نرخ ارز و چگونگی اثرگذاری آن بر متغیرهای کلان اقتصاد

صفحه 1:


صفحه 2:
نرخ ارز و جكونكي اثرگذاري آن بر . متغيرهاي کلان اقتصاد ee ۲ 

صفحه 3:
*طرح مسئله ۱ سیاست ارزي از جایگاه ويژه‌اي در اقتصاده مناسبات . اقتصاد بین‌الملل و سياست‌گذاري در قبال ‏ ترازپرداخت‌ها برخوردار است. ۸ به طور كلي دو نكرش عمده در مورد اثركذاري . سياست افزايش نرخ برابري نرخ ارز مطرح مي باشد: 2 1- موافقین اجراي این سیاست اعتقاد دارند اجراي ‏ اين سياست منجر به بهبود ترازپرداخت‌ها (افزایش ‏ صادرات و کاهش واردات) مي‌گردد. 2- مخالفین اجراي سیاست فوق‌الذکر اعتقاد دارند نرخ ارز. سایر متغيرهاي اقتصادي را نیز تحت تاثیر ‏ قرار مي‌دهد و بهبود تراز پرداخت‌ها محقق نخواهد . ‎mt re eee‏ | دهي عفر 

صفحه 4:
* هدف در اين مطالعه تلاش مي شود ضمن تشریح پیش فرض هاي نظریات ‎ma‏ ‏انواع ملاحظات رزيم هاي مختلف ارزي قتبیین شده و به ‎ee‏ شرايط انطباق آن در اقتصاد ایران بپردازیم. 

صفحه 5:
قبل از اظهار نظر در خصوص تعیین نرخ ارزه 2 افزايش يا كاهش أن بايد به تبيين رزيم ارزي 2 يرداخت. " وزيم ارزي : تعريفء انواع و ملاحظات تعریف : به ترتيباتي که براي بازپرداخت وجوه و تعیین نرخ ارز میان گروهي از کشورها وجود دارد» «رزیم ۲ ارزي» اطلاق مي‌شود. مهمتریتن موا لفه‌هاي . رزيمهاي ارزي عبارتند از: سازوكار تعيين نرخ ارز 0 و نحوه تخصيص ادن بين بخش‌هاي اقتصادي كه م تغيير اين مولفهها منجر به تغيير رزيم ارزي ( مي شود. 

صفحه 6:
#اجدول (1: انواع رژيم‌هاي ارزي و مولفه‌هاي آنها ۱ 1 اکیدا | 1- میخکوب شده = (نرخ ارز به 16 ثابت يا قفل مي, الاي كه تغيبر نرخ ‎et‏ ‏باتغیسر رژیم ارزي | 2 ميخكوب يار مشكل وير د هزینه آست. ‎ts‏ 45۲ کشوزا ۲ 1- شناور با قواعد از پیش وژيم‌هاي اس الاين | ينه انرخ مشخص‌قفل] براي دخالت 18 امرکزیدر قالبی لا ‎a‏ ی وش‌از قبل: حق اختياز أشده توساناتفرع | رياو ارز را محدود و کنترل| ‎oa‏ ‏8- شنا ‎shed‏ (28 کشور) 7 5566 (نرخ ارز آزادانه آزاد يا حرکت مي‌کند وبانك | مستقل |مركزي در ریز ‎aa‏ WS nai Ms 1 دلاریزه شدن (رواج قانوني يك پول خارجي, تبعیت ازسياست‌هاي پولي و اعطاي حق آفايي به | كشعماخاه حول (انتشار پول مشترك و اعمال سیاست پولي توسط بانك مركزي منطقه و تعلق حق آهابییییمزطقوراي نرج ارز (میخکوب شدن نرخ ارز / به پول خارجي و ثبت آن در قوانین؛ تعلق حق آقايي ‎Lage 4‏ شده به يك ارز (نرخ ارز به يك پول خارجي ققل مي‌شود. البته این نرج مبنا توسط سیاست کاهش با افزایش ارزش پول قابل تعدیل است.) 2 ميخكوب شده به بك سید ارزی (همانند رژیم ‎shin‏ ‏مده يوبياع الدنمعي باشديمنتعم زات ركو وسيوتىانورو لتهلاق جادجوارة قلءم شهفاظ برح ارز در دامته از قبل" شده مي‌کنند.) 2 میخکوب شده قابل تعدیل (برخ ارز در قالب قواعد از پیش معین تعبین مي‌شود و بعضا دامته‌اي براي نوسانات ترخ ارز لحاظ مي‌گردد.) هر وت دادمع هم وم ی انوا رت | ‎Ween tl pA‏ معا ‎abl‏ ون ان ميكندء ألبته مشا یرد ستطح؛ روند و نحوه ماوت دخالت در ار ارازر داراي ديدگاه‌هاي مشخصي هستند). (نرخ ارز بر ميناي عرضه و تقاضاي روزانه ارز و بدون دخالت تعیین مي‌شود. ذخیره ارزي بسیار گم وياحتي در سطح صفر مورد نیاز است. رژیم ارزي هیچ محدوديتي را براي سیاست پولي که Source : Ghosh et al (2002) - 

صفحه 7:
در تعیین نوع رژیم ارزي ملاحظاتي وجود دارند که مقامات اقتصادي باید به آنها توجه داشته باشند. 04 در جدول (2): عوامل مؤثر در تعيين رزيم ارزي و مناسبت رزيم ارزي مورد توجه قرار كرفته است. جدول (2)- عوامل مؤثر در تعيين رزيمهاي ارزي در اقتصادهاي مختلف :€ 555 ۲ ۰ 77 ويژگي اقتصاد مناسبت رژیم ارزي اندازه اقتصاد (میزان ‎lis‏ د بزرگتر ۳ ‎(GNP‏ سب‌تر براي رژيم‌هاي =" ارزي ناور هستند. درجه باز بودن اقتصاد دراقتصادهاي بازتر, رژيم‌هاي شناور ارزي آسیب پذیر ترند. ‎ied‏ ‏۷ 

صفحه 8:
تنوع ساختار تولید و صادرات تمرکز جغرافيايي تجارت خارجي اختلاف سطح تورم داخلي با تورم جهاني اقتصادهاي متنوع‌تر از لحاظ ساختارا تولیذ و صادرات مناسبت بیش رژیم هاي شناور ارزي دارند. اقتصادي که بخش بيشتري از تجارت آتن باب ك کشور بزرگ ال ۳ مناسب‌تر است که ارزش ۳۳۳ خود را با پول آن کشور بزرگ تثبیت اکند. در صورتي که اختلاف نرخ تورم يك اکشور با طرفهاي تجاري عمده ین کشور ریم ارزي متاسب‌تر است. اما براي ‎aes‏ ‏تورم بس یار بالاء رژم ارزي :۳۳ مي‌تواند یسك نوع انضباط سیاستی ‏ eed ne 

صفحه 9:
تحرك سرمایه و بازارهاي شوك‌هاي اسمي داخلي (مانند شوك‌هاي تقاضاي پول) با شوك‌هاي خارجي کم هزینه‌تر و زماني که دستمزدها و قيمت‌ها به سمت پایین چسبنده هستند, باوجودا درجه بالاي تحرك نيروي کار آسان‌تر است. بنابراین: مورد رژيم‌هاي ارزي ثاب ناسب‌تر مي‌باشند. | با درجه بالاي تحرك سرمایه. 1۳22 رژیم ارزي ابت قابل انعطاف مشکل‌تر است. بتابراین؛ در ۳۳۲ تحرك بالاي سرمایه و بازارهاي| مالي توسعه یافته , رژيم‌هاي ارز انعطاف‌پذیر, شوك هاي خارجي اسمي شايغتر اسث: , در در رژیم ارزي ابت شوك‌هاي داخلي اسمي شايعتر است. 

صفحه 10:
صادرات اردات است. رویترد ۳ 1 ثبات سطح تولید. سطح قيمت‌ها و ظرفیت خرد ‎Ps‏ تولیدی عرضه صادرات وتقاضای واردات تنها به قبمت‌های ملی بستکی دارد و اثرات متقاطع قیمتی بین بازارها نادبده گرفته می‌شود. ثبات قيمت‌ها ثبات شرایط پولی(ترخ ‎(ome‏ و ویکرد )= عدم وجود اشتغال کامل ‎ous‏ ‏جود توایع تقاضای پول با ثیات ‎eas‏ وجود نو ای پو برابری فدرت خرید آزادی کامل حساب سرمابه و تجاری افزایش قیمت عوامل وارداتی, کاهش واردات عوامل تولید. کاهش تولید و افزايش قيمت‌ها (رکود تورمی) 

صفحه 11:
* تطبیق ساختار اقتصاد ایران با الزامات نظري نظريه‌هاي بررسي شده هر کدام داراي پیش‌فرض‌ها و الزاماتي مي‌باشند که در صورت عدم برقراري» نتایج مورد انتظار نیز تحقق نخواهد یافت. همچنین تنظیم نرخ ارز و رابطه آن با يك رژیم تجاري شناخته شده منطبق با شرایط اقتصادي است که در ایجاد تعادل از اهمیت به سزايي برخوردار مي باشد. این قسمت به تطبیق فروض مذکور با ساختار اقتصاد ایران مي‌پردازد. 1- متوسط سالانه نرخ تورم طي دوره 1357-85 معادل 5 درصد مي‌باشد, جدول شماره 4 دامنه نرخ تورم را طي دوره هاي مختلف از 7/6 تا 6/19 درصد نشان مي دهد. بنابراین شرط ثبات قيمت‌ها در اقتصاد ایران برقرار نیست. 2- طي دوره 1357-85» متوسط رشد سالانه تولید ناخالص داخلي برابر 5 درصد مي‌باشد.جدول شماره 4 ,دامنه نرخ رشد تولید ناخالص داخلي را طي دوره هاي 

صفحه 12:
نمي‌تواند از واردات ‎es‏ باشند. (جدول (7)) 4- به دلیل تنگناهاي ساختاري در ایران, قبل از رسيدن به اشتغال کامل حساسیت عرضه کل کم شده : بنایرا ۴ علیرغم وجود بيكاري در اقتصاد ایران. افزایش نرخ برابري ارز منجر به افزایش تولید نخواهد شد. 5- به لخاظ نظري بخاطر وجوذ هزینه‌های حمل و ۳۳ وجود محدوديت‌هاي تجاري و دخالت‌هاي بانك‌هاي مركزي ‏ و غيره» نظریه برابري قدرت خرید حتي در بلندمدت هم برقرار نیست. بنابراین بديهي است که برابري قدرت . خريد در ايران نيز برقرار نباشد. 5 eh oles sar ase ex -6 

صفحه 13:
© ننایج برخي مطالعات تجربي در زمینه اثر افزایش نرخ ارز بر متغيرهاي اقتصاد کلان -> الف:رابطه نرخ برابري ارز و تراز 1- وماق تك ‎ese‏ ی ر 2372 : کشش واردات نسبت به قیمت کالاهاي وارداتي به كالاهاي داخلي برابر 1 برآورد شده, بنابراین تنها براساس کشش واردات و بدون توجه به کشسش صادرات, اجراي سیاست کاهش ارزش پول ازطریق محدود کردن واردات باعث بهبود تراز پرداخت‌ها ‎no‏ شود که به عفهوم برقراری شرط مارشال - لرتر در ا۵ ۳۱۳ 

صفحه 14:
2 فتحي قر هگوني )1377( : کشش صادرات نسبت به نرخ ارز معادل 27/0 درصد است که چنحان,خوفنيساتي_(1376] : کشش واردات ‎aw Cw‏ نرخ ارز واقعي معادل 11/3- و کشش ‏ صادرات معادل 1 که مه مفهوم برقراري شرط ‏ تطلی‌ینیا 1:36 )اسکاهش ارزش پول ملي منجر به بهبود تراز پرداختها مي‌شود که به مفهوم برقراري 2 شرط مارشال - لرنر است در حالیکه این کاهش ‏ رلمعلق‌مپارلوورط ربدقر( 229 : کاهش ارزش ‎Ds:‏ ‏ملي ‎as prio‏ کاهش 10 درصدي صادارت غيرنفتي 

صفحه 15:
لو با ات زر 2- الگوهاي کلان سققچوستي_ 13791 : تاثیر سیاست افزایش نرخ برابري ارز بر صادرات صفر و يا بسیار ناچیز ‏ بوده در حالیکه به طور قابل ملاحظه‌اي باعث كاهش واردات متی گترو5: بطوریک ه واکن نی ۶ صادرات به 10درصد افزایش نرخ برابري ‎ee J!‏ واه 3129معاد [در1 لاه وه مکبازعد. تراز . تجاري کشور افزایش خواهد یافت. لیکن با گذشت زمان به تدریج اثرات انبساطي کاهش 1 ارزش ريال بر ترازپرداخت‌ها ظاهر مي‌گردد و 3 

صفحه 16:
پیدآیاد (1383] : تاثیر سیاست افزایش نرخ برابري ارز بر صادرات کالاهاي غيرنفتي حقيقي بسیار ناچیز بوده در حالیکه به طور قابل ملاحظه‌اي باعث کاهش واردات مي‌گردد بطوریکه واکنش صادرات به 10درصد افزایش نرخ برابري ارز 08/0- و کاهمش واردات معادل 61/1 درصد مي‌باشد. 

صفحه 17:
ب+ رابطه نرخ ارز و تورم الكوهايتك1 1 ‏10درصد افزایش نرخ‎ : qs ies ارز منجر به افزایش 2 درصدي تورم مي‌شود. 2- الگوهاي داده - ستانده پول دز هر دو مقطع (1365 و 1373) :+ ‎ee),‏ ‏تورم مي‌شود» اما میزان تورم در سال 73 بیشتر ‏ 

صفحه 18:
Zeek mal Solas ۱ ۱ 10 ‏دارد بعلوریک؛‎ loam az arene ol ‏افزایش نرخ برابري ارز منجر به 63/6 درصدا‎ تدم ‏تولگور[1393] : سطح قیمتها در کوتاه‎ نامز ‏به شدت افزایش خواهد یافت ولي با گذشت‎ ‏در ميان مدت و بلندمدت به تدریج از نرخ تورم‎ (01 ‏سياست افزايش‎ pb: (PP ERS 10 ‏برابري ارز بر تورم کاهنده است بطوریکه‎ درصد افزایش نرخ برابري ارز منجر به کاهش . وی تن و مر سر ی بر ی و ۳ 

صفحه 19:
‎a‏ - رابطه نرخ ارز با تولید الكوهايتك1 ناخالص هلاي ‎' ‏سياست كاهش ارزش رسهي‎ : 1377 re 2 ‏ریال در بلندمدت و با توجه به اثرات مستقیم و‎ ۲۲ ‏غیرمستقیم آن در مجموع, دبا کشش 01/0- در‎ ۸ ‏موجب کاهش تولید خواهد شد.‎ ۰ ‏بهمفني اسكويي([1372) : يك رابطة بلندمدت‎ دوجو ‏منفي بین نرخ ارز و تولید ناخالص داخلي‎ . ‏دارد که به مفهوم انقباضي بودن اثر افزایش‎ . ‏نرخ ارز در بلند مدت مي‌باشد(رکود)‎ ‎4 ‎ ‎ ‎3 ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 20:
اگوهاي‌کلان‌سنجي2 نوو عي(79 3 1 : 0 درصد افزای ش نرخ . برابري منجر به کاهش تولید به میزان45/0 درصد ذوالتور (1379) : در کوتاه هدت تولید اذرا ۳۳ ولي درمیان‌مدت و بلندمدت تولید ناخالص دا واقعي به طور سداوم گاهش خواهد جاقت:: سدآیاد(1383) :10 درصد افزايش ‎Te‏ برابري ‏ منجر به کاهش تولید به میزان 2/0 درصد میشود. ‎Me‏ 

صفحه 21:
د- كکسري بودجه دولت الگوهاي ‎oS‏ سنحي 5 نتايج مطالعات حاكي از أن هستند كه دراثر اجراي ‏ سیاست کاهش ارزش پول ملي در کوتاه‌مدت A ‏كذشت زمان به تدريج به سطح اوليه خود باز‎ ‏مي‌گردد و نهایت حتي در سطحي بالاتر از‎ موقعيت نخستين قلرار خواهد 9 كرف ت(ذوالنور(1379) و خياباني (1381)). ۳۱ 

صفحه 22:
لا بررسي نحوه تاثيرگذاري عوامل غير قيمتي در مقابل عوامل قیمتی بر صادرات غیرنفتی آبران در مطالعه‌اي که به سفارش معاونت برنامه‌ريزي و بررسيهاي اقتصادي وزارت بازرگاني در سال جاري انجام شده ‎sca‏ تاثیر عوامل قيمتي 3 ‎ei dee‏ تن صادرات غيرنفتي ‎ie‏ و تحلیل ‏ستفاده شده در این ‎ ‎ ‏به قرار زیر است: ‎X = F (BE, AP, PRO, Z,‏ : مقدار صادراتغیرنفتی(میلیون‌دلار) ‎Ww)‏ ‏۳ : قیمدلار آمریکا (نرخ ارز) در بازار آزاد 42 : نرخ تووم ‏0 : بهره ورينيرويكار ‏7 : سنجه رقابتپ ذیرن_سبتصاد راتایران‌به جهاز یاکره‌جنوبی ۳ ‏۲ : متغیر تانیرالنجنگ‌قتحميلي ‎ ‎ ‎ 

صفحه 23:
دوره مورد برر ين مطالعه از 354 1 مي‌باشد و الگوي فوق با استفاده از روش ]۸۲۲ برآورد شده است. اهم نتايج اين مطالعه به شرح زير مي باشد: 1- افزا نرخ ارز بازار آزاد با يك وقفه صادرات را تحت تاثیر قرار مي‌دهد» به طوري که کشسش = صادرات نسبت به يك وقفه اول نرخ ارز بازار آزاد . معادل 245/0 درصد مي باشد 7 2- افزایش نرخ ارز بازار آزاد منجر به تورم مي . شود تورم نیز با يك وقفه صادرات را کاهش ۰ مي دهد به‌طوري که کشش صادرات نسبت به وقفه . لوك رمتغويرر تور رم معإدل ,5/0 ,288/0- ‎ee ered‏ افزایش نرخ ارز بر صادرات توستط تورم ‎os‏ ‏مي‌شود. 

صفحه 24:
متغیر بهره‌وري نیز داراي تاثیر با وقفه است اساسا بهره‌وري ماهيت كوتاه مدت نداردء ضريب بلندمدت بهره‌وري معادل 2/3 مي‌باشسد که با توجه مه ‎Glew‏ معني‌داري ‎as (94/4) ol‏ خوبي بیانگر ‎ool‏ فوق العاده مهم بهره وري بر صادرات 

صفحه 25:
© آسيب شناسي بازار ارز اقتصاد ایران 1- قدرت دولت در بازار ارز بیش از 80 درصد درآمدهاي ارزي کشور ناشضي از صدور نفت بوده که یه به دولت مي‌باشد. درجه رفن نا ‎Aye‏ 33 به سینت مالي بیش از 55 درصد درآمدهاي دولت از محل صدور نفت تامین مي‌شوند که با توجه به نرخ ارز از دلار به ريال تبديل مي شوند بنابراین» تعيين نرخ از . (سياست‌هاي ارزي ) تحت تاثیر بودجه دولت . ۲۵ 

صفحه 26:
3- اهمیت نقش انتظارات در بازار ارز ایران شواهد حاکي از آن است که در اقتصاد ایران نوسانات ناگهاني در بازار ارز تحت تاثیر عوامل سياسي و اجتماعي است. شاهد ‎«pol oul‏ کاهش شديد نرخ دلار بعد از يذيرش قطعنامه 598 و2 افزايش ادن در وضعیت بحراني و شرايط جنگي است. همچنین» نحوه انعكاس اظهارات مقامات اقتصادي نيز بر بازار ارز تاثير شايان توجهي باقي مي‌گذارد. ۳۹ 

صفحه 27:
1- بررسي فروض و الزامات نظریه‌ها در مورد اثاو . نرخ ارز بر متغيرهاي کلان بالاخص ترازپرداخت‌ها . نشان داد که فروض مذکور در اقتصاد ایران برقرار ۰ نبوده» بنابراین در مورد تحقق نتایج مورد انتظار نيز بايد به طور جدي شك كرد. گفتني است برخي . از نتايج در تك معادلات و معادلات سيستمي نتایج . متفاوتي را بدست مي دهد. 2- نتايج مطالعات حاكي از آن هستند كه با افزايش ‏ 2 نرخ اوز: : اولا : تراز يرداختها بهبود نيافته و يا بهبود ترازيرداختها ناشي انز کاهش قابل ملاحظه واردات و افزايش بسيار جزيي صادرات است. 

صفحه 28:
رابعا : كکسري بودجه در کوتاه مدت بهبود 7 ولي در بلندمدت حتي از وضعیت اولیه (پیش از اجراي اين سیاست) نیز بدتر خواهد شد. 3- برخي دستكامهاي اجرايي و مراجع تخصصي با افزایش نرخ برابري ارز مخالف بوده اند, چرا که اولا: زیرساخت‌ها و پيش‌شرط‌هاي لازم وجود ندارد و ثانیا: افزایش نرخ برابري ارز باعث اخلال . در فرایند برنامه‌ريزي فعالان اقتصادي» بروز تورم و ... مي‌شود. ۳۸ 

صفحه 29:
4- با توجه به رژیم ارزي ین شناور مدیریت . شده) براي مدیریت بازار ارز تنها مي‌توان از ابزارهاي بازار استفاده کرد براي مثال در 2 شرايطي كه نرخ ارز داراي روند افزايشي است, ميتوان با افزايش عرضه ارز به بازار» از افزايش فراتر از حد بالايي دامنه قابل قبول كلوكيذوركرها نوسانات نرخ ارز نبايد منفعلانه باشدء بلكه بايد با داشتن يك جارجوب از پیش‌معین بصورت کاملا فعال این نوسانات را مدیریت کرد. 

صفحه 30:
© راهكارهاي ارتفاي صادرات غير نفتي 1- كاهش ارزش يول ملي نمي تواند به عنوان يك روش بلند مدت توسعه صادارت مورد تاكيد قرار = ‎sl» -2‏ صادرات بیشتر, تقویت بنیه تولید داخلي 2 ضروري است. لذا هر عاملي از قبیل تغییرات ساختاري در نظام اعطاي تسهیلات و اعتبارات؛ توسعه بیمه هاء سياست هاي حمايتي از سرمایه گذاري ها و غیره که به رشد تولید ناخالص داخلي ۰ منجر مي شودهء به توسعه صادرات نيز مي انجامد ۳ 3- افزايش رقابت يذيري در صحنه بين المللي 11 .بطریق تکیه بر تولیدات با مزیت نسبي بالاتر. 1 

صفحه 31:
5 5556 سرمایه صندوق ضمانت صادرات ایران و . نيز تأمین مابه‌النفاوت نرخهاي اعتباري و گسترش ۰ پوشش بيمه‌اي در كشورهاي هدف براي صادرات کالا و خدمات. 6- تنظیم تعرفه‌هاي واردات نهاده‌هاي ‎AVIS‏ تولید (ماشین‌آلات و مواد اولیه): مبتني بر حمایت منطق۳ وامتطبق با مزيتهاي رقابتي از تولید داحلن ۳ در جهت تستهیل فعالبتهای تولیدی صادرات ‎ML,‏ ‏7- هم‌پيوندي فعال با اقتصاد جهاني و رونق بخشیدن به اتجارت خارجین با بازنگری و ۳۳ قانون مقررات صادرات و واردات؛ قانون امور گمركکي و قانون مناطق آزاد تجاري و صنعتي . 7 8- اعطاي تسهيلات ارزي به واحدهاي توليدي- . 

صفحه 32:
ی ‎ary‏ بهمني اسکور ي (1372) اسدي ۲ دوره مطالء Wire: ۳۳۸ ۷ bul ‏الگو‎ واردات و زیر بخش‌ها ي آن واردات و زيربخشهاي آن (تك a جدول (3) : خلاصه مطالعات ‎Paes‏ برآورد حداقل مریعا معمول يي روش‌هاي حداقل مریعات معمولی ۰ wl كشش واردات نسبتدبه قيمت كالاهاي واردلتي به كالاهاي داخلي برابر 1 برأورد شده. بنابرلين تنها براساس كشش واردات و بدون توبجة به كشش صادرات. اجراي سياست كاهش ارزش بول ازطريق محدود كردن واردات باعث بهبود تراز برداختها ميشود كه به مفهوم برقراري اشرط مارشال ‏ لرنر در اقتصاد ايران است. يك رابطة بلتدمدت منفي بين نرخ ارز و توليد ناخللض داخلى 179 دارد كه به مفهوم اتقباضي بودن اثر افزايش ترخ ارز دز بلنك مركا مي باشداركود) ‎٠‏ واردات با تولید ناخللص داخلي و واردات دوره قبل بالاترين حساسيتٍ رلبه ترتیب 66/0 و 56/0 نشان میدهد که‌به مفهوم تن است که احتمالا تولیدات داخلي جايگزين‌هاي مناسبي براي کالاهاي واردلتي نمي‌باشند. حساسيت قيمني با علامت منفي حاكي از تاثيرات معكوس تفييرات 

صفحه 33:
(زمان) تقي (1376) زيبايي فريماني (1376) فتحي قرهگوني (1377) ۳۳ دوره مطالعه -74 1353 73- 1338 -74 1353 تجارت خارجي ‎a)‏ معادله ‎(sl‏ تجارت خارجي و زیربخشم اي آن (تك معادله) صادرات زبربخشم اي آن معادلات روش برآورد حداقل کاهش ارزش پول ملي منجر به بهبود تراز پرداخته ] مي‌شود که به مفهوم برفراري شرط مارشال - لرنر است در حالیکه این کاهش رابطة مبادله را بدتر مي‌نماید. کشش واردات نسبت به نرخ ارز واقعي معادل 3 - و کشش صادرات معادل 3/1 که به مقهوم برقراري شرط مارشال - لرنر است. صادرات نسبت به نرخ ارز معادل 0 درصد است که چندان قوي نیست. در میان صادرات غيرنفتي, صادرات صنعتي, فرض :و صنانم دسقي:پته ترتیتب ‎a‏ ‏كشش‌پذيري را نسبت به نرخ ارز داشته‌اند, در ' حالیکه صادرات معدني, فلزات و صادرات | كشاورزي نیز به ترتیب از کمترین کشش 

صفحه 34:
پدرام )1377( دهقاني )1378( حاجي زاده )1379( رحيمي بروجردي |¥ )1379( 1358-74 1357 -77 دو مقطع 65و 1373 79-1375 ارز باتورم (تك‌معادله‌اي ( جداول داده ستاده (رابطه‌نرخ ارز و تورم) آثر سیاست اهاي ماليء رشد نقديتگي, تورم و کاهش ارزش ریال بر حداقل جداول داده ستاده VAR سیاست کاهش ارزش رس مي ریال ‎a‏ ‏بلندمدت و با توجه به اثرات مس غيرمستقيم آ-ن در مجموع؛ با کشش مد درصد موجب کاهش تولید خواهد شد. ان is | ‏با 10 درصد افزايش قیمت دلار به فرض ثبات‎ ‏سایر شرایط, تورم به طور متوسط 2 درصد‎ F ‏افزايش مي يابد.‎ سیاست کاهش ارزش پول در هر دو مقطع 7 منجر به تورم مي‌شود, اما میزان تورم 3 سال 73 بیشتر از سال 65 میباشد, که به | دلیل وابستگي بیشتر اقتصاد به کالاهاي | وارداتي واسطه اي و سرمایه اي در سال 73 مي:باشد. ۳ افزایش تورم, اثرات مثبت تغلیل ارزش پول | بر صادرات غیر نفتي خنثي مي نماید. | تقليل ارزش ریال زماني براي صادرات | غيرنفتي نتیجه بخش خواهد بود که این سیاست با سیاست هاي مناسب مالي هوراو[ 

صفحه 35:
محقق (زمان) آهنگري (1380) ابريشمي (1380) ۳۵ دوره مطالعه 72 1342 -76 1350 تجارت خارجي (تك معادله ‎(sl‏ تجارت خارجي روش برآورد حداقل مریعات معمولي روش‌هاي هم تجمعي اندازه شاخص تبعیض تجاري نشان مي‌دهد که سياستهاي دولت در زمینه تعیین نرخ ارز وا عناصر سياستي بازرگاني خارجي در سالهاي 2- 42 و 57- 53 به ترئیب در جهت جابگزيني سالهاي پس از انقلاب تا 1377 به جز 60 8 در اندازه شاخص مذکور , بیانگر جهت گيري به نفع صادرات است. 1-عدم وجود منحني 1 در ایران 2شکاف تولید یا مازاد قابل صدور قادر است حدود 13 درصدا /نوسانات صادرات را توضیح دهد. 3- نسبت مصرف به تقاضاي کل داخلي لثر منفي بر صادرات دارد و نشان میدهد که نرخ چس انداز بالاتر امکان صادرات بیشتر كالاهاي مصرفي را امکان پذیر مي سازد. 4-افزایش صادرات ناشي از رشد بهره‌وري نبوده است. تضریسب متفیسر صادرات در بردار تقاضاي صادرا امعني‌داري از صفر نداشتسه که دلالست بر پرکشش بودن ‎BF‏ ‏صادرات دارد.به عبارت دیگر. صادرات کشور حتي در اقلام عمده ات و ی سا 

صفحه 36:
هزینه هاي تولید) عرضه صادرات کشش نزديك به واحد در بلند مدت ساخته است. در کوتاه مدت نیز علاوه بر شاخص قیمت مسا فوخ اد بازا ‏ قیمت صادراتي است . پلندمدت صادرات علاوه بر قیمت هاي | نسبي, ظرفیت تولید غیر نفتي و تا انداز کمتري واربان‌س نرخ ارز(بي اطمیناني | نسبت به نرخ ارز) نیز عرضه صادرات را مصرفي) در کلیه تصریحات با دقت بالايي, نزديك به يك برآورد شده است. کشش کوتاه مدت واردات 7/5 بوده که از کشش بلندهدت به مراعت:نزرگتر هنكام كاهش درآمدهاي ارزی» 

صفحه 37:
soe (ole) ‏نوفرسة‎ يي (1379) مطالعه 77 1338 استفاده از |واکنش متغيرهاي الگو به ‎٩۵10‏ افزایش | 3 روابط هم |نرخ اسمي از 2-کاهش مخارج مصرفي بخش خصوصی. به میزان 79/0 درصد. asap AI ol jee os . ‏4-کاهش واردات به میزان 3/21 درصد‎ 5- واکنش صادرات غیر نفتي به افزایش |" نرخ اسمي ارز صفر است. 6 درصد (تورم). برمبناي نتیجه 1 و 7نتیجه اعمال سیاست فوق رکود تورمي| است. 8- افزایش ضریب فزاینده نقدينگي به میزان 18/5 درد . ‎-٩‏ بهبود تراز حساب جاري به میزان 8/61 درصد که ناشي | ااقذایت ضاد ات غب تقد ده (ماکنت ایآ ” 

صفحه 38:
دوالنور ۳۸ 77-0 0- افزایش خالص دارايي خارجي بانك مركزي به ميزان 6 درصد. 1- وجود متخبي 7 در اقتصاد ایران 3 2-دركوتاه عدت هيع يكار ۳۳ مارشال - لرتر با مارشال - لرتر :۳:22 یافته براي اقتصاد ایران برقرار نخواه د] " بود» لیکن:در مبان مدت ر 1 ۳۳ روط مذکور تآمین نی گردد. 3- در کوتاه مدت تولبد افزای ش ۰[ درميانمدت و بلندمدت توليد ناخالالا ' 38 داخلي واقعي به طور مذاوم كا 00( خواهد یافت . / 4- سطلح اشتغال در کوتاه‌مدت به ۰ ۱۳ افزایش خواهد یافت . لیکن با گذشت | زمان» سطح اشتخال در مبان‌مدت ۴۳۳۲۶ فزاینده: و در بلتدمدت بابرخ كاك ' كاهش بيدا خواهد كرد. 5- ستطلم قیفتها دز کوتاه ندت ۳۳ افزایش خواهد یافت ولي با گذشت زمان | در ميان مدت و بلندمدت به تدریی 0000| تورم کاسته خواهد شد. 

صفحه 39:
7- بر اثر کاهش ارزش ریال, با گذشت | زمان همراه با افزای ش هزینه زندگي سطح دستمزدها نیز شروع به افزایش مي‌نماید. لیکن نرخ افزایش دس تمزد اسميء از يكسو به دليل همكرا بودن بديده مارييج دستمزد قیمت و از سوي دیگربه جهت کاه ش مداوم کاراب | . نيروي کار , عمدتاً به دلیل تشدید مداوم شرایط رکودي در اقتصاد , کاهنده خواهد بود. 8- سطح کارآيي نیروی کار در کشوره یا نسبت تولید به اشتغال در کوتاه‌مدت و ميانمدت: بانرخكي فراش د بلندمدت با نرخي كاهنده كاهش بيدا خواهد كرد. 9- سطح عمومي قيمتها و سطح قیمت کالاها و خدمات مصرفي در کوتاه مدت | . به شدت افزایش یافته, و با گذشت زمان به تدریج از نرخ افزایش ‎ol‏ کاسته | خواهد شد. ۳ 0- نرخ ارز غیر رسمي کشور؛ در که‌فاح ‎ia ci Ls code‏ 5 

صفحه 40:
(زمان) شاكري )1382( دوره مطالعه 79-۰ 1354 روش برآورد ARDL نتایج - افزایش نرخ ارز بازار آزاد با بك وقفه| صادرات را به طور قابل ملاحظه‌اي تحت تاثیر قرار مي‌دهد, به طوري که کشش صادرات | نسیت به بك وقفه نرخ ارز بازار آزاد معادل 0 درصد مي‌باشد. 2- افزایش نرخ ارز بازار آزاد منجر به تورم | مي‌شود و تورم نیز با يك وقفه صادرات را به شدت کاهش مي‌دهد به طوري که کشش | صادرات نسبت به يك وقفه متغیر تورم معادل 0 - درصد مي‌باشد. همان طور که ملاحظه مي‌شود اثرات مثبت افزایش نرخ ارز بر صادرات توسط تورم ۲121 می لبود 3- متغیر بهره‌وري نیز داراي تاثیر با وقفه| است. اساسا بهره‌وري ماهیت کوتاه مدت ندارد, ضریب بلندمدت بهره‌وري معادل 2/3 مي | فا و ار 0000000 

صفحه 41:
)1383( 1338 روش حداقل مریعات معمولي واکنش متغيرهاي الگو به ‎٩۵10‏ افزایش| نرخ ارز رسمي 6 درصد . 2-کاهش صادرات کالاهاي غیر نفتي بها میزان 08/0 درصد. 3- افزایش نقدينگي به میزان 27/0 درصد 4-کاهش تولید ناخالص داخلي به قیمت بازار حقيقي به میزان 2/0 درصد . 5-کاهش تولید ناخالص غير نفتي به قيمت بازار حقيقي به ميزان 21/0 درصد . 6- كاهش سرمايه كذاري خصوصي حقيقي| . به ميزان 41/1 درصد. 7 7-افرايش برع ‎aul‏ بازار غيررسمي ب | ميزان 33/0 درصد. 1 8- كاهش شاخص قيمت مصرف كننده به ميزان 96/0 درصد. ‎-٩‏ کاهش اشتغال به ميزان 02/0 درمد . 0- کاهش نرخ بهره در بازار غیرمتشکل پولي جه میزان ۱08/3 درصد. 01 

صفحه 42:
شرح متوسط نرخ تورم متوسط نرخ رشد 60۳ er 57-38 7616 98/8 80-57 61/19 44/4 85-80 95/13 85-57 0/15 0/5 

صفحه 43:
۳ دوره رشد حجم al ow, ‏پولي‎ ‏فزاینده‎ نقدينگي 0۷-۸ ۸7۰/۳۲ ۳/۲ ۳۳/۰ 8۰-۷ ۹/۳۲ avr ۳/۰ 85-0 ۱/۳0 36/¥4 V2 ۹۷1 

صفحه 44:
te دوره سهم خالص داراييهاي خارجي درکل ‎al‏ پولي سهم خالص مطالبات بانك مركزي از دولت در كل بايه يولي سهم مطالبات بانك مركزي از سایر بانکها درکل پایه پولي سهم خالص داراييهاي بانك مركزي در کل ‎ah‏ ov- TA حال ۰/۳۷ w/t ۳۱/4۵- پولي ۸۱- ۷ ۹۰/۰ rear 1/۳۰ 1/۲4 8o0- 80 59/92 2M/ 69 82/13 43/92 85-57 م | م4 73/71 99/14 97/75 

صفحه 45:
8 دوره 3 شرح سهم صادرات نفتي از کل صادرات سهم صادرات غيرنفتي از کل صادرات سهم واردات کالاهاي واسطه‌اي از کل واردات سهم واردات کالاهای ۳۸ -۷ «۹۵ o/t {Vor ov -AN tA/AA 2/۱ ۳۱/۰۷ 80 -80 35/N0 65/19 43 48 85-57 oV/AL 41/18 78 49 

1 نرخ ارز و چگونگي اثرگذاري آن بر متغيرهاي کالن اقتصاد 2 طرح مسئله س ياست‌ ارزي از جايگاه ويژه‌اي در اقتص اد ،مناس بات ياست‌گذاري در قبال لوس اد بين‌المل اقتص ترازپرداخت‌ها برخوردار است. ه طور كلي دو نگرش عمده در مورد اثرگذاري ب سياست افزايش نرخ برابري نرخ ارز مطرح مي‌باشد: -1موافقي ن اجراي اي ن س ياست اعتقاد دارند اجراي اي ن س ياست منج ر ب ه بهبود تراز‌پرداخت‌ه ا (افزايش صادرات و كاهش واردات) مي‌گردد. -2مخالفي ن اجراي س ياست فوق‌الذك ر اعتقاد دارند نرخ ارز ،س اير متغيرهاي اقتص ادي را ني ز تح ت تاثير قرار مي‌ده د و بهبود تراز پرداخت‌ه ا محق ق نخواهد 3 هدف در اي ن مطالع ه تالش م ي شود ضمن تشريح پيش فرض هاي نظريات ارزي، انواع مالحظات رژيم هاي مختلف ارزي تبيين شده و به بررسي شرايط انطباق آن در اقتصاد ايران بپردازيم. 4 قب ل از اظهار نظ ر در خص وص تعيين نرخ ارز، افزاي ش ي ا كاه ش آ ن باي د ب ه ت بيين رژيم ارزي پرداخت. رژيم ارزي :تعريف ،انواع و مالحظات تعريف : به ترتيباتي كه براي بازپرداخت وجوه و تعيين نرخ ارز ميان گروه ي از كشوره ا وجود دارد« ،رژي م ن مولفه‌هاي ارزي» اطالق مي‌شود .مهمتري رژيم‌هاي ارزي عبارتند از :سازوكار تعيين نرخ ارز و نحوه تخص يص آ ن بي ن بخش‌هاي اقتص ادي ك ه تغيي ر اي ن مولفه‌ه ا منج ر ب ه تغيي ر رژي م ارزي مي‌شود. 5  ::انواع رژيم‌هاي ارزي و مولفه‌هاي آنها جدول ()1 -1ميخكوب شده (نرخ ارز ب ه نحوي ثابت يا قفل مي‌شود ك ه تغيي ر نرخ برابري ياتغيي ر رژي م ارزي بس يار مشك ل و پ ر هزينه است). انواع رژيم‌هاي ارزي 2:ي م:يان ( 45كشور ) 2ـ ميخكوب شده ( 45كشور) -1شناور با قواعد از پيش ك ( ن رخ ارز در ي تعيين شده ن رخ م شخ صق ف ل براي دخالت ‌ش ود ،ام ا ب ان ك ن مي ب ك مركزيدر ق ا ل ي 2ـ شناور با روشاز ق ب لت عيي ن حق اختيار انات رخ ن ش ده ن وس در دخالت ارز را م حدود و ك نترل ي ند ( 28كشور) ).م ‌ك ( 18كشور) -3شناور 6 1ـ اكيدا ميخكوب شده ه (نرخ ارز آزادان حركت مي‌كند وبانك مركزي در بازار ارز دخالت نمي‌كند). 1ـ شناور آزاد يا مستقل (50 1ـ دالريزه شدن (رواج قانون ي ي ك پول خارج ي، تبعي ت ازس ياست‌هاي پول ي و اعطاي ح ق آقاي ي ب ه خارجي) كشور پولي (انتشار پول مشترك و اعمال اتحاديه 2ـ سياست پولي توسط بانك مركزي منطقه و تعلق حق تعيينمنطقه) ‌آقايي به دستوري نرخ ارز (ميخكوب شدن نرخ ارز -3 به پول خارجي و ثبت آن در قوانين ،تعلق حق آقايي كشور ).شده ب ه ي ك ارز (نرخ ارز ب ه ي ك پول خارج ي به ميخكوب 1ـ قفل مي‌شود .البته اين نرخ مبنا توسط سياست كاهش يا افزايش ارزش پول قابل تعديل است). 2ـ ميخكوب شده ب ه ي ك س بد ارزي (همانن د رژي م ميخكوب ‌هاي پول سبدي از منته يكارز ب ه ارز مي رژييمك شده ب ه بطور كشور مركزي دو ‌باش د،ي (بان مشاركت ‌هاي 1ـ ). ‌شود ي م قفل خارجي همزمان س عي در حف ظ نرخ ارز در دامن ه از قب ل تعيي ن شده مي‌كنند). 2ـ ميخكوب شده قاب ل تعديل (نرخ ارز در قالب قواعد از پيش معين تعيين مي‌شود و بعضا دامنه‌اي براي نوسانات نرخ ارز لحاظ مي‌گردد). 3ـ هدف‌گذاري نرخ ارز در ي ك دامن ه (براي نرخ ارز ي ك عرض ه و ارز ب شدهو(نرخ شناور قابل ه بآنه دامنه توجدر نرخا ارز نوسان ت‌شود مديريمي تعريف دامنه ارز آزادان ه نوس ان مي‌كن د ،البت ه مقامات تقاضاي است). قبول در مورد س طح ،رون د و نحوه مطلوب دخال ت در بازار ارز داراي ديدگاه‌هاي مشخصي هستند). (نرخ ارز بر مبناي عرض ه و تقاضاي روزان ه ارز و بدون دخال ت تعيي ن مي‌شود .ذخيره ارزي بس يار ك م و ي ا حت ي در س طح ص فر مورد نياز اس ت .رژي م ارزي هي چ محدوديت ي را براي س ياست پول ي ك ه معموال در جه ت هدف‌گذاري نرخ تورم اس ت ،ايجاد )Source : Ghosh et al (2002) - Fischer (2001 مالحظات الزم در تعيين رژيم ارزي در تعيي ن نوع رژي م ارزي مالحظات ي وجود دارن د ك ه مقامات اقتصادي بايد به آنها توجه داشته باشند. در جدول ( ،) 2عوامل مؤثر در تعيين رژيم ارزي و مناسبت رژيم ارزي مورد توجه قرار گرفته است. جدول ( -)2عوامل مؤثر در تعيين رژيم‌هاي ارزي در اقتصادهاي مختلف ويژگي اقتصاد اندازه اقتصاد (ميزان )GNP درجه باز بودن اقتصاد 7 مناسبت رژيم ارزي اقتصاد بزرگتر و قوي‌تر مناسب‌تر براي رژيم‌‌هاي ارزي شناور هستند. دراقتصادهاي بازتر ،رژيم‌هاي شناور ارزي آسيب پذير ترند. ادامه جدول ()2 تنوع ساختار توليد و صادرات تمركز جغرافيايي تجارت خارجي اختالف سطح تورم داخلي با تورم جهاني 8 اقتص ادهاي متنوع‌ت ر از لحاظ س اختار تولي د و ص ادرات مناس بت بيشتري ب ا رژيم هاي شناور ارزي دارند. اقتص ادي ك ه بخ ش بيشتري از تجارت آ ن ب ا ي ك كشور بزرگ اس ت، مناس ب‌تر اس ت ك ه ارزش پول مل ي خود را ب ا پول آ ن كشور بزرگ تث بيت كند. در ص ورتي ك ه اختالف نرخ تورم ي ك كشور ب ا طرفهاي تجاري عمده آ ن زياد باش د ،ب ه دفعات نياز ب ه تعديالت نرخ ارز خواه د بود .بنابراي ن ،در مورد م ارزي شناور ن كشور رژي اي مناس ب‌تر اس ت .ام ا براي كشوري ب ا تورم بس يار باال ،رژي م ارزي ثاب ت مي‌توان د ي ك نوع انضباط س ياستي ادامه جدول ()2 تحرك نيروي كار تحرك سرمايه و بازارهاي مالي توسعه يافته شوك‌هاي اسمي داخلي (مانند شوك‌هاي تقاضاي پول) 9 زمان ي ك ه دس تمزدها و قيمت‌ه ا ب ه سمت پايين چسبنده هستند ،باوجود درجه باالي تحرك نيروي كار ،مقابله ب ا شوك‌هاي خارج ي ك م هزينه‌ت ر و آس ان‌تر اس ت .بنابراي ن ،در اي ن ت مورد رژيم‌‌هاي ارزي ثاب مناسب‌تر مي‌باشند. ب ا درج ه باالي تحرك س رمايه ،حف ظ رژي م ارزي ثاب ت قاب ل انعطاف مشكل‌تر است .بنابراين ،در صورت رمايه و بازارهاي تحرك باالي س مال ي توس عه يافت ه ،رژيم‌هاي ارزي انعطاف‌پذي ر ،شوك هاي خارج ي اسمي شايع‌تر است. در رژي م ارزي ثاب ت شوك‌هاي داخلي اسمي شايع‌تر است. مباني نظري اثر افزايش نرخ ارز بر تراز‌پرداخت‌ها (صادرات و واردات) 10 الزامات تطبيق ساختار اقتصاد ايران با الزامات نظري نظريه‌هاي بررس ي شده ه ر كدام داراي پيش‌فرض‌ها و الزامات ي مي‌باشن د ك ه در ص ورت عدم برقراري ،نتايج مورد انتظار نيز تحقق نخواهد يافت .همچنين تنظيم نرخ ارز و رابطه آن با يك رژيم تجاري شناخته شده منطبق با شراي ط اقتص ادي اس ت ك ه در ايجاد تعادل از اهمي ت به سزايي برخوردار مي باشد .اين قسمت به تطبيق فروض مذكور با ساختار اقتصاد ايران مي‌پردازد. -1متوسط س االنه نرخ تورم طي دوره 1357-85معادل 15درص د مي‌باش د ،جدول شماره 4دامنه نرخ تورم را ط ي دوره هاي مختل ف از 7/6ت ا 6/19درص د نشان مي دهد .بنابراي ن شرط ثبات قيمت‌ه ا در اقتصاد ايران برقرار نيست. -2ط ي دوره ،1357-85متوس ط رش د س االنه توليد ناخال ص داخل ي برابر 5درصد مي‌باشد.جدول شماره 4 11دامن ه نرخ رش د تولي د ناخال ص داخل ي را طي دوره هاي  -3در حدود 85درص د واردات را كاالهاي سرمايه‌اي و واس طه‌اي تشكي ل مي‌دهن د ،بنابراي ن فرآين د صادرات نمي‌تواند از واردات مستقل باشند( .جدول ())7 -4به دليل تنگناهاي ساختاري در ايران ،قبل از رسيدن به اشتغال كام ل حس اسيت عرض ه ك ل ك م شده ،بنابراين عليرغ م وجود بيكاري در اقتص اد ايران ،افزايش نرخ برابري ارز منجر به افزايش توليد نخواهد شد. -5ب ه لحاظ نظري بخاط ر وجود هزينه‌هاي حم ل و نقل، وجود محدوديت‌هاي تجاري و دخالت‌هاي بانك‌هاي مركزي و غيره ،نظري ه برابري قدرت خري د حت ي در بلند‌مدت هم برقرار نيس ت .بنابراي ن بديه ي اس ت كه برابري قدرت خريد در ايران نيز برقرار نباشد. -6عدم وجود تجارت كامال آزاد و همچني ن نقل و انتقال ب ا توج ه به موارد فوق ،پيش‌فرض‌هاي الزم بدون محدوديت سرمايه (آزادي كامل حساب سرمايه) در كاهش ارزش پول مشهودس ‌بخش ي ايراناثر اقتصادبراي ياستاست. و واضح كامال 12 نتايج برخي مطالعات تجربي در زمينه اثر افزايش نرخ ارز بر متغيرهاي اقتصاد كالن الف:رابطه نرخ برابري ارز و تراز پرداخت‌ها -1الگوهاي معادله‌اي تك شكيباي ي( : )1371كش ش واردات نس بت ب ه قيم ت كاالهاي واردات ي ب ه كاالهاي داخل ي برابر -52/1برآورد شده ،بنابراي ن تنه ا براس اس كش ش واردات و بدون توج ه ب ه كش ش ص ادرات ،اجراي س ياست كاه ش ارزش پول ازطري ق محدود كردن واردات باع ث بهبود تراز پرداخت‌ه ا مي‌شود ك ه ب ه 13 مفهوم برقراري شرط مارشال ـ لرن ر در اقتص اد فتحي قره‌گوني ( : )1377كشش صادرات نسبت به نرخ ارز معادل 27/0درصد است كه نيست.ي ( : )1376كش ش واردات قويفريمان چنداني زيباي نس بت ب ه نرخ ارز واقع ي معادل -11/3و كش ش ص ادرات معادل 3/1ك ه ب ه مفهوم برقراري شرط است. مارشال ـ لرنر كاه ش ارزش پول مل ي منج ر ب ه : )1376 تق ي ( بهبود تراز پرداخته ا مي‌شود ك ه ب ه مفهوم برقراري شرط مارشال ـ لرن ر اس ت در حاليك ه اي ن كاه ش بروجردي(مي مبادله را بدتر ‌نمايد) : .كاه ش ارزش پول 1379 رابطة ي رحيم ملي منجر به كاهش 10درصدي صادارت غيرنفتي مي‌شود. 14  -2الگوهاي كالن سنجي نوفرس تي ( : )1379تاثي ر س ياست افزاي ش نرخ برابري ارز بر ص ادرات ص فر و ي ا بس يار ناچي ز بوده در حـاليكـه ب ه طور قاب ل مالحظه‌اي باعـث كـاهش واردات مـي‌گـردد .بطوريك ه واكن ش صادرات به 10درصد افزايش نرخ برابري ارز صفر ‌باشد .تراز كسري كوتاه : )1379 كاهش ( ذوالنور ‌مدت،مي درصد در3/21 معادل واردات و تجاري كشور افزاي ش خواه د يافت .ليك ن با گذش ت زمان ب ه تدري ج اثرات انبس اطي كاهش ارزش ريال بر تراز‌پرداخت‌ه ا ظاهر مي‌گردد و در ميان‌مدت و بلند‌مدت منج ر به بهبود اثرات 15 بيدآباد ( : )1383تاثي ر س ياست افزاي ش نرخ برابري ارز بر ص ادرات كاالهاي غيرنفت ي حقيقي بس يار ناچي ز بوده در حـاليكـه ب ه طور قاب ل مالحظه‌اي باعـث كـاهش واردات مـي‌گـردد. بطوريكه واكنش صادرات به 10درصد افزايش نرخ برابري ارز -08/0و كاه ش واردات معادل 61/1 درصد مي‌باشد. 16 ب :رابطه نرخ ارز و تورم ا لگوهايت ك1- م ع ادله‌اي دهقان ي()1378 10 :درص د افزاي ش نرخ بـرابـري ارز مـنجر به افزايش 2درصدي تورم مي‌شود. -2الگوهاي داده - ستانده حاج ي زاده ( : )1379س ياست كاه ش ارزش پول در ه ر دو مقط ع ( 1365و )1373منج ر ب ه تورم مي‌شود ،ام ا ميزان تورم در س ال 73بيشت ر از س ال 65ميباش د ،ك ه ب ه دلي ل وابس تگي بيشت ر 17 ا لگوهايك النس نجي2- نوفرستي( : )1379سياست كاهش ارزش پول آثار تـورمي ب ه همراه دارد بطوريك ه 10درص د افزاي ش نرخ برابري ارز منج ر ب ه 63/6درص د تـورم مـيشود. ذوالنور( : )1379س طح قيمته ا در كوتاه مدت به شدت افزايش خواهد يافت ولي با گذشت زمان در ميان مدت و بلندمدت ب ه تدري ج از نرخ تورم كاسته خواهد شد. بيدآباد ( : )1383تاثي ر س ياست افزاي ش نرخ برابري ارز بر تـورم كاهنده اس ت بطوريك ه 10 درص د افزاي ش نرخ برابري ارز منج ر ب ه كاه ش 18 ج -رابطه نرخ ارز با توليد لگوهايت ك 1-ناخالص ملي ا م ع ادله‌اي پدرام ( : )1377س ياست كاه ش ارزش رس مي ريال در بلندمدت و ب ا توج ه ب ه اثرات مس تقيم و غيرمس تقيم آ ن در مجموع ،ب ا كش ش -01/0درص د موجب كاهش توليد خواهد شد. بهمن ي اس كويي( : )1372ي ك رابط ة بلندمدت منف ي بي ن نرخ ارز و تولي د ناخال ص داخل ي وجود دارد ك ه ب ه مفهوم انقباض ي بودن اث ر افزاي ش نرخ ارز در بلند مدت مي‌باشد(ركود) . 19 ا لگوهايك النس نجي2- نوفرس تي( 10 : )1379درص د افزاي ش نرخ برابري منجر به كاهش توليد به ميزان 45/0درصد ميشود ذوالنور ( : )1379در كوتاه مدت تولي د افزاي ش ول ي درميان‌مدت و بلندمدت تولي د ناخال ص داخل ي واقعي به طور مداوم كاهش خواهد يافت . بيدآباد( 10 : )1383درص د افزاي ش نرخ برابري منجر به كاهش توليد به ميزان 2/0درصد ميشود. 20 د -كسري بودجه دولت الگوهاي كالن سنجي نتايج مطالعات حاكي از آن هستند كـه دراثر اجراي س ياست كـاهش ارزش پول مل ي در كـوتـاه‌مـدت كـسري بودج ه دولـت كـاهش مي‌ياب د ول ي بـا گـذشت زمان ب ه تدري ج ب ه س طح اوليـه خود باز مـي‌گردد و نهاي ت حتـي در س طحي بـاالتـر از د تين قـرار خواه ت نخس موقعي گرفت(ذوالنور( )1379و خياباني (.))1381 21 بررسي نحوه تاثيرگذاري عوامل غيرقيمتي در مقابل عوامل قيمتي بر صادرات غيرنفتي ايران در مطالعه‌اي كه به سفارش معاونت برنامه‌ريزي و بررس يهاي اقتص ادي وزارت بازرگان ي در سال جاري انجام شده اس ت ،تاثي ر عوام ل قيمتي و غير‌قيمتي بر صادرات غير‌نفتي بررسي و تحليل تابعي استفاده شده در اين مطالعه به قرار شكل است. شده زير است: ‏X = F (BE, AP, PRO, Z, )W : Xم قدار ص ادراتغيرنفتي(م يليوندالر) : BEق يمتدالر آمريكا (ن رخ ارز) در ب ازار آزاد : APن رخ ت ورم : PROب هره ورين يرويك ار (ن سبتص ادراتايرانب ه جهان : Zس نجه رقابتپ ذيري ‌جنوبي ) ي ا ك ره : W22م تغير ت اثيراتجنگت حميلي دوره مورد بررس ي اي ن مطالع ه از 1354ت ا 1379 مي‌باشد و الگوي فوق با استفاده از روش ARDL برآورد شده است. اهم نتايج اين مطالعه به شرح زير مي‌باشد: -1افزايش نرخ ارز بازار آزاد با يك وقفه صادرات را تح ت تاثي ر قرار مي‌ده د ،ب ه طوري ك ه كش ش صادرات نسبت به يك وقفه اول نرخ ارز بازار آزاد معادل 245/0درصد مي‌باشد. -2افزاي ش نرخ ارز بازار آزاد منج ر ب ه تورم مي شود تورم ني ز ب ا ي ك وقف ه ص ادرات را كاهش مي‌دهد به‌طوري‌كه كشش صادرات نسبت به وقفه اول متغير تورم معادل -288/0درصد مي‌باشد. همان طور ك ه مالحظ ه مي‌شود اثرات مثب ت افزاي ش نرخ ارز بر ص ادرات توس ط تورم تعدي ل 23ي‌شود. م متغي ر بهره‌وري ني ز داراي تاثي ر ب ا وقف ه اس ت. اس اسا ً بهره‌وري ماهي ت كوتاه مدت ندارد ،ضري ب ميباش د كــه ب ا ‌ بلندمدت بهره‌وري معادل 2/3 تــوجه ب ه س طح معني‌داري آ ن ( )94/4ب ه خوب ي بيانگر تاثير فوق العاده مهم بهره وري بر صادرات غيرنفتي است. 24 آسيب شناسي بازار ارز اقتصاد ايران -1قدرت دولت در بازار ارز بي ش از 80درص د درآمدهاي ارزي كشور ناش ي از صدور نف ت بوده ك ه متعلق به دول ت مي‌باشد .درجه تمركز در بازار ارز باالست. -2وابستگي سياست ارزي به سياست مالي بي ش از 55درص د درآمد‌هاي دول ت از مح ل صدور نفت تامين مي‌شوند كه با توجه به نرخ ارز از دالر ب ه ريال تبدي ل م ي شون د بنابراي ن ،تعيين نرخ ارز (س ياست‌هاي ارزي ) تح ت تاثي ر بودج ه دولت مي‌باشد. 25  -3اهميت نقش انتظارات در بازار ارز ايران شواه د حاك ي از آ ن اس ت ك ه در اقتص اد ايران، نوس انات ناگهان ي در بازار ارز تح ت تاثي ر عوام ل س ياسي و اجتماع ي اس ت .شاه د اي ن ام ر ،كاه ش شدي د نرخ دالر بع د از پذيرش قطعنام ه 598و افزاي ش آ ن در وضعي ت بحران ي و شراي ط جنگ ي اس ت .همچني ن ،نحوه انعكاس اظهارات مقامات اقتص ادي ني ز بر بازار ارز تاثي ر شايان توجه ي باق ي مي‌گذارد. 26 جمع‌بندي -1بررسي فروض و الزامات نظريه‌ها در مورد آثار نرخ ارز بر متغيرهاي كالن باالخ ص تراز‌پرداخت‌ها نشان داد كه فروض مذكور در اقتصاد ايران برقرار نبوده ،بنابراي ن در مورد تحق ق نتايج مورد انتظار نيز بايد به طور جدي شك كرد .گفتني است برخي از نتايج در تك معادالت و معادالت سيستمي نتايج متفاوتي را بدست مي دهد. -2نتايج مطالعات حاكي از آن هستند كه با افزايش نرخ ارز : اوال :تراز پرداخت‌ه ا بهبود نيافت ه و يا بهبود تراز‌پرداخت‌ه ا ناش ي از كاه ش قاب ل مالحظه واردات و افزايش بسيار جزيي صادرات است. 27 رابعا :كسري بودجه در كوتاه مدت بهبود مي‌يابد ول ي در بلندمدت حت ي از وضعي ت اولي ه (پيش از اجراي اين سياست) نيز بدتر خواهد شد. -3برخي دستگاه‌هاي اجرايي و مراجع تخصصي با افزايش نرخ برابري ارز مخالف بوده اند ،چرا كه اوال :زير‌ساخت‌ها و پيش‌شرط‌هاي الزم وجود ندارد و ثانيا :افزايش نرخ برابري ارز باعث اخالل در فرآين د برنامه‌ريزي فعاالن اقتصادي ،بروز تورم و ...مي‌شود. 28  -4با توجه به رژيم ارزي كشور ( شناور مديريت شده) براي مديري ت بازار ارز تنها مي‌توان از ابزار‌هاي بازار استفاده كرد ،براي مثال در شرايطي كه نرخ ارز داراي روند افزايشي است، مي‌توان ب ا افزاي ش عرض ه ارز به بازار ،از افزاي ش فرات ر از ح د باالي ي دامن ه قابل قبول جلو‌گيري كرد .نوس انات نرخ ارز نباي د منفعالنه برخورد ب ا -5 باش د ،بلك ه باي د ب ا داشت ن يك چارچوب از پيش‌معي ن بص ورت كامال فعال اي ن نوسانات را مديريت كرد. 29 راهكارهاي ارتفاي صادرات غير نفتي -1كاه ش ارزش پول مل ي نم ي توان د ب ه عنوان يك روش بلن د مدت توس عه ص ادارت مورد تاكيد قرار گيرد. -2براي ص ادرات بيشت ر ،تقوي ت بني ه تولي د داخلي ضروري اس ت .لذا ه ر عامل ي از قبيل تغييرات س اختاري در نظام اعطاي تسهيالت و اعتبارات، توس عه بيم ه ه ا ،س ياست هاي حمايت ي از سرمايه گذاري ه ا و غيره ك ه ب ه رش د تولي د ناخال ص داخلي مي منج ر م ي شود ،ب ه توس عه ص ادرات ني ز انجامد. -3افزاي ش رقاب ت پذيري در ص حنه بي ن المللي از 30طريق تكيه بر توليدات با مزيت نسبي باالتر.  -5افزايش سرمايه صندوق ضمانت صادرات ايران و نيز تأمين مابه‌التفاوت نرخهاي اعتباري و گسترش پوشش بيمه‌اي در كشورهاي هدف براي صادرات كاال و خدمات. -6تنظي م تعرفه‌هاي واردات نهاده‌هاي كاالي ي تولي د (ماشين‌آالت و مواد اوليه) ،مبتني بر حمايت منطقي و منطب ق ب ا مزيتهاي رقابت ي از تولي د داخل ي آنه ا و در جهت تسهيل فعاليتهاي توليدي صادرات‌گرا. -7هم‌پيوندي فعال ب ا اقتص اد جهان ي و رون ق بخشيدن ب ه تجارت خارج ي ،ب ا بازنگري و اص الح ادرات و واردات ،قانون امور قانون مقررات ص گمركي و قانون مناطق آزاد تجاري و صنعتي . -831اعطاي تس هيالت ارزي ب ه واحدهاي توليدي- پيوست‌ها محقق (زمان) دوره مطالع ه شكيباي ي )(1371 69-1350 بهمني اسكوي ي ()1372 اسدي )137332 ( 691338 71-1350 جدول ( : )3خالصه مطالعات شده انجام روش الگو واردات و زير بخش‌ها ي آن رابطه ميان نرخ ارز و توليد (تك معادله‌ا ي) واردات و زيربخشهاي آن (تك برآورد نتايج حداقل كشش واردات نسبت به قيمت كاالهاي وارداتي به كاالهاي داخلي برابر مربعا -529/1برآورد شده ،بنابراين تنها براساس كشش واردات و بدون توجه ب ه كش ش ص ادرات ،اجراي س ياست كاه ش ارزش پول ازطري ق محدود ت معمول كردن واردات باع ث بهبود تراز پرداخته ا مي‌شود ك ه ب ه مفهوم برقراري شرط مارشال ـ لرنر در اقتصاد ايران است. ي روشهاي ‌ هم تجمعي حداقل مربعات معمولي ي ك رابط ة بلندمدت منف ي بي ن نرخ ارز و تولي د ناخال ص داخل ي وجود دارد ك ه ب ه مفهوم انقباض ي بودن اث ر افزاي ش نرخ ارز در بلن د مدت ميباشد(ركود) . ‌ واردات با توليد ناخالص داخل ي و واردات دوره قبل باالترين حساسيت را به ترتيب 66/0و 56/0نشان ميدهد كه به مفهوم آن است كه احتما ً ال توليدات داخلي جايگزين‌هاي مناسبي براي كاالهاي وارداتي نمي‌باشند. حس اسيت قيمت ي ب ا عالم ت منف ي حاك ي از تاثيرات معكوس تغييرات ادامه جدول ()3 محقق (زمان) تقي ()1376 دوره مطالعه -74 1353 زيبايي فريماني ()1376 731338 فتحي قرهگوني ()1377 -74 1353 33 الگو بخش تجارت خارجي (تك معادله اي) بخش تجارت خارجي و زيربخشه اي آن (تك معادله) روش برآورد نتايج حداقل كاه ش ارزش پول مل ي منج ر ب ه بهبود تراز مربعات پرداخته ا مي‌شود ك ه ب ه مفهوم برقراري معمول شرط مارشال ـ لرن ر اس ت در حاليك ه اين كاهش رابطة مبادله را بدتر مي‌نمايد. ي حداقل كشش واردات نسبت به نرخ ارز واقعي معادل مربعات -11/3و كش ش ص ادرات معادل 3/1ك ه ب ه معمول مفهوم برقراري شرط مارشال ـ لرنر است. ي كش ش ص ادرات نس بت ب ه نرخ ارز معادل 271/0درص د اس ت ك ه چندان قوي نيس ت .در صادرات ميان ص ادرات غيرنفت ي ،ص ادرات ص نعتي، حداقل و فرش و ص نايع‌ دس تي ب ه ترتي ب بيشتري ن زيربخشه مربعات كشش‌پذيري را نسبت به نرخ ارز داشته‌اند ،در دو اي آن حاليك ه ص ادرات معدن ي ،فلزات و ص ادرات (سيستم مرحله كشاورزي ني ز ب ه ترتي ب از كمتري ن كش ش اي معادالت ادامه جدول ()3 محقق (زمان) پدرام ()1377 دهقاني ()1378 حاجي زاده ()1379 34 رحيمي بروجردي ()1379 دوره مطالعه الگو روش برآورد نتايج رابطة نرخ ارز بازار آزاد و نرخ ارز واقعي با 1358 -74 توليد (تك‌معادله‌اي ) حداقل مربعات معمولي س ياست كاه ش ارزش رس مي ريال در بلندمدت و ب ا توج ه ب ه اثرات مس تقيم و غيرمس تقيم آ ن در مجموع ،ب ا كش ش -01/0 درصد موجب كاهش توليد خواهد شد. رابطة نرخ ارز باتورم 1357 -77 (تك‌معادله‌اي ) حداقل مربعات معمولي با 10درصد افزايش قيمت دالر به فرض ثبات س اير شراي ط ،تورم ب ه طور متوس ط 2درص د افزايش مي يابد. س ياست كاه ش ارزش پول در ه ر دو مقط ع منج ر ب ه تورم مي‌شود ،ام ا ميزان تورم در جداول داده ‌ـ مقايسه س ال 73بيشت ر از س ال 65ميباش د ،ك ه ب ه ستاده دو مقطع جداول داده دلي ل وابس تگي بيشت ر اقتص اد ب ه كاالهاي 65و ( 1373رابطه‌نرخ ـ ستاده واردات ي واس طه اي و س رمايه اي در س ال 73 ارز و تورم) مي باشد. اثر سياست هاي مالي، رشد نقدينگي، 79-1375 تورم و كاهش ارزش ريال بر ‏VAR افزايش تورم ،اثرات مثبت تقليل ارزش پول را بر ص ادرات غي ر نفت ي خنث ي مي نمايد. تقلي ل ارزش ريال زمان ي براي صادرات غيرنفت ي نتيج ه بخ ش خواه د بود ك ه اين سياست با سياست هاي مناسب مالي همراه ادامه جدول ()3 محقق (زمان) دوره مطالعه الگو روش برآورد نتايج -72 1342 اندازه شاخ ص تبعي ض تجاري نشان مي‌ده د ك ه س ياستهاي دول ت در زمين ه تعيي ن نرخ ارز و بخش عناص ر س ياستي بازرگان ي خارج ي در س الهاي حداقل تجارت 42 -52و 53 -57ب ه ترتي ب در جه ت جايگزين ي خارجي مربعات واردات و تشوي ق ص ادرات بوده اس ت .در ‌معادله معمولي ‌ (تك س الهاي پ س از انقالب ت ا ،1377ب ه ج ز -60 اي) 1358در اندازه شاخ ص مذكور ،بيانگ ر جه ت گيري به نفع صادرات است. ابريشمي -76 (1350 )1380 -1عدم وجود منحني Jدر ايران -2شكاف تولي د ي ا مازاد قاب ل ص دور قادر اس ت حدود 13درص د نوسانات صادرات را توضيح دهد. -3نس بت مص رف ب ه تقاضاي ك ل داخل ي اث ر منف ي بر ص ادرات دارد و روش‌هاي نشان ميده د ك ه نرخ پ س انداز باالت ر امكان ص ادرات بيشت ر كاالهاي هم تجمعي مصرفي را امكان پذير مي سازد. -4افزايش صادرات ناشي از رشد بهره‌وري نبوده است. -5ضري ب متغي ر ص ادرات در بردار تقاضاي ص ادرات تفاوت معني‌داري از ص فر نداشت ه ك ه دالل ت بر پركش ش بودن تقاضاي ص ادرات دارد ،ب ه عبارت ديگ ر ،ص ادرات كشور حت ي در اقالم عمده آهنگري ()1380 35 بخش تجارت خارجي ادامه جدول ()3 36 -6قيمتهاي نس بي ص ادراتي (شام ل هزين ه هاي تولي د) عرض ه ص ادرات را ب ا كش ش نزدي ك ب ه واح د در بلن د مدت متاث ر س اخته اس ت .در كوتاه مدت ني ز عالوه بر شاخ ص قيم ت ص ادرات ،نرخ ارز بازار موازي ،نرخ موزون رس مي و همچني ن نرخ ارز حقيق ي اثرات ب ا اهميت ي بر ص ادرات غيرنفت ي داشت ه اس ت .ب ه عالوه اهمي ت نرخ ارز حقيق ي در نوس انات ص ادرات بيشت ر از نرخهاي ارز رس مي و شاخ ص قيم ت ص ادراتي اس ت .در رابط ه ب ا عرض ه بلندمدت ص ادرات عالوه بر قيم ت هاي نسبي ،ظرفيت توليد غير نفتي و تا اندازه كمتري واريان س نرخ ارز(ب ي اطمينان ي نس بت ب ه نرخ ارز) ني ز عرض ه ص ادرات را متاثر ساخته‌اند. ش درآمدي تقاضاي واردات - 7كش جمع ي شده و همچني ن گروههاي مختل ف واردات ي (واس طه اي ،س رمايه اي و مصرفي) در كليه تصريحات با دقت بااليي، نزدي ك ب ه ي ك برآورد شده اس ت .كش ش كوتاه مدت واردات 7/5بوده ك ه از كش ش بلندمدت به مراتب بزرگتر است .به عبارت ديگ ر ،ب ه هنگام كاه ش درآمدهاي ارزي، ادامه جدول ()3 محقق (زمان) دوره مطالعه نوفرست ي ()1379 -77 1338 37 الگو الگوي كالن سنجي پويا روش برآورد نتايج استفاده از واكن ش متغيرهاي الگ و ب ه %10افزاي ش روابط هم نرخ اسمي ارز تجمعي و -1كاه ش GDPب ه ميزان 45/0درص د شبيه (ركود). سازي پويا -2كاه ش مخارج مص رفي بخ ش خص وصي به ميزان 79/0درصد. -3افزاي ش س رمايه گذاري بخ ش خص وصي به ميزان 46/0درصد . -4كاهش واردات به ميزان 3/21درصد . -5واكن ش ص ادرات غي ر نفت ي ب ه افزاي ش نرخ اسمي ارز صفر است. -6افزاي ش حج م نقدينگ ي ب ه ميزان 4/13 درصد. -7افزاي ش س طح عموم ي قيمته ا ب ه ميزان 63/6درصد (تورم). برمبناي نتيج ه 1و 7نتيج ه اعمال س ياست فوق ركود تورم ي است. -8افزايش ضريب فزاينده نقدينگي به ميزان 18/5درصد . -9بهبود تراز حس اب جاري ب ه ميزان 8/61درص د ك ه ناش ي از افزاي ش ص ادرات غيرنفتـي نبوده (واكن ش ص ادرات غي ر نفت ي ادامه جدول ()3 -10افزايش خالص دارايي خارجي بانك مركزي به ميزان 6/56درصد. ذوالنور 38 77-1350 الگوي كالن سنجي حداقل -1وجود منحني Jدر اقتصاد ايران ك از شروط چي مربعات -2در كوتاه مدت هي دو مارشال ـ لرن ر ي ا مارشال ـ لرن ر تعمي م مرحله‌اي يافت ه براي اقتص اد ايران برقرار نخواه د و شبيه بود ،ليك ن در ميان مدت و بلن د مدت سازي پويا شروط مذكور تأمين مي‌گردد. -3در كوتاه مدت تولي د افزاي ش ول ي درميان‌مدت و بلندمدت تولي د ناخال ص داخل ي واقع ي ب ه طور مداوم كاه ش خواهد يافت . -4س طح اشتغال در كوتاه‌مدت ب ه شدت افزاي ش خواه د ياف ت .ليك ن ب ا گذش ت زمان ،س طح اشتغال در ميان‌مدت ب ا نرخ و در بلندمدت ب ا نرخ كاهنده فزاينده كاهش پيدا خواهد كرد. -5س طح قيمته ا در كوتاه مدت ب ه شدت افزايش خواهد يافت ولي با گذشت زمان در ميان مدت و بلندمدت ب ه تدري ج از نرخ تورم كاسته خواهد شد. ادامه جدول ()3 محقق (زمان) 39 دوره مطالعه الگو روش برآورد نتايج -7بر اث ر كاه ش ارزش ريال ،ب ا گذش ت زمان همراه ب ا افزاي ش هزين ه زندگ ي س طح دس تمزدها ني ز شروع ب ه افزاي ش مي‌نمايد .ليك ن نرخ افزاي ش دس تمزد اس مي ،از يكس و ب ه دلي ل همگرا بودن پديده مارپي چ دس تمزدـ قيم ت و از س وي ديگ ر ب ه جه ت كاه ش مداوم كارآي ي نيروي كار ،عمدتا ً ب ه دلي ل تشدي د مداوم اد ،كاهنده ط ركودي در اقتص شراي خواهد بود. -8س طح كارآي ي نيروي كار در كشور ،ي ا نس بت تولي د ب ه اشتغال در كوتاه‌مدت و ي فزاينده و در ا نرخ ميان‌مدت ،ب بلندمدت ب ا نرخ ي كاهنده كاه ش پيدا خواهد كرد. -9س طح عموم ي قيمته ا و س طح قيم ت كااله ا و خدمات مص رفي در كوتاه مدت ب ه شدت افزاي ش يافت ه ،و ب ا گذش ت زمان به تدريج از نرخ افزايش آن كاسته خواهد شد. -10نرخ ارز غي ر رس مي كشور ،در كوتاه مدت ب ا نرخ ي فزاينده و در ميان ادامه جدول ()3 محقق (زمان) دوره مطالعه شاكري ()1382 791354 الگو صادرات روش برآورد نتايج -1 ARDLافزاي ش نرخ ارز بازار آزاد ب ا ي ك وقف ه ص ادرات را ب ه طور قاب ل مالحظه‌اي تح ت تاثي ر قرار مي‌ده د ،ب ه طوري ك ه كش ش ص ادرات نس بت ب ه ي ك وقف ه نرخ ارز بازار آزاد معادل 245/0درصد مي‌باشد. -2افزاي ش نرخ ارز بازار آزاد منج ر ب ه تورم مي‌شود و تورم ني ز ب ا ي ك وقف ه ص ادرات را ب ه شدت كاه ش مي‌ده د ب ه طوري ك ه كش ش ص ادرات نس بت ب ه ي ك وقف ه متغي ر تورم معادل 288/0ـ درصد مي‌باشد. همان طور ك ه مالحظ ه مي‌شود اثرات مثب ت افزايش نرخ ارز بر صادرات توسط تورم تعديل مي‌شود 40 -3متغي ر بهره‌وري ني ز داراي تاثي ر ب ا وقف ه اس ت .اس اسا ً بهره‌وري ماهي ت كوتاه مدت ندارد ،ضريب بلندمدت بهره‌وري معادل 2/3مي باش د كــه ب ا تــوجه ب ه آمــاره آ ن ( )94/4ب ه ادامه جدول ()3 محقق (زمان) دوره مطالعه بيدآباد ()1383 -82 1338 41 الگو الگوي كالن سنجي روش برآورد روش حداقل مربعات معمولي نتايج واكن ش متغيرهاي الگ و ب ه %10افزاي ش نرخ ارز رسمي -1كاه ش وادرات حقيق ي ب ه ميزان 61/1 درصد . -2كاه ش ص ادرات كاالهاي غي ر نفت ي ب ه ميزان 08/0درصد. -3افزايش نقدينگي به ميزان 27/0درصد . -4كاه ش تولي د ناخال ص داخل ي ب ه قيمت بازار حقيقي به ميزان 2/0درصد . -5كاهش توليد ناخالص غير نفتي به قيمت بازار حقيقي به ميزان 21/0درصد . -6كاهش سرمايه گذاري خصوصي حقيقي به ميزان 41/1درصد. -7افزاي ش نرخ ارز بازار غيررس مي به ميزان 33/0درصد. -8كاهش شاخص قيمت مصرف كننده به ميزان 96/0درصد . -9كاهش اشتغال به ميزان 02/0درصد . -10كاهش نرخ بهره در بازار غيرمتشكل پولي به ميزان 08/3 درصد . جدول (: )4متوسط نرخ رشد تورم و تو ليد (درصد) دوره 57-38 80-57 85-80 85-57 شرح 42 متوسط نرخ تورم 76/6 متوسط نرخ رشد GDP 98/8 61/19 44/4 95/13 5/5 0/15 0/5 جدول ( : ) 5متوسط رشد حجم نقدينگي ،پايه پولي و ضريب فزاينده دوره شرح 43 8 0 -57 57-38 رشد حجم نقدينگي 29/22 85/22 رشد پايه پولي 62/22 99/21 رشد ضريب فزاينده نقدينگي 23/0 3/0 85-80 1 /30 36/24 6/ 2 8 5-57 12/ 29 13/24 9/ 1 جدول ( : )6متوسط سهم منابع پايه پولي از كل پا دوره شرح 8 5- 80 81- 57 57- 38 85-57 59/ 92 40 / 81 سهم خالص داراييهاي خارجي دركل پايه پولي 48/88 سهم خالص مطالبات بانك مركزي از دولت در كل پايه پولي 15/37 95/20 23/93 سهم مطالبات بانك مركزي از ساير بانكها 46/20 67/19 دركل پايه پولي سهم خالص داراييهاي بانك مركزي در كل پايه 64/24- 31/45- پولي 44 27/ 69 73/ 71 82/ 13 99/ 14 43/ 92 97/ 75 جدول ( : )7متوسط سهم اجزاي واردات و صادرات دوره شرح سهم صادرات نفتي از كل صادرات سهم صادرات غيرنفتي از كل صادرات سهم واردات كاالهاي واسطه‌اي از كل واردات سهم واردات 45 كاالهاي 38 -57 57 -81 80 -8 5 85-57 45/95 48/88 35/80 57/81 5/4 46/11 65/19 41/ 18 16/56 31/57 43/ 48 78/ 49