صفحه 1:
مجموعه خانه عامری ها (کاشان)
آبان 1391
صفحه 2:
سل قدمت این خانه به زمان زندیه برمیگردد
سه حیاطهای اصلی اندرونی و بیرونی آن همان دوره ساخته شدهاند
هه شالوده اولیه مجموعه عامری ها» دوران زندیه که در دوران قاجار مرمت و بازسازی
شده
سسهه متعلق به یکی از حکام محلی کاشان, معروف به " سهام السلطنه عرب "بوده
سه در زمان قاجار توسط حسامالسلطنه حیاطهایی به اين خانه اضافه شدهاند
سه خانه ی عامریها شامل حدود ۸۵ اتاق وهفت حیاط است و مساحت هفتهزار متر مرنغ
—< چهار حباط بیرونی؛ اندرونی, مهمانخانه عامری ها توسط خدمه و سوارکاران Galles
مورد استفاده قرار میگرفته و در 3 حباط دیگر هم بستگان سهامالسلطنه سکونت داشتهاند.
4 دو حباط اندرونی و بیرونی حیاط ابراهیم خلیل الله خان عامری )پسر سهام السنلطنه)
#دو حیاط اندرونی و بیرونی یوسفیان
دو حياط ديكر متعلق به خانه ای بنام رییسان
و يك حباط دیگر بنام حشمت الله خان (بردار سهام السلطنه)
بعد از سهام السلطنه, حیاطهای بیرونی و اندرونی در اختبار پسرش؛ ابراهيج خلیل خان عامری قرار
جقلط سفحووات هلووني اننكيو وراثم ليج انغ الها و جبلولو وحامه بوضيوا زكليرا
PALES ASAT IS Ad (AS4123 عار ها از Sib) ان cea ay ee eee ae
به پهلوی هم قرار دارند و با یکدیگر در ارتباط هستند.)
صفحه 3:
سیستم معماری خانه سسهگودال باغچه
ودال باغچه :
فسای ممجر وط حباط خاله با مدارس
حلم كه سطع إن ارسطة عاط باس ال
باشد. كودال باغجه معمولا بيش از يك طبقه
در زمين فرو نميرود
گودال باغچه علاوه بر تأمین خاک مورد نياز
تناف افر هو در بناء آمکان
دسترسى به آب قنات را هم فراهم
۳
ا |
تابستان از آن استفاده میشده است.
طراحی و معماری این خانه بهدلیل داشتن مسپرهای زیرزمینی در توع خود /بیتطیر ed
مجموعه خانه های عامری ها نمونه ای است کامل و مفصل از يك خانه کویری کاشانْ
۳ .سنت ,تجدد خواهى «شكوه,آرامش هنر و سامائدهى هنرمندائه فضا را
درمیان خشت و آجر چای داده است.
صفحه 4:
از فضاهای مهم معماری این بنا :
* سرداب
ویژگی نقوش سرداب خانه عامری:
نك بودن نقاشی(استقاده از رنگهای ناچیز و
-دقت در اجرای فرم,نه دقت در ظرافت آن
-عدم دورگیری نقوش
و ساده بودن نقوش
سشرداب یا سردابه خانهای است که در زير سطح
زمین سازند تا در گرما بهآن بناه_برند و آب و مواد
خذایی ور آنجا نگاه میدارند فا تک بماند مهمولا با
بادگیرها و قنات شنک ميشود
صفحه 5:
شاه نش
اهتشین در معماری ایرانی کاربردهای زیر را دارد
تو رفتگی داخل پنجدریها است که کمی از سطح زمین بالاتر
بوده و معمولاً بزرگ خانه یا مهمان در آن مینشینند. ۱
/ ۷ یک فضای تو رفته با سقف نیم گنبدی با قضایی مانند یک
/ طاقجه كود. كه در اين معتى أن را نشيمن نیز میخوانند
/
بخشی از تالار که بلندتر از دیگر قسمتهاست
صفحه 6:
صفحه 7:
* پنجدری
همان تالار اصلی خانه
بتودرى ae ig} |
لت رو اك رك ا اه ا ل ل
میشده که پنجدری اتاق اصلی خانه محسوب می میشده است.
با اين حال خانههای سنتی اصیل ایرانی بسیار بزرگ بوده با تعداد زیادی اناق ساخته |
بنع دری »یکت از علاحر ستی معمارف آیرانی است
صفحه 8:
صفحه 9:
ورودی بنا که بر دلایل اقلیمی
و محرمیت کاملاً غیر مستقیم
طراء. شده بود وبا جرش
0 درجه ما را به سمت حريم
درونى خانه هدايت مى كند.
قسمت بيرون هشته خانه كه به شكلهاى مختلف ساخثم
فضای سرپوشیده متصل به کوچه و bolo خانه
۲ فسایی بدد از قصای ورودی (در معمارف اسلافن) ا
کت سس رم
21 چندجهت و حفظ قسمتی از حریم
خانهاست.
7 به معنی آرامگاه, طاق, ایوان, رواق و آسمانه هم آوردهاند.
صفحه 10:
درب ورودی
0ورودى فاق بيذا و بنهان مجموعه به معابر مختلف
صفحه 11:
*#ایوان تابستانی و ایوان زمستانی
صفحه 12:
صفحه 13:
-درخانهها هوای خنک از باد
میشود.
- معمولا چهارگوش و در دیوا
جدارهایی از خشت یا چور
بادگیر از عناصر و سمبلهای معماری !۱
استفاده می شوند.
صفحه 14:
* مهمترین بخش مجموعه :
خانه عامریها است,
دارای دو بخش اندرونی و بیرونی
حوضخانه
ایوان های رفیع
شاهنشین های هفت دری
تعداد زیادی اتاق های سه دری است که گرداگرد حیاط
با آهنگی موزون و به صورت قرینه استقرار یافته اند.
صفحه 15:
شيشه کاری های درب شاهنشین:
ارا لسن لور به شيشه
LL
ایجاد رنگ بنفش در فضای اتاق
1
از بين رفقن حشرات داخل اتاق
صفحه 16:
نوع پوششهای داخلی و بدنه خارجی حیاط ها و برخی از بدنه ها:
+ رسمی بندی-کاربندی از كنار هم چیدن کاشی ها,آجرهاو دیگر مواد نقش های هندسى تر
زبرشاعه هاى صنایع چوب نیز هست.
نس دراشت میکند ان
۰ درودگری
* و برخی از هنرهای تزیینی دیگر پوشیده شده است که شکوه و زیبایی جاودانه ای به خانه
بخشیده اند.
صفحه 17:
صفحه 18:
صفحه 19:
درودگری سه دری ها
صفحه 20:
* وجود حمام اختصاصی در خانه عامری ها :
-وجود حمام اختصاصی در این خانه از ویژگیهای منحصر به فرد اين بنا در میان خانه های
تاریخی کاشان است.
. خانه عامرعها حمام اختصاصیزنانه و مردلنه جدا از هم داشته -
-اين حمام که شکل ساده تری از حمام های عمومی شهر کاشان است و با توجه به فاصله
صد متری این خانه با حمام تاریخی "سلطان امیراحمد" بیانگر این است که وجود این حمام
تنها مختص افراد حاضر در این خانه ها بوده است.
صفحه 21:
لایه مرمت حمام خانه عامری ها
(لندرونیحمام)
حمام از ورودی خانه یوسفیان
با
صفحه 22:
* تقارن معماری در خانه عامری ها:
در تمام حیاطهای این خانه ضلع شمالی, جنوبی, شرقی و غربی متقارن هستند و به این
wise Wn اظری خویی را برای اهالی خانه به وجود می آوردند.
صفحه 23:
© ينوي افاي ازتقازن در مجموعه خانه عامری ها
صفحه 24:
*#خانه ابراهیم خلیل الله خان :
.ب صووت ابستانه نشینو زٍمستانه نشیندر رودروعب کدیگر ساخته شد -
در میائه ی مجموعه فضاییجبهه هایش ما رکه مهمترینق سمنخانه محسوبمیشود که بر روعد
.سردلبیب_زرگکه داراعن قاشیهاءزیبا و کاربندهایمجللاست
در ملییندو حیاط اندرونیو بیرونیخانه ابراهیم خلیلا له خانقضایربنام سهترقرار گرفته -
نقب:
يك راه فرار و متحرك بوده که
هنگام خطر برای پناه شدن اهل و عیال
خانواده و مخقی نگه داشتن طلا و اشیا
.قیمتی این خانه کاربرد داشته است ی
صفحه 25:
* حیاط بیرونی ابراهیم خلیل الله خان:
لا حباط بیرونی حیاطی است دو ایوانه با فضای حوض خانه در جناح جنوبی آن. تالار اصلی در جبهه شمالی
حياط كه به واسطه ايوان خود با حياط در ارتباط است.
انآ در بخش زيرين اين تالارسه دسترسى به فضای سرداب سه از طریق پلکانی که روی محور
اصلى حياط قرار گرفته اند
لا بدنه های شرقی و غربی حیاط مشتمل بر 5 اتاق در هر جناح -* با توجه به زاويه اسنقرارشان
عملکرد یکسان در فصول
احوشخانه در ضلع جنوبی ble سم فضایی نیمه باز سم حوض آن a: SBE جوض اضلی
حياط و حیاطهای دیگر مرتبط
لتأبخش مربوط به تالار سه به ارنفاع دو طبقهسه_ در جناحیرتلان اصلی تعدادی اتاق 3 دری
لا حیاط دارای یک حوض و دو باغچه با ابعاد برابر
ار
ات عمده آنه يزدى بندى ایوان تالار شمالی ,گچبری دیواره ها و آجرکازی
02 تالار حیاط اندرونی با واسطه یک ایوان یزدی بند شده با حیاط مربوط
تا النتلار روی یک سردابه واقع شده است -ه سطح بیشتری نسبت به سردابه حیاط بیرونی دارد.
بخش زمستان نشین (جناح شمالی حباط ) ه شامل یک اتاق پنج دری و 4 اناق سه دری دسا
ان
صفحه 26:
* خانه یوسفیان :
۷ مشتمل بر دو حیاط اندرونی و بیرونی
۲ حیاط بیرونی این خانه. مجاور حیاط ییون حواط ابرلهي خلیل الله خان قرار گرفته
۷ در سه جبهه دارای ساخت وساز است.
فضاهای خانه به صورت سه 5
گرفتهاند.
v
ویژگی بارز اين بنا
۲ از فضاهای مهم معماری خا 4 ee 7 1 452% سهدری, حوضخانه,
از دو حياط این بنا شکل
بیشترین تزئینات اين بنا
- در فن مقرنسکاری به 9 ت) گفته میشود.
- بطور کلی هرگاه چیزی بطور متوالی و پشت سر هم قرار بگیرد به آن قطار میگویند.
- قطار؛ نقشی که از کنار هم قرار گرفتن با روی هم قطار شدن قطعات آجد پدید میآ
کتار معادل فازسی لغت قطار است و در فن معماری لغت قطار را به صورتهای "قطار" و با
"قطاره" نيز تلفظ میکنند و به عمل ساختن قطار, "قطاربندی" گویند.
صفحه 27:
تمام دیوارهای این خانه سیمگل کاری شده
“كف حياط آجرفرش
“فضاهاى قرينه در اطرف اين حياط واقع شده
” در وسط ضلع جنوبى حياط بیرونی خانه یوسفیان,حوضخانه مرتفعی در دو طبقه بنا شذه
اسيم كاهكل:
ری کال سا ریک سای اجه هسب زین
تزئین ميشود. ارزانترین , زیباترین و سازگارترین نماسازی در
د
سيم كل يك بوشش حفاظتى يراى ساختمان و عايق.
Jenn Obes Sak ou
صفحه 28:
خانه عامری ها (حیاط اندرونی و بیرونی اصلی فضاهای متعلق به آنها) , مجموعه ای کامل از خانه ای کویری را شکل
wo دهند که مستقل از حیاط یوسفی ها می باشد.
لذا احتمال بسیار وجود دارد که بخش یوسفی ها در جهت توسعه خانه عامری و به دلیل ایجاد استقلال فضایی برای
سکوئت یکی از اعضای خانواده به شکل کامل , هرچند کوچکتر در کنار خانه اصلی ایجاد شده باشد.
حياط يوسفيان:
0حیاط دارای حوض میانی و 4 باغچه در طرفین است .
© تنها در جناج جنوب شرفی خود دارای سه اتاق پنچ دری است.
0حدفاصل دو حباط بیرونی و اندرونی به شکل انافی بزرگتر و مرتفع تر شکل گرفته که به هر دو حباط نگاه دارد:
۵ حباط اندروني در مقایسه با دیگر فضاهای باز مجموعه کوچک no نماید.
الل حباملی است مریع شكل و به تيع ابعاد آن ؛ شامل فساهای کناری کوچک
حياط لندرونىي وسفياندليك | 1- كمن فضاى حياط .] .
2- نزدیکی اضلاع آفتایگیری بسیار کمی/داشته و در ميان
انیا pul چندان به کار نمی آمده است.
ليكن در فصل گرما فضای خنک و آرام و به
دور ازتكلف دارد.
از نكاتجسارز لينحياط كوجى > تزيينات كجى با نقش كل و برندكان و متفاوت با كج کاری هندسی
رایج در ساختمان های کوبری هم عصر خود است.
صفحه 29:
© اين حياط از طريق يك معبن به زمينى يا حياط
گونه oly sl دارد که از طریق يلكان با حمام در
ارتباط است . )ادسترسی اندرونی ها به حمام به
صورت مستقل تامین شده است.(
صفحه 30:
درب ورودی خانه بوسفیان
صفحه 31:
*خانه رئیسیان:
قاو تیعبات اتدرونیا وروی تششکیل یافته که بصورت گودال باغچه اجرا شد.
4 قلیل نات وسازهای مختلف در دوره های متفاوت از اصالت کمترق برخوردار اب1۳
۵به علت آسیب های فراوان, تزیینات وابسته به معماری در اين مجموعه خیلی کم به چشم می خورد.
ان وال ذوزت فاجاری باز میگردد.
LAS و و زیرونت مستقل میباشد که هر یک معرف بخشهای اندرونی و eee IS
هستند.
0حیاط اصلی و بزرگ بنا به شیوه گودال باغچه بنا شده است.
صفحه 32:
0فضاهای خانه در هر دو حباط به صورت چهار طرف ساخت و در سه طبقه پیرامون آنها شکل
گزفتهاند.
مجاهت ریخست رواد وان تابستانیهار خوابء حوضخانه شارم و بادگیر
0تزئینات این خانه در گچبریهای متعدد آن در فضاها و نمای حیاطها خلاصه میشود.
۲ ]كن سال هاا اخیز توسط اداره میرات فرهنگی کاشان به طور کامل مرمت نشده واور/
وه حانه معط غامریها قرار گرفته است.
نها شنواهد موچود جاکی از آن است که اين با متعلق به یکی از پسران به نام ابراهیم خلیل خان عامزی
است و نسل در نسل میان خانواده انتقال یافته .
صفحه 33:
*خانه حشمت الله خان:
ONO شادگی و تزیینات کمتری نسبت به کل مجموعه پرخوردار است
۵ نشانه ی کارکرد جداگانه اين خانه نسبت به خانه های مجاور هوجود يك كاركاه قديمى
۳111 ابریشم ریسی
0موقعیت خانه تاریخی حشمتالهخان محله کوشک صفی
«متعلق به اوايل عصر قاجار
۵دارای یک حیاط اصلی و مرکزی وسیم
9 بخشهای اندرونی و بیرونی آن از یکدیگر جدا نشده است.
0 فضاهای خانه به صورت-د5 طرف ساخت در سه طبقه اطراف آن
0 ویژگی معماری این بنا ذو كيه لباه ده آن روبروی هم تیسلنند
جلکسچکی در جنوب و دیگری در شرق حیاط واقع شدهاند.
۵ فضاهای مهم معماری خانه سرداب, شاهنشین, هقتدری و هشتی ورودی
0 هفتدری این خانه از شاخصههای بارز آن است.
۵حیاط خانه حشمتالهخان با وسعت نزدیک به 820 مترمریع از وسیعترین حباطهای کاشان محسوب
میشود.
0دهانه بزرگ شاهنشین هفتدری بیش از 8 متر است که از همه شاهنشینهای خانههای کاشان بزرگتر
صفحه 34:
۵ شاهنشین وسیع خانه به کمک یزدیبندی گچی در سقف تزئین شده است.
0خانه حشمتالهخان توسط میراث فرهنگی و شهرداری کاشان به طور کامل مرمت شده و در حال
حاضر به خانه عامریها ملحق گردیده است.
این بخش در گذشته ضمن ارتباط با خانه حشمت الله خان به طور مستقل با کوچه پشتی مجموعه
ارتباط داشته است و دسترسی اصلی آن از این کوچه بوده است.
صفحه 35:
#شرح مواردی درباره ی خانه های مناطق گرم:
"درون گرایی: ملاحظات دینی واجتماعی ورعایت عدم دید مسقیم ازبیرون به درون باساخت دالان
یادهلیز رعایت شده است.
7دلیل ساخت طاق گنبدی: یکی از دلایل ساخت وجودموریانه فراوان است.
"نمای خانه های گرمسیری: سیم گل وکاهگل به رنگ روشن,وجودسایبان وسرتاس وکنسول درنماها
“ابنجره ها: كوجك وجوبس باحفاظ مشبک آجری
7بادگیر: ایجادکوران غیرمستقیم
«حیاط بزرگ باخوض وسیع وکاشت درخت به ویزه اناربرای مرطوب شدن هواوپایین آوردن دما
"اختلاف سطح حیاط: حفاظی دربرابربادهای شدیدوگرم
7هشتی:درونگرایی ومانع کوران بادهای شدیدوگردبادهاازسمت کوچه به داخل حباط
صفحه 36:
مضالح مورد استفاده درخانه عامریها؛
آجر: کف فرش حیاط-اتاق ها-راهروها
کاهگل وسیم گل: پوشش دیوارهای بیرونی
گج: پوشش داخلی بعضی اتاقها
رنگ روغن: پوشش تالاراصلی
صفحه 37:
* تامین نوردرخانه عامری thy
۷نورهشتی: تعبیه روزنه ای درسقف
"نورزیرزمین: دربخشی از دیوارها وزیرایوانهایاطاقچه ها,پنجره های مشبکی وجودداردکه
نقش عبورجریان هواراایفا کرده وفضای راهروی زیرزمین را نبزروشن می کند
"نو رآشپزخانه :آشپزخانه وانبارهای خانه درگوشه هاوقسمت هاییازخانه است که نیازیه
نوروتهویه درآن جاهااندک است.
Sages ای تور وتیل زو زگیرفوقانی درسقف تامین می شود
صفحه 38:
tails slau?
فایل له قزمز کبرنگه به گفته ساکنین تقلیدی از نمای خانه های ابیانه Ve Loe
گویا رنگ قرمز خاک ابیانه که نماد سیمای آن روستای معروف است مورد پسند ساکنین نوش آباد
قرار گرفته .
و آن ها با رنگ کردن نمای کاه گلی خانه های خود سعی در تصویرسازی آن در شهر خود دارند.
رنگ نمای کاه گلی
صفحه 39:
0 از آهک بری های معروف ایران میتوان به قسمتی از
تزئینات حمام خانه عامری ها در شهر کاشان اشاره کرد.
sl ole آهکی در برابر رطویت مقاومت بسیار خوبی از
خود نشان میدهند کم کم تبدیل به یکی از پر کاربردترین
ملات های ساختمانی شد.
صفحه 40:
صفحه 41:
صفحه 42: