صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
جز ركان ایررانی در درپار مفول ها
يس از هجوم مغولان به ايرران» دانشمندان و بنز ركان ایررانی با به جان خریدن خطرهای زیاد به مفولان نزدیک
at
عم توان به صورت زیس دسته بندی کرد:
مهار کردن خوی حشن و ویرانگر مفول ببرای جلوگیرری از خوضریزی
© تلاش برای آشنایی مفولان با فرهنگ و تمدن ایرانی و راه ورسم کشورداری
صفحه 4:
خواجه نصیمالدین طوسی
یکی از برجسته تررین دانشمندان مسلمان ایررانی بود كه به عنوان مشاور هلا کوخان احترام بسپار یا
که اقدامات وی عبارت اند از:
0 _تلاش برای حنظ جان مردم و کاهش قتل و غارت های مخولان در جریان
لشک کشی های هلا کو
0 تشويق هلاكو به ساختن رصدخانةٌ مراغه
رصدخانة مراغه به همت خواجهء تبدیل به یک مركن علمى و تحقيقاتى
عظیم شد که منجمان و دانشمندان زیادی در آن فعالیت می گردند.
رصدخانة مراغه به وسایل اخترشناسی و کتابخانة بزرگی» مجهز بود.
صفحه 5:
رصدخانة مراغه
اين رصدخانه روى تيهاى در غرب مراغه در نزديكى دو روستا به نام هاى طالب
حاحیکرد قرار داشتهاست که درياچة ارومیه را میتوان از دوردست از آنجا دید.
بناى رصدخانة مراغه در سدشنبه 4 جمادی الاول 76۷ قمری(۱0 اردیبهشت ۳۸ ) باب
با شب تولد زینب دختم امام علی(ع )به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان
هولاکو آغاز شد. هولاکو برای نگهداری این سازمان پنزوهشی موقوفههای ویثهای
درنظر گررفت. کتابخانهای شامل ۰۰) هنزار جلد کتاب و ابرارهای اخترشناسی؛ ن
شدند. در همینجا بود که زیج ایلخانی بهسال 7۷۰ هجری (۱۲۷ میلادی ) فراهم شد.
فراهم
رصدخانة ماغه فقط مخصوص رصد ستا رگان نبود و یک سازمان علمی گسترده بود که
تس شاخههای دانش درس داده میشد و مشهورترین دانشمندان آن عصر در آنجا جمع
شده بودند
صفحه 6:
خواجه رشیدالدین فضل اللّه همدانی
او از سیاستمداران و دانشمندان نامدار ایررانی در دور مفول؛ بود که خدمات
فرهنگی و اجتماعی فراوانی انجام داد.
او به عنوان پزرشک به دربار ایلخانان راه یافت.
او علاقة بسیاری به عمران و آبادی و انجام کارهای خیرریه داشت.ربع رشیدی
در 5 یکی از بناهایی است که او ساخت؛ که شامل مسسات مختلف مانند
مسجد؛ مدرسه؛ بیمارستان» حانقاه و کتابخانه می شد.
او این بنای عظیم را که تعداد زیادی از عالمان و پزرشکان در آن اشتغال داشتندء
وقف کرد.
رشیدالدین چندین کتاب در رشته های مختلف علمی نوشت که مروف تررین آنها
این وزیر دانشمند نیز به دستور ایلخان مخول به قتل رسید.
صفحه 7:
ربع رشيدى
ريع رشيدى يكى از بناهاى تاريخى و ارزشمند شهس تبرين واقع در باغميشه است. حدود ٠/٠١ سال ييش در تبرمز»
دانشگاهی بهنام رشیدالدین فضل الله همدانى ايجاد شد. در أن زمان اين دانشكاه شامل جهار دانشكده بود كه در جهارطرف
آن قرار داشت و اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان به نام ربع رشيدى شهرت يافت.
این مجموعه که در دامنة کوه سرخاب در محلی باصفا و بلند جای گرفته است» در اوایل فررن هشتم و یا اواخر قرن هفتم
هجری بنا شد. بررابر با نوشتة تاریخنگاران و جهانگرردان بر رگ دارای پهناوری بسیار و ساختمانهای گوناگون همچون
مسجد و مدرسه و بیمارستان (دارالشفا) و کتابخانه و گنبدی بررای آرامگاه خواجه رشیدالدین بوده است. این بنا مانند
بیشتر شهرهای کهن دارای حصار و بارویی ب رگ بوده است.
از مضمون نامهای که خود خواجه رشیدالدین فضلاللّه به دو پسرش درباره ساختمان این بنا نوشته چنین برداشت میشود
که در آن زمان ربع رشیدی در جایگاه دانشگاهی بوده که از هر دانشی در آنجا شعبهای راهاندازی شده بود و شش هزار
تن دانشجو در آن تحصیل میکردهاند و خواجه اوقافی پررای تکمیل کتابخانه و مدرسه و نشر کتب و تأمین هزین زندگی
و تحصیل طلاب علوم مختلف اختصاص داده بود و دانشمندان بزررگ از هر گوشه گرد آورده و بکار تألیف و تدریس
گماشته و متررری آبرومندی بررای آنان تعیین کررده بوده است و از آن مان پنجاه پزشک و چندین جراح از هند و مص و
چین و شام در آنجا مشغول به کار بودهاند.
صفحه 8:
مسلمان شدن ایلخانان
مغولان هنكامى كه به ايرران هجوم آوردند دين واحدى نداشتند.و دين آنها
يا آيين كذشتكان يا آيين بودايى( منشا آن هند است ) ويا دين مسيحى بود.
در دوران ایلخانان؛ مبلغان بودایی و مسیحی کوشش زیادی بای ترویج و
ترش آیین خود در ایران کدند» اما موفقیت چندانی کسب
نکردند.زیرا مردم یران اعتقاد محکمی به اسللاع داشتند.
سانجا بس اشر کوشش عالمان و وزیرران اییرانی» ایلخانان به دین اسلام
در آمدند و مسلمان شدند.
تابلوی تقاشی غازان خان هنگام تلاوت قسآن
صفحه 9:
توجه ایلخانان به معماری و هن
بر اش تلاش های بر رگان و عالمان ایررانی» سرانجام پس
از چند دهه ایلخانان مفول به فهنگ و تمدن اپرران»
علاقه مند شدند و بای عمران و آبادانی تلاش گدند.
تصویر شثب غازان در کتاب جامع التواریخ
صفحه 10:
اقدامات غازان خان با تشویق و راهنمایی وزیر خود خواجه رشیدالدین فضل اللّه همدانى*
۱ اصلاح امور اداری؛ مالی و قضایی
۲ تلاش برای عمران و آبادی تبررینن
۳. بنای شب ( گنبد) غازان در تبرریز با دوازده بنای مهم مانند بیمارستان, مسجدء كاخ؛ مدرسه کتابخانه و ...
> همزرمان در بسیاری از شهرها مسجدی بزرگ و در کنار آن گرعابه ای بمرای تأمین هنزینه نگاهداری مسجد ساختند.
اقدامات سلطان محمد خدابنده ( اولجایتو) جانشین غازان خان:
.١ او به پیشنهاد وزيررش خواجه رشیدالدین فضل ال پایتخت را به سلطانیه منتقل کرد و موجب آبادی آنجا شد.
۲ اولجایتو در آن شهر آرامگاهی براى خود بنا کررد که به گنبد سلطانیه معروف است و یکی از شاهکارهای معماری در جهان
اسلام به شمار می آید.
صفحه 11:
در دوران ابوسعید آخرین ایلخان مفول نیز بناهای باشکوهی ساخته
شد.
این بناها از نظ عظمت و بلندی گنبدها و ایوان ها کم نظیس هستند.
گچبری و کاشی کاری های زیبا و اعجاب انگیز بناهای مذکور»
حکایت از ذوق و نبوغ معماران ایرانی در آن زمان دارد.
صفحه 12:
2 به تصویر گنبد سلطانیه مسجد جامع ورامین و ارگ علیشاه تبریز دقت کنید. شباهتهای آنها چیست؟
2 از کدام فنون معماری و هنرهاء به منظور ساختن و زیباسازی آنها استفاده شده است؟
صفحه 13:
علاقه مندی جانشینان تیمور به معماری و هن
در زمان جانشینان تیمور نیز هنر و ادبیات و معماری رشد چشمگیری یافت.
شاهرخ يس تیمور که تحت تأثیر فرهنگ و تمدن ایران قرار داشته راه
پدر را در جنگ و خونریزی ادامه نداد.
در زمان او هرات به يايتختى تيموريان انتخاب و به يكى از بز ركترين و
باشكوه تررين شهرهاى ايرران تبديل شد.
به سبب توجه و علاقه شاهرخ به ادب و هنرء تعداد زيادى از شاعسان»
هنرمندان و معماران نامدار به اين شهى آمدند.
همحنين مدارس و كتابخانه هاى متعددى به فرمان او در هرات ساخته شد و
جويندكان علم و دانش را از كوشه و كنار ايرران به نود جذب كررد.
گوهرشاد» همسر شاهمخ از زنان نیکووکار بود که به عمران و آبادی توجه
ab
او بناهای متعددی در هررات و مشهد ساخت که مسجد گوهرشاد در جوار 5
حرع حضرت امام رضا (ع ) یکی از آنهاست. سردیس شاهرخ پسس تيمور
صفحه 14:
پسران شاهمخ نی به علم و ادب و هنر علاقه و توجه بسیار داشتند و به پیشرفت زبان و ادب فارسی خدمت شایانی
كردند
صفحه 15:
در دورة تيموريان» هنر نكا ركرى (نقاشی ) و خوشنویسی شکوفا
شد.
شاهنامه باْشتشی یکی از نفیس تررین نسخه های کهن شاهنامه است
كه به سذا رش بايْسُنْقّ مي زاء شاهزادة تيمورى دكا ركرى و تذهیب
شد.
اين اش از نظ كتاب آرايى و ارزش هنرى؛ اهميت فراوانى دارد.
صفحه 16:
برخی سرداران حکومت تیموری نیز به عمران و آبادانی توجه و
علاقه داشتند
امیمجلال الدین چخماق که از جانب شاهرخ بر ییزد حکومت می کرد
با همکاری همسر خود فاطمه خاتون؛ مجموعه ای از بتاهای باشکوه
را در آن شهر ساخت.
این محموعه شامل تکیه» ميدان» بازارء کاروانسراء حمام» آب انبار
خانقاه و مسحد است
صفحه 17: