پیشگیری از سوء مصرف مواد

پیشگیری از سوء مصرف مواد

اسلاید 1: International Standards on Drug Use Preventionجواد خواجیکارشناس بهداشت روان

اسلاید 2: بنام پروردگار

اسلاید 3: International Standards on Drug Use Preventionاستانداردهای بین المللی پیشگیری از مصرف مواد

اسلاید 4: پيشگيري = افزايش توانمندي + كاهش مشكلات

اسلاید 5: یافته های پژوهشی صدیق با انجام یک پژوهشی ملی بر روی دانش‌آموزان راهنمایی و متوسطه نشان داد که 3/23 درصد دانش‌آموزان در معرض خطر مصرف سیگار، 8/15 درصد در معرض خطر مصرف مشروبات الکلی و 3/13 درصد در معرض خطر مصرف مواد قرار دارند.ضیاءالدینی و همکاران با انجام پژوهشی بر روی دانش‌آموزان سال آخر دبیرستان و پیش‌دانشگاهی شهر کرمان نشان دادند که 5/26 درصد پسران و 5/11 درصد دختران سابقه حداقل یک بار مصرف مواد را داشتند. شیوع مصرف الکل در پسران 16/2 در دختران 5/4 درصد بود.

اسلاید 6: Why do people take drugs?To feel goodTo feel betterTo do betterCuriosity and because others are doing itهمه مواد علیرغم اثرات متضاد، در ایجاد احساس لذت مشترک هستند.برخی افراد دچار اضطراب اجتماعی، اختلالات مر تبط با استری و افسرده برای کاهش علائم ناخوشایند بیماری شان به سمت مواد رو می آورند. استرس نقش مهمی در شروع، تداوم و عود مصرف بازی می کند.برخی افراد احساس می کنند که باید عملکرد شناختی شان را توسط مود شیمیایی بهبود بخشند و این می تواند نقش میانجی ای در امتحان مواد و تداوم مصرف داشته باشد. به ویژه در استروئیدها و داروهای تجویز شدهنوجوانی دوره آسیب پذیری است زیرا فشار همتایان بیشترین شدت را دارد. نوجوان بیش از بزرگسالان احتمال مشارکت در رفتارهای پرخطر یا رفتارهایی برای خودنمایی یا بیان استقلال شان دارند.

اسلاید 7: نظریه کل نگر برنرمدرسه مدرسهخانوادهجنسيتنژادنهادهاي مذهبي تفريحاتقوميتطبقه اجتماعيجهان بيني هاي فرهنگي كلي فردجهت گيري جنسي دوستاناجتماع

اسلاید 8: بافت هاي اجتماعي دورروابط بين فردي نزديكعوامل فرديمداخله پیشگیرانه در کجا باید صورت پذیرید؟سيستم هاي اجتماعي بزرگ

اسلاید 9: Risk and Protective Factors for Drug Abuse and Addiction

اسلاید 10: What other factors increase the risk of addiction?Early useMethod of Administration اما پژوهش ها نشان می دهند که هر چه سن شروع مصرف پایین تر باشد، احتمال ابتلا به مشکلات جدی تر بیشتر است. کشیدن مواد یا تزریق آن توان اعتیادآوری مضاعفی دارد. این دو روش مغزی را در کسری از دقیقه با مواد مواجه می کند و احساس فوق العاده ای از نشئگی و لذت را موجب می شود. اما، این نشئگی شدید با افت شدید نیز همپیوند است. و فرد را سطحی حتی بیش از سطح نرمال قبلی اش می برد.

اسلاید 11: مداخلات آموزشی همگانی مداخلات اولیهمداخلات گروهیمداخلات فردی مداخلات فشرده پیشگیری اولیه80%پیشگیری ثانویه15%پیشگیری ثالث5%

اسلاید 12: خلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخانوادهبارداري- نوزادي 0-2كودكي -اوليه 2-5كودكي-ميانه5-10نوجواني اوليه10-14نوجواني14-18بزرگسالي18 به بالاخانوادهانتخابيملاقات پرستار در دوران بارداري و نوزادي**خانوادهموردیدرمان وابستگي زنان باردار*خانوادهموردیدرمان وابستگي زنان باردار*همگاني و انتخابي مهارتهاي فرزندپروري****همگاني و انتخابي مهارتهاي فرزندپروري****خانوادههمگاني و انتخابي مهارتهاي فرزندپروري****همگاني و انتخابي مهارتهاي فرزندپروري****

اسلاید 13: خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريمدرسهبارداري- نوزادي 0-2كودكي -اوليه 2-5كودكي-ميانه5-10نوجواني اوليه10-14نوجواني14-18بزرگسالي18 به بالامدرسهانتخابيآموزش زودهنگام****مدرسههمگانيمهارتهاي فردي واجتماعي***مدرسههمگانيمدیریت کلاس ***مدرسهانتخابيسياستهاي نگه داشتندانش آموزان در مدرسه**مدرسهكلي و انتخابيآموزش مهارت هاي فردي واجتماعيو تاثيرپذيري اجتماعي***كلي و انتخابيآموزش مهارت هاي فردي واجتماعيو تاثيرپذيري اجتماعي***جامعههمگانيسياست و فرهنگ مدارس**همگانيسياست و فرهنگ مدارس**همگانيسياست و فرهنگ مدارس**مورديرسيدگي به آسيب پذيريهاي فردي**مورديرسيدگي به آسيب پذيريهاي فردي**مورديرسيدگي به آسيب پذيريهاي فردي**مورديرسيدگي به آسيب پذيريهاي فردي**

اسلاید 14: خلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريخلاصه مداخلات و سياست هاي اثر بخش در پيشگيريجدول 1 – خلاصه مداخلات و سياستهاي اثر بخش در پيشگيريجامعهبارداري- نوزادي 0-2كودكي -اوليه 2-5كودكي-ميانه5-10نوجواني اوليه10-14نوجواني14-18بزرگسالي18 به بالاجامعهجامعههمگانیسیاست های مدرسه و فرهنگ سازیهمگانیسیاست های مدرسه و فرهنگ سازیهمگانیسیاست های مدرسه و فرهنگ سازیجامعههمگانیسیاست های سیگار و قلیانهمگانیسیاست های سیگار و قلیانهمگانیسیاست های سیگار و قلیانجامعههمگانی و انتخابی گام های چند مؤلفه ای اجتماع-محورهمگانی و انتخابی گام های چند مؤلفه ای اجتماع-محورهمگانی و انتخابی گام های چند مؤلفه ای اجتماع-محورهمگانی و انتخابی گام های چند مؤلفه ای اجتماع-محورهمگانی و انتخابی گام های چند مؤلفه ای اجتماع-محورهمگانی و انتخابی گام های چند مؤلفه ای اجتماع-محورجامعههمگانی و انتخابیتبلیغات رسانه ایهمگانی و انتخابیتبلیغات رسانه ایهمگانی و انتخابیتبلیغات رسانه ایجامعهانتخابیراهنمایی و مشاورهانتخابیراهنمایی و مشاوره

اسلاید 15: Infancy and early childhood نوزادي و دوران اوليه كودكي نخستين تعاملات كودك در خانواده و پيش از رفتن به دبستان آغاز مي شود.رشد مهارتهاي زباني خاص سن و ديگر كاركرد هاي رفتاری و ادراكي مانند خود تنظيمي، ميل به تعامل و مهارتهاي اجتماعي بيش از هر جا در خانه و با حمايت خانواده امكانپذير است.شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اختلال در مسیر تکامل رشدی بویژه در دوران نوزادی و اولیه کودکی خطر بروز رفتارهای مخرب بسیار بالا می برد، مگر اینکه مداخلات مثبتی انجام می گیرد.

اسلاید 16: پیشگیری از مصرف مواد مقابله با عرضه کاهش تقاضا

اسلاید 17: یافته های شیوع شناسی و جمعیت شناسی

اسلاید 18: رویکردهای مداخلات پیشگیرانه 1- رویکرد اطلاع رسانی ارائه اطلاعات درباره اثرات زيان بار رفتار های پرخطر باعث مي‏شود افراد از آن اجتناب كنند.در اين برنامه‏ها غالباً بر پیامدهای مصرف مواد غير قانوني و ارائه پيامدهاي ترس‏زا و هيجاني تاكيد مي‏شود.گرچه اين رويكرد بسيار مورد توجه است و تقريباً از رايج‍ترين شيوه‏هاي مقابله‏اي است كه مسئولان آموزشي و بهداشتي بدان رو مي‏كنند اما متاسفانه اين رويكرد معايبي دارد كه معمولا بدان توجه نمي‏شود.

اسلاید 19: معایب رویکرد اطلاع رسانی- در اين رويكرد در پيامدهاي منفي رفتارهای پرخطر بيش از حد اغراق مي‏شود در نتيجه باعث مي‏شود مخاطبان پيام ارائه شده را غير واقع بينانه تلقي كنند و از پذيرش آن سرباز زنند. - رابطه بين دانش، نگرش و مهارت در اين رويكرد مورد توجه قرار نمي‏گيرد. - نقش والدين، همسالان، تبليغات و هنجارهاي اجتماعي و محيط وسيع تر درگرایش به رفتارهای پرخطر در اين رويكرد ناديده گرفته مي‏شود.- رويكرد مبتني بر اطلاعات ، تاثيري بر كاهش رفتارهای پرخطر ندارند.- مدلهاي مبتني بر القاي ترس كه در چارچوب برنامه‏هاي ارائه دهنده اطلاعات به كار برده مي‏شوند فاقد اثر بخشي هستند. زيرا پيام ارسال شده بار اخلاقي دارد و با تجربه ذهني افراد ناهماهنگ است.

اسلاید 20: رویکرد آموزش عاطفیاعتقاد بر اين است كه افراد براي اجتناب از رفتارهای پرخطر به عزت نفس بالا و ارزش هاي خاص، احساس خود رضایتی، توانایی خویشتنداری و پرهیزکاری نياز دارندچنین پنداشته می شود که افراد در معرض خطر، روابط بين فردي ضعيفي دارند و از عزت نفس پاييني برخوردارند.مدل مذكور فرض مي‏كند كه سطح هوش هیجانی و عاطفی پایین و توانایی تصمیم گیری منطقی پایین و خام است، و این پيش درآمد رفتارهای پرخطر است.در این رویکرد سعی بر این است که مهارت های هیجانی- عاطفی مانند فهم درست روابط، درخواست های دیگران، اندیشه های نیمه هشیار، افکار پشت پرده گفته های دیگران، شناخت ضعف های درونی، و حتی توانایی نه گفتن ارتقا یابد

اسلاید 21: رویکرد جانشین ها رويكرد مبتني بر فعاليتهاي جانشين شامل طيفي از برنامه‏ها است كه در يك عنصر مشترك هستند: تمامي آنها بر لزوم بهبود محيط اجتماعي جهت كاهش جذابيت رفتار پرخطر تاكيد مي‏كنند.در اين برنامه‏ها مشاركت افراد و گروهها در فعاليت هاي اجتماعي معطوف به ارتقاي بهداشت موجب كاهش رفتار پرخطر خواهد شد.فرض بنيادي اين رويكرد آن است كه انگيزه‏هاي زيادي براي رفتار پرخطر وجود دارد ولي اگر افراد به فعاليتهاي برانگيزاننده و رضايت بخش دسترسي داشته باشند كمتر احتمال دارد به سراغ مواد بروند.فراهم آوردن فعاليت هاي خاص هماهنگ سازي برنامه ها با نيازهاي خاص افرادترغيب افراد به مشاركت در فعاليتهاي موجود تسهيل فعاليت هاي گروهي فعاليت هاي تفريحي تحصيلي ورزشي مذهبي سرگرمي هاي فعال فعاليتهاي فوق برنامه

اسلاید 22: رویکرد آموزش مهارت های زندگیبرنامه آموزش مهارتهاي زندگي (LST) يک برنامه پيشگيري اوليه است که براساس مدل سبب شناسي چند وجهي سوء مصرف الکل، سيگار و ساير مواد در نوجوانان طراحي شده است. هدف اصلي برنامه آموزش مهارتهاي زندگي ايجاد تغيير در عوامل اجتماعي و روانشناختي موثر در گرايش نوجوانان به شروع مصرف مواد است. برنامه آموزش مهارتهاي زندگي (LST ) يك مداخله پيشگيرانه چند مولفه اي مبتني بر رويكرد تقويت توانمندي(توانمندسازي) است كه بر آموزش مهارتهاي فردي و اجتماعي و واکسیناسیون روانشناختی تاكيد مي كند.

اسلاید 23: رویکرد آموزش مهارت های زندگیآموزش مهارتهاي زندگي (LST) يك رويكرد مبتني بر مدرسه است كه به منظور پيشگيري از مصرف الكل, سيگار و ساير مواد در بين نوجوانان طراحي شده است.برنامه آموزش مهارتهاي زندگي بر پايه پژوهشهاي انجام شده در خصوص عوامل خطرساز و حفاظت كننده مصرف مواد طراحي شده است.

اسلاید 24: اثر بخشي آموزش مهارتهاي زندگي در پرتو پژوهش ها برنامه آموزش مهارتهاي زندگي در حال حاضر جامعترين رويکرد پيشگيري مبتني بر مدرسه است.بيش از دو دهه پژوهش اثرات پيشگيرانه اين برنامه را در ارتباط با مصرف الکل، سيگار و حشيش، مصرف مواد چند گانه، و مصرف داروهاي غير قاوني و نيز متغيرهاي واسطه اي فرضي نشان داده است.ميزان اثر گزارش شده مرتبط با اين برنامه معمولا خيلي بزرگ است به عنوان مثال اکثر پژوهش ها 75 درصد کاهش در شروع مصرف را گزارش کرده اند.

اسلاید 25: اثربخشی برنامه آموزشي مهارتهاي زندگي در تحقيقات گستردهسوء مصرف مواد (بوتوين و همكارن 1984، 1980 ، پنتز 1986) پيشگيري از بي بند و باري جنسي (اولوپس ، 1990)بارداري در نوجوانان (زابين و همكاران ، 1986 شينگ 196)ارتقاي هوش (گونزالس ، 1990) پيشگيري از ايدز (سازمان جهاني بهداشت 1994) آموزش صلح (پراتزمن و همكارن 1988)و ارتقاي اعتماد به نفس (تاكيد1990)

اسلاید 26: رویکرد آموزش مهارت های مقاومتاين مدل به دلايل مصرف مواد و تاثير محيط و عوامل اجتماعي بر فرد توجه نمي‏كند. افزايش اطلاعات و كسب مهارتهاي فردي و اجتماعي، به تنهايي نمي‏تواند رفتارهای پرخطر را از بين ببرد يا كاهش دهد.

اسلاید 27: ويژگي برنامه هاي اثر بخش در دوران اوليه كودكي2-5 سال باید بر بهبود مهارت هاي ادراكي، اجتماعي و زباني كودكان متمرکز باشد. جلسات به طور متوالی برگزار شوند. جلسات توسط مربيان آموزش ديده برای والدین ارائه شوند. به خانواده ها در حل دیگر مسائل اجتماعي-اقتصادي كمك شود.

اسلاید 28: Middle childhood ( كودكي ميانه(5-12نقش مدرسه و گروه همتایان افزايش می یابد.هنجارهاي جامعه، فرهنگ مدرسه وكيفيت آموزش در رشد عاطفي، ادراكي، و اجتماعي كودكان اهميتي روز افزون پيدا مي كند.هدف عمده: رشد پيوسته مهارت هاي زباني و رياضي خاص سن، كنترل رفتارهاي تكانشي و خود تنظیمی، و اختلالات روانی

اسلاید 29: یکی از مهمترین مداخلات اثر بخش دوره اولیه نوجوانی: برنامه هاي آموزش مهارتهاي فرزند پروريسبك فرزند پروري مثبت موثر ترين عوامل حفاظتيایجاد فضای امن عاطفیوضع مقررات براي رفتار قابل قبول پايش اوقات فراغت فرزندان و الگوي دوستيابي فرزندان كمك به آن ها در كسب مهارت اخذ تصميم هاي منطقي ارائه الگو هاي رفتاري براي فرزندان در برابر مصرف مواد و ديگر رفتارهاي پر خطر

اسلاید 30: مداخلات مدرسه محور 1- بهبود محيط كلاس درسبرنامه هاي اثربخش بهبود محيط كلاس درستقويت توانايي معلمين در مديريت كلاس حمايت از كودكان در ايفاي نقش اجتماعي خود به عنوان دانش آموز كاهش رفتار هاي پرخاشگرانه و ايذائي زود هنگام

اسلاید 31: ويژگي برنامه هاي اثر بخش در کلاس درس اغلب در دوره ابتدايي اجرا مي شوند. داراي راهبردهايي براي برخورد با رفتارهاي نامطلوب هستند. داراي راهبردهايي براي تاييد رفتارهاي مطلوب هستند. به انتظارات بازخورد مي دهند. شامل مشاركت فعال دانش آموزان هستند.

اسلاید 32: پرداختن به آسيب پذيري هاي روانشناختي فردي

اسلاید 33: منتورينگ (مربيگري) ارتباط نزديك یک بزرگسال تاثیرگذار با نوجوانان به حاشيه رانده شدهپیوند و تعامل نزدیک با یکی از خويشاوندان مثبت، معلمان، مربيان و رهبران جوامع محلي، با كاهش ميزان خشونت و مصرف مواد رابطه ي مستقيمی دارد. بزرگسالان به طور منظم و با تعهد، اوقات آزاد خود را صرف برنامه هاي نوجوانان مي كنند.

اسلاید 34: با سپاس از همراهی و توجه شمانوری باشید پیش پای وجودتان

اسلاید 35: کتاب راهنمای راهبردهای پیشگیری از مصرف مواد در دانش‌آموزان در معرض خطر: شناسایی، ارزیابی و مداخله