قدرت های منطقه ای چین، روسیه و نفوذ امریکا

قدرت های منطقه ای چین، روسیه و نفوذ امریکا

اسلاید 1: 1قدرت های منطقه ای چین ، روسیه ونفوذ امریکا

اسلاید 2: 2جهان امروز جهان رقابت‌هاي فشرده است و رقابت پايدار در اين پارادايم منوط به يك تحول اساسي و جامع در زير ساخت‌هاي فرهنگي ، اقتصادي و مديريتي است . كشورهاي در حال توسعه با بررسي و تعمق در اين زير ساخت‌ها قادر خواهند بود خود را براي پيوستن موفقيت آميز به « رقابت مزيتي » آماده سازند .

اسلاید 3: 3 در این رقابت فشرده رخداد‌ها ، تحولات و تغييرات وسيع چند دهه گذشته در شبه قاره هند توجه بسياري از صاحبنظران را به خود جلب كرده است . اين تحولات از زواياي گوناگون در جهان مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته است.

اسلاید 4: 4 شبه قاره در طول تاريخ داراي «فرهنگ قوي» بوده است و مي‌توان گفت كه رشد و توسعه در اين خطه همواره بر يك « بستر فرهنگي » و سابقه تمدني ایرانی استوار بوده است .

اسلاید 5: 5 مجموعه ارزش‌هاي ملي و نمادهاي اين بخش از جهان و الگوي رفتاري آنها با واقعيت‌هاي محيط پيراموني ، براي ترسيم « الگوي تعاملي » وعمق استراتژیک برای ایران ، ارزش ديده شدن را دارد .

اسلاید 6: 6نكته جالب آن است كه ساختارهاي فرهنگي و اجتماعي ، به دليل ويژگي‌ های نژاد ی ودینی از نظر نرم افزاري و سخت افزاري در برابر تغييرات مقاومت كرده‌اند .

اسلاید 7: 7 ملي گرايي ، دین محوری، وطن پرستي درفرهنگ غرب آسیا يكي از نقاط قوت مردمان این خطه است كه در خدمت دولت ها قرار گرفته است . این احساس بومی نقطه اصلی و پایه ای مقاومت امنیتی و دفاعی منطقه ای قلمداد می شود .

اسلاید 8: 8گفتمان ناسيوناليسم در برابر گفتمان ليبراليزم تغييرات فرهنگي درشبه قاره مبتني بر يك مكتب و نظريه است كه گفتمان ناسيوناليسم وارزش های بومی ومسلکی در برابر گفتمان ليبراليزم را شكل داده است.

اسلاید 9: 9 در پرتو اين حركت ، كشورهايي نظير افغانستان وپاکستان توانستند با تكيه بر سرمايه‌هاي انسانی واحساسات دینی، بسیج توده ای، اما سازمان نیافته ایجادنمایند. اين حركت منطقه‌اي كه در هر يك از كشورها ويژگي خود را دارد ، در اصل « مقاومتي مشروع » در برابر تهديد « جهاني‌سازي » است و آنها با ايجاد مقاومت های دینی ومسلکی، فرصت‌ « جهاني‌شدن » را به تاخیرانداحته اند.

اسلاید 10: قدرت های اصلی این منطقه: روسیه چین امریکا ایران هند10

اسلاید 11: مقدورات روسیه وچینروسیه: توان نظامی،اطلاعاتی،تکنولوژیک،نفت وگاز، دریای خزر، تجربه بلوک بندی وجنگ سرد وآرزوی بازگشت به شکوه گذشته؛چین : اقتصاد شکوفا، بازارگسترده، تولیدارزان، مناسبات جهانی موثر، سرمایه واعتبارات، نیروی کارشناس ارزان وآرزوی ابرقدرتی و اول شدن؛11

اسلاید 12: 12 راهبرد های امریکا درشبه قاره

اسلاید 13: 13از زمان پايان جنگ سرد تاكنون، دولت هاي مختلفي كه درآمريكا برسركارآمده اند، دكترين هاي نظامي و سياسي مختلفي را به مرحله اجرا درآورده اند كه اهداف و مقاصد خود را در قالب های گوناگون دنبال کرده اند.

اسلاید 14: 14 درايام جنگ سرد، شوروي و دنياي كمونيسم دشمن اصلي محسوب مي شدند ولي پس از اين دوره كشورهايي نظير ايران، ليبي، سوريه و كره شمالي وحتی چین مورد توجه قرارگرفتند كه ميزان دشمني با آنها داراي شـــدت و ضعف هايي بوده است. از نظر برخي از سياستمداران و استراتژيست هاي آمريكايي، تمدن اسلامي به عنوان خطر اصلي فرهنگ و ارزشهاي آمريكايي و غرب بحساب مي آيد كه بايد با آن مقابله شود وبرهمین اساس افغانستان وپاکستان هسته ای مهم تر شدند.

اسلاید 15: 15تحول عمده پس از جنگ سرد پس از جنگ سرد، ميدان هاي عملياتي استراتژيست هاي نظامي آمريكا، از اروپا به مناطق خاورميانه، آسياي جنوبي، آسياي ميانه و آسياي غربي متمايل گرديده و آنها درتلاش هستند تاپيمان ناتو را به نوعي به سوي شرق گسترش دهند، كه اهداف آنها دراين مناطق برآورده شود و ضمناً با ايجاد پايگاههاي جديد روز به روز حضور نظامي بيشتري دراين مناطق داشته باشند.

اسلاید 16: مقاومت روسیه وچین استراتژی گسترش ناتو به شرق مهم ترین دلیل حساس شدن روسیه وچین شده وانها را به سمت همکاری های جدی تر نظیرمشارکت در سازمان همکاریهای شانگهای متمایل ساخته است.16

اسلاید 17: 17استراتژی های ترجیحی امریکا

اسلاید 18: 181- استراتژي دفاع منطقه اي اين استراتژي پس از خروج ابرقدرت شوروي از صحنه سياست جهاني درسال 1994 توسط جورج بوش پدر معرفي گرديد و اساس آن بشرح زيرمي باشد: تقليل نيروهاي نظامي آمريكا درخارج از مرزها تقويت امنيت مناطقي كه جزء عمق استراتژي آمريكا محسوب مي شوند، از طريق اعزام نیروی نظامي و تجهيزات و تقويت توان هسته اي.

اسلاید 19: 192- استراتژي مسئوليت پذيري گزينشي ومنعطف ”1“ اين استراتژي درمارس سال 1995 دراولين دوره رياست جمهوري بيل كلينتون به اجرا درآمد. بموجب اين استراتژي به كليه كشورهايي كه به نوعي با آمريكا رابطه صميمي داشتند، نقشي سپرده شد كه هدف آن حفاظت از منافع متقابل و پيشبرد اهداف بلند مدت آمريكا درسطح جهاني بود. در اين استراتژي وظايف و مسئوليت هاي سه گانه ارتش آمريكا بصورت اصولي مورد توجه قرارگرفت. اصول وظايف و مسئوليت هاي ارتش بشرح ذيل خلاصه شده بود: (1) - FLEXIBLE AND SELECTIVE ENGAGEMENT

اسلاید 20: 203- استراتژی مهار و بازدارندگی اين استراتژي نيز توسط دولت كلينتون در سال 1997 به تصويب رسيد. استراتژي فوق بر اين اصل استوار بود كه بايد از طريق عوامل نظامي و غير نظامي بستري براي پيشرفت و رشد آمريكا بوجود آورد و به كليه تهديدات ناخواسته اي كه عليه آمريكا سازماندهي مي شوند جواب مناسب و بموقع داده شود. اين استراتژي در حقيقت مبناي كار دو عمليات نظامي بزرگ و چند عمليات كوچكتر درمناطق مختلف جهان بوده است

اسلاید 21: 214- استراتژی ضربه پیشگیرانه تا به اين زمان هرسه نوع استراتژي نظامي آمريكا كه اهداف آنها به اختصار ذكر شد، داراي ماهيت دفاعي و “عكس العملي” بودند كه براي “مهار” و كاستن از تهديدات عليه منافع آمريكا طراحي شده بودند. ولي با قدرت گرفتن دولت «محافظه كار»1 به رهبري جورج بوش دوم تقريباً همه چيز دگرگون شد و استراتژي جديدي با نام « ضربة پيشگيرانه » شكل گرفت. (1) - NEO CONSERVATIVE

اسلاید 22: 22ضربه نخست استراتژي ضربه پيشگيرانه كه مبتني بر وارد كردن “ضربه نخست” 1 مي باشد را پرزيدنت بوش در20 سپتامبر 2002 به عنوان “استراتژي امنيت ملي آمريكا” اعلام كرد. اين استراتژي حول چند محور زير استوار است:1- FIRST STRIKE :

اسلاید 23: 23الف ) - سازمان هاي تروريستي كه به گفتة آمريكايي ها به تسليحات كشتارجمعي مجهـــز مي باشند و نيزكشورهاي بد انديش و حامي تروريست كه بزرگترين تهديدات عليه امنيت و منافع ملي آمريكا مي باشند و اجراي استراتژي “مهار و بازدارندگي” درخصوص آنها نتيجه بخش نمي باشد.

اسلاید 24: 24 ب ) - آمريكا پيش از انكه گروهها وكشورهاي شرور، نيات خود را عملي سازند بايد ضربه نخست را برآنها وارد سازد و نطفه را در زير خاك خفه كند، این نگاه ازدید روسیه وچین تهدید محسوب می شود وموجب حضورنظامی امریکا درمنطقه است .

اسلاید 25: 25 ج) چین وروسیه می دانند،آمريكا براي پيشگيري از هرگونه تهديدي عليه منافع ملي خود همواره برتري نظامي خود نسبت به بقيه كشورها را حفظ نموده و اجازه نمی دهد كه دیگران از نقطه ضعف آمريكا بهره برداري كنند. ”اين استراتژي جديد” سبب گرديد كه در نظام سياسي و ساختار قدرت آمريكا تغييراتي پيش آيد و این كشور بسوي نظامي گري و افراطي گري منحرف شود.

اسلاید 26: 26ظهور و بروز تردید ها پس از فرجام حمله آمريكا به افغانستان وعراق و درگيرشدن نيروهاي مسلح آمريكايي با طالبان وبعثی ها، واز سوي ديگر مواجهه دولت آمريكا با مشكلات حقوقي و سياسي بين المللي، بدليل تخطي از قوانين و مقررات جهاني، در آمريكا وكشورهاي ديگر جهان نسبت به ادامه استراتژي ضربه پيشگيرانه ترديدها و انتقاداتي بعمل آمده و ازجمله :

اسلاید 27: 27 الف) - هرنوع اقدام بين المللي بايد مبتني برتصميم بين المللي و با مجوز سازمان ملل متحد باشد. ب ) - احترام به حق حاكميت كشورها جزء اصول پذيرفته شده و از بديهيــات مي باشد. بدليل كردار ناشايست گروهي تروريست و يا بخشي از عناصر حاكميت، پذيرفته شده نيست كه دولتي ديگر در صدد تغيير آن رژيم از طريق توسل به زور و يا تجاوز نظامي باشد.

اسلاید 28: 28ج ) هيچ كشوري بخاطر احتمال وقوع يك تجاوز، حق اعلان جنگ عليه كشور ديگري را ندارد و هنگامي مي تواند از طريق نظامي از خود دفاع نمايد كه تجاوزي بصورت عملي صورت گرفته باشد.د ) آمريكا نبايد برجهان حكومت كند، بلكه بايد مسيرآنرا به سوي دمكراسي هدايت كند.

اسلاید 29: 29« راهبرد جدید » 5- استراتژی پیشگیری از جنگ پیشگیرانه با توجه به اين انتقادات اكنون استراتژيست هاي آمريكايي صحبت از راهبرد جديدي مي نمايند كه « پيشگيري از وقوع جنگ پيشگيرانه » نام دارد .

اسلاید 30: 30محوریت اطلاعاتبراساس اين دكترين جديد نظامي، آمريكا براي جلوگيري از وقوع جنگ پيشگيرانه و درگيرشدن درعمليات نظامي خارجي بايد در قبال گروه هـاي تروريستي بين المللي و دولتهاي حامي آنها به اقدامات شديد اطلاعاتي دست بزند و با همكاري سازمانهاي اطلاعاتي ديگر كشورها، كليه بنادر، اسكله ها و مسيرهاي بين المللي عبور و مـروركشتي ها و كانتينرها را تحت نظر بگيرد .

اسلاید 31: 31 با توجه به اينكه براساس مقررات بين المللي عبور و مرور كشتي ها و كانتينرها را هيچ كشوري نمي تواند درمنطقه آبراه هاي بين المللي قطع نمايد، آمريكا و كشورهاي متحد آن تنها در منطقه آبهاي ملي و بنادر و اسكله های کشورهای دوست یا همراه و طرف قرارداد اين ممنوعيت ها را اعمال خواهند نمود . این امرموجب نزدیکی امریکا وهند شد وروسیه وچین حساس ترشدند .

اسلاید 32: 32حضور امنیتی در بنادر و اسکله ها در آسیای دورواقیانوس هند بنادري قرار دارند كه آمريكا با كمك ماهواره هاي تجسسي و استقرار ادوات و نفرات كنترل كننده از سازمان CIA و FBI قصد دارد كه عبور و مرور وسايلي مثل موشك، سوخت هسته اي، راديو اكتيو و تسليحات كشتار جمعي شيميائي و ميكربي را تحت نظر بگيرد واین امرکنترل بیشتر چین و روسیه رادرپی دارد .

اسلاید 33: 33جمع بندی دكترين پيشگيري از ضربه پيشگيرانه عمل به این راهبرد ، سبب خواهد شد كه در آينده مشكلاتي در تردد كشتي ها و در نقل و انتقال هرنوع كالايي اعم از كالاهاي استراتژيك و متعارف با مشكلات عديده اي مواجه شود و بنادر مختلف گيتي از اروپا تا شبه قاره و حتی آسياي جنوب شرقي نقطة چالشي ميان كشورها باشد .حضور چین دربندرگوادرپاکستان با همین تحلیل است.

اسلاید 34: 34خط امریکاتداوم حضور برای کنترل قدرت های نو ظهور نظیر چین و هند ورقابت باروسیه و حمایت از متحدان سنتی واشنگتن در منطقهکنترل آبراه ها و جریان انرژی به شرق آسیاکنترل بنادر و اسکله ها در آسیامدیریت بحران های منطقه ایزمینه سازی برای گسترش ناتو به شرقپیشگیری از شکل گیری یک هویت نوین آسیایی وهمکاری روسیه وچین

اسلاید 35: از 11 سپتامبر 2001 و پیگیری آمریکا از سیاست جهانی مبارزه با تروریسم همه کشورهای دنیا از نظر سیاسی دچار سردرگمی شده اند و از نظر استراتژیک بدنبال برقراری توازن قوا می باشند تا بتوانند در مقابل آشوبی که در نظام بین المللی بروز کرده خود را حفظ کنند. این امر سبب گردیده تا قدرت های موثری ظیر روسیه وچین تجدید آرایش نمایند و در مناطق مختلف جهان به شکل جدیدی خود را عهده دار مسائل بین المللی کنند.35

اسلاید 36: حمله آمریکا به افغانستان وعراق سبب شد تا امواج آن تمام مناطق خاورمیانه و آسیای مرکزی، شبه قاره و غرب وشرق آسیا و حتی اروپا را تحت تاثیر قرار دهد و جابجایی قدرت صورت گیرد و توازن قوا تغییر نماید.36

اسلاید 37: رقابت های شدید در خصوص منافع ملی و وجود تضادهای شدید و تاثیر وضعیت نامطمئن داخلی و خارجی کشورها سبب می شود تا در کوتاه مدت شاهد رشد همکاری ها و نیز روابط بین آنها نباشیم وچین وروسیه تلاش کنند که جای پای خود رامحکم نمایند.37

اسلاید 38: شاید اصطلاح مناسب برای تغییر شکل منطقه ای در ارتباط با مسائل مختلف آن باشد که بگوئیم این تغییر دوره «آبستنی» خود را می گذراند. تغییرات در نظام بین المللی آغاز گردیده ولی این پدیده درعصرکودکی و نوجوانی خود قرار دارد. از حادثه 11 سپتامبر به بعد برخورد تمدن ها مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفت. اما با تحلیل موشکافانه به این حقیقت می رسیم که این تقابل را روسیه وچین علاقه دارند به سمت تقابل نیروهای دینی علیه «امپریالیسم» هدایت و پشتیبانی نمایند.38

اسلاید 39: 39ایران چه نقشی ایفاء نماید؟ايفاي اين نقش بزرگ در گرو تعامل همه جانبة ، ايجاد گفت و گوو مفاهمه ، سازماندهي گسترده و نهاد سازي آسيايي است . اين مهم مي‌تواند با تنظيم مناسبات دو جانبه و نيز همكاري جمعي درغرب آسیا ودرقالب قالب نهادها و سازمانهاي گوناگون آسيايي دنبال شود . در صورتي كه ايران قادر شود نهضت نوين درشرق آسيا را با حركت‌هاي ملي ، بومي و مذهبي غرب آسيا پيوند بزند ، الگوي مناسبي از همكاري نوين آسيايي شكل خواهد گرفت كه داراي كاركردهاي فرهنگي ، امنيتي، سياسي و اقتصادي خواهد بود .

اسلاید 40: 40الگوي مناسب ارتباطي رفتار فرهنگي ايران در خانوادة آسيايي مي‌تواند بهره ‌مند از اصولي بنيادين و تأثير گذار باشد تا «هويت نوين آسيايي» سهم در خور و قابل اتكايي در جهان فردا داشته باشد . اصول پايه‌ای اين همكاري عبارتند از : اجتناب از تقابل و درگيري و اختلاف‌هاي فرهنگي در سطح شبه قاره و آسيا و آسیای مرکزی تشويق گفتمان امنیت جمعی در قالب همكاري ميان دولت‌ها و نهادهاي مردمي و مدني ملت‌‌هاي آسيايي باتشویق روسیه به همکاری، اهتمام به توسعه همکاری های مردمی براي حضور در نهضت نوين امنیت آسيايي ، ايجاد زمينه‌هاي همگرايي فرهنگي ، سياسي و امنيتي در قالب سازمانها ، بلوك‌ها و اتحاديه‌ های منطقه‌اي در دو سوي قاره پهناور آسيا‌،

اسلاید 41: 41نتیجه : پیشگیری از گسترش ناتو به شرق و زمینه سازی برای هویت نوین آسیایی