مدل تولید علم دینی
اسلاید 1: مدل توليد علم دينيارائهدهنده: مرتضي خادميبهار 98با همكاري: سعيده باقري
اسلاید 2: فهرست مطالبمقدمه معرفي عناصر مدل (سلسله نظام معرفتي)سلسله نظامهاي معرفتي مطرح در جهانمراجع
اسلاید 3: مقدمهعذرخواهي !معرفي جناب آقاي دكتر ايمان (استاد تمام دانشگاه شيراز)محدوده موضوعاهميت موضوعبازگشت
اسلاید 4: معرفي سلسله مراتب معرفتيادامه
اسلاید 5: معرفي سلسله مراتب معرفتيويژگيهاي مدلعناصر اصلي معرفت فلسفيعناصر اصلي معرفت پارادايميعناصر اصلي معرفت علميمدل و واقعيتبازگشت
اسلاید 6: ويژگي هاي مدلبراساس اصل ضرورت نزول معرفتاستفاده از چهار منبع مشهور فقهي سازگار با تجربه بشري در توليد علم پوشش كاستيهاي مدلهاي قبلي سازگار با بيانات حجج الاسلام و المسلين خسروپناه و مير باقريبازگشت
اسلاید 7: عناصر اصلي معرفت فلسفيمسائل كلي وجود: عدم و ماهيت (هستي، نيستي و چيستي)اقسام هستي: تقسيم به عيني يا ذهني، واجب يا ممكن، حادث يا قديم، واحد يا كثير، جوهر و عرض، قوه و فعل، علت و معلولقوانين حاكم بر هستي: قانون عليت، قانون سنخيت علت و معلول، اصل ضرورت، تقدم و تاخرادامه
اسلاید 8: طبقات يا عوالم هستي: عالم طبيعت، عالم مثال، عالم عقول، عالم الوهيت يا لاهوترابطه عالم طبيعت با عوالم مافوق خود: سير نزولي از لاهوت تا ناسوت و سير صعودي از ناسوت تا لاهوت (معاد)وحدت و كثرت، زمان و مكان، اختيار و آگاهيهستيشناسي، علمشناسي و نفسشناسيعناصر اصلي معرفت فلسفيبازگشت
اسلاید 9: عناصر اصلي معرفت پارادايمي تعريف پارادايم ماهيت واقعيت ماهيت انسان ماهيت علمبازگشت
اسلاید 10: تعريف پارادايم پارادايم روششناسيِ حاكم بر تحقيق، هويت تئوري، مسير حركت و چگونگي استفاده از ابزارهاي تحقيق را مشخص ميكند. پارادايم گفتارهاي منطقي است كه در ارتباط بين ذهني انديشمندان توسط اجتماعات علمي به عنوان هدايتگر تحقيقات علمي پذيرفته شده است. پارادايم يك مدل منطقي است كه در آن پيشفرضهاي علم براساس پيشنهاد فلسفه ارائه ميشود. در پارادايمها، زيربناي فلسفي نظريات علمي كه مربوط به هستيشناسي و معرفتشناسي آنهاست، ارائه ميگردد. ادامه
اسلاید 11: پارادايم يا چارچوب مرجع يا الگوي مفهومي مشتمل است بر مفروضات كلي نظري، مفاهيم و روشها و فنون كاربردِ آنها كه اعضاي يك جامعه علمي آنها را ميپذيرند و به آن رفتار ميكنند.پارادايم را ميتوان مجموعهاي از باورها و پيشفرضهاي بنيادي تصور كرد كه در هستيشناسي، شناخت شناسي و روششناسي متجلي ميشود.پارادايم معيارهاي مجاز علم و پژوهش را درون علمي كه ناظر آن است و به هدايت آن مشغول است تعيين ميكند، همچنين بين دانشمندان مشغول در يك حيطه علمي ارتباط برقرار نموده، آنان را هماهنگ و هدايت مي كند.تعريف پارادايم بازگشت
اسلاید 12: ماهيت واقعيت مستقل يا وابسته به انسان؟ عيني يا ذهني؟ قابل بررسي داخل يا خارج از اراده انسان؟ شناخت با روشهاي كمي يا كيفي؟بازگشت
اسلاید 13: ماهيت انسان اراده آزاد و مستقل يا تسليم شرايط و جبر؟ تجربهگرا است يا واكنشگرا؟ كداميك: متفكر، انتخابگر، اجتماعي، خلاق، زيباپسند؟ ذاتاً گرايش به نيكيها دارد و يا پليديها؟ ذاتاً خوب است يا بد؟بازگشت
اسلاید 14: ماهيت علم از روش عقلي بدست ميآيد يا نقلي؟منطق قياسي بر آن حاكم است يا منطق استدلالي؟ از روشهاي كمي بدست ميآيد يا روشهاي كيفي؟ حصولي است يا حضوري؟ ملاك تمايز با غيرعلم چيست؟بازگشت
اسلاید 15: عناصر اصلي معرفت علميهدف از تحقيقات علميتئوريروشبازگشت
اسلاید 16: هدف از تحقيقات علمي توضيح و تفسير واقعيت يافتن پاسخ براي پرسشهاي پيرامون موضوعات و پديدهها (واقعيات) ايجاد بهبود و پيشرفت در زندگي انسانها و ...بازگشت
اسلاید 17: تئوريتئوري را ميتوان چارچوب نظري منطقي دانست كه محقق جهت درك جهان به خدمت ميگيرد.در تئوري نگرشي به هستي و چگونگي آشكار نمودن پيچيدگيهاي آن ارائه ميشود. تئوريها در تحقيقات نقش هدايتگري و راهنمايي را در عبور از مسير بكارگيري روشهاي مناسب در طول تحقيق بر عهده دارند. بازگشت
اسلاید 18: روشدر هر تئوري ابزار يا روشهايي وجود دارند كه جهت جمعآوري و تحليل اطلاعات بكار گرفته ميشوند كه اصطلاحاً آنها را روشهاي تحقيق مينامند.انواع روشهاي تحقيقاز منظر روش: كمي و كيفياز منظر هدف: اكتشافي، توصيفي و كاربردياز منظر استراتژي: پيمايشي، آزمايشي، اسنادي، تاريخي و مطالعه موردي بازگشت
اسلاید 19: مدل و واقعيتمثالي از يك مدل (در حوزه علوم سياسي)ولايت فقيهمثالي از واقعيتنظام اجتماعي ايرانبازگشت
اسلاید 20: سلسله نظامهاي معرفتي مطرح در جهاننظام اثباتينظام تفسيرينظام انتقادي
اسلاید 21: نظام اثباتي اثباتگرايي در علوم انساني، متعلق به تفكر فلسفي آغاز قرن نوزدهم است كه به واسطه اگوست كنت (1857-1797) پايهگذاري گرديد و انديشمندان ديگري مانند اميل دوركيهام (1917-1858) آن را بسط و گسترش دادند. در اين رويكرد با بكارگيري نگرشها و روشهاي علوم طبيعي، به طراحي و انجام تحقيقات علوم انساني براساس روشهاي كمي اقدام ميشود. علوم انساني به منزله مجموعه سازمانيافتهاي از روشهايي است كه درصدد تركيب منطق قياس با مشاهدات تجربي دقيق از رفتار فردي است براي كشف و تائيد قوانين علي احتمالي براي پيشبيني الگوهاي عمومي از رفتار انسان است.ادامه
اسلاید 22: نظام اثباتيديدگاه نظام اثباتي به عناصر اصلي معرفت فلسفي ديدگاه نظام اثباتي به عناصر اصلي معرفت پارادايميديدگاه نظام اثباتي به عناصر اصلي معرفت علمي
اسلاید 23: ديدگاه نظام اثباتي به عناصر اصلي معرفت فلسفي؟؟؟بازگشت
اسلاید 24: ديدگاه نظام اثباتي به عناصر اصلي معرفت پارادايميماهيت واقعيت ماهيت انسانماهيت علم بازگشت
اسلاید 25: ماهيت واقعيتدر اين ديدگاه، واقعيت اجتماعي به عنوان چيزي كه بتوان بواسطه حواس درك كرد، تعريف ميگردد. واقعيت اجتماعي خارج از شعور و آگاهي انسان قرار دارد و كاملاً عيني و نظام يافته و الگومند است و به وسيله قوانين طبيعي غيرقابل تغيير اداره ميشود. واقعيت بر اساس قوانين عام مبتني بر روابط علي احتمالي (اعتبار قانون به صحت آن در رابطه با اكثر مردم مربوط است) اداره ميشود. ادامه
اسلاید 26: ماهيت واقعيتكشف روابط علي احتمالي به منزله شناخت واقعيت و پيشبيني رويدادها است. واقعيت مجرد، عيني، يك وجهي، منظم و بر طبق الگو است.واقعيت خارج از افراد وجود دارد و بايد كشف شود.واقعيت ثابت است و در طول زمان تغيير نميكند.بازگشت
اسلاید 27: ماهيت انسانانسان منفعتطلب، لذت جو و منطقي است. انسان بر اساس علل خارجي رفتار مينمايد.اختيار انسان نوعي افسانه و داستان بشمار ميآيد تا يك واقعيت قابل قبول.انسان از جبر اجتماعي و محيط پيراموني تاثير ميپذيرد.ادامه
اسلاید 28: ماهيت انسانرفتار انسانها را قوانين علي احتمالي تعيين ميكند.رفتار انسان را ميتوان از طريق روابط علي احتمالي شناخت و كنترل كرد. عوامل بيروني بر انسان تاثير ميگذارد و وادار به عمل ميكند. عوامل مشابه تاثيرات مشابه بر انسان ميگذارند. بازگشت
اسلاید 29: ماهيت علمعلم معرفتي است كه به طريق سازمانيافته و قابل دفاع در اجتماعات انديشمندان بدست ميآيد و توانمندي ورود به واقعيت و تغيير آن با خطاي كم را دارد.شناخت علمي توسط مردم عادي توليد نميشود و صرفاً توسط كارشناسان، نخبگان و محققين ارائه و گسترش مييابد. علم، آزاد از ارزشهاي شخصي، سياسي و مذهبي در جامعه توليد و گسترش مييابد. غيرعلم به كليه معرفتهاي عاميانه مبتني بر شعور عاميانه اطلاق مي شود. معرفت غيرعلمي ازبي سازماني و تعارضات منطقي برخوردار است (مانند افسانه، مذهب، طالعبيني و تجربيات شخصي) و بنابراين قابل اطمينان در فرايند تصميمسازي نميباشد. اين معرفت توسط توده مردم توليد ميگردد و بايد توسط معرفت علمي مهار گردد.بازگشت
اسلاید 30: ديدگاه نظام اثباتي به عناصر اصلي معرفت علميهدف از تحقيقات علميروشتئوري
اسلاید 31: ديدگاه نظام اثباتي به عناصر اصلي معرفت علميهدف از تحقيقات علميمحور تحقيقات علمي رفتارهاي خارجي و قابل مشاهده ميباشد.مطالعه و شناسايي وقايع اجتماعي از طريق ارتباط دروني آنها كشف و تبيين قوانين علي احتمالي عامكشف و مستند كردن قوانين حاكم بر رفتار انسانكنترل محيط فيزيكي و اجتماعي پيشبيني و كنترل آينده و رفتار انسانها بازگشت
اسلاید 32: ديدگاه نظام اثباتي به عناصر اصلي معرفت علميروشمبتني بر مشاهده سيستماتيك و منطق قياس مبتني بر رويكرد كمياستفاده از اندازهگيريهاي آماري و آزمونهاعدم دخالت ارزشها و آرمانهاي محقق در جمعآوري دادههااستفاده از آزمايشهاي كنترلشده و رويههاي قابل تكرارتئوريبعنوان مثال در حوزه علوم سياسي نظريه ليبراليسم كه مدل دموكراسي از آن استخراج شده است.بازگشت
اسلاید 33: نظام تفسيري روششناسي تفسيري در علوم انساني به نحوي به مباحث نظري جامعهشناس آلماني ماكس وبر (1920-1864) مربوط است كه به تمايز بين علوم انساني از علوم طبيعي و مطالعه كنش اجتماعي در علوم انساني اعتقاد دارد. اين رويكرد يك تحليل منسجم و سازمانيافته از كنش اجتماعيِ با معناست و همچنين فهم و تفسير اين نكته كه چگونه مردم دنياي اجتماعي خودشان را خلق ميكنند و به آن معنا ميبخشند. ادامه
اسلاید 34: نظام تفسيريديدگاه نظام تفسيري به عناصر اصلي معرفت فلسفي ديدگاه نظام تفسيري به عناصر اصلي معرفت پارادايميديدگاه نظام تفسيري به عناصر اصلي معرفت علمي
اسلاید 35: ديدگاه نظام تفسيري به عناصر اصلي معرفت فلسفي؟؟؟بازگشت
اسلاید 36: ديدگاه نظام تفسيري به عناصر اصلي معرفت پارادايميماهيت واقعيت ماهيت انسانماهيت علم بازگشت
اسلاید 37: ماهيت واقعيتواقعيت وجود خارجي ندارد و مجرد نيست. واقعيت چندگانه و متكثر است.واقعيت تفسيري، تعبيري، سازه و استنباطي است. واقعيت در درون ذهن انسان شكل گرفته است. واقعيت مقولهاي نسبي، قابل تغيير و سيال است.رفتار خارجي انسانها يك معناي غيرمستقيم و مبهم از واقعيت است. ادامه
اسلاید 38: ماهيت واقعيتدنياي اجتماعي بر خلاف دنياي فيزيكي، خارج و مستقل از آگاهي انسان وجود ندارد. واقعيت از پيش تعيينشده نيست كه محققان صرفاً آن را كشف كنند. هويت واقعيت، به تعريفي كه مردم به آن ميدهند بستگي دارد و توضيح آن صرفاً از زاويه ديد آنها امكانپذير است. فرد و واقعيت قابل تفكيك از يكديگر نيستند، خود فرد بخشي از واقعيت را تشكيل ميدهد.بازگشت
اسلاید 39: ماهيت انسانزندگي اجتماعي از كنش متقابل معنيدار انسانها خلق ميشود.انسان محيط را ميسازد و هر گونه ساخت و ساز انساني بار معنائي دارد. انسان آزاد، آگاه و توانمندي خلق دنياي اجتماعي خود را دارد.در جوامع انساني سيستم انعطافپذيري از معنا توسط مردم خلق ميشود. افعال انساني تابع جهانبيني اجتماعي و ذهني خاصي هستند و بدون نفوذ به درون جهان افراد، بنا كردن هيچ علم اجتماعي ميسر نيست. رفتار انسانها شايد منظم و با قاعده باشد اما از قبل تعيين شده كه بايد كشف شود، نيست. بازگشت
اسلاید 40: ماهيت علمشعور عاميانه ميتواند مبناي شناخت، درك، پيشبيني و كنترل جامعه و زندگي اجتماعي قرار گيرد. در شعور عاميانه سيستم معاني وجود دارد.درك و فهميدن شعور عاميانه بسيار حياتي است چراكه شامل معاني رفتار افراد و كنش اجتماعي است. قوانين علمي به تنهايي پاسخگوي نيازهاي زندگي روزمره انسان نيست.بازگشت
اسلاید 41: ديدگاه نظام تفسيري به عناصر اصلي معرفت علميهدف از تحقيقات علميروشتئوري
اسلاید 42: ديدگاه نظام تفسيري به عناصر اصلي معرفت علميهدف از تحقيقات علميدرك يا فهم زندگي اجتماعي و كشف معناي اجتماعي است كه مردم به زندگي خويش ميدهند. محور تحقيقات علمي معناي ذهني مردم است كه با كنشهاي آنها پيوند خورده است. تحقيقات ارزش ابزاري مستقيم ندارند.بازگشت
اسلاید 43: ديدگاه نظام تفسيري به عناصر اصلي معرفت علميروشبر مشاهدات مشاركتي پايهگذاري ميشود.تحقيقات بيشتر اكتشافي است.بر رويكرد كيفي و استقرائي مبتني است.به توصيف پديدهها ميپردازد (ماهيتاً توصيفي است.)امكان پژوهش فارغ از ارزش وجود ندارد (پژوهشگر نقش مهمي دارد.)از مصاحبههاي عميق و مطالعات موردي استفاده ميشود.تئوريبعنوان مثال: تئوري معنا (هرمنوتيك) ؟بازگشت
اسلاید 44: نظام انتقادي اين روششناسي به عقايد كارل ماركس (1883-1818)، زيگموند فرويد (1939-1856) مربوط ميشود. رويكردهاي انتقادي تاكيد ميكنند كه علوم اجتماعي در تحقيقات، فرايندي انتقادي دارند. انتقادگرايان بعد از نقد و بررسي واقعيت، با توسل به مفاهيم فلسفي از قبيل آزادي، حقيقت، برابري و عدالت در پي ايجاد تحول اساسي در آن هستند. ادامه
اسلاید 45: نظام انتقاديديدگاه نظام انتقادي به عناصر اصلي معرفت فلسفي ديدگاه نظام انتقادي به عناصر اصلي معرفت پارادايميديدگاه نظام انتقادي به عناصر اصلي معرفت علمي
اسلاید 46: ديدگاه نظام انتقادي به عناصر اصلي معرفت فلسفي؟؟؟بازگشت
اسلاید 47: ديدگاه نظام انتقادي به عناصر اصلي معرفت پارادايميماهيت واقعيت ماهيت انسانماهيت علم بازگشت
اسلاید 48: ماهيت واقعيتواقعيت به واسطه مردم نه طبيعت خلق ميشود. واقعيت براساس تضاد و تعارض مبتني است.بين واقعيت و ظاهر تفاوت وجود دارد كه ظاهر آن مايه فريب و نيرنگ است. واقعيت اجتماعي در زمان پيچيده شده است و تمسك به ظاهر آن كاذب و مصنوعي است. ادامه
اسلاید 49: ماهيت واقعيتواقعيت به واسطه ساختهاي غير قابل مشاهده، خلق ميشود.واقعيت سيال و پوياست.واقعيت لايههاي متعددي دارد، پشت لايه ظاهري، ساختهاي عميق يا مكانيزمهاي غيرقابل مشاهده، وجود دارد. واقعيت منعطف است و هالهاي از عوامل اجتماعي، سياسي، فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و ... آن را احاطه كرده است.بازگشت
اسلاید 50: ماهيت انسانانسانها داراي توانايي بالايي از خلاقيت و سازگاري ميباشند. انسانها به واسطه شرايط و عوامل اجتماعي محدود ميشوند و يكديگر را براساس توجيه شرايط موجود به خدمت ميگيرند. انسانها با داشتن تواناييهاي نهان و قدرت خلاقيت برتر در ايجاد تغييرات و قدرت انطباق با شرايط، بين جبر و اختيار قرار دارند. ادامه
اسلاید 51: ماهيت انسانانسانها گرفتار محدوديتهاي فرهنگي و اجتماعي و اسير ادراكات خود هستند.انسانها محبوس شبكهاي از معاني اجتماعي، تواناييها و روابط هستند. انسانها ميتوانند دنياي اجتماعي را تغيير دهند اما اغفال (بيتوجهي)، منزوي بودن و شرايط نااميدكننده در زندگي روزانه اغلب در رسيدن و درك روياهايشان مانع ايجاد ميكند. بازگشت
اسلاید 52: ماهيت علمشعور عاميانه نوعي آگاهي كاذب است كه مردم در پيروي از آن بر ضد منافع واقعي خودشان، عمل ميكنند. شناختي كه با استفاده از تئوري، از سطح ظاهر به عمق توجه كند، شناخت علمي است. علم عامل رهايي انسان و قدرتمندي اوست.بازگشت
اسلاید 53: ديدگاه نظام انتقادي به عناصر اصلي معرفت علميهدف از تحقيقات علميروشتئوري
اسلاید 54: ديدگاه نظام انتقادي به عناصر اصلي معرفت علميهدف از تحقيقات علميتوصيف، نقد و بررسي واقعيت به منظور ايجاد دگرگوني بنياديانتقاد از روابط اجتماعي به منظور ايجاد تحول كمك به افراد براي تغيير جهان براي (به نفع) خودشانقدرتمند ساختن افراد، مخصوصا افراد ضعيفتر بازگشت
اسلاید 55: ديدگاه نظام انتقادي به عناصر اصلي معرفت علميروشمستلزم گفتمان بين پژوهشگر و آزمودنيهاي پژوهش است.مبتني بر گفتگويي ديالكتيك است.از مشاهده مشاركتي، مصاحبه عميق، گروههاي كانون و پنلهاي دلفي استفاده ميشود.تئوريبعنوان مثال: تئوري تضادبازگشت
اسلاید 56: مراجعSocial Research Methods, Qualitative and Quantitative Approaches- W. Lawrence Neuman- University of Wisconsin at Whitewaterپارادايمهاي رقيب در علم سازمان و مديريت: رويكرد تطبيقي به هستيشناسي، شناختشناسي و روششناسي- دكتر حسن داناييفرد- دانشگاه تربيت مدرستاملي بر اختلافات پارادايمي روشهاي كمي و كيفي در علوم اجتماعي- دكتر سيد محمدصادق مهدوي- دانشگاه آزاد اسلامي و منصور شريفي- دانشگاه آزاد اسلامي مقايسه مبناي پارادايمي مردمسالاري ديني و دموكراسي غربي- دكتر محمدتقي ايمان- دانشگاه شيرازادامه
اسلاید 57: مراجعارزيابي نظري روايي معرفت علمي علوم انساني در ايران- دكتر محمدتقي ايمان- دانشگاه شيرازنگاهي به اصول روششناسيها در تحقيقات علمي- دكتر محمدتقي ايمان- دانشگاه شيرازارزيابي پارادايمي ماهيت انسان- دكتر محمدتقي ايمان- دانشگاه شيرازفلسفه معرفت- آيتا... مصباح يزدي- مؤسسه حكمت نوين اسلاميعلم ديني- حجةالاسلام و المسلمين عبدالحسين خسروپناه- مؤسسه فرهنگي حكمت نوين اسلاميادامه
اسلاید 58: عقل و دين- حجةالاسلام والمسلمين عبدالحسين خسروپناه- مؤسسه فرهنگي حكمت نوين اسلاميعلم و دين- حجةالاسلام والمسلمين عبدالحسين خسروپناه- مؤسسه فرهنگي حكمت نوين اسلاميآسيبشناسي فلسفه اسلامي- حجةالاسلام والمسلمين عبدالحسين خسروپناه- مؤسسه فرهنگي حكمت نوين اسلاميفلسفه اسلامي و نيازهاي معاصر- حجةالاسلام و المسلمين محمد مهدي ميرباقري- فرهنگستان علوم انسانيمراجعادامه
اسلاید 59: مقدمات و مراحل تاريخي تحقق علم ديني- حجةالاسلام و المسلمين محمد مهدي ميرباقري- فرهنگستان علوم انسانيعلم اسلامي يعني چه؟- حجةالاسلام و المسلمين محمد مهدي ميرباقري-فرهنگستان علوم انسانيروشنفكري ديني (1) و (2)- حجةالاسلام و المسلمين محمد مهدي ميرباقري- فرهنگستان علوم انسانيتجدد (1)- حجةالاسلام و المسلمين محمد مهدي ميرباقري- فرهنگستان علوم انسانيمراجعادامه
اسلاید 60: روششناسي مطالعات ديني- احد فرامرز قراملكي- دانشگاه تهران- 1387گامي به سوي علم ديني، ساختار علم تجربي و امكان علم ديني- حسين بستان و همكاران- پژوهشگاه حوزه و دانشگاه- 1387علم ديني، ديدگاهها و ملاحظات- حميدرضا حسني، مهدي عليپور، سيد محمدتقي موحد ابطحي، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه- 1387مراجع
اسلاید 61: از حسن توجه شما سپاسگزارم
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.