مهارت های مساله یابی و حل خلاق مسائل سازمانی

مهارت های مساله یابی و حل خلاق مسائل سازمانی

اسلاید 1: مهارتهای مساله یابی و حل خلاق مسائل سازمانیمدرس:افشین ماهوشی

اسلاید 2: بخش اول 1-کلیاتعصر خلاقيت و نوآوري The age of Innovationعصر فرايندهاي پرشتاب خلق و پردازش خلاق اطلاعات دوران رشد و توسعه فزاينده ابداعات و اختراعات عصر پيش گامي دانایی محوری و دانش خلاقيت شناسي

اسلاید 3: دراكر: چالشهای قرن 21 آئین های نوین مدیریترقابت رو به افزايش كمبود منابع، از آب گرفته تا كاركنان ماهر راهبرد باورهای تازه رهبری دگرگونی قلمرو اطلاعات بهره وری کارکنان

اسلاید 4: ضرورت خلاقيت: مردم دنيا (چيزها) را آن طور که هست نمی بينند بلکه آن طور می بينند که عادت دارندخلاقيت: دنياي امروز به قدري پيچيده ، پويا و نامطمئن است که ما مجبوريم براي رشد ، پيشرفت و حتّي بقا هر لحظه مشکل جديدي را حل کنيم.

اسلاید 5: ايده و خلاقيتخلاقيت: برون داد ايده از مغز به روي واقعيتها و جهت دهي مناسب براي شناخت مسائل و مشکلاتايده : بارش نظرات که بدون شناخت مسايل بوجود ميايندپالايش ايده :خلاقيت : تقابل ايده با واقعيتهاوشناخت روشنترفرصتها: خلاقيتهايي که با منشاء ايده ها توانسته است راه حل منطقي را بوجود آورد

اسلاید 6: خلاقيت (Creativity)نوآوري(Innovation )- فرايند توليد ايده هاي نو - فرايند کشف مفاهيم جديد - يافتن راه هاي جديد براي حل مسائل …… فرايند عملياتي کردن ايده هاي نو تحقق بخشيدن به مفاهيم جديد اجراي راه حل هاي جديد عملياتي شدن خلاقيت تعاريف خلاقيت و نوآوري

اسلاید 7: «چهارP »خلاقيت و نوآوري1- محصول product2- امكانات possibilities 3- فرآيند processes 4- خلاقيت فردي و گروهي personal and group creativity

اسلاید 8: چگونگي رابطه چهارP با يكديگر

اسلاید 9: 2-تکنیکهاانواع تکنيک هاي خلاقيت و نوآوري تکنيک هاي خلاقيت فردي تکنيک هاي خلاقيت گروهي تکنيک هاي خلاقيت فردي گروهي

اسلاید 10: 1. تکنيک هاي خلاقيت فردي تکنيک تعميق (Meditatin)تکنيک توهم خلاق (Creative Illusion)تکنيک حل مسئله نا خود آگاهو.............................................

اسلاید 11: 2. تکنيک هاي خلاقيت گروهي تکنيک دلفي (Delphi Technique)تکنيک بارش فکري (Brainstorming )تکنيک ايفاي نقش شش کلاه تفکرTRIZ و................................................

اسلاید 12: 3. تکنيک هاي خلاقيت فردي - گروهي تکنيک اسکمپر (SCAMPER)تکنيک تجزيه و تحليل ماتريسي تکنيک چرا ؟........

اسلاید 13: فرآيند حل خلاق مسئلهفرایند 8 مرحله ای حل مسئله تحليل محيطيتشخيص مسألهشناخت مسألهفرضيه سازيارايه راه كارهاي مختلفارزيابي و انتخاباچراكنترل

اسلاید 14: تحليل محيطاگر پيوسته در جست و جوي مسائل نباشيد پس چگونه خواهيد دانست كه آيا اين مسائل وجود دارد يا نه؟شركت نفت Royal Dutch/shell ميليون ها دلار سالانه صرف پيگيري مسائل مربوط به رقابت و اقتصاد و كسب اطلاعات درباره مشتريان خود مي كند و اين هزينه صرفاً براي يك نوع سيستم اطلاعاتي، يعني سيستم اطلاعات راهبردي صورت مي گيرد.

اسلاید 15: تشخيص مسئلهپيش از آنكه بتوانيد مسئله اي را حل كنيد يا از فرصتي استفاده كنيد بايد از وجود آن مسئله يا فرصت با خبر شويد.براي مثال هنگامي كه ميكيوكيتا نو(تویوتا) در اوايل دهه 1990 اقدام به تجزيه و تحليل اطلاعات مربوط به هزينه توليد در شركت نمود در نهايت، احساس كرد يك جاي كار خراب است. مشكل اين بود كه پس انداز لازمي را كه مي بايست از بابت اتوماسيون و روباتي كردن كارخانه كه به تازگي آن را تكميل كرده است به دست آورد، به دست نمي آورد.

اسلاید 16: شناخت مسئلهتفكر استدلالي و شهودي هر دو در اين مرحله صورت مي گيرد.شناسايي يك فرآيند عقلايي و استدلالي حل مسائل واقعی سازمان .

اسلاید 17: سئوالات اصلي مطرح شده در شناخت مسئله1- چه اتفاقي افتاد، يا خواهد افتاد؟2- روي چه كسي تأثير گذاشت يا خواهد گذاشت؟3- چه زماني اتفاق افتاد يا خواهد افتاد؟4- چگونه اتفاق افتاد با خواهد افتاد؟5- چرا اتفاق افتاد يا خواهد افتاد؟6- چه بايد بكنيم تا موفق باشيم؟

اسلاید 18: فرضيه سازيفرضيه سازي درباره وضعيت عوامل آينده در شرايط حل مسئله، امري ضروري است. براي مثال: وضعيت اقتصاد به هنگامي كه محصولات جديد راه اندازي شود چگونه خواهد بود؟ يا واكنش مديرتان نسبت به پيشنهادتان چه خواهد بود؟

اسلاید 19: خلق راه كارهاي گوناگونخلق راه كارهاي مختلف مستلزم فهرست بندي راه كارهاي شناخته شده و ايجاد راه كارهاي اضافي مي باشد.خلق راه كارهاي مختلف تا حدودي يك امر عقلايي و استدلالي و تا حدودي شهودي و غير استدلالي است. هنگامي كه مهندسان شركت اپل كامپيوتر«نيوتن» را كه يك كامپيوتر دستيار ديجيتالي شخصي بود طراحي كردند صدها قابليت جايگزين را براي اين ماشين ايجاد كردند. در پايانة چندين قابليت اصلي از بين بقيه انتخاب شد.

اسلاید 20: انتخاب از بين راه كارهاي مختلفهنگامي كه مهندسان هوندا براي اولين بار موتوري را طراحي كردند كه 55 مايل در هر گالن مصرف داشت، راه كارهاي مختلفي براي انتخاب در اختيار داشتند. تأثير فن آوري جديد بر هزينه توليد، سازگاري با سيستم هاي انتقال نيرو و غيره براي تصميم گيري آنان در انتخاب فن آوري، اهميت پسياري داشت.هر يك از فن آوري هاي ممكن مي بايست به لحاظ تأثير آنها بر اين عوامل، مورد ارزيابي قرار مي گرفت.

اسلاید 21: اجراپس از آنكه ديدگاه روشني نسبت به كاري كه مي خواهيد انجام بدهيد پيدا كرده و برنامه اي براي انجام آن داشتيد آنگاه مي توانيد عملاً دست به كار شويد. اجرا مستلزم توچه دايم است. اين امر يعني دقيق شدن در جزئيات و پيش بيني موانع و غلبه بر آنها .

اسلاید 22: بيل گيتس Bill Gates ثروتمند ترين مرد دنيا مالك چيزهاي ملموس نيست. نه زمين دارد، نه طلا، نه نفت، نه كارخانه، نه فعاليت صنعتي ديگر و نه ارتش و نه سپاهي. اين نخستين بار در تاريخ بشر است كه ثروتمند ترين مرد دنيا فقط دانش دارد و بس.

اسلاید 23: جان ديوئي معتقد است:اولين مرحله تحقيق، احساس وجود يک مشکل  است.فيلسوف معاصر امريكايي

اسلاید 24: تحقیقات نشان می دهد که خلاقیت را می توان آموزش داد و شرکت ها به این موضوع پی برده اند.هفته نامه بیزینس ویک فصل سومتكنيكهاي خلاق براي تحليل محيط،

اسلاید 25: 1/1 مقایسه نسبت به دیگرانشرکت ها برای شناسایی مسائل بالقوه به الگوبرداری به صورتی که توسط شرکت زیراکس خلق شده, همراه بانسخه جنرال الکتریک معروف به رویه های برتر روی آورده انداز نتایج این مقایسه ها برای ایجاد تغییر و به عنوان اهداف بهبود استفاده می شود.پیتر جانسون یک ابر رقیب خیالی خلق کرد و مورد مقایسه قرار داد. شرکت های دیگر ابر رقیب مرکب را خلق می کنند و رویه های برتر را در زمینه های مختلف دریافت و آنها را ترکیب می کنند.

اسلاید 26: 2/2 به کارگیری پیشگویان ومشاورانآینده نگران و پیشگویان ودیگر مشاوران وجود دارند که می توانند راهنمای شما باشند. اغلب چشم انداز و افق تازه ای را برای شما باز می کنند.برای مثال ممکن است جنگل را برای درختانش ببینند کاری که فردی که نزدیک به این شرایط است ممکن است قادر به انجام آن نباشد.

اسلاید 27: 3/3 کنترل علایم ضعیفیک تکنیک برنامه ریزی راهبردی استاندارد نشان دادن توچه دقیق به علایم و سیگنال های ضعیف در بازار است پیشگویی کننده ها, خدمات جداسازی وشبکه ها می توانند اطلاعات مورد نیاز را در اختیار شما بگذارند. حضور در سمینارها می تواندنقش مشابهی را ایفا کند.دو تن از سازندگان مستغلات تصمیم گرفتند دارایی های مستغلاتی قابل توچه خود را به دلیل مشاهده نشانه های ضعیف قبل از رکود بین سال های 92-90 به فروش برسانند از مبالغ حاصل ازفروش برای خرید اموال ورشکسته و از ارزش افتاده در بازار استفاده کردند.

اسلاید 28: 4/4 جست و جوی فرصتجست وجوی فعالانه برا فرصت ها می تواند:1- کشف موقعیت های جدید 2- کاربردهای جدید دانش امروزی منجر شود.

اسلاید 29: تکنیک های تشخیص مسئلهبسیاری از افراد هنگامی که در رسیدن به هدفی ناکام مانده اند متوجه می شوند که مسئله ای وجود دارد. افراد غالباً عملکرد کنونی را با اهداف قبلی تجارب گذشته یا عملکرد سال قبل مقایسه می کنند تا از وجود مسئله ای آگاه شوند. تکنیک های تشخیص مسئله

اسلاید 30: درcontinental bank تشخيص مسئله به راه حل هاي جديد مي انجامدهنگامي كه توماس تئوبالد‘ رئيس بانك كانتينتال، اين بانك را به خاطر راهبرى بازركانى تاسيس كرد متوچه شد كه موفقيتش به در اختيار داشتن ماموران زبردستي كه بتوانند قراردادى را منعقد كنندبستگى دارد. شش مهارت بعد از نشست با روانشناسان انتخاب شد كه براى داوطلبان ضرورت حياتى داشت.

اسلاید 31: شش مهارت ضرورى براى داوطلبان1) مهارت هاى تحليلى2) اعتماد به نفس3) مهارت هاى حل خلاق مسئله 4) قدرت رسيدگى به ابهام5) مهارت هاى قوى بين اشخاص6) توانايى كنش گرايى در معاملات

اسلاید 32: 5/1وضعيت آرمانىيك وضعيت آرمانى را خلق و وضعيت موجود را با آن مقايسه كنيد.چه اختلاف هايى وجود دارد؟ چرا اين اختلاف ها وجود دارد؟چه مسائل يا فرصت هايى را اين اختلاف ها را همراه مى آورد؟

اسلاید 33: 6/2 چك ليست هاَ استفاده ازچك ليست به هنكام بررسى وضعيت مى تواند پسيار سودمند واقع شود.براى مثال تونى هاش و ليندا فوست در كتابشان به نام(That s a Great Idea ) (=فكر جالبى است) چك ليست هاى متعددي را براى بهبود تحليل وضعيت طراحى كردند.

اسلاید 34: َ7/3 توفان فكرى معكوستوفان فكرى معكوس گونه اى از اين رويكرد است كه در آنجا شرح داده شد. توفان فكرى معمولى با يك مسئله شروع مى شود و به دنبال يك راه حل مى كردد،اما توفان فكري معكوس با يك راه حل شروع مى شود و به جست و جوى مسائل بالقوه مى بردازد.مانند فقدان انگيزه در نيروى كار، به عبارت ديگر شرايط ظاهراَ رضايت بخشى را در نظر مى گيريد و سپس به دنبال اين مى گرديد كه ببينيد كجاى اين شرايط داراى نقص يا خطا است.

اسلاید 35: هرگاه با شرايط نامساعدى روبرو شده ايد اقدام به سرودن اشعار فكاهى و طنز آميز درباره آ ن شرايط بنماييد. براى مثال يكى از كاركنان با استفاده از اهنك The Music Man يك ترانه موضوعى تنظيم كرد تا مديران سازمانش را با شوخى و طنز از مشكلات آگاه سازد.وى اين ترانه را با اين سطور بازنويسى كرد:مشكل ما در همين جا يعنى در ريورسيتى دچار مشكل هستيم.اين مشكل ما با «م» شروع و با «ت» پايان مى پذيرد و همان مديريت است.بله آقا مشكل درست در همين جا در ريورسيتى.وى مخفيانه نسخه هايى از ترانه اش را بين همكارانش و مديريت عالي توزيع كرد. مسولان سازمان موضوع را پيگيرى كردند و منجر به اين شد كه دو تن از مديران نالايق تعويض كردند. 8/4 فكاهى و طنز

اسلاید 36: 9/5 گردآورى وفهرست بندى شكاياتيك روش موثر براى آشكارسازى مسائل اين است كه از كاركنان، مشتريان يا ديگر عناصر بخواهيم كه طى جريان توفان فكرى فهرستى از شكايات را به صورت انفرادي يا گروهى تهيه كنند.

اسلاید 37: 10/6 پاسخ به نداى ديگرانكاهى افراد مسائل يا فرصت ها يى را نزد شما بيان مى كنند كه شايسته است مورد توچه دقيق قرار گيرند، حتي اگر اين مسائل و فرصت ها دور از ذهن و باورنكردنى باشند.

اسلاید 38: 11/7 ايفاى نقش لازمه ايفاي نقش اين است كه شما وانمود كنيد كس ديگري هستيد.

اسلاید 39: 12/8 برنامه بيشنهادهااز ديدگاه سازمان، برنامه بيشنهادها فرصت هاى بيشمارى را براى آكاه شدن از وجود مسائل و به دست آوردن راه حل ها فراهم مى سازد.

اسلاید 40: 13/9 تمرين وديگر رويكردهاى گروهىجنرال الكتريك فرآيندى موسوم به تمرين كروهى را طراحى كرد.يك عقب نشينى سه روزه كه طى آن مديران و زيردستانشان دورهم جمع مى شوند تا مسائلى را كه واحد كارى مربوط تجزيه كرده است حل و فصل كرده نمايند.

اسلاید 41: پایان بخش اول تمرین:نگارش مشکلات و مسائل فرارو در قسمتهای کاری تکمیل فرمهای A

اسلاید 42: 14/1 در ميان گذاشتن با ديگران در ميان گذاشتن يك مسئله با كسى ديگر استفاده از اين نظريه است كه دو فكر بهتر از يك فكر است.* شناخت مسئله* شناخت مسئله

اسلاید 43: تكنيك 6 كلاه فكري: شش جنبه يا سبك فكري را تعريف كرده و براي هر يك كلاه رنگي خاصي را به عنوان سمبل تعيين مي كند.

اسلاید 44: كلاه سفيد: با موضوعات و شكل هاي واقعي سروكار دارد . بدون هيچگونه قضاوتي فقط واقعيت ها مورد جستجو قرار مي گيرد.

اسلاید 45: كلاه سرخ: براي بيان و جستجوي جنبه هاي هيجاني ،‌ احساسي و غيراستدلالي و براي اظهار نظرات با اين كلاه دليلي خواسته نمي شود.

اسلاید 46: كلاه سياه: براي بيان و جستجوي جنبه هاي منفي، بدبينانه اما واقعي (مشابه گروههاي مخالف خوان).

اسلاید 47: كلاه زرد: براي بيان و جستجوي جنبه هاي مثبت ، ‌خوش بينانه،امّا و اقعي.

اسلاید 48: كلاه سبز: براي بيان و جستجوي جنبه هاي جديد، خلاقانه و تازه

اسلاید 49: كلاه آبي: براي تنظيم و ساماندهي فرآيند برنامه ريزي براي تفكر و استفاده ازكلاههاي ديگر (كلاه نظارت)

اسلاید 50: تكنيك 6 كلاه فكري: 1-فرد در اثر تعويض كلاههاي فكري، نقشش را در گروه تغيير مي دهد و نهايتاً تنوع و كثرت اين تغييرها باعث رشد خلاقيت فرد مي شود. 2-هنگام بازي كردن نقش ها، فرد فكرش از ”من“ خود يا قالب هاي ذهني جدا شده و به سمت نقش هدايت مي شود.

اسلاید 51: تكنيك 6 كلاه فكري: 3-افراد به فكر خود مسلط مي شوند و تنها چيزهايي را كه مي خواهند، فرامي خوانند. 4-يكي از محدوديت هاي اصلي در فكر كردن، مقابله و مقاومت ”من“ انسان است كه باعث اشتباهاتي در تفكر مي گردد.

اسلاید 52: تكنيك هاى بيشمارى براى كسب اتفاق نظروجود دارد. از جمله اين تكنيك ها مى توان به رأى گيرى به شيوه اى دموكراتيك و آزادمنشانه و دور هم نشستن و بحث درباره مسئله تا زمان رسيدن به يك اتفاق نظر گروهى اشاره كرد. طوفان فکری مهمترین و متداولترین تکنیک است. بارش ايده ها نامي كه اسبورن انتخاب نمود و براساس تلاش وي در اصلاح و بهبود روش آزمايش و خطا بدست آمد . بارش ايده ها (طوفان مغزي) :

اسلاید 53: قوانين بارش افکار : 1- هيچ کس حق قضاوت، ارزيابي يا انتقاد ندارد. 2-هر چه ايده ها دورتر از ذهن، جسورانه تر، و عجيب تر باشد بهتر است. 3-هرچه تعداد ايده ها بيشتر ، بهتر 4-هرچه ترکيب ايده ها بيشتر ، بهتر

اسلاید 54: طوفان ذهني چيست ؟طوفان ذهني يك تكنيك ساده و موثر براي بروز عقايد مختلف يك گروه در يك بازه زماني كوتاه براي حل يك مشكل و مسئله است . اصول پايه طوفان ذهني ارزيابي محترمانهابراز عقيده آزادانهايجاد نمودن عقايد زيادبهبود عقايد يكديگر

اسلاید 55: محيطي براي بيرون ريختن استعدادها فراهم كنيدبدون عيبجوئي از يكديگر .عقايد ديگران را بپذيريد. درمقابل هيچ عقيده اي موضع گيري ننمائيد.ارزيابي محترمانهابراز عقيده آزادانهمانند يك ترمز عمل نكنيد تا شركت كنندگان تشويق شوند كه عقايد خود را براحتي ابراز نمايند . مهم نيست كه اين عقايد چقدر دور از دسترس و غير واقعي هستند .

اسلاید 56: عقايد زيادي را ايجاد كنيدتا حد ممكن عقايد زيادي ايجاد كنيد . يك غواص مرواريد در يافتن مرواريد موفقتر است اگر 200 صدف را پرورش دهد نسبت به اينكه 15 الي 20 صدف را پرورش دهد . عقايد يكديگر را بهبود دهيدعقيده هر عضو موثرتر خواهد بود اگر عقيده عضو ديگري را بهبود دهد.

اسلاید 57: اصول طوفان ذهنيزود قضاوت نكردن در رابطه با عقايد ديگران ، محيطي ايمن براي ابراز عقيده اعضاء ايجاد مي نمايد .يكسان نبودن دانش افراد باعث توسعه ديدگاهها مي شود. شركت آزاد افراد باعث موثرتر بودن عقايدشان مي شود .محدوديت زماني در محيطي كه ترس و رعبي بهنگام اظهار نظر وجود ندارد موجب بهره ورتر شدن عقايد مي شود .

اسلاید 58: قدمهاي طوفان ذهني انتخاب موضوع مورد بحث.بصورت چرخشي از هر عضو نظرخواهي شود .در هر نوبت از هر عضو فقط يك نظر گرفته شود ، بدون توجه به اينكه چند نظر دارد .اين نظرخواهي ادامه پيدا كند تا زمانيكه همه اعضاء بطور كامل نظرات خود را ارائه نمايند .عقايد در حضور اعضاء ثبت گردد .

اسلاید 59: چه زماني از طوفان ذهني استفاده شود ؟پيدا كردن يك راه حل براي يك مساله مشخصبراي تعريف شاخص هاي قابل اندازه گيري وقتيكه هدف حاصل نشده است. انتخاب يك موضوع / سرفصلپيدا كردن علل يك مساله مشخص

اسلاید 60: نقاط كليدي طوفان ذهني آشنا نمودن شركت كنندگان با تكنيك طوفان ذهني . يك جلسه بصورت دستگرمي بمنظور آشنا نمودن حضار برگزار شود .بدست آوردن تعهد مديريت براي تشويق توسعه و بكارگيري عقايد ارزشمند .استفاده از معيارهاي مناسب براي ارزيابي عقايد ارزشمند .نمايش همه عقايد ابراز شده .براي شركت كنندگان انتخاب نهائي و فعاليتهاي تعيين شده را بيان نمائيد.

اسلاید 61: منافع استفاده از طوفان ذهني هر شخصي بطور جداگانه ايده مي دهد و بنابراين يك گروه ايده هاي زيادي را ايجاد مي كند .عقايد افراد بهبود داده مي شود .حضور ديگران خلاقيت را افزايش مي دهد .يك ائتلاف بين عقايد و منبع با مشاركت افراد ايجاد مي شود.

اسلاید 62: Substitute Combine Adapt(adopt) Modify(magnify) Put to other uses Eliminate Rearrangementتکنیک اسکمپر SCAMPER

اسلاید 63: Substitute چه موادی را می توان به جای مواد قبلی به کار برد؟

اسلاید 64: Combine ترکيب چه ايده هائي را مي توان ترکيب کرد؟اگر مخلوط شود چطور است ؟ترکيب هدف ها چطور است؟چطور است واحدهاي سازمان را باهم ترکيب کنيم؟چطور است به طور دسته جمعي ... ؟Combine

اسلاید 65: Adapt(adopt)اقتباس يا انطباق جستجوي مشابهت هااين را شبيه چه چيزي مي توانيم بسازيم؟چه ايده هاي ديگري پيشنهاد مي کنيد؟اين به چه چيزي شبيه است؟

اسلاید 66: Modify(magnify)Modify - Magnify تغيير ، بزرگ سازي چه تغييري مي توانيم در اين موضوع بدهيم؟چطور است شکل ، رنگ ، سرعت و ... را تغيير دهيم؟چرا آن را چند برابر نکنيم؟

اسلاید 67: Put to other uses با محصولات خراب شده چه کنیم؟ با طرحهای تحقیقاتی که به نتیجه نرسیده اند چه کنیم؟

اسلاید 68: EliminateEliminate کوچک سازي و حذف ساده کردنآيا مي توان اين را سريعتر انجام داد؟چه مي شود اگر کوتاه تر يا سبک تر و نازک تر شود؟چه چيز را مي توان حذف کرد؟چه مي شود اگر کوچکتر شود؟

اسلاید 69: RearrangementRearrange تغيير ترتيب چه مي شود اگر اين تسلسل تغيير داده شود؟چه زمان ديگري براي ان کار بهتر است؟

اسلاید 70: 16/3 به تصوير كشيدن مسئلهيكى ازراه هايى كه مطمئن مى شويد مسئله واقعى را شناسايى كرده ايد كشيدن تصويرى از آن مسئله است. از اين فرآيند همچنين مى توان براى خلق براى خلق راه كارهاى مختلف استفاده كرد.

اسلاید 71: 17/4 كوله بار تجربهكوله بار تجربه توسط Idea Scope كمبريج، ماساجوست، طراحى شد.در اين روش حل كنندكان مسئله را در فضايى از تجربه قرار مى دهند تا بتوانند مسئله را درك كنندو بنابراين راه حل هاى بيشتر و بهترى ارايه كنند.

اسلاید 72: دياگرام علت و معلول اين روش براي يافتن بيشترين علل ممكن در ايجاد يك مشكل با يك نمايش ساختاريافته و با استفاده از روش طوفان ذهني استفاده مي شود . چگونه يك نمودار علت و معلول را رسم كنيم :مشخص نمودن مسالهگردآوري افراد براي شركت در بحثانجام طوفان ذهني دسته بندي علل براساس :انسان ، مواد ، ماشين ، روش و غيره .رسم نمودار علت و معلول كنترل بمنظور فراموش نشدن اطلاعاتتعيين اهميت علل18/ 5 نمودار استخوان ماهى

اسلاید 73: مشكل / اثرانسانماشينموادروش5. ساختار دياگرام علت و معلول هر كدام از شاخه هاي اصلي شاخه هاي فرعي بالقوه زيادي دارد كه علل بالقوه را تقسيم بندي مي كند .تکنيک هاي خلاقيت و نوآوري

اسلاید 74: اساس ”سر ماهی است“فروش كم محصولات جديدتأثير در عرضه محصولاترقيب سرسخت خودداري بخش مهندسياز ايجاد بهبودسربرست بازاريابيهزينه نكردن براى تبليغات استفاده از عاملين فروش در كذشتهبالا بودن قيمتكمى تعداد نيروي فروشعدم انعطاف در قيمت

اسلاید 75: ركود اقتصاديكسادى فروش در كل صنعتضعف طراحي محصولنياز به اظهار نظر بيشتر مشتريانكانال هاى مناسب توزيعناكافى در يافتن كانال مناسبظعدم اطمينان ازمخاطبين مورد نظراقدامات رقيبمقابله به مثل رقيب

اسلاید 76: دلايل سودمند بودن استخوان ماهى1- حل كنندكان مسئله را به بررسى تمامى اجزاى مسئله قبل از تصميم گيرى، تشويق مى كند.2- به نمايش روابط بين علل و اهميت نسبى آن علل كمك مى كند.3- به شروع فرآيند خلاق كمك مى كند.4- به شروع يك توالى منطقى براى حل مسئله كمك مى كند.5- به حل كنندكان مسئله كمك مى كند تا به جاى تأكيد بربخش كوچكى ازمسئله ،كل مسئله را ببيند.6- روشى رابراى كاهش حيطه مسئله به دست مى دهد-7- به افراد كمك مى كند به جاى اين شاخه و آن شاخه پريدن روى مسائل واقعى تمركز كنند.

اسلاید 77: 20/7 تعريف دوباره مسئله يا فرصت مسئله را تا آنجايى كه مى توانيد به روش هاى متعدد تعريف كنيد.شايد اين كار مسئله را از زاويه اى ديگر ببينيد.

اسلاید 78: 21/8 بازنويسى اهداف به روش هاى متفاوت براى اينكه مطمئن شويد واقعا به مسئله اصلي مى پردازى مى توانيد اهداف يا ديگر معيارهاي خود را به چند روش مختلف بازنويسى كنيد.

اسلاید 79: 22/9 فشار و كششبه عنوان بخشى از فرآيند حل مسئله، مى توانيد مسئله را بفشريد يا بسط دهيد . اين طرز فكر به شما امكان مى دهد مسئله را بهتر تجزيه و تحليل كنيد.

اسلاید 80: براى فشردن يك مسئله يك سرى از پرسش ها را مطرح كنيد كه با يك كلمه چرا شروع مى شود.

اسلاید 81: براى بسط يا گسترش دادن يك مسئله سلسله اى از پرسش ها را مطرح كنيد كه با كلمه چه شروع مى شود

اسلاید 82: 23/10 شما چه مى دانيد؟پس از آنكه تشخيص داديد مسئله اى وجود دارد آنچه را كه درباره آن مسئله مى دانيد روى كاغذ بياوريد. اين كار به شما كمك خواهد كردهمه ويزكي هاي مومقعيت مورد نظر را نام ببريد.

اسلاید 83: 24/11 چه الگو هايى وجود دارد؟به اطلاعات موجود نكاه كنيد. آيا الگوها يا روابطى على يا غير از آن مشاهده مى كنيد؟ نمودارى ترسيم كنيدكه روابط بين حقايق را كه كشف كرده ايد نشان دهد.

اسلاید 84: 25/12 نمودار چرا-چراWhy-why Diagramاين تكنيك گونه ديگرى از رويكرد مورد استفاده در نمودار استخوان ماهى است.براى مثال اگر مسئله كسادى فروش محصول جديد باشد و شما علت آن را ببرسيد، بنج علت احتمالى ظاهر مى شود كه عباتند از: 1- ضعف طراحى محصول 2- تبليغ نامناسب 3- توزيع غير موثر 4- بالا بودن بيش از حد قيمت 5- عدم شناسايى درست بازار مورد نظر

اسلاید 85: فقدان بودچهبراي تبليغاتكمبود نيروى فروشعدم خريد يك جا توسط سربرست بازاريابيتبليغ نا مناسبتأخير درعرضه محصولبيدا نكردن كانال هادرستتوزيع نا كارآمدفروش ضعيف محصول جديدنمودار چرا-چرا

اسلاید 86: چرا؟چرا؟پايين بودن كيفيتباب روز نبودنشيك نبودنطراحى ضعيف محصول

اسلاید 87: بر هزينه بودنركود اقتصاديپايين بودن قيمت رقبافقدان تحقيقاتبازارناكامى در بيداكردن بازار هدفبالا بودن قيمت

اسلاید 88: پایان بخش دوم :تکمیل فرمهای تمرین B:تشخیص مسئله و شناساییشامل:شش کلاه تفکر.اسکمپر و......تمرین عملی طوفان فکری در کارگاه و محل کار

اسلاید 89: فرضیه سازی 26/1 معكوس سازى فرضيههمه فرضيه هايى را كه درباره مسئله به ذهنتان مى رسد، نام ببريد. اكنون آنها را معكوس كنيد و سعى كنيدمسئله را حل نماييد. از اين فرآيند همچنين مى توانيد براي رسيدن به انديشه هاى تازه براي حل مسئله ا صلى استفاده كنيد.فرضیه سازی

اسلاید 90: براى ماندگارى در شرايط محيطى عصر حاضر خلاقيت امرى ضرورى است.به محض اينكه از هتل هاي واقعا بنج ستاره چهان شويد همه هتل ها يكسان هستند تنها رنك سالن انتظار آنها با هم متفاوت دارد.نوآورى رمز بقا است.مايكل لون،رييس سابق Days Inns فصل چهارمتكنيكهاي فردي براي خلق راهكارهاي مختلف

اسلاید 91: 27/1 قياس ها و استعاره هاقياس و استعاره مي توانند به عنوان وسيله اي براي شناسايي مسائل و درك بهتر آنها، عمل كنند.اغلب مي توانيد بين مسئله خود و چيز ديگر قياس به عمل آوريد، يا آن را به صورت استعاره بيان كنيد.

اسلاید 92: قياسقياس عبارت است از مقايسه بين دوچيز كه در اصل غير مشابه اند ولي با اين عمل نشان مي دهيم كه شباهتي بين آنها وجود دارد.استعارهاستعاره نوعي كلام است كه در آن، دو انديشه به وسيله يك نقطه مشترك به يكديگر پيوند مي يابند. به معناي وسيع تر كلمه همه استعاره ها قياس هاي ساده هستند، اما همه قياس ها استعاره نيستند.تشابهتشابه نوع خاصي از استعاره است كه در آن واژه هايي همچون«همانند» ، «مانند»، «مثل» و «عين» استفاده مي شود، مانند «باد مثل چاقو مي بريد»،«دستش مثل زبان قورباغه فرز بود». از تشابه همچنين مي توان براي طرح مقايسه هايي كه راه حل ارائه مي كنند، استفاده كرد

اسلاید 93: 28/2 تحليل راه حل هاي گذشتهگزارش هاي فني، گزارش هاي تخصصي و كتاب هايي كه داستان هاي مربوط به اينكه ديگران چگونه مسائل خود را حل كرده اند را نقل مي كنند، در تشخيص راه حل هاي ممكن براي يك مسئله قابل به كارگيري هستند. حتي اگر روشي كه به وسيله آن مسئله اي در گذشته حل شده، دقيقاً با شرايط شما سازگار نباشد مي توانيد از آن روش مطابق با تجربه خودتان بهره بگريد.

اسلاید 94: 29/3 تداعي Associationتداعي يعني برقراري يك رابطه ذهني بين دو شي ء يا دو انديشه، كه براساس سه قانون اوليه صورت مي گيرد. 1- مجاورت Contiguity2- شباهت Similarity3- تباين Contrast

اسلاید 95: 30/4 زنجيره تداعي ويژگي هااين تكنيك همانند بر شمردن صفات، با فهرستي از صفات و ويژگي هاي يك مسئله آغاز مي شود. مثال فرض كنيد كه مي خواهيد صفحه گرامافون را به عنوان وسيله اي براي انتقال موسيقي، بهسازي كنيد.كاررا با شمردن ويژگي هاي آن – اندازه، وزن، رنگ، تركيب، هزينه و امثال آن- آغاز مي كنيد.اگر روي اين ويژگي ها تداعي كنيد ممكن است روش هايي براي كاهش وزن يا كاهش هزينه آن يا تركيب آن بيا بيد.

اسلاید 96: 31/5 برشمردن صفاتعبارت است از برشمردن كليه صفات يا ويژگي هاي يك مسئله يا يك شيء. حل كننده مسئله سپس به طور منظم هر يك از صفات يا گروه صفات را تجزيه و تحليل و سعي مي كند به هر چند روش ممكن، آنها را تغيير دهد.

اسلاید 97: 32/6 بازگشت به مشتريمي توانيم با روي برگرداندن از مسائل مربوط به توليد و روي آوردن به مسائل مربوط به بازاريابي، رابطه بين فعاليت هاي خود و مشتريان را به لحاظ محصول، قيمت، تبليغ، و بازار مورد نظر بررسي كنيم.

اسلاید 98: 33/7 بازگشت به خورشيدهمه چيزهاي فيزيكي را مي توان به معادله هاي انرژي آنهاتبديل كرد.با رديابي منشأ آنها تا منابع طبيعي و در نهايت تا به خورشيد به عنوان منبع همه انرژي ها مي توانيم رابطه بين اجزاي يك مسئله را درك كنيم. مثالكائوچو: مهر، قالب، پاشنه كفش، كشتي سازي، فرآيند لاتكس خام، كارخانه لاستيك، درخت كائوچو

اسلاید 99: 34/8 چرخه فرصت اين فرآيند از انتخاب تصادفي ويژگي هاي مسئله و تركيب آنها براي بدست آوردن موضوعي كه بتوان آن را در جلسه توفان فكري بررسي كرد، تشكيل مي شود.

اسلاید 100: 35/9 برنامه هاي كامپيوتري از تعدادي برنامه هاي كامپيوتري مي توان براي خلق راه كارها و راه حل هاي گوناگون استفاده كرد و در حالات ديگر، خلاقيت را به فرآيند حل مسئله افزود. معروفترين و قدرتمندترين اين برنامه ها به لحاظ محاسبات، برنامه Idea Fisher است.

اسلاید 101: نوآوري،نوآوري،نوآوري در هرمن ميلرهرمن ميلر دومين فرشنده بزرگ مبلمان اداري در آمريكا است. اين شركت به عنوان نوآرترين شركت در صنعت خود شناخته مي شود. تشكيلات اداري و دفتري را به صورت مجموعه و واحد كامل توليد مي كند. يكي از منحصر به فرد ترين جنبه هاي نوآوري اين شركت، تلاش هايي است كه براي تبديل شدن به يك شركت سبز(شركت كنش گرا در امور محيطي) انجام مي دهد.

اسلاید 102: 36/10 موعد مقرراز آنجايي كه پسياري از افراد خلاق اگر تحت فشار باشند بهتر كارمي كنند تعيين ضرب الاجل براي خلق راه كارهاي مختلف و برانگيختن كار خلاق، بي نهايت مؤثر است. تعيين مهلت، فشار را افزايش مي دهد و فعاليت مغز نيمكره راست را بيشتر تحريك مي كنند.

اسلاید 103: 37/11 قياس هاي مستقيم در يك قياس مستقيم، حقايق، دانش يا فن آوري مربوط به زمينه اي خاص در زمينه خاص ديگري به كاربرده مي شود. يك شركت محصولات كشاورزي كه در صدد يافتن راهي براي كشت دانه ها با فواصل دقيقاً مشابه بود از تسمه تيربار به عنوان يك قياس استفاده كرد. شركت يك نوار زيست تجزيه پذير را توليد كرد و بذرها را با فواصل معيني در داخل آن قرار داد و سپس آن را در داخل كرت (شيار) خواباند.

اسلاید 104: 38/12 منابع ايده را مشخص كنيدبراي اينكه به ايده ها دست پيدا كنم، مجله ها به ويژه مجلهSuccess را كه انبوهي از ايده ها را در داخل مربع هاي كوچك نشان مي دهند، ورق مي زنم.خودتان را با منابع آشنا محدود نسازيد. مكان هاي جديدي را جست و جو كنيد كه بتوانند به شما ايده بدهند.

اسلاید 105: آيا مي توانيد از حواس پنجگانه خود براي رسيدن به ايده هايي درباره مسئله تان و چگونگي حل آن استفاده كنيد؟1- چه حسي دارد؟2- چه بويي دارد؟3- چه صدايي دارد؟ 39/13 با حواس پنجگانه خو.د مسئله را بررسي كنيد

اسلاید 106: اگر به دنبال اين هستيد كه محصولات يا خدمات جديدي ارائه كنيد و سعي مي كنيد ببينيد كه چگونه مي توانيد آنها را در مقابل رقبا قرار دهيد اين تكنيك به شما كمك خواهد كرد. شبكه شطرنجي FCB توسط ريچارد وون طراحي شد. اين شبكه يك ماتريس چهارخانه اي، مشابه با ماتريس هايي است كه عموماً براي توصيف مفاهيم مديريت و بازاريابي استفاده مي شود.40/14 شبكه شطرنجي

اسلاید 107: 41/15 تكنيك متمركز بر شيءتكنيك متمركز بر شي داراي عناصري از تداعي آزاد و روابط اجباري است. اين تكنيك به ويژه براي موقعيت هايي مناسب است كه نياز به سطوح بالاي خلاقيت دارد، نظير دستيابي به ايده ها براي تبليغ طرح هاي كلي يا كپي برداري. تفاوت عمده بين اين تكنيك و ديگر تكنيك هاي رابط اجباري اين است كه يك شي يا ايده دراين رابطه به طور عمدي انتخاب مي گردد نه تصادفي.

اسلاید 108: 42/16 نگاه تازهاز بيرون از سازمان كسي را بياوريد كه چيزي درباره مسئله نمي داند، شايد كسي از زمينه كاري متفاوت و يا از شركت ديگري. چنين شخصي ممكن است مسئله را با ديد تازه اي بنگرد، ممكن است ايده هاي جديدي ارائه دهد. از يك بچه شش ساله بخواهيد نگاهي به مسئله بياندازد او هنوز آن اندازه بزرگ شده كه خلاقيت خود را ازدست بدهد ممكن است هر چه به زبان مي آورد همان راه حل درست باشد.

اسلاید 109: 43/17 خرده ايده ها و قفسه بندي انهاكارل گريگوري، نويسنده كتاب«مديريت هوش و اطلاعات» پيشنهاد مي كند كه يك راه جمع آوري خرده ايده ها يا ايده هاي خلق شده در جلسه هاي فردي و گروهي استفاده نه تصادفي از تابلوي قفسه بندي مخصوص است. برگه ها يا كارت هاي ايده حاوي ايده ها براي بررسي در اين قفسه ها قرار داده مي شود.

اسلاید 110: 44/18 دفترچه يادداشت ايده هاانسان همواره داراي ايده و فكر است. ايده ها و افكار به هنگام دوش گرفتن به هنگام خواب، به هنگام رانندگي ... به سراغ شما مي آيند. هميشه يك دفترچه يادداشت كوچك با كارت در دسترس داشته باشيد. هنگامي كه فكر يا انديشه اي به ذهن شما مي رسد اگر آن را يادداشت نكنيد از خاطرتان مي رود و ممكن است براي هميشه آن را فراموش كنيد. پس آنها را يادداشت كنيد!همين حالا!

اسلاید 111: 46/20 گوش دادن به موسيقيگوش دادن به موسيقي آرام و ملايم روش خوبي براي رها كردن ضمير نيمه آگاهتان است. موسيقي در سمت راست مغز شنيده مي شود يعني سمتي كه بيشتر ادراكي و شهودي است تا استدلالي و عقلي . موسيقي همچنين معمولاً باعث مي شود سمت تحليلي مغز به خواب برود و به اين ترتيب، سمت ادراكي مغز فعال تر شود.

اسلاید 112: 47/21 نقشه كشي ذهنينقشه كشي ذهني در ابتدا توسط «توني بوزان» از گروه روش هاي يادگيري در انگلستان طراحي شد. اين تكنيك براساس يافته هاي پژوهشي استوار است كه نشان مي دهد مغز در درچه اول با مفاهيمي كليدي و به شيوه اي مرتبط به هم و يكپاچه، كار مي كند.نقشه كشي ذهني يك فرآيند فردي توفان فكري است.

اسلاید 113: 48/22 نام بردن كاربردهاي احتمالينام بردن استفاده هاي احتمالي يك موضوع به يافتن راه حل ها براي دسته كاملي از مسائل كمك مي كند. البته مسئله اصلي يافتن كاربردهاي جديد براي يك محصول است. براي مثال جوش شيرين فقط براي آشپزي استفاده نمي شود، بلكه يك ماده سردساز، بوگير، شوينده و سفيد كننده دندان استُ.

اسلاید 114: 49/23 تكنيك ناپلئونوانمود كنيد كه شما شخص مشهوري هستيد و سعي كنيد مسئله را از ديد آن شخص حل كنيد. شخصيت مفروض شما ممكن است چشم اندازهاي جديدي را نسبت به آن مسئله به شما بدهد. براي مثال، با خود بگوييد اگر اسحاق نيوتن با اين مسئله روبرو مي شد، چه مي كرد. ؟

اسلاید 115: 50/24 جست و جوي تصادفي سازمان يافتهبراي بسياري از افراد، يك روش مطلوب براي رسيدن به ايده هاي جديد اين است كه صفحه اي از واژه نامه اي را به طور تصادفي باز كنند و از واژه هاي آن صفحه براي خلق ايده ها به شيوه اي كه از چك ليست كلامي استفاده مي شود بهره گيرند.

اسلاید 116: 51/25 قياس هاي شخصينوع جالبي از قياس محدود كننده، قياس شخصي است. در اين روش،سعي مي كنيد خودتان را شخصاً در موقعيت مربوط درگير مشاهده كنيد، شايد از طريق نقش بازي كردن.

اسلاید 117: توفان فكري در شركت ژيلتمديران خودشان را به جاي موي سر انسان تصور كردند آنها اين موضوع را در ذهن خود مجسم كردند كه موي سر چه ديدگاهي يه زندگي دارد: ازاينكه هر روز شسته مي شوم وحشت دارم. من از سشوار بدم مي آيد. من احساس پژمردگي و بي روحي مي كنم.بعضي خواهان شامپوي ملايم براي حفاظت از قسمت انتهاي آسيب ديده موهاي خود شدند.هر كس احساسات متفاوتي داشت در نتيچه اين امر شامپوي Silkience بود كه با نيازهاي مختلف موهاي مختلف سازگاري داشت.

اسلاید 118: 52/26 تحريك تصويرهدف از تكنيك تحريك تصوير، به وجود آوردن ايده هايي فراتر از ايده هايي است كه از طريق توفان فكري به دست مي آيد.تحريك تصوير مشابه تكنيك گشت و گذار است.به استثناي اينكه شركت كنندگان به جاي تجسم يك سفر به تصويرها نگاه مي كنند.

اسلاید 119: سعي كنيد آن را:بكشيدببافيدآويزان كنيداز باد خالي كنيدگازدار كنيدآن را به صورت زير درآوريد:نرم و ملايمسختعمودينشكنسه گوشبه چيزهاي زير فكر كنيد:تلويزيونمورچه چهار قصلميكروبسر لانسلوتبرداريد يا اضافه كنيد:قيف شيارالكلولكروقدرت53/27 چك ليست بهسازي محصول

اسلاید 120: 54/28 ربطاصطلاح ربط داشتن عملي است كه طي آن كليه فعاليت هاي اقتصادي يا محصولات مرتبط با خود را فهرست مي كنيد تا در تصميم گيري براي محصولات جديد در شركت خودتان به شما كمك كند.

اسلاید 121: 55/29 واژه هاي ربطيچك ليست كلامي نوعي فرآيند رابطه اجباري است. چندين نوع فرآيند از اين دست وجود دارد كه ارزش بررسي را دارند. از تكنيك هاي رابطه اجباري، هنرمندان و نويسندگان و بازارياب ها كه در پي توسعه يا نامگذاري محصول جديدي هستند مي توانند به خوبي استفاده كنند.

اسلاید 122: 56/30 معكوس- عكس معكوستكنيك معكوس- عكس معكوس مي تواند شناخت هايي نسبت به راه حل هاي جديد براي يك مسئله به وجود آورد. با استفاده از يك فعل حركتي، مسئله را بيان كنيد. سپس متضاد آن فعل را در نظر بگيريد و مسئله جديدي را كه به اين ترتيب خلق شده، حل كنيد. راه حل هاي اين مسئله ممكن است ايده هايي درباره حل مسئله اصلي به دست دهد.

اسلاید 123: 57/31 غلتيدن در علفزار ايده هااين تكنيك مستلزم اين است كه تا آنجايي كه مي توانيد درباره مسئله در دست اقدام مطالبي رابه شكلي كه به راحتي قابل خواندن باشد، مثل خلاصه مقاله ها و كتاب هاي مربوط ، تجارب ديگران، ايده هايي كه ديگران به شما داده اند و اقدامات رقبا جمع آوري كنيد.

اسلاید 124: 59/33 يافتن راه حل مسئله در خواب و روياتوماس اديسون اغلب از دوره هاي كوتاه خواب براي پرورش ايده ها استفاده مي كرد. روي صندلي مي نشست و در حالي كه ريگ هايي را در دست داشت و درباره مسئله فكر مي كرد به خواب فرو مي رفت. هنگامي كه خواب مي رفت ريگ ها از دستش بر روي بشقاب هاي ضخيم روي كف اتاق مي ريخت. وي مدعي بود كه اين روش به او كمك مي كند تا با استفاده از فعاليت ضمير نيمه آگاهش براي حل مسئله در حالت نزديك به خواب به ايده هاي جديدي دست يابد.

اسلاید 125: 60/34 تكنيك هاي دوكلمه ايمعنايي كه شما به واژه هاي معين مي دهيد مي توانيد توانايي شما را براي حل مسئله محدود كند. با تكنيك دو كلمه يا عبارت را از صورت مسئله كه جوهر آن را نشان دهد بر مي گزينيد. براي مثال فرض كنيد كه صورت مسئله عبارت است از كاهش غيبت از كار تاكنون نوانسته ايد ايده هاي جديد زيادي را درباره چگونگي حل اين مسئله خلق كنيد.

اسلاید 126: فهرست بندي واژه هاي متناوب

اسلاید 127: 61/35 استفاده از كامپيوتر براي تحريككامپيوتر هايي مانندProducer اين امكان را مي دهد كه جلوه هاي ويژه اي در نمايش ها ايجاد شود. براي مثال ممكن است نمودار قطاعي به صورت سه بعدي ظاهر شود و در حال حركت در فضا چرخش نيز داشته باشد.

اسلاید 128: 62/36 چك ليست كلامي براي خلاقيت چك ليستي از سئوالات درباره يك محصول، خدمت، فرآيند يا هر موضوع تحت بررسي ديگر مي تواند ديدگاه هاي جديدي به بار آورد و به اين ترتيب، به نوآوري منتهي شود. متداول ترين چك ليست براي خلق ايده هاي خلاق يعني چك ليست كلامي توسط الكس اسبورن طراحي شد و آن هنگامي بود كه وي در يك شركت بزرگ تبليغاتي شراكت داشت.

اسلاید 129: 63/37 تجسمتجسم يك مسئله و راه حل هاي بالقوه آن روش خوبي براي ايجاد راه كارهاي مختلف است. به نظر مي رسد مغز ما واكنش خلاق تري نسبت به تصاوير نشان مي دهد تا واژه ها. چشم هايتان را ببنديد و مسئله را در ذهنتان مجسم كنيد چه مي بينيد؟ حيطه نگاه خود را روي آن مسئله گسترش دهيد. جزئيات بيشتري را بررسي كنيد. چه راه حل هايي را مي توانيد مشاهده كنيد؟

اسلاید 130: 64/38چه مي شود اگر...؟از خودتان بپرسيد «اگر فلان كار انجام شود چه مي شود، چه پيامدهايي خواهد داشت؟» براي مثال چه مي شود اگر سال آينده يك ميليون واحد محصول خود را به فروش برسانيد؟ بر روي چه چيزهايي تأثير مي گذارد؟اين تكنيك مي تواند ابزار قدرتمندي باشد مديريت راهبردي موفق اغلب بر توانايي استفاده از نرم افزار براي طرح سئوال هاي«چه مي شود اگر...؟» و سپس تهيه فهرستي از پيامدها و واكنش هاي راهبردي، تكيه مي كند.

اسلاید 131: اختراع مجدد طراحي اتومبيل در كرايسلرشركت كرايسلرپس از خارج شدن از دور رقابت خارجي و ناتوانايي در دستيابي به محصولات جديدجهت عرضه سريع و به موقع در بازار، تصميم گرفت عمليات طراحي خود را بازسازي نمايد.به همين منظور مركز فني كرايسكر (CTC ) را با يك ميليارد دلار هزينه ايجاد كرد.CTC شامل يك كارخانه توليدي است كه فرآيندهاي ساخت نمونه اوليه را مي توان همزمان با طراحي يك خودروي جديد توسعه داد تا بر سرعت توليد و بهبود كيفيت افزوده شود.

اسلاید 132: راهنماي سريع تكنيك هاي مطلوب من براي خلق راه كارهاي مختلف

اسلاید 133: راهنماي سريع تكنيك هاي مطلوب من براي خلق راه كارهاي مختلف

اسلاید 134: تكنيك هاي گروهي براي خلق راهكارها

اسلاید 135: مزاياي تصميم گيري گروهي1- گروه مي تواند راه حل بهتري نسبت به فرد ارائه كند.2- كساني كه در آثارو نتايج تصميم و يا اجراي آنرا به عهده دارند اگر خود درآن تصميم گيري نقش داشته باشند راحت تر آن را مي پذيرند.3- مشاركت گروهي به درك بهتر تصميم مي انجامد.4- كارگروهي به تلاش گسترده تر در امر جست و جو و پژوهش، كمك مي كند.5- ميل به مخاطره پذيري متعادل مي شود.6- در كارگروهي معمولاً قضاوت جمعي بهتري وجود دارد.

اسلاید 136: 65/1 توفان فكري توفان فكري مؤثرترين واحتمالاً متداولترين فرآيند گروهي است. اين تكنيك بيش از 60 سال پيش به منظور افزايش كميت و كيفيت ايده هاي تبليغاتي طراحي شد. به اين دليل نام آن را يورش يا توفان فكري گذارده اند كه مغز و فكر شركت كنندگان توفاني را در مسئله ايجاد مي كرد.گروه: فرآيند توفان فكري با يك گروه 6 تا 12 نفره، يك سرپرست و يك منشي سرو كار دارد.

اسلاید 137: 66/2 نگارش فكرينگارش فكري شكلي از توفان فكري است كه اصول اوليه توفن فكري در مورد آن مصداق دارد. شركت كنندگان نظرات خود را براي حل مسئله اي معين روي آن مي نويسند و آن را به نفر بغل دستي مي دهند او نيز مدت زمان معيني با بررسي نظرات ديگران ايده خود را روي كاغذ نوشته و به نفر بعدي مي دهد.هدف كمك به خلق نظرات براساس نظرات ديگران ويا بهبود بخشيدن يه نظرات ماقبل خود است.

اسلاید 138: 67/3 سبد نگارش فكرياين يكي از تكنيك هايي است كه در مؤسسه Battle در فرانكفورت آلمان طراحي شد. گروه 6 تا8 نفري دور ميز نشسته اند نظرات خود را درباره مسئله اي معين روي كاغذ مي نويسند هرگاه شركت كننده اي 4 ايده نوشت مي تواند كاغذ خود را در وسط ميز بگذارد اما افراد مي توانند به نگارش ايده هاي خود ادامه دهند.در نهايت همه افراد بايد كاغذ خود را با يكي از كاغذهاي روي ميز مبادله كنند.

اسلاید 139: 69/5 تجسم سازي خلاقاز اين تكنيك اغلب در برنامه هاي خلاقيت و نوآوري استفاده مي شود.شامل سه مرحله است:1- تجسم يك نياز خاص به تغيير2- تجسم روشي بهتر 3- تدوين يك برنامه اجرايي مبتني بر بينش، اين تمرين را مي توان به وسيله تك تك افراد انجام داد و تصاوير ذهني حاصله را به گروه ارائه كرد يا تحت سرپرستي يك فرد به اجرا درآورد.

اسلاید 140: 70/6 جهش هاي خلاقروش قدرتمندي براي توسعه مفاهيم پيشرفت است و هنگامي روي مي دهد كه گروه به راه حل هاي واقع گرايانه جهش مي كند.سپس به موقع به عقب برمي گردد تا برنامه اي را براي عملي كردن آن راه حل ها تهيه كند و موضوعات مشكل آفرين را حل مي كند.

اسلاید 141: 71/7 دواير خلاقيتگروه هاي كوچكي از كارگران هستند كه براي حل مسائل كيفي مرتبط با زمينه هاي كاري خاص خودشان گرد هم مي آيند.

اسلاید 142: 72/8 روش تكه كاغذ كرافورد در سال 1925 سي.سي كرافورد روش تكه كاغذ كرافوردCSM را كه نوعي توفان فكري است ابداع كرد. نام آن به خاطر استفاده از تكه هاي كاغذ حدوداً به اندازه كارت هاي يادداشت است كه شركت كنندگان ايده هاي خود را روي آنها مي نويسند.اين گروه مي تواند از هر تعداد افراد تشكيل شود.هرچه بيشترباشد بهتراست زيرا زمان اختصاص يافته براي خلق ايده ها كوتاه است.

اسلاید 143: 73/9 تكنيك دلفيدر اين فرآيند پرسشنامه اي براساس برداشت هايي از يك موقعيت براي كارشناسان مربوط ارسال مي شود.پاسخ يكايك آنها جمع آوري و خلاصه مي شود و خلاصه پاسخ ها همراه با رهنمودهايي به هريك از آنها ارجاع داده مي شود اين فرآيند چند بار تكرار مي شودتا يك اتفاق نظر كلي حاصل شود.

اسلاید 144: 74/10 تكنيك گشت و گذاراين تكنيك در ابتدا به عنوان بخشي از فرآيند مطالعه فرآيندهاي خلاق حل مسئله معرفي شد.اين تكنيك هنگامي مفيد است كه گروه حتي بعد از استفاده از ديگر فرآيندهاي خلاق مانند توفان فكري يا داستان نويسي ديواري نتوانسته به راه حلي دست يابد.

اسلاید 145: 75/11 روش گالريدر اين روش به جاي ايده هايي كه تغيير موقعيت مي دهند، آفرينندگان ايده ها تغيير موقعيت مي دهند.نام گذاري اين تكنيك ناشي از اين مسئله بود كه هر يك ازاعضاي گروه حوزه كاري متفاوتي را در نظر مي گيرد و يك گالري ايده خلق مي كند و در معرض تماشاي ديگران قرار مي دهد.

اسلاید 146: 76/12 تكنيك گوردن/ليتلاين تكنيك توسط ويليام گوردون در شركت مشاوره اي آرتور دي.ليتل با هدف خاص رسيدگي به مشكلاتي كه بعضي از افراد در برخورد با مفاهيم انتزاعي پيدا مي كنند، طراحي شد. اين تكنيك به يك رهبر قوي و انعطاف پذيري نيازدارد كه مي تواند اعضاي گروه را به وسعت نظر و گسترش دادن حوزه ديد و چشم انداز، تشويق كند.

اسلاید 147: 77/13 سيستم هاي پشتيباني تصميم گروهيسيستم هاي نرم افزاري يا سخت افزاري هستند كه گروه را در تصميم گيري هاي بهتر كمك مي كنند. اين سيستم ها بر قدرت گروه ها براي انجام كارهاي خلاق با يكديگر صد چندان مي افزايند. اما بيشتر آنها به منظور بهبود پويايي هاي گروهي براي فرآيندهاي خلاقيت كه از قبل موجود بوده اند طراحي شده اند.

اسلاید 148: 78/14 تابلوي ايده هاتابلوي ايده ها يك تمرين مستمر حل مسئله است كه در آن، مسئله اي روي يك تابلو يا ديوار نمايش داده مي شود و اعضاي گروه مي توانند افكار خود را كه قبلاً بر روي كارت هاي يادداشت نوشته شده، به آن اضافه كنند.مزيت مهم آن اين است كه همه افراد را دخيل مي كند و احساس مالكيت و علاقه اختصاصي نسبت به راه حل هايي كه ظاهر مي شود در افراد به وجود مي آيد.

اسلاید 149: 79/15 محرك هاي ايده هاحاميان يا محرك هاي ايده بي نهايت براي خلق ايده ها مفيد هستند. براي مثال هنگامي كه استيو كانج مشاور توسعه محصول، براي كمك به حل كنندگان مسئله براي اختراع چاشني هاي جديد Life Saver به خدمت گرفته شد فهرستي از 75 نوع چاشني بستني Baskin-Robbins نمونه هايي از ميوه هاي ناآشنا و نمونه هايي از عطرها را در اختيار آنان گذاشت. نتيجه اينكه حل كنندگان مسئله ايده خط توليد بسيار موفق انواع آب ميوه را به وجود آوردند.

اسلاید 150: 80/16 كميته نوآوريدر اين تكنيك،مديران،نمايندگان فني و ديگر كاركنان به طور دوره اي براي حل مسائل تشكيل جلسه مي دهند. ايده اين است كه هر قدر پيشنهاد بهتر باشد آن كارمند متعهد تر است و هر قدر متعهد تر باشد كارهاي بهتر و بيشتري انجام خواهد شد.شركت نرم افزاري ميكروكامپيوتر Intuit سازنده برنامه Quicken كه به مصرف كنندگان امكان مي دهد با استفاد از يك كامپيوتر شخصي، چك هاي خود را به وسيله اين برنامه بنويسيد و پيگيري كنند، از تكنيك كميته نوآوري براي بهبود بهره وري و محصولات استفاده مي كند.

اسلاید 151: 81/17 گروه هاي نوآوري درون شركتيدر گروه نوآوري درون شركتي، مسئولان اجرايي ارشد از شركت هاي مختلف به رهبري يك مشاور نوآوري، تشكيل جلسه مي دهند تا مسائل شركت را به روش هاي ابتكاري حل و فصل كنند.چنين گروه هايي در اروپا به ويژه نروژ ودانمارك بسيار متداول هستند و در ايالات متحده نيز به تدريج رواج مي يابند.

اسلاید 152: 82/18 لانه شيرلانه شير عبارت است از يك جلسه گروهي حل مسئله بره ها در مقابل شيرها. در ابتداي جلسه معمولي يك بخش يا جلسه بين بخش ها يك گروه كاركه براي طرح مسئله اي تعيين شده(بره ها) بحث و مناظره خود را با ديگر اعضاي گروه (شيرها) انجام مي دهد.

اسلاید 153: 83/19 تكنيك شكوفه نيلوفرآبي، يا روشMY ياسوآماتسومورا، رئيس بخش تحقيقات مديريت Clover در چيباسيتي ژاپن، اين تكنيك را طراحي كرد. گلبرگ هاي شكوفه نيلوفر آبي به دور يك هسته مركزي خوشه مي زنند و از آن نقطه گسترش مي يابند. با ايجاد پنجره هايي مشابه با پنجره هاي مورد استفاده در برنامه هاي كامپيوتري، بخش هايي از يك تابلوي ايده ها را مي توان به صورتي تقسيم بندي كرد كه يك موضوع اصلي براي استخراج ايده ها در پنجره ها را تشكيل مي دهد.

اسلاید 154: 84/20 روش توفان فكري ميتسوبيشي1- به شركت كنندگان فرصت داده مي شود قبل از سهيم كردن ديگران در ديدگاه هاي خود، با نوشتن آنها بر روي كاغذ، سر شوق بيايند. 2- از هر يك از افراد خواسته مي شود به صورت داوطلبانه ايده هاي خود را با صداي بلند بخوانند.3- در نيم ساعت بعدي افراد ايده هاي خود را به تفصيل براي گروه شرح خواهند داد.4- تجزيه و تحليل ديدگاه هاي ارائه شده از اين نقطه به بعد همراه با توجه لازم به محيط و شرايط فرهنگي، ادامه مي يابند.

اسلاید 155: 85/21تحليل ساخت شناسي واژگانتحليل ساخت واژگان توسط«فريتز زويكي» ارائه شد.يك ماتريس كه در محور عمودي آن مشخصات ويژه، صفات، قيود،حروف اضافه و نظايرآن نام برده شده است. در محور افقي دسته ديگري از مشخصات، صفات ، فاعل ها، قيود، افعال و... درج شده است.هدف از اين تحليل اين است كه با قرار دادن دسته اي از ويژگي ها در مقابل دسته اي ديگر، ايده هاي جديد خلق كنيم.

اسلاید 156: 86/22 روش NHKهيروشي ناكاشي بعد از سال ها آموزش مديران توليد برنامه هاي تلويزيوني در شركت پخش برنامه هاي راديويي ژاپن روش NHK را طراحي كرد. يا آنكه اين روش يك فرآيند طولاني است، اما همانند همزن آشپزخانه عمل مي كند و موجب مي شود ايده ها به طور پيوسته ادغام و جدا شوند و در نتيجه ايده هاي جديد خلق شوند.

اسلاید 157: 87/23 تكنيك گروه اسميتكنيك گروه اسمي فرآيند گروهي كوچك سازمان يافته اي براي خلق ايده ها است. از اين تكنيك مي توان براي از بين بردن تأثير نفوذ يك شخص مقتدر، بر نتايج فرآيند خلق ايده گروه استفاده كرد.

اسلاید 158: 88/24 فيليپس66روش فيلپس66 يك گروه بزرگتر را به شش گروه كوچك به اضافه يك سرپرست و يك منشي تقسيم مي كند تا توفان فكري اجرا شود.هنگامي كه گروه هاي بزرگ به گروه هاي كوچك تقسيم مي شوند.زيرا در گروه هاي كوچك، افراد راحت تر اظهار نظر مي كنند ولي در گروه هاي بزرگتر،افراد ممكن است احساس سرخوردگي كنند و دچار فشار روحي شوند.

اسلاید 159: 89/25 گشت و گذار توأم با عكسبرداريگشت و گذار توأم با عكس برداري از اصول مشابه با شبيه سازي تصويري استفاده مي كند. دراين روش از شركت كنندگان خواسته مي شود به جاي استفاده ازتصاويرآماده براي تحريك سازي، ساختمان را ترك كنند و با يك دوربين پولارويد در منطقه اطراف قدم بزنند و از راه حل هاي احتمالي يا استعاره هاي بصري براي مسئله، عكسبرداري كنند. هنگامي كه اعضاي گروه مجدداً تشكيل جلسه مي دهند، در ايده هاي ارائه شده شريك مي شوند.

اسلاید 160: 90/26 تكنيك كارت سنجاقيتكنيك ديگري به نام كارت سنجاقي در مؤسسه بالت فرانكفورت آلمان به وجود آمد. اين نوع تكنيك كه آلماني ها آن را توفان فكري اقتباس كرده اند، بر پايه تكنيك خلاقيت ديگري موسوم به تكنيك استعاره استوار است.اين مدل توفان فكري سازماندهي سريع ايده ها را فراهم مي آورد.

اسلاید 161: 91/27 سناريونويسيسناريونويسي يعني تجزيه و تحليل اطلاعات، فكركردن و نوشتن درباره سناريوها و بحث درباره آينده بالقوه شركت.سناريو نويسي تكنيك پيچيده اي است كه به زمان و تلاش قابل توجهي نياز دارد. فكر كردن درباره احتمالات آينده بسيار حائز اهميت است. اغلب اوقات از اين روش براي تدوين راهبردهاي مختلف براي شرايط احتمالي مختلف آينده استفاده مي شود.

اسلاید 162: نمونه اي از خلاصه سناريو

اسلاید 163:

اسلاید 164:

اسلاید 165:

اسلاید 166: 92/28 روشSIL اين تكنيك در مؤسسه باتل فرانكفورت آلمان طراحي شد. حروف SIL يك سر واژه را در زبان الماني تشكيل مي دهد كه ترجمه آن به زبان فارسي تقريباً چنين مي شود: «انسجام متوالي اجزاي مسئله» اين تكنيك شبيه به ديگر گونه هاي توفان فكري است كه بسياري از آنها نيز در مؤسسه باتل طراحي شده اند.

اسلاید 167: 93/29 داستان نويسي بر روي تابلوي ديواريداستان نويسي بر روي تابلوي ديواري روش سازمان يافته مبتني بر توفان فكري است. اين روش بي نهايت انعطاف پذير است و به راحتي مي توان آن را اصلاح كرد. در همه مراحل فرآيند حل مسئله به ويژه در خلق راه كارها و انتخاب از بين آنها مؤثر واقع مي شود.

اسلاید 168: 94/30 مطالعه فرآيندهاي خلاق حل مسئلهمطالعه فرآيندهاي خلاق شكلي از توفان فكري گروهي است كه شديداً به قياس ها و استعاره ها، تداعي و تكنيك گشت وگذار تكيه دارد و از اين تكنيك ها كمك مي گيرد تا ذهن بتواند بين اشياء ايده ها، محصولات، اشخاص و ... ظاهراً غير مرتبط برقرار كند. هدف دوگانه اين فرآيند، يادگيري و نوآوري است.

اسلاید 169: 96/32 روشTKJ روش KJ كه در سال 1964 ابداع گرديد، به نام مبدع آن يعيني جيروكاواكيتا كه در آن موقع استاد رشته انسان شناسي در مؤسسه فن آوري توكيو بود نامگذاري شد. از روش اوليه كامي كره هو يا روش كاغذ باطله براي خلق تصاوير ذهني و ادراكي جديد از روي داده هاي خام استفاده شد. روش TKJبراساس روشKJ ساخته شده و مراحل بيشتري را براي تعريف مسئله فراهم مي كند.اين فرآيند داراي دو بخش است: شناسايي مسئله و راه حل مسئله

اسلاید 170: پس از جنگ جهانی دوم، ژاپن و آلمان اقتصاد خود را بازسازی کردند. در دهه های 1950 و 1960 تأکيد مؤسسات بر فروش بيشتر برای استفاده از رونق اقتصادی آن دوران بود. زيرا در سطح جهان، رقابت به شدت امروز وجود نداشت. اما با تحريم نفتی در سال 1973 افزايش قيمت انرژی موجب شد صنعت خودروسازی امريکا در رقابت با واردات خودروهای کم مصرف ژاپنی دچار رکود و بحران شدند. اين مسأله باعث شد مديران صنعت خودروسازی امريکا به بهبود توليد و عمليات در واحدهای خود بپردازند .آشنایی با برخی مسائل کلان

اسلاید 171: مديريت در شرايط وجود هدفهای متناقض در دهه 1990امروزه سازمانها با مجموعه ای از هدفهای متناقض روبرويند:تا آنجاکه ممکن است رضايت مشتريان را جلب کرد اما در قيمتهای رقابتی تا آنجا که ممکن است سيکل زمانی توليد را کاهش داد اما با منابع مالی محدود.حداقل استفاده از سرمايه ثابت با کوتاهترين دوره برگشت سرمايه و ...بسياری از اين هدفها نه همه آنها متنقاضند. مثلاً در عين حال شرکتها بدنبال نيروی کار وفادار باشند از طرف ديگر در صورت لزوم به اخراج کارکنان خود اهميتی ندهند. از شرکتها خواسته می شود محصولاتی که به محيط زيست لطمه نزنند، توليد کنند در حالی که هزينه های اضافی به مصرف کنندگان منتقل نشود .

اسلاید 172: تغيير در کانونهای مورد توجه مديران در اواخر دهه 1980 و دهه 1990 مديران لازم بود نگرش خود را در اداره سازمانها به شرح زير تغيير دهند: توجه به نتايج بلند مدت به جای کوتاه مدت.توجه بيشتر به بازارهای خارجی تا داخلی.تمرکز بر نگرش و اقدامات استراتژيک به جای نگرش عملياتی و محدود.توجه بيشتر به رضايت مشتريان.توجه بيشتر به مديريت جامع بهره وری تا تأکيد صرف به بهبود کيفيت.حرکت به سوی مديريت مشارکتی تا فرد گرايي.

اسلاید 173: بهره وری مواد غذایی: بررسی های انجام شده نشان می دهد که ایران جزء سه کشوری است که بیشترین ضایعات مواد غذایی را در جهان دارند. سرانه مواد غذایی که هر شبانه روز در کشور به هدر می رود، معادل 1600 کیلو کالری است ، در صورتی که متوسط میزان مصرف غذایی در سالهای اخیر، 3900 کیلو کالری در روز افزایش یافته است. بهره وری در ایران

اسلاید 174: بهره وری ساعت کار: طبق آمار رسمی منتشر شده توسط مجامع علمی، ساعات کار مفید در ژاپن 51 تا 60 ساعت در هفته است . این رقم در کره جنوبی به 54 تا 70ساعت و در آمریکا 36 تا 40 ساعت در هفته است در صورتیکه در صنایع ما ساعات کار مفید هفتگی به 8 تا 12ساعت می رسد.(مرکز آمار ایران.1393)

اسلاید 175: بهره وری انرژی: در زمینه مصرف انرژی، طبق آمار ارائه شده نرخ مصرف سرانه انرژی در ایران بالاترین نرخ مصرف سرانه در دنیاست. چنانچه مصرف انرژی در ایران را معادل 100 فرض کنیم، مصرف سرانه انرژی در چين 33، در هند 19 و اندونزی 14 می باشد. مسئله دیگر

اسلاید 176: انواع اتلافاتلاف را می توان به پنج گروه تقسیم نمود: 1- اتلاف در جریان تولید 2- اتلاف ناشی از ضایعات 3- اتلاف ناشی از زمان انتظار و تأخیر 4- اتلاف ناشی از حمل و نقل 5- اتلاف ناشی از فرایند و حرکات غیر ضرور

اسلاید 177: پايان