فیزیک نجوم مقدماتی

فیزیک نجوم مقدماتی

اسلاید 1: فيزيك نجوم مقدماتيارزش درس 3 واحدتاليف : دكتر احمد حسن پور استاديارفيزيك دانشگاه پيام نورمهرماه 1385

اسلاید 2: هدف هاي كلياين يك درس تخصصي اختياري است كه براي تدريس در دوره ي كارشناسي فيزيك در نظر گرفته شده استپيش نياز؛ فيزيك پايه ي يكهدف هاي درس: آشنا ساختن دانشجو با مفاهيم اوليه ي نجوم معرفي منظومه ي شمسي وبررسي چگونگي حركت سيارات در اين منظومه به كمك قوانين كپلرمطالعه ي خورشيد به عنوان يك ستاره ي الگو است.معرفي اجمالي سيستم هاي مختلف ستاره اي مانند خوشه ها و كهكشان ها

اسلاید 3: منابع درسنجوم واختر فيزيك مقدماتيتاليف زليك واسميت برگردان دكترجمشيد قنبري ودكتر تقي عدالتيانتشارات آستان قدس رضوي 13842- ستارگان، ساختار و تحول آنها، نوشته تیلور، ترجمه عدالتی، انتشارات استاد، 1363-3-dynamic astronomy 5th edition Robert t. Dixon Printice hall 1995 -

اسلاید 4: فهرست مطالبفصل اول: مکانیک سماوی و منظومه شمسیفصل دوم: منظومه شمسی در مرایافصل سوم: دینامیک زمینفصل چهارم: سیستم زمین - ماهفصل پنجم: سیارات خاکیفصل ششم: سیارات مشتری گونفصل هفتم: اجرام سماوی کوچک و منشاء منظومه شمسیفصل هشتم: خورشید یک ستاره مدلفصل نهم: خواص ستارگان

اسلاید 5: مختصات استوايي يك ستاره در اينجا NCP ستاره ي قطبي استستاره ي قطبياستواي فلكي

اسلاید 6: مختصات يك ستاره به كمك زواياي سمت وارتفاع

اسلاید 7: منظره ی آسمان شب دربهار. صورفلکی خرس های بزرگ و کوچک ،و ذاتالکرسی در شمال گاو ودو پیکر درغرب،شکارچی وتاج در شرق وخرچنگ در مرکز آسمان نموده شده استN

اسلاید 8: منظره ی آسمان شب در تابستان. صورفلکی خرس های بزرگ و کوچک وذات الکرسی در شمال ، تاج وشکارچی در مرکز وستاره ی قطبی نموده شده است

اسلاید 9: منظره ی آسمان شب درپاییز صورفلکی خرس های بزرگ و کوچک درشمال،گاو در شرق وشکارچی در غرب نمده شده است.N

اسلاید 10: منظره ی آسمان شب در زمستان. صورفلکی خرس های بزرگ و کوچک ، گاو در مرکزو خرچنگ درشرق آسمان نموده شده استN

اسلاید 11: مشاهدات روزانه از حرکت اجرام آسمانیاین مشاهدات را میتوان به شکل زیر دسته بندی کردگردش (شرقی –غربی) کره سسپهری،خورشید وسیارات حول محور عالم ( ستاره ی قطبی)حرکت سالیانه و(غربی-شرقی) خورشید وسیارات نسبت به ستارگان در کمربند متطقه البروجوجود نماد های فازی برای ماه وسیاراتوجود حرکت عقب گردی برای برخی از سیاراتظاهر شدن تیر وناهید به صورت ستاره های صبحگاهی وشامگاهی به تناوبپیدایش فصول وتغییر مدت شبانه روز در سال

اسلاید 12: حرکت ظاهری روزانه ی خورشید

اسلاید 13: حركت ظاهري سالانه ي خورشيدحركت ظاهري ساليانه ي خورشيد

اسلاید 14: مدل های منظومه شمسیبرای پاسخ گویی وتوجیه این مشاهدات دو مدل ارایه شده استمدل زمین مرکزی(بطلمیوسی)مدل خورشید مرکزی (کپرنیکی)درمدل نخست زمین ثابت ومرکز عالم در نظر گرفته می شود که خورشید، سیارات وکره ی سپهری بر مسیر های دایره ای گرد آن در حرکتند.برای توجیه برخی از رخدادها مانند حرکت عقب گرد ی از سیکلویید ها استفاده می شداین مدل در پاسخگویی و توجیه بسیاری از سوالات ناتوان ویا پاسخ آن پیچیده است

اسلاید 15: توجیه حرکت های ظاهری در مدل بطلمیوسی به کمک سیکلوئید ها

اسلاید 16: در مدل تیخو براهه برای توجیه حرکت عقب گردی سیارات فرض می شود که سیارات گرد خورشید میگردند در حالی که خورشید خود گرد زمین یعنی مرکز عالم می گردد

اسلاید 17: اين مدل از قرن 16 ميلادي مطرخ شد.دراین مدل سيارات به ترتيب فاصله از خورشيدعبارتند از: تير، ناهيد، زمين، بهرام، برجيس، كيوان،ارانوس ونپتون دو سياره ي نخست را سيارات درونی وسيارات بعد از زمين را سيارات بیرونی گويند. : مدل خورشیدمرکزی (كپرنيكي) منظومه ي شمسي

اسلاید 18: مدل كپرنيكيدر این مدل حرکت بازگشتی سیارات بیرونی به سادگی وبه خاطراختلاف سرعت آن ها در مدارشان توجیه می شودنمود هاي فازي سيارات به ويژه سيارات دروني نيز به كمك زاويه ي كشيدگي قابل توجيه استزاويه ي كشيدگي : زاويه ي بين خط ديد ناظر زميني از سياره وخورشيد را گويند

اسلاید 19: مشاهده ی حرکت بازگشتی سیارات بیرونی نسبت به ستارگان

اسلاید 20: در این مدل حرکت بازگشتی سیارات بیرونی به سادگی وبه خاطراختلاف سرعت آن ها در مدارشان توجیه می شود. مداربهرام

اسلاید 21: مدل خورشید مرکزی ونمود های فاریعلل پیدایش نماد های فازی در این شکل نموده شده استیشترین زاویه ی کشیدگی برای سیارات درونی کمتر از 90 درجه ودر نتیجه این ها در حالت تربیع قرار نمیگیرندوهیچگاه حالت مقابله نخواهند داشتحالت تربیعمقابله ی کاملپیوستگی کاملمدارسیاره بیرونیمرار زمینخورشیدمدارسیاره ی درونی

اسلاید 22: مشاهده ی اهله ی ناهید از زمینزمینناهید در محاقخورشیدناهد تمامنیمهنیمه

اسلاید 23: به کمک زاویه ی کشدگی می توان نمادهاي فازی سیارات را توجیه کرد

اسلاید 24: رابطه ي بين زمان تناوب هلالي ونجوميسرعت سياره در روز=360/Pسرعت زمين در روز=360/EEپريود نجومي زمين وPپريود نجومي سياره ي خارجي وSپريود هلالي سياره مي باشد( S-E)360/E=S360/P

اسلاید 25: رابطه ي بين دوره های تناوب هلالي ونجومي در مدل خورشید مرکزیالف سيارات خارجی1/E-1/P =1/Sب سیارات داخلی1/P-1/E=1S

اسلاید 26: مثال: ناهيد يك سياره ي دروني با پريود هلالي 583 روز است.پريود نجومي آن را پيدا كنيد1/586=1/p-1/385=0/00445P=224/7 days

اسلاید 27: روش كپلردر محاسبه ي فواصل وتعيين شكل مدار سياراتالف سياره ي دروني در اين حالت در بيشترين كشيدگي داريم r=sin  زيرا زاويه يp در اين حالت 90 درجه است

اسلاید 28: ب اگر سياره بيروني باشدبا دو بار قرار گرفتن درpپس از يك دوره ي نجومي واندازه گيري زواياي كشيدگيEوE’و مخاسبه ي ضلع EE’ و حل مثلث SPE مي توان r را به دست آورد

اسلاید 29: قوانين كپلركپلر با محاسبه ي فواصل سيارات نتايج زير را به دست آورد:مدار سيارات به گرد خورشيد بيضي است كه خورشيد در يكي از كانون هاي آن قرار داردمساحت هاي طي شده توسط شعاع حامل هر سياره در زمان هاي مساوي مقدار ثابتي استبراي هر سياره مجذور شعاع حامل مدار به مكعب پريود مقدار ثابتي است يعني a3/T2 = cta

اسلاید 30: قوانين نيوتنF=maP=mvL=rP=r FF=dP/dtدر صورتي كه برايند نيرو ها صفر باشد داريم P=cte=dL/dtدر صورتي كه برايند گشتاورها صفر باشد L=cte داريم

اسلاید 31: قانون گرانش نيوتنهر ذره ي مادي به جرم m1 ذره اي به جرم m2 را به نسبت عكس مجذوري جذب مي كندF=Gm1m2/r2به كمك رابطه بالا و معادله حركت نيوتن مي توان شكل مدار سيارات را تعيين كرد

اسلاید 32:

اسلاید 33: تعابير فيزيكي قوانين كپلر

اسلاید 34:

اسلاید 35:

اسلاید 36: شكل مدار سيارات نسبت به سرعت اوليه

اسلاید 37: تعبير قانون مساحت هاrVdA=1/2rVdt dA/dt =1/2rV =1/2rmV/m =L/2m= cteچون گشتاور نيروي گرانش صفر است پس ممنت.م زاويه اي ثابت است‘

اسلاید 38: تعبير قانون سوم كپلر a=v2/rF(جانب مركز)=mv2/rV=2r/TF=4m 2r2/T2r=4m 2r/T2 = k/r2درنتيجه داريم r3=k’T2

اسلاید 39: فصل دوم،منظومه ي شمسينظريه ي تشكيل منظومهمنظومه ي شمسي در مرايامحتويات منظومه ي شمسيحركت ها فاصله ي سيارات از خورشيدميل مداري سيارات زاويه ي مدارات نسبت به دايره البروج

اسلاید 40: منظومه ي شمسي در مرايا محتويات :شامل كليه ي اجرامي است كه در اين منظومه واقع اند كه به ترتيب اهميت عبارتند ازخورشيدسياراتقمرهاحلقه هاخرده سياره ها (دنباله دارها، سيارك هاوشهاب ها )گازها وگردوغبار بين سياره اي

اسلاید 41: نظريه ي تشكيل منظومه ي شمسي از تراكم يك سحابي. شكل زير مراحل تشكيل يك ستاره از توده يگرد وغبار در سحابي عقاب

اسلاید 42: سحابي فشرده شده وشروع به چرخش مي كند

اسلاید 43: با فشزده شدن سحابي بر سرعت چرخش آن افزوذه مي شود

اسلاید 44: ابر فشرده ي چرخان سپس به صورت صفحه اي در آمده و به يك ستاره در مركز ومجموعه اي از سيارات تبديل مي شود

اسلاید 45: مرحله ي نهايي تشكيل منظومه

اسلاید 46: فاصله ي سيارت و قاعده ي تيتوس- بد براساس اين قاعده كه به صورت تجربي به دست آمده فاصله ي هر سياره از خورشيد از رابطه ي زير به دست مي آيدD=[4+(32x)]/10 كه در آنx از 0 تا 5 تغيير مي كند اين فواصل عبارتند از0.4, 0.7, 1, 1.6, 2.8, 5.2, 10, 19/6, 38/8,

اسلاید 47: فاصله ي سيارات از خورشيد بر حسب فاصله ي زمين از خورشيد(واحد نجومي)پلوتونپتوناورانوسكيوانبرجيسبهرامزمينناهيدتير 5/391/302/1954/92/552/100/172/039/0

اسلاید 48: در سيستم منظومه ي شمسي 8 سياره(پلوتو از گروه سياره ها كنار گذاشته شده است) بيش از 61 قمر تعداد بسيار زيادي سيارك( كه اغلب در كمربندي بين بهرام وبرجيس قرار دارند) وتعداد بيشماري دنباله دار وشهاب سنگ وگاز وگرد وغبار وجود دارند كه همه گرد خورشيد مي گردند.

اسلاید 49: فاصله واندازه ي نسبي سيارات از خورشد

اسلاید 50: اندازه ي نسبي سيارات،در اين مقياس اندازه ي خورشيد غير واقعي است

اسلاید 51: ميل محوري سيارات نسبت به صفحه ي مدار

اسلاید 52: زاويه ي صفحه ي مدار سيارات نسبت به دايره البروج

اسلاید 53: مدار هاي نپتون وپلوتو

اسلاید 54: تقسيم بندي سياراتسيارات منظومه ي شمسي به دوگروه تقسيم مي شوندسيارت خاكي كه جرم وساختار آن ها تفريبا برابر جرم وساختار زمين استاينها عبارتنداز : تير، ناهيد زمين وبهرامسيارات برجيس گون : كه ساختار مايع وگاز دارند وجرم آنها تا چند صد برابر جرم زمين مي رسد و عبارتند از :برجيس، كيوان اورانوس ونپتون

اسلاید 55: سطوح سيارات زمين گونه داراي عوارض گوناگون است.در زير سطح تير نموده شده است

اسلاید 56: سطح سياره ي بهرام(مريخ)

اسلاید 57: منظره اي از سطح صخره اي و منظره ي يك آتشفشان در ناهيد

اسلاید 58: بخشي از سطح خاكي ومنظره ي آتمسفر بهرام

اسلاید 59: قمر ها و حلقه هاحلقه مربوط به سياره ي برجيستقريبا همه ي سياره هاي برجيس گونه داراي حلقه اند

اسلاید 60: تصوير حلقه ي اصلي كيوان

اسلاید 61: حلقه هاي اورانوس

اسلاید 62: جدول اطلاعات ويژگي هاي سيارات

اسلاید 63: قمر هاسيارات خاكي تنها داراي سه قمر اند كه يكي از آنها ماه زمين ودوتاي ديگر يعني ديموس وفوبوس متعلق به بهرام اند.بيش از 51 قمر ديگر مربوط به سيارات برجيس گونه اند

اسلاید 64: سطح قمر زمين(ماه)

اسلاید 65: فرود انسان در كره ي ماهجاي پاي انسان در سطح ماه

اسلاید 66: قمر هاي بهرام به نام هاي فوبوس و ديموس

اسلاید 67: قمر فوبوس از قمر هاي بهرام(مريخ)

اسلاید 68: مشخصات فوبوس

اسلاید 69: قمر ديموس از قمر هاي بهرام(مريخ)

اسلاید 70: ويژگي هاي ديموس

اسلاید 71: قمر زمين(ماه)قمر زمين(ماه)

اسلاید 72: سياره ي كيوان(زحل) با تعدادي از قمر هاي آن

اسلاید 73: دنباله دار ها (0دنباله دار وستا در زير نموده شده است

اسلاید 74: دنباله دار برادفيلد

اسلاید 75: دنباله دار هالي

اسلاید 76: سيارك ها، در كمربند سياركي هزاران قطعه ي بزرگ وكوچك وجود دارند كه همه گرد خورشيد مي گردند

اسلاید 77: برخي از سيارك ها

اسلاید 78: منظره ي يك شهاب سنگ

اسلاید 79: برخي از سيارك ها كه از آتمسفر زمين عبور مي كنند در اثر برخورد ، گودال هاي عميقي درست مي كنند .حفره ي شهابي بارينگر در آريزونا از اين جمله است

اسلاید 80: خانواده ي تراژانمدار سيارك هاخانواده ي ترايونبرجيس

اسلاید 81: آتمسفر سياراتاز سيارات خاكي فقط زمين ناهيد و بهرام (مريخ) داراي جو انداتمسفر سيارات سطح آنهارا در برابر برخورد شهاب ها محافظت مي كندهمه ي سيارات در ابتدا داراي آتمسفر هيدروژن وهليوم بوده اند كه آنرا از دست داده اندآتمسفر كنوني آنها در مراحل تكوين بعدي تشكيل شده و منشا آن گازهاي دروني آنها ستنگهداري آتمسفر براي يك سياره بستگي به جرم ودماي آن دارد

اسلاید 82: نگهداري جو، به جرم ودماي سياره بستگي داردهرچه جرم سياره بيشتر باشد سرعت فرار از آن بيشتر استبه ترتيب جرم و شعاع سياره اند RؤMبه ترتيب سرعت ميانگين مولكول ها،ثابت بولتزمن ودماي سياره اندT و K, V

اسلاید 83: مولكول هاي كوچكتر در دماي معين داراي سرعت بيشتري هستند.

اسلاید 84: مقايسه ي آتمسفر سيارات

اسلاید 85: مقايسه ي آتمسفر سيارات

اسلاید 86:

اسلاید 87: ابرهاي ضخيم آتمسفر ناهيد فشاري برابر 90 بار در سطح ايجاد ميكند

اسلاید 88: ويژگي هاي تمسفر ناهيد

اسلاید 89: تغييرات فشار ودما درآتمسفر بهرام(مريخ)

اسلاید 90:

اسلاید 91: آتمسفر زمينآتمسفر ناهيد

اسلاید 92: مقايسه جو سيارات بايكديگرآتمسفررقيق بهرامآتمسفرمتراكم تيتان

اسلاید 93: زمين وبهرام در مقياس واقعي. هردو داراي آتمسفر شفاف در نور ديدگاني اند و مي توان سطح آنها را ديد

اسلاید 94: فصل سوم ديناميك زمينزمان وفصولدلايل چرخش زميندلايل گردش زميننيروي گرانش جزييحركت تقديمي زمينحد روچ

اسلاید 95: زمان نجوميشبانه روز نجومي: برابر است با فاصله ي دو گذاربالايي پي در پي يك جرم آسماني از دايره ي نيم روزي محليدايره ي نيم روزي (نصف النهار) دايره ي فرضي است كه از ستاره ي قطثي ونقطه ي سمت الراس ناظر مي گذردنقطه ي اعتدال بهاري نقطه ي برخورد استواي سپهري و دايرهالبروج يا گويند .نقطه ي اعتدال بهاري نقطه ي صفر زمان نجومي است

اسلاید 96: شبانه روز نجومي و خورشيديظهر روز نخستروز بعد ستاره پس از23 ساعت و56 دقيقه به تقطه ي اول باز گشته ولي خورشيد 4 دقيقه ديگر به اين نقطه مي رسد

اسلاید 97: روز خورشيدي ونجومي

اسلاید 98: میل محوری زمین وپیدایش فصول

اسلاید 99: فصول در نيم كره ي جنوبي

اسلاید 100: چگونگي تابش خورشيد به زمين در نقاط اعتدالين

اسلاید 101: حركت خورشيد از ديد ناظري كه در قطب قرار دارد در روز اول بهار وپاييز

اسلاید 102: حركت ظاهري خورشيد از ديذ ناظردر عرض جغرافيايي 72 درجه ي شمالي قرار دارددر روز اول زمستان

اسلاید 103: حركت ظاهري خورشيد از ديذ ناظردر عرض جغرافيايي 60 درجه ي شمالي قرار دارددر روز اول تابستان

اسلاید 104: حركت ظاهري خورشيد در روز اول ديماه براي ناظري كه در استوا قرار دارد

اسلاید 105: حركت ظاهري خورشيد در روز اول فروردين براي ناظي كه در استوا قرار داردحركت ظاهري خورشيد در روز اول فروردين براي ناظي كه در استوا قرار دارد

اسلاید 106: حركت سالانه ي خورشيد در روي دايره البروج و نمايش نقطه ي اعتدالين

اسلاید 107: صور فلكي منطقه البروجسنبله، ميزان، عقرب ،قوس(كمان)،جدي(بز) دلو، حوت(ماهي)، حمل(ثره)، ثور(گاو)، جوزا(دوپيكر)، سرطان(خرچنگ)، اسد(شير)

اسلاید 108: تصاویر خیلی و علایم نمایشی صور فلکی منطقه البروج

اسلاید 109: علایم قرار دادی صور فلکیکمان(قوس)خرچنگ(سرطان)جوزا(دوپیکر)بره(حمل)گاو(ثور)دلوشیر(اسد)(ماهی)ترازو(میزان)خوشه (سنبله)کژدم(عقرب)بز(جدی)

اسلاید 110: رقص محوري زمين(تقديم اعتدالين)

اسلاید 111: دوره ي تناوب رقص محوري 28000 سال است

اسلاید 112: رقص محوري زمين

اسلاید 113:

اسلاید 114:

اسلاید 115: جركت دوراني زمين وتقديم اعتدالين

اسلاید 116:

اسلاید 117:

اسلاید 118: اين نيرو سبب انحراف به راست يك شيء متحرك در دستگاه چرخان مي شوددر سطح زمين انحراف پرتابه ها، انحراف باد ها ، تشكيل گردبادها (سيكلون و انتي سيكلون) دليل بر خركت چرخشي زمين است . در شكل مقابل دو حركت مهره سياه از ديد دوناظر با هم مقايسه شده استيكي از دلايل چرخش زمين نيروي كريوليس است Vسرعت متحرك و سرعت  زاويه اي ديتگاه چرخان است

اسلاید 119: تشكيل گرد باد كه نتيجه ي وجود يك نقطه ي كم فشاد در حركت چرخشي زمين استچرخش درنيمكره ي شمالي در خلاف عقربه هاي ساعت صورت مي گيرد

اسلاید 120: يك نقطه ي كم فشار كه در مركز يك توده ي پرفشار قرار گيرد سبب ايجاد سيكلون در زمين مي شود

اسلاید 121: چرخش صفحه ي آونگ فوكو دليل ديگري براي چرخش زمين است

اسلاید 122: دلايل حركت مداري زمين عبارتند ار :-ابيراهي نور ستارگاناختلاف منظر ستاره اياثر دوپلري

اسلاید 123: دلايل حركت مداري زمين عبارتند ار :-ابيراهي نور ستارگاناختلاف منظر ستاره اياثر دوپلري

اسلاید 124: Vاثر ابيراهيدر حالتي كه زمين ساكن باشد نور ستاره به ته تلسكوپ مي رسدCدر صورت حركت زمين براي رسيدن نور به انتهال تلسكوپ ، بايد آنرا كمي كج كرد. Tang = V/ C

اسلاید 125: وجود اختلاف منظر ستاره اي ، يعني جابه جايي يك ستاره نسبت به ستاره هاي زمينه ي آ سمان پس از دو رصد متوالي به فاصله ي 6ماه دليل بر حركت گردشي زمين استزاويه ي اختلاف منظرياختلاف منظر ستاره ايAu برابر يك واحد نجومي يعني فاصله ي ميانگين زمين از خورشيد است

اسلاید 126: با اندازه گيري زاويه ي اختلاف منظر مي توان فاصله ي ستاره را برحسب واحد نجومي به دست آورد

اسلاید 127: اندازه گيري زاويه ي اختلاف منظر از روي جابه جايي ستاره ي نزديك نسبت به يك ستاره ي دور زمينهبه طرف ستاره ي دور

اسلاید 128: محاسبه ي فاصله ي ستاره بر حسب واحد نجومي

اسلاید 129: اثر دوپلرهر گاه ناظر و چشمه ي نور نسبت به هم حركت كنند طول موج نور دريافثي به شكل زير تغيير مي كندكه در آن Vسرعت ناطر يا چشمه و C سرعت نور است

اسلاید 130: ستارگاني كه بر قطب دايره البروج قرار دارند هيچ تغيير طول موجي را نشان نمي دهندستارگان واقع بر استواي سپهري بيشترين شيفت را دارنداين شيفت متناوبا به طول موج هاي بلاند وپس از 6 ماه به سمت طوي موج هاي كوتاه انجام مي گيرداين نشان مي دهد كه زمين بر مار بسته اي در حركت است كه 6 ماه از آن ستاره دور و در نيم پريود ديگر به آن نزديك مي شوددلايل حركت مداري زمين با استفاده از شيفت دوپلر

اسلاید 131: آثار جذر ومدي نيروي گرانشتوزيع يك لايه ي آبي بر سطح يك زمين كروي فرضي به صورت يكنواخت خواهد بود

اسلاید 132: آثار جذر ومديتوزيع همان لايه وقتي ماه در امتداد زمين قرار مي گيرد

اسلاید 133: يك سيستم جرم وفنر چگونگي اثر نيروي گرانشي ماه را نشان مي دهد.با كشيدن يكي از فنر ها فنر ديگر در سوي مقابل كشيده مي شود

اسلاید 134: حد روچ يك سيارههر گاه قمري از حد معيني به سياره ي مادر نزديك شود نيروي تفاضلي سياره ي مادر در فاصله ي معيني بر نيروي خود گرانشي قمر غلبه كرده و آن را متلاشي مي كند. به اين فاصله حد روچ گويند . اين فاصله از رابطه ي زير به دست مي آيدكه در آن M وm به ترتيب چگالي سياره ي مادرو قمر وRشعاع سياره است

اسلاید 135: محاسبه ي حد روچنيروي گرانش نيوتننيروي تفاضلي بين جسمي به جرم u و شعاع r, كه به فاصله ي dاز كره ي مادر قرار دارد هم قرار دارند

اسلاید 136: در حدروچ اين دو با هم برابر اند يعني داريمو يا

اسلاید 137: براي كره اي به جرم Mو شعاع R داريمو براي كره ي كوچكبا جايگذاري به جاي جرم ها داريمكه مي توان ن را به شكل حد روچ در آ ورد

اسلاید 138: نتايجحدروچ سياره ي كيوان 150000كيلومتر است وحلقه هاي آن در فاصله ي 80000تا 136000 كيلومتري از مركز آن قرار دارندهميه حلقه هاي سيارات برجيس گونه در محدوده ي فاصله ي روچ قرار دارند.در اين محدوده حد اكثر قطر يك قمرسنگي يا يخي در اين محدوده نمي تواند بيش از 40 كيلومتر باشدهمي ه ماهواره هاي اطراف زمين در محدوده ي روچ زمين قرار دارند علت دوام اين ماهواره ها مقومت بلاي مصالح آن ها است

اسلاید 139: فصل چهارم ، سيستم زمين ماهابعاداهلهگرفت ها درون هاجوهاميدان هاي مغناطيسي

اسلاید 140: ابعادβ روش اراتوستن براي اندازه گيري شعاع زمين . اندازه گيري اختلاف ارتفاع خورشيد در ظر انقلاب تابستاني در دو نقطه با عرض هاي جغرافيايي معين و دانستن طول كمان( فاصله ي دو نقطه ، اندازه گيري شعاع زمين امروزه به كمك رادار وماهواره ها صورت مي گيرد

اسلاید 141: ويژگي هاي سيستم زمين ماهويژگي هاي زمين : قطر 12759 كيلومترkg 1024  973/5=جرم (به كمك دوره ي تناوب ماهواره ها و قانون سوم كپلر )(يك واحد نجومي) فاصله ميانگين زمين از خورشيد وبرابر 149600000 Kmجرم ماه

اسلاید 142: فاصله ي ماه از زمين 384000كيلومتر( انازه گيري به كمك تپ هاي ارسالي وبازگشتي رادار).قطر ماه ‌km3476)اندازه گيري به كمك اندازه گيري زاويه ي ديد ما و فاصله ي ماه تا زمين(فاصله ي مركز جرم سيستم از مركز زمين km 4671 ويژگي هاي سيستم زمين ماه

اسلاید 143: (فاصله ها بر حسب كيلومتر)0- 40 پوسته 40- 400 جبه ي خارجي 400- 650 منطقه ي گذار 6502700 جبه ي داخلي 2890-5150 هسته ي خارجي5150-6378 هسته ي داخلي ساختار لايه اي زمين

اسلاید 144: زمين از درون وبيرون

اسلاید 145: عوارض سطحي زمين

اسلاید 146: منظره ي زمين از بالاي جومنظره ي زمين از بالاي جو

اسلاید 147: لايه هاي مختلف اتمسفر عبارتند ازلايه ي فعال جو يا تروپوسفراستراتوسفرمزوسفريونسفر(ترموسفر)مگنتوسفر اتمسفر زمين

اسلاید 148: فعاليت هاي تشكيل ابر وباران زايي در لايه ي تروپوسفر انجام مي گيرداتمسفر زمين

اسلاید 149: محاسبه فشار اتسفربراي هر لايه از هواي در حال تعادل مي توان نوشت:

اسلاید 150: ابر هاي كمولونيمبوس در تروپوسفر

اسلاید 151: ميدان مغناطيسي زمين وكمربند هاي ون آلنميدان مغناطيسي زمين وكمربند هاي ون آلن

اسلاید 152: برهمكنش باد خورشيدي كه حامل ذرات باردار است با خطوط ميدان مغناطيسي زمين سبب كوچك شدن ميدان در سمت خورشيد وگسترش آن در سوي مقابل مي گردددر پيرامون زمين دو تله ي مغناطيسي وجود دارد كه ذرات باردار را در خود به دام مي اندازند وان ها را به قطب ها هدايت مي كنند (كمر بند هاي وان آلن)كمربند هاي ون آلن

اسلاید 153: برهم كنش ميدان مغناطيسي زمين با بادهاي خورشيدي

اسلاید 154: برهمكنش ذرات باردار به دام افتاده با گاز هاي جو سبب به وجود آمدن نور شمالگان وجنوبگان ويا شفق قطبي مي شودشفق قطبي

اسلاید 155: شفق قطبي

اسلاید 156: فاز هاي ماه از زمين

اسلاید 157: پريود گردشي وچرخشي ماه با هم برابر اند به همين سبب ما همواره يك طرف ماه را مي بينيم

اسلاید 158: مسيرحركت مركز جرم سيستم ماه و زمينحركت فازي ماه از زمين

اسلاید 159: نمايش فاز هاي ماه از زمين

اسلاید 160: چگونگي تشكيل فاز هاي حركت ماه

اسلاید 161: ماه گرفتگي

اسلاید 162: دياگرام تشكيل سايه و نتم سايه در ماه گرفتگي

اسلاید 163:

اسلاید 164: مشاهده ي يك ماه گرفتگي

اسلاید 165: خورشيد گرفتگي سال 1999 ميلادي

اسلاید 166:

اسلاید 167:

اسلاید 168: نخستين مشاهده ي طلوع زمين از افق ماه

اسلاید 169: منتظره ي ماه از زمينويژگي هاي ماه

اسلاید 170: ويژگي هاي ماه

اسلاید 171: ويژگي هاي ماه

اسلاید 172: Surface temp.:    equator    85°NApparent magnitude:up to -12.74Angular size:from 29′to 33′Adjectives:lunarAtmosphereAtmosphereDensity:107 particles cm-3 (day) 105 particles cm-3 (nightminmeanmax100 K220 K390 K70 K130 K230 K

اسلاید 173: تاريخ تحول ماهسطح ماه از دو قسمت تشكيل شدهبخش مرتفع وصخره اي بخش مسطح وپستتاريخ تحول آن را مي توان در اسلايد بعد ديدسير تحول تشكيل ماه

اسلاید 174: ويژگي بخش هاي پست مسطح قريبا گرد وتوسط حلقه اي از كوه ها احاطه شده اند داراي فنجانه هاي كم ضخره ها بازالتي وهمانند صخره هاي آتشفشاني زمين مره صخره ها از 1/3تا8/3ميليارد سالبخش هاي بلند غير مسطح بسيار فنجانه ايعمر صخره ها از9/3 تا 4/4 ميليارد سال

اسلاید 175: 6/4 ميليارد سال پيش ،تشكيل توده ي مذاب(اقيانوس ماگما) در اثر بمباران خارجي وتلاشي راديواكتيو دروني4/4 ميليارد سال پيش آغاز تشكيل پوسته ي جامد

اسلاید 176: 4/4 تا 4 ميليارد سال پيش تشكيل سطوح مرتفعتشكيل دهانه ها، به وجود آمدن برخي از دهانه هاي بسيار عظيم جاري شدن گداذه ها8/3تا1/3ميليارد سال پيش تشكيل نواحي پستجريان مذاب در دهانه هاي بسيا بزرگ

اسلاید 177: فنجانه هاي ماه

اسلاید 178: ساختار دروني ماه

اسلاید 179: خورشيد گرفتگي

اسلاید 180: مشاهده ي دايموند رينگ(حلقه ي الماسي) به هنگامخورشيد گرفتگي

اسلاید 181: مشاهده ي تاج خورشيد در دوحالت فعاليت كم وزياد

اسلاید 182: كرونا يا تاج خورشيد كه هنگام خورشيد گرفتگي قابل رويت است

اسلاید 183: بخش نيم تاريك ماه توسط زمين تاب روشن شده است

اسلاید 184: فصل پنجم سيارات خاكيتير(عطارد)ناهيد(زهره)بهرام(مريخ)

اسلاید 185: ويژگگي هاي سياره ي تيرويژگي هاي سياره ي تير(عطارد)

اسلاید 186: ويژگي هاي تير(عطادر)نزديك ترين سياره به خورشيدكوچكترين سياره ي خاكيدر هر سال سه بار به عنوان ستاره ي شامگاهي ويك بار صبح گاهي در افق هاي مغرب و مشرق ظاهر مي شودorbit: 57,910,000 km (0.38 AU) from Sun diameter: 4,880 km mass: 3.30e23 kg

اسلاید 187: پريود هلالي 88/115 روزپريود چرخشي 64/58 شبانه روز1/s=1/p-1/T1/s=(1/58.7)-(1/88)=0.00567يعني شبانروز عطارد دوبرابر سال طول مي كشدپريود گردشي وچرخشي تيرحركت هاخروج از مركز 2056/0ميل محوري 7درجهپريود نجومي96/87ميانگين زاويه ي كشيدگي 23 درجه

اسلاید 188: سطح تير بسيار شبه سطح ماه فنجانه اي است چگالي آن خيلي بيشتر از ماه وپشاز زمين چگال ترين سياره ي منظومه ي شمسي استاين مي رساند كه بايد دار اي هسته ي آهني بزرگي باشدتفاوت هاي عمده ي سطح هاي ماه وتير سطح تير بر خلاف داراي پرتگاه است. حفره هاي آن كمتر از ماه است حفره هاي كوچك تير كمتر از ماه است.اشكال سطحي تير

اسلاید 189: ميدان مغناطيسي تير

اسلاید 190: حوضچه ي كالوريس. نصف اين قطر 1300 كيلومتري حوضچه در خط بين شب وروزدر سمت چپ قابل رويت است. مرز هاي چين خورده وزمين هاي كم ارتفاع قابل مشاهده اند

اسلاید 191: كوه ها وپرتگاه هاي تير

اسلاید 192: ساختار تير(عطارد)براساس شواهد ناشي از ميدان مغناطيسي و چگالي زياد اين سياره ساختار روبرو براي آن در نظر گرفته مي شود

اسلاید 193: ناهيد (زهره)دومين سياره ي خاكي از خورشد و بسيار شبيه زمين استفاقد قمر طبيعي استپريود گردشي 225 روزپريود چرخشي 243 روز ميل مداري 39/3 درجه

اسلاید 194: مشاهده ي اهله ي ناهيد از زمين

اسلاید 195: حركت هاي ناهيدفنجانه هاي موجود در سطح ناهيد

اسلاید 196: سطح بازالتي ناهيد

اسلاید 197: نقشه ي سطح ناهيد نواحي زرد نشانگر سرزمين هاي بلن است

اسلاید 198: جو بسيار غليظ و پوشيده از ابر مانع ديدن سطح ناهيد مي شود

اسلاید 199: ابر هاي ضخيم اكسيد دوكربن سبب ايجاد حالت گلخانه اي وبالا رفتن دماي سطحي ناهيد مي شوند

اسلاید 200: نمودار فشار ودما ي ناهيد بر حسب ارتفاع از سطح

اسلاید 201: ميدان مغناطيسي ناهيد انداز وچگالي ناهيد تقريبا همانند زمين است ساختار دروني آن بسيار شبيه زمين است داراي يك هسته ي آهني بزرگ كه بخشهايي از آن مذاب است ر اين صورت بايد داراي يك ميدان مغناطيسي باشد در حالي كه فاقد آن ا ستدليل آن چرخش بسيار كند آن است

اسلاید 202: بهرام (مريخ)سياره سرخ رنگ و همسايه ي زمين وجرم آن 1/0 زمين استچهارمين سياره در فاصله ي 5/1 واحد نجومي از خورشيد ميل محوري 25 درجه، همانند زميندوره ي چرخش آن 24 ساعت ود.ره ي گردش آن تقريبا د.سال است فاقد ميدان مغناطيسيوجود آب در اتمسفر ان مشاهده شده است

اسلاید 203: ويژگي هاي مداري بهرام(مريخ)

اسلاید 204: ويژگي هاي فيزيكي

اسلاید 205: ميل محوري ،آلبيده و دماي سطحي

اسلاید 206: فشار جو وتركيب اتمسفر

اسلاید 207: مقايسه ي اندازه ي سيارات خاكي با زميناز چپ: تير ، ناهيد، زمين، بهرام(مريخ)

اسلاید 208: منظره ي كلاهك هاي يخي بهرامدليل قرمز رنگ بودن اين سياره وجود درصد زيادي از اكسيد هاي آهن در خاك آن است

اسلاید 209: قمر هاي بهرام(فوبوس وديموس)

اسلاید 210: فصل ششم: سيارات برجيس گونه برجيس(مشتري) كيوان(زحل) اورانوس نپتون

اسلاید 211: برجيس، بزرگترين سياره ي منظومه ي شمسيجرم: 317 برابر جرم زمينقطر مدار2/5 واحد نجوميقطر 142984 كيلومتر(در استوا)داراي تعداد زيادي قمردرخشان ترين شي آسمان شب پس از ماه وناهيد

اسلاید 212: ويژگي هاي مداريبرجيس

اسلاید 213: ميل محوري و تعداد قمر هاي برجيس

اسلاید 214: نقشه ي سطح برجيس

اسلاید 215: حلقه هاي برجيس

اسلاید 216: شفق قطبي در برجيس

اسلاید 217: طوفان و رعد وبرق در برجيس

اسلاید 218: چگونگي حركت ابرها در نوار استوايي واطراف لكه ي سرخ در برجيس

اسلاید 219: گرداب در اطراف لكه ي سرخلكه ي سرخ برجيس

اسلاید 220: وجود ابر هاي آب در جو برجيس

اسلاید 221: لايه ي بيروني هيدروژن ملكوليحود 10000 كيلومتر زير لايه ي ابر ها هيدروژن مايع تحت فشار 1000000 بار ودماي 6000 درجه ودر نزديك مركز لايه ي سوپ مانند شامل يخ ، آب ومتان وآمونياك در دما وفشار بسيار بالا قرار داردو در نهايت در هسته ي ان مخلوط يخ وصخره وجود دار دساختار دروني برجيس

اسلاید 222: ميدان مغناطيسي اطراف برجيسدر اطاف برجيس ميدان مغناطيسي بسيار بزرگ وجوددارددر اين ميدان دو ناحيه وجود دارد كه همانند كمربند هاي ون آلن تله ي ذرات باردارانداين ميدان تا سعاع 30 برابر شعاع سياره كشيده شده استنقطه ي سياه سياره ي برجيس براي مقايسه كشيده شده است

اسلاید 223: سيستم برجيس واقمارش

اسلاید 224: حلقه ي برجيسحلقه ي برجيس كه در سال 1979 توسط برجيسنورد وييحر1 كشف وتوسط وييجر 2 عكس برداري شداين حلقه بيش از 6500 كيلومتر پهنا وبيش از 10 كيلومتر ضخامت دارد.

اسلاید 225: كيوان (زحل)

اسلاید 226: ويژگي هاي كيوانMass (kg)5.688e+26Mass (Earth = 1)9.5181e+01Equatorial radius (km)60,268Equatorial radius (Earth = 1)9.4494e+00Mean density (gm/cm^3)0.69Mean distance from the Sun (km)1,429,400,000Mean distance from the Sun (Earth = 1)9.5388Rotational period (hours)10.233Orbital period (years)29.458Mean orbital velocity (km/sec)9.67Orbital eccentricity0.0560

اسلاید 227: ويژگي هاي كيوانTilt of axis (degrees)25.33Orbital inclination (degrees)2.488Equatorial surface gravity (m/sec^2)9.05Equatorial escape velocity (km/sec)35.49Visual geometric albedo0.47Magnitude (Vo)0.67Mean cloud temperature-125°CAtmospheric pressure (bars)1.4Atmospheric composition Hydrogen Helium 97% 3%

اسلاید 228: آبي بودن نيم كره ي شمالينيم كره ي شمالي كيوان نمادي آبي رنگ دارد واين به خاطر عبور نور از منطقه ي عاري از ابر اين قسمت وپراكنئه شدن طول موج هاي كوتاه توسط گازهاي اتمسفر استدليل كم ابر بودن اين ناحيه روشن نيست ولي گمان مي رود به خاطر پايين تر بودن دما به خاطر سايه ي حلقه باشد.

اسلاید 229: ساختار دروني كيوانلايه ي بيروني هيدروژن ملكولي است در عمق وقتي فشار به 100كيلوبار رسيد هيدوژن به مايع داغ تبديل مي شود در فشار 1000 كيلو بار هيدروژن به صورت پلاسما در آمده و به يك فلز مذاب تبديل مي شوددرنزديك هسته مخلوط سوپ مانندي از آب متان وامونياك در فشار و دماي بالا قرار دارد ونهايتا در هسته يخ وصخره ي جامد وجود دارد.

اسلاید 230: عكس خاقه هاي كيوانعكس حلقه هاي كيوان 9/8 ميليون كيلومتري توسط وييجر 2 گرفته شده است رنگ هاي مختلف نشانگر اختلاف در تركيب شيميايي حلقه ها است.

اسلاید 231:

اسلاید 232: عكس سيستم كيوان كه توسط وييجر 1 گرفته شده ات

اسلاید 233: سياره ي اورانوس

اسلاید 234: ويژگي هاي مداري اورانوس

اسلاید 235: ويژگي هاي فيزيكياورانوس

اسلاید 236: تركيب اتمسفر اورانوس

اسلاید 237: ساختاراورانوستركيبات خارجي 83% هيدروژن،15% هليوم2%متانتركيبات دروني: بيشتر عناصر سنگين تر نظير كربن اكسيژن وازت ومقدار زيادي مواذ صخره اي است كه مغاير با ساختار برجيس وكيوان است.ساختار آن برخلاف برخيس وكيوان يكنواخت است ميل محوري آن 98 درجه وتقريبا محور آن در صفحه ي مدارش قرار دارد.هردور گردش آن 84 سال و هر شبانه روز آن 42 سال است

اسلاید 238: ميدان مغناطيسياورانوسمحور مغناطيسي ان حدود 60 درجه از محور چرخشي آن انحراف دارد و چرخش سياره حركت رقاصكي انجام ميدهدمنشا ميدان مغناطيسي آن معلومنيست همانند ساير سيارات گازي داراي حلقه است

اسلاید 239: قمر هاي اورانوسعلاوه بر 5 قمر شناخته شده وييجر 10 قمر ديگر اين سياره را كشف كرد.

اسلاید 240: فصل هفتم قمر ها وحلقه هادر منظومه ي شمسي تعداد زيادي قمر كوچك وبزرگ وجود دارد كه معروف ترين آن ها عبارتند از:گانيمد، كاليستو، آيو واروپا قمر هاي برجيستيتان بزرگترين قمر كيوان چارون قمر پلوتو

اسلاید 241: قمر هاي گاليله اي برجيس

اسلاید 242: ويژگي هاي قمر هاي برجيس

اسلاید 243: ويژگي هاي فيزيكي

اسلاید 244: فشار وتركيب جويسرعت چرخش ودماي سطحي

اسلاید 245: اقمار گاليله اي برجيسالف :گانيمدبزرگترين قمر برجيس و منظومه ي شمسي با قطر آن5262 كيلومترچگالي آن 95/1 وبيشتر ساختار آن آميخته اي از يخ وصخره استسطح آن داراي كوه دره و فنجانه استفاقد اتمسفر است ولي اخيرا لايه ي رقيقي از ازون در سطح آن يافت شده كه نتيجه ي نفوذ ذرات باردار برهمكنش كننده باميدان مغناطيسي برجيس اند كه در يطح ن سقوط كرده و با آب برهمكنش ميكنند

اسلاید 246: ويژگي هاي گانيمد

اسلاید 247: فنجانه ي برخوردي در سطحساختار دروني گانيمد از لايه هاي يخ وصخره تشكيل شده وهر چه به مركز نزديك مي شويم مقدار صخره بيشتر مي شودساختار :گانيمد

اسلاید 248: اقمار گاليله اي برجيسالف :گانيمد

اسلاید 249: اقمار گاليله اي برجيسب: ويژگيهاي گاليستو دومين قمر بزرگ برجيس وسومين قمر بزرگ در منظومه ي شمسي

اسلاید 250: داراي سطحي بسيار فنجانه اي و عمر فنجانه هاي آن به ا ندازه ي عمر پيدايش منظومه استچگالي آن 86/1 وبيشر بخش هاي آن آب ويخ است . لايه ي سطحي آن تا200 كيلومتر يخ وهيته ي آن مخلوطي از يخ وصخره است.اين قمر فاقد كوه استقمر گاليستو

اسلاید 251: ففنجانه هاي سطح گاليستو

اسلاید 252: اروپا از نظر نزديكي دومين قمر برجيس استمدار آن دايره اي ودوره ي گردش آن 5/3 روز استهمواره يك طرف ن به سوي برجيس است سطح آن صا ف وپوشيده از يخ است.درون ان زير يخ اقيانوس آب آب نمك ويك هسته ي آهني استقمر اروپا

اسلاید 253: ساختار دروني قمر اروپالايه ي يخ ااقيانوس آب لايه ي بزرگ رسانا احتمالا از آب ونمكهاهسته ي آهنيدماي سطحي 160- درجه ولي زير لايه ي سطحي اقيانوس آب توسط اختلالات گرانش برجيس گرم وبه صورت مايع است واحتمال حيات همانني حيات در اقيانوس هاي زمين وجود داردساختار دروني اروپا

اسلاید 254: قمرآيوآيو قمري است كه در رنگ ودرخشندگي بسيار غير عادي است

اسلاید 255: ويژگي هاي مداري يو

اسلاید 256: ويژگي هاي فيزيكي آيو

اسلاید 257: ساختار دروني آيو سطح اين قمر فعال وداراي آتشفشان هاي متعدد است. براي همين فاقد فنجانه هاي برخوردي است به نظر مي رسد كه اين قمر داراي يك هسته ي بزرگ آهني به شعاع 900 كيلومترباشد اين قمر تقريبا فاقد آب است داراي جو بسيار رقيق SO2است

اسلاید 258: تيتانشعاع مدار 1221830 Km قطر 5150 Km 1.35e23 kg داري جو ضخيم فاقد ميدان مغناطيسي دومين قمر بزرگ پس از گانيمد داراي يك هسته ي صخره اي به قطر 3400 Km كه تويط

اسلاید 259: كمر يند سياركي

اسلاید 260: سيارك ها اجرام صخره اي كوچكتر وكم جرم تر از يك سياره اندتنها حدود 200 سيارك قطر بيش از 100 كيلو متر دارندسرس بزرگترين آنها است كه داراي قطر 1000 كيلو متر است اندازه آنها را مي توان هنگامي كه يك ستاره را مي پوشانند به دست آورد اين اجرام معمولا فاقد قمر هستند زيرا نيروي جذر ومدي خورشيد مانع تشكيل سيستم دوگانه مي شود

اسلاید 261: فصل هشتم : خورشيد يك ستاره ي مدل

اسلاید 262: سير تحول خورشيدخورشيد تقريبا به نيمه ي راه تكامل خود رسيده است

اسلاید 263: ويژگي هاي مداريمشخصه هاي خورشيدويژگي هاي خورشيد

اسلاید 264: ويژگي هاي فيزيكي

اسلاید 265: ويژگي هاي فيزيكي

اسلاید 266: ويژگي هاي چرخشي

اسلاید 267: تركيبات شيد سپهر

اسلاید 268: ساختار خورشيدهسته ناحيه ي تشعشعناحيه ي جابجايي شيد سپهر اتمسفر

اسلاید 269: ويژگي هاي هستهشعاع 2/0 شعاع خورشيددما 13600000 درجه ي كلوينفشارچگالي kg/m3 150000 انرژي خورشد در اين بخش از تبديل هيدروژن به هليومتحت فرايند هسته اي كه به چرخه ي P-P معروف است تبديل وسپس از لايه هاي مختلف عبور مي كند تا به شيد سپهر برسد

اسلاید 270: ساختار خورشيدلايه هاي مختلف خورشيدسطح قابل ديد خورشيد شيد سپهر نام دارد. دماي آن 6000 درجه استانرژي خورشيد در هسته ي آن تشكيل ميشور.دماي اين بخش پانزده ميليون درجه و فشار آن 380 ميليار آتمسفر است

اسلاید 271: ناحيه ي تشعشعضخامت اين لايه بين 2/0تا7/0 شعاع خورشيد است گاز ها در اين ناحيه به اندازه ي كافي داغ وچگاليده اند كه بتوانند امواج فروسرخ تشعشع كنند.در اين ناحيه انتقال همرفت گرمايي وجود ندلرد.براي رسيدن نور از هسته به اين ناحيه ميليون ها سال طول مي كشد

اسلاید 272: شيد سپهر ناحيه است كه در انتهاي آن خورشيد كدر مي شودعلت كدي شدن آن اين است كه غلظت H- كاهش مي يابد نوري كه به چشم ما مي رسد نتيجه ي برهمكنش الكترون با اتم H وتبديل آن به H- است چون بخش هاي بالايي شيد سپهر سرد تر از پايين است تصوير خورشيد در مركز درخشان تر از لبه ها به نظر مي رسد تابش خورشيد تقريبا تابش جسم سياه است كه دماي سطحي 6000 كلوين را به ما مي دهد.

اسلاید 273: خورشيد همانند جسم سياه در تمام طوي موج ها تابش مي كند

اسلاید 274: اتمسفر خورشيداين بخش خود به 5 ناحيه تقسيم مي شودناحيه ي دماي پايين رنگين سپهر منطقه ي گذارتاج خورشيد هليوسفر

اسلاید 275: سرد ترين ناحيه ي خورشيد حدود 500 كيلومتر بالاتر از شيد سپهر واقع شده كه دماي آن 4000 كلوين است.در اين ناحيه ملكول هاي ساده نظير آب ومنواكسيد كربن وجود دارند سه ناحيه ي بعدي به مراتب داغ تر از شيد سپهر اند. علت اين امر هنوز روشن نيست ناحيه ي آخر تا آنسوي مدار پلوتو ادامه مي يابدناحيه ي دماي پايين

اسلاید 276: رنگين كره بالاي ناحيه ي سرد لايه ي نازك به ضخامت 2000 كيلومتر وجود دارد كه با نور هاي جذبي ونشري شناخته مي شود وبه آن رنگين كره گويند دماي اين ناحيه با افزايش ارتفاع زياد مي شود ودر بالاي لايه به 100000 كلوين مي رسد.

اسلاید 277: ناحيه ي گذار بالاي رنگين سپهر ناحيه ي گذار قرار دارد. در اين ناحيه دما يكباره از يكصد هزار كلوين به يك ميليون كلوين مي رسد. علت اين امر گذار فازي است يعني هليوم در اين دما كاملا يونيزه مي شود. اين لايه همانند هاله اي گرد رنگين سپهر كشيده شده است.

اسلاید 278: تاج خورشيد اين ناحيه از گسترش ناحيه ي خارجي خورشيد به وجود مي آيد وبزرگي آن از بزرگي خورشيد بيشتر است. جگالي ذرات دربخش پايين اين ناحيه كه نزديك به سطح خورشيد است برابرچگالي اتمسفر زمين در سطح دريا است. دماي تاج به چندين ميليون كلوين مي رسد و دليل آن كاملا روشن نيست.

اسلاید 279: منظره ي سطح خورشيد در طول موج هاي مختلفپايه ي شيد سپهر به صورت دانه اي ظاهرمي شود كه نتيجه ي انتقال انرژيتوسط گاز هاي داغ (لكه هاي روشن) و تخليه يآن در شيد سپهر وسزد شدن نها(لكه هاي تاريك) است

اسلاید 280: دوره ي تناوب چرخشي خورشيد در استوا 25 روز ودر قطب ها 36 روز استدر عمق هاي پايين تر از ناحيه ي جابجايي همي چيز با دوره ي تناوب 27 روز مي چرخد

اسلاید 281: اختلاف يرعت چرخش زمين در استوا وقطبين منشا توليد ميدان مغناطيسي در لكه ها مي تواند باشداين مجموعه نشان مي دهد كه چگونه سرعت زياد استوا مي تواند خطوط مغناطيسي شمالي-جنوبي را در امتداد شرقي غربي در آورد

اسلاید 282: يكي از بزرگترين زبانه هاي خورشيدي كه تا كنون ثبت شده استاين زبانه حدود 588000 كيلو متر از سطح خورشيد را طي كرده استقطب هاي خورشيد در اين عكس تارك تر از نواحي استوايي اندزبانه هاي خورشيدي

اسلاید 283: يك زبانه ي خورشيدي در طول موج هدروژن اآلفا

اسلاید 284: اثر زيمن و ميدان مغناطيسياز روي شكافتگي طيف نشري خورشيد مي توان ميدان مغناطيسي را كه نور از آن عبور كرده را اندازه گرفت

اسلاید 285: لكه هاي سياه خورسيدياين لكه ها كه در نواحي استوايي خورشيد ظاهر مي شوند نوحي با دماي كمتر از زمينه اند.اين نواحي داراي ميدان مغناطيسي قوي اند وميدان مانع انتقال گرما از نواحي مركزي به روش جا بجايي مي شود.ميدان مغناطيسي سبب بلارفتن دما در ناحيه ي تاج مي شود.همچنين نواحي فعال مغناطيسي منشا انرژي زبانه هاي خورشيدي اند

اسلاید 286: ميدان مغناطيسي خورشيدهمه چيز در خورشيد به صورت گاز ويونيده استاين امر سبب چرخش سريع تر خورشيد در استوا وچرخش كند تر در قطب ها مي شوداين موضوع سبب در هم تنيده شدن خطو ط ميدان مغناطيسي خورشيد وعلت پيدايش لكه هاي سياه است

اسلاید 287: فصل نهمستارگان:ساختار وتحول آن ها

اسلاید 288: نور ستارگان تنها وسيله ي ارتباطي به كمك نوري كه از ستاره دريافت مي شود مي توان به اطلاعات زير دست يافت: دما ي لايه ي سطحي تركيب شيميايي لايه ي سطحيتابندگي سرعت نسبي د وره ي تناوب (ستارگان دوتايي)

اسلاید 289: نمودار ‌H-R رابطه ي بين جرم وتابندگي را نشان مي دهدبيشتر ستارگان بر روي رشته ي اصلي قرار دارند وبر حسب سنشان اسمت چپ وبالا به طرف راست وپايين كشيده مي شوند

اسلاید 290: مطالعه ي آماري شتارگانبراي درك سير تحول ستارگان بايد تعداد زيادي از آنها را همزمان مورد بررسي قراردهيماز مطالعه ي آماري رابطه اي بين جرم ، شعاع وتابندگي به دست مي دهد نمودارهاي دما-قدر مطلق و هرتس برونگ- راسل اين رابطه را آشكار مي سازندنمودار دما –قدر مطلق يراي ستارگان دوخوشه ي بازM67 و NGC 188,

اسلاید 291: منحني تشعشع ستارگان در دماهاي مختلفطول موج(متر)توان تابشي

اسلاید 292: بسياري ازستارگان عضو سيتم هاي ستاره اي اند به گونه اي كه حركت آنها به گونه اي به هم وابسته ان .اين سيستم ها عبارتند از: سيستم هاي دوتايي(اپتيكي، گرفتيو بينابي)خوشه ها( باز يا كهكشاني و خوشه هاي بسته)كهكشان هاسيستم هاي ستاره اي

اسلاید 293: سيستم دوتايي ستاره ي سيروس

اسلاید 294: يك سيستم د.تايي گرفتي

اسلاید 295: چگونگي حركت يك سيستم د.تايي

اسلاید 296: يك سيستم دوتايي همراه با انتقال جرم

اسلاید 297: يك خوشه ي ستاره اي بسته

اسلاید 298: قدر ظاهرياز قديم ستارگان بر حسب روشنايي به 6گروه تقسيم شدند روشن ترين آنها را قدر 1 و كم نور ترينشان را كه با چشم غير مسلح ديده مي شد قدر 6 ناميدني و هر قدر 2برابر قدر ثعد از خود روشن بود يعني قدر 5 دوبرابراز قدر 6 روشن تر است.در يك تقسيم بندي فرض شد كه يك ستاره ي قدر 1 يكصد برابر روشن تر از يك شتاره ي قدر 6 باشد در اين صورت قدر 1 ، 5/2 برابر از قدر 2 روشي تر است وداريم:كه در آن Fدرخشندگي ستاره در طول موج معين وCثابتي است كه به واحد درخشندگي بستگي دارد.

اسلاید 299: قدر مطلق را مي توان با داشتن قدر ظاهري mو فاصله ي ستاره از زمين Dمحاسبه كردبه كمك زاويه ي پارالاكس ستاره نيز قدر مطلق قابل محاسبه است برحسب ثانيه ي قوسي است

اسلاید 300: قدر ظاهري برخي از اجرام آسماني

اسلاید 301: يك خوشه ي بسته در سحابي هركول

اسلاید 302: كهكشان راه شيريبه موقعيت خورشيد در يكي از بازو هاي آن توجه كنيد

اسلاید 303: آندرومدا در نور زير قرمزكهكشان آندرومدا نزديك ترين كهكشان يه راه شيري

اسلاید 304: كهكشان آندرومدا نزديك ترين كهكشان يه راه شيري

اسلاید 305: يك خوشه ي باز در صورت فلكي ثور(گاو)

اسلاید 306: يك خوشه ي دوتايي باز در صورت فلكي برساووش

اسلاید 307: صورت فلكي سفيوس كه بين ستاره ي دجاجه وقطب شمال قرارگرفته است

اسلاید 308: چگالي ستاره ها در مركز يك خوشه ي بستهيك سال نوري

اسلاید 309: ابر كوجك ماژلان يك كهكشان در همسايگي راه شيري

اسلاید 310: قدر هانور دريافتي يك ستاره برحسب قدر بيان مي شود قدر اندازه ي لگاريتمي تابندگي است كه خود به دو بخش قدر ظاهري ومطلق تقسيم مي شود تابندگي : عبارت است از كل انژي دريافت شده در نوار طول موج مورد نظر در زمينتابندگي (ظاهري و مطلق)

اسلاید 311: رابطه ي بين جرم ودرخشندگيجرمقدر مطلقدرخشندگي

اسلاید 312:

اسلاید 313:

اسلاید 314:

اسلاید 315:

اسلاید 316:

اسلاید 317:

اسلاید 318:

اسلاید 319:

اسلاید 320:

اسلاید 321:

اسلاید 322:

اسلاید 323:

اسلاید 324:

اسلاید 325:

اسلاید 326:

اسلاید 327:

اسلاید 328:

اسلاید 329: پايان