کروم، عوارض بهداشتی، راهکارهای اندازه گیری و کنترل

کروم، عوارض بهداشتی، راهکارهای اندازه گیری و کنترل

اسلاید 1: كارگاه آموزشي كروم، عوارض بهداشتي، راهكارهاي اندازه گيري و كنترل( با تاكيد بر روش هاي اندازه گيري)دكتر ابوالفظل برخورداريمهندس محمد جواد زارع

اسلاید 2: مداخله گرهادر تعيين مقدار ترکيبات کروم شش ظرفيتي در فيوم هاي جوشکاري عوامل مداخله کننده عديده اي ميتواند وجود داشته باشد.به اين علت تلاش هاي متعددي جهت مشخص سازي تاثير اين عوامل مداخله گر و همچنين حذف اثر آنها صورت پذيرفته است.سازمان OSHA وجود 3+Cr را مهمترين مداخله گر مثبت و آهن 2+ رامهمترين مداخله گر منفي در تعيين مقدار کروم شش ظرفيتي موجود در نمونه هاي هوا دانسته است. علاوه بر اين وجود اسيد در فرايند آبکاري يک مداخله گر منفي ميباشد.

اسلاید 3: مداخله گرهاPH و اکسيژن حل شده در محلول آبي استخراج کروم شش ظرفيتي بر روي ميزان احياء کروم شش ظرفيتي توسط آهن دو ظرفيتي موجود در محلول که خاصيت بافري پاييني دارند، تاثير زيادي دارد. بر اين اساس PH عمده ترين تاثير را در احياء کروم شش ظرفيتي دارد و نقش اکسيژن محلول در اين زمينه بسيار کمتر ميباشد

اسلاید 4: مداخله گر هاراهكار؟

اسلاید 5: محلول استخراجدر روش 7600 سازمان NIOSH استفاده از دو نوع محلول براي دو حالت مختلف استخراج پيشنهاد شده است. اگر نمونه برداري در شرايطي انجام شود كه ماده هاي اكسيد كننده مثل آهن دو ظرفيتي وجود نداشته باشند، از روش استخراج اسيدي استفاده شود.

اسلاید 6: محلول استخراج اسيديدر شرايطي مانند نمونه برداري از كروم شش ظرفيتي در آبكاري ها استفاده از روش استخراج اسيدي توصيه مي گردد.استفاده از محلول 0.5 نرمال اسيد سولفوريك

اسلاید 7: مداخله گر هاطبق روش استاندارد 7600 در شرايطي كه عوامل احيا كننده حظور داشته باشند، استفاده از روش استخراج قليايي پيشنهاد مي گردد.

اسلاید 8: مداخله گر ها

اسلاید 9: مداخله گر هاسازمان ASTM در روش فيلتراسيون پيشنهادي خود استفاده از فيلتر غشاء نقره اي را پيشنهاد نموده است. آنچه در طي مطالعات مختلف مشخص گرديده اين است که استفاده از فيلتر PVC کمتر موجب احياءشدن و از دست رفتن نمونه هاي 6+Cr در طي نمونه برداري و پس از آن خواهد شد.

اسلاید 10: محلول استاندارد قلياييمحلول سود سوزآور و كربنات سديماز محلول فوق در روش استخراج قليايي بر اساس روش 7600 سازمان NIOSH جهت استخراج کروم شش ظرفيتي از روي فيلتر ها استفاده مي گردد.براي توليد محلول استخراج بايد %2 وزني محلول را ماده جامد سود سوزآور (NaOH ) و %3 وزني آن را پودر خشک کربنات سديم ( Na2CO3 ) تشکيل دهد.

اسلاید 11: وسايل لازم براي استخراجبشر 100 و 250 ميلي ليتريبالن ژوژه 25، 100 و 1000 ميلي ليتريشيشه ساعتهيترپنسپيپت 1تا 25 ميليليتريدستكشكپسول نيتروژنابزار فيلتراسيون در خلاء

اسلاید 12: وسايل لازم براي استخراج

اسلاید 13: مواد لازم براي استخراجآب مقطركرومات يا دي كرومات پتاسيماسيد سولفوريكسود سوزآوركربنات سديمدي فنيل كاربازيداسيد نيتريك

اسلاید 14: NIOSH 7604نمونه برداريبا استفاده از فيلتر PVC و پمپ نمونه برداري فردي تجزيه:استخراج با محلول 2% NaOH/3% Na 2CO3تعيين مقدار: با استفاده از كروماتوگرافي يوني

اسلاید 15: كروماتوگرافي يوني

اسلاید 16:

اسلاید 17: NIOSH 7703روش شماره 7303 سازمان NIOSH روشي پرتابل جهت اندازه گيري غلظت کروم شش ظرفيتي در نمونه هاي هواي محيط کار ميباشد. نمونه هاي هوا در اين روش ،سريعاپس از جمع آوري با بافر آمونيوم سولفات / آمونيومم هيدروکسايد و با استفاده از اولتراسونيک استخراج ميشوند.سپس از فاز جامد آنيونيک قوي جهت جداسازي کروم شش ظرفيتي از کروم سه ظرفيتي و ساير عوامل مزاحم ديگر استفاده ميشود.در اين روش پس از آماده سازي نمونه ها با اضافه کردن DPC وايجاد کمپلکس رنگي نمونه ها با اسپکتروفوتومتر قرائت ميشوند.

اسلاید 18: NIOSH 7703

اسلاید 19: NIOSH 9101اندازه گيري كروم شش ظرفيتي در غبارات ته نشين شده در محيط كاربر اساس تشكيل كمپلكس رنگي با دي فنيل كاربايد تعيين مقدار با اسپكتروفوتومتر مرئي

اسلاید 20: NIOSH 9101با استفاده از نمونه برداري WIPEبسياري از مراحل آن مشابه روش هاي 7600 و 7604 استمشابه روش OSHA W4001 است.

اسلاید 21: اندازه گيري كروم كلدر مواردي ممكن است نياز باشد تا ميزان كروم كل در هواي تنفسي كارگران تعيين گردد. براي اندازه گيري كروم كل ميتوان از دستگاه جذب اتمي استفاده نمود. در اين روش ابتدا فيلتر با استفاده از اسيد و در دماي مناسب هظم شده و سپس با استفاده از دستگاه جذب اتمي و لامپ مناسب تعيين مقدار مي گردد.

اسلاید 22: جذب اتمي

اسلاید 23: جذب اتمي

اسلاید 24: جذب اتمي

اسلاید 25: جذب اتمي

اسلاید 26: محاسباتاگر در نمونه برداري از يك كارگاه آبكاري كه به مدت 4 ساعت و نيم انجام پذيرفته است و دبي پمپ نيز بر روي 2 ليتر بر دقيقه تنظيم شده ، نتايج زير بدست آمده باشد، غلظت كروم شش ظرفيتي در هواي كارگاه را محاسبه كنيد.ميزان جذب نمونه شاهد: 0.04 ميزان جذب نمونه اصلي:0.18رطوبت در كارگاه 45 درصددماي نمونه برداري: 32 درجه سانتي گراددبي پمپ پس از نمونه برداري 2.05 ليتر بر دقيقه

اسلاید 27: محاسبات

اسلاید 28: كنترل كيفيت داده ها

اسلاید 29: كنترل كيفيت داده هايكي از مهمترين مواردي كه در اندازه گيري كروم شش ظرفيتي در نمونه هاي اخذ شده توسط هوا ميتواند باياس ايجاد نمايد، استفاده از ظروف آلوده مي باشد. استفاده از ظروف شيشه اي آلوده در فرايند استخراج مي تواند باعث ايجاد باياس منفي در نتايج گردد.

اسلاید 30: كنترل كيفيت داده هاآزمايشگاه دستورالعمل مشخصي براي تجزيه داشته باشد. استاندارد ها بايد از زمواد اوليه مناسب و مورد اطمينان تهيه گردند. منحني كاليبراسيون در 5 نقطه و براي هر نقطه در 3 تكرار انجام شود. استاندارد سازي در دامنه مناسبي از غلظت صورت پذيرد.اگر هدف تعيين ميزان مواجهه است بايد استاندارد ها در حدود ميزان تماس مجاز ساخته شوند.اگر هدف تنها تعيين وجود يا عدم وجود آلاينده اي خاص در محيط كار است بايد استاندارد ها در حدود ” حد تشخيص“ ساخته شونداستفاده از تست هاي بايافت نمونه

اسلاید 31: اتمام جلسه سومنكات مهماندازه گيري كروم شش ظرفيتي با فيلتر PVCتعيين مقدار با اسپكتروفوتومتر در طول موج 540 نانومترنگهداري مناسب و استخراج مناسب نمونه ها

اسلاید 32: سوال و ابهام