(Balance of Payment (BoP

صفحه 1:


صفحه 2:
Balance of Payment یزدانی 1393 

صفحه 3:
* تراز يرداخت ها : تراز پرداختها مکان هندسی ترکیباتی ازدرآمد ملی ونرخ بهره است که درآن ترازپرداخت ها درتعادل است(لذا بازار ارز نیز در تعادل است) که دربرگیرنده دوحساب جاری و سرمایه ی یک کشور است وبه نوعی تفاوت ‎eee‏ از خارجیانو وپرداخت های به خارجیان ست. مازاد تراز يرداخت ها به معنى اضافم 7 كسرى تراز يرداخت ها نيز به معنى | ‎Fi sis‏ است, همچنین آنگاه که تراز پرداخت ها در تعادل بشد بزر از نیز در تعادل است. 

صفحه 4:
تراز پرداختها احساب جار ۵) پردافتهای یک جانبه الف) صادرات و واردات كالا | . أب) صادرت و وازدات قد به قارع يا از ارج دافالص هساب جاری << 

صفحه 5:
تراز پرداختها الف) انجام سرمايه كذارى مستقيم در قارع «.حساب جارى سرمايه | ب) انجام سرمایه گذاری در بازارهای ‎alle‏ قارع ) سرمايه كخارى كوتاه مدت در فار 

صفحه 6:
۳.حساب ذفایر دولتی [۳ الف) صادرات و واردات ) افزایش یا کاهش ‎Las‏ ) افزایش یا کاهش بدهیها: كالا ارزی خارجی (بانگهای مرکزی) 

صفحه 7:
تراز پرداختها : 4 Net errors and omissions account * مغایرت داده ها مانند انتقال پرداختی های غیر قانونی 

صفحه 8:
sa ‏تراز بازرگانی‎ ‏تراز بازرگانی جزئی ازتراژ پرداخت, هاست که از تفاضل واردات وصادرات‎ ‏کالا بدست می آید واز آنجائیکه تجارت با دنیای خارج رابطه مستقیم با رشد‎ ‏اقتصادی دارد, کسری بازرگانی نشاته ضعف و مازاد بازرگانی نشانه قوت‎ ‏دولت است.‎ ‏کسری بازرگانی از دارائی های خارجی از جمله ارز می کاهد ویا اینکه کشور‎ (٠ ‏تدارا‎ a ‏را بدهکار می کندا این بذفکاری بیان می کند که برای رسیدن‎ ‏تراز بازرگانی باید راهی یافت که واردات را کاهش وصادرات را افزایش داد.‎ ‏یکی ازشعار هایی که در افزایش واردات بیان می شود این است‎ ‏که((واردات برای تولید در جهت صادرات)). مفهوم ضمنی ان چنین است که‎ easel: eee ‏واردات در درجه اول توليد داخلى را جهت رقع نياز‎ كند وبامازاد توليد بر تقاضاى داخلى موجب انبصاط عره ها می شود وهرچند که تقاضای کل راتاحدی کاهش هدف واردات بازار خارج است لذا صادرات وتفاضای کل ‎Spt, Gul Ny‏ تاد وسدن تار ‎EW‏ به رشد درآمدملى و رفع بيكار8 کمک می كند.صادرات وواردات تاثير مثبت و معنى دازق بر وشد اقتصادى از اخول © جاى مى كذارند.ولى اهميت ضریب‌ضادرات بیشتر از وازدات میباشد واین ۲ دلیل آن است که صادرات ‎Quel‏ کننیم اصلی آرز برای وازدات است. واردات ‎Shales SIS‏ ای‌تانیر شت و‌معنی هار + ۳ دارند.البته چندان قابل اعتنا نیست ومی توان گفت رشد کالا های مصرفی 

صفحه 9:
شرط مارشال لرنر * شرط مارشال لرنر: مازاد تراز پرداخت ها باعث تقویت ارزش پول داخلی(در مقابل پول خارجی(ارز)) برعکس کسری ترازپرداخت ها باعث کاهش ارزش پول داخلی در مقایسه با سایر پولها می شود. زمانی کاهش ارزش پول داخلی (یا افرایش نرخ ۱۳ بهبود تراز حساب جاری منجر می شود که سیاست کاهش ارزش پول داخلی حتی آگر ‎ES‏ واردات را افزايش یا صادرات را کاهش,«هد,می تواند تا زمانی که اين اثر موافق صادرات یا وازدات خنثی گردد سیاست موفقی باقی بماند وبنابراین تنها لازم است مجموع قدر مطلق کشش. های قیمتی تقاضای داخلی ‎sly‏ صادرات بزرگتر از تتتد در غیر اینصورت کاهش ارزش ‎Jo,‏ خالص صاهلوات وتراز پرداخت ها را بدتر: 

صفحه 10:
تراز نا تراز پرداخت های ایران *# در کشور های در حال توسعه,کالاهای سرمایه ای و واسطه ای وارداتی,.از کارآیی بالایی برخوردارند.هر گونه سیاست محدود کننده تجاری موجب ضربه زدن به اقتصاد داخلی خواهد شد.بر این اساس در مورد ایران می توان گفت: 1 هنگامی که به هر دلیلی درآمدهای نفتی دولت کاهش یافته است. از سهم واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای کم شده است که شاهد تا نفیدآن بر رشد اقتصادی کشور بوده ایم. ‎a‏ ‏ضمناً در اقتصاد کشور هرگاه درآمد ها ‎al‏ ‏یافته ,واردات نیز افزایش يافته ودر نتيجه ‎Die‏ تجاری دوچار کسری شده است. مثال بارز آن می _توان یه سال هأی ۱۳۸۴9۱۳۵۳۱۳۵۴ 

صفحه 11:
برون زا بودن قیمت نفت و نوسان های شدید درآمد های نفتی ,پایین بودن قدرت رقابت پذیری کالاهای صادراتی در بازارهای بین المللی به دلیل نبود دسترسی به فناوری لازم درعرصه تولید. نرخ بالای تورم و کوچک بودن مقیاس بنگاه های ‎Lo‏ ‏دراتی ءمحدودیت دسترسی و حضور مستمر وپیدار در بازارهاء توسعه نیافتگی تعداد زیادی از کشورهای هم جوار, عضو نبودن ایران در سازمان تجا افزایش روز افزون رقابت, منطقه كر جف ا 01 ‎ee‏ ‘ استراتژی درون نگر اکثر بنگاه های تولیدی و ضعف بازاریابی محصولات صادراتی اشاره کرد. 

صفحه 12:
روش هايى براى تهبود راد بهترين راه افزايش خالص صادرات وبهبود تراز بازرگانی افزايش پس انداز وکاهش تقاضای داخلی است, زیرا افزایش صادرات بدون افزایش مازاد تولید بر تقاضای داخلی غیر ممکن است ولذا در کشور های در حال توسعه که افزایش تولید درکوتاه مدت کار ساده ای نیست. بهتر است ابتدا زمینه افزايش مازاد را از طریق کاهش تقاضای داخلی وپیش ان 2 ‎J‏ ‏کاهش کسری بودجه دولتی فراهم کرد. ‎ow‏ ‏مازاد تولید بر تقاضای داخلی استرانزی صادرات هدف خود را کاهش واردات ‎ie‏ نداده. ضمن تضمین تولیدبیشتر تراز بازرگانی را با ‎iy.‏ سر صادرات بهبود می دهد, هرچند که باید یاد آور شویم که اين سیاست سیاستین -زاتست. همچنین می توان از روش های توسعوا درا مایت مالیاتی. اعطای وراك ماک ‎S‏ تعرقه ای استفاده کرد که در قح 

صفحه 13:
2 بازرگانی اپران * امروزه محدودیت های تجاری یکی از شیوه های رایج سیاست گذاری تجاری کشور ها می باشد.از عمده دلایل حمایت تعرفه ای می توان به,بهبودی موازنه ترازپرداخت ها,جلوگیری از دامپینگ.ایجاد اشتغال,حمایت از صنایع نوزاد و بهبودی نرخ مبادله ‎wag‏ ‏اشاره نمود. ‎I Ag‏ ز آنجا که تعرفه به عنوان ابزاری برای حمایت از تولید ‏و مصرف داخل صورت می گیرد,در | ‎los‏ ‏به عنوان * امذترن ‎si cular eae‏ سم بازار داخل صورت می كيرد. اين در حا که در کشورمان تغییرات شدید تعرفه ها ‎fr‏ ورودی و سود پازرگانی واردات کالاته تما این موف و ۱۳ ‎Le‏ سته بلکه خود عاملی ۱۳ ف ‎ ‎ ‎ ‏ده است. ‎ ‎ 

صفحه 14:
* تعرفه ها باید بر دو اصل :رعایت حال مصرف کننده گان و حفظ اشتغال و تولید تنظیم شوند و اين دو فاکتور ‎lids‏ مقابل هم قرار دارند. چنانکه تعرفه بالا فشار بر مصرف کنندگان و حمایت از تولید است وبر میزان میانگین تعرفه ها در کشور ما از دیگر کشورهابالاتر است.علت اصلی این روند طی چندین سال گذشته می تواند تحریماتی باشد که چهان غزب بر ما وارد نموده است.(ضمنا می دا ‎Hts‏ ‏کشوری در معرض تهدید و تحریم قرار دا باشد ,موجودی ارزی خود را که در جهان امروز به متله (( حون در رى هاى افقظا كتن كشن محسوب می شودریه تاراح‌بیگاته می دهد.) اگر نرخ تعرفهتالا قیمت های داخلی نیز افزایش می باب و در مقابل هچ بهره 2 

صفحه 15:
تاربخچه ای از تراز بازرنانی از سال ۱۳۲۰ تراز بازرگانی ایران(بدون نفت)بجز سال های۱۳۲۰, ۱۳۳۱-۳۳ همواره کسری داشته است وبخش عمده هزینه ارزی واردات کالا از صادرات نفت تامین شده است.در سال های حکومت دکتر مصدق سیاست واردات در برابر صادرات وتغییر سیاست بازرگانی به نشویق صادرات و محدودیت واردات به اجرا درآمد. تراز بازرگانی شامل نفت طی سال های ۱۳۰۱-۴۸ بجز سال های۱۳۳۵-۳۷ همواره مثبت بوده | بازرگانی در سال های ۱۳۳۵-۳۷ افزا در اين سه سال جتى بر افزایش ‎ibs‏ ۵ و با کسری تراز پرداخت ها که ناشی از کسری ترازبازر ‎ay‏ استقراض گردید. طی رى ايوات به وجه3] ۳ ۳۲ 

صفحه 16:
تاربخچه ای از تراز بازرنانی تراز بازرگانی در سال های ۱۳۴۹-۵۱ نیز با کسری ادامه یافت.همچنین در سالهای ۱۳۴۹-۵۴ تراز بازرگانی به علت افزايش قيمت نفت با كسرى روبرو شد.همچنین پس از پیروزی انقلاب اسلامی تراز بازرگانی خارجی در اغلب سال ها با کسری روبرو بوده ودر سال ۱۳۷۲به صورت حاد درآمد و تا سال ۱۳۶۸- که در(۱۳۷۲-۱۳۶۸)برنامه اول توسعه صورت گرفت -موجب یکی از بزرگ ترین بدهی های خارجی درتاریخ اقتصادی کشور گردید و با اتخاذ سیاست واردات در سالهای ۱۳۷۳-۷۴ بهبود یافت 4۹ بررسی تراز صادرات و واردات کالاها و خدمات نشان می دهد که اين تراز دارای روند مشابه با تراز بازرگانی بوده است.نکته خر اه انکه با تشدید کسری تراز خدمات از سال ‎١80‏ شكافببين يونراز ياد شده افزايش يافته است,به طوری که ‎SI‏ ود نیم میلیارد دلار در سال ۱۳۸۰ بیش آز ] میلیارد و" ۰میلیون دلا > سال ۱۳۸۷ ‎Gel‏ 

صفحه 17:
تراز تجاری ایران 40000 35000 30000 25000 : 9 ۵ ۱ 2010 2012 2013 

صفحه 18:
وضعيت تراز حساب جاری ایران و دما 

صفحه 19:
Source www.indexmundi.com ° www.Wikipedia.com ° www.tradingeconomics.com ° ‎www.quandl.com °‏ * عوامل موثر بر كسري حساب ‏جارد جار 5 ایران,دکتر محمود محمودزاده . ~~ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 20:
. ! Thank you 0 

Balance of Payment )(BoP استاد مربوطه :جناب آقای دکتر سعید راسخی وریا یزدانی بهار 1393 تعریف تراز پرداخت ها : • تراز پرداختها مکان هندسی ترکیباتی ازدرآمد ملی ونرخ بهره است که درآن ترازپرداخت ها درتعادل است(لذا بازار ارز نیز در تعادل است) که دربرگیرنده دوحساب جاری و سرمایه ی یک کشور است وبه نوعی تفاوت بین دریافتهای از خارجیانو وپرداخت های به خارجیان است. • مازاد تراز پرداخت ها به معنی اضافه عرضه ارز و کسری تراز پرداخت ها نیز به معنی اضافه تقاضای ارز است ،همچنین آنگاه که تراز پرداخت ها در تعادل باشد بازار ارز نیز در تعادل است. تراز پرداختها • .1حساب جاری الف) صادرات و واردات کاال ب) صادرت و واردات خدمت ج) پرداختهای یک جانبه به خارج یا از خارج د)خالص حساب جاری تراز پرداختها • .2حساب جاری سرمایه الف) انجام سرمایه گذاری مستقیم در خارج ب) انجام سرمایه گذاری در بازارهای مالی خارج ج) سرمایه گذاری کوتاه مدت در خارج تراز پرداختها • .3حساب ذخایر دولتی الف) صادرات و واردات کاال ب) افزایش یا کاهش ذخایر ارزی ج) افزایش یا کاهش بدهیهای خارجی (بانکهای مرکزی) تراز پرداختها 4 : ‏Net errors and omissions account • مغایرت داده ها مانند انتقال پرداختی های غیر قانونی تراز بازرگJانی تراز بازرگانی جزئی ازتراز پرداخت هاست که از تفاضل واردات وصادرات کاال بدست می آید واز آنجائیکه تجارت با دنیای خارج رابطه مستقیم با رشد اقتصادی دارد،کسری بازرگانی نشانه ضعف و مازاد بازرگانی نشانه قوت دولت است. کسری بازرگانی از دارائی های خارجی از جمله ارز می کاهد ویا اینکه کشور را بدهکار می کند .این بدهکاری بیان می کند که برای رسیدن به تعادل در تراز بازرگانی باید راهی یافت که واردات را کاهش وصادرات را افزایش داد. یکی ازشعار هایی که در افزایش واردات بیان می شود این است که((واردات برای تولید در جهت صادرات)) .مفهوم ضمنی ان چنین است که واردات در درجه اول تولید داخلی را جهت رفع نیاز بازار خارجی بارور می کند وبامازاد تولید بر تقاضای داخلی موجب انبصاط عرضه کل وکاهش قیمت ها می شود وهرچند که تقاضای کل راتاحدی کاهش می دهد اما از انجاکه هدف واردات بازار خارج است لذا صادرات وتقاضای کل را افزایش بیشتری داده وضمن تراز بارزگانی به رشد درآمدملی و رفع بیکاری کمک می کند.صادرات وواردات تاثیر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی از خود به جای می گذارند،ولی اهمیت ضریب صادرات بیشتر از واردات میباشد،واین به دلیل آن است که صادرات تامین کننده اصلی ارز برای واردات است. واردات کاالهای سرمایه ای و واسطه ای تاثیر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی دارند،درحالی که کاالهای مصرفی تاثیر منفی بر رشد اقتصادی دارند.البته چندان قابل اعتنا نیست ومی توان گفت رشد کاال های مصرفی شرط مارشال لرنر شرط مارشال لرنر: مازاد تراز پرداخت ها باعث تقویت ارزش پول داخلی(در مقابل پول خارجی(ارز)) برعکس کسری ترازپرداخت ها باعث کاهش ارزش پول داخلی در مقایسه با سایر پولها می شود. زمانی کاهش ارزش پول داخلی (یا افزایش نرخ ارز )به بهبود تراز حساب جاری منجر می شود که سیاست کاهش ارزش پول داخلی حتی اگر بر خالف انتظار واردات را افزایش یا صادرات را کاهش دهد،می تواند تا زمانی که این اثر موافق صادرات یا واردات خنثی گردد سیاست موفقی باقی بماند وبنابراین تنها الزم است مجموع قدر مطلق کشش های قیمتی تقاضای داخلی برای صادرات بزرگتر از یک باشد در غیر اینصورت کاهش ارزش پول خالص صادرات وتراز پرداخت ها را بدترمیکند تراز نا تراز پرداخت های ایران در کشور های در حال توسعه،کاالهای سرمایه ای و واسطه ای وارداتی،از کارآیی باالیی برخوردارند،هر گونه سیاست محدود کننده تجاری موجب ضربه زدن به اقتصاد داخلی خواهد شد.بر این اساس در مورد ایران می توان گفت: هنگامی که به هر دلیلی درآمدهای نفتی دولت کاهش یافته است .از سهم واردات کاالهای سرمایه ای و واسطه ای کم شده است که شاهد تاثیر منفی آن بر رشد اقتصادی کشور بوده ایم. ضمنا ً در اقتصاد کشور هرگاه درآمد ها افزایش یافته ،واردات نیز افزایش یافته ودر نتیجه تراز تجاری دوچار کسری شده است. مثال بارز آن می توان به سال های ۱۳۵۳-۱۳۵۴و۱۳۸۴ اشاره کرد. مسائل و مشکالت بخش تجارت خارجی برون زا بودن قیمت نفت و نوسان های شدید درآمد های نفتی ،پایین بودن قدرت رقابت پذیری کاالهای صادراتی در بازارهای بین المللی به دلیل نبود دسترسی به فناوری الزم درعرصه تولید ،نرخ باالی تورم و کوچک بودن مقیاس بنگاه های صا دراتی J،محدودیت دسترسی و حضور مستمر وپیدار در بازارها J،توسعه نیافتگی تعداد زیادی از کشورهای هم جوار ،عضو نبودن ایران در سازمان جهانی تجارت، افزایش روز افزون رقابت،منطقه گرایی و ایجاد بلوک های قدرتمند تجاری در عرصه تجارت جهانی، استراتژی درون نگر اکثر بنگاه های تولیدی و ضعف بازاریابی محصوالت صادراتی اشاره کرد. روش هایی برای بهبوJد تراز بازرگانی • بهترین راه افزایش خالص صادرات وبهبود تراز بازرگانی افزایش پس انداز وکاهش تقاضای داخلی است ،زیرا افزایش صادرات بدون افزایش مازاد تولید بر تقاضای داخلی غیر ممکن است ولذا در کشور های در حال توسعه که افزایش تولید درکوتاه مدت کار ساده ای نیست ،بهتر است ابتدا زمینه افزایش مازاد را از طریق کاهش تقاضای داخلی وپیش از هر چیز کاهش کسری بودجه دولتی فراهم کرد.برای افزایش مازاد تولید بر تقاضای داخلی استراتژی توسعه صادرات هدف خود را کاهش واردات قرار نداده ،ضمن تضمین تولیدبیشتر تراز بازرگانی را با افزایش سریع صادرات بهبود می دهد ،هرچند که باید یاد آور شویم که این سیاست سیاستی تورم زاست .همچنین می توان از روش های توسعه صادرات،معافیت مالیاتی J،اعطای یارانه ها،سیاست های تعرفه ای استفاده کرد که در ٌ تعرفه و کارایی آن در تراز بازرگانی ایران • امروزه محدودیت های تجاری یکی از شیوه های رایج سیاست گذاری تجاری کشور ها می باشد.از عمده دالیل حمایت تعرفه ای می توان به،بهبودی موازنه ترازپرداخت ها،جلوگیری از دامپینگJ،ایجاد اشتغال،حمایت از صنایع نوزاد و بهبودی نرخ مبادله و… اشاره نمود. • از آنجا که تعرفه به عنوان ابزاری برای حمایت از تولید و مصرف داخل صورت می گیرد،در اکثر کشورهای دنیا به عنوان کارآمدترین شیوه حمایت از تولید وتنظیم بازار داخل صورت می گیرد .این در حالی است که در کشورمان تغییرات شدید تعرفه ها وحقوق ورودی و سود بازرگانی واردات کاال نه تنها این هدف ویا اهداف مذکور فوق را محقق نساخته بلکه خود عاملی در زیان توئما ٌ بخش های تولید مصرف بوده است. تعرفه و کارایی آن در تراز بازرگانی ایران • تعرفه ها باید بر دو اصل :رعایت حال مصرف کننده گان و حفظ اشتغال و تولید تنظیم شوند و این دو فاکتور دقیقا ٌ مقابل هم قرار دارند .چنانکه تعرفه باال فشار بر مصرف کنندگان و حمایت از تولید است وبر عکس. میزان میانگین تعرفه ها در کشور ما از دیگر کشورهاباالتر است.علت اصلی این روند طی چندین سال گذشته می تواند تحریماتی باشد که جهان غرب بر ما وارد نموده است{.ضمنا ٌ می دانیم که اگر کشوری در معرض تهدید و تحریم قرار داشته باشد ،موجودی ارزی خود را که در جهان امروز به منزله (( خون در رگ های اقتصاد کالن کشور)) محسوب می شود،به تاراج بیگانه می دهد}. اگر نرخ تعرفه باال برود قیمت های داخلی نیز افزایش می یابد و در مقابل منجر به کاهش نرخ بهره تاریخچه ای از تراز بازرگانی ایران • از سال ۱۳۲۰تراز بازرگانی ایران(بدون نفت)بجز سال های۱۳۳۱-۳۳ ،۱۳۲۰همواره کسری داشته است وبخش عمده هزینه ارزی واردات کاال از صادرات نفت تامین شده است.در سال های حکومت دکتر مصدق سیاست واردات در برابر صادرات وتغییر سیاست بازرگانی به تشویق صادرات و محدودیت واردات به اجرا درآمد. تراز بازرگانی شامل نفت طی سال های ۱۳۰۱-۴۸بجز سال های ۱۳۳۵-۳۷همواره مثبت بوده است.دلیل منفی بودن تراز بازرگانی در سال های ۱۳۳۵-۳۷افزایش صادرات نفت بود که باعث کاهش رسمی ارزش ریال گردید.افزایش واردات در این سه سال حتی بر افزایش صادرات نفت پیشی گرفت و با کسری تراز پرداخت ها که ناشی از کسری ترازبازرگانی بود ،کشور بدهکار شد و مجبور به استقراض گردید .طی این سال ها بود که بانک مرکزی ایران به وجود آمد و کار خود را با یک سیاست انقباضی شروع کرد وطی سال های ۱۳۳۹تا تاریخچه ای از تراز بازرگانی ایران • تراز بازرگانی در سال های ۱۳۴۹-۵۱نیز با کسری ادامه یافت.همچنین در سالهای ۱۳۴۹-۵۴تراز بازرگانی به علت افزایش قیمت نفت با کسری روبرو شد.همچنین پس از پیروزی انقالب اسالمی تراز بازرگانی خارجی در اغلب سال ها با کسری روبرو بوده ودر سال ۱۳۷۲به صورت حاد درآمد و تا سال -۱۳۶۸که در()۱۳۷۲-۱۳۶۸برنامه اول توسعه صورت گرفت –موجب یکی از بزرگ ترین بدهی های خارجی درتاریخ اقتصادی کشور گردید و با اتخاذ سیاست تثبیت و کنترل واردات در سالهای ۱۳۷۳-۷۴بهبود یافت. • بررسی تراز صادرات و واردات کاالها و خدمات نشان می دهد که این تراز دارای روند مشابه با تراز بازرگانی بوده است.نکته حائز اهمیت انکه با تشدید کسری تراز خدمات پس از سال ۱۳۸۰شکاف بین دو تراز یاد شده افزایش یافته است،به طوری که از حدود نیم میلیارد دالر در سال ۱۳۸۰به بیش از ۸میلیارد و۸۰۰میلیون دالر در سال ۱۳۸۷افزایش تراز تجاری ایران 40000 0 35000 30000 25000 0 37330 20000 15000 3200 0 0 7530 8195 2014 2013 20935 10000 5000 9875 2012 تفکیک نفتی و Jغ Jنفتی 2011 2010 0 وضعیت تراز حساب جاری ایران و جهان Source www.indexmundi.com • www.Wikipedia.com • www.tradingeconomics.com • www.quandl.com • • عوامل موثر بر کسري حساب جاري در دکتر محمود محمودزاده،ایران . . . ! Thank you