کسب و کاراقتصاد و مالی

چالش های اساسی اقتصاد ایران در سال 93

صفحه 1:

صفحه 2:
سحن بزرگانا چاپلوس ها تنها , همانند دوست هستند همان طوري که گرگ ها به سگ ها شباهت دارند ۰ ۰۰ (مارک تواین) آگر مردم فقط بخاطر ترس از تنبيه شدن ويا به امید پاداش گرفتن خوب هستندحقیقتا بید خيلي متأئثف باشیم. .. (آلبرت اینشتین). فروختن آب به کسي كه در بيابان مانده, کار آشاني‌ست.هر كسي مي‌تواند اين کار را انجام دهد. بازاریاب راستین, کسي است که به صحراتشینان, ماسه مي‌فروشد.. (کریستین بوین) در جهان... تنها یک فضیلك وجود دارد و آن آگاهي ست و ننها يك گناه وآن جهل است ‎co.‏ ‏(مولانا)

صفحه 3:
(. اقتصادابران و تحریم‌های اعمال‌شده Bee) ee ee ۳ | sare >> نوسانات بازار ارز

صفحه 4:
ay ul float cd sib ‏ال‎ ‏رود‎ وضعيت تحريمها در سالهاى اخير به نحوق بوذه كه به اقتضاه کشور آسیت وارد گره است. در ماه‌های اخیر نیز امیدی به بهبود این اوضاع پیدا شده است و امید آن می‌رود که تامین مالي, تدارکات و وضعیت پروژه‌های مختلف بهتر شود لین موضوع به اين بستگی دارد که ما چقدر بتوانیم به درآمدهای ارزی که ذر کشورهای مختلف بلوکه شده‌لند. دسترسی داشته بشیم. در حال حاضر رقم این درآمدها در حدود 80 تا 100 میلیارد دلار برآورد می‌شود که اگر گشایش قابل توجهى اتفاق بيقتد, مىتواند منيع قابل توجهى براي تامين تباز مالي کشور باشد. در سال‌های گذشته بسیاری از پروژه‌های بزرگ در حوزه‌های نفت, گاز و پتروشیمی شروع به کار کرده‌اند که تاکنون به نتیجه ترسیده‌اند. در جوزه‌هایی نظیر فولاد هم پروژه‌هایی وجود دارند که با چنین وضعیتی روبه‌رو هستند. دلبلش چیست؟ چون تحریم‌ها انجام تمام تدارکات بزرگ ‎Sab cas L‏ قرار داد اسث و تنها کارهای کوچک را می‌توان در کشور انجام داد.لين سیب شده که فضای اقتصاد کلان خیلی آسیب‌پذیر شود.

صفحه 5:
‎Sule‏ مرکزی برای پاین آوردن تورم. از حول‌وخوش مهرماه سال كذشته, سياست انقياضى در بيش كرفته و در نتجه اولویت دادن به حل مشکل تورم. رکود را در همه بازرها دامن زده است. از بازار مسکن گرفته نا برس و بازرهایی نظیر فولد و مس, با رکود مواجه سس شهه‌اند. علتش هم اين است که در سطح اقتصاد کلان,پول در افتصاد به چرخش درنمی‌ید. بخش عمده لن هم تاشی از سباست‌های ‏بانک مزکزی است و وضعیت انقباخخن که زوی ترخ سد و ‎dal‏ پولی اعمال شده انست. اقتصاد کسوز در هب سال گذشته, وابسته یه" تزریق پول به آن شده بود. انفافی که در نیمه دوم سال گذشته رخ داد و تلاش شد که از اين کار جلوگیری شود. اما مساله‌ای که با آن مواجه شدیم. سرعت بین از انازه این کار بود و لين باعت ابجاد سکته‌ای در افتصاد آیران شد. یه قصوص بعد از شهریور 92 که با آغاز مذاکرات زنو می‌توان آنارزش را در کلیهبازارها مشاهده کرد تا آنجا که همکی بازارها همزمان ققل شده‌اند. ‎xe‏ دولت فیلی دولت هم از جالش‌هاي دیگری است که با آن رویهرو هستیم. کسی در اين مورد آماری اعلام نکرده است. ولي با ‏جمع‌بندی‌هایی که از صحبت مسوولان کرده‌ام. اين رقم را حدود بودجه یک سال و حتی بيشتر تخمين می‌زتم. به این معتی که آگز هماكتون دولت بودجهاش را دو برابر كند, قادر يه برداخت تعهداتش خواهد بود. اين در صورتی است که بودجه همین امسال ممکن است حتى سر به سر هم نباشد و آفزوده شدن تعهدات دولت, مشکلات بزرگی را در بی خواهد داشت. ‎ ‏ديكرى كه ابعادش از جالشهاى قبلى بزركتر به نظر مورسد اين است كه با خیلی از پروژه‌های تیمه‌تمام رویبرو هستیم که تعداد زیادی از آنها ضمن ‎Sul‏ ‏افتصادی هم نيستند. شرفت چندانی هم نداشته‌ند. تمام نها تصمیمگیری درباره آینده ان پروژه‌ها را سخت کرده است. نه م‌توان تعطیل‌سشان کرد و نه می‌توان این بروزءها را به سرانجام رسائد. از پروژه‌های فولادی گرفته نا پروژه‌های بتروشیمی: به طور متال می‌عواهیم گاز را از عشلویه به اردبیل بنریم تا در آنجا به آوزه و آموتبک تبدیل شود و سین آن زا برای صادرات به بتدرعباسس متقل کنیم. پروژههای مشابهی را هم می‌توان در استان‌های زنجان و گلستان دید ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 6:
ركو سنگینی که در بازار مسکن و سایر بازارهای کالایی مالی و قغل شدن سرمایه‌هاست. با زياد شدن تحریم‌ها از سال 90, سرمایه‌ها به سمت بازار مسکن سوق می‌یابد و اوج ساخت‌وسازها را در سال‌های 91 و 92 می‌بينيم. اين ام حجم انبوهی از مسکن را ایجاد کرد که برای اقتصاد ایران بسیار زیاد است. در اين بین سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی هم باعث تشدید ققل در بازارهای مختلف شد. 2 که دولت برای متوازن کردن بودجه‌اش افزوده است. البته این تغییر در بلندمدت درست به نظر می‌رسد؛ اما نکته اساسی آن در اين است که اين اتفاق با شيب ملايم رخ دهد. خصوصاً اينكه امسال كه مصرف كلا بابين است, افزايش ماليات در كنار سياستهاى انقباضى مالى تاثيرات بسزايى را در بازارهاى مختلف به جاى كذاشته است. ‎Se‏ بعدی, مشكل اشتغال و بهرهورى بابين نيروى انسانى در سيستم ماست كه استخدام دو تا سه برابر نيروى مورد نياز در سازمان‌های مختلف در سال‌های گذشته به اين موضوع نیز دامن زده است. مثال عینی آن وزارت نفت است که نبروی انسانی آن از 70 هزار تفر به 200 هزار نفر اقزایش یافته است. اين در حالی است که تولید نفت ما از چهار میلیون بشکه به سه میلیون بشکه گاهش یافته است. موارد مشابهی هم در سایر سازمان‌ها مي‌توان بافت. بخش خصوصی هم که در هشت سال ‏گذشته با توجه به وضعیت اقتصادی کشور اقدام به تعدیل نیرو کرده است. که عملً به رقم شاغلان کشور تعداد چندانی افزوده ‏= و افزایش هزینه‌ها با رکود توام در بخش تولید و تقاضا ‎oc‏ عدالت. خصوصی‌سازی و مشکلات شرکت‌های بزرگ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 7:
به غیر از مورد آخر, سایر موارد چالش‌هایی است که می‌توان گفت هر یک برای زمین‌گیر کردن یک کشور کافی است تا اقتصاد هر كشورى را يا مشكل رويهرو كند. حال اين سوال مطرح است که با تمامی این اوصاف, چرا اقتصاد ایران ناکنون دوام آورده است و هنوز سرپاست. افتصاد ایران. اقتصادی حدوداً 500 میلیارد دلاری است که 200 میلیارد دلار آن در انرژی تزریق می‌شود, که رقم بزرگی است. یک اقتصاد برای اينکه 200 میلیارد دلار اضافه داشته باشد, باید حدود 20 برابر آن کار کند. یعنی حدود چهار هزار میلیارد دلار. در يكى دو سال اخیر هم که فروش نفت کاهش یافت. مشکلات دوچندان شد. اما این‌گونه نیست که اقتصاد ایران مزیت‌هایی هم نداشته باشد. از آن جمله اينکه اقتصاد ایران تنها اقتصادی در دنیاست که می‌تواند رشد قابل توجهی کند. اتفاقی که تاکنون رخ نداده است. ‎pals a‏ اقتصاد ایران. این پتانسیل را دارد که تا 10 سال بدون مشکلی بتواند 10 درصد رشد را تجربه کند. البته به این شرط که 11 چالشی که پیش‌تر به لن آشاره کردیم: به اين اقتصاد تحمیل نشود.

صفحه 8:
مزیت‌های عنوان اارئق: بتروشيس ومعمولات الرثوبر رق: الوبئيوم لائيها موقعيت جغرافييى و تجارت سنشگران و تبروى عون بازار بزرگ و جمعیت در سن کار معاذن انداشتن عزيت در تامين مالى و سرهلية. ‎has‏ حملونقل. ترانزيت و نوسزى آن إسه هار واكن. مسافرى جديد و ‎"٠‏ هزار واكن بارى). كشتيرانى و ‎wally oly‏ خمات دريلين خدمات درمائي و يهداشتي در منطقة. PS Bil ay eT ge الا 0 els رقيا لطر سير كشوهاى خليج فارس, رسیم ترکیه مارا تركي ترکیه مصر, عربستان فزانستان ساير كشورهاق عاشي خليع فارس ترکیه و دوی: هشت درسد اشتفال در دثياذر جوز كردشكرى أسست. ترکیه گفورهخیج رس هاب منطقه ‎jb fi)‏ کردگری. سلامت دنيا؛ ‎٠٠١‏ ميليارد دلر).

صفحه 9:
با نگاهی به جدول شماره یک, می‌بینید که یکی, دو تا از اين مزیت‌ها کافی است که اقتصاد هر کشوری را ارتقا دهد و رشد اقتصاد را به همراه داشته بانند. این در حالی است که در حال حاضر افتصادمان از اقتصاد دنیا جامانده است . آیران دارای ‎gules‏ غنی انریی است: تعداد زیادی صنایع مرتبط با آن را هم داریم که کشورهای کمی در منطقه با ما در این زمینه رقیب هستند. وفتی که می‌توانیم لین نرژی را از طريق صنايع واسط که انرژ‌بر هستندمانندآلمینوم به خارح صادر کنیم, چرا از اينجا به ارا خط لوله يكشيم؟ لين مزیتی است که کشوری مثل فطر که رقیب‌مان در حوزه اتردٌی است, ندارد. ما معدن داریم. ما یک موقعیت خیلی خوب جفرافیای تجارت در دست‌مان است که با دارا بودن نیروی اتساتی جوانی که در اختبار داریم. می‌توان در لين زمینه به پیشرفت‌های زیادی دست یابیم. که از این نظر هم ها تركيه در متطفه لبن تعداد جوان را دارد. از نظر معاذن هم م بعد ار فزافسان دوم هسيم و تفريا در حدود فرافستان هستيم. نهار یک مورد مزیت نداریم که آن هم سرمایه است, سرمایه افقی بلندمدت دارد. بایستی 5 تا 10 سال زمان ببرد تا کشور در مسیری برود که سرمایه به آن اعتماد کند. سرمایه‌ای که در حال حاضر ناشی از منایع نفتی ماست. به لحاظ گردشگری هم که هشت درصد اشتفال دنیا را تشکیل می‌دهد. لين درصد در ايران یک است که بخش عمده‌ای از این میزان را گردشگران داعلی تشکیل می‌دهند. اين در صورتی است که ما در اين حوزه از پتانسیل بسیار بالابی برخوردار هستیم. در ترنزیت هم همین‌طور است. در خدمات دریایی‌ای که کشور می‌تواند اراه دهد. گردش سرمایه‌ای حدود 10 تا 20 میلیرد دلار را به همراه خواهد داشت. لین در حالی است که خدمات دربایی که هم‌اکنون در حال ارائه آن هستیم رقم فابل توجهی نیست و حداکثر به چند 0 ميليون دلار مي‌رسد. در خدمات درمانی و بهداشتی هم بهترین پتانسیل را در منطقه داریم و می‌تواتیم هاب منطقه باشیم. دلبل آن هم لين است که حوزه پزشکی‌مان از وضعیت بسیار خوبی برخوردار است. به ویژیه اینکه کشوری مسلمان هستیم و بیماران ساير کشورهای مسلمان ترجیج می‌دهند به کشوری مسلمان پرای معالجه‌شان مراجعه کنند تا به سایر کشورها. شهرهایی متل شیراژ از پتاتسیل بسیار خوبی در این زمینه برخوردار هستند. از دندانپزشکی گرفته تا سایر حوزه‌های درمانی, هزینه درمان در ابران نسبت به کیفیتی که ارائه م ىكند, بسیار متاسب‌تر از سایر کشورهاست. به ویژه برای کشورهای منطفه خلیج فارس که می‌توآنتد با پروازی کمتر از نیم ساعت خودشان را به نزدیک‌ترین و بهترین مرکز درمانی در ايران پرسانند. در کمتر کشوری از دتیا می‌توان مزیت‌هایی این‌چنینی را که سالی تا 200 میلیارد لا سرمایه به همراه دارد. یکجا و در کنار هم یافت که رشد نکرده است. این موضوع نیز تنها تياز به تکنولوژی و روابط و لته سرمایه دارد. به این شرط که سرمایه‌گذار بتواند استفاده کند. از اين ژاوبه است که افق بلندمدت مثبتی را می‌توان در این حوزه در نظر گرفت.

صفحه 10:
متاسفانه اقتصاد ابران وابستگی بسیار شدیدی به منابع انرژٍی خود دارد. تا جایی که هر زمان به پول نفت دسترسی داشته‌ايم.افتصاد شروع به خوب کار کردن می‌کند و در غیاب لّن. از اوضاع خوبی برخوردار نیست. اگر بخواهیم دسته‌بندی‌ای از دوه‌های نفتی افتصاد ایران ارائه کنیم. سه دسته‌بندی قابل تصور است. 1 سال‌های 52 تا 56 و 83 تا 90 که دولت با نبوه درآمدهای ارزی و کاهش قیمت وافعی ارز,پولدار بود و اقدام به انجام پروژه‌های مختلفی می‌کرد. 2- سال‌های 69 تا 72 و 80 تا 82 که با درآمد نفتی نسیتاً متوازن مواجه بودیم و سال‌های خوبی برای رشد تولید بودند. 3- سال‌های 74 تا 78 و 92 و 93 که با کمبود درآمدها با توجه به انازه دولت و بدهی‌های آن مواجه شدیم. در سال‌های رونق نفتی‌مان, دولت مجبور می‌شد ارز را بفروشد. اين کار سیب رونق پیدا کردن واردات و ضعف تولید می‌شد النته این دوره دوره خونی هم برای اقتصاد کشورمان بود.به ویشه برای پیمانکاران در انجام پروژه‌های مختلف. اما براى كارهاى توليدى از جمله در بكش كشاورزى دوران خوبى تبود. اما در سال‌های 80 تا 83 تا حدودی بهبود یافت. علتش را در این می‌توان جست که در اين سال‌ه ارز كران شده بود و به اين علت واردات محصولات کشاورزي مفرون به صرفه نبود, در نتيجه بازار محصولات کشاورزی داخلی‌مان رونق یافت. ارز پرامتر بسبار مهمی در اقتصاد ماست. اگر به درآمد نقتی که در اين 20 سال كذشته داشتدايم. تكاهى بيندازيم, مىبيتيم كه سال‌هایی هم بوده‌ند که از درآمد نفت. گاز و پتروشیمی معفولی برخورداربوده‌لیم که نه کم بوده و ته ‎las‏ زیاد. اما در سال‌هایی هم با چهش وجشتناکی در فروش نفت مواجه بودیم. در اين سال‌ها درآمد ارزی‌مان به یکباره تا حدود 150 ميليارد دلار به خاطر اعمال تحريمها کاهش مي‌باید. تا جایی که الان دولتی که عادت داشته است 100 تا 150 میلیارد دلار حرج کند. به یکباره ن را باید تا یک‌سوم کاهش دهد. واقعاً کار سختی است. در اين شرایط پرداخت بودجه‌های عمرانی و جاری و پرسنل با مشکل مواجه می‌شود و دادن بدهی کار سختی برای دولت خواهد شد. در كنار لين شرایط مشکلات دولت هم با عدم پرداخت تعهدات به بخش خصوصی و ایجاد سلسله‌مراتبی ار مشکلات نظیر برگشت خوردن چک‌هاء حقوق معوق مانده کارگران, بدهی‌های تولیدکنندگان به بانک‌ها سازمان تامین اجتماعی و دارایی و تولیدکنندگان دوچندان شده است.

صفحه 11:
«ریالی‌سازی» در آمد‌های نفتی در این شرایط دولت برای تامین مصارف ریالی خود. ارز حاصل از صادرات نفت را در اختبار بانک مرکزی قرار داد و معادل ریالی آن را دریافت كرد كه اين اتفاق باعث افزايش بايه بولى در اقتصاد كشور شد. بانى مركزى هم براى كنترل تورم حاصل از اين فرآيند. به فروش مغشی از ذخایز ارزی خود در‌بازار به قیمت پایین اقدام کرد: اما اراده دولب جنید بز آن است نا ماتع هرگونه زشدپایه پولی شود تا بتواید زاين طریق به کترل تورم پردازد. مششکلی که اینجا وجوددارد لن است که این شرایط, رکود اقتصادی را به همراه خواهد آورد و عدم جرخش پول در کشور رکود اقتصادی را تشديد مىكند. بول نفتى كه در كذشته دولت از انک مرکزی می‌گرفت, ندیل به تورم با پروژههای دولتی می‌شد. حصوصا اینکهانتخاب و اجرای بسیاری از ین پروژ‌ها افتصادی نبود و ملاحظات سیاسی پیش از ملاحظات افتصادی در نها دخيل بودند. هموارم ثروت ناشی از نفت. به سه محصول تبديل مىشود: كالاهاى مصرفی خارجی,نورم داخلی و سرمایهگذاری‌های دولتی, که نه‌تنها در ایران. بلکه در تمام دنیا به عنوان ناکاراترین گوته سرمایه‌گذاری‌ها شناخته می‌شوند. این روش مصرف باعث ایجاد تورم. فشار و آسیب ‎as‏ تولید ملی, دامن زدن به تابرابری و هدر رفتن ثروت نفت می‌شود که البته ایده ایجاد صندوق توسعه ملی با هدف تجات اقتصاد ‎onl wala,’ Olt abil‏ خوبی بود. تکنه مهم هم موردی بود که دز اساسنامه لین ضندوق ‎of ay‏ اشاره شده است: «اعطاي تسهیلات فقظ؛ به صورت ارزی است و سرمایه‌گذاران استفاده‌کتنده اجازه تبدیل ارز به ریال را در بازار داخلی ندارند.» هدف از ایجاد این صندوق هم آن ‎bay‏ بخش خصوصی به دتبال سرمایه‌گذاری برود که با تشدید تحریم‌ها ذر سال‌های اخیر سرمایه‌گذاران رغبتی به سرمایه‌گذاری در اين فضا ۰ سس كه

صفحه 12:
آگر بخواهیم به کلیاتی از تحریم‌ها اشاره کنیم, الان 51 ۱ 7 0 مشکل عمده در این ارتباط آن است که مسائل آنقدر قتصاد ايران و قحريمهاى إسدن .تت شن عت سر مسائل, حل آن به لحاظ حقوفی با مشکل روبه‌روست. با تگاهی به شکل یک که لیستی از تحریم‌های کنگره آمریکا علیه ایران است. می‌بینید که به ویژه از سال حر ار کس اند لا ات منم ‎a cs aa‏ ‎ale yal is n> omit | | RRS SOL‏ به یه که | لت سل ‎Lestat acura‏ الج ۳0 ون رت ره 70720 صنایع خودروسازی و کشتی‌سازی و فولاد هم به آن ۳۳ سل هعشا شا فد مزا باه ‎lass ol‏ هرایط کین هه اب قید بازار آمریکا و دلار و تجارت با لن را بزنند یا اینکه آنقدر هزیته‌ه_ارا در معامله با ایران بالا برن د تا هزینه‌هایشان را پوشش دهد. خب طبیعی است کدام را 777 انتخاب می‌کنند؟ با اینقدر باید به ما گران بفروشتد که = برای آنها جوابگو باشد. یا شرکت کوچکی باشند که اگر ‎Lage. ۳ Tita‏ هد و حدف هو بالافره پولش برآمده بش ‎(Writtle dade‏ هم‌اکنون دیگر بحث سرمابه‌گذاری مطرح نیست. حتی يقد اگر بخواهیم پول هم بگذاریم. امکنی برای فروش جنس ‏دما يسم البند با شروح دور جدید مذاگرات ‎Sip gi go‏ تحریم برداشته هجو است, ماند صتمت خویرو: ‎Gl aS‏ ‎ig as aia,‏ + هم به گوته‌ای نیست که به طور مثال پئو بیاید و در ایران سرمایةگذاری کند. قراردادی که با شزکت پوو بسته شدد تتها یک بند اساسی دارد و لن این آنهابتوانند به ما قطعات يفروشند. بعد از پیج ماه کی مدیرعامل بو برای عقد قرارداد بایان می‌آمد, نا قرردادی میبندد که دو مدل خودرو را به شکل لا8) به ایران صادر کند ته 60. در شرايط كنونى, حتى فرارداد 60 را هم با ایران به امضا ترساندند. چون آنها هم تمی‌دانند که در 0 آبنده جه اتفاقى رح خواهد داد. در ژنو تجریم‌های حبلی ‏جدوای برداشته تشد آما نکنه مهم این متاگرات دز این بود که جلو افزوده شدن تحریم‌ها گرفته شد که اين خود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود. ‏ای دنک نت ی ‎7 ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 13:
‎Old wal eae aa AS OE oS‏ حول ‎a Gilg SUN‏ ور روت ات ارو منرت كاد لع كير کد رات مه عقورمان وی ارات جوم ع رای شوت تا ی کعزی رها یبد را ری رود میریم کون ‎hy‏ زاین وافقلن يمام ارد ملفر ,ماين فر در اسان كه ور لكر الريك شرع ده بود لمده بود ك2 ‎ol cme‏ يعد يتوق اند وير قد ون ككره امرگ ودیلت ميا در لون زمه تلوت أبعت ويد اواك تروف فد ‎GaN Ge el‏ تاو ذل اعد د سباي مسال لطي مسد سملن وساطة وار شار شاد ان ب ‎eg‏ نتب شا د ‎Gal‏ که بیس ور مرك ركان ل ستل قل وى ل بد سر رمدي اكه حرف قد ‎as aaa gal se cage ayy‏ روک د كر ل رات روم سل بل عت ارت سورك ‎ie‏ فى 25 كشوي ا جه ‎ea Gojoe Ll sues eles tea‏ ململي ار ‎Sig)‏ متاكرات به جمراء دقر و باعنت فاوانى ناندن روند مذاكرات بشدع است. ار تعریم‌هایی که هتتای هم تنستند و مسانل دركري رز هم تلف من كريد توسط کگ ‎olay Wagar ar idan‏ اصب و مركويه تضمرمی بزای لو تجرنم های ناشیا تن رای توق ‎ag we‏ اشنا اش شور اين در خالى ‎alias as eal‏ که از موق دوقت أمريكا در مذاكرات طسو داريد. أعتها. لازم برت لين ‎ah IS‏ را كه همطل و دول ادا هت رمیات از سوق كر ‎lp GSE‏ عر مس ال کل رای قاری وی است که روندپیشرفت مداکرات را طولنی کرده است. خواست آیرن در مذاگرات.برداشته شدن کله تحری‌هاست. ولی به نظرم به لاه ‎kia cas | Quid Glia las gala‏ من ان شالت مناارات قرفت كيلك بات اماله پاک ‎Sides eases‏ ار یلا کی کر با و ی یا و کش ماه كه كر جذاكرات مکی انار أن )كلفد حى كتير لما يليد اي موسي زا هم در مظر كرفت ذا رعق كه عيلا هدن ما وداش شود من دزی ارم و ماه کات ال ‎Sa al‏ درس شراط تايدنه عتلف ب تجارت مان تدين بنش و کیلی قوش‌ن بانسی ‎Glaljuy a( soar ls cilisenls calle‏ که ‎alos mies Gl‏ شد داشته باشيم درااین رايط با <ر مطر كر فين ‏صادرات 10ماهه سال 92 (جدول شماره 2) بایستی به ین سمت برویم که توجه پیشتری به سایر حوزه‌های صادرات غیرنفتی داشته ‎

صفحه 14:
اگر بخواهیم به تصویری از میزان بدهی‌های دولت دست پیدا کنیم, باید نگاهی به بخش منایع تامین بودجه دولت بیندازیم. به طور مثال اگر کل جرایم رآنندگی را که مردم کشورمان در سال می‌پردازند هزار میلیارد تومان در نظر بگیریم. بودجه عمرانی کشور با رقمی حدود 40 هزار میلیارد تومان. حدود 40 برایر ن است. این رقم در بخش ماليات‌ها 55 هزار ميليارد تومان, در عوارض 11 هزار میلیارد تومان و در نفت 78 هزار میلیارد تومان است. از سویی, بودجء شرکت‌های دولتی هم حدود 600 هزارتاست که از وضعیت به نسبت بهتری نسبت به خود دولت برخوردار هستند. مانتد بانک‌ها با شرکت ملی گاز, چون خودشان می‌توانند درآمد- هزینه‌هایشان را مدیرست کنند. اسن در حالی است که وضعیت پروژه‌های عمرانی از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نیستند. بودجه سال 93, 235 هزار میلیارد تومان نهايتا يسته شد كه در مجموع نسبت به سال 92 بهتر است ولى باز جندان خوب نيست. دليلش هم اين است كه درآمدهای نفتی‌مان بعد از توافقات اوليه زنو كاهش بيدا نكردند. عدم تشديد تحريمها و مختصر افزايشى كه در درآمدهای تفتی رخ داده است, مىتواتد نشانه خوبى براى وضعیت اقتصاد کشور باشد. مشکل اصلی دولت, بدهی‌هایی است که مه بخش‌های مختلف دارد.به طور نمونه می‌توان به بدهی‌هایی اشاره کرد که وزارت نبرو با آن روب‌روست (جدول شماره 3). شركت تواتبر يه تتهایی 18 هزار ميليارد تومان بدهكار است. اين در خالى است كه تنهاً هشت هزار ميليارد تومان از محل فروش برق توانسته است عايدى كسب كند كه اين درآمد بايد صرف هزينههايش شود

صفحه 15:
علاوه بر این هم بایستی میلفی را بابت هدفمندی و هم برای سرماهگذارخ بپیدازد. دولت هم برای حل این مسائل, اقدام به انجام کارهایی از جمله پایین آوردن درصد ال‌سی‌ها. مداخله در قیمت‌گذاری‌ها و غیره کرد که البته در جامعه ايران هم حساسیت زیاد نسبت به مساله قیمت‌گذاری وجود دارد. بحث دیگر, فاینانس چین است. آگر بخواهیم فاینانس را از چین انجام دهیم, خود چین هم علاوه بر کالاء پیمانکار را هم خودش می‌دهد و مبلغ کمی از آن در ایران خرج خواهد شد. به طور مثال فرض کنید. پل صدر ساخته می‌شود. خوب هم است ولی چیزی ‎sly‏ پیمانکار ایرانی نداشته است و بیشتر آن را پیمانکار چینی برده است. این نوع فاینانس‌ها هم با این شرایط به نظرم کمک چندانی نمی‌تواند به ما بکند. به ویژٍه اينکه بودجه عمرانی هم از افت قابل‌ملاحظه‌ای برخوردار است. نهایت اينکه بودجه گسترش‌یافته در سال‌های اخیر فضابی را برای امور توسعه دیگر نگذاشته ترارورندفیی .تیدا اش = ارس 27۳ نولت ششم "۷ ۱ mr ۳ inn VA ‏توك نهم‎

صفحه 16:
| ارزیابی باذاد ارز و افت اخیر دلار - یکی از برگترین متعیرهای بر این از است. ‎cles aby‏ زیاد ‎Hp a‏ ا ‎peas ne‏ ‎Se 2‏ ره یل ین سر ‎diye ناونع Cee‏ سییر بار د خواع است وحمه دست لله باشتداند مردم هم نه دولت اميدوارية ‎Se Sal‏ ده نت و أفرادي هم در حال فروش اررشان مت أبن موصوع تشب ار أن الست كه أن در می‌رود در است ‎oul‏ ارز ارزان شود. از 20 تحر قايس که اج ساره یت ‎cement espe‏ سر مايا بد | مخت کمک از و رن دیاب اک مت بر هرت تن ره شمش و ‎ga es‏ هر طر تحويم ها نا اش وهی سا : دوه سر 25 ابن موضوع هم رن ترش اس موم ‎SSSI‏ یدزی زین بدترين دوران باراد ار رأ ریت ‎Best‏ دلار قستی در حدود 4100 0 ‏ا‎ es وضعيت بارار ور در جند مال ‎ol‏ يتكريم ما ذورة هاي رأ در أبران دأشتة امم كم وريه هم مه ود ‎Cl‏ هم براق جند سال بأ وصعيت خوس که از مل اس ‎lg:‏ الآن با ين رقم به حدود بج ره مك رسيد از ارو مسنوان يبان | | ری يان ‎Lal‏ مان است با ی افت هم داشته است: سا در بازار أرزيا ‎ns ise of‏ ست كه در با ان ره روم وضع وضعيت بازارهك كلابى؛ ركود و زو و بر آروسال‌ها علت اساست. که 3 ‎call cua cal Mas cali ‏این‎ rma ‏که زونه لو منت ناشن دار پزری "رون التمادو:نوم وفعیت‎ ores ‏ی‎ ‏ماک دود اند حول وجوش سه هزار توما يفن باد ب وق اه‎ ‎is‏ باتكية بازار سزمايه ار ‏رس ار سوت وج رز راهم قیمت دلار را بر شاخص‌های سال 80 و 82 تعدیل کنیم. خواهيم دید دلار ‏وصف, الان دلا نسیت بع سيا 80 1 زان‌تر است. حتی از سال 71 هم ارزان‌تر است. ‎Sale‏ ‏که این سال‌ها در تظر گرفتم این اعد كه أن سال‌هاء تال هس ‎TEC‏ ركود ورونق صنعت سافتمانة. ‎Ub gee lad‏ توزن بو و ‎Bosh tangs to aly clase; cae‏ هه پاسال 6 که ار عقت تومان بو یل شم زر لا 3260 تیان ‏است جرا بان حاطم كه در أن ران ,ل رن تا أر انرو: بسته به زک جه سالب رابه عنوان سال مشا در بطر ‎ei‏ تاج به‌شدت متغیر خواهدبود و عملب سعتن می‌توان به قیمت واقعی دلار دست پیدا کرد" أيسنى. ابن دو سال را تا زمانی که وصعیت نفت ‎a als dors‏ عنوان سال مبنا در نظر گرفت. از سونی نيز از أنجا که تخیر ارری کشور در حدود 40 ملیارد ار مین زده می‌شود. در صورت بهیود رون کلهش ‎canes Uta la SU ees‏ د اس هد بو ‎

صفحه 17:
عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارذ از پارمترهای زیدی می‌توان نام برد که بر روی ارز تاثيركذار هستند. ابن بارامترها ‎cae‏ نرخ آرز را سخت کرده است. یکسری از آنها عوامل روانی هستند که آثرات سریعی را به همراه دارن د و یکسری دیگ ر عواملی هستند که اترات مبادمختی را به همراخ ‎aids‏ از جمله تعزیم‌های تفس بانکی که در صورت حفدیو باعث افزایش قیمت ارز می‌شود. با تحریم فروش کالا به ما که در صورت کاهش ‎vol‏ فیمت ارز بالا خواهد رفت. در حال حاضر اگر اری هم داشته ‎publ‏ امکان خرید تداريم. بس شرایط فعلی باعث کتترل قیمت ارز خواهد بود. هدفمندی از پارامترهایی است که برای دوره‌ای شوک در بازار ار ایجادگرد.آزادسازی غایر هم گر رح دهد. باعت کاهش ترخ ارز هواهد شد به هر ترتیب: با توجه نه ‎Dull‏ ‏آمدن سرعت گردش پول, در حال حاضر همه نیز بهپول و آرز درند.آين در حالی است که به غبر از مردم عاذی که سرمانه‌فایشان را در بانک‌ها ذغیره کرده‌اند, ‎ile olay ad‏ و درگروق فخالان کست رکاز کم ات با نقامی اوصاف ‎Lal‏ ‏مسیر متفاوت را برای ارز در نسال 1393 می‌توان پیش‌بینی کرد. 2 توافتی جدی با 541 و آفرابش ضاذرات نفت و دس‌ترسن یه ماع آرزی بلوگه‌شده در کار افرایش ولزدات: دز ای ضوزت قذمت ازز تا دودسنه سال دز حدود سه هزار تا 3200 تومان خواهد ماند كه این امر می‌تواند این امکان را رای ‎Sal‏ مرکزی فراهم کند تا تاد بعد از چند سال قیمت ارز را تک‌ترخی کند 2 تداوم روتد فعلی در ماکرات با پنشرفت‌های عملی مرحله‌ای و آهسته. در این حالت قیمت ارزمنتاست با قیمت نوزم رشد دا خواهد کرد, تا وفتن هم که جامعد به دولت اعتمد داشته باشد. رشد نخواهد کرد 3- بازگشت به دوزه قبل. در این حالت اگر خدای نکرده مذاکرات دچار مشکل شود و تحزيم‌ا تشد شود:می‌تواند رشدهای بسیاز بالات را داشته با به نظر می‌رسد از میان لین سنة گزینه: گزیته‌ای که تحقق آن در سال 93 پیستر ‎“af‏ ‏واقعیت نزدیک باشد, گزینه دوم است. به هر ترتیب, فعالان بازار سرمایه چاره‌ای جز این ندارند که بر اساس تحلیل سیاسی و افتصادی خودشان از شرابط کنونی اقدام به تصمیمگیری کنند

صفحه 18:
6 افتصاد آیران را تباید با تورم متوسط تحلیل کرد. مخصوصا با توسانی که تورم در آين سال‌ها داشته است. با نگاهی به تمودار شمار- 2. ميتوان به روتد توسأنات تووم در بازار اران أز زمان أغاز أشفتعي در بازار ارز بي برد. تا بيش از أبنكه بازار ارز به هم بریزد» تورمماهانه 5/1 درضد بود که معادل سالانه رقمی در حدود 20 درصد است. در این شرایط فضای بازار کماییش آرام بوده است. آرام به اين معنا که شرایط نس رای داشت. از ماب کم هکره را ار در مهرماه سال 1300 نه هم ‎aC py ca‏ مزب شام رقم ‎Ve‏ ‎tes el wl ele‏ ی ی ريحت. بس أز إن نيز اثقافاتى جون تحريم بانك مرکزی با مذاگرانی که در استائبول و يعداد انجام دادیم هر كدام مر روف اد ماهاته ما تاثیرگذار بودند و اثرات یافی را در این بازارها از خوذ به جای گذابشتنف. با تجزیم بانک مرگزی تورم ماهانه به بنج حرصد افزاخش مسد د و1 عكرت اس كتيل ‎sas‏ بط یگ دس كافش ‎onl Sale‏ موشوع نشان م دهد فان زا اران نا 3 یزان اتب وقایتی اپ ین وش فان مس دهد وحم به اتمافات ‎Utes‏ خی با ای سزان عم نوا بم یرام 2 صورت مقطفی آترش زا بر بازار می‌کنارد و ‎Lad‏ 48 مت می‌کند: اما پس از لن دهباره ‎AALS‏ افزایش میزان قیمت ارر هستیم. ‎Ie‏ ‏اي که براي اولین باز بعد از جنگ جهانی دوم, با تورم ماهانه هفت درصد رویه‌رو هستیم. به این معني که کالایی که تا پیش از آن یک سال رمن مییره ۲ قمت لن آفرانی برد این رما يه وم ماه کاهش باق با بزدیک شین بعاتهابات عردادماه شال الف میدز شاهد آفت نوزم ماهانه تا زیر یک درضد هم بودیم. از ن پس در 12.10 ماه گذشتهتورمماهابه ما کر هزیر یک رسیده است: نادب ] که افتاد این بود که مردم لیز دست نگه داشتند و اقدام به خرید تکردند و پول‌هایشان را در پانک گذاشتند. این در ‎calle‏ بود که مسولا باتكن ما بأنسيى حول وجوش مأمهاق مرداد و شهريور 5 أقدام مه أفرايش برع سود ‎Soren ion oS‏ در أبن 10 ماه ‎at‏ ‏0 0 ينه مم انام بد م كزان ‎GLa SUL Ios‏ ناهد هستیم ‎oad Jas lg! aL‏ و تفاضاها در بازارها به کمترین حد ممکن خود زسیده لس 1 ع ص م صم ‎ol ae lee pal 3‏ راز بهمنماه سال 91 در نظر بگیریم. شاهد مستیم که 10 ماه بعد اران ذا توم قلقي مواجه هتنهم ل عدم ‎EA a Meet a Aa‏ هه کف دعل متام ی دس فرط وه ابر ری اه ها ميتوانيم بخريم. جيزى بيش فروش نكنيم و هر چه مي‌توانیم وام بگيریم. بدون اینکه پولی در بانک بگذاریم. اما بلافاصله شش ماه بعد, می‌بینیم که ] تمام اتقاقات معكوس شد و همه تجلیل‌هابرعکس از لب درآمد. در این زمانبهترینتجلیل این بود كه هر جه داريم بفروشيم. بازار مسكن هم جزو 1 دثرين بازارفاست جيزى بنش خريد تكيم. نا ‎asta cele‏ كليم. هر جه ميتوائدم وامها را نش يديم ووو ايان وا دربانك بكذاج. ! اقتصاد ايران به شكل ‎al‏ که در عرض شش ماه هر استرانژای که قبل تیش‌بنیباشد. می‌توند با نک جرخ 190 درجه مؤاجه شود يه ‏من متاشقات ناک مرگری و وزارت اقا هم ‏ اقق اوه که دورن است, درک نراد و عم ‎VS LESSENS SOS‏ "یت دامن می‌زنند. معضل کنو مار رکود تورمي بیست: 1 ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 19:
.نوبت [اسفند 97): قيعت خودرو بايد كاهش يابد. رنیس جدید شورایرقابت (اسفند ‎:)٩۲‏ ال بازار خودرو باى مدتى بخوابد. اشكالى ندارد. هم خيابانها شلوتشر می‌شوند و هم آلودگی هواکمتر مشود قيمت‌ها بالاست, اما گران‌تر نمي‌شود. مثلاً فولادالان یک سال است که قیمتش تابت مانده و رو به پایین است. در سایر بازارها نظیر ] ملک, ارز و خودرو چطور؟ تقریبا تمام کالاهای سرمابه‌ای قیمت‌شان یا ثابت است یا رو به پایین حرکت می‌کنند. دیگر تورم نداریم. اگر * داشتیم که می‌خریدند. در اين شرایظ رکود, غیرتورمی شده است. در این میان معضلی که شکل گزفته: نرخ سود 30 درضد است. کسبه‌ای که دارند با وام 30 درصد در بازار كالابى كار می‌کنند که راکد هم هست و چیزی هم گران نمی‌شود. از کجا با این ترخ سود را | به بانک‌ها پس بدهند؟! این موضوع به قفل نلندن بیشتر بازارها دامن زده است. به اين دلیل دز سال 93, تا زمالی که بالک مرکزی و وزارت افتصاد سیاست‌هایشان انقباضی است. بايستى از بازارهاى كالا فاصله گرفت. مثل بازار ملک خودرو خارجی. خودروهای سنگین؛ ‏ خب پس چه باید کرد؟ ‎ag‏ تجارتی باید راه انداخت؟ به نظر می‌رسد تجارت لیزینگی خوب باشد. در این شرایط همه نياز به يول دارند. + يس بهترين حالت لين است كه زمينهاى را در بازارهايمان فراهم كنيم كه بتوانيم به صورت ليزيتكى محصولاتمان را بفروشیم. به نظرم [ كاري كه بايد در سال 1393 انجام داد این است, با اينکه به جای آن سرمایه‌مان را در بانک نگهداری کنیم. در شرایط تورمی, مشکلی برای بانک‌ها ایجاد تمی‌شود. چون کسانی که می‌توانند وام بگیرند. می‌گيرند. اما جابی که بانک‌ها با مشکل مواجه می‌شوند. در رکود ] غیرتورمی‌ای است که نرخ سودها هم 3 درصد است. به طور مثال در روی. جازه نم‌دهند تورم به زیر یک درصد برسد. جون ترح 7 سودها در آنجا یک است. در صورتی که تورم نقطمبهنقطه ما 14 به 25 است و سود بنکی ما 30 درصد. آين موضوع می‌تواند حتي از تورم هم در اقتصاد بسیار عطرناتر باشد. این باعث ترکیدن تمام حیابهای دارادی می‌شود و بازارهایی مانتد مسکن را با مشکل [ مواجه می‌کند. یک سال گذشته ما دچار رکود توزمی بوده‌ایم و در رکود تورمی این خریدهای سرمایه‌ای هستند که جواب می‌دهند. اما * الآن ديكو جواب نمی‌دهد. آما در شزابظ گنونی, بازاری هست که با رکود مواچه تباشد؟؟ ۱

صفحه 20:
نقفینگی, رسیم در جال حاج حدود 550 هزارمیاباردتومان وجتمسط رشد سالانم 26 درد امنبح که الینم حدود 20 درصد از بقنان ۳ ‎fe‏ خارج از نظام رسمي بانکی است که در این آمار نيامده است. مشکلی که در نقدینگی داریم آن است که به‌رغم کنترل رشد ن توسط بانک | ‎fad py Mall Ge gee Sh aay ail oct parca ©‏ سكل ‎ee py Gola‏ لبن افافی اس عبر 4 سال‌های 76 و 77 و 78 در ايامی که با فروش پایین نفت مواجه بوده‌یم. رح داده است. هم دولت کم خرج کرده است و هم پانک‌ها, در | تجه,اقتصادبه کیره دچار رکود شده است. هر زمان هم كه وضعيت فروش نفتمان خوب بود, شرايط بالعكس بوده است و هم دولت حال حرکت در بین لین دو وضعیت بوده است. در این شرایط آست که بزرگ‌ترین ریسک پرای باک‌ها در سال 93, ریسک نقدینگی و افزایش مطالبات معوق خواهد بود. با نگاهی به جدول شماره 9. دسته‌بندی بازارها و عوامل اقتصادی مهم تاثیرگذار در هر یک از نها مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد پرریسک‌ترین آنها دولت باشد. به اين معنا که اگر طرفیمان دولت باشد. با بیشترین ریسک مواجه هستیم. شرکت‌های دولتی اندکی وضع بهتری نسبت به | خوب خرج می‌کرد و هم بانک‌ها خوب به بازار بول تزریق می‌کردند و اقتصاد از رونق زیادی برخوردار بود. اقتصاد ایران در اين سال‌ها مدام در ‎j‏ ‎Sei ue‏ سس یسب پتروهيمي, شرت ملنی تفت و باک‌های [ ‎as‏ تسا ‎ie‏ ‎oe oe) ee‏ ركم يدك لوك لكر فاینانس‌های خارجی هم با ریسک کمی مواجه 1 شركتهاى دولتى بسیار زیاد متوسط | كم زياد متوسدط ‏] هستند. اما مشكل شان امن است كه تما ‏| فاينانس جين موجود است و ساير فاينانسيها | أ كم كسد جرس حزان ‎|Site‏ توالت 1 ‎a a as oman) ey yee et‏ ‎۳۳۳۳۱ ۳۳۲۳۷ re) | oe ‏الس ام‎ ‏حل کلب ‎oa‏ این حوزه از کمتری ن ریسک ‏] برخوردار خواهد بود. در این شرایط بهترین ۱ | مادرات خدمت فتیومهندسی متوسط ‏ ۶ 23 زیاد متوسط بازار براق صدور اين خدمات كشورهاى | ‏| مس اج مرن وتا ‎Spat gone‏ 1 الا ات ات ات ای منانه هنستند. اليه به اين ليست ‏می‌توان شرکت‌های بزرگ داخلی را تز اصاف؛ ۱۱| ‎Sat Sa‏ كم بسياركم | متوسط زياد ‏| ل سو سس | ‎SY ews)‏ تروش و معاد وصى ب نیمه‌خصوصی اداره می‌شوند. پروژه‌های سرمایه‌گذاری و ‎77 ۳5۲ a a ‏رمعت موی‎ ‎

صفحه 21:
هر چه تورم با برود و بازار ارزآشفته شود تفافاً وضع این شرکت‌هاست که بهتر می‌شود. چون در بازاهای کل کار می‌کنتد و معموا مواد اوليوشان از داخل تامين می‌شود. در ارتباط با وضعیت شهرداری‌ها. سال‌های 90-91 سال خوبی برای آنها بود. از سال 92 بود که [ وضعیت آنها هم رو به وخامت گذاشت. چون از این سال بود که وضعیت بازار ساخت‌وساز شروع به ورود به دوران رکودش کرد.البته من . وضعیت در سال 93 هم ادامه خواهد یافت و بسیار بدتر خواهد شد. مثلاً تامین مالی پروژه‌های مسکن مهر از سوی بانک مرکزی با مشکل مواچه شده است. حوژه دیگر, حوژه سرمایهگذاری و مشارکت در فالب(1۵85]67 086۲06۵08 ,۱۵[نا801)8 ساخت. بهرمبرداری: واگذاری) و مانند اينهاست. مشکلی که در این بازار وجود دارد, آن است که تمام بحش‌های دولتی بدون داشتن بودجه لازم. تتها به دتبال ‏ تعریف کردن پروژه‌های جدید هستند و از سوی دیگر پمانکاران هم می‌بیند نه‌تتها پولي عایدشان نمی‌شود,بلکه بایستی سال‌ها زمان بگذارتد تا طلب‌هایشان را وصول کنند.به نظرم,تنها یکی دو حوزه هستند که 867 در نها به خوبی جواب خواهد داد یکی نبروگاه که[ امکان صادرات برق وجود دارد و دیگری پتروشیمی. به خصوص اگر بتوانیم نحوه ترانزیت آن را درست کنیم و مشکلی در این بخش نداشته ‏ باقن لین جولن هم جوارگوست. تا خایی که مق‌توان پیس‌پیتی کرد کة در فاضله تفیش ماه می‌توان بة درآفدزایی دست یقت حوزه دیگر پخش توسعه حمل‌ونقل داخلی است. البته به شرط اینکه دولت این اختبار را به بيماتكاران يدهد كه تجهيزات را خودشان بياورند و يس از ] گذر از دوران بهرهبرداری توسط بیمانکار تجهیزات به دولت انقال پید. این موضوع از یک سو هم باعث توسعه سیستم حمل‌ونقلی در کشور می‌شود و از سوی دیگر دولت با کمترین هزینه ممکن تجهیزات مورد نياز خودش را تامين مىكند. به هر ترتيب, پیشنهاد کلی این است که در سال 1393 اگر مداکرات به سمت توافق حرکت کند. بایستی از بازارهای کالا ببشتر فاصله گرفت و بیشتر به سمت بازارهای ] خدمات, بازارهای گردشگری, آی‌تی پزشکی که به مراتب سرمایه کمتری را می‌خواهد, رفت. یا حتی به سمت بازار کالاهایی رفت که از تكتولوزى كمترى برخوردار بوده با حداکترتنولوژی آن در کشور موجودباشد. ماد موادغذایی,بلیمر و بتروشیمی و مواد کانی که فابلیت * صادر كردن هم دارند.آنها حوزه‌هایی هستند که در ایران کم هستند و مردم روی آنها کمتر سرمایه‌گذاری کرده‌اند. به طور مثال حوزه‌هایی ] مثل ورزش و مسافرت را در نظر يكيريم, در سایر کشورها حتی تا 10 درصد از هزیه‌هایشان را صرف این مسائل می‌کنن. در صورنی که این رقم در ایران دو درصد است كه اين هم به آرامش فکری مردم نسبت به وضعيت تورم و بازارهاى ارز و طلا و كلا وضعیت رفاه‌شان * 5 1

صفحه 22:
در سه سال گذشته که بازار ارز كشور در سايه تحريم هاي شدیدبنكي و مجدودیت هاي مختلف از حالت تک ترخي خارج شده است, به رعم شایعات فراوان, همواره مسوولان بانک مركزي در اظهارتظرهاي خود اعلام كرده اند كه بانك مركزي دخالتي در بازار ارز آزاد تدارد و نها نرخ رسمي را به رسميت مي شتاستد. فروش أرز توسط بانى مركزي نبز تنها از طریق کانال هاي رسمي وبه نر رسمي صورت مي كيرد كه قبلا1226 تومان بوده و اكتون بة نزخ مباذله اي كه روزانة اعلام مي شودء صورت مي كيرد. مسوولان بانى مركزي تاكيد دارند كه بانک مركزي خرید و فروش در بازار ارز آزاد ندارد و افزايش يا كاهش قيمت ها در آن با مكانيزم بازار آزاد صورت مي كيرد و سود و زياني براي باتك مركزي و دولت ندارد. در اين بررسي تلاش مي شود نشان داده شود كه ابن رويكرد با توجه به ساختار فعلي بازار ارز كشور اق د متسس بنست ای کاشی توسانات بادار ار إزادج كرامق ‎clas‏ كر وارسد شين انيد ساختار بازار ارز كشور قبل از شروع تحريم ل عرو اللو كريد جاه سكا لي لاير اي نع مسج شده براي نقل و انتفال منابع قالي براي نظام بانكي کشور و یانک مركزي (يعني تا قبل از سال 90), بحش عمده اي از نبار ارزي کشور به صورت رسمي و از طريق شبكه بانكي و فروش آرز توسط ‎Spe Sie‏ به أنها به ‎Os‏ رسمي صورت مي كرفت. بازار ارز آراد عمق و حجم کم ‎UHL GAL‏ چندني امن لوح بازلر أزلد و رس برای حدود 5 سال وجود نداشت. برأورد صورت كرفته در زير نشان مي دهد که در رنال 1199 به سورت اقروس تدهم قله رسمى بلطن د#ترصد 2 لزع سرك تدر دي اراد لالد و سراف ‎sie‏ 3 وعد بن الت و بانک مركزي به عنوان بازیگر و انحصارگر کامل, عبین کننده شرایط بازار ارز شور بوده است. اعداد «جدول شماره يق ‎obi‏ من دهد كه به رغم مثبت 37میلیارد دلار بودن تراز بازرگاني کشور در سال 1389 ‎sities)‏ سیاري: از سال هاق ديكر)ء يد دليل متفن بودن عَموم اين اجزاي ارزي كشور. تغيير در ذخاير ارزي كشور منقي بك ميليارد دلار بوده المت كد با اعحاض. ‎ian pas asia sles Ha‏ اراز كل اررق کی وراه 19 مپلبازی درو در رال اس

صفحه 23:
ساختار بازار ارز کشور در شرایط کنوتي آمار و اطلاعات کامل مربوط به تراژ ارزي کشوز در سال 1392 منتشر تشده است, ولي تلاش مي شود بر اساس اطلاعات كلي صادرات و واردات و روند ساير اجزا در سال هاي كذشته. ترار ارزي كشور و ساختار بازار ارز سال 1392 تخليل شود. همان طور كه مشاهده مي شوذ شهم بازار غيررسمي افزايش زيادي يافته و تقزبيا به 50 درصد رسيدة اسنث. تفييز اين رويد ا شال 90 ودر سايه تخريم ها و معدي نا غات لباقت شزوع شدده اعد - كاهش قدرت بانك مركزي در مدیریت بازار ارز آزاد به دلیل كاهش سهم از درآمدهاي ارزي و دسترسي به متابع حاضل از آن؛ تبديل ساختار بازار ار كشور ا حالت اتحصاري به رفايت تسبي. 2- افزايش تعداد بازيكران و در نتيجه افزايش ميزان نوسانات بازار ارز در اثر شوك ها در نتيجه تصميمات هريك از بازيكران و منافع آ 3- دو بخشي شدن بازار ارز کشور؛ بخش رسمي که عرضه کننده ارز آن بانک مركزي به نرخ رسمي است و بخش عمده اي از أن ضرف عربه کالهای باس شن. دار و کااهایاولویت دار کشور مي شود, بخش یزار اراد كه متايه ار أن ضرف وارات مولع کلافاي مصرفي. صنفتي, قطعات: خدمات. مسافرت. خزوج سرمایه و منتد آن مي شود. حال با توجه بم وضعبت ‎Us lal‏ ارزی و مباحث موچود! اين سوال كليدي مطرح است که «آبا عدم مداخله و خرید و فروش ارز در زار آزاد سیاست مناسبي است؟» براي پاسخگويي به ان سوال باید واقعیات زیر را در نظر گرفت: * همان طور که اعداد و برآوردهاي فوق نشان مي دهد, حدود تصف تفاضاي ارزي کشور از محل ارز آزاد تامین مي شود. افزایش تعداد صرافي ها طي جند ال ‎pol‏ در سايه افزايش اندازه بازار صورت گرفتهاست. یه توجه داشت که ار مادله آي عموما به ‎SUE‏ ‏اساسي, دارو. قطعات و مانند آن اختصاص مي پابد و به همین دلیل بسياري دیگر از کالاها و خدمات از محل ارز آزاد تامين مي شود. در تتیجه این امر, قیمت بسياري از کلاها در بازارهاي کشور بر اساس قیمت ارز آزاد تعبین مي شود. نوشانات بازار آزا آثار مخرب روي خريداران و فروشندكان در اين بازارها بر جاي مي كذارد و امنيت و ريسك خريد و فروش را در بسياري از بازارهاي کالادر کشور بالامي برد * امکان مدبریت بازار آزاد از طریق عرضه کمتر و بیشتر ارز مبادله اي چندان ‎sil yl‏ بهدلل شرایط تیم ۵ یز در دسترس بنک مرکزی در کندسرهای محدودي قابل دسترس است و از مطلوییت کمتري نسبت به ارز آزاد حاصل از صادرات غيرنفتي برخوردار است. در حقیفت ما با يك كالابا يى قيمت به نام ارز رویه رو تيستيم. به خاطر تحزيم هاء فيمت ارز آزاد به دليل جابه جابي ساده قر در شبكه غيررسمي پیشتر از ازز حاصل از فروش نفت و گاز است که به اززهاي محلي در كشور محدودي فایل دسترس است و جابه جايي و تبدیل آن داراي هزینه و ریسک مي باشد لبته مي توان تلاش کرد تا حد ممکن برخي از تقاضاها را از بازار آزاد به ارز ميادل اي منتقل کرد, ولي محدودیت نسبي در میزان ارز مبادله اي موجود. اجراي این امر واه تن من ‎i‏

صفحه 24:
1 ‏متاسفاته تا زمان وجود تحريم هاى مربوط به نقل و انتقال بول امكان تك ترخي شدن بازار ارز وجود ندارد و بهترین استرنزي:مذیریت‎ ١ 8 :هدو بازار با بزاهاي موجود است: خوشیختاته به دلیل قیمت بالاي تفت و الهاي صادراتي کشوز (مانند محصولات پتروشیفی), به رقم گاهش حجمي صادرات در سایه ؟ تحریم هاء درآمدهاي ارزي کشور و موازنه ارزي به نحوي است که در غیاب تقاضاي سوداگرانه و خروج سرمایه, امکان مدیریت نسبي ‎LOD. Ma‏ کون وجوز دفرت 2 همین دلبل امید مي رودزیابعرتیجم رسیدن مداگزات و افش تحریم هاي بانکی. آمکان مذیریت هتسش بازار ارز کشور فراهم شود كنار هم فرار دادن موارد فوق تتان مي دهد که ‎Lal‏ نک مرکزي وظیفه دارد تسبت به حضور در یازا رز آزد به عنوان خریداز فرویشندهافدام كند و اثر هيجانات و نويزها را در اين بازار تا حدممکن کاهش دهد. اليته اين دخالت تبايد در راستاي تغيير روتد فيمتي بارا باشد و باید هدف اصلي آن گاهش نوسانات بازار ارزآزاد باشد تا آرامش در بازارهاي کالهايي کشور برفرار شودا توجه به توضحات آرائه شده. مي توان موارد یر را براي مدیریت نوسانات بازار ارز در شرایط فعلي پیشنهاد کرد ‎cular‏ رسانه اي پيگيري شده در ماه هاي اخیر در راستاي وضعیت مساعد ارزي کشور و گشایش هاي ارزي صورت گرفته ادامه یابد این آمر شیب مي شود ذر سایه اعتماد موجوة در جامعه سببت به دولت تذییر و آمنذد تقاضاي سوداگري تفت به حضور در بازار ارز ‎IT‏ ‏اقدام تکند و از فشار به موازته ارزي شکننده جلوگيري شود و حتي بخشي از تقاضاي قيلي سوداگري تسبت به فروش ارز خود اقدام به موازنهارزي موجود کمک حضور بانك مركزي در بازار ارز آزاد يه عنوان خريدار و فروشنده جهت کاهش اثر هیجانات و نویزهابدون دخالت در راستاي تغیر روند جهت قيمتي ميآن مدث بارا پذیرش بازار آزاد توسط شبکه رسمي بانكي و اجازه به آن براي خرید ؟ و فروش ارز بازار أزاد. اين امر سیب مي شود زمان توسانات, شبکه رسمي بانكي با همكاري بانک مركزي توان کاهش نوسانات بازار آزاد را داشته باشند. *به رغم تمامي مباحث صورت گرفته ميني بر نیاز به تعدیل قیمت ارز با شاخص تورم و واقعیت هاي اقتصادي, نرخ ارز مبادله اي بیش از 5/1 سال است که تقریبا ثابت مانده است. این امر سبب فاصله گرفتن ‎ow‏ ‏این نرخ و نرخ بازار آزاد در اثر واقعیت هاي اقتصادي بعد از فروکش كردن آثر هبجانات مثبت سياسي خواهد شد که در جند ماه اخبر اين * امر صورت گرفته است. به نظر مي رسد باید تعدیل آهسته این نرخ با | واقعيت. هاي اقتصادي صورت كيرد

صفحه 25:
اثر نوسان هاي اخیر بر رکود تجاري ترخ ارز سه هفته گذشته را با روند كلي کاهشي پشت سر گذاشته و دو روز انتدايي هفته جاري را نیز, نزولي طي کرده است. اين موضوع باعث شده قیمت دلار که مدتي در سطوح 3250 تا 3300 تومان داراي نوسانات مجدود بود. از حالت پیش بيني پذیر قبلي خارج شود و سطح تعادلي آینده آن, کاملادر ابهام قرار بگیرد. اين در حالي است که به گفته کارشناسان, بروز نوسان - چه افزايشي و چه كاهشي - موجب تشدید نااطميناني در بازار و سرایت این نااطميناني به رکود فعالیت ها در اقتصاد مي شود و در نتیجه, تا حد ممکن بايد از نوسان يرهيز شود. در اين زمينه مي توان به شرایط بازار در چند روز گذشته اشاره کرد که با نوساني شدن قیمت, حجم زيادي از «تقاضا»‌ي موجود در بازار به اميد كاهش بيشتر نرخ, کاسته شده است و در نتیجه, به رکود نسبي در فعالیت هاي دیگر اقتصادي منجر شده است. «دنياي اقتصاد» در این مطلب. با توجه به ساختار جدید ارزي کشور و مقایسه آن با شرایط ارزي پیش از تحریم هاء به مرور برخي از راهکارها براي مدیریت توسانات ارزي کشور پرداخته است.

صفحه 26:
لل 5 ۷-عارلوس اسنیم هلو .۰۰۰ 7-آمانیتو اورنکا 3 ه- لارى اتيسون خانواده ۷۷ میلیارددلار ۸ میلیارد دلار ۸-شلدون آدلسون ۳۸ میلیارد دلار ©1- ائيس وهتون ‎١‏ ؟1-رفيسون والتون ‎١‏ 9۵-برتارت ارنفت و ++ ميليارد دلا 41> ميليارد دلاى ۰۰" خاتوادم ۳۳۵ میلیارد دار ۶- مایتل پلومیورگ ی جق یزوس *- سرچی برین ! ۳ میلیارد دلار ۳۳ میلیاود دار ۳۴ میلیارد دلاز ۳۱/۸ میلیارد دلار

صفحه 27:
ترونمندان جهان روز به روز بيشتر مي‌شوند. در فهرست سال جاری میلیاردرهای جهان, حدود دو سوم افراد. خودشان به اين تروت ‎Maas Nail Glare has TS sila‏ و21 فرضد تيز به قري يد االشيملد افرجد ف 1 4 ,الى بق تان ذاكر اط ادر سيل خدول ت یت ی قدار در نوضري ‎ae‏ لركدتدان ‎lg‏ اركش مجدد ييل كسس ران كذار كت ملركرف افنة و4 سد خدول بود ون پس از چهار سال تواتست جای کارلوس اسلیم هلو از مکزیک را که صاحب غول مخابزانى اين كشور است. در بالاى جدول بكيرد. بل کپنس کم فروتن طی یک سال اخپر 9 میلبارتدلاز افزاینی بافته آسسبطی 1 تال ر-20سال گذشده درضدر فرار داشته است از ميان مبلياردرهاى نرمافزارى نام مارك زوكريرك بنبانكدار فيس بوک نیز به جشم می‌خورد که بیشترین رشد تروت در سال اخير را داشته است. در ین پروند به بررسی میلیاردرهای بزرگ جهان از زویای مختلف خواهیم پرداخت. طى سال گذشته مبلادي, افتصاد جهان وضعبت بهتری نسبت به سالهاى قبل به ويه سالهاى 2007 تا 2009 داشت. زیرا اقتصادهای توسعه‌یافته ازجمله اقتصاد منطقه بورو از رکود خارج شتند و بازارهای مالی رشدی قابل ملاحظه داشتد؛البه از ترخ رشد اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور نظیر چین و هند کاسته شده است. در سال جاری مبلادی, نرخ رشد اقتصادهای باد شده در بهترین حالت در حد سال پیش یاقی خواهد ماند؛ زیرا برای مثال دز چین دولت قصد دارد توسعه اقتصادی را پایدار کند و اين به معنای کاهش سرمای‌گذاری در زیرساخت‌ها و افزایش مصرف داخلی است. همچنین قرار است با فساد مالی و بانکداری سایه مقابله شود. اين روندها بر بازارهای مالی و نیز مبزان افزایش ثروت ترونمندترین افراد جامعه موی توف بو لد موي ی بر تاه کته یل زد خی رای ای ایساطن بانک مرکزی آمریکا شاخص‌های مالی در این کنشور بارها رکورد ثبت کردند و این به جعلای رشد نروت میلیاردرهای آمریکایی بهده انحتی شباست‌های: حماینی بانک مرکزی آمریکا یکی از علل افزایش نرح رشد اقتصاد این کشور در سال گذشته و رشد شاخصهاى مالى و ثروت ثروتمضدترينها در آمریکا است. در سال جاری میلاژی نه تا از ترخ رشد افتضادهای در حال توسعه و توظهور کته اخواهد تمد ابلكم أغاز برنامة معدو كردن أسياضت فى الستاطي ,الى فرکری آمریکا سیب می‌شود عملكرد بازارهائ مالى مانند سال كذشتة يسيار مطلوب ‎“als‏

صفحه 28:
به باوز تحلیلگران, انن وضعیت بز: میزان رشد نروت میلباردرها تاثیر قتفی خواهد گذاشت. برخی از این افراد نیز ممکن: است‌یا زیان‌هایی مواجه شوند؛ لته ماند هميشه, تروتمندترینافرادراه‌هایی برای افزودن بر تروت خود و جلوگیری از زيان بيدا خواهند كرد. در فهرست امسال؛ تشریه فورس از ترونمندترین افراد جهان که شامل افراد با دارايي بااتر از یک میلبارد دار می‌شود, تقبیرات جالبی سرمایهگذاری‌های اين گروه تفر کرده و برخی از آنها در حال خروح و مهاجرت آز كشور هستند. همجنين به موضوعاتى نظير تغيير در تعداد میلیاردرهای جوان زیر 40 سال و نیز زنان تروتمند آشاره می‌شود. در فهرست امسال, نشربه فوریس نام 1645 میلیازدر با تروت کلی 6400 منلارد داز به چشم می‌خورد. از ديد تشريم فوريس رقد بازارهای عالی در تبال 2013 عامل اصلی افزایش تروت این افراد است. تعداد ثروتمندان جهان در سال 2014 میلادی به رقم بی‌سابقه 1645 نفر افزایش یافته و از اين تعداد 268 نفر جدید وارد فهرست شده‌اند. پا آنکه پراکندگی ثروتمندان در کشورهای مختلف جهان افزایش یافته است و ‎lie sly‏ برای نحستین بار در تانزانیا و لبتوانی نیز میلیاردرهابی پدید آمده‌اند. یالات متحده همچنان دارای بیشترین تعداد میلیاردرهای جهان است و بیل گیتس صاحب شرکت ‎stall‏ مایکروتنافت يس ال چهار سال ضدر فهرست باركشته اتنب و مارك زوكريرى مدير فيس يوك بيشترين رطند يروت را در. تال ‎acs‏ لشت ‎oat hus’‏ لين 1645 میلیاردر 6400 میلبارد دلاز بزآورد شده اشت؛ مر اسال گذشته: این رقم 5400 میلبارد دلار بود. دی شال آخیرز ‎Mila’ 200‏ تون تیان ند منواند ‎Pas‏ ری م وار كر حر بين اما ماهتا مشود ‎ATO ashlee cheese gh egg sah Js‏ رن وجود داردکه بالاتین میزان طی شال‌های اغیر ات در فهریست شال تفیل تمداد زنان میلیاردن 130 تفربور ‏در فهرست امسال ترونمندترین افرادجهان.بیل گیتس پس از جهار سال, بار دبكر به صدر باركشت يعني جاى كارلوس اسليم هلو از ‎See‏ را كه صاحب غول مخابراتى اين كشور است كرفته است. طى جهار نال كذشته ين تروتمند مكزيكى در صدر فهرست فرار داشت: ‏بيل ‎yas‏ که نروتش طی یکسال اخیر, 9 مبليارد دلار افزايش یافته است؛ طی 15 سال 2001 شال گدسته ‎Sasa jy‏ #هراشت فراز داسه است. در جانگاه نوم ‎Seal jg‏ فوریس. آمانچیو اورتگا صاحب فروشگاه‌های زنجیره‌ای لباس اسپانیا با نام تجاری زارا فرار گرفته است. سال پیش نیز آو در همین‌جایگه فهرست فرار داشت. پس از و وارن بافت سرمایه‌گذار معروف قرار دارد و در جایگاه پنجم لری الیسون مشاهده می‌شود. جارلز کخ, دیوید کخ, شلدون آدلسون, خانواده كريستى والتون و جيم والتون ‏,در جایگاه‌های ششم تا دهم فهرست امسال ثروتمتدترین افراد کره زمین قرار دارند ‏در بين فهرست سال جارى مبلياردرهاى جهان. ثروت مارك زوكريرك بيشترين رشد را طى سال اخير داشت و از 2/15 ميليارد دلار به 5/28 ميليارد دلار رسيده است. اخيرا بش تكنولويى و به شكل خاص فیس‌بوک به افزایش تروت بسیاری از افراذ لإماجنة کف کوش ‎

صفحه 29:
برای منال, خانم شریل سندبرگ مدیر ارشد عملیاتی فیس‌بوک از مدیران اين شرکت برای نجستین بار وارد فهرست میلیاردرها شده اسست. جف راتشیلد معاون رئیس فیس‌بوک نیز امسال برای تخستین بار وارد فهرست شده است. همچنین بنبان‌گذاران شرکت. ۱۷۳۵۲5۸۵۵ یعتی جان کوم و برابان اکتون به‌دلیل قرارداد 19 مبلیارد دلازی که با فیس‌بوک منعقد کردند. برای نخستین بار وارد ابن افراد جهار نفر از 26 تازه وارد به فهرست امسال تروتمندترین افراد جهان هستند كه از فعاليت در جوزه تكنولوزى به اين ثروت دست يافتهاند. ده تفر از اين افراد أمريكابى هستند. به سبب روتق فعاليت شركثهاى فعال در اين حوزه و رشد قابل ملاحظه شاخصهاى سهام طى سال 2013, ايالات متحده بار ديكر با 412 نفرء دارای بیشترین میلیازدر جهان ده است. يس از ‎Seals gal‏ جين و روسيه به ترتيب با 152 و 111 نفر قزار دارند. اما فهرست سال جارى ميلادى نشان مىدهد كشورهاى جديدى داراى ميليازدر شده‌اند. در این فهرست برای نخستین بار میلیاردزهایی از کشورهای الجزایر, لیتوانی, تانزانیا و اوگاندا مشاهده شده است و پُرای تسین پار یی آفریقایی به تلم الیو حانگوت از بجریه در بان 25 عیلیاردر اول فهرشنت گرا گرفنه ات و 25 میلازد دار تروت: داز جاگاه آویشت ‎as‏ قپرست سال قبل 20 رنبة أريها يبدا كرد عاسب 23 ‏کو شوم افراد خی شان ند اين لروات ريده أ 23 برس اشفا واه رش زدیا ی‎ pst lays eral clay gt ‏در فير تم دازا‎ NST ‏جر رل ر تروس كعد اقادائد افزويو اند طبه اللي كك مطبارد دقر رسيدة انك رتم رس روت‎ ‏آخبر, برخی نیز سال خوبی را پشت سر گذاشته‌ند.‎ جرت کشورها ندز لقان راف عور را ز دش دلدهند رای ملالترکیه 38 سلاز ير عو زا ار لنت راد ای ام حاصل رت بت تورم, وضعیت بد بزارهای ‎lle‏ و کاهش ارزش بول اين كشور يود. همجنين اندونزى كه ارزرش بول أن در برابر دلار 20 درصد كاهش بافته ات اکنون 8 میلیازدر گفتر تست بهسال گذشته دارد. دز مجموع امسال ‎jas ao‏ از فهرست خارج شدلد و 16 تفر درگذشتند. در فهرست سال جاري فوريس از 1645 نفز ميلياردر جهان 31 نفر كمثر از 40 سال سنن انار الى لذن كيف دک تلم بادگذاران گوگل اعبی شرگلی پرفی و ‎Stay ge aS ew ofl‏ ‎se Sil ee‏ کردمانه دیده تفن‌شود در فپرست امتشال یک میلباردر كه جهاتتيين آست مشاه می‌شون باکت كه بذ تارك دن فرطت قراز گرفت ات جای داساین مسكوويتس از بنيانكذاران فيسرمبوك را بهعنوان جفان‌ترین عتلباردر گرفته است. او که یک هنگ کنگی است بر 85 ررض هام شرخت اعلای لوتان از طریق بفرکت‌های مختلق ویک ترانست خانوادگی نظارت دارد. پدر او پعتی چی‌های پنگ رئيس و متيرعامل اين شركت اپرنتی انلت که فشهاق آن دز ماه +شامی بفالراع رم 39 مارد کمن لر 40 متا فیرشت امشال مرلاردرهای جهان خر ‎ASS GU cay) Mo's VISIT keane‏ فيس بوك در كذشته, حال و آنده از جمله شان باركر و مارک زوکربرگ و جان لوم از شركت 42 ۱۸۱۵۱5۸۲۶ درصد رقم کلی ثروت این 39 نفر را ‎yb Sar‏ ارزش داریی‌های جان کوم که پس از انقادفرارداد با قب‌بوک برای خرید ۱۵15۸۵ به فهرست میلیاردها وارد شده 8/6 میلیارد دلار است. او ماه گذشته شرکت خود را به قیمت 19 میلارددلار به صورت سهام و پول نقد به فیس‌بوک فروعت. در فهرست ملیاردرهای جوان, سبزده نفر آمريكابى و بقيه به ديكر كشورهاى جهان تعلق دارند.

صفحه 30:
در دنیای میلیاردرها عده‌اي از اين گروه با فعالیت در حوزه تکنولوژی به ثروت‌های عظیم دست پیدا کرده‌اند. در بین آنها عده‌ای زن هستند و شریل سندبرگ یکی از آنها است او کاری تقریبا غیرممکن کرده و به فهرست ثروتمندترین اقراد پیوسته است. به اين معنا که او ثروتش را از تاسیس یک شرکت به‌دست نیاورده است. او حتی یک خط برنامه نرم‌افزاری هم ننوشته است. این واقعیت که شریل سندبرگ, مدير ارشد عملیات شرکت فیس‌بوک یک زن است جالب توجه است. از 268 نفری که امسال برای نخستين بار به فهرست میلیاردرهای فوریس وارد شده‌اند 42 نفر زن هستند. در مجموع 1645 مبلیاردر نیز 172 زن فروتمند اوجتود دأرد: حطير لين جداد رن در يمن عبليارد يها جالب توجه ]سات أما نه ول واقعييت ای نع کرد وان ایک ‎GMs SU lad‏ این زنان که 9/1 درصد کل میلیاردرهای امسال را در فهرست تشكيل مىدهند. نقشى بزرك در ايجاد ثروت خود داشتهاند. سندیرگ یکی از اين اقراد است که مانند ابراوینفری, توری برچ و سارا لاکلی ثروت خود را به ارث نبردهاند. شريل سنديرك و مگ ویتمن تنها زنانی هستند که با کار کردن در یک شرکت فعال در حوزه تکنولوژی به ثروت عظیمی دست پیدا کرده‌اند. به این ترتیب دیدگاه سندبرگ درباره کار و روت بسیار جذاب‌تر است. سندیرگ در مصاحبه‌ای که اخیرا با تشریه قوریس انجام داده به کتاب 299 9 ‎Sul‏ زنان شاغل بايد اترژی بیشتری به فعالیت‌هایشان اختصاص دهند اشاره کرده است. به عقیده او, شرکت‌ها به نوآوری‌ها و تتوغ. صرف‌نظر از اينكه جه كسى عامل أن باشد چه زن چه مرد. علاقه نشان می‌دهند زبرا تا از طریق همین نوآوری و تنوغ است که شرکت‌ها می‌توانند به حیات خود ادامه دهند. شریل سندیرگ 05/1 میلیارد دلار ثروت دارد. ای زنانی که مایل هستند وارد فهرست قوریس شوند داشتن میزان بالای تاره مات د ماف عدي ام باه ار ييا حر ‎iL‏ ات ماه آمریکا يافتن یک زخته و بز کردن آن کار دشوازی است. در این کشور به ویژه در حوزه تکنولوژیی شرکت‌های بسیار زیادی در حال فعالیت هستند و آنها تاکنون از حداکثر فرصت‌های نو و ایده‌های جدید بهره برده‌اند و به همين دلیل برای ارتقای شغلی و مالی ‎ub‏ تلاش بسیار زیادی صورت گیرد.

صفحه 31:
روش تدوین فهرست شت امسال رست میلیاردرها است که | رچه ما برای مدتي بيست وهشتمين فهرد ‎es‏ 2 ژوریس تدوین کرده اگرچه ما برای نس در ای حوزه مشغول قعالمت بوده‌ايم, ندوین فهرست را ان قوریس. ‎Sled ins‏ انجام می‌رهند و به کشورهاف دوراست. شفر می‌کنند. بای بعذست آوردن رقم حالص ثروت أقراد: ما دارابىهاى ‏أقراذ رأ مجاست مت كدي “سوام در شركت فاك دولئن و تصوسن” ملک و لت بای ها ری و بل فد رتش آز مهمترين اقلا ون أخراد ‎Tse‏ قرار مت كريد از رک دبكر يدهن هأ فا نز بح در أبن ميان برخى از آری می: ‏ده هی نود ‎aa gb algal ets Ast‏ ‎et eae 5000‏ ما ترس ‎i By ihe‏ و ی ا ا ل فهرست قزار نمى' 3 ‎ere‏ فوزس, أقراد و نه خانوادة ها را كم ثروت مشتركة ‏ال قمر ای مر و ی دآرند در ‏در برخت موارة ما بودليل نإمشخص بودن سهم هربك ‎oe‏ رد در ثروت رقم کلب در نظر كرفت ابي ام در ین مورد ‏قم كلى" 2 میلیارد دا در فهرست مشود روشی انتت که 3 ورد ‎Shs SB Ral oS‏ بارت 1 ‏بتانگدار است و کتترل شرکت را در اختبار درد تروت فرزندان > وا ۳ لح وى شود در فهر سم ‎Pe‏ ریت ‎les sal‏ تروت ‎Aas‏ تا 52 2 خقد را ور کال در یچ فا رشن در ‎es PS ae‏ تبن مسن نود ‎oe‏ موی ‎site‏ قوريس ‎te‏ يشترى بيدا ددم رقم تروت ‎2 ‏إن أسلك زيرا ابن تروت‎ ial allie ‏ذه أما در‎ Ser 0 eas Zs RL SLATS Mote ‏ل ‎a ca alee al ia a‏ اد ‎ha oT al aaa eign a‏ ار ‎ ‏دارایی‌ها: ‎ub‏ و ب کر وم الو ‎OES‏ ‏بازار سهام در أن ناريخ تعطيل بود قيمت سهام در رو

صفحه 32:

چاپلوس ها تنها ،همانند دوست هستند . همان طوري که گرگ ها به سگ ها شباهت دارند . . . (مارک تواين) اگر مردم فقط بخاطر تر-س از تنبيه شدن و يا به اميد پاداش گرفتن خوب هستندحقيقتا بايد خيلي (آلبرت اينشتين) متاسف باشيم. . . فروختن آب به کسي که در بيابان مانده ،کار آساني‌ست.هر کسي مي‌تواند اين کار را انجام دهد. بازارياب راستين ،کسي است که به صحرانشينان، (کريستين بوبن) ماسه مي‌فروشد… در جهان… تنها يک -فضيلت وجود دارد و آن آگاهي ست و تنها يک گُناه و آن جهل است . . . (موالنا) چالش‌های اساسی اقتصاد ایران در سال 1393 « درآمدهای فتی ن ی ی از » ریا ل‌س ارزیابی بازار ارز و افت اخیر دالر تورم و نقدينگي راهكارهاي مديريت نوسانات بازار ارز ثروتمندان جهان روش تدوین فهرست 1 1 وضعیت تحریم‌ها در سال‌های اخیر به نحوی بوده که به اقتصاد کشور آسیب وارد کرده است .در ماه‌های اخیر نیز امیدی به بهبود این اوضاع پیدا شده است و امید آن می‌رود .که تامین مالی ،تدارکات و وضعیت پروژه‌های مختلف بهتر شود 2 2 ای-ن موضوع ب-ه ای-ن بس-تگی دارد ک-ه م-ا چقدر بتوانی-م ب-ه درآمدهای ارزی که در کشورهای مختل-ف بلوک-ه ‌شده‌ان-د ،دس-ترسی داشت-ه باشیم .در حال حاض-ر رقم ای-ن درآمده-ا در حدود 80 -ت-ا 100میلیارد دالر برآورد می‌شود ک-ه اگ-ر گشایش قابل‌ توجه-ی اتفاق بیفت-د ،می‌توان-د منب-ع قابل‌ توجه-ی برای تامی-ن نیاز مالی کشور باشد .در س-ال‌های گذشت-ه بسیاری از پروژه‌های بزرگ در حوزه‌های نف-ت ،گاز و پتروشیمی شروع ب-ه کار کرده‌اند که تاکنون به نتیج-ه نرسیده‌اند .در حوزه‌های-ی نظی-ر فوالد -ه-م پروژه‌های-ی وجود د-ارن-د ک-ه ب-ا چنی-ن وضعیتی روبه‌رو هس-تند .دلیل-ش چیس-ت؟ چون تحریم‌ه-ا انجام تمام تدارکات بزرگ را تح-ت تاثیر قرار داده است و تنه-ا کارهای کوچ-ک را می‌توان در کشور انجام داد .ای-ن سبب شده که فضای اقتصاد کالن خیلی آسیب‌پذیر شود. 3 3 بان-ک مرکزی برای پایی-ن آورد-ن تورم ،از حول‌وحوش مهرماه س-ال گذشت-ه ،س-یاست انقباض-ی در پی-ش گرفت-ه و در نتیج-ه اولوی-ت دادن به ح-ل مشک-ل تورم ،رکود را د-ر هم-ه بازاره-ا دام-ن زده اس-ت .از بازار مس-کن گرفت-ه ت-ا بورس و بازارهای-ی نظی-ر فوالد و م-س ،ب-ا رکود مواجه شده‌اند .علت-ش ه-م ای-ن اس-ت ک-ه در س-طح اقتص-اد کالن ،پول در اقتص-اد ب-ه چرخ-ش در‌نمی‌آید .بخ-ش عمده آ-ن ه-م ناش-ی از سیاست‌های بان-ک مرکزی اس-ت و وضعی-ت انقباض-ی ک-ه روی نرخ س-ود و پای-ه پولی اعمال شده اس-ت .اقتص-اد -کشور در هش-ت س-ال گذشت-ه ،وابس-ته به تزری-ق پول ب-ه آ-ن شده بود .اتفاق-ی ک-ه در نیم-ه دوم س-ال گذشت-ه رخ داد و تالش ش-د ک-ه از ای-ن کار جلوگیری شود ،ام-ا مس-اله‌ای ک-ه ب-ا آن مواج-ه شدی-م ،س-رعت بی-ش از اندازه ای-ن کار بود و ای-ن باع-ث ایجاد س-کته‌ای در اقتص-اد ایران شد .ب-ه خص-وص بع-د از شهریور 92ک-ه با آغاز مذاکرات ژنو می‌توان آثارش را در کلیه بازارها مشاهده کرد تا آنجا که همگی بازارها همزمان قفل شده‌اند. 4 4 بدهی‌های دولت قبل-ی دول-ت ه-م از چالش‌های دیگری اس-ت ک-ه ب-ا آ-ن روبه‌رو هس-تیم .کس-ی در ای-ن مورد -آماری اعالم نکرده اس-ت .ول-ی با جمع‌بندی‌های-ی ک-ه از ص-حبت مس-ووالن کرده‌ام ،ای-ن رق-م را حدود بودج-ه ی-ک س-ال و حت-ی بیشت-ر تخمی-ن می‌زنم .ب-ه ای-ن معن-ی ک-ه اگر هم‌اکنون دول-ت بود-جه‌اش را دو برابر کن-د ،قادر ب-ه پرداخ-ت تعهدات-ش خواه-د بود .ای-ن در ص-ورتی اس-ت ک-ه بودج-ه همی-ن امس-ال ممکن است حتی سر به سر هم نباشد و افزوده شدن تعهدات دولت ،مشکالت بزرگی را در پی خواهد داشت. 5 5 مشک-ل دیگری ک-ه ابعادش از چالش‌های قبل-ی بزرگ‌ت-ر ب-ه نظ-ر می‌رس-د ای-ن اس-ت که ب-ا خیل-ی از پروژه‌های نیمه‌تمام روبه‌رو هس-تیم ک-ه تعداد زیادی از آنه-ا ضم-ن اینکه اقتص-اد-ی ه-م نیس-تند ،پیشرف-ت چندان-ی ه-م نداشته‌اند .تمام اینه-ا تصمیم‌گیری درباره آینده این پروژه‌ها را سخت کرده است .نه می‌توان تعطیل‌شان کرد -و نه می‌توان این پروژه‌ه-ا را ب-ه س-رانجام رس-اند .از پروژه‌های فوالدی گرفت-ه تا پروژه‌های پتروشیمی. ب-ه طور مثال می‌خواهی-م گاز را از عس-لویه ب-ه اردبی-ل ب-بریم ت-ا در آنج-ا به اوره و آمونیاک تبدیل شود و سپس آن را برای صادرات به بندرعباس منتقل کنیم .پروژه‌های مشابهی را هم می‌توان در استان‌های زنجان و گلستان دید. 6 6 رکود سنگینی که در بازار مسکن و سایر بازارهای کاالیی مالی و قفل شدن سرمایه‌هاست .با زیاد شدن تحریم‌ها از سال ،90 سرمایه‌ها به سمت بازار مسکن سوق می‌یابد و اوج ساخت‌وسازها را در سال‌های 91و 92می‌بینیم .این امر حجم انبوهی از مسکن را ایجاد کرد که برای اقتصاد ایران بسیار زیاد است .در این بین سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی هم باعث تشدید قفل در بازارهای مختلف شد. 7 7 مالیاتی که دولت برای متوازن کردن بودجه‌اش افزوده است .البته این تغییر در بلندمدت درست به نظر می‌رسد؛ اما نکته اساسی آن در این است که این اتفاق با شیب مالیم رخ دهد .خصوصا ً اینکه امسال که مصرف کاال پایین است ،افزایش مالیات در کنار سیاست‌های انقباضی مالی تاثیرات بسزایی را در بازارهای مختلف به جای گذاشته است. 8 8 چال-ش بعدی ،مشک-ل اشتغال و بهره‌وری پایی-ن نیروی انس-انی در س-یستم ماس-ت ک-ه اس-تخدام دو ت-ا سه برابر نیروی مورد نیاز در س-ازمان‌های مختل-ف در س-ال‌های گذشت-ه ب-ه ای-ن موضوع نی-ز دام-ن زده اس-ت .مثال عین-ی آ-ن وزارت نف-ت اس-ت ک-ه نیروی انسانی آ-ن از 70هزار نف-ر ب-ه 200هزار نف-ر افزای-ش یافت-ه اس-ت .ای-ن در حال-ی اس-ت ک-ه تولی-د نف-ت م-ا از چهار میلیون بشک-ه ب-ه سه میلیون بشک-ه کاه-ش یافت-ه اس-ت .موارد مشابه-ی ه-م در س-ایر س-ازمان‌ها می‌توان یافت .بخ-ش خص-وصی ه-م ک-ه در هش-ت سال گذشت-ه ب-ا توج-ه ب-ه وضعی-ت اقتص-ادی کشور اقدام ب-ه تعدی-ل نیرو کرده اس-ت .ک-ه عمال ً ب-ه رق-م شاغالن کشور تعداد چندانی افزوده نشد. 9 9 هدفمندی و افزایش هزینه‌ها با رکود توام در بخش تولید و تقاضا 10 10 سهام عدالت ،خصوصی‌سازی و مشکالت شرکت‌های بزرگ 11 11 مشکالت مح-یط زیست و مخصوصا ً آب ب-ه غی-ر از مورد آخ-ر ،س-ایر موارد چالش‌هایی اس-ت ک-ه می‌توان گف-ت ه-ر ی-ک برای زمین‌گیر کردن ی-ک کشور کاف-ی اس-ت ت-ا اقتص-اد هر کشوری را با مشکل روبه‌رو کند .حال این سوال مطرح -اس-ت ک-ه ب-ا تمام-ی ای-ن اوصاف ،چرا اقتص-اد ایران تاکنون دوام آورده است و هنوز سرپاست. اقتص--اد ایران ،اقتصادی حدودا ً 500میلیارد دالری اس-ت ک-ه 200میلیارد دالر آ-ن در انرژی تزری-ق می‌شود ،ک-ه رق-م بزرگ-ی اس-ت .یک اقتص-اد بر-ای اینک-ه 200میلیارد دالر اضافه داشت-ه باش-د ،بای-د حدود 20بر-ابر آ-ن کار کند، یعن-ی حدود چهار هزار میلیارد دالر .در یکی دو س-ال اخی-ر ه-م ک-ه فروش نف-ت کاه-ش یافت، مشکالت دوچندان شد .ام-ا این‌گون-ه نیس-ت که اقتص-اد ایران مزیت‌های-ی ه-م نداشته باشد .از آن جمل-ه اینک-ه اقتص-اد ایران تنه-ا اقتصادی در دنیاس-ت ک-ه می‌توان-د رش-د قاب-ل ‌توجهی کند. اتفاق-ی ک-ه تاکنون رخ نداده اس-ت .به نظرم اقتص-اد ایران ،ای-ن پتانس-یل را دارد ک-ه تا 10 س-ال بدون مشکل-ی بتوان-د 10درص-د رشد را تجر-ب-ه کند .البت-ه ب-ه ای-ن شرط ک-ه 11چالش-ی که پیش‌ت-ر ب-ه آ-ن اشاره کردی-م ،ب-ه ای-ن اقتصاد تحمیل نشود. ب-ا نگاه-ی ب-ه جدول شماره ی-ک ،می‌بینی-د ک-ه یک-ی ،دو ت-ا از ای-ن مزیت‌ه-ا کاف-ی اس-ت ک-ه اقتص-اد -ه-ر کشوری را ارتق-ا ده-د و رش-د اقتص-اد را به همراه داشت-ه باشد .ای-ن در حال-ی اس-ت ک-ه در حال حاض-ر اقتص-اد-مان از اقتص-اد دنی-ا جامانده اس-ت .ایران دارای ذخای-ر غن-ی انرژ-ی است، تعداد زیادی صنایع مرتبط با آن را ه-م داریم که کشورهای کم-ی در منطقه با ما در این زمینه رقیب هستند .وقتی ک-ه می‌توانیم ای-ن انرژی را از طری-ق ص-نایع واس-ط ک-ه انرژی‌بر هس-تند مانن-د آلومینیوم ب-ه خارج ص-ادر کنی-م ،چرا از اینج-ا ب-ه اروپ-ا خ-ط لول-ه بکشی-م؟ ای-ن مزیت-ی اس-ت که کشوری مث-ل قط-ر ک-ه رقیب‌مان در حوزه انرژ-ی اس-ت ،ندارد .م-ا معدن داریم .م-ا ی-ک موقعی-ت خیل-ی خوب جغرافیای تجارت در دست‌مان است ک-ه ب-ا دارا بودن نیروی انسانی جوان-ی ک-ه در اختیار داری-م ،می‌توان در ای-ن زمینه ب-ه پیشرفت‌های زیادی دست یابیم .ک-ه از ای-ن نظ-ر هم تنها ترکیه در منطق-ه ای-ن تعداد جوان را دارد .از نظ-ر معادن هم ما بعد از قزاقستان دوم هستیم و تقریبا ً در حدود قزاقستان هستیم .تنها در یک مورد مزیت نداریم ،که آن هم سرمایه است .سرمایه افقی بلندمدت دارد .بایستی 5تا 10سال زمان ببرد تا کشور در مسیری برود که سرمایه ب-ه آ-ن اعتماد کند .سرمایه‌ای ک-ه در حال حاض-ر ناشی از مناب-ع نفت-ی ماس-ت .ب-ه لحاظ گردشگری ه-م ک-ه هشت درصد اشتغال دنیا را تشکی-ل می‌ده-د ،ای-ن درص-د در ایران ی-ک اس-ت ک-ه بخ-ش عمده‌ای از ای-ن میزان را گرد-شگران داخل-ی تشکی-ل می‌دهند .ای-ن در ص-ورتی است که ما در این حوزه از پتانسیل بسیار باالیی برخوردار هستیم .در ترانزیت هم همین‌طور است. در خدمات دریایی‌ای ک-ه کشور می‌توان-د ارائ-ه ده-د ،گردش س-رمایه‌ای حدود 10تا 20میلیارد دالر را ب-ه همراه خواه-د داشت .ای-ن در حال-ی اس-ت ک-ه خدمات دریایی ک-ه هم‌اکنون در حال ارائ-ه آ-ن هس-تیم رق-م قابل‌ توجه-ی نیس-ت و حداکث-ر ب-ه چند 100میلیون دالر می‌رس-د .در خدمات درمان-ی و بهداشت-ی ه-م بهتری-ن پتانسیل را د-ر منطق-ه داری-م و می‌توانی-م هاب منطق-ه باشیم .دلی-ل آ-ن ه-م ای-ن اس-ت که حوزه پزشکی‌مان از وضعی-ت بس-یار خوب-ی برخوردار اس-ت .ب-ه ویژ-ه اینکه کشوری مس-لمان هس-تیم و بیماران س-ایر کشورهای مس-لمان ترجی-ح می‌دهن-د به کشوری مسلمان برای معالج-ه‌شان مراجعه کنند تا به سایر کشورها .شهرهایی مثل شیراز از پتانس-یل بس-یار خوب-ی در ای-ن زمین-ه برخوردار هس-تند .از دندانپزشک-ی گرفت-ه تا س-ایر حوزه‌های د-رمان-ی ،هزین-ه د-رمان د-ر ایران نس-بت ب-ه کیفیت-ی ک-ه ارائ-ه می‌کند، بس-یار مناس-ب‌تر از س-ایر کشورهاس-ت .ب-ه ویژ-ه برای کشورهای منطق-ه خلیج فارس ک-ه می‌توانن-د ب-ا پروازی کمت-ر از نی-م س-اعت خودشان را ب-ه نزد-یک‌ترین و بهتری-ن مرک-ز درمان-ی د-ر ایران برس-انند .در کمت-ر کشوری از دنیا می‌توان مزیت‌های-ی این‌چنین-ی را ک-ه س-الی ت-ا 200میلیارد دالر س-رمایه به همراه دارد، یکج-ا و در کنار ه-م یاف-ت ک-ه رش-د نکرده اس-ت .ای-ن موضوع نی-ز تنه-ا نیاز به تکنولوژ-ی و رواب-ط و البت-ه س-رمایه دارد ،ب-ه ای-ن شرط ک-ه س-رمایه‌گذار بتواند اس-تفاده کند .از ای-ن زاوی-ه اس-ت ک-ه اف-ق بلندمدت مثبت-ی را می‌توان در این حوزه در نظر گرفت. متاس-فانه اقتص-اد ایران وابس-تگی بس-یار شدیدی ب-ه مناب-ع انرژ-ی خود -دارد .ت-ا جای-ی ک-ه ه-ر زمان ب-ه پول نف-ت دس-ترسی داشته‌ای-م ،اقتص-اد شروع ب-ه خوب کار کردن می‌کن-د و در غیاب آ-ن ،از اوضاع خوب-ی برخوردار نیس-ت .اگ-ر بخواهی-م دس-ته‌بندی‌ای از دوره‌های نفت-ی اقتص-اد ایران ارائه کنیم ،سه دسته‌بندی قابل تصور است. -1س-ال‌های 52ت-ا 56و 83ت-ا 90ک-ه دول-ت ب-ا انبوه درآمدهای ارزی و کاه-ش قیم-ت واقع-ی ارز ،پولدار بود و اقدام ب-ه انجام پروژه‌های مختلفی می‌کرد. -2سال‌های 69تا 72و 80تا 82که با درآمد نفتی نسبتا ً متوازن مواجه بودیم و سال‌های خوبی برای رشد تولید بودند. -3سال‌های 74تا 78و 92و 93که با کمبود درآمدها با توجه به اندازه دولت و بدهی‌های آن مواجه شدیم. در س-ال‌های رون-ق نفتی‌مان ،دول-ت مجبور می‌ش-د ارز را بفروشد .ای-ن کار س-بب رون-ق پیدا کردن واردات و ضع-ف تولی-د می‌شد .البت-ه ای-ن دوره ،دوره خوب-ی ه-م برای اقتص-اد کشورمان بود ،ب-ه ویژ-ه برای پیمانکاران در انجام پروژه‌های مختلف .ام-ا برای کارهای تولیدی از جمل-ه در بخ-ش کشاورزی دوران خوب-ی نبود .ام-ا در س-ال‌های 80ت-ا 83ت-ا حدودی بهبود یافت .علت-ش را در ای-ن می‌توان جس-ت ک-ه در ای-ن س-ال‌ها ارز گران شده بود و ب-ه ای-ن عل-ت واردات محص-والت کشاورزی مقرون ب-ه ص-رفه نبود ،در نتیج-ه بازار محص-والت کشاورزی داخلی‌مان رون-ق یافت .ارز پارامت-ر بس-یار مهم-ی در اقتص-اد ماس-ت .اگ-ر ب-ه درآم-د نفت-ی ک-ه در ای-ن 20س-ال گذشت-ه داشته‌ای-م ،نگاه-ی بیندازی-م ،می‌بینی-م ک-ه س-ال‌هایی ه-م بوده‌ان-د ک-ه از درآم-د نف-ت ،گاز و پتروشیم-ی معقول-ی برخوردار بوده‌ای-م ک-ه ن-ه ک-م بوده و ن-ه خیل-ی زیاد .ام-ا در س-ال‌هایی ه-م ب-ا جهش وحشتناک-ی در فروش نف-ت مواج-ه بودیم .در این سال‌ها درآم-د ارزی‌مان به یکباره ت-ا حدود 150میلیارد دالر ب-ه خاطر اعمال تحریم‌ها کاه-ش می‌یابد .ت-ا جای-ی ک-ه االن دولت-ی ک-ه عادت داشت-ه اس-ت 100ت-ا 150میلیارد دالر خرج کن-د ،ب-ه یکباره آ-ن را بای-د ت-ا یک‌س-وم کاه-ش دهد .واقعا ً کار س-ختی اس-ت .در ای-ن شرای-ط پرداخ-ت بودجه‌های عمران-ی و جاری و پرس-نل ب-ا مشک-ل مواج-ه می‌شود و دادن بده-ی کار س-ختی برای دولت خواه-د شد .در کنار ای-ن شرای-ط مشکالت دولت ه-م ب-ا عدم پرداخ-ت تعهدات ب-ه بخ-ش خص-وصی و ایجاد سلسله‌مراتبی از مشکالت نظی-ر برگش-ت خورد-ن چک‌ه-ا ،حقوق معوق مانده کارگران ،بدهی‌های تولیدکنندگان ب-ه بانک‌ه-ا ،س-ازمان تامی-ن اجتماع-ی و دارای-ی و تولیدکنندگان دوچندان شده است. در ای-ن شرای-ط دول-ت برای تامی-ن مص-ارف ریال-ی خود ،ارز حاص-ل از ص-ادرات نف-ت را در اختیار بان-ک مرکزی قرار داد و معادل ریال-ی آ-ن را دریاف-ت کرد ک-ه ای-ن اتفاق باع-ث افزای-ش پای-ه پول-ی در اقتص-اد کشور شد .بان-ک مرکزی ه-م برای کنترل تورم حاص-ل از ای-ن فرآین-د ،ب-ه فروش بخش-ی از ذخای-ر ارزی خود در بازار ب-ه قیم-ت پایی-ن اقدام کرد .ام-ا اراده دول-ت جدی-د بر آ-ن اس-ت ت-ا مان-ع هرگون-ه رش-د پای-ه پول-ی شود ت-ا بتوان-د از ای-ن طری-ق ب-ه کنترل تورم بپردازد .مشکل-ی ک-ه اینج-ا وجود دارد -آ-ن اس-ت ک-ه ای-ن شرای-ط ،رکود اقتص-اد-ی را ب-ه همراه خواه-د آورد -و عدم چرخ-ش پول د-ر کشور رکود اقتص-ادی را تشدی-د می‌کند .پول نفت-ی ک-ه در گذشت-ه دول-ت از بان-ک مرکزی می‌گرف-ت ،تبدی-ل ب-ه تورم ی-ا پروژه‌های هه-ا اقتص-ادی نبود و مالحظات س-یاسی بی-ش از مالحظات اقتص-ادی در آنه-ا دولت-ی می‌شد .خص-وصا ً اینک-ه انتخاب و اجرای بس-یاری از ای-ن پروژ ‌ دخی-ل بودند .همواره ثروت ناش-ی از نف-ت ،ب-ه س-ه محص-ول تبدی-ل می‌شود :کاالهای مص-رفی خارج-ی ،تورم داخل-ی و س-رمایه‌گذاری‌های دولت-ی، ک-ه نه‌تنه-ا در ایران ،بلک-ه در تمام دنی-ا ب-ه عنوان ناکاراتری-ن گون-ه س-رمایه‌گذاری‌ها شناخت-ه می‌شوند .ای-ن‌روش مص-رف باع-ث ایجاد تورم ،فشار و آس-یب ب-ه تولی-د مل-ی ،دام-ن زدن ب-ه نابرابری و هدر رفت-ن ثروت نف-ت می‌شود ک-ه البت-ه ایده ایجاد ص-ندوق توس-عه مل-ی ب-ا هدف نجات اقتص-اد- ایران از آ-ن گرداب ،ایده خوب-ی بود .نکت-ه مه-م ه-م موردی بود ک-ه در اس-اسنامه ای-ن ص-ندوق ب-ه آ-ن اشاره شده اس-ت« :اعطای تس-هیالت فق-ط ب-ه ص-ورت ارزی اس-ت و س-رمایه‌گذاران اس-تفاده‌کننده اجازه تبدی-ل ارز ب-ه ریال را در بازار داخل-ی ندارند ».هدف از ایجاد ای-ن ص-ندوق ه-م آ-ن بود ت-ا بخش خصوصی به دنبال سرمایه‌گذاری برود که با تشدید تحریم‌ها در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاران رغبتی به سرمایه‌گذاری در این فضا نکردند. اگ--ر بخواهی--م ب--ه کلیات--ی از تح-ریم‌ه--ا اشاره کنی--م ،االن مشک-ل عمده در ای-ن ارتباط آ-ن اس-ت ک-ه مس-ائل آنقدر پیچیده شده ک--ه به‌رغ--م نی--ت طرفی--ن مذاکرات ب--ه ح--ل مس-ائل ،ح-ل آ-ن ب-ه لحاظ حقوق-ی ب-ا مشک-ل روبه‌روس-ت .ب-ا نگاه-ی ب-ه شک-ل ی-ک ک-ه لیس6تی از تحریم‌های کنگره آمریک6ا علی6ه ایران اس-ت ،می‌بینی-د ک-ه ب-ه ویژ-ه از س-ال 2012ب-ه ای-ن س-مت ه-ر شرک-ت خارج-ی ک-ه بخواه-د ب-ا ایران معامله‌ای در زمینه‌های مشخص‌-شده داشت--ه باش--د، مشمول جریمه توسط آمریکا خواهد شد .به ویژه اینکه از ای-ن س-ال ب-ا افزوده شدن نف-ت ،گاز و پتروشیم-ی ک-ه بعدا ً ص--نایع خودروس--ازی و کشتی‌س--ازی و فوالد ه--م ب--ه آ--ن اضاف-ه شدن-د ،فشار تحریم‌ه-ا ب-ه اقتص-اد و بازار س-رمایه ایران دوچندان شد .در ای-ن شرای-ط ای-ن شرکت‌ه-ا ی-ا بای-د قی-د بازار آمریک-ا و دالر و تجارت ب-ا آ-ن را بزنن-د ی-ا اینک-ه آنقدر هزینه‌ه----ا را در معامل----ه ب----ا ایران باال ببرن----د ت----ا هزینه‌هایشان را پوش-ش دهد .خ-ب طبیع-ی اس-ت کدام را انتخاب می‌کنن-د؟ ی-ا اینقدر بای-د ب-ه م-ا گران بفروشن-د ک-ه برای آنه-ا جوابگ-و باش-د ،ی-ا شرک-ت کوچک-ی باشن-د ک-ه اگ-ر جریم--ه ش--د و حذف ش--د ،باالخره پول--ش در‌آمده باشد. هم‌اکنون دیگ--ر بح--ث س-رمایه‌گذاری مطرح نیس-ت .حت--ی اگ-ر بخواهی-م پول ه-م بگذاری-م ،امکان-ی برای فروش جن-س به ما نیست .البته با شروع د-ور جدید مذاکرات در ژنو چند تحری-م برداشت-ه شده اس-ت ،مانن-د ص-نعت خود-رو .ک-ه آ-ن ه-م ب-ه گونه‌ای نیس-ت ک-ه ب-ه طور مثال پژ-و بیای-د و در ایران س-رمایه‌گذاری کند .قراردادی ک-ه ب-ا شرک-ت پژ-و بس-ته ش-د، تنه-ا ی-ک بن-د اس-اسی دارد و آ-ن اینک-ه آنه-ا بتوانن-د ب-ه م-ا قطعات بفروشند .بع-د از پن-ج ماه ک-ه مدیرعام-ل پژ-و برای عق-د قرارداد ب-ه ایران می‌آی-د ،نهایتا ً قراردادی می‌بندد ک-ه دو مدل خودرو را ب-ه شک-ل CBUب-ه ایران ص-ادر کن-د ن-ه .CKDدر شرای--ط کنون--ی ،حت--ی قرارداد CKDرا ه--م ب--ا ایران ب-ه امض-ا نرس-اندند .چون آنه-ا ه-م نمی‌دانن-د ک-ه در آینده چ-ه اتفاق-ی رخ خواه-د داد .در ژن-و تحریم‌های خیل-ی جدی‌ای برداشت-ه نش-د ،ام-ا نکت-ه مه-م ای-ن مذاکرات در ای-ن بود ک-ه جل-و افزوده شدن تحریم‌ه-ا گرفت-ه ش-د ک-ه ای-ن خود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود.- در ای-ن مذاکرات حدود 5ت-ا 10درص-د تحریم‌ه-ا برداشت-ه ش-د ک-ه آ-ن ه-م ت-ا زمان حص-ول توافقنام-ه نهای-ی ب-ه ص-ورت موق-ت اس-ت .ای-ن اتفاقات در شرایط-ی رق-م خورد ک-ه دول-ت جدیدی در کشورمان روی کار آمده بود و در غی-ر ای-ن ص-ورت ب-ا تشدی-د تح-ریم‌ه-ا ب-ا مشکالت ب-ه مرات-ب بیشتری روبه‌رو بودیم .چون ت-ا پی-ش از ای-ن توافقات ،تمام موارد باقی‌مانده ه-م در الیحه‌ای ک-ه در کنگره آمریک-ا مطرح شده بود ،آمده بود ک-ه ب-ا آغاز مذاکرات ای-ن الیح-ه متوق-ف ماند .دعوای-ی ک-ه بی-ن کنگره آمریک-ا و دول-ت آمریک-ا در ای-ن زمین-ه مطرح اس-ت و ب-ه HR850معروف شده اس-ت .در ای-ن الیح-ه عالوه بر اینک-ه ب-ه س-ایر مس-ائل نظی-ر معدن ،س-اختمان و س-اخت و س-از اشاره شده اس-ت ،ب-ه فروش نف-ت ه-م اشاره شده اس-ت ک-ه بایس-تی در مدت‌زمان ی-ک س-ال فروش آ-ن ب-ه ص-فر برس-د ،ک-ه خوشبختان-ه ب-ه تص-ویب نرس-ید .ای-ن امتیاز بس-یار بزرگ-ی بود ک-ه پ-س از مذاکرات ژن-و حاص-ل شد .در غی-ر ای-ن ص-ورت معلوم نبود ک-ه کشور ب-ا چ-ه مشکالت-ی مواج-ه می‌شد .ام-ا همی-ن موضوع مثب-ت ،مشکل-ی را در رون-د مذاکرات ب-ه همراه د-ارد و باع-ث طوالن-ی شدن رون-د مذاکرات شده اس-ت .اکث-ر تحریم‌های-ی ک-ه هس-ته‌ای ه-م نیس-تند و مس-ائل دیگری را ه-م ناشی می‌شون-د ،توس-ط کنگره و سنای آمریک-ا ب-ه تص-ویب رس-یده اس-ت و هرگون-ه تص-میمی برای لغو تحریم‌های ناشی از آ-ن بایستی توس-ط کنگره و س-نای آمریک-ا برداشت-ه شود .ای-ن در حال-ی اس-ت ک-ه کس-انی ک-ه از س-وی د-ول-ت آمریک-ا در مذاکرات حضور دارن-د ،اختیار الزم برای ای-ن کار را ندارند .چرا ک-ه آنه-ا نماینده د-ول-ت آمریک-ا هس-تند و نمی‌توانن-د از س-وی کنگره اطمینان دهن-د ک-ه مس-ائل ح-ل خواه-د شد .ای-ن موضوع-ی اس-ت ک-ه رون-د پیشرف-ت مذاکرات را طوالن-ی کرده اس-ت .خواس-ت ایران در مذاکرات ،برد-اشت-ه شدن کلی-ه تحریم‌هاس-ت .ول-ی ب-ه نظرم ب-ه لحاظ حقوقی ای-ن مساله به‌ساد-گی امکان‌پذی-ر نیست .ب-ه نظر من ان‌شاءالله مذاکرات پیشرف-ت خواهد د-اشت .ام-ا نه با آ-ن سرعتی ک-ه جامعه انتظار دارد .تص-ور م-ن ای-ن اس-ت ک-ه کاه-ش تحریم‌ه-ا ابتدا از حوزه خری-د کااله-ا ک-م می‌شون-د ،س-پس نف-ت و پتروشیم-ی اس-ت ،ک-ه البت-ه در ای-ن ش-ش ماه-ی ک-ه از مذاکرات می‌گذرد ،آثار آ-ن را مشاهده می‌کنیم .ام-ا بای-د ای-ن موضوع را ه-م در نظ-ر گرف-ت ت-ا زمان-ی ک-ه عمال ً کلی-ه تحریم‌ه-ا برداشت-ه شود ،زمان درازی داری-م و احتماال ً مذاکرات س-ال‌ها ادام-ه خواه-د یافت .در ای-ن شرای-ط نبای-د ن-ه خیل-ی ب-ه تجارت‌مان بدبی-ن باشی-م و ن-ه خیل-ی خوش‌بین .بایس-تی حالت-ی واقع‌بینان-ه ب-ا توج-ه ب-ه شرایط-ی ک-ه ب-ا آ-ن مواج-ه خواهی-م ش-د ،داشت-ه باشیم .در ای-ن شرای-ط ب-ا در نظ-ر گرفت-ن ص6ادرات 10ماه6ه س6ال ( 92جدول شماره )2بایستی ب-ه ای-ن س-مت بروی-م ک-ه توج-ه بیشتری ب-ه س-ایر حوزه‌های ص-ادرات غیرنفتی داشت-ه باشیم. اگر بخواهی-م ب-ه تصویری از میزان بدهی‌های دول-ت دست پیدا کنی-م ،بای-د نگاه-ی ب-ه بخ-ش مناب-ع تامی-ن بودج-ه دول-ت بیندازیم. ب-ه طور مثال اگ-ر ک-ل جرای-م رانندگ-ی را ک-ه مردم کشورمان در س---ال می‌پردازن---د هزار میلیارد تومان در نظ---ر بگیری---م، بودج-ه عمران-ی کشور ب-ا رقم-ی حدود 40هزار میلیارد تومان، حدود 40برابر آ-ن اس-ت .ای-ن رق-م در بخ-ش مالیات‌ه-ا 55 هزار میلیارد تومان ،در عوارض 11هزار میلیارد تومان و در نف---ت 78هزار میلیارد تومان اس---ت .از س---ویی ،بودج---ه شرکت‌های دولت-ی ه-م حدود 600هزارتاس-ت ک-ه از وضعی-ت ب-ه نس-بت بهتری نس-بت ب-ه خود دول-ت برخوردار هس-تند ،مانن-د بانک‌ه-ا ی-ا شرک-ت مل-ی گاز ،چون خودشان می‌توانن-د درآم-د- هزینه‌هایشان را مدیری---ت کنند .ای---ن در حال---ی اس---ت ک---ه وضعی---ت پروژه‌های عمران---ی از وضعی---ت چندان مناس---بی برخوردار نیس-تند .بودج-ه س-ال 235 ،93هزار میلیارد تومان نهایتا ً بس-ته ش-د ک-ه در مجموع نس-بت ب-ه س-ال 92بهت-ر اس-ت ول--ی باز چندان خوب نیس--ت .دلیل--ش ه--م ای--ن اس--ت ک--ه درآمدهای نفتی‌مان بع--د از توافقات اولی--ه ژن--و کاه--ش پیدا نکردند .عدم تشدی--د تحریم‌ه--ا و مختص--ر افزایش--ی ک--ه در درآمدهای نفت-ی رخ داده اس-ت ،می‌توان-د نشان-ه خوب-ی برای وضعی-ت اقتص-اد کشور باشد .مشک-ل اص-لی دولت ،بدهی‌هایی اس-ت ک-ه ب-ه بخش‌های مختل-ف دارد .ب-ه طور نمون-ه می‌توان ب-ه بدهی‌های-ی اشاره کرد ک-ه وزارت نیرو ب-ا آ-ن روبه‌روس-ت (جدول شماره .)3شرک--ت توانی--ر ب--ه تنهای--ی 18هزار میلیارد تومان بدهکار اس--ت .ای--ن در حال--ی اس--ت ک--ه تنه--ا هش---ت هزار میلیارد تومان از مح---ل فروش برق توانس---ته اس-ت عایدی کس-ب کن-د ک-ه ای-ن درآم-د بای-د ص-رف هزینه‌های-ش شود. عالوه بر ای-ن ه-م بایس-تی مبلغ-ی را باب-ت هدفمندی و ه-م برای س-رمایه‌گذاری بپر-دازد .دول-ت ه-م برای ح-ل ای-ن مس-ائل ،اقدام ب-ه انج-ام کارهای-ی از جمل-ه پایی-ن آوردن درص-د ال‌س-ی‌ها ،مداخل-ه در قیمت‌گذاری‌ه-ا و غیره کرد ک-ه البته در جامعه ایران هم حساسیت زیاد نسبت ب-ه مساله قیمت‌گذاری وجود دارد .بح-ث دیگ-ر ،فاینان-س چین است.- اگ-ر بخواهی-م فاینان-س را از چی-ن انجام دهی-م ،خود چی-ن ه-م عالوه بر کاال ،پیمانکار را ه-م خودش می‌ده-د و عمال ً مبل-غ کم-ی از آ-ن در ایران خرج خواه-د شد .ب-ه طور مثال فرض کنی-د ،پ-ل ص-در س-اخته می‌شود .خوب ه-م اس-ت ول-ی چیزی برای پیمانکار ایران-ی نداشت-ه اس-ت و بیشت-ر آ-ن را پیمانکار چین-ی برده اس-ت .ای-ن نوع فاینانس‌-ها ه-م ب-ا ای-ن شرای-ط ب-ه نظرم کم-ک چندان-ی نمی‌توان-د ب-ه م-ا بکند .ب-ه ویژ-ه اینک-ه بودج-ه عمران-ی ه-م از اف-ت قابل‌مالحظه‌ای برخوردار اس-ت .نهای-ت اینک-ه بودج-ه گس-ترش‌یافته در س-ال‌های اخی-ر فضای-ی را برای امور توس-عه دیگ-ر نگذاشت-ه است. یکی -از بزرگ‌ترین متغیرهای بازار ایران ارز است .به‌رغم نوسانات زیادی که در یکی -دو سال اخیر در این بازار با آن مواجه بودیم ،در این‌ روزها بازار ارز ،بازار آرام و کم‌نوسانی -را تجربه می‌-کند .از جمله دالیل آن پایین آمدن سرعت گردش پول در اقتصاد ایران است .چون بازارها خوابیده است و همه دست نگه داشته‌اند .مردم هم به دولت امیدوارند و ارز چندانی خریداری نمی‌کنند .تا جایی که شاهد آن هستیم که تقاضای سوداگرانه ارز هم حتی -کم شده است و افرادی هم در حال فروش -ارزشان هستند .این موضوع ناشی -از آن است که این تص-ور می‌-رود که توافق در مذاکرات نزدیک است و ممکن است ارز ارزان شود .از سوی دیگر تحریم‌هایی که در این سال‌ها علیه ایر-ان اعمال شد ،از یک‌سو عمال ً دسترسی ما را به خر-ید تجهیزات کم کرد ،از سوی دیگر با کم شدن این امکان ،عمال ً نیاز کشور به خرج کردن ارز هم کم شد و عمال ً واردات بخش خصوص به خاطر تحریم‌ها تا نصف هم کاهش پیدا کرد که این موضوع هم عمال ً به کنترل قیمت ارز کمک کرد .در غیر این صورت ،اگر بخواهیم بدترین دوران بازار ارز را در بهمن سال 91در نظر بگ-یریم که دالر قیمتی -در حدود 4100 تومان داشت ،االن باید این رقم به حدود پنج هزار تومان می‌رسید .از این‌رو می‌-توان بیان کرد که طی -یک سال اخیر ریال نزدیک به 40درصد تقویت شده است .اگر بخواهیم به وضعیت بازار ارز در چند سال اخیر بنگریم ،ما دوره‌هایی را در ایران داشته‌ایم که ارز به هم ریخته بوده است .بعد هم برای چند سال با وضعیت خوبی که از محل درآمدهای نفتی داشتیم ،یا ثابت مانده است یا حتی -افت هم داشته است .مساله‌ای که االن در بازار ارز با آن مواجه هستیم ،متاثر از وضعیتی -است که در بازار نفت نیز با آن روبه‌روییم .وضعیتی مشابه سال‌های 77و .78با این تفاوت که در آن سال‌ها علت اساسی ،-کاهش قیمت نفت بود و در ایام کنونی -کاهش صادرات نفت است .اگر تحریم‌ها رو به جلو و مثبت باشند ،ارز می‌تواند تا یک دوره سه‌ساله ،حول‌وحوش سه هزار تومان باقی -بماند تا شوکش را تخلیه کند .حال سوالی که مطرح می‌-شود این است که قیمت دالر باید چه رقمی -باشد .اگر بخواهیم قیمت دالر را بر اساس -شاخص‌های سال 80و 81تعدیل کنیم ،خواهیم دید دالری که سال 800 ،80تومان بوده است ،االن بایستی -رقمی -در حدود 4600تومان باشد .با این وصف ،االن دالر نسبت به سال 80ارزان‌تر است .حتی -از سال 71هم ارزان‌تر است .علت اینکه این سال‌ها را در نظر گرفتم این است که این سال‌ها ،سال‌هایی -بودند که اقتصاد ایران ،تا حدودی دارای توازن بود و نه نفت زیادی داشتیم و نه کم .ولی -اگر بخواهیم قیمت‌ها را با سال 56که دالر هفت تومان بود ،تعدیل کنیم ،ارزش دالر االن 1100تومان است .چرا؟ به این خاطر که در آن زمان دالر ارزان زیاد داشتیم .از این‌رو ،بسته به اینک-ه چه سالی -را به عنوان سال مبنا در نظر بگیریم ،نتایج به‌شدت متغیر خواهد بود و عمال ً به سختی -می‌توان به قیمت واقعی دالر دست پیدا کرد .به نظر من ،بایستی -این دو سال را تا زمانی -که وضعیت نفت بهبود یابد ،به عنوان سال مبنا در نظر گرفت .از سویی -نیز از آنجا که ذخایر ارزی کشور در حدود 90میلیارد دالر تخمین زده می‌-شود ،در صورت به-بود روند کاهش تحریم‌ها تا چند سال می‌-توان وضعیت بازار ارز را خوب نگه داشت. از پارامترهای زیادی می‌توان نام برد ک-ه بر روی ارز تاثیرگذار هس-تند .ای-ن پارامتره-ا پیش‌بین-ی نرخ ارز را س-خت کرد-ه اس-ت .یکس-ری از آنه-ا عوام-ل روان-ی هس-تند ک-ه اثرات س--ریعی را ب--ه همراه دارن--د و یکس--ری دیگ--ر عوامل--ی هس--تند ک--ه اثرات میان‌مدت-ی را ب-ه همراه دارند .از جمل-ه تحریم‌های نفتی-بانک-ی ک-ه در ص-ورت تشدی-د باع-ث افزای-ش قیم-ت ارز می‌شود .ی-ا تحری-م فروش کاال ب-ه م-ا ک-ه در ص-ورت کاه-ش آ-ن ،قیم-ت ارز باال خواه-د رفت .در حال حاض-ر اگ-ر ارزی ه-م داشت-ه باشی-م ،امکان خری-د نداریم .پ-س شرای-ط فعل-ی باع-ث کنترل قیم-ت ارز خواه-د بود .هدفمندی از پارامترهای-ی اس-ت ک-ه برای دوره‌ای شوک در بازار ارز ایجاد کرد .آزادس-ازی ذخای-ر ه-م اگ-ر رخ ده-د ،باع-ث کاه-ش نرخ ارز خواه-د شد .ب-ه ه-ر ترتی-ب ،ب-ا توج-ه ب-ه پایی-ن آمدن س-رعت گردش پول ،در حال حاض-ر هم-ه نیاز ب-ه پول و ارز دارند .ای-ن در حال-ی اس-ت ک-ه ب-ه غی-ر از مردم عادی ک-ه س-رمایه‌هایشان را در بانک‌ه-ا ذخیره کرده‌ان-د، س--رمایه جاری و در گردش فعاالن کس -ب‌وکار ک--م اس--ت .ب--ا تمام--ی اوص--اف ،س--ه مسیر متفاوت را برای ارز در سال 1393می‌توان پیش‌بینی کرد. -1تواف--ق جدی ب--ا 5+1؛ و افزای--ش ص--ادرات نف--ت و دس--ترسی ب--ه مناب--ع ارزی بلوکه‌شده در کنار افزای-ش واردات .در ای-ن ص-ورت قیم-ت ارز ت-ا دو ،س-ه س-ال در حدود س-ه هزار ت-ا 3200تومان خواه-د مان-د ک-ه ای-ن ام-ر می‌توان-د ای-ن امکان را برای بانک مرکزی فراهم کند تا بتواند بعد از چند سال قیمت ارز را تک‌نرخی کند. -2تداوم رون-د فعل-ی در مذاکرات ب-ا پیشرفت‌های عمل-ی مرحله‌ای و آهس-ته .در ای-ن حال-ت قیم-ت ارز متناس-ب ب-ا قیم-ت تورم رش-د پیدا خواه-د کرد .ت-ا وقت-ی ه-م ک-ه جامع-ه به دولت اعتماد داشته باشد ،رشد نخواهد کرد. -3بازگش--ت ب--ه دوره قبل .در ای--ن حال--ت اگ--ر خدای نکرده مذاکرات دچار مشک--ل شود و تحریم‌ها تشدید شود ،می‌تواند رشدهای بسیار باالیی را داشته باشد. ب-ه نظ-ر می‌رس-د از میان ای-ن س-ه گزین-ه ،گزینه‌ای ک-ه تحق-ق آ-ن در س-ال 93بیشت-ر ب-ه واقعی-ت نزدی-ک باش-د ،گزین-ه دوم اس-ت .ب-ه ه-ر ترتی-ب ،فعاالن بازار س-رمایه چاره‌ای ج-ز ای-ن ندارن-د ک-ه بر اس-اس تحلی-ل س-یاسی و اقتص-ادی خودشان از شرای-ط کنون-ی اقدام به تصمیم‌گیری کنند. اقتصاد ایران را نباید با تورم متوسط تحلیل کرد .مخصوصا ً با نوسانی که تورم در این سال‌ها داشته است .با نگاهی به نمودار شماره ،2 می‌توان ب-ه رون-د نوس-انات تورم در بازار ایران از زمان آغاز آشفتگ-ی در بازار ارز پ-ی برد .ت-ا پی-ش از اینک-ه بازار ارز ب-ه ه-م بریزد ،تورم ماهان-ه 5/1درص-د بود ک-ه معادل س-االنه‌ رقم-ی در حدود 20درص-د اس-ت .در ای-ن شرای-ط فضای بازار کمابی-ش آرام بوده اس-ت .آرام ب-ه ای-ن معن-ا ک-ه شرای-ط نس-بتا ً نرمال-ی داشت .از زمان-ی ک-ه ب-ه یکباره بازار ارز در مهرماه س-ال 1390ب-ه ه-م ریخ-ت ،تورم ماهان-ه م-ا نی-ز ب-ه یکباره ب-ه رق-م پن-ج د-رص-د تغیی-ر یاف-ت و ب-ه رقم-ی در حدود 1900تومان رس-ید ک-ه معادل س-االنه 80درص-د بود .-از اینج-ا بود ک-ه وضعی-ت بازاره-ا در ایران ب-ه ه-م ریخت .پ-س از آ-ن نی-ز اتفاقات-ی چون تحری-م بان-ک مرکزی ی-ا مذاکرات-ی ک-ه د-ر اس-تانبول و بغداد انجام دادی-م ،ه-ر کدام بر رون-د بازاره-ا و تورم ماهان-ه م-ا تاثیرگذار بودن-د و اثرات مس-تقیم و س-ریعی را در ای-ن بازاره-ا از خود ب-ه جای گذاشتند .ب-ا تح-ری-م بان-ک مرکزی تورم ماهان-ه ب-ه پن-ج درص-د افزای-ش می‌یاب-د و ب-ا مذاکرات اس-تانبول ی-ا بغداد ب-ه ی-ک درص-د کاه-ش می‌یابد .ای-ن موضوع نشان می‌ده-د فعاالن بازار ایران ت-ا چ-ه میزان نس-بت ب-ه وقایع-ی این‌چنین-ی واکن-ش نشان می‌دهن-د و چش-م ب-ه اتفاقات دوخته‌اند .حت-ی ب-ا آمدن س-ران عدم تعه-د ب-ه ایران ،بالفاص-له ب-ه ص-ورت مقطع-ی اثرش را بر بازار می‌گذارد -و فض-ا را کم-ی مثب-ت می‌کند .ام-ا پ-س از آ-ن دوباره شاه-د افزای-ش میزان قیم-ت ارز هس-تیم .ب-ه نحوی ک-ه برای اولی-ن بار بع-د از جن-گ جهان-ی دوم ،ب-ا تورم ماهان-ه هف-ت درص-د روبه‌رو هس-تیم .ب-ه ای-ن معن-ی ک-ه کاالی-ی ک-ه ت-ا پی-ش از آ-ن ی-ک س-ال زمان می‌برد ت-ا قیم-ت آ-ن افزای-ش یاب-د ،ای-ن زمان ب-ه دو ماه کاه-ش یافت .ب-ا نزدی-ک شدن ب-ه انتخابات خردادماه س-ال گذشت-ه ،مج-ددا ً شاه-د اف-ت تورم ماهان-ه ت-ا زی-ر ی-ک درص-د ه-م بودیم .از آ-ن پ-س در 11 ،10ماه گذشت-ه تورم ماهان-ه م-ا اکثرا ً ب-ه زی-ر ی-ک رس-یده اس-ت .اتفاق-ی ک-ه افتاد ای-ن بود ک-ه مردم نی-ز دس-ت نگ-ه داشتن-د و اقدام ب-ه خری-د نکردن-د و پول‌هایشان را در بان-ک گذاشتند .ای-ن در حال-ی بود -ک-ه مس-ووالن بانک-ی م-ا بایس-تی حول‌وحوش ماه‌های مرداد و شهریور 93اقدام ب-ه افزای-ش نرخ س-ود بانک-ی می‌کنند .در ص-ورتی ک-ه در ای-ن 10ماه گذشت-ه همچنان ص-حبت از افزای-ش نرخ س-ود بانک-ی بود .در ای-ن شرای-ط ک-ه مردم ه-م اقدام ب-ه ک-م کردن خری-د از بازار کرده‌ان-د ،شاه-د هس-تیم ک-ه اقتصاد ایران قفل شده و تقاضاها در بازارها به کمترین حد ممکن خود رسیده است. حال اگ-ر بخواهی-م معادل س-االنه آ-ن را از بهمن‌ماه س-ال 91در نظ-ر بگیری-م ،شاه-د هس-تیم ک-ه 10ماه بع-د از آ-ن ب-ا تورم منف-ی مواج-ه هس-تیم و بع-د از توافقنام-ه ژن-و تورم کاال در ایران برای اولی-ن بار بع-د از جن-گ ایران و عراق منف-ی می‌شود .در ای-ن شرای-ط چ-ه بای-د کرد؟ چیزی نفروشیم .ه-ر چ-ه می‌توانی-م بخریم .چیزی پیش‌فروش نکنی-م و ه-ر چ-ه می‌توانی-م وام بگیریم .بدون اینک-ه پول-ی در بان-ک بگذاریم .ام-ا بالفاص-له ش-ش ماه بع-د ،می‌بینی-م ک-ه تمام اتفاقات معکوس ش-د و هم-ه تحلیل‌ه-ا برعک-س از آ-ب درآمد .در ای-ن زمان بهتری-ن تحلی-ل ای-ن بود ک-ه ه-ر چ-ه داری-م بفروشیم .بازار مس-کن ه-م جزو بدتری-ن بازارهاس-ت .چیزی پیش‌خری-د نکنیم .ت-ا می‌توانی-م پیش‌فروش کنیم .ه-ر چ-ه می‌توانی-م وام‌ه-ا را پ-س بدهی-م و پول‌هایمان را در بان-ک بگذاریم. اقتص-اد ایران ب-ه شکل-ی اس-ت ک-ه در عرض ش-ش ماه ه-ر اس-تراتژی‌ای ک-ه قاب-ل پیش‌بین-ی باش-د ،می‌توان-د ب-ا ی-ک چرخ-ش 180درج-ه مواج-ه شود .ب-ه نظ-ر من متاسفانه بانک مرکزی و وزارت اقتص-اد ه-م این اتفاق را آن‌گونه که درخور آن اس-ت ،درک نکرده‌اند و عمال ً با تص-میماتی ک-ه اتخاذ می‌کنند ،ب-ه رکود بیشتر دامن می‌زنند .معضل کنونی ما ،رکود تورمی نیست. نت-ر نمی‌شود .مثال ً فوالد االن ی-ک س-ال اس-ت ک-ه قیمت-ش ثاب-ت مانده و رو ب-ه پایی-ن اس-ت .در س-ایر بازاره-ا نظی-ر قیمت‌ه-ا باالس-ت ،ام-ا گرا ‌ ً مل-ک ،ارز و خودرو چطور؟ تقریبا تمام کاالهای س-رمایه‌ای قیمت‌شان ی-ا ثاب-ت اس-ت ی-ا رو ب-ه پایی-ن حرک-ت می‌کنند .دیگ-ر تورم نداریم .اگ-ر داشتی-م ک-ه می‌خریدند .در ای-ن شرای-ط رکود ،غیرتورم-ی شده اس-ت .در ای-ن میان معضل-ی ک-ه شک-ل گرفت-ه ،نرخ س-ود 30د-رص-د اس-ت. کس-به‌ای ک-ه دارن-د ب-ا وام 30د-رص-د در بازار کاالی-ی کار می‌کنن-د ک-ه راک-د ه-م هست و چیزی ه-م گران نمی‌شود ،از کج-ا بای-د این نرخ سود را ب-ه بانک‌ه-ا پ-س بدهن-د؟! ای-ن موضوع ب-ه قف-ل شدن بیشت-ر بازاره-ا دام-ن زده اس-ت .ب-ه ای-ن دلی-ل در س-ال ،93ت-ا زمان-ی ک-ه بان-ک مرکزی و وزارت اقتص-اد س-یاست‌هایشان انقباض-ی اس-ت ،بایس-تی از بازارهای کاال فاص-له گرفت .مث-ل بازار مل-ک ،خودرو خارج-ی ،خودروهای س-نگین. خ-ب پ-س چ-ه بای-د کرد؟ چ-ه تجارت-ی بای-د راه انداخ-ت؟ ب-ه نظ-ر می‌رس-د تجارت لیزینگ-ی خوب باشد .د-ر ای-ن شرای-ط هم-ه نیاز ب-ه پول دارند. پ-س بهتری-ن حالت ای-ن است ک-ه زمینه‌ای را در بازارهایمان فراه-م کنیم ک-ه بتوانیم ب-ه صورت لیزینگی محصوالت‌مان را بفروشیم .به نظرم کاری ک-ه بای-د در س-ال 1393انجام داد ای-ن اس-ت ،ی-ا اینک-ه ب-ه جای آ-ن س-رمایه‌مان را در بان-ک نگهداری کنیم .د-ر شرای-ط تورم-ی ،مشکل-ی برای بانک‌ه-ا ایجاد نمی‌شود .چون کس-انی ک-ه می‌توانن-د وام بگیرن-د ،می‌گیرند .ام-ا جای-ی ک-ه بانک‌ه-ا ب-ا مشک-ل مواج-ه می‌شون-د ،در رکود غیرتورمی‌ای اس-ت ک-ه نرخ س-ود-ها ه-م 30د-رص-د اس-ت .ب-ه طور مثال در اروپ-ا ،اجازه نمی‌دهن-د تورم ب-ه زی-ر ی-ک درص-د برس-د .چون نرخ س-ودها در آنج-ا ی-ک اس-ت .در ص-ورتی ک-ه تورم نقطه‌به‌نقط-ه م-ا 14ب-ه 15اس-ت و س-ود بانک-ی م-ا 30د-رص-د .ای-ن موضوع می‌توان-د حت-ی از تورم ه-م د-ر اقتص-اد بس-یار خطرناک‌ت-ر باشد .ای-ن باع-ث ترکیدن تمام حباب‌های دارای-ی می‌شود و بازارهای-ی مانن-د مس-کن را ب-ا مشک-ل مواج-ه می‌کند .ی-ک س-ال گذشت-ه م-ا دچار رکود تورم-ی بوده‌ای-م و در رکود تورم-ی ای-ن خریدهای س-رمایه‌ای هس-تند ک-ه جواب می‌دهند .ام-ا ید-هد .اما در شرایط کنونی ،بازاری هست که با رکود مواجه نباشد؟ االن دیگر جواب نم ‌ نق-دینگ-ی رس-می در حال حاض-ر حدود 550هزار میلیارد تومان و متو-س-ط رش-د س-االنه 26درص-د اس-ت ک-ه البت-ه حدود 20درص-د از نقدینگ-ی خارج از نظام رس-می بانک-ی اس-ت ک-ه در ای-ن آمار نیامده اس-ت .مشکل-ی ک-ه در نقدینگ-ی داری-م آ-ن اس-ت ک-ه به‌رغ-م کنترل رش-د آ-ن توس-ط بان-ک مرکزی ،س-ود بانک-ی افزای-ش یافت-ه اس-ت .ای-ن باع-ث می‌شو-د ک-ه اقتص-اد بی-ش از پی-ش -ب-ه شک-ل انقباض-ی پی-ش برود .ای-ن اتفاق-ی اس-ت ک-ه در س-ال‌های 76و 77و 78در ایام-ی ک-ه ب-ا فروش پایی-ن -نف-ت مواج-ه بوده‌ای-م ،رخ داده اس-ت .ه-م دول-ت ک-م خرج کرده اس-ت و ه-م بانک‌ها .در نتیج-ه ،اقتص-اد ب-ه یکباره دچار رکود شده اس-ت .ه-ر زمان ه-م ک-ه وضعی-ت فروش نفت‌مان خوب بو-د ،شرای-ط بالعک-س بوده اس-ت و ه-م دول-ت خوب خرج می‌کرد و ه-م بانک‌ه-ا خوب به بازار پول تزریق می‌کردند و اقتص-اد از رونق زیادی برخ-وردار بود .اقتص-اد ایران در این سال‌ها مدام -در ح-ال حرک-ت در بی-ن ای-ن دو وضعی-ت بوده اس-ت .در ای-ن شرای-ط اس-ت ک-ه بزرگ‌تری-ن ریس-ک برای بانک‌ه-ا در س-ال ،93ریس-ک نقدینگ-ی و افزای-ش مطالبات معوق خو-اه-د بود .ب-ا نگاه-ی ب-ه جدول شم6اره ،9دس-ته‌بندی بازاره-ا و عوام-ل اقتص-ادی مه-م تاثیرگذار در ه-ر ی-ک از آنه-ا مشاهده می‌شود .به نظر می‌رسد پرریسک‌ترین آنها دولت باشد .به این معنا که اگر طرف‌-مان دولت باشد ،با بیشترین ریسک مواجه هستیم. شرکت‌های دولت-ی اندک-ی وض-ع بهتری نس-بت ب-ه وزارتخانه‌ه-ا دارند .شرکت‌های-ی مانن-د شرک-ت پتروشیم---ی ،شرک---ت مل---ی نف---ت و بانک‌های دولتی .علت-ش ه-م دارا بودن مناب-ع مال-ی اس-ت. فاینانس‌-های خارج-ی ه-م ب-ا ریس-ک کم-ی مواج-ه هس--تند .ام--ا مشکل‌شان ای--ن اس--ت ک--ه تنه--ا فاینان-س چی-ن موجود -اس-ت و س-ایر فاینانس‌-ها ک-م هس-تند .بهتری-ن حوزه‌ای ک-ه بتوانی-م در آ-ن کار کنی----م ،حوزه ص----ادرات خدمات فن----ی و مهندس--ی اس--ت .مشک--ل اص--لی م--ا بان--ک و گارانت-ی و ...اس-ت .اگ-ر بتوانی-م ای-ن مس-ائل را ح---ل کنی---م ،ای---ن حوزه از کمتری---ن ریس---ک برخوردار خواه--د بود .در ای--ن شرای--ط بهتری--ن بازار برای ص------دور ای------ن خدمات کشورهای منطق--ه از جمل--ه عراق و ت--ا حدودی کشورهای آس--یای میان--ه هس--تند .البت--ه ب--ه ای--ن لیس--ت می‌توان شرکت‌های بزرگ داخل-ی را نی-ز اضاف-ه کرد ک-ه دیگ-ر د-ولت-ی محس-وب نمی‌شوند .مانن-د پتروشیمی‌ه---ا و معادن---ی ک---ه خص---وصی ی---ا نیمه‌خصوصی اداره می‌شوند. ه-ر چ-ه تورم باال برود و بازار ارز آشفت-ه شود ،اتفاقا ً وض-ع ای-ن شرکت‌هاس-ت ک-ه بهت-ر می‌شود .چون در بازارهای کاال کار می‌کنن-د و معموال ً مواد اولیه‌شان از داخ-ل تامی-ن می‌شود .در ارتباط ب-ا وضعی-ت شهرداری‌ه-ا ،س-ال‌های 90-91س-ال خوب-ی برای آنه-ا بود .از س-ال 92بود ک-ه وضعی-ت آنه-ا ه-م رو ب-ه وخام-ت گذاشت .چون از ای-ن س-ال بود ک-ه وضعی-ت بازار س-اخت‌وساز شروع ب-ه ورود ب-ه دوران رکودش کرد .البت-ه ای-ن وضعی-ت در س-ال 93ه-م ادام-ه خواه-د یاف-ت و بس-یار بدت-ر خواه-د شد .مثال ً تامی-ن مال-ی پروژه‌های مس-کن مه-ر از س-وی بان-ک مرکزی ب-ا مشک-ل مواج-ه شده اس-ت .حوزه دیگ-ر ،حوزه س-رمایه‌گذاری و مشارک-ت در قالب) BOT(Build, Operateand Transferس-اخت ،بهره‌برداری، واگذاری) و مانن-د اینهاس-ت .مشکل-ی ک-ه در ای-ن بازار وجود د-ارد ،آ-ن اس-ت ک-ه تمام بخش‌های دولت-ی بدون داشت-ن بودج-ه الزم ،تنه-ا ب-ه دنبال تعری-ف کردن پروژه‌های جدی-د هس-تند و از س-وی دیگ-ر پیمانکاران ه-م می‌بینن-د نه‌تنه-ا پول-ی عایدشان نمی‌شود ،بلک-ه بایس-تی س-ال‌ها زمان بگذارن-د ت-ا طلب‌هایشان را وص-ول کنند .ب-ه نظرم ،تنه-ا یک-ی دو حوزه هس-تند ک-ه BOTدر آنه-ا ب-ه خوب-ی جواب خواه-د داد .یک-ی نیروگاه ک-ه امکان صادرات برق وجود دارد و دیگری پتروشیمی .به خصوص اگر بتوانیم نحوه ترانزیت آن را درست کنیم و مشکلی در این بخش نداشته باش-د ،ای-ن حوزه ه-م جوابگوس-ت .ت-ا جای-ی ک-ه می‌توان پیش‌بین-ی کرد ک-ه در فاص-له ش-ش ماه می‌توان ب-ه درآمدزای-ی د-س-ت یافت .حوزه دیگ-ر بخ-ش توس-عه حمل‌ونق-ل داخل-ی اس-ت .البت-ه ب-ه شرط اینک-ه دول-ت ای-ن اختیار را ب-ه پیمانکاران بده-د ک-ه تجهیزات را خودشان بیاورن-د و پ-س از گذر از د-وران بهره‌برداری توس-ط پیمانکار تجهیزات ب-ه دول-ت انتقال یابد .ای-ن موضوع از ی-ک‌س-و ه-م باع-ث توس-عه س-یستم حمل‌ونقل-ی در کشور می‌شود و از س-وی دیگ-ر دول-ت ب-ا کمتری-ن هزین-ه ممک-ن تجهیزات مورد نیاز خودش را تامی-ن می‌کند .ب-ه ه-ر ترتی-ب ،پیشنهاد کل-ی ای-ن اس-ت ک-ه در س-ال 1393اگ-ر مذاکرات ب-ه س-مت تواف-ق حرک-ت کن-د ،بایس-تی از بازارهای کاال بیشت-ر فاص-له گرف-ت و بیشت-ر ب-ه س-مت بازارهای خدمات ،بازارهای گردشگری ،آی‌ت-ی پزشک-ی ک-ه ب-ه مرات-ب س-رمایه کمتری را می‌خواه-د ،رفت .ی-ا حت-ی ب-ه س-مت بازار کاالهای-ی رف-ت ک-ه از تکنولوژی کمتری برخوردار بود-ه ی-ا حداکثر تکنولوژی آ-ن در کشور موجود باشد .مانند مواد غذای-ی ،پلیم-ر و پتروشیم-ی و مواد کان-ی که قابلیت ص-ادر کردن ه-م دارند .اینه-ا حوزه‌های-ی هس-تند ک-ه در ایران ک-م هس-تند و مردم روی آنه-ا کمت-ر س-رمایه‌گذاری کرده‌اند .ب-ه طور مثال حوزه‌های-ی مث-ل ورزش و مس-افرت را د-ر نظ-ر بگیری-م ،د-ر س-ایر کشوره-ا حت-ی ت-ا 10درص-د از هزینه‌هایشان را ص-رف ای-ن مس-ائل می‌کنند .در ص-ورتی ک-ه ای-ن رق-م در ایران دو درص-د اس-ت ک-ه ای-ن ه-م ب-ه آرام-ش فکری مردم نس-بت ب-ه وضعی-ت تورم و بازارهای ارز و طال و کال ً وضعی-ت رفاه‌شان بستگی دارد. در سه سال گذشته که بازار ارز کشور در سايه تحريم هاي شديد بانکي و محدوديت هاي مختلف از حالت تک نرخي خارج شده است ،به رغم شايعات فراوان ،همواره مسووالن بانک مرکزي در اظهارنظرهاي خود اعالم کرده اند که بانک مرکزي دخالتي در بازار ارز آزاد ندارد و تنها نرخ رسمي را به رسميت مي شناسند .فروش ارز توسط بانک مرکزي نيز تنها از طريق کانال هاي رسمي و به نرخ رسمي صورت مي گيرد که قبال 1226تومان بوده و اکنون به نرخ مبادله اي که روزانه اعالم مي شود ،صورت مي گيرد .مسووالن بانک مرکزي تاکيد دارند که بانک مرکزي خريد و فروش در بازار ارز آزاد ندارد و افزايش يا کاهش قيمت ها در آن با مکانيزم بازار آزاد صورت مي گيرد و سود و زياني براي بانک مرکزي و دولت ندارد .در اين بررسي تالش مي شود نشان داده شود که اين رويکرد با توجه به ساختار فعلي بازار ارز کشور رويکرد مناسبي نيست و براي کاهش نوسانات بازار ارز آزاد و آرامش بازارهاي ديگر ،نيازمند تغيير است. ساختار بازار ارز کشور قبل از شروع تحريم ها قب-ل از شروع جدي تحري-م ه-ا و مشکالت و محدودي-ت هاي بانکي ايجاد شده براي نق-ل و انتقال مناب-ع مال-ي براي نظام بانک-ي کشور و بانک مرکزي (يعني تا قبل از سال ،) 90بخش عمده اي از نياز ارزي کشور به صورت رسمي و از طريق شبکه بانکي و فروش ارز توسط بانک مرکزي ب-ه آنه-ا ب-ه نرخ رس-مي ص-ورت م-ي گرفت .بازار ارز آزاد عم-ق و حجم کم-ي داش-ت و اختالف چندان-ي بي-ن نرخ بازار آزاد و رسمي براي حدود 9 س-ال وجود نداشت .برآورد ص-ورت گرفت-ه در زي-ر نشان م-ي د-ه-د که در س-ال ،1389ب-ه ص-ورت تقري-بي س-هم شبک-ه رس-مي بانک-ي 93درصد و سهم شبک-ه غيررسمي ،بازار آزاد و ص-رافي در حدود 7درص-د بود-ه است و بان-ک مرکزي ب-ه عنوان بازيگ-ر و انحص-ارگر کام-ل ،تعيي-ن کننده شرايط بازار ارز کشور بوده است .اعداد «جدول شماره ي-ک» نشان م-ي ده-د که ب-ه رغ-م مثب-ت 37ميليارد دالر بودن تراز بازرگان-ي کشور در سال ،1389 (همانن-د بس-ياري از س-ال هاي ديگ-ر) ،ب-ه دلي-ل منف-ي بودن عموم ساير اجزاي ارزي کشور ،تغيي-ر در ذخاي-ر ارزي کشور منف-ي يک ميليارد دالر بوده اس-ت ک-ه ب-ا اغماض ،نشان دهنده س-ر ب-ه س-ر بودن تراز کلي ارزي کشور با درآمد 113ميليارد دالري در اين سال است. ساختار بازار ارز کشور در شرايط کنوني آمار و اطالعات کام-ل مربوط ب-ه تراز ارزي کشور در سال 1392منتشر نشده است ،ولي تالش م-ي شود بر اساس اطالعات کلي صادرات و واردات و رون-د س-اير اجزا در س-ال هاي گذشت-ه ،تراز ارزي کشور و س-اختار بازار ارز س-ال 1392تحلي-ل شود .همان طور ک-ه مشاهده مي شود س-هم بازار غيررس-مي افزاي-ش زيادي يافت-ه و تقريب-ا ب-ه 50درص-د رس-يده اس-ت .تغيي-ر اي-ن رون-د از س-ال 90و در س-ايه تحري-م ها و محدوديت هاي ايجاد شده ،شروع شده است. کاه-ش قدرت بان-ک مرکزي در مديري-ت بازار ارز آزاد ب-ه دلي-ل کاه-ش س-هم از درآمدهاي ارزي و دس-ترسي ب-ه مناب-ع حاص-ل از آ-ن؛ تبديلساختار بازار ارز کشور از حالت انحصاري به رقابت نسبي. - 2افزايش تعداد بازيگران و در نتيجه افزايش ميزان نوسانات بازار ارز در اثر شوک ها در نتيجه تصميمات هريک از بازيگران و منافع آنها. -3دو بخش-ي شدن بازار ارز کشور؛ بخ-ش رس-مي ک-ه عرض-ه کننده ارز آ-ن بان-ک مرکزي ب-ه نرخ رس-مي اس-ت و بخ-ش عمده اي از آن صرف خريد کاالهاي اساسي ،غذا ،دارو و کاالهاي اولويت دار کشور مي شود .بخش بازار آزاد -که منابع ارزي آن صرف واردات انواع کاالهاي مصرفي ،صنعتي ،قطعات ،خدمات ،مسافرت ،خروج سرمايه و مانند آن م-ي شود .حال با توجه به وضعيت فعلي تراز ارزي و مباحث موجود، اي-ن س-وال کليدي مطرح اس-ت ک-ه «آي-ا عدم مداخل-ه و خري-د و فروش ارز در بازار آزاد س-ياست مناس-بي اس-ت؟» براي پاس-خگويي ب-ه اين سوال بايد واقعيات زير را در نظر گرفت: • همان طور که اعداد و برآوردهاي فوق نشان م-ي ده-د ،حدود نص-ف تقاضاي ارزي کشور از مح-ل ارز آزاد تامي-ن م-ي شود .-افزايش تعداد ص-رافي ه-ا ط-ي چن-د س-ال اخي-ر در س-ايه افزاي-ش اندازه بازار ص-ورت گرفت-ه اس-ت .باي-د توج-ه داش-ت ک-ه ارز مبادل-ه اي عموم-ا به کاالهاي اساسي ،دارو ،قطعات و مانند آن اختصاص مي يابد و به همين دليل بسياري ديگر از کاالها و خدمات از محل ارز آزاد تامين مي شود. در نتيج-ه اي-ن ام-ر ،قيم-ت بس-ياري از کااله-ا در بازارهاي کشور بر اس-اس قيمت ارز آزاد تعيي-ن م-ي شود .نوس-انات بازار آزاد آثار مخرب روي خريداران و فروشندگان در اين بازاره-ا بر جاي م-ي گذارد و امني-ت و ريس-ک خري-د و فروش را در بسياري از بازارهاي کاالدر کشور باالمي برد. • امکان مديري-ت بازار آزاد از طري-ق عرض-ه کمت-ر و بيشت-ر ارز مبادله اي چندان عمل-ي نيس-ت .ب-ه دلي-ل شراي-ط تحري-م ه-ا ،ارز در دس-ترس بانک مرکزي د-ر کشورهاي محدودي قاب-ل دس-ترس اس-ت و از مطلوبي-ت کمتري نس-بت ب-ه ارز آزاد حاصل از صادرات غيرنفت-ي برخوردار است .در حقيق-ت م-ا ب-ا ي-ک کاالب-ا ي-ک قيم-ت ب-ه نام ارز روبه رو نيستيم. ب-ه خاط-ر تحري-م ه-ا ،قيم-ت ارز آزاد ب-ه دليل جابه جايي ساده ت-ر در شبکه غيررسمي بيشت-ر از ارز حاص-ل از فروش نف-ت و گاز اس-ت ک-ه ب-ه ارزهاي محلي در کشور محدودي قاب-ل دسترس است و جاب-ه جاي-ي و تبدي-ل آ-ن د-اراي هزينه و ريسک م-ي باشد، البت-ه م-ي توان تالش کرد ت-ا ح-د ممک-ن برخ-ي از تقاضاه-ا را از بازار آزاد ب-ه ارز مبادله اي منتق-ل کرد ،ول-ي محدودي-ت نس-بي در ميزان ارز مبادل-ه اي موجود ،اجراي اي-ن امر را محدود مي کند. متاسفانه ت-ا زمان وجود تحري-م هاي مربوط ب-ه نق-ل و انتقال پول ،امکان ت-ک نرخي شدن بازار ارز وجود ندارد و بهترين استراتژي ،مديريت هر دو بازار با ابزارهاي موجود است. ‏خوشبختان-ه ب-ه دلي-ل قيم-ت باالي نف-ت و کاالهاي ص-ادراتي کشور (مانن-د محص-والت پتروشيم-ي) ،ب-ه رغ-م کاه-ش حجم-ي ص-ادرات د-ر سايه تحري-م ه-ا ،درآمدهاي ارزي کشور و موازن-ه ارزي ب-ه نحوي اس-ت ک-ه در غياب تقاضاي س-وداگرانه و خروج س-رمايه ،امکان مديري-ت نسبي بازار ارز کشور وجود دارد .-ب-ه همين دليل اميد م-ي رود ب-ا ب-ه نتيج-ه رسيدن مذاکرات و کاه-ش تحري-م هاي بانکي ،امکان مديري-ت مناسب تر بازار ارز کشور فراهم شود. کنار ه-م قرار د-ادن موارد فوق نشان م-ي د-ه-د ک-ه اس-اسا بان-ک مرکزي وظيف-ه دارد نس-بت ب-ه حضور در بازار ارز آزاد به عنوان خريدار و فروشنده اقدام کند و اثر هيجانات و نويزها را در اين بازار تا حدممکن کاهش دهد ،البته اين دخالت نبايد در راستاي تغيير روند قيمتي بازار باش-د و باي-د هدف اص-لي آ-ن کاه-ش نوس-انات بازار ارز آزاد باش-د ت-ا آرام-ش در بازارهاي کاالهاي-ي کشور برقرار شود.ب-ا توج-ه به توضيحات ارائه شده ،مي توان موارد زير را براي مديريت نوسانات بازار ارز در شرايط فعلي پيشنهاد کرد: ‏س-ياست رس-انه اي پيگيري شده در ماه هاي اخي-ر در راس-تاي وضعي-ت مس-اعد ارزي کشور و گشاي-ش هاي ارزي ص-ورت گرفت-ه ادامه يابد. اي-ن ام-ر سبب م-ي شود در سايه اعتماد -موجود د-ر جامعه نسبت به دولت تدبير و اميد ،تقاضاي سوداگري نسبت به حضور در بازار ارز آزاد اقدام نکن-د و از فشار ب-ه موازن-ه ارزي شکننده جلوگيري شود و حت-ي بخ-ش-ي از تقاضاي قبل-ي س-وداگري نس-بت به فروش ارز خود اقدام و به موازنه ارزي موجود کمک کند. ‏حضور بان-ک مرکزي در بازار ارز آزاد ب-ه عنوان خريدار و فروشنده جهت کاهش اثر هيجانات و نويزه-ا بدون دخالت در راستاي تغيي-ر روند و جهت قيمتي ميان مدت بازار. •پذيرش بازار آزاد توس-ط شبک-ه رس-مي بانک-ي و اجازه ب-ه آ-ن براي خريد و فروش ارز بازار آزاد .اي-ن ام-ر س-بب م-ي شود زمان نوس-انات ،شبکه رس-مي بانک-ي ب-ا همکاري بان-ک مرکزي توان کاه-ش نوسانات بازار آزاد را داشته باشند. • به رغم تمامي مباحث صورت گرفته مبني بر نياز به تعديل قيمت ارز با شاخ-ص تورم و واقعي-ت هاي اقتص-ادي ،نرخ -ارز مبادل-ه اي بيش از 5/1 سال اس-ت که تقريبا ثاب-ت مانده اس-ت .اي-ن ام-ر س-بب فاصله گرفت-ن بين اي-ن نرخ و نرخ -بازار آزاد در اث-ر واقعي-ت هاي اقتص-ادي بع-د از فروکش کردن اث-ر هيج-انات مثب-ت س-ياسي خواه-د ش-د ک-ه در چن-د ماه اخي-ر اين ام-ر ص-ورت گرفت-ه اس-ت .ب-ه نظ-ر م-ي رس-د باي-د تعدي-ل آهس-ته اي-ن نرخ با واقعيت هاي اقتصادي صورت گيرد. نرخ ارز سه هفته گذشته را با روند کلي کاهشي پشت سر گذاشته و دو روز ابتدايي هفته جاري را نيز ،نزولي طي کرده است .اين موضوع باعث شده قيمت دالر که مدتي در سطوح 3250تا 3300تومان داراي نوسانات مح-دود بود، از حالت پيش بيني پذير قبلي خارج شود و سطح -تعادلي آينده آن ،کامالدر ابهام قرار بگيرد .اين در حالي است که به گفته کارشناسان ،بروز نوسان – چه افز-ايشي و چه کاهشي -موجب تشديد نااطميناني در بازار و سرايت اين نااطميناني به رکود فعاليت ها در اقتصاد مي شود و در نتيجه ،تا حد ممکن بايد از نوسان پرهيز شود .در اين زمينه مي توان به شرايط بازار در چند روز گذشته اشاره کرد که با نوساني شدن قيمت ،حجم زيادي از «تقاضا»ي موجود در بازار به اميد کاهش بيشتر نرخ ،کاسته شده است و در نتيجه ،به رکود نسبي در فعاليت هاي ديگر اقتصادي منجر شده است« .دنياي اقتصاد» در اين مطلب ،با توجه به ساختار جديد ارزي کشور و مقايسه آن با شر-ايط ارزي پيش از تحريم ها ،به مرور برخي از راهکارها براي مديريت نوسانات ارزي کشور پرداخته است. ثروتمندان جهان روز ب-ه روز بیشت-ر می‌شوند .در فهرس-ت س-ال جاری میلیاردرهای جهان ،حدود دو س-وم افراد ،خودشان ب-ه این ثروت رسیده‌اند 13 .درصد ،ثروتشان را به ارث برده‌ان-د و 21درصد نیز به ثروت-ی که داشته‌ان-د افزوده‌ان-د ت-ا ب-ه باالی ی-ک میلیارد دالر برسد .د-ر صدر جدول ،مهمتری-ن رخداد در رده‌بندی جدی-د ثروتمندان جهان بازگش-ت مجدد بی-ل گیت-س بنیان‌گذار شرک-ت مایکروس-افت ب-ه صدر جدول بود .وی پس از چهار سال توانست جای کارلوس اسلیم هلو از مکزیک را که صاحب غول مخابراتی این کشور است ،در باالی جدول بگیرد. بی-ل گیت-س ک-ه ثروت-ش ط-ی ی-ک س-ال اخی-ر 9میلیارد دالر افزای-ش یافت-ه اس-ت ط-ی 15س-ال از 20س-ال گذشت-ه درص-در قرار داشت-ه است .از میان میلیاردرهای نرم‌افزاری نام مارک زوکربرگ بنيانگذار فی-س بوک نی-ز ب-ه چش-م می‌خورد ک-ه بیشتری-ن رش-د ثروت در س-ال اخی-ر را داشته است .در این پرونده به بررسی میلیاردرهای بزرگ جهان از زوایای مختلف خواهیم پرد-اخت. ط-ی س-ال گذشت-ه میالدی ،اقتص-اد جهان وضعی-ت بهتری نس-بت ب-ه س-ال‌های قب-ل ب-ه ویژ-ه س-ال‌های 2007ت-ا 2009د-اش-ت ،زیرا اقتصادهای توس-عه‌یافته ازجمل-ه اقتص-اد منطق-ه یورو از رکود خارج شدن-د و بازارهای مال-ی رشدی قاب-ل مالحظ-ه داشتن-د؛ البت-ه از نرخ رش-د اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور نظیر چی-ن و هن-د کاس-ته شده اس-ت .در سال جاری میالدی ،نرخ رشد اقتص-ادهای یاد شده در بهتری-ن حالت در ح-د سال پی-ش باق-ی خواه-د مان-د؛ زیرا برای مثال در چی-ن دول-ت قص-د دارد توس-عه اقتص-ادی را پایدار کن-د و ای-ن ب-ه معنای کاه-ش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و افزایش مصرف داخلی است .همچنین قرار است با فساد -مالی و بانکداری سایه مقابله شود. ای-ن رونده-ا بر بازارهای مال-ی و نی-ز میزان افزای-ش ثروت ثروتمندتری-ن افراد جامعه موث-ر خواه-د بود .از س-وی د-یگ-ر در س-ال ،2013به‌دلی-ل اجرای سیاست‌های انبس-اطی بان-ک مرکزی آمریک-ا شاخص‌-های مال-ی در ای-ن کشور باره-ا رکورد ثبت کرد-ن-د و ای-ن ب-ه معنای رش-د ثروت میلیاردرهای آمریکای-ی بوده اس-ت .سیاست‌های حمایت-ی بان-ک مرکزی آمریک-ا یک-ی از عل-ل افزای-ش نرخ رش-د اقتص-اد این کشور د-ر س-ال گذشت-ه و رش-د شاخص‌-های مال-ی و ثروت ثروتمندترین‌ه-ا در آمریک-ا است .د-ر سال جاری میالدی ،نه تنها از نرخ رشد اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور کاسته خواه-د ش-د ،بلک-ه آغاز برنام-ه مح-دود کردن س-یاست‌های انبس-اطی بانک مرکزی آمریک-ا س-بب می‌شود عملکرد بازارهای مال-ی مانن-د س-ال گذشت-ه بسیار مطلوب نباشد. به باور تحلیلگران ،این وضعیت بر میزان رشد ثروت میلیاردرها تاثیر منفی خواهد گذاشت .برخی از این افراد نیز ممکن است با زیان‌هایی مواجه شوند؛ البته مانند همیشه ،ثروتمندترین افراد راه‌هایی برای افزودن بر ثروت خود و جلوگیری از زیان پیدا خواهند کرد. در فهرست امسال ،نشریه فورس از ثروتمندترین افراد جهان که شامل افراد با دارایی باالتر از یک میلیارد دالر می‌شود ،-تغییرات جالبی در ترکیب فهرست ایجاد شده است؛ همچنین در برخی کشورها نظیر چین که پس از آمریکا بیشترین تعداد -ثروتمندان را دارد ،رویه سرمایه‌گذاری‌های این گروه تغییر کرده و برخی از آنها در حال خروج و مهاجرت از کشور هستند .همچنین به موضوعاتی نظیر تغییر در تعداد میلیاردرهای جوان زیر 40سال و نیز زنان ثروتمند اشاره می‌شود .در فهرست امسال ،نشریه فوربس نام 1645میلیاردر با ثروت کلی 6400میلیارد دالر به چشم می‌خورد .از دید نشریه فوربس رشد بازارهای مالی در سال 2013عامل اصلی افزایش ثروت این افراد است .تعداد ثروتمندان جهان در سال 2014میالدی به رقم بی‌سابقه 1645نفر افزایش یافته و از این تعداد 268نفر جدید وارد فهرست شده‌اند .با آنکه پراکندگی ثروتمندان در کشورهای مختلف جهان افزایش یافته است و برای مثال ،برای نخستین بار در تانزانیا و لیتوانی نیز میلیاردرهایی پدید آمده‌اند ،ایاالت متحده همچنان دارای بیشترین تعداد میلیاردرهای جهان است و بیل گیتس صاحب شرکت رایانه‌ای مایکروسافت پس از چهار سال به صدر فهرست بازگشته است و مارک زوکربرگ مدیر فیس‌بوک بیشترین رشد ثروت را در سال اخیر داشته است. میزان ثروت این 1645میلیاردر 6400میلیارد دالر برآورد شده است .در سال گذشته ،این رقم 5400میلیارد دالر بود .در سال اخیر، 268میلیاردر جدید در جهان پدید آمده‌اند که 42زن میلیاردر در بین آنها مشاهده می‌شود .در مجموع در فهرست جدید میلیاردرها172 ، زن وجود دارد که باالترین میزان طی سال‌های اخیر است .در فهرست سال قبل تعداد زنان میلیارد-ر 138نفربود. در فهرست امسال ثروتمندترین افراد جهان ،بیل گیتس پس از چهار سال ،بار دیگر به صدر بازگشت یعنی جای کارلوس اسلیم هلو از مکزیک را که صاحب غول مخابراتی این کشور است گرفته است .طی چهار سال گذشته این ثروتمند مکزیکی در صدر فهرست قرار داشت. بی-ل گیت-س ک-ه ثروت-ش ط-ی یکس-ال اخی-ر 9 ،میلیارد دالر افزای-ش یافت-ه اس-ت؛ طی 15 سال از 20سال گذشته در صدر فهرست قرار داشته است .د-ر جایگاه سوم فهرست فورب-س ،آمانچی-و اورتگ-ا ص-احب فروشگاه‌های زنجیره‌ای لباس اسپانیا با نام تجاری زارا قرار گرفت-ه اس-ت .س-ال پی-ش نی-ز او در همین‌جایگاه فهرس-ت قرار داشت .پس از او، وارن باف-ت س-رمایه‌گذار معروف قرار د-ارد و در جایگاه پنج-م لری الیسون مشاهده می‌شود .چارلز ک-خ ،دیوی-د ک-خ ،شلدون آدلس-ون ،خانواده کریس-تی والتون و جیم والتون .در جایگاه‌های ششم تا دهم فهرست امسال ثروتمندترین افراد کره زمین قرار دارند در بی-ن فهرس-ت س-ال جاری میلیاردرهای جهان ،ثروت مارک زوکربرگ بیشتری-ن رشد را ط-ی س-ال اخی-ر داش-ت و از 2/15میلیارد دالر ب-ه 5/28میلیارد دالر رس-یده است. اخیرا بخ-ش تکنولوژ-ی و ب-ه شک-ل خاص فیس‌-بوک ب-ه افزای-ش ثروت بسیاری از افراد ثروتمند کمک کرده است. برای مثال ،خانم شریل سندبرگ مدیر ارشد عملیاتی فیس‌بوک از مدیران این شرکت برای نخستین بار وارد فهرست میلیاردرها شده است .جف راتشیلد معاون رئیس فیس‌بوک نیز امسال برای نخستین بار وارد فهرست شده است .همچنین بنیان‌گذاران شرکت ‏WhatsApp؛ یعنی جان کوم و برایان اکتون به‌دلیل قرارداد 19میلیارد دالری که با فیس‌بوک منعقد کردند ،برای نخستین بار وارد فهرست شده و اکنون از ثروتمندترین‌ها در دره سیلیکونی هستند. این افراد -چهار نفر از 26تازه‌وارد به فهرست امسال ثروتمندترین افراد جهان هستند که از فعالیت در حوزه تکنولوژی به این ثروت دست یافته‌اند .ده نفر از این افراد آمریکایی هستند .به سبب رونق فعالیت شرکت‌های فعال در این حوزه و رشد قابل مالحظه شاخص‌های سهام طی سال ،2013ایاالت متحده بار دیگر با 412نفر ،دارای بیشترین میلیارد-ر جهان شده است .پس از این کشور چین و روسیه به ترتیب با 152و 111نفر قرار د-ارند .اما فهرست سال جاری میالدی نشان می‌دهد کشورهای جدیدی د-ارای میلیاردر شده‌اند .در این فهرست برای نخستین بار میلیاردرهایی از کشورهای الجزایر ،لیتوانی ،تانزانیا و اوگاندا مشاهده شده است و برای نخستین بار یک آفریقایی به نام آلیکو د-انگوت از نیجریه در بین 25میلیاردر اول فهرست قرار گرفته است و 25میلیارد دالر ثروت دارد .جایگاه او نسبت به فهرست سال قبل 20رتبه ارتقا پیدا کردهاست. در فهرست سال جاری میلیاردرها حدود د-و سوم افراد خودشان به این ثروت رسیده اند 13 ،درصد ثروتشان را به ارث برده‌اند و 21 درصد نیز بر ثروتی که داشته‌اند افزوده‌اند تا به باالی یک میلیارد دالر رسیده است .به‌رغم رشد ثروت اکثر افراد در فهرست طی سال اخیر ،برخی نیز سال خوبی را پشت سر گذاشته‌اند. برخی کشورها نیز میلیاردرهای خود را از دست داده‌اند .برای مثال ترکیه 19میلیاردر خود را از دست داد و این امر حاصل رشد نرخ تورم ،وضعیت بد بازارهای مالی و کاهش ارزش پول این کشور بود .همچنین اندونزی که ارزش پول آن در برابر دالر 20درصد کاهش یافته است اکنون 8میلیاردر کمتر نسبت به سال گذشته دارد .در مجموع امسال صد نفر از فهرست خارج شدند و 16نفر د-رگذشتند. ثروتمندان ‌ترین ثروتمندان ن‌ترین جوان جوا جهان جهان در فهرس-ت س-ال جاری فورب-س از 1645نف-ر میلیاردر جهان 31نف-ر کمت-ر از 40س-ال سن دارند .در ای-ن گروه د-یگ-ر نام بنیان‌گذاران گوگ-ل یعن-ی س-رگئی بری-ن و لری پی-چ ک-ه هر دو از چه-ل س-الگی عبور کرده‌ان-د دیده نمی‌شود .در فهرس-ت امس-ال ی-ک میلیاردر ک-ه جوان‌ترین اس-ت مشاهده می‌شود :پرناک-ی ک-ه ب-ه تازگ-ی در فهرس-ت قرار گرفت-ه اس-ت جای داستین مس-کوویتس از بنیان‌گذاران فیس‌-بوک را به‌عنوان جوان‌تری-ن میلیاردر گرفت-ه اس-ت .او ک-ه یک هن-گ کنگ-ی اس-ت بر 85درص-د س-هام شرک-ت امالک لوگان از طری-ق شرکت‌های مختل-ف و یک تراس-ت خانوادگ-ی نظارت دارد .پدر او یعن-ی جی‌های پن-گ رئی-س و مدیرعام-ل ای-ن شرکت بورس-ی اس-ت ک-ه س-هام آ-ن د-ر ماه دس-امبر ب-ه بازار عرض-ه شد 39 .میلیاردر کمت-ر از 40سال فهرس-ت امسال میلیاردرهای جهان در مجموع 115/7میلیارد دالر ثروت دارند .کارکنان فیس‌بوک در گذشت-ه ،حال و آینده از جمله شان پارک-ر و مارک زوکربرگ و جان لوم از شرکت WhatsApp 42درصد رقم کلی ثروت این 39نفر را در تملک دارند. ارزش دارایی‌های جان کوم ک-ه پ-س از انعقاد -قرارداد ب-ا فیس‌-بوک برای خری-د WhatsAppبه فهرس-ت میلیارده-ا وارد شده 8/6میلیارد دالر اس-ت .او ماه گذشت-ه شرک-ت خود را ب-ه قیمت 19میلیارد دالر ب-ه ص-ورت س-هام و پول نق-د ب-ه فیس‌-بوک فروخت .در فهرست میلیاردرهای جوان ،سیزده نفر آمریکایی و بقیه به دیگر کشورهای جهان تعلق دارند. ثروتمندترین زنان جهان در دنیای میلیاردرها عده‌ای از این گروه با فعالیت در حوزه تکنولوژی به ثروت‌های عظیم دست پیدا کرده‌اند .در بین آنها عده‌ای زن هستند و شریل سندبرگ یکی از آنها است او کاری تقریبا غیرممکن کرده و به فهرست ثروتمندترین افراد پیوسته است .به این معنا که او ثروتش را از تاسیس یک شرکت به‌دست نیاورده است .او حتی یک خط برنامه نرم‌افزاری هم ننوشته است .این واقعیت که شریل سندبرگ ،مدیر ارشد عملیات شرکت فیس‌بوک یک زن است جالب توجه است .از 268نفری که امسال برای نخستین بار به فهرست میلیاردرهای فوربس وارد شده‌اند 42نفر زن هستند .در مجموع 1645میلیاردر نیز 172زن ثروتمند وجود دارد .حضور این تعداد زن در بین میلیاردرها جالب توجه است .اما به یک واقعیت باید توجه کرد و آن اینکه تنها 31نفر از این زنان که 9/1درصد کل میلیاردرهای امسال را در فهرست تشکیل می‌دهند ،نقشی بزرگ در ایجاد ثروت خود داشته‌اند. سندبرگ یکی از این افراد است که مانند اپرا وینفری ،توری برچ و سارا بالکلی ثروت خود را به ارث نبرده‌اند .شریل سندبرگ و مگ ویتمن تنها زنانی هستند که با کار کردن در یک شرکت فعال در حوزه تکنولوژی به ثروت عظیمی دست پیدا کرده‌اند .به این ترتیب دیدگاه سندبرگ درباره کار و ثروت بسیار جذاب‌تر است .سندبرگ در مصاحبه‌ای که اخیرا با نشریه فوربس انجام داده به کتاب خود و اینکه زنان شاغل باید انرژی بیشتری به فعالیت‌هایشان اختصاص دهند اشاره کرده است. به عقیده او ،شرکت‌ها به نوآوری‌ها و تنوع ،صرف‌نظر از اینکه چه کسی عامل آن باشد چه زن چه مرد ،عالقه نشان می‌دهند زیرا تنها از طریق همین نوآوری و تنوع است که شرکت‌ها می‌توانند به حیات خود ادامه دهند .شریل سندبرگ 05/1میلیارد دالر ثروت دارد. برای زنان-ی ک-ه مای-ل هس-تند وارد فهرس-ت فورب-س شون-د داشتن میزان باالی نوآوری و ارائ-ه ایده‌های جدی-د اهمی-ت باالی-ی دارد زیرا در اقتص-ادی مانن-د اقتصاد آمریک-ا یافت-ن ی-ک رخن-ه و پ-ر کردن آ-ن کار دشواری اس-ت .در ای-ن کشور ب-ه ویژه در حوزه تکنولوژ-ی شرکت‌های بس-یار زیادی در حال فعالی-ت هس-تند و آنها تاکنون از حداکث-ر فرص-ت‌های ن-و و ایده‌های جدی-د بهره برده‌ان-د و ب-ه همی-ن دلیل برای ارتقای شغلی و مالی باید تالش بسیار زیادی صورت گیرد. فهرس-ت امس-ال بیس-ت‌وهشتمین فهرس-ت میلیاردره-ا اس-ت ک-ه موس-سه فورب-س تدوی-ن کرده اس-ت .اگرچ-ه م-ا برای مدتی طوالن-ی در ای-ن حوزه مشغول فعالی-ت بوده‌ای-م ،تدوی-ن فهرس-ت هرگ-ز کار آس-انی نبوده اس-ت .گزارشگران فوربس تحقیقات گسترده‌ای انجام می‌دهن-د و ب-ه کشورهای دوردست سفر می‌کنند .برای به‌دست آوردن رق-م خالص ثروت افراد ،ما دارایی‌های افراد را محاس-به می‌کنیم .س-هام در شرکت‌های دولت-ی و خص-وصی ،امالک و مس-تغالت ،دارایی‌های هنری و پول نق-د برخی از مهم‌ترین اقالمی هستند که هنگام محاسبه ثروت افراد مورد ارزیاب-ی قرار می‌گیرند .از طرف دیگر بدهی‌های افراد نی-ز تخمین زده می‌شود .تالش می‌کنی-م اقالم دارای-ی تمام افراد فهرس-ت را محاس-به کنیم .در ای-ن میان برخ-ی از آنه-ا همکاری می‌کنند و برخی به افشای اطالعات شخصی خود تمایلی ندارند .فهرست میلیاردهای فوربس ،افراد و نه خانواده‌ها را که ثروت مشترک عظیم-ی دارن-د ،از لحاظ دارای-ی طبقه‌بندی می‌کند .بنابرای-ن «ما ج-ا اوری» ک-ه در شرکت داروی-ی روشه سهام دارد در فهرست قرار گرفت-ه اس-ت ام-ا هش-ت نف-ر از اعضای فامی-ل او ک-ه در ی-ک بنیاد غی-ر انتفاع-ی شری-ک هس-تند و ثروت-ی عظی-م دارند در فهرست قرار نمی‌گیرند. در برخ-ی موارد ما به‌دلی-ل نامشخ-ص بودن سهم هر یک از چن-د برادر در ثروت ،رقم کل-ی را در نظر گرفته‌ایم ،اما در این مورد نی-ز رق-م کل-ی بای-د بی-ش از 2میلیارد دالر باش-د ت-ا در فهرس-ت قرار گیرد .هنگام-ی ک-ه اطالعات بیشتری پیدا کردی-م رقم ثروت تفکی-ک می‌شود و ای-ن همان روش-ی اس-ت ک-ه در مورد برادران ایرونی-گ از کانادا در س-ال جاری انجام شد .هنگام-ی ک-ه ی-ک نفر بنیانگذار است و کنترل شرکت را در اختیار دارد ثروت فرزندان با والدین محاسبه می‌شود .در این حالت رقم ثروت با عبارت «و خانواده» ثبت می‌شود .در فهرست ثروتمندترین افراد جهان ،ثروت اعضای خانواده‌های سلطنتی یا دیکتاتورهایی که ثروت خود را به‌طور کام-ل در نتیج-ه قرار داشت-ن در مس-ند قدرت به‌دس-ت آورده‌ان-د ثب-ت نمی‌شود .ط-ی س-ال‌های متمادی فوربس ثروت این افراد را محاسبه کرده ،اما در فهرستی جداگانه طبقه‌بندی کرده است زیرا این ثروت حاصل فعالیت‌های شخصی و کارآفرینانه که بتوان آن را به نسل بعد منتقل کرد نیست. فهرس-ت جدی-د ثروتمندتری-ن افراد جهان ب-ا محاس-به ثروت ای-ن افراد ت-ا تاری-خ 12فوری-ه تهی-ه شده اس-ت .ت-ا آن زمان ارزش س-هام ،دارایی‌های هنری ،پول نق-د و ...را محاس-به کرده‌ایم .اگ-ر ی-ک بازار س-هام در آ-ن تاری-خ تعطی-ل بود قیم-ت سهام در روز معامالتی قبل مدنظر قرار گرفته است. با تشكر از حسن توجه شما

51,000 تومان