گذری بر مفاهیم دعای ابوحمزه ثمالی

گذری بر مفاهیم دعای ابوحمزه ثمالی

اسلاید 1: گذری بر دعای ابوحمزه ثمالیموسسه پژوهشی - فرهنگی مصباح اندیشه

اسلاید 2: شخصیت ابوحمزه ثمالیاهل محله ی ثماله ی شهر کوفهاز شاگردان خاص امام علی بن الحسین علیه السلاماولین عالم شیعه که تفسر قرآن را نوشته است.راوی رساله ی حقوق امام سجاد علیه السلاممستجاب الدعوه بودهشأن والای ایشان به دلیل درک چهار تن از معصومین علیهم السلام می باشد: امام زین العابدین، امام محمد باقر، امام صادق، امام کاظم علیهم السلام ابوحمزۀ الثمالی فی زمانه کسلمان الفارسی فی زمانه. ]رجال کشی، ص485 [امام رضا علیه السلام می فرمایدگذری بر دعای ابوحمزه ثمالی

اسلاید 3: مباحث دعای ابوحمزه ثمالیگذری بر دعای ابوحمزه ثمالیعدم استجابت دعامحرومیت از مناجاتعقوبتپنهانیظاهریمکرتوجه به مقام خوف و رجاءتوبه و برطرف کردن اعمال ناشایستدعا و محقق کردن شرایط آنحمد و شکر الهیتوسل و مناجات با حضرت حقاملائیاستدراجی

اسلاید 4: فرازی ازدعای ابوحمزه ثمالیالهی لا تؤدّبنی بعقوبتکخدای من! مرا بوسیله عقوبت خودت ادب مکنتأدیبتربیت کردن، ادب کردن عقوبۀبلا، مصیبت، شکنجه، مجازات، محرومیت محرومیت ها و مجازات ها

اسلاید 5: تأدیب با نرمی و آرامیانواع تأدیبپیامبر اکرم صلی الله علیه و آله أَدَّبَنِي رَبِّي فَأَحْسَنَ تَأْدِيبِي. خداوند مرا تربیت کرد و چه تربیت نیکویی کرد.امیرالمؤمنین علیه السلام خداوند عزوجل رسول الله را تربیت کرد و ایشان مرا تربیت کرد و من مومنین را[بحارالأنوار، ج68، ص382، باب 92- حسن الخلق و تفسير قوله]إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَدَّبَهُ اللَّهُ وَ هُوَ أَدَّبَنِي وَ أَنَا أُؤَدِّبُ الْمُؤْمِنِينَ. [بحارالأنوار، ج74، ص414، باب 15- مواعظ أمير المؤمنين ع]

اسلاید 6: تأدیب با عقوبت و خشونتانواع تأدیبمصادیق عقوبت ظاهریمحرومیت از معنویاتبسته شدن در خیراتمریضیبی برکتی در زندگیغم و غصهحوادث ناگهانیجراحت های جزییکم شدن روزیمحرومیت مادیمصیبتبلا

اسلاید 7: تأدیب با عقوبت و خشونتانواع تأدیبامیر المؤمنین علیه السلام در خطبه استسقاء می فرماید:إِنَّ اللَّهَ يَبْتَلِي عِبَادَهُ عِنْدَ الْأَعْمَالِ السَّيِّئَةِ لِيَتُوبَ تَائِبٌ. خداوند بندگان خود را که گنهکارند، با کمبود میوه ها، و جلوگیری از نزول برکات و بستن در گنج های خیرات، آزمایش می کند، برای آن که توبه کننده ای باز گردد.بِنَقْصِ الثَّمَرَاتِحَبْسِ الْبَرَكَاتِإِغْلَاقِ خَزَائِنِ الْخَيْرَاتِوَوَ

اسلاید 8: تأدیب با عقوبت و خشونتانواع تأدیبامام صادق علیه السلامهمانا رگی نمی زند (کنایه از هول و اضطراب) و پایی نمی لغزد و سر درد و مرضی نیست مگر به خاطر گناه.أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ عِرْقٍ يَضْرِبُ وَ لَا نَكْبَةٍ وَ لَا صُدَاعٍ وَ لَا مَرَضٍ إِلَّا بِذَنْبٍ. [اصول كافي، ج2، ص269، باب الذنوب]

اسلاید 9: مکر و انواع مکرعقوبت پنهانیو لا تمکر بی فی حیلتکو خدایا مکر مکن مرا به واسطه ی حیله ات (در ظرف حیله ات)مکرحیله، خدعه، چاره اندیشی، تاکتیک انواع مکرخوب: مثل چاره اندیشی مادر در مورد فرزندشبد: نقشه برای ایجاد فضای تخریب

اسلاید 10: عقوبت پنهانیمکر خداوند یعنی تدبیر و تاکتیک خداوند که بدون اطلاع بندگان انجام می گیرد منظور بنده ی گنهکاری است که خداوند او را مشغول نعمتی می کند و این نعمت او را از استغفار باز می دارد. [اصول کافی،ج2،ص452] نکتهمکر الهی، عقوبتی از نوع پنهانی است امام صادق علیه السلام در ذیل این آیه چنین می فرماید:مکر خداوند وَ الَّذينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ‏وَ أُمْلي‏ لَهُمْ إِنَّ كَيْدي مَتينٌ. [اعراف :183-182]

اسلاید 11: محرومیت ها و مجازات هاعدم استجابت دعاامیرالمومنین علیه السلام فرمود: لا تستبطئ إجابۀ دعائک و قد سددت طریقه بالذّنوبدعای خودت را به کندی مینداز (در مرحله ی استجابت کندش نکن) به تحقیق راه استجابت را به وسیله گناهان سد کردی [غررالحکم،ص193]وَ دُعَاءٍ لَا يُسْمَع

اسلاید 12: محرومیت از مناجاتای خدا من چندان که به عزم و جزم با خود گفتم و خویش را مهیا و آماده ی طاعتت ساختم و در پیشگاه تو به نماز ایستادم آن هنگام مرا به خواب انداختی و حال راز و نیاز از من گاه مناجات باز گرفتی.چه شد که هر چه با خود عهد کرده و گفتم که از این پس سریرتم نیکوخواهد شد و به مجامع اهل توبه و مقام توابین نزدیک می شوم بلیّه و حادثه ای پیش آمد که به عهد ثابت قدم نماند و آن بلیّه میان من و خدمتت حایل گردید.اللَّهُمَّ إِنِّي كُلَّمَا قُلْتُ قَدْ تَهَيَّأْتُ وَ تَعَبَّأْتُ وَ قُمْتُ لِلصَّلَاةِ بَيْنَ يَدَيْكَ وَ نَاجَيْتُکمَا لِي كُلَّمَا قُلْتُ قَدْ صَلُحَتْ سَرِيرَتِي وَ قَرُبَ مِنْ مَجَالِسِ التَّوَّابِينَ مَجْلِسِي عَرَضَتْ لِي بَلِيَّةٌ أَزَالَتْ قَدَمِي وَ حَالَتْ بَيْنِي وَ بَيْنَ خِدْمَتِكمحرومیت ها و مجازات ها

اسلاید 13: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هاتوجه به مقام خوف و رجا1لا تؤدّبنی بعقوبتک من این لی الخیرسعادتای خدا کجا خیری توانم یافت در صورتی که خیر جز پیش تو نیست واز کجا راه نجاتی خواهم جست وحال آنکه جز به لطف تو نجات میسر نیست مِنْ أَيْنَ لِيَ الْخَيْرُ يَا رَبِّ وَ لَا يُوجَدُ إِلَّا مِنْ عِنْدِكَوَ مِنْ أَيْنَ لِيَ النَّجَاةُ وَ لَا تُسْتَطَاعُ إِلَّا بِك

اسلاید 14: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هاتوجه به مقام خوف و رجا1﴿ سجده:16﴾پروردگار خود را با بیم و امید می خوانند، و از آنچه به آنان روزی داده ایم انفاق می کنند خوف و رجادو بال ایماننشان دهنده ی شناخت خدا نشانه ی مومن واقعیاعتدال: خیر الاعمالهر دو نورند علت اجابت دعای حضرت زکریا و همسرش:يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَيَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً [انبیاء: 90]كانُوا يُسارِعُونَ فِي الْخَيْرات‏

اسلاید 15: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هاتوجه به مقام خوف و رجا1فَمَا لِي لَا أَبْكِي أَبْكِي لِخُرُوجِ نَفْسِي أَبْكِي لِظُلْمَةِ قَبْرِي أَبْكِي لِضِيقِ لَحْدِي أَبْكِي لِسُؤَالِ مُنْكَرٍ وَ نَكِيرٍ إِيَّايَ أَبْكِي لِخُرُوجِي عَنْ قَبْرِي عُرْيَاناً ذَلِيلًا حَامِلًا ثِقْلِي عَلَى ظَهْرِيإِذَا رَأَيْتُ مَوْلَايَ ذُنُوبِي فَزِعْتُ [وسائل‏الشيعة، ج2، ص436، 23- باب استحباب كثرة ذكر الموت]موارد خوفنگاه به گناهانقبر و مرگامیر المؤمنین علیه السلام می فرماید:ذِكْرَ الْمَوْتِ فَإِنَّهُ هَادِمُ اللَّذَّاتِ.

اسلاید 16: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هاتوبه و برطرف کردن اعمال ناشایست2امام باقر علیه السلام می فرماید:إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَشَدُّ فَرَحاً بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ مِنْ رَجُلٍ أَضَلَّ رَاحِلَتَهُ وَ زَادَهُ فِي لَيْلَةٍ ظَلْمَاءَ فَوَجَدَهَا.[اصول كافي، ج2، ص435، باب التوبة]

اسلاید 17: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هاتوبه و برطرف کردن اعمال ناشایست2علم: شناخت ضررهای گناهتوبه نصوحتوبه مقربانمباحث معرفتی - علمی ارکان توبهمراتب توبهمقامات توبهتوبه مذ نبیناستغفار زبانیتوبه عملیحال: تصمیم بر ترک گناهفعل: ترک گناه مباحث معرفتی - علمیمباحث علمی - کاربردی توبه

اسلاید 18: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هاتوبه و برطرف کردن اعمال ناشایست2مباحث علمی - کاربردی اعتراف به گناهاستغفار زبانیاستغفارقلبی (هماهنگ کردن زبان با قلب)محاسبه و پرداخت حق الناسمحاسبه و اداء حق اللهفَقَدْ جَعَلْتُ الْإِقْرَارَ بِالذَّنْبِ إِلَيْكَ وَسِيلَتِي ( ابو حمزه ) قال امیر المؤمنین علیه السلام : إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا أَصَابَ ذَنْباً يَقُولُ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ بِالتَّحْرِيكِ قُلْتُ وَ مَا التَّحْرِيكُ قَالَ الشَّفَتَانِ وَ اللِّسَانُ يُرِيدُ أَنْ يَتْبَعَ ذَلِكَ بِالْحَقِيقَةِ قُلْتُ وَ مَا الْحَقِيقَةُ قَالَ تَصْدِيقٌ فِي الْقَلْب. [بحارالأنوار، ج6، ص27، باب 20- التوبة و أنواعها و شرائطها]قال الصادق علیه السلام : وَ اللَّهِ مَا خَرَجَ عَبْدٌ مِنْ ذَنْبٍ إِلَّا بِالْإِقْرَارِ. [اصول كافي، ج2، ص484، باب الثناء قبل الدعاء] 

اسلاید 19: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات ها3الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَدْعُوهُ فِيُجِيبُنِي وَ إِنْ كُنْتُ بَطِيئاً حِينَ يَدْعُونِي وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَسْأَلُهُ فَيُعْطِينِي وَ إِنْ كُنْتُ بَخِيلًا حِينَ يَسْتَقْرِضُنِي وَالْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أُنَادِيهِ كُلَّمَا شِئْتُ لِحَاجَتِي وَ أَخْلُو بِهِ حَيْثُ شِئْتُ لِسِرِّي بِغَيْرِ شَفِيعٍ فَيَقْضِي لِي حَاجَتِيحمد و شکر الهی

اسلاید 20: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هاحمد و شکر الهی3 انواع شکرتوجه به منعمشکر زبانیشکر عملی[بحارالأنوار، ج68، ص52، باب 61- الشكر]امام صادق علیه السلام می فرماید:أَدْنَى الشُّكْرِ رُؤْيَةُ النِّعْمَةِ مِنَ اللَّهِ. [اصول كافي، ج2، ص95، باب الشكر]امام صادق علیه السلام می فرماید:تَمَامُ الشُّكْرِ قَوْلُ الرَّجُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ..[اصول كافي، ج2، ص95، باب الشكر]امام صادق علیه السلام می فرماید:شُكْرُ النِّعْمَةِ اجْتِنَابُ الْمَحَارِم.

اسلاید 21: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هادعا و مسئلت4 جایگاه دعااجابت کردن:اعتنا کردن:مغز عبادت:افضل از قرائت قرآن:وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادي عَنِّي فَإِنِّي قَريبٌ أُجيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجيبُوا لي‏ وَ لْيُؤْمِنُوا بي‏ لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُون. [بقره : 186]ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُم. [فرقان :77]الدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَة.ِ [وسائل‏الشيعة، ج7، ص28، 2- باب استحباب الإكثار من الدعاء] كثرة الدعاء أفضل من كثرة القرآن. [المصباح‏للكفعمي، ص769]

اسلاید 22: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هادعا و مسئلت4دعا، مقام حضور است نه مقام دستوردعا، نیاز انسان به خدادعا، رابط بین خدا و انسانفرق دعا و مسئلتنتیجه ی دعا، اجابت استنتیجه ی مسئلت، اعطاء است

اسلاید 23: راه بر طرف کردن محرومیت ها و مجازات هاتوسل و مناجات با حضرت حق5 آیه 35 مائدهاتَّقُوا اللَّهَوَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَراه رسیدن به رستگاری (لعلکم تفلحون)وسایل برای تقرب رسیدنوَ جاهِدُوا في‏ سَبيلِهِزیارت قبرسیدالشهداءعلیه السلامنمازصله رحمحجزکاتقرآنزیارت عاشورا

اسلاید 24: نتیجه گیریسیکل زندگی انسان در برنامه ی سلوکی – عبادی اش بر اساس دعای شریف ابوحمزه ثمالیمسئلتخوفشکراستفهاموحشترجاءگریهدعاانابهتوسلخداشناسی

اسلاید 25: نتیجه گیریامام علیه السلام در فراز آخر می فرمایند : اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ إِيمَاناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ يَقِيناً حَتَّى أَعْلَمَ أَنَّهُ لَا يُصِيبُنِي إِلَّا مَا كَتَبْتَ لِي وَ رَضِّنِي بِمَا قَسَمْتَ لِيیعنی درخواست سه مقام : ایمان ثابتیقین رضا

اسلاید 26: الهیبار سنگین گناهم را به دوش آورده امخروش سیل اشکم را به جوش آورده امبه نا اهلی من منگر به رحمانیتت بنگر