توصیه های دوران بارداری

صفحه 1:


صفحه 2:
در مورد بهداشت روانی ازدواج و کیفیت و شرایط داشتن خانواده ای سالم در نظر گرفتن موارد زیر اهمبت دارد : ۱- خصوصیت جسمی و روانی زن و شوهر + ۲- کیفیت سازگاری زن و شوهر ۳- شرایط اقتصادی و اجتماعی خانواده های زن و شوهر ۴ روابط زن و شوهر از نظر جنسی ۵- تعداد فرزندان در خانواده ‎GALS‏ به آرمانهای اخلاقی. اجتماعی و تربیتی والاین ۷- روابط اقتصادی و اجتماعی خانواده با دیگران ‏۸- روابط فرزندان با دیگر اعضاء خانواده 

صفحه 3:
مراقبت قبل از بارداری: * مجموعه ای از خدمات مراقبتی است که به ارزیاب خطرات موجود برای باردار شدن می پردزد و با ارائه آموزش ها و انجام اقدامات درمانی و مداخلات دارویی در زمینه بهبود سلامت زن تلاش می کند. ۴ هدف از این خدمات ایجاد یک بارداری بدون خطر «حفظ و امین سلامت ماد و جلین وی می باشد 

صفحه 4:
مراقبت پیش از بارداری ‎sities || aus ol | Osea, cee‏ ون رز سر و ‎Saye ORG 1‏ هباتيت در صورت نيار ساب ری و زا ‎Bh sos eS oud em sales 001 0‏ = ‎i ised Sg te‏ فشار خون قند خون _ سابقه خانوادكى معاينه فيزيكى كامل ادرار = اسؤال در مورد مصرف ‎VDRL‏ ‏دارو یا حناسیت داروبی ‎aes‏ = 

صفحه 5:
راهنمای مراقبت پیش از بارداری تأثير بر بارداری با توجه یه نوخ بیماری متفاوت ‎fe‏ ویزیت متخصص مربوطه ‎utp‏ احال ‎jg alg‏ زین ‏مشاغل سخت وا ‎ ‏آموزش در مورد نحوه فعاليت در زمن بارداری ‏زودرس و در صورت امکان تفیر شقل ‏فاصله باردارى كمتر از 7 سل باردارى ينجم و افزایش احتمال چسبندگی جفت» آتونی؛ آنمی ‎a‏ زايمان زودرس» نوزاد كم وزن» جفت سرراهی افزایش احتمال پر اکلامپسی: آنمی: زایمان آسخت. زایمان زودرس: نوزاد کم وزن؛ دیابت» جخت سرواهی: نهنباری چتین ‎ ‏سن زیر ۱۸ سال و بالای ۳۵ سال ‏مشاوره تنظيم خاتواده. ‏احتمال زايمان زودرس: كاهش رشد جنينء. ‎ ‎ ‎ ‎ice 2‏ ۳ آموزش جهت :: عادات غذایی وا اند کس توده بدنی غیرطیعی افزایش دییت بارداری؛ پرهاکلامسسی؛ ‎Fn ce‏ درشت و سزارین ‎ae‏ ‏افزايش احتمال آثمى, سقط تأخير رشد جنينه ‏نوزاد كم وزن؛ مركك جنين دكولمان؛ زايمان ‎eee‏ ا ‏دیابت؛ آلودگی به مپاتیت و ایدز (در مصرف تب ‏اسف تکار نود سعی سک دار ا 2 - ارجاع هپزشک جهت ترکد ‏حول ستدر توردقي» ترات ‎Deeg ee ee‏ ‏سمى: شكاف كام خوتريزى داخل مغزى. - ‏هي وگلیسمی و سایر عوارض ناشی از داروهاى غير مجاز ‎ 

صفحه 6:


صفحه 7:
اهداف مراقبتمای دوران بارداری ‎-١‏ ارتقاء حفظ و نگهداری سلامت مادران در دوران بارداری ‏۲- ایجاد رفاه برای مادران باردار در طول-دور! خطر یعد از زایمان طبیعی ‏۳- کاهش میزان ابتلا و مرگ و میر در مادر و کودک ‏۴- کاهش عوارض دوران بارداری, كاهش سقط جنين و تولد نوزدان 0۷۷ و پره ماچور ‏۵- پیش بینی عوارض بارداری و پیشگیری از آنها ۱ ‏ع- تشخخيص موارد اورزانس و برخطر و توجه مخصوص به آنها ‏/- طرح ريزى جكونكى انجام مراقبتهاى دوران باردارى؛ فاصله ويزيت ها بستكى به ميزان سلامتى مادر و جنين و نياز أنها به مراقبتهاى بيشتر (حتى بسترى شدن) دارد ‏- تسهيل زايمانهاء افزايش تعداد تولدهاى زنده و سالم كه عارى از هركونه علائم مادرزادى باشد ‏4- يرطرف كردن اضطراب و ترس همراه با زليمان ‎-٠١‏ آماده نمودن زن باردار براى زايمانى سالم و دوره ى يعد از زا ‏۱- متوجه کردن مادران به ضرورت تنظیم خانواده ‏۳- کمک و دادن آگاهی های لازم به مادران و پدران برای پرورش یک کودک سالم ‏در اولين مراجعه كرفتن شرح حال كامل انجام معاينات فيزيكى و آزمايشات اوليه اهميت دارد. ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 8:
پس * هدف از انجام مراقبتهای دوران بارداری (۵۲6) ۲6۳۵1۵۱) کمک به تولد نوزادی سالم با حفظ سلامتی مادر می باشد. چون سلامتی ماد جنین و نوزاد تا حد زیادی وابسته به سلامتی والاین در دوران قبل از بارداری است لذا امروزه مراقبتهای دوران پیش از بارداری یکی از اجزای مکمل مراقبتهای دوران بارداری محسوب می گردد. بعلاوه طى انجام اين كونه مراقبتها بايد به سلامتى كل خانواده نه تنها از نظر موضوعات و مشکلات پزشکی و فیزیکی بلکه از نظر روانی - اجتماعى و محیطی توجه خاص میذول گردد. ۴ _ پس از گرفتن شرح حال و انجام معینات فیزیکی (قد. وزن: فشار خون و درخواست آزمایشات) بايد در ارتباط با زمان معاينات بعدى, بهداشت فردی و مشکلات دوران بارداری توضیحات و آموزش لازم داده شود 

صفحه 9:
زمان معاینات بعدی در دوران بارداری 4 مراقبت اول : هفته ۶-۱۰ بارداری مراقبت دوم : هفته ۱۶-۲۰ بارداری مراقبت سوم : هفته ۲۶-۳۰ بارداری مراقبت چهارم : هفته ۳۱-۳۴ بارداری مراقبت پنجم : هفته ۲۵-۲۷ بارداری مراقبت ششم تا هشتم : هفته ۳۸-۴۰ بارداری 

صفحه 10:
شناسایی افراد در معرض خطر ۱- وزن کمتر از ۴۵ کیلوگرم ۲- قد کمتر از ۱۴۵ سانتیمتر ۳- سن کمتر از ۱۸ و بیشتر از ۳۵ سال برای حاملگی های اول ۴- سن بالای ۳۵ سال در هر حاملگی بخصوص اگر سیگاری باشد ۵- رنگ پریدگی شدید ۶- سابقه تولد نوزاد با وزن کم (18۷۷) ۷- تاریخچه مرده زایی ۸- حاملگی پنجم به بعد ‎٩‏ سابقه دوقلویی و چند قلویی ‏۰- سابقه هپاتیت یا هپاتیت فعلی ‏۱- سابقه ناسازگاریهای خونی؛ بیماربهای عفونی مادر. پره اکلامپسی و اکلامپسی: سزارين» خونریزی قبل از زایمان, تهدید به سقط ‎ ‎ ‏۲- سابقه زایمان زودرس و دیررس 

صفحه 11:
۱ ۱ eet Re eee one RCE Leon SR eee ECE] ol einer Se el SS ne EDS SECC bE RCEL) SE Ree Se Ree ULC Tee حاملكى بيش از ‎١‏ بار احتمال بروز عوارض دوران باردارى و زايمان را افزايش مى دهد . مناسب ترین ا انجام خدمات درمانی دندانپزشکی به ‎OCS te enc)‏ ۱ هایده هدایتی -کارشناس اد مامایی 

صفحه 12:
بهداشت فردی مادر باردار : رژیم غذایی خواب و استر ورزش کار و تفریح مسافرت * استحمام © پوشاک اجابت مزاج [پیشگیری از بواسیر (هموروئید) 1 فعالیت چنسی 8 مراقبت از پوست پستان و شکم مراقبت از دندانها * اعتیاد. مصرف سیگار, الكل و مواد مخدر اشعه 26 * واکسیناسیون ایمونیزاسیون 

صفحه 13:
زنان سنین باروری بویژه زنان باردار * در دوران بارداری به علت رشد جفت . جنین و افزایش حجم خون مادر و مقابله با خونریزی بعد از زایمان . نیاز به آهن افزایش می یابد . بنابراین کم خونی در زنان باردار باعث ضعف و ناتوانی بدنی . افزایش خطر مر گ و مير مادر به هنگام زایمان . افزایش خطر تولد نوزاد کم وزن : نارس و سقط جنین می شود . ** بارداری های مکرر بخصوص با فاصله کم موجب تخلیه ذخایر آهن بدن مادر می شود * حاملگی بیسش از ۳ بار احتمال بروز عوارض دوران بارداری و زایمان را افزایش می دهد 

صفحه 14:
روغن. چربی و شیرینی 

صفحه 15:
م تغذیه “ .+ چهار گروه اصلی غذایی : ۱- نان و غلات ۲- میوه و سبزی ۳- گوشت, تخم مرغ» حبوبات و مغزها 5- گروه شیر و لبنیات مصرف مکمل ها : اسيد فوليكك آهن مولتى ويتامين 

صفحه 16:
اسفناج کلم فندقی» رن 1 پنیر کم چربی نوعی گل کلم كريب فورت = تخم مرغ بادام زميتي انواع مغزها مثل توت فرنگی ‏ ماهی‌ساردین ‏ گوشت قرمز ‏ گردو بادام» فندق فلفل سبز و قرمز 2 ماست گوشت ماهی عدس نان گندم سیب زمینی نخود سبز در خلنم هایی که زمان مشخصی را برای حاملگی خود در نظر دارند » مصرف اسید فولیک از سه ماه قبل از بارداری تا ‎OLY‏ ‏بارداری توصیه می شود . 

صفحه 17:
۶ ۳ مه مه ‎we‏ علائم ابتلاء به کم خونی فقر آهن ** بسته به میزان و شدت تخلیه ذخایر آهن : رنگ پریدگی دائمی زبان و مخاط داخل لب و پلک چشم سردرد * بی اشتهایی . تهوع * خستگی زودرس * سیاهی رفتن چشم . سر گیجه ** بى تفاوتی ** خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها * و در مراحل پیشرفته تر : تنگی نفس همراه با تیش قلب و تورم قوزک پا 

صفحه 18:
توصیه ها جهت پیشگیری از کم خونی فقر آهن * در برنامه غذایی خود از غلات و حبوبات جوانه زده استفاده كنيد . جوانه زدن غلات و حبوبات باعث افزاییش جذب آهن به میزان تقریباً ! برابر می شود . * در برنامه غذایی روزانه خود از مواد غذایی آهن دار مثل گوشت قرمز - مرغ - ماهی - تخم مرغ - سبزیجات مثل جعفری و اسفناج و حبوبات مثل عدس و لوبیا استفاده نمایید . * همراه با غذا در سالاد . شامل گوجه فرنگی - کاهو - کلم - فلفل سبز دلمه ای و یا سبزیجات تازه ( سبزی خوردن ) و بعد از غذا میوه جات بخصوص مرکبات که حاوی و: باشد استفاده نمایید . ویتامین ث جذب آهن می دهد 

صفحه 19:
اگر حتی مقدار کمی گوشت به غذاهای گیاهی اضافه کنند . جذب آهن افزا پیدا می کند . لا در برنامه غذایی کودکان و نوجوانان خود از انواع خشکبار مثل توت خشک - برگه آلو - انجیر خشک - کشمش و ... که منابع خوبی از آهن می باشند به عنوان میان وعده استفاده کنند لأ هنگام استفاده از سویا . مقدار کمی گوشت به آن اضافه کنند تا آهن آن بهتر جذب شود . 

صفحه 20:
ناراحتی های شایع دوران بارداری : تهوع و استفراغ سوزش سردل افزايش بزاق دهان خستكى Saya" واریس یبوست (هموروئید) افزایش ترسحات واژینال 

صفحه 21:
‎A\‏ علاتم خطر دوران بارداری ‏خونریزی یا هر گونه لکه بینی ‏آبریزش ‏سردرد مداوم ‏تارى ديد و سر كيجه ‏تب و لرز ‏ورم صورت و دست ها ‏استفراغ های شدید و مداوم ( و یا خونی ) ‏درد زیر سکم یا درد مشابه درد قاعدگی و يا درد پهلوها افزایش ناگهانی وزن ‏سوزش ادرار ‏زردی ‏ضایعات پوستی مانند ضایعات بیماری آبله مرغان . سرخجه و .. کاهش حرکات جنین در نیمه دوم بارداری ( بخصوص ماه های آخر ) ‎Ns ‏و نگ ام که ای وا واه ند ای‎ ded 

صفحه 22:
در صورت تزریق واکسن سرخجه بیتر است . سه ماه فرد باردار نشود . اختلال ژنتیکی در یکی از والدین یا ناهنجاری در یکی از بستگان درجه یک زوجین موجب افزایش میزان سقط جنین . بروز ناهنجاری های جنینی می گردد . مصرف سیگار و دخانیات. الکل و اعتیاد به مواد مخدر و داروهای مخدر موجب افزایش احتمال کم خونی , سقط , تخیر رشد جنین , نوزادان کم وزن . زایمان زود رس و مرگ ‎QHD‏ و ... می شود . | هایده هدایتی -کارشتاس آرشد مآمایی 

صفحه 23:
هایده هدایتی -کارشناس ارشد مامایی 

صفحه 24:
بهداشت روان | ۴ پدر و مادر شدن از مراحل مهم زندگی است. در دوران بارداری» خلق و خو, روحیات. روابط خانوادگی و مسئولیت های پدر و مادر تغییر می کند و نحوه ساز گاری آنها متفاوت است. زمانی که نوزاد متولد می شود احساس واقعی « والدین شدن » در پدر و مادر ایجاد می شود. * آمادگی برای مادر شدن * آمادگی برای پدر شدن * آمادکی سایر اعضای خانواده 

صفحه 25:
د " زوجين بايد بدانند كه اين واكنش هاى روانى طبيعى است وبه تدريج برطرف می شود. ۴ همجنين ممكن است اين تغییرات در بارداری اول 9 بارداریهای بعدی متفاوت باشد. 

صفحه 26:
بهداشت روانی حاملکی * در آغاز حاملگی فرد نگرانی هایی در ارتباط با پذیرش باروری .سلامت جسمی.از دست دادن تناسب اندام و تغییر در نقش های خانوادگی و اجتماعی دارد که باعث بروز اضطراب می گردد. ترس از درد زایمان .ترس از مرگ.ترس از پیامدهای اقتصادی آبستنی,ترس از بی کفایی در اجرای وظایف مادری .بیزاری حاصل از دست دادن استقلال و جذاییت. بیزاری از نوزاد آینده به عنوان رقیب در عشق عاطفه شوهر نیز از عوامل اضطراب زای این دوره است. * با پیشرفت حاملگی و احساس هیجان آور و لذت بخش حرکات جنین توسط مادر (ماه چهارم) . غالبا" این احساسات باعث خشنودی می گردد. 

صفحه 27:
مراقبتهای حین زایمان : اهداف مراقبت خوب به هتگام ۰ * انجام زایمان بدون عفونت باشد * زایمان با حداقل آسیب برای مادر و کودک باشد * آماده بودن برای روبارویی با عوارضی مانند طولانی شدن زایمان» خونریزی پس زایمان» تشنج و ... مراقبت از کودک پس از زایمان, احیاء» مراقبت از نظر هیپوترمی مراقبت حین زایمان را مى توان در منزل یا بیمارستان انجام داد 

صفحه 28:
كرفتن شرح حال و معاینه : شرح حال : سوابق بارداريهاء بيماريهاء مصرف داروه وضعیت بارداری فملي زن» فشار خون, درجه حرارت» تنفس» ارتفاع رحم» صدای قلب جنین» بررسی وضعیت لگن آزمایشات معمول بارداری : آزمایشات خون و ادرار از نظر وجود بیماریهایی مانند کم خونی عفونت» بیماریهای كليوى» هياتيت» دیابت و بیماریهای آمیزشی» ‎BG- Rh‏ در دو نوبت هفته ۶-۱۰و هفته ۳۶-۳۰بارداری سونوگرافی : در دو نوبت هفته۱۶-۲۰ و هفته ۲۱-۲۴ بارداری جهت بررسی وضعیت جنین و. 

صفحه 29:
| به ملظور ترویج ژایمان طبیعی با استفاده از روش های کنترل درد زایمان | ء مادر باردار باید از هفته ۲۰ بارداری در کلاس های آمادگی برای زایمان شرکت کند . سزارین نسبت به زایمان طبیعی . تلفات بالای نوزادان و مادران را به دنبال دارد . | ۱ ‘ 

صفحه 30:
* آنچه مسلم است آزادی مادر در انتخاب وضعيتهايى كهدر - اعسابين زاحتن يقتري ‎clad‏ سبب می گردد که بر ‎ls‏ ‏وى جهت تحمل دردهاى زايمانى) افزوده شده و وى از كنترل بيشتر که بر روی جسمش داشته. احساس رضایت وخشنودی نماید. همچنین؛ عدم محدودیت مادران منجر مسى گرددکه آنها وضعیتهای زایمانسی مختلفی را به تناوب به کار برده و در حین زایمان به حالت چمباتمه و یا نشسته قرار كيرند 

صفحه 31:
مشاوره بعد از زایمان لم ا ا ا ا 0 ‎Ce EROS‏ 1[ و | علائم خطردر بعد از زايمان عبارتند از: از خونریزی بیش از میزان قاعدگی در هر زمان و یا ادامه خونریزی بیشتر از حد لکه ‎oe tea‏ ‎ee od‏ ی تا ‎ioe)‏ و تورم يستان ها ‏لمس توده يا درد و تورم و خروج ترشحات جركى از محل بخيه ها ‏خروج ترشحات جركى و بد بواز ميبل ‏درد زیر دل یا درد ساق پا ‏بی اختیاری دفع ادرار و مدفوع . درد يا سوزش هنگام ادرار کردن و تکرر ادرار افسرد کی شدید ‏لك ‎ 

صفحه 32:
مراقبتهای پس زایمان : * مراقبتهای پس از زایمان شامل مراقبت از مادر و نوزاد می باشد كه به آن ۷ می گویند. * الف) مراقبت از مادر : * مراقبت پس از زایمان باید ۲ بار (مراقبت اول ۱-۴ روزمراقبت دوم ۱۰-۱۵روز و مراقبت سوم ۴۲-۶۰روز پس از زایمان) 

صفحه 33:
اهداف مراقبت پس از زایمان : * پیشگیری از عوارض دوره پس ‎ess‏ نفاسی» ترومبوفلبیت خونریزی و ..) بازگشت سریع مادر به وضعیت سلامتی مطلوب از نظر جسمی و روانی (مراقبتهای مرحله چهارم زایمان) * اطمینان از کافی بودن تغذیه کودک از پستان مادر (تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت ۶ ‎(ols‏ * ارائه خدمات تنظیم خانواده (فاصله گذاری بین بارداریها) آموزش بهداشت به مادر و خانواده او 

صفحه 34:
علائم خطر پس از زایمان خونریزی بیش از حد قاعدگی مه اه درد و سوزش و ترشح از محل بخیه ها درد شکم و پهلوها افسردگی شدید سوزش یا درد هنگام ادرار کردن خروج ترشحات بدبو از مهبل درد و تورم و سفتی پستانها تب و لرز درد و ورم یک طرفه ساق و ران 

صفحه 35:
نحوه مراقبت مادر در موقع درد 9 ز تغذيه با شیر مادر و مراقبت نوا مثر است 

صفحه 36:
ب) مراقبت از نوزاد : 4 * مراقبت از نوزاد هم به تخصص مامایی و هم به تخصص کودکان نیاز دارد. " اولين هدف از بهداشت نوزاد : رعایت برقراری بهداشت جسمی از نظر تنفس» ادرا مدفوع. تزريق ويتامين >أء مراقبت از بند ناف و يوست مى باشد. 

صفحه 37:
زنان با آولین تماس با نوزادان خود لذتی بی نظیر و باور نکردنی را تجربه می کنند و پدران اغلب در این لذت سیم می شوند . آموزش هایده هدایتی -کارشتاس ارشد مامایی 

صفحه 38:
اولین هدف شناسایی کودکان در معرض خطر است : * فاصله تولد کمتر از دو سال تولد نوبت ۵ به بعد کاهش وزن زمان تولده زایمان زودرس, دوقلویی» محدودیت رشد داخل رحمی " فقدان يكى از والدين " ياركى كيسه آبء ابتلا مادر به يكى از بيماريهاى عفونى 

در مورد بهداشت روانی ازدواج و کیفیت و شرایط داشتن خانواده ای سالم ،در نظر گرفتن موارد زیر اهمیت دارد : -1خصوصیت جسمی و روانی زن و شوهر -2کیفیت سازگاری زن و شوهر -3شرایط اقتصادی و اجتماعی خانواده های زن و شوهر -4روابط زن و شوهر از نظر جنسی -5تعداد فرزندان در خانواده -6گرایش به آرمانهای اخالقی ،اجتماعی و تربیتی والدین -7روابط اقتصادی و اجتماعی خانواده با دیگران -8روابط فرزندان با دیگر اعضاء خانواده مراقبت قبل از بارداري: مجموعه اي از خدمات مراقبتي است كه به ارزيابي خطرات موجود براي باردار شدن مي پردزد و با ارائه آموزش ها و انجام اقدامات درماني و مداخالت دارويي در زمينه بهبود سالمت زن تالش مي كند. هدف از اين خدمات ايجاد يك بارداري بدونG خطر ،حفظ و تامين سالمت مادر و جنين وي مي باشد مراقبت پیش از بارداری نوع مراقبت زمان مراقبت پیش از بارداری مصاحبه و تشکیل یا بررسی پرونده معاینه بالینی آزمایشها یا بررسی تکمیلی (ارجاع) آموزش و مشاوره ایمن سازی و مکمل های غذایی مشخصات و شرح حال اندازه گیری قد و وزن هموگلوبین و هماتوکریت بهداشت فردی ،روان، تغذیه ،فعالیت ،مصرف دارو ،دخانیات ،مواد مخدر و بهداشت محیط کار مادر واکسن کزاز ،سرخجه و هپاتیت در صورت نیاز -- -- سابقه بارداری و زایمان قبلی تعیین اندکس توده بدنی تعیین گروه خون و Rh سابقه یا ابتال به بیماری فشار خون قند خون -- توصیه به مصرف اسید فولیک از سه ماه پیش از بارداری سابقه خانوادگی معاینه فیزیکی کامل ادرار -- -- سؤال در مورد مصرف دارو یا حساسیت دارویی -- ‏VDRL پاپ اسمیر -- -- راهنمای مراقبت پیش از بارداری عناوین تأثیر بر بارداری توصیه واقدام بیماری زمینه ای و سوء تغذیه تأثیر بر بارداری با توجه به نوع بیماری متفاوت است ویزیت متخصص مربوطه مشاغل سخت و سنگین افزایش احتمال تولد نوزاد کم وزن ،زایمان زودرس آموزش در مورد نحوه فعالیت در زمان بارداری و در صورت امکان تغییر شغل فاصله بارداری کمتر از 2سل ،بارداری پنجم و باالتر افزایش احتمال چسبندگی جفت ،آتونی ،آنمی، زایمان زودرس ،نوزاد کم وزن ،جفت سرراهی مشاوره تنظیم خانواده سن زیر 18سال و باالی 35سال افزایش احتمال پره اکالمپسی ،آنمی ،زایمان سخت ،زایمان زودرس ،نوزاد کم وزن ،دیابت، جفت سرراهی ،ناهنجاری جنین مشاوره تنظیم خانواده اندکس توده بدنی غیرطبیعی مصرف سیگار و مواد مخدر ،مصرف دارو احتمال زایمان زودرس ،کاهش رشد جنین، افزایش دیابت بارداری ،پره اکالمپسی ،جنین درشت و سزارین افزایش احتمال آنمی ،سقط ،تأخیر رشد جنین، نوزاد کم وزن ،مرگ جنین ،دکولمان ،زایمان زودرس ،پارگی کیسه آب ،پره اکالمپسی، دیابت ،آلودگی به هپاتیت و ایدز (در مصرف مواد مخدر تزریقی) ،اثرات نوزادی ،سپتی سمی ،شکاف کام ،خونریزی داخل مغزی، هیپوگلیسمی و سایر عوارض ناشی از داروهای غیرمجاز آموزش جهت تصحیح عادات غذایی و نزدیک شدن به نمایه طبیعی آموزش جهت ترک سیگار و مواد مخدر ارجاع به پزشک جهت ترک -مصرف دارو مطابق نظر متخصص مربوطه مراقبت های بارداری اهداف مراقبتهای دوران بارداری -1ارتقاء حفظ و نگهداری سالمت مادران در دوران بارداری -2ایجاد رفاه برای مادران باردار در طول دوران بارداری و ایجاد نقاهت کوتاه مدت و بی خطر بعد از زایمان طبیعی -3کاهش میزان ابتال و مرگ و میر در مادر و کودک -4کاهش عوارض دوران بارداری ،کاهش سقط جنین و تولد نوزادان LBWو پره ماچور -5پیش بینی عوارض بارداری و پیشگیری از آنها -6تشخیص موارد اورژانس و پرخطر و توجه مخصوص به آنها -7طرح ریزی چگونگی انجام مراقبتهای دوران بارداری ،فاصله ویزیت ها بستگی به میزان سالمتی مادر و جنین و نیاز آنها به مراقبتهای بیشتر (حتی بستری شدن) دارد -8تسهیل زایمانها ،افزایش تعداد تولدهای زنده و سالم که عاری از هرگونه عالئم مادرزادی باشد -9برطرف کردن اضطراب و ترس همراه با زایمان -10آماده نمودن زن باردار برای زایمانی سالم و دوره ی بعد از زایمان -11متوجه کردن مادران به ضGرورت تنظیم خانواده -12کمک و دادن آگاهی های الزم به مادران و پدران برای پرورش یک کودک سالم در اولین مراجعه گرفتن شرح حال کامل ،انجام معاینات فیزیکی و آزمایشات اولیه اهمیت دارد. پس ‏ هدف از انجام مراقبتهای دوران بارداری ( )Prenatal Careکمک به تولد نوزادی سالم با حفظ سالمتی مادر می باشد. ‏ چون سالمتی مادر ،جنین و نوزاد تا حد زیادی وابسته به سالمتی والدین در دوران قبل از بارداری است لذا امروزه مراقبتهای دوران پیش از بارداری یکی از اجزای مکمل مراقبتهای دوران بارداری محسوب می گردد .بعالوه طی انجام این گونه مراقبتها باید به سالمتی کل خانواده نه تنها از نظر موضوعات و مشکالت پزشکی و فیزیکی بلکه از نظر روانی – اجتماعی و محیطی توجه خاص مبذول گردد. ‏ پس از گرفتن شرح حال و انجام معاینات فیزیکی (قد ،وزن ،فشار خون و درخواست آزمایشات) باید در ارتباط با زمان معاینات بعدی ،بهداشت فردی و مشکالت دوران بارداری توضیحات و آموزش الزم داده شود زمان معاینات بعدی در دوران بارداری مراقبت اول :هفته 6-10بارداری مراقبت دوم :هفته 16-20بارداری مراقبت سوم :هفته 26-30بارداری مراقبت چهارم :هفته 31-34بارداری مراقبت پنجم :هفته 35-37بارداری مراقبت ششم تا هشتم :هفته 38-40بارداری شناسایی افراد در معرض خطر : -1وزن کمتر از 45کیلوگرم -2قد کمتر از 145سانتیمتر -3سن کمتر از 18و بیشتر از 35سال برای حاملگی های اول -4سن باالی 35سال در هر حاملگی بخصوص اگر سیگاری باشد -5رنگ پریدگی شدید -6سابقه تولد نوزاد با وزن کم ()LBW -7تاریخچه مرده زایی -8حاملگی پنجم به بعد -9سابقه دوقلویی و چند قلویی -10سابقه هپاتیت یا هپاتیت فعلی - 11سابقه ناسازگاریهای خونی ،بیماریهای عفونی مادر ،پره اکالمپسی و اکالمپسی ،سزارین ،خونریزی قبل از زایمان ،تهدید به سقط -12سابقه زایمان زودرس و دیررس بهترين سن بارداري 20-30سالگي است . بارداري در سنين زير 18سال و باالی 35سال احتمال تولد نوزاد کم وزن ،زايمان زودرس ،فشارخون حاملگي ،ديابت ،آنمي ،ناهنجاري جنيني و زايمان سخت را افزايش مي دهد . حاملگ7ي بيش از 3بار احتمال بروز عوارض دوران بارداري و زايمان را افزايش مي دهد . مناس7ب تري7ن زمان جه7ت انجام خدمات درمان7ي دندانپزشک7ي به مادران باردار سه ماهه دوم بارداري است . هایده هدایتی –کارشناس ارشد مامایی بهداشت فردی مادر باردار : ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ رژیم غذایی خواب و استراحت ورزش کار و تفریح مسافرت استحمام پوشاک اجابت مزاج {پیشگیری از بواسیر (هموروئید)} فعالیت جنسی مراقبت از پوست پستان و شکم مراقبت از دندانها اعتياد ،مصرف سیگار ،الکل و مواد مخدر ،اشعه X واکسیناسیون ایمونیزاسیون زنان سنين باروري بويژه زنان باردار در دوران بارداري به علت رشد جفت ،جنين و افزايش حجم خون مادر و مقابله با خونريزي بعد از زايمان ،نياز به آهن افزايش مي يابد .بنابراين کم خوني در زنان باردار باعث ضعف و ناتواني بدني ،افزايش خطر مرگ و مي ر مادر ب ه هنگام زايمان ،افزاي ش خط ر تول د نوزاد ک م وزن ،نارس و سقط جنين مي شود . بارداري هاي مکرر بخص وص ب ا فاص له ک م موج ب تخلي ه ذخاي ر آهن بدن مادر مي شود حاملگ ي بي ش از 3بار احتمال بروز عوارض دوران بارداري و زايمان را افزايش مي دهد تغذیه چهار گروه اصلی غذایی : -1نان و غالت -2میوه و سبزی -3گوشت ،تخم مرغ ،حبوبات و مغزها -4گروه شیر و لبنیات مصرف مکمل ها : اسید فولیک آهن مولتی ویتامین تغذيه : ويتامين ث کلسيم آهن پروتئين فوليک اسيد گل کلم شير زردآلو گوشت قرمز بدون چربي و مرغ اسفناج کلم ،فندقي ، کلم پيچ پنير کم چربي اسفناج ماهي نوعي گل کلم گريپ فورت کشک جگر تخم مرغ بادام زميني توت فرنگي ماهي ساردين گوشت قرمز انواع مغزها مثل گردو ،بادام ، فندق فندق فلفل سبز و قرمز ماست گوشت ماهي عدس نان گندم سيب زميني نخود سبز در خانNم هايي کNه زمان مشخصي را براي حاملگNي خود در نظر دارنNد ،مصNرف اسNيد فوليک از سNه ماه قبNل از بارداري تا پايان بارداري توصيه مي شود . عالئم ابتالء به کم خوني فقر آهن بس ته ب ه ميزان و شدت تخلي ه ذخاي ر آه ن ‌:رن گ پريدگ ي دائم ي زبان و مخاط داخ ل لب و پلک چشم سردرد بي اشتهايي ،تهوع خستگي زودرس سياهي رفتن چشم ،سرگيجه بي تفاوتي خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها و در مراحل پيشرفته تر :تنگي نفس همراه با تپش قلب و تورم قوزک پا توصيه ها جهت پيشگيري از کم خوني فقر آهن * در برنامه غذايي خود از غالت و حبوبات جوانه زده استفاده کنيد .جوان ه زدن غالت و حبوبات باع ث افزاي ش جذب آه ن ب ه ميزان تقريباً 2برابر مي شود . * در برنامه غذايي روزانه خود از مواد غذايي آهن دار مثل گوشت قرمز – مرغ -ماهي – تخم مرغ – سبزيجات مثل جعفري و اسفناج و حبوبات مثل عدس و لوبيا استفاده نماييد . * همراه ب ا غذا در س االد ،شام ل گوج ه فرنگ ي – کاه و – کل م – فلفل سبز دلمه اي و يا سبزيجات تازه ( سبزي خوردن ) و بعد از غذا ميوه جات بخص وص مرکبات ک ه حاوي ويتامي ن ث م ي باش د اس تفاده نمايي د .ويتامي ن ث جذب آه ن غذا را افزاي ش مي دهد  اگر حتي مقدار کمي گوشت به غذاهاي گياهي اضافه کنند ،جذب آهن افزايش پيدا مي کند . در برنامه غذايي کودکان و نوجوانان خود از انواع خشکبار مثل توت خشک – برگه آلو – انجير خشک – کشمش و ...که منابع خوبي از آهن مي باشند به عنوان ميان وعده استفاده کنند هنگام استفاده از سويا ،مقدار کمي گوشت به آن اضافه کنند تا آهن آن بهتر جذب شود . ناراحتی های شایع دوران بارداری : ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ تهوع و استفراغ سوزش سردل پیکا افزایش بزاق دهان خستگی تنگی نفس کمردرد واریس یبوست (هموروئید) افزایش ترسحات واژینال عالئم خطر دوران بارداري • • • • • • • • • • • • • ‏ خونريزي يا هر گونه لکه بيني آبريزش سردرد مداوم تاري ديد و سرگيجه تب و لرز ورم صورت و دست ها استفراغ هاي شديد و مداوم ( و يا خوني ) درد زير شکم يا درد مشابه درد قاعدگي و يا درد پهلوها افزايش ناگهاني وزن سوزش ادرار زردي ضايعات پوستي مانند ضايعات بيماري آبله مرغان ،سرخجه و ... کاهش حرکات جنين در نيمه دوم بارداري ( بخصوص ماه هاي آخر ) درد و ورم یک طرفه ساق و ران ،عفونت و درد شدید دندان هایده هدایتی –کارشناس ارشد مامایی افزايش وزن ناگهاني مادر به ميزان يک کيلوگرم يا بيشتر در مدت يک هفته، از عالئم خطر دوران بارداري است . هایده هدایتی –کارشناس ارشد مامایی بهداشت روان ‏ ‏ ‏ ‏ پدر و مادر شدن از مراحل مهم زندگی است .در دوران بارداری ،خلق و خو ،روحیات ،روابط خانوادگی و مسئولیت های پدر و مادر تغییر می کند و نحوه سازگاری آنها متفاوت است .زمانی که نوزاد متولد می شود احساس واقعی « والدین شدن » در پدر و مادر ایجاد می شود. آمادگی برای مادر شدن آمادگی برای پدر شدن آمادگی سایر اعضای خانواده  ‏ زوجین باید بدانند که این واکنش های روانی طبیعی است و به تدریج برطرف می شود. همچنین ممکن است این تغییرات در بارداری اول و بارداریهای بعدی متفاوت باشد. بهداشت روانی حاملگی • در آغاز حاملگ ی فرد نگران ی هایی در ارتباط با پذیرش باروری ،سالمت جسمی،از دست دادن تناسب اندام و تغییر در نقش های خانوادگی و اجتماعی دارد که باعث بروز اضطراب می گردد. • ترس از درد زایمان ،ترس از مرگ،ترس از پیامدهای اقتصادی آبستنی،ترس از بی کفایی در اجرای وظایف مادری ،بیزاری حاصل از دست دادن استقالل و جذابیت ،بیزاری از نوزاد آینده به عنوان رقیب در عشق عاطفه شوهر نیز از عوامل اضطراب زای این دوره است. • ب ا پیشرف ت حاملگ ی و احس اس هیجان آور و لذت بخش حرکات جنین توسط مادر (ماه چهارم) ،غالبا“ این احساسات باعث خشنودی می گردد. مراقبتهای حین زایمان : اهداف مراقبت خوب به هنگام زایمان عبارتند از : انجام زایمان بدون عفونت باشد زایمان با حداقل آسیب برای مادر و کودک باشد آماده بودن برای روبارویی با عوارضی مانند طوالنی شدن زایمان ،خونریزی پس زایمان ،تشنج و ... مراقبت از کودک پس از زایمان ،احیاء ،مراقبت از نظر هیپوترمی مراقبت حین زایمان را می توان در منزل یا بیمارستان انجام داد گرفتن شرح حال و معاینه : شرح حال :سوابق بارداریها ،بیماریها ،مصرف دارو، وضعیت بارداری فعلی معاینات :وزن ،فشار خون ،درجه حرارت ،نبض ،تنفس، ارتفاع رحم ،صدای قلب جنین ،بررسی وضعیت لگن آزمایشات معمول بارداری :آزمایشات خون و ادرار از نظر وجود بیماریهایی مانند کم خونی ،عفونت، بیماریهای کلیوی ،هپاتیت ،دیابت و بیماریهای آمیزشی BG- Rh ،در دو نوبت هفته 6-10و هفته26-30بارداری سونوگرافی :در دو نوبت هفته 16-20و هفته 31-34 بارداری جهت بررسی وضعیت جنین و... زايمان  آنچNNه مسNNلم اسNNت ،آزادي مادر در انتخاب وضعيتهايي كه در آنهNNNا مي احساس راحتي بيشتري نمايد ،سNبب مNي گردد كه بر توانائNي وي جهNNت تحمNNل دردهاي زايمانNNي افزوده شده و وي از كنترل بيشتري كه بر روي جسNمش داشتNه ،احسNاس رضايت وخشنودي نمايد .همچنين، عدم محدوديت مادران منجNNر مNNي گرددكه آنهNNا وضعيتهاي زايمانNNي مختلفNي را بNه تناوب بNه كار برده و در حين زايمان بNه حالNت چمباتمNه و يا نشسته قرار گيرند مشاوره بعد از زايمان عالئم خطردر بعد از زایمان عبارتند از: تب و لرز خونريزي بيش از ميزان قاعدگي در هر زمان و يا ادامه خونريزي بيشتر از حد لکه بيني بعد از ده روز درد و ورم ناحيه بخيه ها هر گونه درد ،قرمزي و تورم پستان ها لمس توده يا درد و تورم و خروج ترشحات چرکي از محل بخيه ها خروج ترشحات چرکي و بد بو از مهبل درد زير دل يا درد ساق پا بي اختياري دفع ادرار و مدفوع ،درد يا سوزش هنگام ادرار کردن و تکرر ادرار افسردگي شديد سر گيجه و رنگ پريدگي مراقبتهای پس زایمان : ‏ ‏ ‏ مراقبتهای پس از زایمان شامل مراقبت از مادر و نوزاد می باشد که به آنG Perinatologyمی گویند. الف) مراقبت از مادر : مراقبت پس از زایمان باید 3بار (مراقبت اول 1-3روز،مراقبت دوم 10-15روز و مراقبت سوم 42-60روز پس از زایمان) اهداف مراقبت پس از زایمان : ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ پیشگیری از عوارض دوره پس از زایمان (تب نفاسی ،ترومبوفلبیت ،خونریزی و )... بازگشت سریع مادر به وضعیت سالمتی مطلوب از نظر جسمی و روانی (مراقبتهای مرحله چهارم زایمان) اطمینان از کافی بودن تغذیه کودک از پستان مادر (تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت 6 ماه) ارائه خدمات تنظیم خانواده (فاصله گذاری بین بارداریها) آموزش بهداشت به مادر و خانواده او عالئم خطر پس از زایمان ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ خونریزی بیش از حد قاعدگی یا دفع لخته درد و سوزش و ترشح از محل بخیه ها درد شکم و پهلوها افسردگی شدید سوزش یا درد هنگام ادرار کردن خروج ترشحات بدبو از مهبل درد و تورم و سفتی پستانها تب و لرز درد و ورم یک طرفه ساق و ران زايمان طبيعي،شيردهي نحوه مراقبت مادر در موقع درد و زايمان بر تغذيه با شير مادر و مراقبت نوزاد مؤثر است ب) مراقبت از نوزاد : ‏ ‏ مراقبت از نوزاد هم به تخصص مامایی و هم به تخصص کودکان نیاز دارد. اولین هدف از بهداشت نوزاد :رعایت برقراری بهداشت جسمی از نظر تنفس، ادرار ،مدفوع ،تزریق ویتامین ،Kمراقبت از بند ناف و پوست می باشد. آموزش هایده هدایتی –کارشناس ارشد مامایی اولین هدف شناسایی کودکان در معرض خطر است : ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ فاصله تولد کمتر از دو سال تولد نوبت 5به بعد کاهش وزن زمان تولد ،زایمان زودرس ،دوقلویی ،محدودیت رشد داخل رحمی فقدان Gیکی از والدین پارگی کیسه آب ،ابتال مادر به یکی از بیماریهای عفونی