صفحه 1:
معماری بیزانس
صفحه 2:
معماری بیزانسی ۸۰۰
صفحه 3:
Le aka) دیو کل بین. قلمرو وسیع امپراتوری روم را به دو
Lape Uae ,و غربی بین خود و فرماندهان همطرازش تقسیم نمود, و
Stes الل ادال اميرا توری قدرتمند روم را نادانسته پی ریزی نمود.
باستانی بیزانس را دوباره ساخت و
کنستانتینوپل (قسطنطنیه) نام گرفت. این شهر به طور شگفت انگیزی
در سرئوشت شهر (روم) مرکز امپراتوری موثر واقع شد و با تضعیف
قدرت امپراتوری روم کشور روم به دو بخش شرقی و غربی تقببه
as بدبن طریق امیراتورزی روم شرقي (بیزانس) E855) US
فرمارولی بیزاس به دست امپرانور آرکادیوبی افتاد که شهر بات
۰سبتانبول امروزی) را با همان نام قديمي اش پابتخت, خود قرار داد
صفحه 4:
بندری مهمی که به دلیل قرار گرفتن Wii
صفحه 5:
بیزانس شهری بود با ویژگی های اقتصادی سیاسی و فرهنگی .
خاص که ابزارهای لازم را فراهم آورد تا با فرهنگ و ارزش های
فزهنکی و اجتماعی سرزمین های مجاور آشنا شود و از این راه
آثار هنری را به جهان عرضه کرده که هم جهانی هستند و هم
از سنتها و فرهنگهای بومی و منطقه ای مایه گرفته اند. این
شهر با ابنکه قبلا مرکز حکومتی به بزرگی امپراتوری روم نبوده
ولیکن به تمدنهای روم و بونان در غرب؛ بلبل» ابلام؛ اورازنو؛
کی و یزان از شرق دسترسی وامبت؛ یم همین دلبل/بلبیازی
از پژوهشگران معتقدند که هنر و معماری بیزانس بي تانیز از
.هنر و معمارى مشرق زمين نيست
صفحه 6:
در پدید آمدن هنر بیزانس و شکل گیری آن سه عنصر عمده
نقش داشته: نخست ضرورت اداریء دوم تأثیرات هلنیستی و
وم فآ تأثیرکذاریهای معاصر از پادشاهی ساسانی در ایران,
آنچه که آمروز مشخص شده این است که مجموعه انديشه ها و
تفکراتی که به تدریج در این قطب جهان نظم یافتند و به
هماهنگی رسیده اند» بر ریاضیات استوار بودند و بر اساسش یافته
های رباضی. مبان جهان فکر و جهان ماده اعتقاه ay چبایی
وجود داشته و انسان موجودی جائل مبان این ده ALS) Glee
می شده است. در این نظریه ها. اندیشه ها و تفکرات/ هنم و
ایرانی و هم اعتقادات بابلی و مصریها جای داشته اببت
صفحه 7:
ویژگی معماری بیزانس از قرن پنجم تا کنون با ظهور
و استفاده از گنبد برای پوشاندن پلان های چندگوشه و مربع
تناها ارامگاه ها و محل های عسلل تعملید بر
ده است استفاده ار سبستم سازه ای سقف های گنبدی؛ درا
تضادبا تیرهای چوبی اوایل هوران مسیحیت و نیز سیستم طاق
های سنگی سبک رومانسک است به طورکلی پلان هاى نوع
پاسیلیکابی به معماری اوايل دوران مسيحيت و پلان مرکزی
۰ گنبددار به معماری بیزانس تعلق دارد
صفحه 8:
هتر معماری در روم شرقی (بیزانس) که تا قرن ششم میلادی
لع افا ملليحيت آغازین بود» در قرن ششم میلادی/ا شام
جکومت «ژوستی نیانوس». به وجود آمد او در هنرپروری
همتای کنستانتین بود و آثاری را که وی مورد حمایت و
و از الب أشكوه و عظمتی شامانه داشتنه با بای
که دوران فرمانروایی او رل به حق «نخستین عصر طلانی» هبر
ایرتوی روم شرفل نامگذاری کرده اند. شکفت ایشابل که
غنی ترین کنجینه ی یادکاری های «نجببنین عضر طلائی»)
آکتون در خاک ایتالیا که در شهر «راونا» کف شم لو
۰گری میی کنند؛ نه در « قببطنطنیه
صفحه 9:
نیروی دریایی در ساحل دریای آدرباتیک بود. از
ینخت امپراتوران روم غربی. و پس از آن در پایان
دوریک پادشاه استروگوتها شد. که همه چیز را
انتیوپل می پسندید. و به همین علت در زمان
صفحه 10:
صفحه 11:
بلق طول موران حکومت بیزانس که از سال BBO
میلادی تا سنال 1453 میلادی ساخته شده اند. متنوع و
تعدادشان فراوان و این به دو علت عمده بستگی داشته است:
بخست وجود ملتهای مختلف که تابعه ی امیراتوری بودند؛ دوم
طولانی بودن دوران جاکمیت بیزانس, همین مستله موجبا
کردیده که نامیدن تمامی آنها به یک شکل. منطقی به نظر
ترسد و از این روی است که این دوره زمانی از دید گاء
پژوهندگان این رشته به بخش هایی تقسیم شده, که هر یک
بارای ویزژگیهای معینی هستند
صفحه 12:
oor 0 ا at
۱
صفحه 13:
صفحه 14:
صفحه 15:
در این گونه بناهاء محور طولی تعیین کننده شالوده ی فضایی
کلیس محسوب مي گردد. نه تقاطع آن با محور عرضی که از
رو فضای ang تجمع های مشرف به محراب عبور می کند؛
3 وجوه ane بلبدتر و شکوهمندتر که در مجل نقاطع/ور
ور el و رضی (oe Le شود, از قدر تعین آن می کاهش؛
اين نوع يلان تفاوت اسابی ای که با بازیلیکاهای رومی و
کلیساها دبارد؛ وجود مجور عرضی ثانوی ابل که عمود ابر
محور طولی است در نقطه ورودی اصلی قرار 2555 Css)
صفحه 16:
صفحه 17:
SN این نوعبناها یکی از بای برز و مشخ
بیزانس است که در جای cle قلمرو امپراتوری ساخته شده
الاك کزان بناها به جای توجه به محور طولی. توجه و تأکید
پر نقطه مرکزی است. منشاء این گروه ساختمانی رزا باید از
ال قییی جانببت ولیکن کلیساها ریا
سبک الجاد نمودن. از دوره صدر مسیحیت آغاز و در این دوژه
به مرحله تکامل رسیده است.
0
به کلیساهای سن ویتالیه در راواناسن گریگوری در زاواتبتین
+ و سانتا سرجیوس و باکوس در استانبول اشاره کرد
صفحه 18:
صفحه 19:
اش * - پلان کلیساهای سانگریگوری در زوارشی و سالتاسرجيوس ء استاول .
صفحه 20:
ear ۱۵ ۳ بتاهای مذهبی که
مي توان آنها را جزو این گروه قرار داده عموماً ویژگی های
تخسنین خود راراز دست داده اند. این طرح نشان بر وجود
کارآیی دو مجور اصلبی عمود بر يكديكر (يكى طولى و تعيين
کتنده و دیگری عرضی و فرعی) نیست. این گروه ترکیبی از
دو پلان مجوری و مرکزی است. یکی از بناهای شاخص َنْ
کلیسای «اباصوفیه» شهر استانبول است کم در حقبقت یکی از
ءشاهکارهای معماری othe الك
صفحه 21:
صفحه 22:
fy ode USE AUN بنای به جای مانده از دوران:
میتی تین در استانبول کلیسای ایاصوفیه است که
از ال تونانی «هاكياصوفيا» به معنی کلیسای حکمت مقدس
eal و یکی از کامیاببهای ساختمانی هر عصر و زمانی به سار
۱ کر بر زببالهای 532-7 میلادی بساعته/ش4
است. نام معماران برجسته اش «آنتیموس ترالسی» و
«اسیدروس میلوتوسی» را در خاطره ها و یادها جفظ کرده
ای ری نی نی بایان یه از ییامام (ei
بقل ور نییبت تولچه بان اه بو یم یک
صفحه 23:
ابعاد آن 91 72 مت قطر گنبدش 31 متر و ارتفاع گنبدش از
سطح زمین نزدیک به 56 متر است. از لحاظ مقیاس با
ساختمانهایی که تاکنون در بررسی معماری روم پیش از مسيحيت
و روم دوران مسیحیت دیدیم همانند: پانتئون. حمامهای کاراکالا» و
باسیلیکای کنستانتین» رقابت مي کند. در نمای بیرونی» گنبد عظیم
آن بر کل بنا مسلط است. ولی اجزاء و شکل بیرونی آن پس از
تکمیل بنای اولیه تاکنون شدیدا دگرگون شده است. با افزودان
پشت بند عظیم بر طرح اصلی و چهار مناره ی رفیع ترکی پنن از
پیروزی عثمانیها در سال 1453 ميلادى و تبديل اياصوفيه يه يي
مسجد. این بنا در سده ی بیستم از حالت يك بناى |مذهبى درامد و
«امروزه به صورت موزه در معرض دید مردم سراسر جهان قرار دارد
صفحه 24:
QAI yah GIS RE اش ۵ -پلان
صفحه 25:
تقو له ناس وفیه نمایشگر ترکیبی منحصر بفرد از
کشت ات بدین معنی که بنا دارای محور ول
elas: ,|مستطیل شکل صدر مسیحیت است. و قسمت
مرکری يا صحن از محوطه ای چهارگوش واقع در زیر گنبدی
a کل لفیا لب در حالی که در دو طرف آن/4 ۸040
LES صمیمه شده و صجن را به شکل بیضی بزرک درآورده
است. متصل بر این نیم گنبدهاء تاقجه بندیهای نیم Ly jg de
ردیف تافمای کناه تعبیه کردیده اببت؛ bs aS ab a
قوس کنبد ایاصوفبه در میلن دو نیم کلیببای OSE Usain es
گنجانده شده است
صفحه 26:
ی انان [دوددن كه سكين آن به چهار جرز دوه سدر
واقع در چهار گوشه مربع مرکزی منتقل می سازد. قرار گرفته است به
طوری که ,دیوارهای واقع در زیر تاقها به هیچ وجه خاصیت حمال یا
نگهدارنده وزن بنا را ندارد. انتقال تدریجی از بدنه ی چهارگوش
متشکل از این تاقها به لبه مدور گنبد به وسیله سه گوشی های کروی
کل موییوم به تاببچه انجام می پذیرد و از اين دو واجد ساختمانی
چون گنبدی متکی به تاسچه ها بنا مى كردد. اين تدبير تازه در
معماری که موجب می شد گنبدهای بلندتر و سیک وزن | تر از
گنبدهای قدیمی پر روی شالوده ای گرد مانند معبد پاننئون ابا چند
ضلعی منظم نصب گردد. مقبول افتاذ. درباره اينكه كنيد متكي بر
.تاسچه ها در کجا و چه زمانی اختراع bss yd cel a أنيلاك
صفحه 27:
شیوه ی معمازی بر جای مانده است مسلما این روش
بباخنمانی در زمان خود اهمیت بسزائی داشته است و در عالم
ile عنصری نوین به میان آورده است. زیرا می دانیم که از
آن پس کنبدهای متکی به تاسچه ها در معماری بیزانش
عتصر و عاملی اساسی گردید. و به علاوه چندی بعدا/ معمازی
Deb eee اس ای وه ورفیت خواسلل/ 10
در بنای ایاصوفیه تاثیر داشتند Ai65/35! Nog; S Le ably jo
رزیل هبخن و جر يعاى ای ویر
.مقیاس بزرکی که در ایجاد آن مجموعه به کاررفته است
صفحه 28:
دهد کیفیت و کمیت نوری است که وارد بنا می شود. چهل
یره ام اکف زربر کنبد تعبیه شده است .
چنان می نماید که گنید با چنین عظمتی روی نور استوار
٩ از طریق پنجزه وارد می شود. شاید بیننده تصوو/ که
کنبد به وسیله ی زنجیری طلائی از اسمان اويخته شده او
تمانب پا استوانه ی بنا ندارد. گاهی تصور می ننبود/ که این LY
از نور جورشید در خارج استفاده نمی بکند بلکم نوزی/دز/داخلل
.بت وجود دارد (که خود چیزی جز نور خارج نیست)
صفحه 29:
ش ٩ - مقطم و مى از Cb lh GUIS ie ستاو
صفحه 30:
۱۱و( ی بنزانس يسين: در فاصله اواخر قرن دهم تا سده ی
١ دوازدهم میلادی با حمایت پادشاهان مقدونی انقلابی در جامعه ی هنری
بیزانسی رخ داد که می توان آن را دومین شکوفایی یا دومین عصر
طلاتی بیزانس نامید.
در معماری این دوره تنوعاتی در صحن گنبد دار مرکزی پدیدار گردید.به
گونه ای که ساختمان های این دوره به شکل مکعب گنبددار مرکزی
است که این مکعب بر روی نوعی استوانه يا بدنه مدور نهاده شده و بالا
رفته است.کلیساها از نظر حجمي کوچک وعمودی و چهاردجانم اتدو
برخلاف cle) bless پیْشین بیزانسی ببطوج دیوار پیرونی) Y GIS
نقش برجسته تزیین شده اند که یکی ازاین نمونه بناها «کلیسبای
تتوئوکس است که در شهر «هوسیو سلوکاس» یونان ساخته شده ,و دران
می توان شکل یک صلیب گنبددار را دید که دارای چهار بازوی هم
اندازه طاق دار(صلیب یونانی)می باشد ب
صفحه 31:
در «کلیسای کاتولیکون» که به کلیسای فوق الذکر متصل
لت لذي ابر بالاى بى هشت ضلعىء اخاطه 04/15
در یک مربع وادر نتيجه عناصرى به نام سه كنج كه مربع را
7 اك ومیل میی کنند. این شیوه کارا
از طرجهای قدپمی تری همانند پلان مدور سانتا کوستانستا»
پلان هشت ضلعي سان ویتاله. و گنید متکی بر نیم گنبدهای
روي یک مربع در کلیسای ایاصوفیه است. و از همه مهمتر در
تتیجه مراوده با شرق است که نوع گنیدزدن در ببا به این
.صورت مقتبس از معماری چهارتاقی ساسانی است
صفحه 32:
نبددار کلیسای کاتولیکون در میان فضاهای
be
صفحه 33:
يديد آوردن فضاهای داخلی پیچیده ای بوده اند
0
Te a ی
is
صفحه 34:
یکی دیگر از کلیساهای برجسته دوره ی بیزانس پسین
«کلیسای سان مارکو» در شهر ونیز ایتالیا است. بنای اصلی
oUt) سان ما رکو در سده ی پازدهم میلادی ساخته شده
است, در سطوح پائین با افزوده های رومانسک و گوتیک تغيير
an ی نقشه با منظرهای هواییی کنبدها که لها
ی دار ای یوتایل) شک Ai ata s
eee و )1 العا اما ارك ا وله هاي داجلا )اليا
با شکلهای برآمده؛ چوبی و کلاهخود مانندى يوَشَينة I ods
.که سطح بیرونی شان با ورقه هاي مس طلاکاری شيدة امت
صفحه 35:
clas داخلی كليس هماس پلانش- اساسا بیزانسی است
هرچند مقیانب | بزرگ ژوستی نین و سکته های ناشی از
بندهای کتبدادار آن تا اندازه ای جزئی در اثر عناصر رومانسک
اد يكى أر ويزكيهاى بارز ساجتمان رون
تأمين زوشنايى و سلسسله موزائيكهاى روايتى آنء تماماً ele
است در بایان باید اشاره کرد که دو نوع پلان عمدم در دوزهای
بیزامس پسین رابج گردید که يکي پلان «صلیب باز» و دیگری
+یلان «صلیب بسته» بوده که به نموته هایی از آن/ ها اتارم شد
صفحه 36:
صفحه 37:
لازا باك ۳ یکی از هنرهای ویژه ی بیزانس هنر موزائیک
کاری ابنت؛ این هنر سابقه ی طولانی در سرزمین های شرقی؛
به خصوص در تمدن سومری دارد. در دوره ی بیزانس بهترین
نمونه های موزائیک بر سطوح دیواره ی داخلی کلیساها کار
شده است: در Gel دوره سطوح ديوارها را با سنگهای الوان 3
یز دز طرجهای بمتتوع موزانیک کاری مي کردند. به عبارتي
موزاتیک فرار دادن فطعات ریز سنک الوان و ایجاه نقشهای
مختلف در دیوارها. از نمونه های تباخص موزاتیک/ کارین/ WL
به موزاتیک های داخلی کلیسای ایاصوفیه انتبارم یمود
صفحه 38:
اش ۱۱ - نمونههای از موزاکهکاری کلسای سانمارکو و Wasa
صفحه 39:
بايان