مقررات ساختمان در مورد پدافند غیرعامل

صفحه 1:


صفحه 2:
ادن فصل هلما تعریف دفاع غیرعامل 3 انواع تهدیدات 3 laa! 3 دامنه کاربرد 

صفحه 3:
دفاع غيرعامل به مجموعه.اي از تمهيدات اطلاق مي شودكه در زمان تهاجم بدون استفاده از مديريت انسانی : امکانات و تجهیرات خاص ‏ 3 به دفاع غیر عامل موجب کاهش آسیب پذيري نيروي ا ‎gs‏ ا ‎Pues Fane Fea A CRRBPeSCtC CFP oe‏ AS age S 

صفحه 4:
تهدیدات طبيعي تهدیدات انسان ساز 

صفحه 5:
سس سس اهداف و[ خصوصاً تهاجم هوابي مي باشد. 

صفحه 6:
مقررات مختص ساختمان هي جدید در دست طراحي مي باشد و ساختمان هاي موجود را در بر ‎sare‏ کاربردلین ضوابط جهت طراحي ساختمان ها در برابر بارهاي انفجاري و بدون در نظر گرفتن شرایط و ‎٩‏ 1 nee Pee oes) "" دامنه کاربرد عمدتاً شامل ساختمان هاي متعارف غیر نظامي است. Se nen el eC ‏ا‎ TT oan na ne Roe nea این مجموعه مشمول طراحي سازه هاي خاص مانند سدهاء سیلوها: مخازن, دکل ها و غیره نمي باشد. 

صفحه 7:
17 ——————————e 0 Bee Wet md لد متسر ‎el‏ سم 9 9 ‎eli‏ ل 0 ل ‎is‏ 0 50000000 ‎cl ei‏ ا ل ل 00 و تاد رس ‎seni ela LD‏ 

صفحه 8:
1 و | مي‌شوند. 

صفحه 9:
۱ ‎pores‏ ‎aan ee ee 3‏ 1 ‎eo‏ ماموريت‌اي کلدي و مت ملي |[ *مغارت ساختمانهاي کلب ریز ان ‎sc ia)‏ قرو دكامها (ساختمانهاي كليدي) ‎Re‏ ‏ستاو سیما ساختمان‌هاي کليدي) ‎Se‏ و هط رها دسف ۱ ۳ #نانهاي مهم 0 عساغتمان جند طبقه ييشتراز.٠‏ | ‎ren‏ ‏اخیي زب ‎perry‏ نها تور ری ‎cere pee ea‏ “جوزدهاي قضاني ‎eee Ses ied‏ ۳ ‎Deen ees sy‏ 

صفحه 10:
DPR ne acre so eco pee a ey 2053110 512200111111 مدن 511 بخشهاي خصوصي 2071000000 مدارس محلي سا ا#تاختمان‌هاي تجاري و صنعتي و توا ۳ مراکز خدماتي مهم فروشگاه‌هاي بزرگ onl 0331 Pee eae eee eine por eee Terenas ‏و سياسي و‎ .باركينكهاي 1 طبقه دور از مراكز مهم تجاري ‎Fee)‏ ‏دقائر خصوصي 

صفحه 11:
ساختمان‌هاي مسكوني 1 و 2 طبقه مها و ساختمانهاي نجاري مراک درماني كوجك ابارهاي كشاورزي 0 تعاونيها 1 کمتر از 2 سال است. مراکز خدماتي کوچک مراک اداري کوچک 20 کارمند: 0 ‎Peery‏ ‏فشاهای با سلکرد کم 

صفحه 12:
ا ‎ee‏ ا 00 ‎eee‏ ا اا اا ا | يا ا اا ‎eee‏ ‏مهم انجام شده است. شهرهاي کشور براساس جمعیت به 5 دسته زیر تفسیم مي‌شوند * روستا: شهرهاي با جمعیت کمتر از 25 هزار نفر ‎at de‏ ۱ ‎Se‏ م ا ا ‎Pa ec‏ ‎Eee Te ai‏ 0 * کلان شهرها: شهرهاي با جمعیت بیشتر از | میلیون نفر 

صفحه 13:
شهرهاي کوچك شهرهاي متوسط شهرهاي بزرگ کلان شهر 3-5 TRS متوسط 

صفحه 14:
۱۳ مطابق جدول چهار سطح بار انفجار براي طراحي ساختمان ها پیش بيني شده است. که بر اساس درجه ‎Seen Tg ces OO)‏ 1 Saas ‏م‎ | cate | SS 7 27 1 1 0 05 2 7۳۳۳ i Oe 02 2 52 005 0.025 ۳ nee 

صفحه 15:
Trae regres Pees regener Ce yr ‏ا‎ ‎oe Ne CO Ms Gd ‏ا ا ا ا ا ا ا ل‎ Ny ۱ ۲ ۳ ۳ ۵ ‎el ۳ == = ۱‏ ‎eon ۲‏ = اس ‎=H‏ ‎Pe ۳‏ ود تس استفاده بى فق و ممع ور ورج مج - 

صفحه 16:


صفحه 17:
ی مه استفاده بى وفقه ايش عتی 5 ايمنى جات Pres 

صفحه 18:
بر 

صفحه 19:
4 3 2 3 9 4 3 3 35 3 M4 4 

صفحه 20:
مهمترينَ اقداف برنامه ريزي سايت بر إساس اصول يدافند غير عامل عبارت است * هدايت سريع و مطمئن افراد به يناهكاه هاي عمومي خارج از ساختمان ا ل ا اك ‎See‏ م | 

صفحه 21:
ملاحظات برنامه ريزي و طراحي سا ورودي هاي مجموعه 

صفحه 22:
‎Reem ۱۳۹‏ بايد تا حد ممکن دورتر از محدوده سرمایه جاي گیرد. ‎Ue ease econ oe ton CEL ESTs Bed‏ | همجواري ساختمانها مي تواند خطرپذيري تاثیرات جانبي را افزایش دهد. بايد ساختمانهايي را كه از لحاظ عملكردي قابل ترکیب هستند ‎eee Rte cl ory‏ 1 هم ادغام نمود. به این منظور باید ساختمانهاي با پتانسیل هدف گيري را از فضاهاي با خطرپذيري تا ۳ ‎ ‎YS ‎ 

صفحه 23:
ا ا اا ا اا 1 0 ‏ا ا ا ا م ا ا ل ل‎ i | ‏ال‎ cee ieee ood ‏م‎ ela ‏برابر انفجار ۰ معيارهاي کارايي انرژي و رو ساختمان نیز در آن رعایت شده باشد.‎ 0 ‏کر‎ oS Pees E AN emo eren pense rs rom [el neres ces ne Fog fen eer ies eee ‏سطح به میزان دو برابر پهناي بدن در حالت دراز کش پیشنهاد مي شود.‎ 

صفحه 24:
م است این گونه اختلاف سطحها تا حد ممکن پشت ه نماي ساختمان باشند تا آسیب پذيري 1 PS Rae cms ircleee srr eer Somer OLN Reanye np err ma! Rv gees arog ‏اگر مسيرهاي دسترسی و فضاهاي تجمع. مجاور پلوكهاي ساختمانی قرار داشته باشند . جهت امتداد‎ * ۱ ‏ار‎ eos Mi Pepe mune yarreyoeaee nH) Reed Ree eee ver ec) ean MS I Pe ۳-9 

صفحه 25:
و( ‎Te Oe cane | ect ece‏ م ‎POE Op SUI oe‏ عنوان جان پناه نیز قابل استفاده باشد. 

صفحه 26:
(۳ 0 Se Fea ‏ل‎ ce Pe هاي قابل قبول ایجاد نمایند. 

صفحه 27:
‎Ls‏ گوشه هاي تند تا حد امکان از فرم کلیه عناصر حذف شده و تا حد امکان از فرمهاي نرم استفاده شودبدین منظور باید ‎tye org elere ee oe Perce ew NCR ig‏ ل ا میله اي یا عناصر و تجهیزات نوك تیز ) تا ارتفاع 3 متر از کف محل استقرار راست گوشه نباشند. جهت امتداد هيجيك از عناصر و تجهيزات محيط عمود بر دسترسي ها ( بياده و سواره ) نباشد. ‎ 

صفحه 28:
|] Ne ert rl cee Ri or ot oe ed ‏باشد که در شرایط عادي يكي از آن‌ها فعال باشد و در مواقع بحراني استفاده از ورودي‌هاي اضطراري‎ ete RR Oa el reo 

صفحه 29:
rer a 0 واحد مسكوني 6۱ 200 واحد مسكوني پیش از 200 oon ت00 سس 2501 201 بیش از 250 250 متر مريع ۳ 350 متر مريع. ee با | محوظه ورودي »أنبار كالا بريابي بيمارستان صحرابي همان بند 2+ فرود بالكرد در يكي از 3 محوطه ورودي 0002 ‏همان بند‎ — eee ee 

صفحه 30:
باید دسترسي ها به نحوي طراحي شوند که علاوه بر به حداقل رساندن تداخل میان حرکت عابرین ‎FEST ae ee epee cee Re Fes Fe pepe oF Fp Wa DO‏ ‎SPR rae ora Pe) Cees vee = ocr ep oc pea eet‏ ‎Oa eet oe Te ee oe nee ee eS ree‏ شود. ‎Reel rer ar cates es Perc il Co ee ey ee cco ES) Bd‏ 559 — ‎peer an oboe Cee i a a ke eal‏ هاي روشنايي « با پایه هاي فلزي و به ارتفاع 3 متر ) بهترین عناصري هستند که ضمن تامین ‎POPE RE ese ants‏ 2 

صفحه 31:
17 ——————————e : ‏جان یناه ها و ديوارهاي محافظ‎ در فضاهاي باز وجود سطوح هموار و وسیع یه هیچ وجه نژمناسب نیست. لذا باید با استفاده از عوارض سطحي ساده اي مانند تپه ها و فرورفتگي هاي کوچك و نسبتاً متعدد « ضمن غني سازي فضا براي تامين فعاليتهاي مورد انتظار در شرايط عاذي ( بازي . نشستن و ..) به إيجاد لبه هاي متعدد براي شکل گيري جان پناه هاي آني كمك نمود. محل لستقرار جان پناه ها باید خارج از محدوده ریزش آوارهاي ساختماني تعیین شود. 

صفحه 32:
وجود جان پناه هايي با ظرفیت کم ولي با پواكندگي زیاد بهمراتب بهتر از وجود جان پناه هايي با ظرفيت زياد ولي با تمركر ‎foe‏ ‎ad‏ ببس مجموعه . جان پناه ها منطبق با حالت درازکش طراحي شوند. بهترین سطوحي که امکان پناه گرفتن فرد با حالت خوابیده در فضاي باز را فراهم مي کنند . گلدانها و باغچه هاي طولي . زمينهاي بازي . سطوح سبز و جوي هاي آب است. بتابراين . جان يناه ها بايد در امتداد مسير تمام دسترسي هاي داخلي مجموعه ايجاد شوند. لبه فوقاني اين جان يناه ها بايد برآمده ولي داراي فرم عادي باشد. ‎ ‎ ‎ 

صفحه 33:
[( ‏اا ا‎ Re em ea TUKEY Sl eae re CT Re or Rem Ces فرم- جان ل مي تواند جان پناه را همچون يك سپر محکم و مقآوم حتي درفواصل كم از نقطه انفجار حفظ نمايد. 

صفحه 34:
[0 METRES Foner oye nOr Soe ve Bei rr ear Ge eS Peaeca re Fe Re errors IRV ves i ecg Recrenee Re ee ee ery eee bea ae toc ets) Co St once al ‏مناسب باشد تا به تخلیه سریع امواج انفجار کمك نماید.‎ 

صفحه 35:
‎el Se Re ee ae es‏ ل ابعاد يله در فضاي باز براي حفظ ايمني و راحتي به قرار زیر است ۳ * ارتفاع پله حداکثر 15 سانتیمتر باشد ولي ارتفاع 8 تا 12 سانتیمتر مناسب ترلست ‎Bn peso 0 coy Re 

صفحه 36:


صفحه 37:
لح سطوح کف معابر * مصالح کف در محل هاي تجمع افراد در فضاي باز باید تا حد امکان متشکل از مصالح نرم همچون ‎ser ie re Cae ee ee eee nen emeles‏ 0 ‎Gere at eS ee eRe eee oe‏ ۱ توصیه مي شود. 0 pe gre ae 1 1 ‏و‎ بل قبول است. باشند . در صورت ندلشتن كوشه هاي ت 

صفحه 38:
1 جنس مصالح کف و جدازه ان پناه ها باید سخت و مقاوم باشد تا بتوند بارهاي ناشي از انفجار را تحمل نماید. لبه هاي قائم از جنس بتني حتي با ارتفاع کم که فقط امکان درازکش را فراهم مي کنند ازاین | 2 ‎i‏ 00 ۱۳۱0۱ ‏ا ا ار‎ 0 eee ron Nene 1 roe كفسازي محوطه توصیه نمي گردد. 

صفحه 39:
حداقل عمق جوي آب 5 سانتيمتر بيش از ضخامت بدن اكثر مردان ايراني (براي يناه كرفتن در حالت ‎ee poe ere ree Fe‏ 5 0 1 care Fa EPR er rs Pe eo ‏جنس مصالح جويهاي آب بايد در برلبر نيروهاي انفجار مستحكم و مقاوم باشد.‎ 8" 

صفحه 40:
0 ESD) SR Care ere CR ene ee ‏امکان سرپوشيده باشتد ین گونه سرپوش ها باید داراي ويژگيهاي زیر باشند‎ 1 ادر برابر ريزش أوار مقاومت كافي ‎Bl ool‏ سبك و به ر احتي قابل باز و 001071 

صفحه 41:


صفحه 42:
انتخاب فرم و حجم مناسب براس ساختمان لي سزایی دارد. ۳ ‎ee ey‏ ۱ آثر انفجار را تشدید نماید ‎(Can [‏ تند تأثیر كمتري دارند. هنگام استفاد: سطوح منحنی. فرم‌هاي محدب مقعر ‎re ON EEN‏ ۱ ‎Rene ances ber ne‏ 1 ‎Casal Glan leit le jl‏ 

صفحه 43:
پيلوت‌هاي از دو طرف باز به تخلیه سریع نیروهای انفجاری از زیر ساختمان کمک نموده و آثار تخريبي یزان زيادي مهار مي‌نمایند. 

صفحه 44:
توصیه مي شود از ف مي شود از فرم مورب یا پلكاني و تفیبرات | کیک ود ۱ ca ‏ان ی‎ 2 Eee sr ۲ 

صفحه 45:
0 21 

صفحه 46:
ل ‎o‏ | بام و تجهیزات و مبلمان نصب شده در فضاي باز مجموعه در ساختمان هاي با درجه اهمیت | ممنوع مي باشد و در ساير ساختمان ها بايد به حداقل ممکن کاهش یابند. 000 ‏ا‎ a ererrer ‏ل‎ ال بام همرنگ با محیط توصیه مي شود. ا ل ا 

صفحه 47:
ا ا اا ا اا 1 ا ا ا ل ا ل 0 ‎Carta‏ م ‎Dees Wipe‏ لال 000000 *# ا ا ا لا اصول استتار. 

صفحه 48:
0 RET Poe es Ne ‏ا ا‎ FEO ped Fae teers ag ag Ear CPC ROU arnt cory ‏ساختمان قرار مي گيرند.‎ 

صفحه 49:


صفحه 50:
| درجه اهميت 1 از طراحي فضاهاي داراي طرح خطي مانند راهروهاي طولاني و ‎me pyres‏ ا ا 00 

صفحه 51:


صفحه 52:
ا ا اا ا اا 1 1 هايي در نظر گرفته شود... [۱ ee By Nee CB eee cal ‏ا ا‎ al i 1 oe oe 

صفحه 53:
* با توجه به خطر شکست و پرتاب قطعات سطوح شیشه اي به اطراف. باید بین نماهاي شيشه اي و ‎Rv recA Rp room coeds EY ce Boe ESE Te ney rn‏ Pe nes es ‏ا‎ ad ORES SUP EURO Bry Seog i ea ee Coe Te nce eee Pee yd Se res el 

صفحه 54:
و شود. = ORCI CoeeP CLEC eL eg oem) ‏لل‎ RSE I Poser gece Os bold La ee ‏ا ا‎ iad 

صفحه 55:
در ساختمان هاي با درجه اهمیت 1 و/2: Serer Bes Re ies (orca ore ONE ep Boe ed ROE escapee ne ‏ل‎ irs ‏دراطراف محیط داخلي پنجره تعبیه شود‎ ‎eee yet eae‏ با ام ‎0 Tomer fe rye tometer ov een pees 

صفحه 56:
لازم آست مقاومت حتاكترَي هر سيستم ديواري حداقل با مقاومت ينجره برابر باشد. در صورتيكه ‎eed‏ ا 22000 محيطي مهار شوند. ۴ به طور كلي مهاربندي به ستونها مجاز نمي باشد. نصب وادارها (ستونك) براي ديوارهايي از اين نوع الزامي است. 

صفحه 57:
*_درها پاید به سمت خارج باز شوند به طوري که چارچوب درها به هنگام انفجار. فشار مثبت انفجار را تحمل نمایتد. جهت افزایش مقاومت باید چارچوب درها با بتن پر شود. در مورد لوورها که براي تجهیزلت حساس هوا فراهم مي کنند. توصیه هاي زیر آمده است: ‎Tene ere eer er eal‏ 1 و جلوي هرگونه آوار اشي از لوور یا ذ ‎aye‏ 

صفحه 58:
* در تیغه هاي داخلي از ناز شود 1 ترین ضخامت تیغه ها که تحت بارهاي معمولی جوابگو باشد . استفاده و ‎eee eee Sy meee eer SN erie oencs‏ ا ‎Reece te eee eee et‏ 

صفحه 59:
چاه آسانسور بای از پلکان مجزا شود تا در صورت نفوذ موج انفجار به آسانسور ۰ پلکان محفوظ باشد. ‎ene OS ak yee nee a rd oe ee ose Re‏ 10 ‎Were oye Pe Pe Fo‏ ال ۱ ‎١ |‏ كلاهك بام اتاق تاسيسات آسانسور ( در بالاي جاه بايد مقاومت كافي را دارا باشد اتاو )ادر سَإِعسيانَ هاي با درجه اهميت 1 و 2 

صفحه 60:
اعضاي داخلي مصالح و اعضاي 

صفحه 61:
فضاي امن به فضآیی اطلاق مي گزدد که در مقابل اثرات مختلف سلاح ها نسبت به ساختمان معمولي یا فضاي باز از لمنیت و مقاومت بیشتری برخوردار باشد. فضاي لمن تمام یا بخشي از فضاهاي یک ‎TPR Fe pe eaten 3 Fer vp ee cate DDS cee cP ces‏ در مقابل تهدیدات تأمین مي کند. 

صفحه 62:
3 ‎aE SC a‏ رس * جلوگيري از انتفال موح و آسیب هاي ناشي از آن کاهش میزان ترکش هاي انویه 0 جلوگيري از انتشار دود و غبار 

صفحه 63:
ا ا اا ا اا 1 1 1 eu eae POMC ‏و در مركز ثقل واحد كه.تااجداره خارجي داراي جند لايه باشد. قرار كيرد.‎ 05 ‏ل‎ an و دسترسي به راه خروح به راحتي و در امنیت باشد. 

صفحه 64:
3 از طراحي فضاهاي امن به کونه اي طزاحي شود که از انتشار موج انفجار جلوگيري کند (اجتنا 9 ل م ‎Re‏ 

صفحه 65:
*_ فضاي امن باید به گونهاي طراحي شود که به لحاظ تامین امنیت رواني ۰ تشخیص آن بدون استفاده ‎Ue ESN‏ ۱ نه سقف كاذب ) فضاي امن مي باشدا: Be le Cn Caneel) Lao ‎ad‏ استفاده از مصالح با ضریب اطمینان مناسب از نظر ايمني و کاهش میزان ترکش هاي تانویه * اجتناب از طراحي عناصر و تاسیسات آسیب زا مانندشیشه ‎ ‎ 

صفحه 66:
00 00 ted Wyle ka eer فروشكاه هاي يزرك ‎reyes‏ ree ret با و نمایشگاه 7# ere 121 بد فت تق كل ] 

صفحه 67:


صفحه 68:
در نزديك ترین فاصله ممکن به پخش هاي مختلف ساختمان قرار داشته باشد. موقیت پناهگاه باید بلاواسطه و با آتعال مستقیم به ساختمان طراحي و انتخاب گردد بگونه اي که استفاده كنندكان . يناهكاه را جزيي از فضاي ساختمان حس كنند ا ل ا ا ا ا ل 0 ‎ey cuce NC yyy‏ ما ‎Re eae‏ * حتي الامکان پناهگاه در زبر زمین و به شکل مدفون باشد: 

صفحه 69:
ببس ‎tea‏ ۱ ۱ ‎a‏ همواره در تحتاني ترین طبقه و مستقیما بر روي خاك ساخته مي شود . ( طبقه و یا فضاي خالي زیر ‎eure oe)‏ ‎SI Te aad ‏ا‎ ‏دور از بخش هاي ساختماني که درجه اشتعال بالايي دارند ۰ باشد. 

صفحه 70:
۴ فضاي داخل پناهگاه توسط ديوارهاي مقاوم به مساحت هاي حداقل 25 نفر و حداکثر 50 نفر تقسیم مي شود. ا 00 ‎ne ee‏ ا ا ا ال 0 ۴ ارتباط فضاها با یکدیگر از طریق راهروي ارتباطي ی با ایجاد در ضروري بوده و در صورت نیاز از ‎Coe ONC [ncn enter ee Sey ee SE)‏ 0[ اتمود. دیوار هاي جدا کننده ا ا سازه وارد 506 

صفحه 71:
به منظور امکان اتتتفاک؟ | ژتاهگاه به عنوان پناهگاه هسته اي» شیمیایی و ميكروبي لازم است که رون در ورودي و فضاي اصلي پناهگاه اتاقكي به مساحت 5 متر مربع به نام هوابند در نظر گرفته ‎REM Es Bes ater arc Wa EPROP re er‏ 0[ رد ‎SP esa rere ee en eee NER ieee ec ere‏ که قبل از تجهیزء به عنوان پناهگاه مورد انتفاده قرار مي گیرد: بيه ورودي يا خروجي بناهكاه از داخل ساختمان لازم است كه اعتتهالرَئرشَ آوار بر روي اين ‎Oe‏ ل ا ‎ater‏ محاسبه بار حاصل از آوار ساختمان براي سقف و دیوار پناهگاه الزامي است. 

صفحه 72:
ورودي يناهكاه بايد از طريق يك راهروي عميق زيرزمي خارج ۱ ا ا ا | سطحي جلوكيري شود. * ا از ورودي ها به منظور رفاه حال معلولین استفاده از سطح شیب دار اولویت دارد و 2 0 سانتیمتر اجرا شود . ۲ (0 agE Rear CE ICH as Soares 

صفحه 73:
طرح ورودي ها باید به صورتي پاشد که حداقل دو خم 90 درجه تا قبل از ورود به مدخل هوابند با ‎ita reac nme eT)‏ اا ا ‎eS‏ ‎Re Foe err eene Car eng ee Pema Pe aC rn a cnet‏ استفاده از تله انفجار در انتهاي تمامي ورودي ها توصیه مي گردد. در صورت استفاده از تله هاي انفجاري مي توان کانال هاي عمودي 80 *80 سانتیمتر در سقف تله نفجاري ایجاد کرد تا هم به عنوان خروج اضطراري از آن استفاده گردد و هم انعكاسي براي موج ات 00 eye eee eo oer ene oe 

صفحه 74:
fee / eo a ‏محکمبه متظور هدایت آب برآن وا سیلاب هاي وارد شده به ورودي ها ضروري است. پیش بيني‎ ee eS ieee Ree eed hae een od Re syne براي هدایت آب هاي وارده را داشته باشند. به ازاي هر 25 تا 50 نفر تعبیه يك خروجي اضطراري لازم است. ا ‎eta Rae ae‏ سس« الامکان دور از یکدیگر قرار داد. خروجي هاي اضطراري مي توانند به منظور تهویه نیز بکار رفته و هواي مورد نیاز براي پناهگاه را تامین نمایند . 

صفحه 75:
| -يك بناهگاه را مي توان حداکثر بواي, 50 نفر طراحي و احداث نمود و در صورت نیاز به ظرفیت بیشتر ‎Peper Res ey Ay eo eon oy Pts ere ary‏ Tyee opera Ur epee ioe yey (Ws Nees pet peoCare Par Looe Oe Ey PL ‏ا ا ا ا‎ 222110000 ‏لل‎ RET yet] زيربتاي اضافي نیز در نظر گرفته شود. 

صفحه 76:
eye eens ER Ree Tes ei SBE re ee ae) اشد. 4- هر پناهگاه بهتر است حداقل يك توالت داشته باشد. براي پناهگاه هاي تا ظرفیت 25 نفر يك توالت و از و 

صفحه 77:
‎are ree Ea PPR Deeey sc en aren‏ 5-00 عايق اكر از نوع قيركوني باشد بايد در دو لابه كوني و سه لايه قير انجام كيرد ‏استفاده از دیگر عایق هاي استاندارد با ضخامت و دوام كافي مجاز بوده و مي توان به صورت پاث نیز انجام داد . استفاده از گوني در هر حالت توصیه مي گردد . ‎RANTS en Rees Ie eT pee eres ‎ ‎ 

صفحه 78:
1 Toe re ‏باید بالات از حداکثر سح آب زیر زميتي با توجه به فصول مختلف سأل باشد‎ ا ا ا ا ال لي 00 cep ear ake oy Pen Sse ew Cara ae RS Soe sy Siemens Oe has a ESS any 

صفحه 79:
انه 0 Ae) خاك استتاري حدود 2 متر ضخامت حَواهِد ‎SEP Ceom‏ ل ‎FOES‏ ‏ارجحیت دارد استفاده از ماسه بادي در صورت امكان دسترسي به انواع ديكر خاك ها مجاز نمي باشد . استفاده از شن شكسته با دانه بندي درشت ييشتهاد مي شود . 20100 ‏ا ا‎ ann eREe a ‏پیشنهاد مي شود . للد‎ 

صفحه 80:
. ‏پناهگاهباید در نزدیکترین محل زندگي افردباشد‎ Re ppc ae Pees ire PP PS CA cor PS Fees Ks rag RR ‏را ا ا‎ iG) ‏پناهگاه چند منظوره احداث شود‎ یق عموم مردم و مشارکت آن ها در لحاظ نمودن پناهگاه به صورت چند منظوره و در قسمت ۳/7 9 

صفحه 81:
حداقل درصد سطحي از مساحت ساختمان براي فضاي امن ‎AN 25% 0‏ اه ‎Peers 209% 111‏ ‏سس سس سس لل ع 025222522 _ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 82:
POO SNe ee Bie ce ne eS ee ne alo 0 ‏را‎ ابزار لازم براي نصب و تعبیه این دریچه ها و همچنین دستورالعمل نحوه نصب آنها باید در پناهگاه ( سوراخ ها ) نصب گردد. تاسيسات و تجهيزات داخل يناهكاه كه ثابت و غير قابل تفكيك هستند, بايد در جاي خود محكم شوند. 

فصل اول : كليات و تعاريف اين فصل شامل : ‏ تعريف دفاع غيرعامل ‏ انواع تهديدات ‏ اهداف ‏ دامنه كاربرد تعريف دفاع غيرعامل: ‏ دفاع غيرعامل به مجموعه اي از تمهيدات اطالق مي شودكه در زمان تهاجم بدون استفاده از مديريت انساني ،امكانات و تجهيزات خاص ،نسبت به دفاع غير عامل موجب كاهش آسيب پذيري نيروي ا?نساني ،ساختمانها ،تاسيسات ،تجهيزات ،اسناد و شريانهاي كشور در مقابل تهاجم غافلگيرانه دشمن مي گردد. انواع تهديدات تهديدات طبيعي تهديدات انسان ساز نظامي امنيتي اتفاقي اهداف : ‏ هدف ،تعيين حداقل ضوابط و مقررات براي طرح و اجراي ساختمان ها در برابر تهديدا?ت انسان ساز، خصوصاً تهاجم هوايي مي باشد. دامنه كاربرد: ‏ اين مقررات مختص ساختمان هاي جديد در دست طراحي مي باشد و ساختمان هاي موجود را در بر نمي گيرد. ‏ كاربرد ا?ين ضوابط ج?هت طراحي ساختمان ها در برابر بارهاي انفجاري و بدون در نظر گرفتن شرايط و ضوابط شهرسازي مي باشد. ‏ انفجارهاي هسته اي ،حمالت شيميايي و ميكروبي مشمول اين ضوابط نمي باشد. ‏ دامنه كاربرد عمدتاً شامل ساختمان هاي متعارف غير نظامي است. ‏ اين مجموعه براي طرح و اجرا?ي ساختمان هاي بتن مسلح ،فوالدي و مصالح بنايي مسلح مي باشد. ‏ اين مجموعه مشمول طراحي سازه هاي خاص مانند سدها ،سيلوها ،مخازن ،دکل ها و غيره نمي باشد. سطوح عملکرد ساختمان‌ها سازهاي و غيرسازه‌اي سطوح عملکرد ساختمان شامل چهار سطح زير است ،که شامل سطوح عملکرد ‌ ميباشد: ‌ ‏ سطح عملکرد – Iقابليت استفاده بي‌وفقه ()IO ‏ سطح عملکرد – IIايمني جاني ()LS ‏ سطح عملکرد – IIIآستانه فروريزش ()CP ‏ سطح عملکرد – IVلحاظ نشده برحسب درخواست کاربر ،ساختمان مي‌تواند داراي سطوح عملکرد مختلف در پالن يا ا?رتفاع باشد. درجه اهميت ساختمان در اين مبحث ساختمان برمبناي نوع کاربري آن ،تعداد ساکنين يا شاغلين درون ساختمان ،ارزش سرمايههاي داخل آن ،مساحت بنا ،تعداد طبقات به پنج گروه اهميتي مطابق جدول زير تقسيم‌بندي ‌ ميشوند. ‌ مثال نوع موقعيت نمونه 1 (حياتي) محل استقرار افراد و يا انجام مأموريتهاي کليدي و امنيت ملي ‌ ميباشد. ‌ ‏مراکز تصميم گيري‌هاي کالن سياسي ‏ستادهاي فرماندهي ‏مراکز تشکيل ستادهاي بحران رده 1 ‏مخابرات (ساختمان‌هاي کليدي) ‏ فرودگاهها (ساختمان‌هاي کليدي) ‌ ‏صدا و سيما (ساختمان‌هاي کليدي) ‏وزارتخانه‌ها 2 (خيلي زياد) بيشتر از 450کارمند ،مراجع و ياساکن ساختمان چند طبقه بيشتر از 15000مترمربع مراکز کنترل هوشمندحوزههاي قضايي ‌ - ‏ ساختمانهاي مسکوني باالي 10طبقه ‌ زندانهاي مهم ‌  ‏ ترمينالهاي سربسته و مترو ‌ ‏سالن‌هاي سينما و تئاتر بزرگ ‏دفاتر پستي و پستخانه ‏مراکز درماني و داروخانه‌هاي مرکزي کالنتريها ‌ ‏آگاهي ،مراکز انتظامي و ‏ ساختمانهاي کليدي بيمارستان‌هاي بزرگ و ‌ منطقهاي ‌ آتشنشاني ‏مراکز ‌ ‏تأسيسات آبرساني و خطوط انتقال نيرو (ساختمانهاي کليدي) ‌ ‏مساجد مهم موزههاي مهم ‌  هتلهاي مهم ‌  دانشگاههاي مهم ‌ ‏مدارس و سوخترساني ‌ پمپهاي ‏مراکز و ‌ بانکها ‏شعبات مرکزي ‌ ‏مراکز اداري خيلي مهم ‏مراکز تجاري و صنعتي و توليدي عمده مثال نوع موقعيت نمونه 3 (زياد) 151تا 450کارمند ،مراجع و ياساکن ساختمانهاي چند طبقه 8000تا ‌ 15000مترمربع ساختمانهاي مسکوني 6تا 10طبقه ‌ مدارس محلي مراکز اداري مهم ساختمانهاي تجاري و صنعتي و توليدي ‌ مراکز درماني و داروخانه‌ها مراکز خدماتي مهم فروشگاههاي بزرگ ‌ مساجد مدارس و دانشگاه‌ها 4 (متوسط) 21تا 150کارمند ،مراجع و يا ساکن 400تا 8000مترمربع بخشهاي خصوصي ‌ ساختمانهاي تقسيم شده توسط ‌ بخش خصوصي ساختمانهاي مسکوني 3تا 5طبقه ‌ مغازهها و ساختمان‌هاي تجاري ‌ مراکز درماني مراکز خدماتي ،توليدي و صنعتي دفاتر مرکزي صنايع مادر دفاتر پستي کوچک سالنهاي سينما و تئاتر ‌ هتلها ‌ بانکها شعبات ‌ دادگستري موزهها ‌ پارکينگهاي طبقاتي دور از مراکز مهم تجاري ‌ و سياسي و ... پارکينگهاي 1طبقه دور از مراکز مهم تجاري ‌ و سياسي و ... دفاتر خصوصي مراکز اداري نوع 5 (کم) موقعيت نمونه 20کارمند ،مراجع و يا ساکن تا 400مترمربع فضاهاي با عملکرد کم مثال ساختمانهاي مسکوني 1و 2طبقه ‌ مغازهها و ساختمان‌هاي تجاري ‌ مراکز درماني کوچک انبارهاي کشاورزي مرغداري و دامداري‌هاي کوچک تعاونيها ‌ ساختمانهاي موقت که مدت بهره‌برداري آنها ‌ کمتر از 2سال است. مراکز خدماتي کوچک مراکز اداري کوچک پهنهبندي خطر ‌ پهنهبندي خطر تهاجم ،کشور به سه پهنه با خ?طر شديد ،متوسط و کم تقسيم مي‌شود .نحوه به منظور ‌ پهنهبندي خطر در جدول ارائه شده است .در اين جدول پهنه‌بندي براساس جمعيت منطقه ،موقعيت ‌ شهر مورد نظر ( مرزي يا غير مرزي) و عامل همجواري با تأسيسات و ساختم?ان‌هاي حساس نظامي مهم انجام شده است. شهرهاي کشور براساس جمعيت به 5دسته زير تقسيم مي‌شوند: ‏ روستا :شهرهاي با جمعيت کمتر از 25هزار نفر ‏ شهرهاي کوچک :شهرهاي با جمعيت 25تا 100هزار نفر ‏ شهرهاي متوسط :شهرهاي با جمعيت 100تا 500هزار نفر ‏ شهرهاي بزرگ :شهرهاي با جم?عيت 500هزار تا 1ميليون نفر ‏ کالن شهرها :شهرهاي با جم?عيت بيشتر از 1ميليون نفر وضعيت در جغرافيا مرزي مقياس استقرار غير مرزي بدون همجواري با ساختمان هاي حساس در همجواري با ساختEمان هاي حساس بدون همجواري با ساختمان هاي حساس كالن شهر شديد متوسط شديد متوسط شهرهاي بزرگ شديد متوسط متوسط كم شهرهاي متوسط متوسط كم كم كم شهرهاي كوچك كم كم كم كم روستا كم كم كم كم در همجEواري با ساختمان هاي حساس سطح بار انفجار مطابق جدول چهار سطح بار انفجار براي طراحي ساختمان ها پيش بيني شده است ،كه بر اساس درج?ه اهميت ساختمان و پهنه بندي خطر ،ساختمان ها بايد عملكردهاي مناسبي داشته باشند. سطح خطر انفجار )PSO (kg/cm2 )PSO (kg/cm2 زمان تداوم انفجار(ميلي ثانيه) 1 1 2.75 22 2 0.5 1.20 28 3 0.2 0.43 34 4 0.025 0.05 52 اي?ن?فجار Psoف??شار م?بن ا Prف??شار ب??از?تابم?طلق نحوه عملکرد ساختمان‌ها در برابر سطوح مختلف بار انفجار برحسب درجه اهميت ساختمان و پهنه‌بندي خطر نحوه عملکرد ساختمان‌ها در برابر سطوح مختلف بار انفجار برحسب نوع ساختمان براي مناطق با پهنهبندي خطر شديد ،متوسط و کم به ترتيب در جدول 5-1-21تا 7-1-21ارا?ئه شده است. ‌ درجه اهيت ساختمان 1 2 3 4 5 سطح بار انفجار 1 ---- ---- ---- ---- ---- 2 ايمني جاني ---- ---- ---- ---- ايمني جاني ---- ---- ---- ---- ايمني جاني آستانه فروريزش ---- 3 4 استفاده بي‌وفقه سطح عملکرد ساختمان‌ها براي مناطق با پهنه‌بندي خطر کم درجه اهيت ساختمان 1 2 3 4 5 سطح بار انفجار 1 ايمني جاني ---- ---- ---- ---- 2 ---- ايمني جاني ---- ---- ---- 3 استفاده بي‌وفقه ---- ايمني جاني ---- ---- 4 ---- استفاده بي‌وفقه ---- آستانه فروريزش ---- سطح عملکرد ساختمان‌ها براي مناطق با پهنه‌بندي خطر متوسط درجه اهيت ساختمان 1 2 3 4 5 سطح بار انفجار 1 ايمني جاني ---- ---- ---- ---- 2 استفاده بي‌وفقه ايمني جاني ---- ---- ---- 3 ---- استفاده بي‌وفقه ايمني جاني ---- ---- 4 ---- ---- استفاده بي‌وفقه ايمني جاني ---- سطح عملکرد ساختمان‌ها براي مناطق با پهنه‌بندي خطر شديد فصل دوم : مالحظات معماري مالحظات معماري مالحظات برنامه ريزي و طراحي سايت طراحي معماري فضاهاي امن مالحظات طراحي پناهگاه الزامات طراحي فضاي امن و پناهگاه مالحظات برنامه ريزي و طراحي سايت : مهمترين اهداف برنامه ريزي سايت بر اساس اصول پدافند غير عامل عبارت است از: ‏ هدايت سريع و مطمئن افراد به پناهگاه هاي عمومي خارج از ساختم?ان ‏ جلوگيري از ريزش آوار بر سر افراد خارج از ساختم?ان ‏ به كارگيري اصول استتار ،اختفا و فريب براي كاهش خطرپذيري ساختمان ها مالحظات برنامه ريزي و طراحي سايت جانمايي ساختمان فضاهاي باز ورودي هاي مجموعه مسيرهاي دسترسي جان پناه ها و ديوارهاي محافظ طراحي پله و رمپ در محوطه مصالح سطوح كف معابر جوي هاي آب جانمايي ساختمان : ‏ در حالت ايده آل ساختمان بايد تا حد ممكن دورتر از محدوده سرمايه جاي گيرد. تمركز ا?فراد ،سرمايه ها و فعاليت ها در محل ،پتانسيل هدفگيري محيط را افزايش مي دهد و همجواري ساختمانها مي تواند خطرپذيري تاثيرات جانبي را افزايش دهد. بايد ساختمانهايي را كه از لحاظ عملكردي قابل تركيب هستند و سطح تهديدات مشابهي دارند را با هم ادغام نمود .به اين منظور بايد ساختمانهاي با پتانسيل هدف گيري را از فضاهاي با خطرپذيري كمتر دور نگه داشت تا در صورت وقوع تهديد خسارات فرعي به حداقل برسد. ‏ مجاورت نماهاي آسيب پذير با فضاي پاركينگ ،خيابان و يا سايت مجاور آسيب پذيري ساختمان را افزايش مي دهد. ‏ ‏  طراحان بايد عالوه براطمينان از عقب نشيني نماهاي با بازشوهاي زياد ،از ابعاد بازشوها و روزنه ها، مصالح شيشه اي ،پوسته ،قاب و اتصاالت آنها مطمئن باشند تا ضمن رسيدن به طراحي صحيح در برابر انفجار ،معيارهاي كارايي انرژي و روشنايي ساختمان نيز در آن رعايت شده باشد. ‏ در آرا?يش خطي ساختمانها در سطح سايت ،به منظور افزايش سطح محافظت افراد در برابر آوا?ر به دورن فضاي باز از تغييرات ارتفاع و ايجاد اختالف سطح استفاده شود.در اين صورت حداقل ارتفاع دو سطح به ميزان دو برابر پهناي بدن در حالت دراز كش پيشنهاد مي شود.  الزم است اين گونه اختالف سطحها تا حد ممكن پشت به نماي ساختمان باشند تا آسيب پذيري افراد در برابر ريزش آوار‌ ،پرتاب شيشه خرد شده و ديگر انواع تركشها كاهش يابد. ‏ توصيه مي شود حداقل فاصله ايم?ني مسيرهاي دسترسي از ساختمان براي كاهش خطر ريزش آوار 1 برابر 3ارتفاع ساختمان باشد. ‏ ا?گر مسيرهاي دسترسي و فضاهاي تجمع ،مجاور بلوكهاي ساختماني قرار داشته باشند ،جهت امتداد آنها بايد عمود بر رديف ساختمانها باشد تا ضمن كاهش خطرهاي ناشي از فروپاشي شيشه ها به درون اين فضاها ،در برابرريزش آوار نيز امنيت بيشتري داشته باشند. استفاده از اختالف سطح جهت محافظت در برابر انفجار فضاهاي باز : ‏ در فضاهاي باز لبه هايي به عنوان جان پناه ايجاد شود .به عنوان مثال در فاصله بين فضاي باز و ساختمان ها ،با استفاده از گلدانهاي طولي يك لبه مستحكم ايجاد شود كه در مواقع اضطراري به عنوان جان پناه نيز قابل استفاده باشد. هر گونه لبه در مواقع اضطراري يك جان پناه است  اجراي فضاهاي باز بايد بر اساس اصل انعطاف پذيري و با كاربري چند منظوره طراحي شوند تا در شرايط معمول امكان غنا بخشيدن به فعاليتهاي عادي را فراهم نموده و در شرايط اضطرا?ري حفاظ هاي قابل قبول ايجاد نمايند. اصل انعطاف پذيري و طراحي چند منظوره  گوشه هاي تند تا حد امكان از فرم كليه عناصر حذف شده و تا حد امكان از فرمهاي نرم استفاده شود.بدين منظور بايد : زاويه كليه لبه ها و گوشه ها ( توده ساختمانها ،جوي هاي آب ،آب نما ،سكو ،گلدان،حفاظ ميله اي يا عناصر و تجهيزات نوك تيز ) تا ارتفاع 3متر از كف محل استقرار راست گوشه نباشند. جهت امتداد هيچيك از عناصر و تجهيزات محيط عمود بر دسترسي ها ( پياده و سواره ) نباشد. ورودي هاي مجموعه : ‏ هر مجموعه زيستي متوسط به باال ( مطابق جدوالساليد بعد) بايد حداقل داراي دو ورودي و خروجي باشد كه در شرايط عادي يكي از آن‌ها فعال باشد و در مواقع بحراني استفاده از ورودي‌هاي اضطراري به سرعت و آساني امكان‌پذير باشد. تعداد ورودي هاي مجموعه اندازه مجموعه ظرفيت مجموعه فاصله وروديها از يكديگر حداقل وسعت محوطه ورودي عملكرد هاي زمان بحران 2 كوچك تا 85واحد مسكوني تا m 100 250متر مربع تردد سواره ،جمع آوري كشته شدگان و مجروحان 3 متوسط 86تا 160 واحد مسكوني 101تا 300 متر 300متر مربع تردد سواره ،جمع آوري كشته شدگان و مجروحان در يكي از سه محوطه ورودي ،انبار كاال ،برپايي بيمارستان صحرايي 3 بزرگ 161تا 200 واحد مسكوني 201تا 250 متر 350متر مربع همان بند +2فرود بالگرد در يكي از 3محوطه ورودي بيش از 3 خيلي بزرگ بيش از 200 واحد مسكوني بيش از 250 متر 450متر مربع همان بند + 3جمع آوري كشته شدگان و مجروحان در 2تا 3 محوطه ورودي مسير هاي دسترسي : ‏ ‏ ‏ بايد دسترسي ها به نحوي طراحي شوند كه عالوه بر به حداقل رساندن تداخل ميان حركت عابرين پياده و وسايل نقليه ،كارايي را به حداكثر برساند .طرا?حان بايد ابتدا بر اساس تحليلي از كاربري ساختمان از الزامات حركت در سايت شناخت پيدا كنند .اين امر شامل مطالعه تعداد و انواع نقاط دسترسي مورد نياز ،تعداد پاركينگ مورد نياز ،پياده رو و حالتهاي مختلف حركت در سايت مي شود. الزم است كه طراحي لبه ها و عناصر محيط تا حد امكان به گونه اي باشد كه جهت يابي را آسان نمايد. در هر يك از دسترسي هاي داخلي ،بايد حداقل 2عنصر نشانه در امتداد طولي مسير قرار گيرد .چراغ هاي روشنايي ( با پايه هاي فلزي و به ارتفاع 3متر ) بهترين عناصري هستند كه ضمن تامين روشنايي محيط در شرايط عادي ،قادر به ايجاد چنين محيط هايي هستند .تك درختهاي داراي فرم ستوني نيز از ديگر عناصر مشابه مي باشند. جان پناه ها و ديوارهاي محافظ : ‏ ‏ در فضاهاي باز وجود سطوح هموار و وسيع به هيچ وجه نژمناسب نيست .لذا بايد با استفاده از عوارض سطحي ساده اي مانند تپه ها و فرورفتگي هاي كوچك و نسبتاً متعدد ،ضمن غني سازي فضا براي تامين فعاليتهاي مورد انتظار در شرايط عادي ( بازي ،نشستن و )...به ايجاد لبه هاي متعدد براي شكل گيري جان پناه هاي آني كمك نمود. محل ا?ستقرار جان پناه ها بايد خارج از محدوده ريزش آوارهاي ساختم?اني تعيين شود.  ‏ وجود جان پناه هايي با ظرفيت كم ولي با پراكندگي زياد به مراتب بهتر از وجود جان پناه هايي با ظرفيت زياد ولي با تمركز باالست. نظر به اينكه بهترين وضعيت بدن در برابر نيروهاي انفجاري حالت خوابيده است ،بايد در فضاي باز مجموعه ،جان پناه ها منطبق با حالت درازكش طراحي شوند .بهترين سطوحي كه امكان پناه گرفتن فرد با حالت خوابيده در فضاي باز را فراهم مي كنند ،گلدانها و باغچه هاي طولي ،زمينهاي بازي ، سطوح سبز و جوي هاي آب است .بنابراين ،جان پناه ها بايد در امتداد مسير تمام دسترسي هاي داخلي مجموعه ايجاد شوند .لبه فوقاني اين ج?ان پناه ها بايد برآمده ولي داراي فرم عادي باشد.  به منظور ايمن سازي جز فضاهاي مزبور ،در صورت امكان از حفاظهاي فلزي سبك و مشبك كه به سهولت قابل باز و بسته شدن بوده و در عين حال داراي طرح محدب باشند ،استفاده شود. ‏ فرم ج?ان پناه ها تا حدي قوس دار باشد .چنين فرمي مي تواند جان پناه را همچون يك سپر محكم و مقاوم حتي درفواصل كم از نقطه انفجار حفظ نمايد.  حداكثر شعاع فاصله تا جان پناه در فضاي باز بر اساس سرعت متوسط دويدن ( حدود سه متر بر ثانيه ) در مدت حداكثر 10ثانيه معادل 30متر پيشنهاد مي شود. ‏ طول لبه جان پناه ها يا هرگونه موانع سخت بايد تا حد امكان كم و همراه با بريدگي هايي در فواصل مناسب باشد تا به تخليه سريع امواج انفجار كمك نمايد. طراحي پله و رمپ در محوطه : ‏ هر آنچه سرعت گريز از خطر را محدود نمايد ،بهتر است از طرح محوطه حذف يا مهار گردد. ‏ ابعاد پله در فضاي باز براي حفظ ايمني و راحتي به قرار زير است : ‏ عرض پله حداقل 1.5متر ‏ ارتفاع پله حداكثر 15سانتيمتر باشد ولي ارتفاع 8تا 12سانتيمتر مناسب تر ا?ست ‏ حدا?قل كف مفيد پله 30سانتيمتر باشد  ا?ستفاده از رمپ بهتر ا?ز پله است .شيب رمپ حداكثر 5درصد و عرض رمپ براي خروج سريع و همزمان دو نفر كم?تر از 1.8متر نباشد. مصالح سطوح كف معابر : ‏ ‏ مصالح كف در محل هاي تجمع افراد در فضاي باز بايد تا حد امكان متشكل از مصالح نرم همچون خاك ،گياه و مانند آن انتخاب شود .ولي در عين حال ايجاد سطوحي كه حركت بر روي آنها دشوار است ( همچون سطوح شن و ماسه خشك و نرم يا سطوح گلي و چسبنده ) فقط در مقياس كوچك توصيه مي شود. سطوح كف فضاهاي سبز تا حد امكان بايد از چمن پوشيده شده باشد .نصب هرگونه سنگ ( با ابعاد و مقاومت كم در برابر نيروهاي انفجاري ) با مقاصد تزئيني در اين گونه سطوح نامناسب است .اما نصب سنگ هاي بزرگي كه ضمن تامين مقاصد تزئين محيط قادر به ايجاد نوعي جان پناه مقاوم باشند ،در صورت ندا?شتن گوشه هاي تيز قابل قبول است.  ‏ ‏ سطح كف زمين هاي بازي تا حد امكان از جنس مصالح نرم باشد. جنس مصالح كف و جداره جان پناه ها بايد سخت و مقاوم باشد تا بتواند بارهاي ناشي از انفجار را تحمل نمايد .لبه هاي قائم از جنس بتني حتي با ارتفاع كم كه فقط امكان درازكش را فراهم مي كنند از اين جمله اند. مصالح كف رمپ ها بايد از جنس زبر ،سخت و آجدار باشد .اين امر از نظر حفظ تعادل ح?ركتي افرادي كه به سرعت در حال حركت به سمت جان پناه ها هستند ،حايز ا?هميت است .اما سطوح سخت و ناهمواري همچون كف هاي سنگي و تزئيني ،به دليل آن كه احتمال ايجاد آسيب ديدگي هاي مضاعف را به دنبال دا?رند ،در طرح كفسازي محوطه توصيه نمي گردد. جوي هاي آب : ‏ ‏ ‏ حداقل عمق جوي آب 5سانتيمتر بيش از ضخامت بدن اكثر مردان ايراني (براي پناه گرفتن در حالت خوابيده ) باشد .اين مقدار 33+5سانتيمتر است. حداقل عرض جوي هاي آب بايد معادل پهناي بدن اكثر مردان ايراني ،يعني 60سانتيمتر باشد. جنس مصالح جويهاي آب بايد در برا?بر نيروهاي انفجار مستحكم و مقاوم باشد.  جوي هاي آب و باغچه هايي كه به عنوان جان پناه طولي در فضاي باز قابل استفاده هستند تا حد امكان سرپوشيده باشند .اين گونه سرپوش ها بايد داراي ويژگيهاي زير باشند : داراي فرم محدب باشند. در برابر ريزش آوار مقاومت كافي داشته باشند. سبك و به ر احتي قابل باز و بسته شدن باشند. طراحي معماري طراحي حجم ساختمان نماهاي جانبي و جداره خارجي ساختمان روابط فضاهاي امن و ناامن مسيرهاي حركت داخلي بازشوهاي خارجي و پنجره ها طراحي قاب و مهاربندي پنجره طراحي ديوار باربر قائم تيغه بندي و عناصر غيرسازه اي آسانسور طراحي حجم ساختمان : انتخاب فرم و حجم مناسب براس ساختمان بر ميزان خسارات کلي آن تأثير به سزايي دارد. زاويههاي بادگير و عناصر پيراموني ساختمان ‌ ميتوا?ند موج شوک را به دام انداخته و ‌ زاويههاي باز اثر انفجار را تشديد نمايد‌ . زاويههاي بادگير يا يا تدريجي نسبت به ‌ تند تأثير کمتري دارند .هنگام استفاده از سطوح منحني ،فرم‌هاي محدب مقعر برتري دارند .شدت فشار منعکس شده بر سطح ساختمان محدب و مدور نيز کمتر از ساختمان مسطح است. پيلوتهاي از دو طرف باز به تخليه سريع نيروهاي انفجاري از زير ساختمان کمک نم?وده و آثار تخريبي ‌ مينمايند. نيروهاي انفجاري بر حجم توده و در فضاي باز را به ميزان زيادي مهار ‌ توصيه مي شود از فرم مورب يا پلكاني و تغييرات ارتفاع در حجم ساختمان ( با حفظ تقارن نسبي ) به منظور كنترل خطر ريزش آوار به فضاي باز استفاد شود.  عناصر الحاقي سست بايد از نماي ساختم?ان ها حذف شوند. نماهاي جانبي و جداره خارجي ساختمان : ‏ ‏ ‏ ‏ بكارگيري عناصر سست و شكننده وسيع و نيز پنجره ها در محيط بيروني و در سطح نماي ساختمان، بام و تجهيزات و مبلمان نصب شده در فضاي باز مجموعه در ساختمان هاي با درجه اهميت 1مم?نوع مي باشد و در ساير ساختمان ها بايد به حداقل ممكن كاهش يابند. در ساختمان هاي با درجه اهميت 1و 2حتي االمكان از نماي تمام شيشه استفاده نشود. استفاده از بام همرنگ با محيط توصيه مي شود. اتصال ديوارهاي خارجي به سازه بايد كام ٌ ال  ‏ كاهش آسيب پذيري ساختمان در برابر تهديدات با استفاده از اصول استتار و طراحي در پناه زمين كه به كاهش تبادل حرارتي ساختمان و نم?اي قابل ديد آن مي انجامد ،توصيه مي شود. استفاده از بام همرنگ با محيط و استفاده از اصول استتار. روابط فضاهاي امن و ناامن ساختمان : ‏ در مورد طرح كلي برنامه فضايي -عملكردي الزم است كه فضاهاي ناامن از فضاهاي امن ساختم?ان مجزا شوند .در حالت ايده آل ،فضاهاي ناامن در خارج ا?ز ساختمان اصلي يا در طول لبه هاي ساختمان قرار مي گيرند. مسيرهاي حركت داخلي : ‏ در ساختمان هاي با درجه اهميت 1بايد ديوارهاي هال ورودي و نيز درهاي متوالي داخلي و خارج?ي بايد به صورت غير متقابل اجرا شوند. درهاي زيگزاگي در فضاهاي ورودي  در ساختمان هاي با درجه اهميت 1از طراحي فضاهاي داراي طرح خطي مانند راهروهاي طوالني و مستقيم به دليل تشديد موج انفجار و ايجاد مكش در محيط و پرتاب افراد و اشياء ،پرهيز كرد.  ‏ در طراحي فضاهاي امن ايجاد انحراف و مانع در فضاهاي ورودي الزاميست. در راهرو هاي داخلي ،درهاي پشت سر هم به صورت زيگزاگي قرار گيرند تا اثرات انفجار در ساخ?تمان را محدود کنند نمونه هايي از ايجاد انحراف و مانع در فضا هاي ورودي  به منظور تسهيل خروج نيروها و گازهاي انفجاري از فضاهاي داخلي به خارج از ساختمان بايد راه حل هايي در نظر گرفته شود. ‏ پلكان هاي الزم جهت خروج اضطراري بايد تا حد ممكن از فضاهاي ناامن دور باشند و نبايد به فضاهاي ناامن منتهي شوند. بازشوهاي خارجي و پنجره ها: ‏ ‏ ‏ با توجه به خ?طر شكست و پرتاب قطعات سطوح شيشه اي به اطراف ،بايد بين نماهاي شيشه اي و فضاي بيروني يك فضاي حايل ايجاد گردد .اين فضاي حايل ممكن است به صورت انواع بالكن باشد. استفاده از شيشه هاي مقاوم در نماي ساختمان ها سطوح شيشه اي نماي ساختمان ها با استفاده از مواد پركننده نرم به دور قطعات شيشه و با ضخامت كافي ،پر و تثبيت شوند.  ‏ ‏ اسكلت قاب بندي بازشوها بايد با استفاده از فنون جداسازي لرزه اي از اسكلت اصلي ساختمان مجزا شود. ابعاد سطوح شيشه تا ح?د امكان و با استفاده از يك قاب بندي داخلي مستقل كاهش يابد. ابعاد قاب بندي داخلي شيشه ها 15×15سانتيمتر پيشنهاد مي شود. طراحي قاب و مهاربندي پنجره : در ساختمان هاي با درجه اهميت 1و : 2 ‏ قطعات بزرگ و يكپارچه شيشه بايد توسط قابهاي پنجره ،به اجزاي كوچكتر تقسيم شود. ‏ براي نگه داشتن شيشه در قاب ،بايد درزگيري به ضخامت 6ميليمتر ( براي مثال سيليكون ) دراطراف محيط داخلي پنجره تعبيه شود. ‏ چفت پنجره ( عمق پنجره كه توسط قاب گرفته مي شود ) الزم است حداقل 12ميليمتر باشد. ‏ طرا?حي قاب و مهاربندي با اعمال مقاومت شكست پنجره به قاب و بست ها صورت مي گيرد. طراحي ديوار باربر قائم : ‏ الزم است مقاومت حداكثري هر سيستم ديواري حداقل با مقاومت پنجره برابر باشد .در صورتيكه ديوارها نتوانند بارهاي منتقل شده از وادارها را بپذيرند ،الزم است وادارها به دا?ل هاي سازه يا تيرهاي محيطي مهار شوند. ‏ به طور كلي مهاربندي به ستونها مجاز نمي باشد. ‏ نصب وادارها (ستونك) براي ديوارهايي از اين نوع الزامي است. بازشوهاي ديگر : ‏ درها بايد به سمت خارج باز شوند به طوري كه چارچوب درها به هنگام انفجار ،فشار مثبت انفجار را تحمل نمايند. ‏ جهت افزايش مقاومت بايد چارچوب درها با بتن پر شود. ‏ در مورد لوورها كه براي تجهيزا?ت حساس هوا فراهم مي كنند ،توصيه هاي زير آمده است: ‏ در جلوي لوور يك موج گير ايجاد شود تا از برخورد مستقيم موج انفجار به لوور جلوگيري شود. ‏ شبكه اي از ميله هاي فوالدي ايجاد گردد و به نحو مناسبي به سازه عقب لوور مهار شود تا جلوي هرگونه آوار ناشي از لوور يا ذرات پراكنده ديگر را بگيرد. تيغه بندي و عناصر غيرسازه اي : ‏ در تيغه هاي داخلي از نازك ترين ضخامت تيغه ها كه تحت بارهاي معمولي جوابگو باشد ،استفاده شود . ‏ طراح?ي تكيه گاه و سازه تكيه گاهي تيغه ها بايد حداقل برابر مقاومت ج?انبي نهايي پانل صورت گيرد. ‏ در ساختمان هاي با درجه اهميت 1و 2طرحي اتصاالت تيغه بندي بايد به گونه اي انجام گيرد كه تا حد ممكن مسير انتقال بار به سازه اصلي مستقيم و از طريق تماس فشاري باشد. ‏ از اتصال تيغه ها به ستون ها و ديگر اعضاي اصلي باربر قائم بايد پرهيز گردد. آسانسور : ‏ چاه آسانسور بايد از پلكان مجزا شود تا در صورت نفوذ موج انفجار به آسانسور ،پلكان محفوظ باشد. ‏ در ساختمان هاي بلند مرتبه بايد آسانسور در يك محور به چندآسانسور با محورهاي متفاوت تبديل شود تا چاه آسانسور شكسته شده و مانند دودكش عمل نكند .اين بند براي ساختمان هاي با درجه اهميت 1و 2الزامي است. ‏ كالهك بام اتاق تاسيسات آسانسور ( در باالي چاه آسانسور ) در ساختمان هاي با درجه اهميت 1و 2 بايد مقاومت كافي را دارا باشد . مالحظات طراحي فضاهاي امن تعريف فضاي امن مكان يابي فضاي امن شكل پالن مالحظات روان شناختي مصالح و اعضاي داخلي الزامات طراحي فضاي امن تعريف فضاي امن : ‏ فضاي امن به فضايي اطالق مي گردد كه در مقابل اثرات مختلف سالح ها نسبت به ساختمان معمولي يا فضاي باز از ا?منيت و مقاومت بيشتري برخوردار باشد .فضاي ا?من تمام يا بخشي از فضاهاي يک ساختمان با عملکرد هاي مختلف در زمان صلح است که با تمهيداتي ،ايمني و حفاظت جاني ا?فراد را در مقابل تهديدات تأمين مي کند. قابليت هاي فضاي امن : ‏ ‏ ‏ ‏ جلوگيري از فروريزي عناصر سازه اي جلوگيري از انتقال موج و آسيب هاي ناشي از آن كاهش ميزان تركش هاي ثانويه جلوگيري از انتشار دود و غبار نمونه اي از يک فضاي امن ضوابط مكان يابي فضاي امن : ‏ ‏ ‏ ‏ هر فضاي امن بايد حتي االمكان از برخورد مستقيم و يا موج انفجار فاصله داشته باشد .لذا بهتر است که در بين ساير فضاها و در مرکز ثقل واحد که تا جداره خارجي داراي چند اليه باشد ،قرار گيرد. بكارگيري پوسته محافظ در برابر انفجار در اطراف فضاي امن. دسترسي در كمترين زمان ممكن باشد. دسترسي به راه خروج به راحتي و در امنيت باشد. شكل پالن : ‏ ‏ فضاهاي امن به گونه اي طراحي شود که از انتشار موج انفجار جلوگيري کند (اجتناب از طراح?ي فضاهاي داالن شكل و مانند آن ). هر چه دهانه هاي فضاها كوچكتر باشد ،مقاومت آنها در مقابل نيروها بيشتر خواهد بود. مالحظات روان شناختي : ‏ فضاي امن بايد به گونهاي طراحي شود كه به لحاظ تامين امنيت رواني ،تشخيص آن بدون استفاده از عاليم خاص در مواقع خطر آسان باشد .بطور مثال طراحي فضاي كنج با سقف كوتاه ( به واسطه سازه نه سقف كاذب ) فضاي امن مي باشد . مصالح و اعضاي داخلي فضاهاي امن : ‏ ‏ استفاده از مصالح با ضريب اطمينان مناسب از نظر ايمني و كاهش ميزان تركش هاي ثانويه اجتناب از طراحي عناصر و تاسيسات آسيب زا مانندشيشه الزامات طراحي فضاي امن : ‏ ظرفيت فضاي امن بر اساس كاربري ساختمان مطابق جدول زير محاسبه مي شود. كاربري ساختمان فضاي امن بيمارستان ها و مركز درماني به تعداد كل تخت هاي موجود مسكوني (پناهگاه خصوصي) در هر واحد مسكوني به تعداد افراد هتل ها و مسافرخانه ها به تعداد كل تخت هاي موجود مركز اداري و تجاري كل تعداد كاركنان فروشگاه هاي بزرگ يك هشتم سطح كل زيربناي فروشگاه مسجد ،حسينيه و مانند آن - اماكن عمومي (مانند سينما و رستوران) - انبار و نمايشگاه يك صدم سطح كل زيربنا مالحظات طراحي پناهگاه تعيين مکان پناهگاه هاي خصوصي فضاي داخلي پناهگاه عايق کاري استتار توصيه ها تعيين مكان پناهگاه هاي خصوصي : ‏ ‏ ‏ ‏ در نزديك ترين فاصله ممكن به بخش هاي مختلف ساختمان قرار داشته باشد. موقيت پناهگاه بايد بالواسطه و با اتصال مستقيم به ساختمان طراحي و انتخاب گردد بگونه اي كه استفاده كنندگان ،پناهگاه را جزيي از فضاي ساختمان ح?س كنند . مسير دسترسي به پناهگاه ضمن دارا بودن كوتاه ترين فاصله ممكن (با توجه به شرايط ) بايد مسيري امن بوده و همچنين نبايد بين ساختمان و مسير ورودي پناهگاه فاصله اي وجود داشته باشد . حتي االمكان پناهگاه در زير زمين و به شكل مدفون باشد.  ‏ ‏ ‏ در صورت وجود آب هاي تحت االرضي و عدم امكان دفن سازه ،احداث به صورت نيمه مدفون و يا سطحي صورت خواهد گرفت . همواره در تحتاني ترين طبقه و مستقيما بر روي خاك ساخته مي شود ( .طبقه و يا فضاي خالي زير آن مجاز نمي باشد ) زير قسمت هاي محكم ساختمان قرار گيرد. دور از بخش هاي ساختماني كه درجه اشتعال بااليي دارند ،باشد. فضاي داخلي پناهگاه : ‏ فضاي داخ?ل پناهگاه توسط ديوارهاي مقاوم به مساحت هاي حداقل 25نفر و حداكثر 50نفر تقسيم مي شود. ‏ ديوارهاي جداكننده از نوع بتن مسلح با حداقل ضخامت 30سانتيمتر و در صورت عدم دسترسي به مصالح بتني ،از نوع آجر مسلح به ضخامت حداقل 35سانتيمتر مي توان اجرا نمود. ‏ ارتباط فضاها با يكديگر از طريق راهروي ارتباطي يا با ايجاد در ضروري بوده و در صورت نياز از فرارهاي مسدود ( ديوار ظريف جداکننده پناه گاه ها از يکديگر ) به يکديگر نيز مي توان استفاده نمود. ‏ ديوار هاي جدا کننده مي توا?نند به عنوان عضو بار بر در نظر گرفته شده و در محاسبات سازه وارد شوند.  به منظور امكان استفاده از پناهگاه به عنوان پناهگاه هسته اي ،شيميايي و ميكروبي الزم است كه بيرون در ورودي و فضاي اصلي پناهگاه اتاقكي به مساحت 5متر مربع به نام هوابند در نظر گرفته شود تا بتوان در آينده با نصب درهاي ضد انفجار و ضد گاز و سوپاپ هاي الزم آن را قابل استفاده نمود. ‏ پيش بيني اتاق تجهيزات هوادهي در پناهگاه عمومي با ح?داقل مساحت 20مترمربع الزامي است كه قبل از تجهيز ،به عنوان پناهگاه مورد استفاده قرار مي گيرد. ‏ با تعبيه ورودي يا خروجي پناهگاه از داخل ساختمان الزم است كه احتمال ريزش آوار بر روي اين مسيرها مدنظر قرا?ر گرفته و سقف و ديوار و كف آن ها براي بار آوار نيز محاسبه گردد .ضمناً محاسبه بار حاصل از آوار ساختمان براي سقف و ديوار پناهگاه الزامي است.  ورودي پناهگاه بايد از طريق يك راهروي عميق زيرزميني يا يك اتاقي كه داراي حداقل منفذ به خارج است قابل دسترسي باشد. ‏ ابتداي ورودي ها حداقل 20سانتيمتر باالتر از سطح طبيعي زمين قرار گيرد تا از ورود آب هاي سطحي جلوگيري شود. ‏ در برخ?ي از ورودي ها به منظور رفاه حال معلولين استفاده از سطح شيب دار اولويت دارد. ‏ حداقل عرض ورودي ها 150سانتيمتر بوده و توسط پله هايي به ارتفاع حداكثر 18و عرض حداقل 30سانتيمتر اجرا شود . ‏ ورودي ها سرپوشيده باشند.  طرح ورودي ها بايد به صورتي باشد كه حداقل دو خ?م 90درجه تا قبل از ورود به مدخل هوابند با فضاي اصلي پناهگاه وجود داشته باشد .در صورتي كه محل طرح اجازه وجود دو خ?م 90درجه را ندهد مي توان از يك خ?م 90درجه و تله ا?نفجاري براي كاهش فشار موج انفجار استفاده نمود. استفاده از تله انفجار در انتهاي تمامي ورودي ها توصيه مي گردد. ‏ در صورت استفاده از تله هاي انفجاري مي توان كانال هاي عمودي 80* 80سانتيمتر در سقف تله ا?نفجاري ايجاد كرد تا هم به عنوان خروج اضطراري از آن استفاده گردد و هم انعكاسي براي موج انفجار به وجود آورد. ‏ مدخل اصلي پناهگاه تحت هيچ شرايطي نبايد به فضاي اصلي و يا روبروي كريدور پناهگاه باز شود.  در انتهاي شيب يا پله هاي ورودي ،اجراي كف شورها و پوشاندن روي آنها با شبكه هاي آهني محكم به منظور هدايت آب باران و يا سيالب هاي وارد شده به ورودي ها ضروري است .پيش بيني كف شورها بايد با توجه به آب و هواي منطقه و احتمال ورود آب هاي سطحي بوده و ظرفيت عبور براي هدايت آب هاي وارده را داشته باشند. ‏ به ازاي هر 25تا 50نفر تعبيه يك خروجي اضطراري الزم است. ‏ در صورت وجود خروجي هاي اضطراري متعدد ،بايد آنها را در جهات مختلف ساختمان و ح?تي االمكان دور از يكديگر قرار داد. ‏ خروج?ي هاي اضطراري مي توانند به منظور تهويه نيز بكار رفته و هواي مورد نياز براي پناهگاه را تامين نمايند . نحوه تقسيم بندي فضاهاي داخلي پناهگاه : -1يك پناهگاه را مي توان حداکثر براي 50نفر طراحي و احداث نمود و در صورت نياز به ظرفيت بيشتر مي توان دو يا چند پناهگاه را بصورت مجزا ،مجاور يا رويهم احداث نمود. -2قسمت نشيمن پناهگاه براي كمتر از 8نفر بايد حداقل داراي 6مترمربع زيربنا و 14متر مکعب فضا باشد ،برا?ي هر نفر اضافي تا 25نفر 5/0متر مربع زير بنا و 15/1مترمكعب فضا و براي بيش از 26 نفر 6/0 ،مترمربع زيربنا و 4/1مترمكعب فضا منظور گردد .براي تاسيسات بهداشتي و تهويه بايد زيربناي ا?ضافي نيز در نظر گرفته شود.  -3براي تاسيسات تهويه 3/1مترمربع در پناهگاه 25نفري و بيش از آن 7/1 ،مترمكعب فضا الزم مي باشد. - 4هر پناهگاه بهتر است حداقل يك توالت داشته باشد .براي پناهگاه هاي تا ظرفيت 25نفر يك توالت و از 25نفر بيشتر دو توالت پيشنهاد مي شود. عايق كاري : ‏ ‏ ‏ كليه سطوح خارجي پناهگاه ها كه در تماس با خاك مي باشند بايد عايق كاري كامل شوند .عايق اگر از نوع قيرگوني باشد بايد در دو اليه گوني و سه اليه قير انجام گيرد . استفاده از ديگر عايق هاي استاندارد با ضخامت و دوام كافي مجاز بوده و مي توان به صورت پاشيدن نيز انجام داد .استفاده از گوني در هر حالت توصيه مي گردد . حفاظت عايق در هنگام خاكريزي و پوشش پناهگاه ضرورت دارد .  ‏ ‏ ‏ پناهگاه تحت هيچ شرايطي پايين تر از آب هاي زير زميني ساخته نمي شود .سطح زيرين فونداسيون بايد باالتر از حداكثر سطح آب زير زميني با توجه به فصول مختلف سال باشد . زهكشي اطراف پناهگاه بايد به نحو مناسبي انجام گرفته و خسارتي به عايق كاري وارد نشود . عايق كاري كليه درزها و اتصاالت بايد به صورت كامل انجام گيرد . آب بندي نقاط ورود و خروج لوله هاي آب و فاضالب بطور كامل ضروري است . استتار : ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ استتار پناهگاه هاي عمومي درجه 1و 2الزامي است . خ?اك استتاري حدود 2متر ضخامت خواهد داشت . در استتار پناهگاه ها استفاده از خاك تركم پذير و كشسان بر خاك هاي با دانه بندي يكنواخت ارج?حيت دارد . استفاده از ماسه بادي در صورت امكان دسترسي به انواع ديگر خاك ها مجاز نمي باشد . استفاده از شن شكسته با دانه بندي درشت پيشنهاد مي شود . همگون نمودن خاكريز روي پناهگاه با محيط اطراف و يا بكارگيري ديگر تمهيدات مناسب استتاري پيشنهاد مي شود . توصيه ها : ‏ ‏ ‏ ‏ پناهگاه بايد در نزديكترين محل زندگي افراد باشد . طرح و احداث پناهگاه بايد هماهنگ با امكانات مادي و مصالح ساختماني كشور باشد . در كليه مراكز حياتي و حساس ،وزا?رتخانه ها ،دانشگاه ها ،مدارس و ...به منظور حفظ جان افراد ، پناهگاه چند منظوره احداث شود . تشويق عموم مردم و مشاركت آن ها در لحاظ نمودن پناهگاه به صورت چند منظوره و در قسمت هاي زيرين ساختمان كه به صورت مجتمع هاي مسكوني ،اداري ،تجاري و فرهنگي احداث مي شوند . الزامات طراحي فضاي امن و پناهگاه : پس از تعيين سطح عملكرد ساختمان ،نو?ع و ميزان فضاي امن و پناهگاه مورد نياز از جدول زير تعيين مي گردد . کليه مسير هاي فرار ساختمان در تمام سطوح عملکرد بايد با مالحظات طراحي فضاهاي امن ،طراحي شوند و اين فضاها جزء مساحت فضاي امن مورد نياز براي هر ساختمان قرار نمي گيرد. سطح عملكرد ساختمان حداقل درصد سطحي از مساحت ساختمان براي فضاي امن نوع پناهگاه مورد نياز ‏I 30% پناهگاه عمومي درجه 1 ‏II 25% پناهگاه عمومي درجه 2 ‏III 20% پناهگاه خصوصي ‏IV 10% پناهگاه خصوصي (توصيه مي شود) • سوراخ هاي ايجاد شده در ديوارها بايد به صورتي باشند كه هنگام فشار بتوان در كوتاهترين زمان ممكن آنها را مسدود نم?ود. • ابزار الزم براي نصب و تعبيه ا?ين دريچه ها و همچنين دستورالعمل نحوه نصب آنها بايد در پناهگاه (جنب سوراخ ها ) نصب گردد. • تاسيسات و تجهيزات داخل پناهگاه كه ثابت و غير قابل تفكيك هستند ،بايد در جاي خود محكم شوند.