چکیده‌ای از فصل چهارم کتاب مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی
اسلاید 1: بسم‌اللّه‌الرّحمن‌الرّحیم
اسلاید 2: درس حکمت هنر اسلامیموضوع پروژه:چکیده ای از فصل چهارم کتاب مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامیاثر دکتر حسن بلخاری
اسلاید 3: مقدمهوحدت وجود در حکمت و عرفان اسلامیآن گاه که کتاب تهافت التهافت ابن رشد، دنیای جدیدی را در دفاع از فلسفۀ صرفاً استدلایی ارسطویی برروی ذهن و زبان غربیان می گشود، در دنیای اسلام جملات کسانی چون غزالی- با تهافت الفلاسفه ... و نیز فخرالدین رازی، کارساز افتاد و پی جویی مباحث استدلالی صرف رو به نقصان می نهاد و همزمان فضا را برای ظهور اندیشه ای صوفی گرانه و عرفانی بزرگانی چون شیخ اشراق، ابن عربی و مولانا آماده می ساخت. علاوه بر مجادلات فلسفی و به نقد کشیدن آراء فلسفی مخصوصاً از سوی امام فخر رازی و نیز نابسامانی های فرهنگی و اجتماعی که جامعه اسلامی را دچار نوعی دنیاگریزی و آخرت گرایی کرده بود، زمینه مناسبی برای ظهور و رشد اندیشه های عرفانی مبتنی بر استدلال و اشراق بوجود آورد.3/27
اسلاید 4: الف) شیخ شهاب الدین سهروردی – شیخ اشراق (549-587هجری)سهروردی احیاء کنندۀ اندیشه تشکیک در مراتب نور است که از مباحث مهم اصحاب وحدت وجود است. به طور کلی این دسته از عارفان براین باوراتفاق کلمه دارند که پس از آنکه بر آسمان حقیقت عروج کرده اند به جز خدای یکتا هیچ موجودی را مشاهده نکرده اند ... و در این حال، کثرت و تعدد موجودات در نظر ایشان رخت بربسته، در یگانگی وحدت محض فانی شده اند و در مقابل تجلی ذات خدا مبهوت و حیران خود را فراموش می کنند.4/27
اسلاید 5: و اما سهروردی که هانری کربن او را ترکیبی از توماس آکوئینیِ متکلم و فیلسوف و یاکوپ بوهمه عارف می‌داند شرح حال غریب و شهادتی غریب تر دارد. سهروردی، بنیانگذار حکمت اشراقی در تمدن اسلامی در سال 549 هجری در دهکدۀ سهرورد زنجان به دنیا آمد. سیر و سلوک و کشف و شهود او با سفر به اکناف ایران و آشنایی با مشایخ و بزرگان صوفیه آغاز شد و بعد از سفر به آناتولی و شامات و سپس حلب داشت و در سال 587 به دلیل سخن گفتن بی پروا و بدون احتیاطش به دستور مراجع رسمی و اهل ظاهر به قتل رسید.آثار او بالغ بر پنجاه اثر است که مهمترین آنها، التلویحات، المقاومت، المشارع، المطارحات و حکمه الاشراق و قصه الغربه الغربیه به زبان عربی، و کتاب‌های پرتونامه، هیاکل النور، الواح عمادی، عقل سرخ، سفیر سیمرغ و... است.5/27
اسلاید 6: شیخ اشراق منشأ دریافت‌های خود را واردات قلبی از سوی حضرت غیب می داند. منابع حکمت اندیشه شیخ اشراق، متنوع و متعدد و در رأس آنها آیات قرآنی و سنت رسول الله است. سهروردی نیل به اتحاد یا فنا را عامل اتصال با خدا و مبدأ نور یا نور نخستین خوانده است.پس از قرآن و میراث غنی تصوف، منبع بعدی شیخ مقتول: فلسفه یونان است. او برای ارسطو مقامی شامخ قائل است، اما برای رؤیت و دریافت، قائل به اعمال زاهدانه است و در این راه از افلاطون و هرمس پیروی می‌کند. پس از فلسفه یونانی قائل است به “حکمت خسروانی که حکمت حکمای ایران باستان و از دیدگاه او پایه و بنیان حکمت اشراقی است. پایه و اساس حکمت اشراقی، دو اصل نور و ظلمت است.6/27
اسلاید 7: اصالت ماهیت و تشکیک وجود در حکمت اشراقشیخ اشراق یک اصالت ماهیتی است؛ اما کثرت ماهیات را با توجه به مفهوم “نورالانوار در یک نظام وحدت‌گرا مورد توجه قرار می‌دهد یعنی برخلاف فلاسفه وجودی که وحدت را در وجود می‌جویند او در ماهیت آن جستجو می کند. او وحدت وجود به تعبیر افلاطونیان و نوافلاطونیان را رد می کند لکن خود به وحدتی دیگر معتقد می شود که در قلمرو نور و مراتب تشکیکی آن جریان دارد.نور در ذهن و زبان سهروردی همان مقام و منزلت و جایگاهی را دارد که وجود در ذهن و زبان معتقدان به اصالت وجود. 7/27
اسلاید 8: همچنین شیخ با پیش کشیدن مسئله تشکیک و جاری دانستن آن در مقوله جوهر، نه تنها آغازی بر اندیشه های ملاصدرا در “حرکت جوهری می شود بلکه عاملی بسیار مهم می گردد برای “اثبات وحدت وجود. به طریقه ای معقول و فلسفی شاید به هم آمیختگی عمیق وجود و ماهیت در فلسفه شیخ اشراق باشد که صدرای شیرازی را به تصور نوعی وحدت خودبنیاد میان ماهیت وجود کشاند و فضا را برای “نظریه وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت” گشود. او خدا را مجموع هستی‌های حسی و انگاری شمرد و از این رو به فلسفه وحدت وجود کشانیده شد. در نظریه شیخ اشراق، این اعتقاد وجود دارد که “همه ظواهر محسوس و کثرت عالم وجود را حقیقتی واحد احاطه کرده است و منشأ کثرات نیز همین حقیقت واحد است.8/27
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.