فیزیولوژی خون

فیزیولوژی خون

اسلاید 1: فیزیولوژی خون

اسلاید 2:

اسلاید 3: گلبولهای قرمزعمل عمده گلبولهای قرمز انتقال هموگلوبین است که به نوبه خود اکسیژن را از ریه به بافت حمل می کندگویچه سرخ علاوه بر انتقال اکسیژن محتوی مقدار زیاد آنزیم کربنیک انیدراز است (انتقال کربن دی اکسید به شکل یون بیکربنات از بافت به ریه ها)هموگلوبین در گویچه سرخ یک بافر اسیدی-بازی عالی

اسلاید 4: Downloaded from: StudentConsult (on 14 June 2006 01:48 PM)© 2005 Elsevier انتقال دی اکسید کربن در خون

اسلاید 5: گلبولهای قرمز دیسک های مقعر الطرفین به قطر 7/8 میکرومتر و ضخامت 2/5 میکرومتردر ضخیم ترین قسمت و 1 میکرومتر در مرکز . حجم متوسط گلبولهای قرمز 95-90 میکرومتر مکعبغلظت گلبولهای قرمز در مرد طبیعی در هر میکرولیتر 5.200000±300000و در زن طبیعی 4.700000±300000هماتوکریت : نسبت درصدی از حجم خون که توسط گلبولهای قرمز اشغال می شود بطور طبیعی 45-40% و میزان هموگلوبین در مردها بطور متوسط 15 گرم در 100 میلی لیتر و در زنها 14 گرم در 100 میلی لیتر و هر گرم هموگلوبین با 1.34 میلی لیتر اکسیژن ترکیب می شود. پس در مرد طبیعی 20 میلی لیتر اکسیژن و در زن طبیعی 19 میلی لیتر اکسیژن در هر دسی لیتر خون بصورت ترکیب با هموگلوبین حمل می شود

اسلاید 6:

اسلاید 7: تولید گویچه های سرخ:در چند هفته اول زندگی جنینی گلبولهای قرمز ابتدایی هسته دار در کیسه زرده تولید می شوند. در سه ماهه وسط حاملگی کبد اندام اصلی تولید گلبولهای قرمز است گرچه مقدار قابل قبولی در طحال و عقده های لنفاوی نیز تولید می شوددر ماه آخر حاملگی و بعد از تولد انحصارا در مغز استخوان تولید می شوند

اسلاید 8: مغز تمام استخوانها عملا تا 5 سالگی گلبول قرمز تولید می کنند اما مغز استخوانهای بلند به جز قسمتهای نزدیک به استخوان بازو و درشت نی به چربی تبدیل شده و از سن 20 سالگی گلبول قرمز تولید نمی کندبعد از سن 20 سالگی بیشتر گلبولهای قرمز در مغز استخوانهای غشایی مانند مهره ها- استخوان جناغ- دنده ها و استخوان لگن تولید می شود که با زیاد شدن سن تولید گویچه سرخ در این استخوانها هم کاهش می یابد

اسلاید 9: در مغز استخوان مولد گویچه سرخ سلولهایی موسوم به مادر خونساز چند کاره (PHSC) وجود دارد که تمام سلولهای موجود در گردش خون از آنها مشتق می شودسلولهای مادر متعهد که گویچه سرخ تولید می کند با علامت اختصاری CFU-E مشخص می شودواحدهای تشکیل دهنده گرانولوسیت و مونوسیت با علامت CFU-GM نشان داده می شود

اسلاید 10:

اسلاید 11: رشد و تولید مثل سلولهای مادر مختلف توسط پروتئین های به نام القاء کننده رشد کنترل می شود. یکی از این القاء کننده ها اینترلوکین -3 می باشد که موجب رشد و تولیدمثل تمام انواع مختلف سلولهای مادر می شودالقای تفکیک عمل گروه دیگری از پروتئین ها موسوم به القاء کننده های تفکیک استنخستین سلول قابل تمیز در گویچه های سرخ پرواریتروبلاست که چندین بار تقسیم شده و تعداد زیادی گویچه سرخ بالغ تولید می کندسلولهای تقسیم اول اریتروسیت بازوفیل که هموگلوبین اندکی دارد اما در نسلهای بعدی تا غلظت 34 گرم درصد از هموگلوبین پر می شود که موجب کوچک شدن هسته و خارج شدن از سلول می شود همزمان رتیکولوم اندوپلاسمی جذب می شود سلول در این مرحله رتیکولوسیت نام دارد (دارای مقدار اندک ماده بازوفیل ودستگاه گلژی- میتوکندری)

اسلاید 12:

اسلاید 13: اکسیژناسیون بافتی ضروریترین تنظیم کننده تولید گلبولهای قرمز است. هر حالتی که موجب کاهش انتقال اکسیژن به بافت شود سرعت تولید گویچه سرخ را افزایش می دهد. فاکتور اصلی که تولید گلبولهای قرمز را تحریک می کند هورمون اریتروپویتین است. یک گلیکوپروتئین. در غیاب اریتروپویتین هیپوکسی هیج اثر تحریکی بر تولید گویچه سرخ ندارد یا بسیار کم دارددر حالتی مانند خونریزی مغز استخوان بلافاصله شروع به تولید مقادیر زیاد گلبول قرمز می کنددر حالت صعود به ارتفاعات نیز مقدار اکسیژن هوا کاهش می یابد و تولید گلبول قرمز افزایش می یابد بیماریهای مختلف دستگاه گردش خون که موجب عدم جذب اکسیژن توسط عبور خون از ریه ها می شود نیز سرعت تولید گلبولهای قرمز را افزایش می دهد مانند نارسایی قلبی و بسیاری بیماریهای ریوی.

اسلاید 14: بطور طبیعی 90% اریتروپویتین در کلیه ها و باقیمانده در کبد تشکیل می شوددر حالتی که کلیه ها منهدم یا از بدن خارج می شوند شخص بسیار کم خون می شود چون فقط 10% در کبد اریتروپویتین ساخته می شودمواد بویژه مهم برای بلوغ نهایی گلبول قرمز ویتامین B12 (سیانوکوبالامین ) و اسید فولیک است که هر دو برای سنتز DNA ضروری هستند. سلولهای مغز استخوان سریع الرشدترین و سریع التکثیر ترین سلولها در تمام بدن

اسلاید 15:

اسلاید 16: 4 زنجیر گلوبین (آلفا –بتا- گاما- دلتا) در هر مولکول هموگلوبین وجود دارد که 4 اتم آهن هم یافت می شود که هر کدام با یک مولکول اکسیژن ترکیب می شوداکسیژن بصورت مولکولی به بافت حمل و به مایعات بافتی آزاد می شودشایعترین نوع هموگلوبین در انسان بالغ HbA1 دو زنجیر آلفا و دو زنجیر بتا. نوع زنجیر هموگلوبین تعیین کننده میل ترکیبی با اکسیژن استدر شرایط هیپوکسی اریتروپویتین ظرف چند دقیقه تا چند ساعت شروع به تولید و حداکثرتولید ظرف 24 ساعت است اما تا 5 روز بعد هیچ گویچه سرخ جدیدی در خون ظاهر نمی شود

اسلاید 17: هنگامی که آهن از روده کوچک جذب می شود در پلاسمای خون با بتا گلبولین آپوترانسفرین ترکیب شده و ترانسفرین تشکیل می دهدآهن ذخیره شده در بدن بصورت فری تین استاگر مقدار آهن کل بدن بیش از مقداری باشد که منبع ذخیره آپوفریتین می تواند جای دهد به شکل فوق العاده نامحلول هموسیدرین ذخیره می شود

اسلاید 18: آنمی به معنی کمبود هموگلوبین در خون ناشی از تعداد بسیار کم گلبول قرمز یا هموگلوبین بسیار کم در گلبولهابدنبال خونریزی سریع بدن پلاسما را ظرف 3-1 روز جایگزین می کند و غلظت گلبولهای قرمز ظرف 6-3 هفته به حد طبیعی باز می گردد . در خونریزی مزمن آنمی هیپوکروم و میکروسیت وجود دارد. زیرا هموگلوبین به همان سرعت از دست رفته تشکیل نمی شودآنمی آپلاستیک :فقدان مغز استخوان دارای عمل در افرادی که در معرض مقادیر زیاد تشعشع یا شیمی درمانی برای درمان سرطان قرار می گیرند ایجاد می شود

اسلاید 19: آنمی مگالوبلاستی:فقدان ویتامین B12 – اسید فولیک یا فاکتور داخلی یا سوء جذب این ترکیبات بر اثر بیماری اسپرومی تواند منجر به عدم بالغ شدن هسته و تقسیم آن بشود . سلولهای مولد اریتروسیت بطور سریع نمی توانند تکثیر شوند لذا گلبول قرمز بزرگتر از حد طبیعی و یک غشای نازک و نامنظم و به جای دیسک مقعر الطرفین، بیضی شکل می شود. شکنندگی آنها موجب می شود که عمر کوتاهی داشته باشند. عدم بلوغ تولید گویچه سرخآنمی همولیتیک:در اسفروسیتوز ارثی به دلیل ناهنجاریهای مختلف گلبول قرمز گلبول شکننده شده در حالیکه تعداد تولید شده طبیعی است ولی دوران زندگی گویچه سرخ شکننده بسیار کوتاه است گلبولهای قرمز کروی شکل هستند و نمی توانند نیروهای فشار دهنده را تحمل کنند هنگام عبور از طحال با یک فشار مختصر پاره می شوند.

اسلاید 20:

اسلاید 21:

اسلاید 22: آنمی داسی شکل که در 0.3-1% سیاه پوستان غرب آفریقا و آمریکا وجود دارد نوع غیر طبیعی هموگلوبین یا هموگلوبین S که زنجیره های بتا گلوبین غیر طبیعی است . اسید آمینه والین جایگزین اسید گلوتامیک در هر یک از 2 زنجیر بتا می شود اگر این هموگلوبین در معرض فشار کم اکسیژن قرار گیرد بلورهای درازی در گلبول قرمز تشکیل شده این بلورها گویچه را طویل کرده و یک ظاهر داسی شکل به آن می دهند وممکن است انتهای تیز بلور غشای گویچه را پاره کند. گلبولها شکننده شده و منجر به آنمی می شود

اسلاید 23:

اسلاید 24: هنگامی که گویچه های سرخ مشتق از مغز استخوان وارد گردش خون می شوند قبل از انهدام بطور متوسط 120 روز در خون گردش می کنندبه مجرد اینکه غشای گویچه سرخ شکننده شد در حین عبور از یک محل تنگ در گردش خون پاره می شود. تعداد زیادی از گویچه های سرخ در طحال منهدم می شوند که بطور فشرده از مغز قرمز طحال که می گذرند قطر 3 میکرومتری مغز قرمز طحال در مقایسه با قطر 8 میکرومتری گویچه سرخ.

اسلاید 25: اثرات آنمی بر سیستم گردش خون:در آنمی شدید ویسکوزیته به 1/5 برابر آب می رسد که مقاومت در برابر جریان خون را در رگهای محیطی کاهش می دهد لذا بازگشت وریدی به قلب افزایش یافته و برون ده قلبی نیز افزایش می یابدهیپوکسی ناشی از کاهش انتقال اکسیژن توسط خون موجب گشادی رگها و افزایش برون ده قلبی و درنتیجه هر دو عامل افزایش بار کاری قلببا افزایش برون ده قلب در حالت استراحت کمبود خونرسانی در بدن جبران می شود اما در فعالیت عضلانی قلب مقدار بیشتر خون را تلمبه نمی تواند بزند پس حالت هیپوکسی شدید و نارسایی قلبی می تواند حادث شود

اسلاید 26: پلی سایتمی:پلی سایتمی ثانویه: هیپوکسی در ارتفاعات بلند یا هیپوکسی در بافتها بر اثر نارسایی قلبی موجب می شود که اندامهای خونساز بطور اتوماتیک مقادیر زیاد گویچه سرخ تولید کنند. 7-6 میلیون در میلیمتر مکعبپلی سایتمی حقیقی : که هماتوکریت به 60-70% افزایش می یابد از یک تغییر ژنی در گروه سلولی هموسیتوبلاستیک که با وجود تعداد زیاد گویچه سرخ از تولید گویچه سرخ باز نمی ایستند. هماتوکریت و حجم خون افزایش یافته ویسکوزیته ممکن است در این حالت به 10 برابر طبیعی برسد. برون ده قلبی زیاد نیست

اسلاید 27: لکوسیت یا گلبول سفید سیستم حفاظتی بدن قسمتی در مغز استخوان (گرانولوسیت- مونوسیت و تعداد کم لنفوسیت) و قسمتی در بافت لنفاوی بویژه غدد لنفاوی- طحال -تیموس- لوزه ها (لنفوسیت و پلاسموسیت) تشکیل می شودگرانولوسیت و مونوسیت بدن را در برابر ارگانیسمهای مهاجم با روند فاگوسیتوز حفظ می کنند و لنفوسیت و پلاسموسیت در ارتباط با سیستم ایمنی عمل می کنند انسان بالغ 7000 گلبول سفید در هر میکرولیتر خون دارد و انواع آن شامل: نوتروفیل 62% - ائوزینوفیل 2/3% و بازوفیل 0/4% مونوسیت 5% و لنفوسیت 30% پلاسموسیت و مگاکاریوسیت مشابه لکوسیت ها که پلاکت ها (ترومبوسیت)از آن مشتق می شود2 سری عمده از گویچه های سفید خونی :سری میلوسیت و سری لنفوسیت

اسلاید 28:

اسلاید 29:

اسلاید 30: عمر گرانولوسیت بعد از آزاد شدن در مغز استخوان بطور طبیعی 8-4 ساعت در گردش خون و 5-4 روز در بافتها است مونوسیت قبل از آن که از طریق غشای مویرگی وارد بافت شود 20-10 ساعت در خون هست (نابالغ). مونوسیت به محض ورود به سلول اندازه شان بزرگتر شده و ماکروفاژ بافتی تشکیل می دهند که ماهها زنده می ماندلنفوسیت هفته ها تا ماهها عمر می کند بسته به نیاز بافت.پلاکتها هر 10 روز یکبار تعویض می شوند

اسلاید 31: ایجاد یا عدم فاگوسیتوز بستگی به 3 عامل دارد:ساختارهای طبیعی در بدن سطح هموار دارند که در برابر فاگوسیتوز مقاومت می کندبیشتر مواد طبیعی بدن پوشش حفاظتی پروتئینی دارند که فاگوسیت ها را از خود می راند و برعکس بافت مرده فاقد پوشش حفاظتی استسیستم ایمنی ،آنتی بادی بر ضد عوامل عفونی تولید می کند که به غشای باکتری می چسبد و باکتری را نسبت به فاگوسیتوز حساس می سازند(opsonization)

اسلاید 32: فاگوسیتوز توسط نوتروفیلها:نوتروفیل هنگام نزدیک شدن به ذره ای که باید فاگوسیت بشود خود را به ذره می چسباند و پاهای کاذب در تمام جهات از خود خارج می کند و یک بسته محتوی ذره فاگوسیت بوجود می آیدفاگوسیتوز توسط ماکروفاژها:ماکروفاژها بیگانه خوارهای بسیار بزرگتری هستند تا 100 باکتری را فاگوسیت می کنند در مقایسه با 20-3 باکتری در نوتروفیل. و ذرات بسیار بزرگتر حتی انگل مالاریا را می توانند فاگوسیت کنند در حالیکه نوتروفیل قادر نیست ذراتی بزرگتر از باکتری را فاگوسیت کندسپس وزیکول فاگوسیتیک توسط لیزوزومها و آنزیمهای متعدد گوارشی و مواد باکتری کش هضم می شودلیزوزوم ماکروفاژها اما نه نوتروفیل ها محتوی مقدار زیاد لیپاز نیز هست علاوه آنزیمهای پروتئولیتیک که در هر دو وجود دارد

اسلاید 33: نوتروفیل و ماکروفاژ محتوی مواد باکتری کش هم هست بخصوص برای باکتریهایی که پوشش حفاظت کننده دارند که از انهدام توسط آنزیمهای گوارشی جلوگیری می کند شامل مواد اکسید کننده مانند یون سوپر اکسید(-O2) ، آب اکسیژنه و یونهای هیدروکسیل(-OH)گویچه های سفید خون توسط شیمیوتاکسی به سوی نواحی ملتهب جذب می شوندمواد شیمیایی مختلف در بافتها موجب حرکت نوتروفیل و ماکروفاژ بطرف منبع ماده شیمیایی می گردد (شیمیوتاکسی)

اسلاید 34: ماکروفاژها علاوه بر اینکه در بافتها می توانند حرکت کنند برخی ماکروفاژها به بافت می چسبند و ماهها یا حتی سالها چسبیده باقی می مانند که دارای همان قابلیت ماکروفاژهای متحرک هستندمجموعه مونوسیت- ماکروفاژ ثابت بافتی و ماکروفاژهای متحرک و سلولهای اندوتلیال تخصص عمل یافته در مغز استخوان – طحال و غدد لنفاوی سیستم رتیکولو اندوتلیال نام دارد یا سیستم مونوسیت- ماکروفاژماکروفاژهای بافتی در پوست و بافت زیر جلدی: هیستوسیتماکروفاژهای حبابچه ای در ریه هاماکروفاژ بافتی در سینوزوئیدهای کبدی یا سلول کوپفرماکروفاژهای طناب پولپ قرمزطحال و میکروگلیا در مغز و استئوکلاست در استخوان

اسلاید 35: آسیب بافتی بر اثر باکتری ، ضربه یا تروما تغییرات ثانویه شدیدی در بافت می دهد (التهاب یا آماس)علایم التهاب:اتساع رگهای خونی و افزایش جریان خون موضعیافزایش نفوذپذیری مویرگها که موجب نشت مقادیر زیاد مایع به فضای میان بافتی می شودلخته شدن مایع در فضای میان بافتی به علت مقادیر زیاد فیبرینوژنمهاجرت تعداد زیاد گرانولوسیت و مونوسیت به داخل بافتمتورم شدن سلولهای بافتیدر حالت التهاب بافت فرآورده های شیمیوتاکتیک تولید می شود شامل:سموم باکتری یا ویروسفرآورده های تخریبی بافت ملتهبفرآورده های کمپلکس کمپلمان در بافت ملتهب

اسلاید 36: ائوزینوفیلها:فاگوسیت های ضعیفی هستند و شیمیوتاکسی نشان می دهندائوزینوفیلی در عفونتهای انگلی یافت می شود. قسمت اعظم انگلها بزرگتر از آن هستند که توسط ائوزینوفیل خورده شود اما از طریق مولکولهای سطحی ویژه به انگل می چسبد و موادی (آنزیمهای هیدرولیتیک- انواع فوق العاده فعال اکسیژن و پلی پپتید Major basic protein)) آزاد می کند که آنها را می کشد. (مانند عفونت تریشینوز و شیستوزومیازیس)ائوزینوفیلی در واکنشهای آلرژیک (به علت اینکه ماستوسیت و بازوفیل یک فاکتور شیمیوتاکسیک جذب کننده ائوزینوفیل آزاد می کنند که ائوزینوفیلها را به سوی بافت ملتهب آلرژیک جلب می کند)

اسلاید 37: بازوفیلها: نقش مهمی در واکنشهای آلرژیک دارد چون آنتی بادی IgE(مسئول واکنشهای آلرژیک) تمایل طبیعی اختصاصی برای چسبیدن به ماستوسیت و بازوفیل دارد ماستوسیت ها و بازوفیل ها هیستامین – هپارین و مقادیر کمتر برادی کینین و سروتونین آزاد می کنندچسبیدن آنتی ژن و آنتی بادی موجب می شود ماستوسیت یا بازوفیل پاره شده و هیستامین – هپارین و مقادیر کمتر برادی کینین و سروتونین آزاد کند که موجب تظاهرات آلرژیک می شود

اسلاید 38: برخی افراد دارای تمایل آلرژیک هستند یا آلرژی آتوپیک بر اثر پاسخهای غیر معمول سیستم ایمنی و مشخصه آن مقادیر زیاد آنتی کور IgE یا راژین در خون استواکنش آلرژن-راژین در کهیر:آنتی ژنی که وارد مناطق خاصی از پوست می شود و مقادیر زیاد هیستامین آزاد می شود که : وازودیلاتاسیون عروقی و قرمزی فوری در پوست و افزایش نفوذپذبری موضعی مویرگها که منجر به تورم پوست بصورت نواحی کوچک موضعی با حدود مشخص می گرددواکنش آلرژن-راژین در آنافیلاکسی: آنتی ژن مستقیم به گردش خون تزریق می شود و در مناطق گسترده ای از بدن با بازوفیل و ماستوسیت ها که توسط چسبیدن IgE حساس شده اند وارد واکنش می شود هیستامین آزاد شده موجب وازودیلاتاسیون گسترده در تمام بدن و افزایش نفوذپذیری مویرگها و دفع قابل ملاحظه پلاسما از گردش خون می شود

اسلاید 39: لکوپنی: مغز استخوان تعداد معدودی گویچه سفید تولید می کند و بدن را دربرابر باکتریها بدون دفاع می گذاردهر گونه کاهش در تعداد گویچه سفید خون به باکتریهای از قبل موجود اجازه می دهد که به بافتها حمله کنند. مثلا دو روز بعد از توقف تولید گویچه سفید اولسرهایی در دهان و کولون ظاهر شودقرار گرفتن بدن در برابر اشعه X و داروهایی مانند تیواوراسیل و کلرامفنیکل به مدت طولانی هم با ایجاد آپلازی مغز استخوان می تواند موجب لکوپنی شده و مراحل متوالی عفونی را بوجود آورد

اسلاید 40: لوسمی ها:تولید کنترل نشده گویچه های سفید خون بر اثر موتاسیونهای سرطانی سلول میلوژن یا لنفوژناثرات شایع لوسمی: عفونت- آنمی شدید و تمایل به خونروی به دلیل تومبوسیتوپنیاستفاده بیش از حد مواد متابولیک توسط سلولهای سرطانی در حال رشد موجب فشار عظیمی بر ذخایر بدن برای دریافت مواد غذایی- اسیدآمینه و ویتامین ها می شود

اسلاید 41: بدن انسان دارای توانایی برای مقاومت در برابر انواع ارگانیزمها و سموم که تمایل دارند به بافتها و اندامها آسیب برسانند به نام ایمنی است. قسمت زیادی از آن ایمنی اکتسابی و نوعی دیگر ایمنی ذاتیایمنی ذاتی:فاگوسیتوز باکتریها و عوامل مهاجم توسط گویچه های سفید خون و ماکروفاژ بافتیانهدام ارگانیزمهایی که وارد معده می شوند توسط اسید و آنزیممقاومت پوست در برابر تهاجم ارگانیزمها

اسلاید 42: لنفوسیت پایه ایمنی اکتسابی بدن است (ایمنی هومورال و سلولی)لنفوسیت بطور گسترده در غدد لنفاوی قرار دارد و همچنین در طحال – تیموس و مغز استخوانلنفوسیت T مسئول تشکیل لنفوسیت فعال و ایمنی سلولی است و لنفوسیت B مسئول تشکیل آنتی کورهای برای ایمنی هومورال استآن عده از لنفوسیت هایی که سرنوشتشان تشکیل T لنفوسیت است از مغز استخوان به غده تیموس می روند و پیش پردازش می شوند اما لنفوسیت B در کبد در دوره وسط زندگی جنینی و در مغز استخوان در انتهای زندگی جنینی و بعد از تولد پیش پردازش می شوند در مورد لنفوسیت T تمام سلول واکنش پذیری بر ضد آنتی ژن می یابد اما لنفوسیت B آنتی کور ترشح می کند

اسلاید 43: تشکیل آنتی کور توسط پلاسموسیت: قبل از قرار گرفتن در معرض آنتی ژن اختصاصی خانواده های لنفوسیتی B به حال غیر فعال در بافت لنفوئید هستند اما بمجرد ورود آنتی ژن خارجی، ماکروفاژها آن را فاگوسیته کرده و به لنفوسیت های B مجاور عرضه می کنند و بطور همزمان به سلولهای T نیز عرضه می شود و سلولهای T کمک کننده فعال تشکیل می گرددلنفوسیت B که برای آنتی ژن اختصاصی است بزرگ شده ظاهر لنفوبلاست را پیدا می کند و لنفوبلاست ها تفکیک بیشتر پیدا کرده پلاسموبلاست را تشکیل می دهند و نهایتا پلاسموسیت بالغ که آنتی کورها ی گاما گلبولینی می سازد

اسلاید 44: معدودی از لنفوبلاست ها پلاسموسیت تولید نمی کنند بلکه تعداد متوسطی لنفوسیت B جدید مشابه خانواده اصلی بوجود می آورند و به لنفوسیت های اولیه اضافه می شوند که در بدن گردش کرده در بافت لنفوئید سکنی می گزینند تا یکبار دیگر توسط مقدار تازه ای از همان آنتی ژن فعال گردند (سلولهای حافظه ای). قرار گرفتن در معرض همان آنتی ژن پاسخ آنتی کوری سریعتر و قویتری ایجاد می کند

اسلاید 45: آنتی کورها:گاما گلبولینهایی موسوم به ایمونوگلبولین و 20% پروتئین های پلاسماتمام ایمونوگلبولین ها از زنجیرهای پپتیدی سبک و سنگین تشکیل شدهانتهای هر یک از زنجیرهای سبک و سنگین بخش متغیر نامیده می شود و باقیمانده هر زنجیر بخش ثابت. بخش متغیر برای هر نوع آنتی کور متفاوت و این قسمت است که به یک نوع خاص از آنتی ژن می چسبد. بخش ثابت قابلیت تحرک آنتی کور در بافت- چسبیدن به کمپلکس کمپلمان- سهولت عبور آنتی کور از غشاءها را موجب می شودانواع آنتی کورها:5 نوع عمومی وجود دارد به ترتیب IgM ، IgG ، IgA ، IgD و IgE IgG دو ظرفیتی بوده و 75% آنتی کورهای یک شخص بالغ را تشکیل می دهد . IgM سهم زیادی از پاسخ اولیه را تشکیل می دهد که دارای 10 محل گیرنده است

اسلاید 46:

اسلاید 47:

اسلاید 48: مکانیزم عمل آنتی کورها:حمله مستقیم به عامل مهاجمفعال کردن سیستم کمپلمانحمله مستقیم به عامل مهاجم:آگلوتیناسیون که ذرات متعدد بزرگ محتوی آنتی ژن به یکدیگر چسبیده و بصورت توده در می آیندپرسیپیتاسیون یا رسوب مجوعه آنتی ژن و آنتی کور که آنقدر درشت شده که بصورت غیر محلول درآمده رسوب می کندخنثی کردن یا نوترالیزاسیون که آنتی کور محلهای سمی عامل آنتی ژنیک را می پوشاندحل کردن یا لیز کردن که آنتی کور قادر است به غشای عوامل مهاجم حمله کرده و موجب پاره شدن سلول گردد

اسلاید 49: سیستم کمپلمان: بازیکنان اصلی سیستم ،11 پروتئین از C1 تا C9 و B و D مسیر کلاسیک: توسط واکنش آنتی ژن- آنتی کور فعال می شود محلی روی ثابت آنتی کور فعال می شودو به نوبه خود به مولکول C1 از سیستم کمپلمان می چسبد و آبشاری از سری واکنشهای متوالی به راه می افتد و فرآورده هایی به شرح زیر تشکیل می شود:فرآورده C3b که فاگوسیتوز را توسط نوتروفیل و ماکروفاژ فعال می کند و باکتریهایی که کمپلکس آنتی ژن- آنتی کور به آنها چسبیده را احاطه کرده و opsonization ایجاد می کندفرآورده C5b6789 کمپلکس لیتیک که اثر مستقیم در پاره کردن غشای باکتریها و ارگانیزمهای مهاجم دارد

اسلاید 50:

اسلاید 51: فرآورده های سیستم کمپلمان موجب آگلوتیناسیون هم می شوندبرخی فرآورده ها موجب خنثی کردن تشکیلات ویروسها هم می گردندقطعه C5a موجب شیمیوتاکسی نوتروفیل و ماکروفاژ می شودقطعات C3a – C4a وC5a ماستوسیت و بازوفیل را فعال کرده و آنها را وادار به آزاد کردن هیستامین، هپارین و مواد دیگر به مایعات اطراف می کند که با افزایش جریان خون موضعی- افزایش نشت مایع و پروتئین پلاسما به داخل بافت موجب غیر فعال کردن عامل آنتی ژنیک می گردد

اسلاید 52: سلولهای B خود آنتی ژن را شناسایی می کنند اما سلولهایT فقط هنگامی به آنتی ژن پاسخ می دهند که آنتی ژن به مولکولهای اختصاصی موسوم به پروتئین MHC (major histocompatilility complex) روی سطح سلولهای عرضه کننده آنتی ژن چسبیده باشدسه دسته عمده سلولهای عرضه کننده آنتی ژن: ماکروفاژلنفوسیت Bسلول دندریتیک2 نوع پروتئین MHC وجود دارد:MHC I که آنتی ژن به سلول T سیتوتوکسیک عرضه می کندMHC II که آنتی ژن به سلول T کمک کننده عرضه می کند

اسلاید 53: انواع سلولهای T:سلولهای T کمک کننده – فراوانترین نوع و¾ تمام آنها را تشکیل می دهد. تنظیم کننده اصلی تمام واکنشهای ایمنی با تشکیل لنفوکاینها که روی سایر سلولهای سیستم ایمنی و مغز استخوان عمل می کنند شامل:اینترلوکین 2 اثر تحریکی قوی در ایجاد رشد و تکثیرسلولهای T سیتوتوکسیک و سرکوب کننده دارد و تحریک فعال کردن خود سلولهای T کمک کننده اینترلوکین3اینترلوکین 5اینترلوکین 6فاکتور تحریک کننده کلنی گرانولوسیت- مونوسیتاینترفرون گاماهمین سلولهای T کمک کننده توسط ویروس مولد سندرم نقص ایمنی اکتسابی غیر فعال یا منهدم می شوند

اسلاید 54: اینترلوکین 4 ، 5 و6 در تحریک سلولهای B شرکت می کنند (فاکتورهای تحریک کننده سلولهای B)سلولهای T سیتوتوکسیک یل سلولهای Killerسلولهای T سرکوب کنندهسلولهای T سیتوتوکسیک دارای پروتئین گیرنده برای آنتی ژنها هستند بطور محکم به میکروارگانیسمها و یا سلولهای محتوی آنتی ژن می چسبند و پروتئینهای سوراخ کننده یا perforins در غشای سلول مورد حمله ایجاد می کنند و مواد سمی را به داخل سلول مورد حمله آزاد می کنند سلولهای سیتوتوکسیک می توانند سلولهای متعدد بیشتری را بکشند

اسلاید 55:

اسلاید 56: سلولهای T سرکوب کننده قادرند اعمال سلولهای T سیتوتوکسیک و سلولهای T کمک کننده را سرکوب کنند. یعنی از ایجاد واکنشهای ایمنی بیش از حد شدید جلوگیری کنندسلولهای T سرکوب کننده نقش مهمی در محدود کردن توانایی سیستم ایمنی برای حمله به بافتهای بدن خود شخص دارد در بیماریهایی مانند گلومولونفریت حاد- تب روماتیسمی- میاستنی گراویس - به این ترتیب که در جریان پیش پردازش لنفوسیت T در تیموس و لنفوسیت B در مغز استخوان از پیدایش خانواده های لنفوسیتی در بافت لنفوئید برای آنتی ژن اختصاصی جلوگیری می کند

اسلاید 57: لااقل 30 آنتی ژن شایع و صدها آنتی ژن نادر بر روی سطح غشای گویچه های سرخ وجود دارددو گروه از آنتی ژنها بیش از دیگران احتمال دارد که موجب واکنشهای انتقال خون شود:سیستم آنتی ژن O-A-Bسیستم Rhآنتی ژن نوع A و B یا آگلوتینوژن هنگامی که هیچ یک از آگلوتینوژن A و B وجود نداشته باشد خون از گروه O استفقط آگلوتینوژن نوع A خون از نوع گروه Aفقط آگلوتینوژن نوع B خون از نوع گروه B هم آگلوتینوژن A و هم B خون از نوع گروه AB

اسلاید 58: 6 ژنوتیپ گروههای خونی: OO – OA – OB – AA – BB – AB

اسلاید 59: آگلوتینین ها مانند سایر آنتی کورها از نوع گاما گلبولین هستند بیشتر آنها از نوع IgM و IgG هستندهنگامیکه خونها متجانس نباشد آگلوتینین با گویچه سرخ محتوی آگلوتینوژن مخلوط شود آگلوتینین خود را به گویچه سرخ می چسباند و آگلوتینین دو یا ده ظرفیتی در آن واحد دو یا ده گویچه سرخ را به هم می چسباند و گویچه ها قطعات بزرگی می شوند که همان روند آگلوتیناسیون است و رگهای خونی سراسر دستگاه گردش خون را مسدود می کنند که با حمله گویچه های سفید سلول آگلوتینه منهدم و هموگلوبین آزاد می شود (همولیز گویچه های سرخ خون)

اسلاید 60:

اسلاید 61:

اسلاید 62: تعیین گروه خونی (blood typing یا blood matching): تعیین گروه خونی با واکنش با آگلوتینین های ضد A و ضد B

اسلاید 63: آنتی ژنهای Rh مثبت و منفی:6 نوع شایع آنتی ژن Rh با حروف c ، d ، e و C ،D ، E آنتی ژن D بطور وسیعی در جماعات انسانی وجود دارد و آنتی ژنیک تر از سایر آنتی ژنهای Rh است بنابراین هر فردی که دارای این نوع آنتی ژن باشد Rh مثبت استتقریبا 85% سفیدپوستان Rh مثبت و 15% Rh منفی و در سیاهپوستان آمریکایی 95% Rh مثبت و در سیاهپوستان آفریقایی 100%اگر یک فرد Rh منفی هیچ گاه در معرض خون Rh مثبت قرار نگرفته باشد ترانسفوزیون خون Rh مثبت هیچ گونه واکنش فوری ایجاد نخواهد کرد اما طی 4-2 هفته به مقادیر کافی آنتی کور ضد Rh تولید می گردد که موجب آگلوتیناسیون گویچه های خون دهنده شود( واکنش ترانسفوزیونی تاخیری)

اسلاید 64: اریتروبلاستوز جنینی یک بیماری جنین و نوزاد که توسط آگلوتیناسیون و فاگوسیتوز گویچه های سرخ خون جنین مشخص می شوددر بیشتر موارد اریتروبلاستوز جنینی مادر Rh منفی و پدر Rh مثبت است و فرزند صفت Rh مثبت را از پدر به ارث برده و مادر آگلوتینین ضد Rh تولید می کند که از طریق جفت به بدن جنین انتقال یافته و آگلوتیناسیون گویچه های سرخ را می دهد تقریبا 3% فرزندان Rh مثبت دوم و 10% فرزندان سوم این بیماری را نشان می دهنددر اریتروبلاستوز آنمی- زردی یا کرنیکتروس- کبد و طحال بزرگ برای جبران پر کردن جای گویچه های سرخ همولیز شدهدرمان تعویض خون با خون Rh منفی استبمنظور پیشگیری آنتی کور ضد Rh در هفته 30-28 بارداری به مادر باردار تزریق می گردد

اسلاید 65: پیوند یک بافت یا اندام کامل از یک قسمت حیوان به قسمت دیگری از همان حیوان :اوتوگرافتپیوند یک بافت یا اندام کامل از دوقلو مشابه به دوقلوی دیگر : ایزوگرافتپیوند از یک انسان به انسان دیگر یا حیوان به حیوان دیگر از همان گونه : آلوگرافتپیوند از یک حیوان پست تر به انسان : زنوگرافتمهمترین آنتی ژن که موجب دفع پیوند می شود: کمپلکس HLA که 6 عدد از این آنتی ژن روی سطح سلولهای هر فرد وجود دارد که در هر فردی با دیگری متفاوت است مگر دوقلوهای مشابه. آنتی ژن HLA بر روی لنفوسیت ها هم وجود داردداروهایی که برای سرکوب سیستم ایمنی و بطور عمده سلولهای T استفاده می شود: هورمونهای گلوکوکورتیکوئید- سیکلوسپورین که اثر مهاری اختصاصی بر سلولهای T helper دارد

اسلاید 66: The human leukocyte antigen (HLA) system is the name of the loci of genes that encode for major histocompatibility complex (MHC) in humansHLAs corresponding to MHC class I (A, B, and C)HLAs corresponding to MHC class II (DP, DQ, and DR

اسلاید 67:

اسلاید 68: هموستاز(hemostasis): جلوگیری از دفع خونهموستاز توسط چندین مکانیزم به انجام می رسد:اسپاسم رگیتشکیل میخ پلاکتیتشکیل لخته خون در نتیجه انعقاد خونرشد نهایی بافت فیبری به داخل لخته خون برای بستن دایمی سوراخ رگ

اسلاید 69: بلافاصله بعد از پاره شدن رگ خونی آسیب دیواره رگ موجب انقباض عضله صاف دیواره رگ می شود ناشی از: اسپاسم میوژنیک موضعی عوامل آزاد شده موضعی از بافت آسیب دیده رفلکسهای عصبی توسط ایمپالس درد یا سایر ایمپالسها از رگ آسیب دیدهمیخ پلاکتی:هرگاه سوراخ ایجاد شده در رگ بسیار کوچک باشد که هر روزه در سراسر بدن ایجاد می شود توسط میخ پلاکتی مسدود می شودپلاکت یا ترومبوسیت در مغز استخوان از مگاکاریوسیت ها تشکیل می شود و غلظت طبیعی 300000-150000 در هر میکرولیتر

اسلاید 70: پلاکت ها فاقد هسته انددر سیتوپلاسم پلاکت ها فاکتورهای فعالی وجود دارند از جمله:اکتین و میوزین و ترومبوستنین انقباض پلاکتی می دهندبقایای رتیکولوم اندوپلاسمی و دستگاه گلژی برای ساختن آنزیمهامیتوکندریهافاکتور تثبیت کننده فیبرینفاکتور رشد که موجب تکثیر و رشد سلولهای اندوتلیال رگی- سلول عضله صاف رگی می شودپلاکت از چسبیدن به اندوتلیوم طبیعی اجتناب می کند و به نواحی آسیب دیده رگ بویژه سلول اندوتلیال آسیب دیده و رشته کلاژن آشکار شده می چسبد. نیمه عمر پلاکت در خون 12-8روز

اسلاید 71: مکانیزم میخ پلاکتی:هنگامی که پلاکت با سطح آسیب دیده عروقی مانند فیبرهای کلاژن دیواره رگ تماس پیدا کند پلاکت ها شروع به تورم کرده و پاهای کاذب متعددی از سطح آن خارج شده و پروتئینهای انقباضی منقبض می شوندو چسبناک شده که به فیبرهای کلاژن می چسبند و مقادیر زیاد ADP و TXA2 ترشح می کنند که بر روی پلاکتهای مجاور اثر کرده و آنها نیز به پلاکتهای فعال اولیه می چسبند. این میخ در ابتدا سست است اما بعد می تواند رشته های فیبرین تشکیل شده که به پلاکت بچسبد و میخ را محکم سازد

اسلاید 72: لخته شدن در رگ پاره شده:اگر آسیب دیواره رگ شدید باشد پس از 20-15 ثانیه و اگر خفیف باشد پس از 2-1 دقیقه لخته شدن شروع می شود در ظرف 6-3 دقیقه بعد از پارگی رگ تمام محل پارگی توسط لخته پر می شود اگر شکاف رگ زیاد بزرگ نباشد. بعد از 20 دقیقه تا 1 ساعت لخته فشرده می شود و باز هم بیشتر رگ مسدود می گردد که پلاکتها نقش مهمی در این فشرده شدن لخته بازی می کنند

اسلاید 73: لخته شدن در 3 مرحله اساسی انجام می شود:تشکیل فعال کننده پروترومبین به دو روش :مسیر خارجی با وارد شدن آسیب به دیواره رگ و بافتهای اطرافمسیر داخلی در خود خونبه جز 2 مرحله اول مسیر داخلی یونهای کلسیم برای پیشبرد یا تسریع تمام واکنشهای لخته شدن خون ضروری هستندسپس فعال کننده پروترومبین در حضور مقادیر کافی یون کلسیم تبدیل پروترومبین به ترومبین را موجب می شود در نهایت ترومبین موجب پلیمریزاسیون مولکولهای فیبرینوژن و تبدیل آنها به رشته های فیبرین در ظرف 15-10 ثانیه می شودعامل محدود کننده سرعت ایجاد انعقاد خون تشکیل ماده فعال کننده پروترومبین است

اسلاید 74: پروترومبین یک آلفا دو گلبولین پلاسما با وزن مولکولی 68700یک پروتئین ناپایدار که می تواند به ترومبین با وزن مولکولی 33700به آسانی تجزیه شودترومبین روی فیبرینوژن عمل کرده 4 پپتید از هر مولکول فیبرینوژن جدا می کند و مونومر فیبرین تشکیل می دهد که دارای توانایی پلیمریزه شدن با سایر مولکولهای مونومر فیبرین است

اسلاید 75:

اسلاید 76: ابتدا مولکولهای مونومر فیبرین توسط پیوندهای ضعیف هیدروژنی غیر کووالانسی به یکدیگر می چسبند و رشته ها اتصالات متقاطع تشکیل نمی دهند سپس در طی چند دقیقه بعد فاکتور تثبیت کننده فیبرین وارد عمل می شودکه از پلاکتهای بدام افتاده در لخته آزاد می گردد فاکتور تثبیت کننده فیبرین موجب برقراری پیوندهای کووالانسی بیشتر و بیشتر مولکولهای مونومر فیبرین و اتصالات متقاطع بین رشته های فیبرین مجاور می شودچند دقیقه بعد از تشکیل لخته، شروع به انقباض می کند که مایع سرم هم از لخته خارج می شود و پلاکتها برای فشرده شدن لخته مورد نیازند. لخته که فشرده می شود لبه رگ خونی بطرف یکدیگر کشیده می شود

اسلاید 77:

اسلاید 78:

اسلاید 79: بافت آسیب دیده چندین فاکتور موسوم به فاکتور بافتی آزاد می کند که مجموعه ای از فسفولیپیدهای غشاء بافتی و کمپلکس لیپوپروتئین است که به عنوان یک آنزیم پروتئولیتیک عمل می کند

اسلاید 80:

اسلاید 81: لخته شدن خون بعد از پاره شدن رگ خونی توسط هر دو مسیر بطور همزمان شروع می شوداختلاف مهم بین مسیرهای خارجی و داخلی: مسیر خارجی یک ماهیت انفجاری داشته و توسط مقدار فاکتورهای 5 ، 7 ، 10 در خون محدود می شوداما مسیر داخلی بسیار آهسته تر عمل می کند

اسلاید 82: مهمترین فاکتورها برای جلوگیری از لخته شدن در سیستم رگی طبیعی :صاف و هموار بودن سطح اندوتلیال رگ از فعال شدن سیستم لخته داخلی جلوگیری می کندلایه گلیکوکالیکس روی اندوتلیوم که فاکتورهای انعقادی و پلاکت را دفع می کند و مانع از روند لخته شدن می شودپروتئین چسبیده به غشای اندوتلیال موسوم به ترومبومدولین که ترومبین را به خود می گیرد. کمپلکس ترومبومدولین-ترومبین پروتئین C را فعال می کند

اسلاید 83: مواد ضد انعقاد:کمپلکس آنتی ترومبین III –هپارینهپارین یک ماده ضد انعقاد قوی- یک پلی ساکارید مزدوج با بار منفی که به خودی خود اثر ضد انعقاد اندکی دارد اما آنتی ترومبین III قدرت آنرا افزایش می دهدکمپلکس آنتی ترومبین III –هپارین، فاکتورهای ترومبین – 12-11-9و 10 فعال شده را حذف می کندکومارین یا وارفارین :در دسترس بودن نوع فعال ویتامین K را در بافتها کاهش می دهد که مقادیر پروترومبین فعال و فاکتورهای 7 – 9 و 10 را کاهش می دهدپلاسمین:پلاسمین یا فیبرینولیزین یک آنزیم پروتئولیتیک شبیه تریپسین است از ماده پیش ساز پروفیبرینولیزین یا پلاسمینوژن حاصل می شودرشته های فیبرین-فیبرینوژن- فاکتور 5-7 - 12 و پروترومبین را هضم می کند

اسلاید 84: بافت و اندوتلیوم رگی آسیب دیده چند روز بعد که لخته خون موجب توقف خونریزی شد فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (t-PA) آزاد می کنند که موجب حذف لخته خون شودهر ماده ای که کلسیم را غیر یونیزه کند از انعقاد جلوگیری خواهد کردسیترات دارای بار منفی وقتی با خون مخلوط می شود ترکیب غیر یونیزه کلسیم تشکیل می دهدمواد ضد انعقادی سیتراتی مزیت مهمی نسبت به اکسالاتی دارند زیرا اکسالات برای بدن سمی است سیترات ظرف چند دقیقه توسط کبد از خون گرفته شده و با پلیمیریزاسیون به گلوکز تبدیل می شود بنابراین بدون هرگونه اثرات نامطلوبی می تواند تزریق گردد

اسلاید 85: حالات خونریزی دهنده:بیماریهای کبدی مانند هپاتیت- سیروز می تواند تمایل شدید به خونریزی ایجاد کند زیرا تقریبا کلیه فاکتورهای انعقادی توسط کبد تشکیل می گرددکمبود ویتامین K یک فاکتور ضروری برای 5 فاکتور انعقادی 2- 7- 9-10 و پروتئین C که یک گروه کربوکسیل به رادیکال اسید گلوتامیک این فاکتورها اضافه می کند. از علل شایع کمبود ویتامین K عدم قدرت کبد برای ترشح صفرا بداخل لوله گوارش می باشد

اسلاید 86: هموفیلی:یک بیماری خونریزی دهنده بطور انحصاری در افراد مذکر که در 85% موارد ناشی از کمبود فاکتور 8 : هموفیلی A یا کلاسیک15% موارد هموفیلی کمبود فاکتور 9 فاکتور 8 دو جزء دارد که کمبود جزء کوچک که بیشترین اهمیت را در مسیر داخلی دارد هموفیلی کلاسیک می دهدتنها درمان برای خونریزی هموفیلی کلاسیک تزریق فاکتور 8 خالص استترومبوسیتوپنی به معنی تعداد کم پلاکت در گردش خون که تمایل به خونریزی از مویرگها در حالیکه در هموفیلی خونریزی از رگهای بزرگ دیده می شود. در ترومبوسیتوپنی لکه های کوچک مایل به بنفش یا پورپورای ترومبوسیتوپنیک وجود داردتعداد پلاکت کمتر از 50000 تمایل به خونریزی می دهد

اسلاید 87: لخته غیر طبیعی در رگ خونی ترومبوس نام داردجریان مداوم خون از کنار لخته آن را از محل اتصالش جدا می کند لخته آزاد در جریان خون را آمبولوس نامندعلل پیدایش ترمبوآمبولی:سطح اندوتلیال ناهموار رگ بر اثر تصلب شرایین- عفونتجریان آهسته خون بی حرکت بودن بیماران بستری در ایجاد ترومبوز رانی و آمبولی ریوی دخالت دارد

اسلاید 88: آزمایشهای انعقاد خون:Bleeding timeسوراخ کردن نوک انگشت یا لاله گوش که خونروش 6-1 دقیقه طول می کشد. بر اثر فقدان پلاکت طولانی می شودCloting timeریختن خون در لوله آزمایش تمیز و خم کردن لوله هر 30 ثانیه تا لخته مشاهده شود. زمان طبیعی 10-6 دقیقهProthrombin timeخون از فرد گرفته و بلافاصله اکسالاته تا پروترومبین نتواند به ترومبین تبدیل شود. سپس مقداری یون کلسیم و فاکتور بافتی با خون اکسالاته مخلوط می شود که کلسیم اثر اکسالات را خنثی می کند و فاکتور بافتی برای اینکه تبدیل پروترومبین به ترومبین از مسیر خارجی فعال شود که بطور طبیعی 12 ثانیه است

اسلاید 89:

اسلاید 90: In the embryo:Gower 1 (ζ2ε2)Gower 2 (α2ε2)Hemoglobin Portland I (ζ2γ2)Hemoglobin Portland II (ζ2β2).In the fetus:Hemoglobin F (α2γ2)In postnatal people:Hemoglobin A (α2β2)– The most common with a normal amount over 95%Hemoglobin A2 (α2δ2) – δ chain synthesis begins late in the third trimester and, in adults, it has a normal range of 1.5–3.5%Hemoglobin F (α2γ2) – In adults Hemoglobin F is restricted to a limited population of red cells called F-cells. However, the level of Hb F can be elevated in persons with sickle-cell disease and beta-thalassemia.

اسلاید 91: Downloaded from: StudentConsult (on 14 June 2006 01:48 PM)© 2005 Elsevier Bohr effect