همه چیز رمدربارة تصمیمات چمعي بدانند و در تصمیمات مشارکت داشته باشند . ره کی میت استیک - ممتب شکررکی. 

صفحه 41:
41 تشریح اصول اخلاقى -ادامه ابزار مهم چنین شفافيتي: « مطبوعات فعال و آزاد ۰ فضاهايي براي گفتگوي عمومي [حوزه عمومی - عقلانیت ارتباطی هابرماس] * اصل 00611655 نتيجة اصل عدالت اجتماعي اوست و خود به نوبة خويش منجر به اصل مردم سالاري مي شود وظيفة صداقت ‎ar)‏ ۳ هر دو في‌نفسه ارزندهاندء زيرا هر دو در فرآيند مردمسالاري نقش دارنهد زيرا ينها نكاري, اطلاعات در دسترس تشهروندان را ميكاهد و دست أآنها را براي مشاركت معنادار مي بندد . Pe ee eer ts 

صفحه 42:
42 تشریح اصول اخلاقی -دامه © راک اصرار دار که بر عاملیت‌های توسعه فرص است که اقا را ‎haters Oe.‏ روط كه ها ‎coe‏ ار اشاشة ‎CAE Ai ae eh eye‏ ‎ll rey ae ap ere ee‏ و ‎nee‏ * استیگلیتز با جان ديوي و آمارتیا سن.در ایتکه مردم‌س الاری علاوه بر ‎eee ae‏ کل ۱ ۱ ۲ مردم‌سالاري چيزي بیش از انتخابات‌هاي ادواري است؛ مردم‌سالاري مستلزم اطمینان به لن است که همه صداها شنیده شده است و در آن ۳ ‎areure| Aree re UP Rr rnp ar strive ire eee eer ry‏ 1 ديكران را دربارة درستي نظراسان متقاعد شازيد. مردم سالاري فرايتدي است كه به افراد اين امكان را ميدهتد كه حقوق خود را در تعيين مسير ‎Se) pe Ori Dl Moe ler merce very Roles)‏ ل 0 ببس« اقداماتي كه بر همة آنها مؤثر خواهد بود به وفاق دست يابند. 

صفحه 43:
43 تشريح اصول اخلاقى -ادامه نقد 5: ا ل ل ل مو اساي (11ا)» بدون مشاركت فراكير و شور و مشورت 0 اراده 9 خواست خود ۳ از بالا و بیرون» و با تفرقه‌افكني و رنجش‌آفريني تحمیل مي‌کنند. شهروندان با مشارکت ۷ ره ار اا امع سارت امک رس ارت درست متناسب با شرايط خود را ‎Uplate)‏ ی اميد لَّنِ هست كه فرايندهاي مشاركتي بر مالكيت تأئیر بگذارند, باشد که مشارکت و مداخلة ‎In nn‏ ا ‎RE Pano‏ | 

صفحه 44:
44 تشریح اصول اخلاقی -دامه * يك معناي ضمني اصل مردم‌سالاري آنن است که نهادهاي مالي ب را ار یواست زورگویانه از وراي انتخاب درست. به تنهايي تغیبرات را از بیرون [به كشورهاي در حال توسعه] تحميل كنند: بر عكسء خارجيها ا ا ا | ‎Core eee)‏ ا ا ا ال ا كن ‎oreo yenlay|‏ را ی ان ی ما ‎ules‏ رک اب را اد ری ار ‎S|‏ ا ‎Pe cee) eee)‏ مردم‌سالاري]. اهمیت آموزش و پرورش (خص‌وصا آموزش و ‎Pee ele eer pe rape tere ened ee ie wrote ie COSC Ny Oro‏ وه ای از ماش رجور رار باشتد شارت سناش خواهند داشت. Pe ee eer ts 

صفحه 45:
45 POR) ‏اخلاقی‎ ayers) ‏تشريح‎ * اين شش اصل اخلاقيء. شكل دهندة بخش تجويزي پارادایم توسعه به مثابة تحول استیگلیتز ‎Te eee perenne.)‏ .اين اصول مبنايي به دست مي‌دهند براي ارزش‌گذاري‌هاي اخلاقي وي دربارة جهاني‌شدن, نقد او به توافق واشینگتن, و طرح ل 20 جهاني شدني با جهرهاي انسانيتر 

صفحه 46:
46 ‎eal‏ و جمع بندى نبهايى ‏ا ا ۳[ ‏2 تعریف توسعه ‎pest)‏ است. ‏3- هم اهداف توسعه هنجارى اند و هم استراتزى های توسعه هنجاری اند. ‏4- هنجارى بودن توسعه بحث اخلاق (بايدها/نبايدها. فضيلت/رذيلت, خوبا/بد, ‎(erulry‏ ا 0 ‏5- تدقيق در ارزش ها هم ممكن است هم مطلوب است. ‎ 

صفحه 47:
47 *تحليل و جمع بندى نبهايى | ‏ال ا‎ Cerner ca قسم مشوند: © اه رت ار ارس رت ‎yp‏ ‏ار را فضیلت (و رذیلت) : ۲ 2 را ار اب ال اس سای سار ‎I, es Sele yale‏ رای گرا اسان را بهمعتای عدالت منگیر | Ie Seree Te tr Pep ee ‏فخیم و با روح سخن مگوید. فلسفه زیباییشناسی را «فلسفه‎ 000 سا تراسا سس ریس سا را كراهت. حرمت) و نجاست و طهارت و حليت و حرمت (احكام ‎ore Yl (are 0 LGy‏ 0000 300000 

صفحه 48:
48 ‎eal‏ و جمع بندى نبهايى ‏* بخش قابل توجهي از نظريهها؛ نظريههاي هنجارياند: نظريدهاي هنجاريء نظريههايي هستند درباره اين كه جهان ۱ ‎ale dy onl Te,‏ ار ‎peeks SS ISG‏ آنها برتر هستند. نظریه هنجاري با ایجاد و توسعه هنجارها به معناي ارزش‌ها سروکار دارد» در حالي که دو نوع نظريه ديكّر وجود دارد كه اولي, نظريههاي تجويزي ابزاركرا. خوانده ميشود. يعني به دنبال يافتن بهترين ابزار | ارزيابيكننده است كه به ارزيابي يك موقعيت مفروض؛ با اشاره به مجموعداي از مفاهيم و ارزشها مييردازد. ال ‎PPR arte‏ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, ۱۳۷۵) ص ۵۱۳. مارش و استوکر: پیشین: سكاع 8 ‎ ‎Pe ee eer ts ‎ 

صفحه 49:
49 ‎eal‏ و جمع بندى نبهايى ‏لا ار لا ار را را اقتصاددانان عواملى مانند نابرابرى اقتصاد جهانى, كرسنكى و توسعه نيافتكى را مورد بررسى قرار فى دهند و در نهالتت برراشتك. ار ‎cee‏ که اه رل از رای ۳ به تعبير برخى اخلاقی شکل گرفته ‎woul‏ ‏سن ماهرانه در جستجوى ارزش ها ست و به دليل توليد و بازتوليد ‎oul‏ هاف ‎Sep cae Sen ccs‏ را ی تا ره ‎My armen Sten ste Tac year strt)‏ ا 1 ‎Dae Peas pcan PrP «ie ee ere PO IP‏ ‎Yet R Il eS SEVP Coe Ee) EC SIS S‏ ‎Bee Sole errr) eemel(te ew) Ree EE Tee ESRC SSI y Srnec 7 Dep are Seas | RUDE] Fev P ee ere DS MCC SUC ME pe Srl eve MUP ‏ا ل‎ 1۱1 CP Une Sto yO emeer ‏ا‎ ‎Ee Jen Gln ca dell Ga ‏ار‎ lon ‎300000 

صفحه 50:
50 تميضييع ای را آيا مبانى ارزش شناختى تثئورى هاى مبناى استراتزى هاى ‎ee CL Seen Se ere)‏ ا سن ‎pSre eee TPN (Sve meri vere ye ere weeny SCRA‏ یا خیر؟ تعریف چشم انداز سطح توسعه یافتگی از منظر قرآن ا ‎eS 0148 olfx.9 jl Gollas azole jlail‏ چیست؟) fee Ere PC) gee ar vany Favre ACIS bY Pere me esr) ‏نقد استراتژی است؟‎ ‎CSUE IS] Bee Shr Tyres] gt OVENS) Pre PCA BFE)‏ ل چیست؟ ‎05 ‏ا ا‎ ese prety Bey h Perey hi ‎300000 

صفحه 51:


بنام او فلسفه اخالق توسعه مبانی ارزش شناختی اهداف و ابزار توسعه » 1 استاد » دکتر حميدی زاده درس » تحليل نظريه های اقتصادی دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی 2 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :زبان توسعه زبان توسعه پر از دام های پنهانی است که هر کس بخواه د درباره فرهنگ و تمدن سخن بگوید با آنها روبروست. مقصود از« زبان توسعه» کلمات و تع ابیر مش هوری اس ت که در سازمان ملل متح د و نهاده ای حکوم تی در سراس ر جهان رایج است. این کلمات همگی بخشی از واژگان مقدس دنی ای جدیدن د، هم ه آنه ا در اینک ه ب ه اص طالح «کلم ات آمی بی» هس تند. مشترکند ،بدین مع نی ک ه این کلم ات متناس ب ب ا نیازه ای گوینده دائمًا تغییر شکل می­دهن د .مع نی ص ریح ندارن د ولی معانی ضمنی متعددی هستند چون فی نفسه فاقد معنی هستند ،می توانند هر معنایی که دلخ واه گوین ده باش د بپذیرن د .ب ا این هم ه ،این کلم ات مقدس ند پرس ش از حق انیت آنه ا ب ه مع نی ش ورش علی ه خدایان تجدد و ارتداد نسبت به مذهب ترقی است. 3 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :استفاده از گفتمان و مفهوم توسعه برای سلطه تئوريک ‏ ‏ ‏ 4 توسعه ب ه معن ا و مفه ومي ك ه در نيم ق رن اخ ير ارايه شده ،يك ابزار سلطه‌جويانه است ك ه ق درت هاي جهاني در مشروعيت و ترويج آن كوشيده ان د و با بس يج ك ردن س ازمان ه اي ملي و بين المللي اين مفهوم و گفتمان را همگانی كرده اند و ب ا وارد كردن آن در دستور کار حكومت ه ا ،دولت م ردان را گرفتار كرده اند. مفهوم توسعه (با ادبيات خاص قدرت های جه انی) ب ه پروپاگان دا و تبلي غ و اش اعه‌ي ي ك فك ر و راه زن دگي به‌خص وص و جه ان ش مول تب ديل ش ده است. در عمل گفتمان توسعه اب زاری ش ده اس ت ب رای قدرت جهانی جهت دهی تئوريک و ناپيدای سياست های و تالش های ملی کشورهای جهان سوم.  ‏ ‏ يک گفتمان يا صورت بندی گفتمانی بيش از هر چيز مبتنی ب ر ي ک مجموع ه از مفروض ات ،اي ده ه ا ،ارزش ه ا ،تع اريف، موض وعات ،عقاي د ،انگ اره ه ا ،مع انی ،بيان ات ،تکني ک ه ا، تفاسير به هم مرتبط است. حال اگر گفتمان يک جامعه در رابطه با ب رخی موض وعات ب ه ديگر جوامع تحميل شود ،تبديل به گفتمان استعماری می شود که خود يک هجوم فرهنگی است. هج وم ف رهنگی ب دين معن ا ک ه ب رای توس عه اه دافی را ب ه ص ورت آش کار و پنه ان م دنظر ق رار داده ان د ک ه خ ود اين اهداف متضمن و حاوی ارزش هايي است که لزومًا با شرايط ديگر کشورها و ملل هم خوانی ندارد .ب ه عن وان مث ال ارزش­- هايي از قبيل سکوالريزاسيون ،فردگرايي و ... 5 غايت انتظام اخالق توسعه منظور از فلسفه اخالق توس عه ارزي ابی هنج اری اهداف و اب زار توس عه جه ان س وم و توس عه در سطح جهانی است. فيلسوفان اخالق توسعه اهداف و وس ايل توس عة محلي ،ملي ،منطقه‌اي و جهاني را مورد بررس ي قرار مي‌دهند. به عب ارتی اخالق توس عه ،مب انی ارزش ش ناختی توسعه مشخص می کند. 6 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی  دنيس گولت :بنيان گذار رشته نوين فلسفه اخالق توس عه :ملزوم ات بحث توس عه باي د ب ازتعريف، اس طوره س ازی و ب ه گردون ه مب احث اخالقی انداخته شود. ‏ آموزه اصلی گولت :آنچه توسعه خوانده می شود از آن روی که منجر ب ه زوال انس انی و از دس ت رفتن معنا می شود می تواند خود ضدتوسعه به شمار آيد. 7 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی  روبروتو موريلو :مفهوم توسعه يافته از توسعه ‏ ماريو بونژه فيلسوف آرژانتينی :درکی جامع از توسعه ()Integral Conception of Development ‏ ‏ ژروم سگال :شخن از فلسفه اخالق توسعه، شفافس ازی مفروض ات اخالقی پاردايمه ای مس لط توسعه ‏ ج 8 ج دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی پرفسور کراکر: Professor David Alan Crocker Senior Research Scholar, Institute for Philosophy and Public Policy School of Public Policy مجتبی لشکربلوکی- دوره دکتری مدیریت استراتژيک 9 10 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :سواالت کليدی اخالق توسعه ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ 11 اخالق‌گرايان توسعه ،اصوًال س ؤاالت مرتب ط زي ر را مط رح مي‌كنند: چه چيزي بايد به عنوان توسعة (خوب) تلقي شود؟ مثال روشن توسعة خوب و توسعة بد چيست؟ چگون ه پارامتره اي مختل ف دي ني ،اجتم اعي ،و محلي مي‌توانند در دستيابي به توسعه نقش مثبت ايفا كنند؟ آي ا باي د همچن ان ب ه اس تفاده از مفه وم توس عه ب ه ج اي مف اهيمي چ ون پيش رفت ،رش د اقتص ادي ،دگرگ وني، آزادسازي يا جايگزين‌هاي پساتوسعه‌اي توسعه ادامه دهيم؟ اگر توسعه نه به عنوان يك مفهوم فارغ از قضاوت ارزشي، بلكه به عن وان تغي يرات اجتم اعي اقتص ادي خ وب تعري ف شود ،آنگاه اهداف و استراتژي‌هاي مهم اقتصادي ،سياس ي و فرهنگي يك جامعه بايد چه چيزهايي باشند ،و كدام اصول بايد نشانگر گزينش آنها باشند؟ دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :سواالت کليدی اخالق توسعه -ادامه چگونه باي د من افع و آس يب‌هاي توس عه را تش خيص داد و توزي ع كرد؟ در جريان اين سنجش ،آي ا پ ايه‌اي‌ترين مق وله‌اي ك ه باي د م ورد توجه قرار گيرد ،درآمد ناخالص ملي ( ،)GDPدسترسي به من ابع و امكانات ،توانمندي‌ها و كاركرده اي انس اني (ِس ن) ،ش كوفايي انس اني ي ا حق وق بش ر اس ت؟ آي ا ب رخي ش اخص‌هاي تلفيقي مربوط به توفيق اساسي فرايند توسعه ،همچون رش د اقتص ادي يا كارآم دي اقتص ادي ،مق والتي هس تند ك ه باي د معي ار س نجش باشند؟ آيا عدالت اجتماعي مستلزم بيشينه‌سازي حداقل درآمد ،رساندن همة افراد به باالي خط [فقر] ،يا كاهش نابرابري است؟ چه كسي (ي ا چ ه نهاده ايي) باي د مس ؤول ايج اد توس عه باش ند (دولت ي ك ملت ،جامع ة م دني ي ا ب ازار)؟ دولت‌ه اي مرف ه، مؤسسات بين‌المللي ،انجمن‌ه اي غ ير دول تي و خ ود كش ورهاي فقير بايد چ ه نقش ي در توس عه داش ته باش ند؟ آي ا اساس ًا باي د نقشي داشته باشند؟ 12 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :سواالت کليدی اخالق توسعه -ادامه چگونه بايد تكاليف و وظايف مربوط به توس عه را تشخيص داد؟ آيا اين تكاليف صرفًا مبتني بر تعه دات اس ت؟ ي ا ناشي از وظايف كلي ناشي از نيكوكاري (اعطاي كمك به نيازمن دان خ اص) ،ي ا وظ ايف كلي معين (حق وق فق يري) ،ي ا وظ ايف نف يي داي ر ب ر فروپاش اندن س اختارهاي بي‌ع دالتي ي ا متوق ف ساختن اقدامات آسيب‌زا ،يا وظ ايفي ك ه متوج ه جبران خطاهاي گذشته است؟ خوبي و بدي عامليت‌هاي توسعه در چيست؟ 13 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی حوزه های مورد توافق ‏ ‏ 14 نابسامانی اوضاع امروز: امروزه ضعفا و محرومين ،چه خوب روزگ ار مي‌گذرانن د؟ قطع ًا ح دود 2800 ميليون نفر يا 46درصد از ابناء بشر در زير خط فق ر بان ك جه اني ( 2دالر در روز) به سر مي‌برند .تلقي دقيق‌تر از خط فقر مشعر به خانواده‌هايي است كه قدرت خريد هر يك از اعضاي آنها در هر روز ،از قدرت خريد 2.15دالر اياالت متحده در سال 1993كمتر باشد .به طور متوس ط ،از مي ان كس اني ك ه زي ر خط فقر به معناي دقيق‌تر مذكور قرار مي‌گيرند 44.4 ،درصد در زير خط فقر به تعريف بانك جهاني قرار مي‌گيرند .از اين تعداد ،بيش از 1200ميليون نف ر زير خ ط فق ر مش هورتر بان ك جه اني ،يع ني خ ط فق ر ي ك دالر در روز ق رار مي‌گيرند .مردمي كه در اين حد باور نكردني فقيرند ،بي‌نهايت آس يب‌پذيرتر از آنند كه بتوانن د ك وچك‌ترين تغي يري در ش رايط ط بيعي و اجتم اعي خ ود پدي د آورند .آنها همچنين ناتوان‌تر از آنند كه اشكال استثمار و بهره‌كش ي از خ ود را از ميان ببرند .هر سال ح دود 18ميلي ون نف ر از آن ان قب ل از بل وغ ب ه دلي ل مسائل ناشي از فقر مي‌ميرند .اين ميزان معادل يك سوم ك ل م رگ بش ر در سال است (هر روز 50000نفر مي‌ميرند كه 34000نفر از آنان كودكان زي ر تند). ال هس پنج س چنين فقر و فاقة عظيم و وسيعي ،تا هنگامي كه ثروت عظيم و رو به افزايش در ج اي ديگ ر وج ود دارد ،پاي دار و مس تدام خواه د مان د .درآم د متوس ط شهروندان كشورهاي ثروتمند ح دود 50براب ر متوس ط درآم د فق يران جه ان است و قدرت خريد متوسط شهروندان كش ورهاي ثروتمن د ح دود 200براب ر ت. ان اس يران جه د فق درت خري طق متوس دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی حوزه های مورد توافق-ادامه رويکرد هنجاری در کنار رويکرد توصيفی اخالق‌گرايان توسعه تأكيد دارند ك ه كاربس ت‌ها و نظريات توس عه ابع اد اخالقي و ارزش ي دارن د و مي‌توانند از تحليل‌ها ،نقادي‌ها و سازه‌هاي نظ ري روشن اخالقي سيراب ش وند .گ ر چ ه تحقي ق در واقعيت و روابط محتمل علي و معلولي آنه ا مهم هستند ،اما جاي ارزيابي اخالقي آنچه بوده اس ت، هست و خواهد بود را نمي‌گيرد. 15 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی حوزه های مورد توافق-ادامه توسعه رشته مطالعات توسعه اخالق‌گراي ان توس عه مي‌خواهن د توس عه را ب ه عنوان يك ح وزه چن د رش ته‌اي داراي مؤلفه‌ه اي نظري و علمي كه به طرق مختل ف ب ه هم پيون د خورده‌اند ،در نظر بگيرند. بنابراين ،ه دف اخالق‌گراي ان توس عه ص رفًا درك توس عه (ب ه مثاب ة دگرگ وني اجتم اعي موج ه نيست) ،بلكه بررسي و ارتقاء برداشت‌هاي خاص از چنين دگرگوني است. 16 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی حوزه های مورد توافق-ادامه ‏ ‏ ‏ ‏ 17 توسعه مفهوم توسعه و توسعه توصيفی و تجويزی اين اخالق‌گرايان مي‌دانند كه آنچ ه مك ررًا از آن ب ه عن وان توس عه ي اد مي‌شود (مثًال رشد اقتصادي) ،همان قدر كه حالل مشكالت بوده است، مشكل آفرين نيز شده است .مفه وم توس عه را مي‌ت وان هم ب ه ط ور توصيفي و هم به طور تجويزي به كار برد. در معناي توصيفي ،توسعه معموًال به عنوان فرآيندهاي رشد اقتص ادي، صنعتي شدن و نوسازي تلقي مي‌شود كه منجر به دس تيابي جامع ه ب ه توليد ناخالص داخلي (سرانه) باال يا رو به افزايش مي‌شود .با اين نگاه مي‌توان از جامعة توسعه يافته تجليل يا انتقاد كرد. در معناي تجويزي ،جامعة توس عه يافت ه (از روس تاها گرفت ه ت ا جوام ع ملي و منطقه‌اي) ،ج امعه‌اي اس ت ك ه نهاده اي رس مي آن اه داف ارزشمند (بر حسب اعتقادات غالب) را تحقق مي‌بخشند (در مركز اين اهداف ارشمند ،غلبه ب ر مح روميت اقتص ادي و اجتم اعي ق رار دارد). براي پرهيز از اشتباه شدن اين دو معنا از توسعه ،هنگامي ك ه توس عه معن اي تج ويزي دارد ،اغلب ب ا آن وص ف مثب تي مانن د خ وب ،اص يل، انساني ،عادالنه ،اخالقًا شناخته شده مي‌آيد. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی حوزه های مورد توافق-ادامه ‏ ‏ ‏ ‏ 18 گسترش آموزه های اخالق توسعه فلس فة اخالق توس عه باي د در س طوح مختل ف عمومي و تخصصي ه دايت ش ود .درس ت هم ان طوري كه بحث‌ه اي توس عه در س طوح ان تزاعي مختل ف ص ورت مي‌گيرن د ،ب ه هم ان ت رتيب هم فلسفة اخالق توس عه باي د اين م وارد را ارزي ابي نمايد: اص ول اخالقي پاي ه ،همچ ون ع دالت ،آزادي، استقالل ،همبستگي ،و مردم‌ساالري؛ اهداف و مدل‌هاي توس عه نظ ير رش د اقتص ادي، رش د هم راه ب ا براب ري ،نيازه اي پاي ه ،توس عة پايدار ،تعديل ساختار و توسعة انساني دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی حوزه های مورد توافق-ادامه ‏ ‏ ‏ ‏ 19 جهانی شدن اخالق توسعه اكثر اخالق‌گرايان توسعه معتقدند كه كارشان بايد جهاني باشد: اخالق‌گراي اني ك ه در اين جنبش س هيم‌اند از كشورهاي مختلف باشند اخالق‌گراي ان توس عه در ص دد ايج اد اجم اع بين المللي هستند(اجماع به تعهدي تأكي د مي‌كن د ك ه د). اهش ده اني را ك روميت جه مح دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی حوزه های مورد توافق-ادامه 20 ويژه سازی و بومی سازی استراتژی های توسعه هر چند بسياري از اخالق‌گراي ان توس عه معتقدن د كه دست كم ب رخي اص ول ي ا روش‌ه اي توس عه براي كشورهاي فقير مناسب اس ت ،ام ا اك ثريت قب ول دارن د ك ه باي د نس بت ب ه محت واي اس تراتژي‌هاي توس عه حس اس ب ود .آنچ ه ك ه به ترين تع ادل ،به ترين اص ول ،و به ترين نقط ة اعتدال را به وج ود مي‌آورد (في‌المث ل بين آين ده نگري دولت ،مكانيسم‌هاي بازار ،جامع ه م دني و اختالط آنه ا) بس تگي ب ه ت اريخ جامع ه و مرحل ه تغيير و همچنين نيروهاي منطقه‌اي و جهاني دارد. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی حوزه های مورد توافق-ادامه ‏ ‏ ‏ ‏ 21 رد کردن برخی مدل های توسعه: توسعه منافع توس عه را ب راي ه ر كس ي (ص رف نظر از كيش ،جنسيت ،قوميت ،پايگ اه اقتص ادي، يا سن) در يك جامعه تضمين مي‌كند. ب ه ح داكثر رس اندن رش د اقتص ادي در جامع ه، بدون هر گونه توجه مستقيم ب ه تب ديل ث روت ب ه شرايط زندگي انس اني و به تر ب راي اعض اي آن؛ چ يزي ك ه آمارتي ا س ن و ژان درز ب ه آن ث روت بي‌هدف اطالق مي‌كنند . مس اوات‌طلبي اقتدارطلبان ه ك ه در آن نيازه اي ف يزيكي ب ه به اي آزادي‌ه اي سياس ي ارض اء مي‌شوند. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها توسعه جهان سوم يا توسعه سه جهان اولين مسألة حل نشده مربوط به قلم رو فلس فة اخالق توس عه است .فلس فة اخالق توس عه م ترادف ب ا فلس فة اخالق توس عه جهان سوم به وجود آم د .ب راي كن ار گذاش تن تثليث جه ان اول دوم سوم داليل خوبي وج ود دارد .ب ا اين ح ال ،در خص وص اين كه آيا فلسفة اخالق توسعه بايد فراتر از موضوع اص لي ارزي ابي اهداف و ابزار توسعة جوامع فقير يا سنتي گسترش ياب د ي ا ن ه، اتفاق نظري وجود ندارد. عده‌اي معتقدند ك ه اخالق‌گراي ان توس عه باي د وج ود مح روميت انساني در هر نقطه‌اي كه وجود داشته باشد را مورد انتقاد ق رار دهند و كشورها و منطقه‌هاي ثروتمند ،نيز از آنجايي ك ه آنه ا هم مش كل فق ر ،ض عف و از خ ود بيگ انگي دارن د ،توس عه نيافت ه هس تند ،دقيق ًا در حيط ه فلس فة اخالق توس عه ق رار مي‌گيرن د. برخي بر آنند كه يحتمل مدل اجتماعي اقتصادي كه ش مال را در حال صدور توسعه به جنوب مي‌ديد ،منجر به توسعه نيافتگي هم شمال و هم جنوب شده است. 22 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها-ادامه ‏ ‏ ‏ ‏ 23 کراکر :محدود كردن فلسفة اخالق توسعه به كشورهاي در حال توسعه از سه جهت با دشواري مواجه است؛ اين تحدي د ب ه اش تباه ف رض مي‌كن د ك ه س خت‌ترين محروميت‌ه ا در كشورهاي فقير روي مي‌دهند ،حال آنكه همانطور كه ِس ن اش اره دارد، م يزان مح روميت گروه‌ه اي خ اص در كش ورهاي بس يار ثروتمن د ب ا وضعيت محرومان جهان سوم قابل مقايسه است . در ثاني ،تقليل فقر در ش مال و جن وب دو ام ر ب ه هم پيوس ته اس ت؛ مه اجراني ك ه در كش ورهاي ش مال پ ول درمي‌آورن د ،وج وه قاب ل مالحظه‌اي را به خانواده‌هاي خود در جنوب مي‌فرستند. جهت سوم اينكه ،به كار گيري بهترين روش‌هاي عملي آموخته ش ده از فرايند توسعه در كشورهاي جنوب ،توسط كشورهاي ش مال ،ب ه روي ة فزاينده و غالبي تبديل شده است (عكس اين نيز صادق اس ت) .ب راي مثال ،آژانس اياالت متحده براي توسعة بين‌الملل در حال ب ه ك ارگيري درس‌هاي آموخته شده از مساعي توسعه‌اي كشورهاي ديگر ،در م ورد شهرهاي فقير اياالت متح ده اس ت .عامليت‌ه اي توس عه‌اي در جوام ع مختلف اغلب با مسائل مشابهي (همچون توسعه‌نيافتگي ،نژادپرس تي، خشونت ،و ناتواني) مواجن د ،و از روش‌ه اي اب داعي ح ل اين مس ائل سود مي‌برند. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها-ادامه ‏ ‏ ‏ ‏ 24 ابزارهای رسمی يا ابزارهای غير رسمی: آيا الزم است كه خ ود را ب ه كم ك رس مي توس عه مح دود ك نيم ،ي ا آنك ه آي ا ضروري است كه ب ه موض وعاتي چ ون تج ارت بين‌المل ل ،جريان ات س رمايه، مهاجرت ،قراردادهاي زيست محيطي ،تروريسم ،مداخله نظ امي و واكنش ب ه نقض حقوق بشر از سوي رژيم‌هاي قبلي بپردازيم. بحث اصلي در مقابل گس ترش ثغ ور فلس فة اخالق توس عه ب دين ش يوه ،اين است كه ممكن است فلسفة اخالق توسعه بدين وس يله بيش از ح د مبهم و آشفته گردد. اگر فلسفة اخالق توسعه در حدي رشد كند كه خود را با همة اص ول اجتم اعي و بين المللي يكسان نمايد ،شايد نتيجه اين باشد كه به ك اهش فق ر و ن اتواني در كشورهاي فقير توجه چنداني نشود .ط رفين قب ول دارن د ك ه اخالق‌گراي ان توسعه بايد انواع مختلف روابط شمال جنوب (و جنوب جن وب) را ب ا توج ه ب ه تأثيرات اين روابط بر نابرابري اقتصادي و سياسي در كشورهاي فقير ،ارزيابي نمايند .با اين حال ،آنچه حل نشده است اين است كه آيا فلسفة اخالق توسعه باي د موض وعاتي مانن د تج ارت ،مداخل ة نظ امي ،اين ترنت ،داد و س تد دارو، قرارداده اي نظ امي ،جنگ‌اف روزي ،ص لح‌ورزي ،و دادگ اه جن ايي بين‌المللي پيشنهادي و مؤسسات بين المللي را هم مورد بررسي قرار دهد ،در ح الي ك ه اين موضوعات هيچ ارتباط علي بر فقر مطل ق ي ا نس بي ،ي ا ن اتواني ندارن د. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها-ادامه ‏ شموليت هنجارهای اخالقی توسعه اخالق‌گرايان توسعه همچنين بر اساس جايگ اه هنجاره اي اخالقي ك ه در ص دد توجيه و استفاده از آنها هستند ،تقسيم مي‌شوند .سه جبه ه ح ول اين موض وع پديد آمده است ‏ ( )1جهانش مول‌گرايان ،مانن د نفع‌انگ اران و كانتي‌ه ا ،معتقدن د ك ه اه داف و اصول توسعه براي همة جوامع معتبرند. ( )2خاص‌گرايان ،ب ه وي ژه اجتماع‌گراي ان و نس بيت‌گرايان پس امدرن ،اينگون ه پاس خ مي‌دهن د ك ه جهانش مول‌گرايي پوشش ي ب ر ق وم‌گرايي و امپرياليس م ف رهنگي اس ت .خاص‌گراي ان توس عه‌طلب ن ير ي ا اص ول جهانش مول را رد مي‌كنند ،يا فقط اصول رويه‌اي را تأييد مي‌كنند مبني ب ر اين ك ه ه ر كش ور ي ا جامعه‌اي بايد فقط از سنن خ اص خ ود اس تفاده كن د و خ ودش س ير فلس فة اخالق توسعه خود را تعيين نمايد ( )3رويكرد سوم (رويكردي كه توسط مارتا نوسباوم ،جاناتان گلوور ،ش يال بن ح بيب و ديوي د كراك ر ه دايت مي‌ش وند) مي‌كوش د ت ا از بالتكليفي مي ان دو رويكرد اول بپرهيزد .فلس فة اخالق توس عه باي د اجم اعي بين ف رهنگي ايج اد نماي د ك ه در آن آزادي انتخ اب ي ك اجتم اع سياس ي در زمين ة توس عه يكي از چندين هنجار بنيادين باشد .اين هنجارها در آن عموميت كافي داش ته باش ند ت ا اينكه نه تنها حساسيت به تفاوت‌هاي اجتماعي را مجاز شمرند ،بلك ه مس تلزم آن باشند. ‏ ‏ ‏ 25 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها-ادامه ‏ اختيار انسانی يا الزام اجتماعی؟ اخالق‌گرايان توسعه بايد ت ا چ ه ح د دي دگاه‌هاي مرب وط ب ه نگرش خاص به بهزيستن انساني و تكامل را عرض ه نماين د و اين ديدگاه را بايد چقدر پررنگ کنند؟ در يك ط رف پيوس تار تعه د بيش تر ب ه ارزش‌ه اي انتخ اب فردي ،تحمل تفاوت‌ها در مورد اه داف و اب زار اجتم اعي و در طرف ديگر ،هدايت تجويزي‌تر در م ورد زن دگي انس اني خوب و فضاي كمتر ب راي انتخ اب ف ردي و اجتم اعي ق رار دارند. اگر قبول كنيم كه توسعة اجتماعي با توسعه انساني ارتباط دارد ،باز هم بايد بررس ي ك نيم ك ه چ ه مق والت اخالقي‌اي براي بهزيستن و توسعة انسان ضرورت دارد .نفع (اول ويت ارضاء ش دن)؛ آزادي ،درآم د ،ث روت ،و ع زت نفس؛ آزادي منفي (نازيك و باوئر )؛ نيازه اي اولي ه انس اني (اس تريتن)، استقالل يا عامليت (اونيل و ِس ن)؛ توانايي‌ه ا و كاركرده اي ارزشمند (ِس ن ،نوسباوم و ليتل). 26 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها-ادامه حداقلی يا حداکثری؟: -1 بهزيس تن ح داقلي انس اني (اس تقالل ش أن بش ري ،هم ه انس انها ح ق بهره‌من دي از س طح حداقلي از بهزيس تن را داش ته باش ند و نهاده اي گون اگون موظفن د ك ه اين بهزيس تن را ت أمين و حراس ت كنن د .همچ نين آنه ا موظفن د ك ه وق تي چ نين س طح ح داقلي از دس ت رفت ،آن را ب از گردانند) . -2 شكوفايي كامل (حداکثری) 27 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها-ادامه ‏ ‏ عدالت توزيعی: نحوه توزيع مزاياي سود ،مس ؤوليت‌ها و ب ار س نگين آنها در درون كشورهاي فقير و بين كشورهاي فقير و ثروتمند. › › › › 28 نفع‌گرايان ،تجميع و به حداكثر رساندن منافع فردي رالزي‌ها طرف دار اف زايش در آم د و ث روت ض عيف‌ترين و فقيرترين (افراد يا ملت‌ها) برخی مدعي‌اند كه جامعه نبايد هيچ نوعي برابري به غير از آزادي برابر از بند مداخلة دولت و ساير مردم باشد. اخالق‌گراي ان توانمن دي‌گرا از مس ؤوليت دولت و جامع ة مدني در توانمندسازي همة افراد براي دستيابي به سطحي از بسندگي (ِس ن و كراكر) يا شكوفايي (نوسباوم و ليتل) با توجه كاركردهاي ارزشمند حمايت مي‌كنند. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها-ادامه ارزش های ذاتی و يا ارزش های ابزاری و موازنiiه آن ها بعضي از اخالق‌گرايان توسعه ،ارزش ذاتي (برابر با يا حتي برتر از خير و ص الح آح اد بش ر) را ب ه ان واع مختل ف اجتماع ات انس اني همچ ون خانواده ،ملت يا گروه فرهنگي نسبت مي‌دهند .ع ده‌اي ديگ ر معتقدن د ك ه اف راد و گونه‌ه اي غ ير انس اني و همينط ور اجتماع ات اكولوژي ك، ارزشي برابر با افراد انساني يا حتي برتر از آن دارن د .كس اني ك ه ب ه توسعة محيط زيست يا توسعة پايدار پايبندند ،هنوز بر سر اين موض وع به توافق نرسيده‌اند كه چه چيزي به عنوان هدف في نفسه بايد ت داوم داشته باشد و چه چيزي به عنوان ابزار ض روري ي ا ص رفًا اب زار مفي د بايد حفظ شود. استيگليتز به وضوح مي‌پذيرد ك ه اين اختالف نظره ا و ديگ ر اختالف ات ارزشي گاه در اختالفات عملي يا سياستي خود را نشان مي‌دهند: › رابطة ما با محيط زيس ت‌مان باي د چگون ه باش د (اگ ر تخ ريب محي ط زيس ت موجب اف زايش درآم د ناخ الص ملي ش ود ،ت ا چ ه م يزاني از تخ ريب محي ط زيست قابل تحمل است)؛ › رابطة م ا ب ا فق را باي د چگون ه باش د (ت ا چ ه تع داد قرب اني مي‌ت وانيم در راه افزايش درآمد كل بر جاي بگذاريم ،تا از اين طريق برخي از فقرا از زي ر خ ط فقر باال خارج شوند يا وضعيت‌شان بهبود يابد) 29 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اختالف نظرها-ادامه ‏ عوامل ايجاد وضعيت نامناسب امروزی كدام افراد و ساختارها ت ا ان دازة زي ادي مس ؤول وضعيت موجود فقر جهاني و فرص ت‌هاي ن ابرابر هستند ،وجود دارد. › سياست‌ها و نهادهاي جهانی › علل ملي و محلي (همچ ون اس ارت ق درت در دس ت نخبگ ان ،فس اد گس ترده ،و فق دان ارزش‌ه اي مردم‌ساالرانه) 30 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی استيگليتز و فلسفة اخالق توسعه ج وزف اس تيگليتز همچ ون آمارتي ا ِس ن ،ه ر دو برندگان جايزة نوبل در اقتصاد هس تند و ب ه ابع اد اخالقي توس عه در دني اي رو ب ه جهاني‌ش دن پرداخته‌اند. اس تيگليتز طي دو كت اب اخ يرش و همچ نين مق االت متع ددي ،وف اق ب ر روي جري ان اص لي (توافق واشينگتن) و بر روي ليبراليسم ب ازار آزاد را مورد انتقاد قرار مي‌ده د و تعري ف جدي دي در توسعه را پيش مي‌نهد ،كه وي آن را توسعه بiiه مثابة تحول مي‌نامد . 31 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی توسعه به مثابة تحول توسعه به لحاظ توصيفي ،نشانگر تحول جامعه اس ت :توس عه حرك تي از روابط سنتي و فرهنگ و هنجارهاي اجتماعي سنتي ،شيوه‌هاي سنتي رفتار با ثروت و آموزش و پرورش ،و روش‌هاي سنتي توليد ،ب ه س وي شيوه‌هاي مدرن است. چشم‌انداز مدرن ،صرف نظر از آن كه جه ان را ب ه همين ص ورتي ك ه هست مي‌پذيرد ،همچنين قبول مي‌كند كه ما به عنوان اف راد و جوام ع، مي‌ت وانيم اق داماتي را پيش بگ يريم ك ه في‌المث ل ،م رگ ن وزدان را كاهش دهد ،طول عمر را بيفزايد و بر قدرت توليد اضافه كند. به لحاظ تجويزي ،توسعة اخالق بنياد فرض را بر آن مي‌گيرد كه افراد بايد در آن كنش‌هاي جمعي درگير شiiوند كiiه منجiiر به رشد پايدار ،برابر و مردم‌ساالرانه شود :توسعه به تحiiول اجتماعات ،بهبود زندگي فقرا ،تأمين شانس موفقيت بiiراي همiiه و امكiiان دسiiتيابي بiiه بهداشiiت و آمiiوزش و پiiرورش براي هر كس اشعار دارد .چنين كنش تحولي ،در كنار سiiاير چيزها ،مستلزم تغيير سيستماتيك در نهادهاي جهiiاني ،ملي و محلي اسiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiت. 32 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اصول اخالقي چگونه ارزش‌ها و تعهدات اخالقياتي مي‌توانند اين ديدگاه جديد را تقويت كنند و اين اقدام تح ولي را هدايت نمايند؟ اساسي‌ترين اهداف سياست‌ورزي‌هاي توس عه در يك دنياي رو به جهاني‌شدن چيست؟ استيگليتز براي پاسخ به اين پرسش‌ها ،به ش كلي از فلسفة اخالق توسعه دست مي‌آويزد كه وي آن را فلسفة اخالق كاربردي دربارة موض وعات توسعه‌اي ،مي‌نامد. 33 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی مبانی اصول اخالقي استيگليتز توض يح مي‌ده د ك ه او اص ول اخالقي‌اي را ب راي دنيا آنچنان كه هست طراحي ك رده اس ت؛ ف رض او ب ر آن است كه مردم اغلب خودخواه‌اند و نهادهاي انساني هميشه ناكامل‌اند .يك نتيجة اين ديدگاه اين است كه اس تيگليتز (در عين آنك ه تأكي د دارد ك ه اغلب من افع مح دود شخص ي و الزامات اخالقى از هم ج دا هس تند) ،ب ه دنب ال انگيزه‌ه ايي براي افراد مي‌گردد تا اعمال خوبي از آنها سر بزن د .نتيج ة ديگر اين است ك ه نهاده اي سياس ي باي د تحت كنترل‌ه ا و ايجاد توازن‌ها و تقابل‌ها باشند . فلس فة اخالق اس تيگليتز ب ه معن اي پراگماتيسiiiم امريكايي ،پراگماتيك است؛ به اين معنا كه او در انتخاب و يافتن كاربست اصول اخالقي گ رايش ب ه آن دارد ك ه نت ايج آنها را ارزيابي كند. 34 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی اصول اخالقي در يک نگاه ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ 35 عامليت های پنج وظيفة اساسي [تعهد اخالقی] دارند يا به عبارت ديگ ر باي د پنج اول ويت نخس ت را ه دف قرار دهند: صداقت، انصاف، عدالت اجتماعي (خصوصًا نوعي دلمشغولي به فقرا) امور محيطي (حفظ حيات و ارتقاء امنيت) و مسؤوليت :مسؤوليت ،معيار اخالقي است داي ر ب ر اينكه افراد بايد مسؤوليت كنش‌هاي خود و تبع ات آن كنش‌ها را بر عهده بگيرند اص ل شش م (کراک ر) ارتق اء مردم‌س االري و حف ظ حق وق اف راد در مش اركت در تص ميماتي ك ه ب ر زندگي‌شان تأثير مي‌گذارد است. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی ‏ ‏ ‏ ‏ 36 مسووليت: ما به عنوان افراد و اجتماع ات مي‌ت وانيم كنش‌ه ايي انجام دهيم كه تأثيرات خوب و بد داشته باشند ،بلك ه باي د جوابگ وي (تش ويق‌ها و س رزنش‌ها) كنش‌ه اي ارادي و نتايج قابل پيش‌بيني آنها باشد. اف راد و گروه‌ه ا ،ب ه دلي ل نيروه اي غيرشخص ي ي ا طرح‌هاي ديگران محكوم نمي‌ش وند ،و عامليت‌ه ايي هس تند ك ه مي‌توانن د و باي د هزين ة ارادة خ ود را بپردازند. تأكيد استيگليتز بر افراد ب ه عن وان مس ؤوالن اخالقي با تلقي ِس ن از شهروند به عنوان ع امليت و همچ نين معط وف ب ه ع امليت ب ودن آرم ان توس عه هماهن گ است. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه انسان عامل توسعه براي آنكه شخص ي را ش هروند ب ه حس اب آوريم ،باي د دي د ويژه‌اي نسبت به انس انيت داش ته باش يم (نباي د ش خص را همچون جانوري بنگريم ك ه دغدغ ة بهزيس تن‌‌اش را داريم)؛ ما بايد شخص را ب ه عن وان ي ك موج ود ن اطق بنگ ريم ك ه مي‌انديشد و ارزش‌گذاري مي‌كند و تصميم مي‌گيرد و عم ل مي‌كند… .انديشة شهروندي ايجاب مي‌كند ك ه م ردم را ب ه عنوان عامليت‌ها در نظر بگ يريم ،ن ه ص رفًا موج وداتي ك ه نيازهاي آنها ارضاء مي‌شود و استانداردهاي زندگي‌شان بايد رعايت شود .به عالوه ،انديشة شهروندي مس تلزم پ ذيرش آن اس ت ك ه مش اركت عم ومي ن ه فق ط ب راي كارآم دي اجتماعي ،بلكه همچ نين ب راي ارزش ذاتي خ ود اين فراين د است. نق د :1برنام ه ه ای بان ک جه انی :پيش فرض ش؛ انس ان مفعول توسعه 37 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه ‏ عدالت اجتماعی: عامليت‌هاي توسعه موظف به اعمال عدالت اجتماعي (به معناي تقليل فقر ،خصوصًا كاهش فقر فقيرترين فقرا) هستند. هم اس تيگليتز و هم س ن ،تأكي د دارن د ك ه ه ر كس باي د بتوان د زن دگي كن د (و ح ق دارد زن دگي كن د)؛ زن دگي‌اي ك ه ح داقل بايسته‌هاي يك زندگي را داش ته باش د .اس تيگليتز همچ ون ِس ن تأكي د دارد ك ه ب راي بيش تر اش خاص ،اين براب ري در امكان ات مس تلزم امك ان انتخ اب ش غل و ت أمين بهداش ت و آم وزش و پرورش است. نقد :2استيگليتز ،الينقطع هم نهاده اي م الي بين‌المللي ( )IFIو هم حكومت‌هاي ملي را به دليل كم‌توجهي به تأثير سياست‌ها ب ر فقرا و تأكيد ناكافي بر تس كين و تقلي ل فق ر م ورد انتق اد ق رار مي‌دهد .عامليت‌هاي توسعه بايد بين سياست‌هاي اش تغال‌زايي و سياست‌هاي ضدتورمي توازن صحيحي برقرار كنند ،در حالي ك ه توافق واشينگتن بر سياست‌هاي ضد تورمي تأكيد مي‌كند و كمتر بر سياست‌هاي اشتغال‌زايي پافشاري مي‌نمايد. 38 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه انصاف ‏ ‏ در حالي كه عدالت به توانمندي همه در دستيابي به حداقل‌هاي مطلق مربوط مي‌شود ،انصاف يك مفهومي مقايسه‌اي [و نسبي] است .عامليت‌هاي توس عه موظفند تا بر حسب موضوعات بي‌رب ط ب ه اخالقي ات ،چ ون جنس يت ،ن ژاد و وابستگي‌هاي ديني تبعيضي قايل نشوند. عامليت‌ه اي توس عه در ه ر س طح ،باي د تض مين كنن د ك ه سياس تگذاري‌ها و نهادهاي توسعه به فقرا بيش از اغنيا فايده برسانند و اينك ه اغني ا ب ار بيش تر و ريسك افزون‌تري نسبت به فقرا متحمل شوند (چرا كه آنه ا مي‌توانن د بيش از فقرا تحمل كنند). نقiد :3تواف ق واش ينگتن ب ر عكس اس ت .فش ار ص ندوق بين‌المللي پ ول ( )IMFبر كشورهاي در حال توسعه براي ك اهش كس ري بودج ه و ب ازپرداخت ديون غيرمنصفانه بيشتر به نفع نهادهاي قرض‌دهندة كشورهاي ثروتمن د اس ت ت ا كش ورهاي در ح ال توس عه .اين قرض‌گيرن دگان فق ير هس تند ،ن ه قرض‌دهنده‌هاي ثروتمند كه سنيگن‌ترين ريسك‌ها را در قراردادهاي استقراضي متحم ل مي‌ش وند .كش ورهاي غ ني موان ع تج اري خ ود را ب ه وي ژه در زمين ة كشاورزي افراشته و بلند مي‌سازند ،اما غيرمنصفانه و رياكاران ه از كش ورهاي فقير مي‌خواهند كه بازارهاي خود را به روي صادرات كشورهاي غني بگشايند . اياالت متحده از كشورهاي ديگر مي‌خواهد كه به ح اكميت ق انون گ ردن نهن د، اما معيارهاي ديگري ب راي خ ودش مي‌پ ذيرد :اي االت متح ده ه وادار حك ومت قانون است ،تا جايي كه نتايج اين حكومت با خواست او همراهي كند . 39 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه صداقت و شفافيت: ‏ ‏ ‏ ‏ 40 عامليت‌هاي توسعه در تمام سطوح موظفند ك ه ص ادق و ش فاف باش ند .ش هروندان و ديگر افرادي ك ه تحت ت أثير رفت ار عامليت‌ه اي توس عه هس تند ،ح ق دارن د ك ه بدانن د حكومت و ديگر نهادهاي عمومي چه مي‌كنند و چرا. غالب حكومت‌ها و نهادهاي مالي بين‌المللي در ساية پنهان‌كاري نشو و نما مي‌كنند ،چرا كه پنهان‌كاري شيوة مفيدي براي پوشاندن اشتباهات ،دوري از نقد ،قاي ل ش دن امتي از براي منافع خاص ،و ترجيحات بي‌مورد براي مقامات رسمي است. كار فني استيگليتز در مورد علم اقتصاد و اطالعات نامتقارن (كه در جريان آن ،به دلي ل نابرابري اطالعات افراد ،ناكارآمدي و نتايج معيوب ب ه دور از انص اف رخ مي‌دهن د) اين امكان را به وي مي‌دهد كه اهميت باز بودن حكومت را دريابد .نه تنه ا پنهان‌ك اري در را به روي فساد مي‌گشايد ،بلكه همچنين اعتماد به هم حك ومت و هم نفس مردم‌س االري را مي‌كاهد .حكومت بر مردم ناممكن است ،مگ ر آنك ه ش هروندان را در ت اريكي نگ اه داريد :مشاركت معن ادار در فراين دهاي مردم‌س االرانه مس تلزم مش اركت‌هاي مطل ع و آگاهانه است . نقiد /الiزام :4مستش اران نهاده اي م الي بين‌المللي ( ،IFIمانن د بان ك جه اني و صندوق بين‌المللي پول )IMFكه به كشورهاي در حال توسعه مشاوره مي‌دهن د ،اخالق ًا موظف شده‌اند تا مشخص نمايند كه مشاوره‌هاي آنان تا چ ه ان دازه مبت ني ب ر ش واهد ناقص و سطحي است .وظايف ،صرفًا ش امل ق وانين رس مي و حق وقي ك ه مث ل روز روشن هستند نيست ،بلكه همچنين شامل يك فرهنگ باز بودن است؛ فرهنگي كه در آن ف رض ب ر اين اس ت ك ه هم ه باي د هم ه چ يز را درب ارة تص ميمات جمعي بدانن د و در تصميمات مشاركت داشته باشند . دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه ابزار مهم چنين شفافيتي: › مطبوعات فعال و آزاد › فض اهايي ب راي گفتگ وي عم ومي [ح وزه عم ومی – عقالنيت ارتباطی هابرماس] اصل Opennessنتيج ة اص ل ع دالت اجتم اعي اوس ت و خ ود ب ه نوب ة خ ويش منج ر ب ه اص ل مردم‌ساالري مي‌شود وظيفة صداقت و ح ق دانس تن ،ه ر دو في‌نفس ه ارزنده‌ان د ،زي را ه ر دو در فرآين د مردم‌س االري نقش دارن د ،زي را پنهان‌ك اري ،اطالع ات در دسترس ش هروندان را مي‌كاه د و دس ت آنه ا را براي مشاركت معنادار مي‌بندد . 41 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه کراکر :اصرار دارد كه ب ر عامليت‌ه اي توس عه ف رض اس ت ك ه افراد را توانمند كنند ت ا در تص ميم‌گيري‌ها مرب وط ب ه كنش‌ه اي جمعي كه تأثير اساسي ب ر مع اش و زندگي‌ش ان دارد ،ب ه ط رز معناداري مشاركت نمايند .م ا مي‌ت وانيم اين وظيف ه را رس الت تقويت و حراست از مردم‌ساالري بناميم. استيگليتز با ج ان دي ويي و آمارتي ا ِس ن ،در اينك ه مردم‌س االري عالوه بر رأي دادن ،شامل گفتگوي عمومي نيز هست اتفاق نظر دارد :مردم‌س االري چ يزي بيش از انتخابات‌ه اي ادواري اس ت؛ مردم‌س االري مس تلزم اطمين ان ب ه آن اس ت ك ه هم ة ص داها شنيده شده است و در آن يك فرايند شور و مش ورت در جري ان است؛ در جريان اين فرايند ديدگاه‌ها و ص داهاي مختل ف ش نيده مي‌شوند و ب ه حس اب مي‌آين د؛ و اينك ه باي د ديگ ران را درب ارة درستي نظراتتان متقاعد سازيد .مردم‌ساالري فرايندي است ك ه به افراد اين امكان را مي‌دهند كه حقوق خود را در تعيين مس ير زندگي‌ش ان اس تيفا كنن د .آنه ا اين ك ار را در جري ان گفتگ و ب ا يكديگر انجام مي‌دهند ،چرا كه آنها هر ي ك كم و بيش مي‌كوش ند تا راجع به سياست‌ها و اقداماتي كه بر همة آنها مؤثر خواهد ب ود به وفاق دست يابند. 42 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه نقد :5 سرآمدان حكومت‌ه ا و نهاده اي م الي بين‌المللي ( ،)IFIبدون مشاركت فراگ ير و ش ور و مش ورت مردم‌س االرانه ،اراده و خواس ت خ ود را از ب اال و بيرون ،و با تفرقه‌افك ني و رنجش‌آفري ني تحمي ل مي‌كنند .شهروندان با مشاركت فراگ ير و ش ور و مشورت مردم‌ساالرانه ،اميدوارند تا يك سياس ت درس ت متناس ب ب ا ش رايط خ ود را بس ازند. همچنين اميد آن هست ك ه فراين دهاي مش اركتي بر م الكيت ت أثير بگذارن د ،باش د ك ه مش اركت و مداخلة مردم‌ساالرانه كه الزمة توس عه اس ت ب ه لحاظ اجتماعي قابل دستيابي و پايدار شود . 43 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه يك معناي ضمني اصل مردم‌ساالري آن اس ت ك ه نهاده اي مالي بين‌المللي ( )IFIو مستشاران اقتص ادي آنه ا نخواهن د توانس ت زورگويان ه از وراي انتخ اب درس ت ،ب ه تنه ايي تغييرات را از بيرون [به كشورهاي در حال توس عه] تحمي ل كنن د .ب ر عكس ،خارجي‌ه ا باي د مجم وعه‌اي از گزينه‌ه ا را ب راي كش ورهاي در ح ال توس عه ب ه رس ميت بشناس ند ،و هميش ه و ص ادقانه من افع و مض ار محتم ل [برنامه‌ه ا] را (خصوصًا آنها كه به فقرا مربوط مي‌شود) اعالن كنند. استيگليتز از اين ديدگاه با اين تذكر دفاع مي‌كن د ك ه م ردم را نمي‌ت وان مجب ور ك رد ك ه قلب و فك ر خ ود را ،ي ا م آًال نگرش‌ها و ارزش‌هاي اصولي خود را تغيير دهند .يك معناي ضمني [ديگر اصل مردم‌ساالري] ،اهميت آموزش و پرورش (خصوص ًا آم وزش و پ رورش م دني) ،ام نيت ،و بهداش ت است .اگر شهروندان آگاه ،امن ،و به حد كافي از بهداش ت برخوردار باشند ،مشاركت سياسي خواهند داشت. 44 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی تشريح اصول اخالقی -ادامه اين ش ش اص ل اخالقي ،ش كل دهن دة بخش تجويزي پارادايم توسعه به مثابة تحول اس تيگليتز هس تند .همچ نين ،اين اص ول مبن ايي ب ه دس ت مي‌دهند براي ارزش‌گذاري‌هاي اخالقي وي دربارة جهاني‌شدن ،نقد او به تواف ق واش ينگتن ،و ط رح او ب راي نهاده ا و راهبرده اي ج ايگزين ب ا ه دف جهاني‌شدني با چهره‌اي انساني‌تر 45 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :تحليل و جمع بندی نهايي ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ 46 -1توسعه بايد بازتعريف شود. -2تعريف توسعه هنجاری است. - 3هم اهداف توسعه هنجاری اند و هم استراتژی های توسعه هنجاری اند. عه بحث اخالق ودن توس اری ب -4هنج (باي دها/نباي دها ،فض يلت/رذيلت ،خ وب/ب د، مطلوب/نامطلوب) را پيش می کشد. -5ت دقيق در ارزش ه ا هم ممکن اس ت هم مطلوب است. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :تحليل و جمع بندی نهايي ‏ علومى كه با ارزشها سر و ك ار دارن د ،الاق ل ش امل چهار قسم مىشوند: › › › › 47 .1اخالق ،كه از نه ارزش بحث مىكند :خ وب ،ب د ،درس ت، نادرست (يا صواب و خطا) ،بايد ،نبايد ،وظيفه ،مس ؤوليت و فضيلت (و رذيلت) ; .2سياس ت ،ك ه از ارزشهايى مث ل آزادى ،براب رى (مس اوات) ،ب رادرى و ع دالتبحث مىكن د .راول ز ب رخالف ديگران انصاف را بهمعناى عدالت مىگيرد; .3زيبايىشناس ى ،ك ه از ارزشهايى مث ل زيب ا ،زش ت ،ب ا شكوه ،فخيم و با روح سخن مىگويد .فلسفه زيبايىشناس ى را «فلسفه هنر» نيز مىنامند; .4فق ه ادي ان ،ك ه از احك ام خمس ه (وج وب ،اس تحباب، اباح ه ،ك راهت ،ح رمت) و نجاس ت و طه ارت و حليت و حرمت (احكام تكليفى) بحث مىكند. دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :تحليل و جمع بندی نهايي بخش قاب ل ت وجهي از نظريه‌ه ا ،نظريه‌ه اي هنجاري‌ان د، نظريه‌هاي هنجاري ،نظريه‌هايي هستند درباره اين كه جه ان چگونه بايد باشد .در اين نظريه‌ها ،نظريه‌پ رداز مجم وعه‌اي از شرايط مطلوب را ،بي ان مي‌دارد و اس تدالل مي‌كن د ك ه چرا آنها برتر هستند .نظريه هنجاري با ايجiiاد و توسiiعه هنجارها به معناي ارزش‌ها سiiروكار دارد ،در ح الي ك ه دو ن وع نظري ه ديگ ر وج ود دارد ك ه اولي ،نظريه‌ه اي تجويزي ابزارگ را ،خوان ده مي‌ش ود ،يع ني ب ه دنب ال ي افتن بهترين ابزار براي به دست آوردن موقعيت مطلوب هستند. دومي ،نظريه ارزيابي‌كننده است كه به ارزيابي يك موقعيت مف روض؛ ب ا اش اره ب ه مجم وعه‌اي از مف اهيم و ارزش‌ه ا مي‌پردازد. › منبع :باقر ساروخاني ،روش‌هاي تحقي ق در عل وم اجتماعي :اص ول و مباني ،ج ،1 وم انساني و مطالعات فرهنگي )1375 ،ص .513مارش و (تهران :پژوهشگاه عل استوكر ،پيشين ،ص 44ـ .42 48 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :تحليل و جمع بندی نهايي وقتی آثار پل استرتین و آمارتی ا ِس ن را می خ وانيم ،ه ر دو این اقتصاددانان عواملی مانند ن ابرابری اقتص اد جه انی ،گرس نگی و توس عه نی افتگی را م ورد بررس ی ق رار می دهن د و در نه ايت برداشتی از توسعه ارايه می دهند كه آش كارا ب ر حس ب اص ول ارزش شناختی يا به تعبير برخی اخالقی شكل گرفته است. ِ س ن ماهرانه در جس تجوی ارزش هiا س ت و ب ه دلي ل تولي د و بازتوليد ارزش های جدید اس ت ک ه می توان د ي ک نظ ام فک ری بديل برای توسعه مرسوم ترسيم کند .سن می گوي د توس عه در نهایت باید نه تنها به مثابٔه رشد اقتصادی ،بلكه به مثابٔه گس ترش توانایی‌ها و كاركردهای ارزشمند مردم در نظر گرفته شود. كاركردهای ارزشمند را می‌توان از موضوعات بنیادینی چ ون گری ز از م رگ ،گری ز از بیم اری قاب ل جلوگ یری ،حراس ت از خویشتن ،لباس پوشیدن یا تغذیه ك ردن متم ایز ك رد؛ كاكرده ای ارزشمند ،دستاوردهای پیچیده‌ای مانند حضور در اجتماع ،داش تن یك زندگی لذیذ و مهیج ،یا دستیابی به اعتماد ب ه نفس ی ا اعتم اد به دیگران را شامل می‌شود. 49 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی :موضوع احتمالی رساله ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ 50 آيا مبانی ارزش شناختی تئوری های مبنای اس تراتژی های توسعه مطابق با آموزه های وحياني قرآن ک ريم می باشد؟ آيا قرآن در مورد جامعه مطل وب دي دگاهی مش خص می کند يا خير؟ تعريف چش م ان داز س طح توس عه ي افتگی از منظ ر قرآن چيست؟ (چشم انداز جامعه مطلوب از دي دگاه قرآن کريم چيست؟) آيا مولفههای چش م ان داز قاب ل تب ديل ب ه معياره ای محتوايي نقد استراتژی است؟ معيارهای محتوايي نظري ات توس عه از دي دگاه ق رآن کريم چيست؟ بايس تهه ای اس تراتژیه ای توس عه از دي دگاه ق رآن چيست؟ دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی با تشکر از توجه شما 51 دوره دکتری مدیریت استراتژيک -مجتبی لشکربلوکی