دخانیات - گزارش وزارت بهداشت

صفحه 1:


صفحه 2:
دخانیات مهم ترین عامل خطر در بين عوامل خطر بیماری های غیرواگیر مصرف دخانیات مهمترین ‎Sole‏ خطر در بروز چهار بیماری غیر واگیر اصلی است (بیماری های تنفسی, بیماری های قلبی عروقی: دیلبت و سرطان) که بیش از ۸۰ درصد از کل مرگ و میرهای زودرس غیرواگیر در سطح جهان را تشکیل می دهند. 

صفحه 3:
وضعیت مصرف دخانیات در جهان» تبعات و مرک و مير ناشی از آن " دخانیات سالانه موجب مرگ بیش از ۸ و نیم میلیون نفر در جهان می شود که بیش از یک میلیون و سیصد هزار نفر آن افرادی هستند که به دلیل مواجهه با دود حاصل از مصرف دیگران جان خود را از دست می دهند. سازمان جهانی بهداشت پیش بینی نموده است که چنانچه اقدامی عاجل برای کنترل اپیدمی جهانی انجام نشوده تا پایان قرن بیست و یکم حدود ۱ میلیارد نفر از مردم جهان قربلنی لین اپیدمی مرگبار خواهند شد. < خسارت اقتصادی مصرف دخانیات در جهان بیش از ۱ تریلیون و ۴۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است. 

صفحه 4:
مرگ و مير و خسارات ناشی از مصرف دخانیات در چ.ا. ايران < مرگ ناشی از دخانیات در کشور سالیانه بیش از ۵۰۵۰ نفر برآورد شده است. ۲ تریلیون ریال خسارت ناشی از مصرف دخانیات ۱۳۶ تریلیون ریال هزینه های مستقیم تحمیل شده به حوژه سلامت برای درمان بیماری ها ۶ تریلیون ریال خسارت برآورد شده بلبت مرگ زودهنگام مصرف کنندگان دخانیات (بیش از ۵۰ درصد مرگ های منتسب زير سن ۷۰ سال رخ می دهد) ۶ تریلیون ریال خسارت ناشی از کاهش بهره وری ‎Ta”‏ ‏4 

صفحه 5:
راهکارهای کاهش تقاضای دخانیات سازمان جهانی بهداشت و گزارش وضعیت اجرا در کشور جمهوری اسلامی ایران 

صفحه 6:
راهبردهای کاهش تقاضای دخانبات در کشور ج.ا.ایران پایش وضعیت شیوع مصرف دخانیات و سیاست های پیشگیرانه افزایش مالیات دخانیات ‎Raise taxes on tobacco Monitor tobacco use and prevention‏ ‎policies‏ ‏اجرای ممنوعیت تبلیغ, ترویج و حمایت دخانیات محافظت از افراد در برابر دود دخانیات ‎Enforce bans on tobacco‏ ‎advertising, promotion and Protect from tobacco smoke‏ ‎sponsorship‏ ‏کمک به ترک استعمال دخانیات — هشدار در خصوص خطرات مصرف دخانیات ‎Warn about the dangers of tobacco Offer help to quit tobacco use‏ ee 

صفحه 7:
۱- پایش وضعیت شیوع مصرف دخانیات و سیاست های پیشگیرانه وضعیت شیوع مصرف دخانیات در جمعیت بالای ۱۸ سال کشور - مطالعه استپس ۱۴۰۰ مقدار شاخص در سال ۱۳۹۵ مقدار شاخص در سال ۱۴۰۰ نام شاخص درصد مصرف مواد دخانی در حال ۱۳۳۴ ۴۰ ‎YO.AA ۴۴ ۱۴۰ yOu‏ حاضر درصد مصرف سیگار در حال ۳-۸ ‎oar‏ ‏حاضر ۱۹۹۵ ۷/۷ ary درصد مصرف قلیان در حال ‎ro ۲۳۲ 1۹۱ ray‏ ۳۶۴ ۵۶ حاضر © مصرف دخانیات در مردان حدود ۳ درصد و در زنان ۱۱ درصد افزایش يافته است. > مصرف قلیان نسبت به سال ۱۳۹۵ حدود ۵۴ درصد افزایش داشته است: 

صفحه 8:
روند فزایش مصرف دخانیات در گروه های سنی ۸-۲۴ و ۲۵-۳۴ سال (۱۳۹۵-۱۴۰۰) كل ذن مود گروه سنیٍ سال 7 ۲ ۳۵ ۲۴-۸ ۱۳۹۵ ‎Wes ۲۴۶-۸ ۱۸۵ ۳۷۹ OA‏ :افزايش مصرف روزانه سيكار كل 3 مرد ‎wont‏ سال ‎FA 1 ۳"‏ ۲۴-۸ ۳۹۵ ‎ee ۲۶-۸ ۷۹۶ ۹ yor =‏ کل ذن ‎en oe‏ سال مردان: ۱۹۰۶ درصد ‎waa ۳۳-۲۵ ۲۳۵ ۳۹ wry‏ زنان: ‎٩۰۸۸‏ Ne ۳۴-۲۵ ‏القع‎ FIN ۳۳ = 

صفحه 9:
مصرف سیگار از سال ۱۳۸۶تا ۱۳۹۵ در بين پسران ۸ درصد کاهش و در بین دختران ۱۳۳.۳ درصد افزلیش داشته و بطورکل ۱۳.۳ درصد افزایش در بین نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ سال مصرف قلیان از سال ۱۳۸۶تا ۱۳۹۵ در بین پسران ۸ درصد کاهش و در بین دختران ۵۴.۳ درصد کاهش داشته و بطور کل حدود ۶۵.۵ درصد کاهش در بین نوجوانان ۱۳تا ۱۵ سال 22.8 16.5 9.4 73 57 a lw i 2007 2016 Waterpipe joy mGirl Total 

صفحه 10:
< استفاده از ظرفیت بازرسان بهداشت محیط جهت اجرای طرح کاهش سطح دسترسی به مواد دخانی و جلوگیری از عرضه و مصرف مواد دخلنی در اماکن عمومی با پشتیبلنی حوزه قضلیی و همکاری و همراهی پلیس نظارت بر اماکن عمومی * تدوین, ابلاغ و اجرای شیوه نامه اماکن و وسایل نقلیه عمومی بدون دخانیات ۳۹شهر و ۱۷۲ روستای بدون دخانیات ۶۸۶۶ مدارس بدون دخانیات ۷۷ دانشگاه بدون دخانیات * ۱۳۴ بیمارستان بدون دخانیات ۶ ۲۵۹۵۷ اماکن ادارات و ساختمان های بدون دخانیات ۶ ۴۷۶۷ وسیله نقلیه بدون دخانیات ۳۶۸۸۶ واحدهای صنفی بدون دخانیات 10 

صفحه 11:
خدمات ادغام یافته برنامه ارزیابی, تشخیص و مراقبت اختلالات مصرف مواد. الکل و دخانیات در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه در تمامی مناطق شهری ( ۱۰۸۸ مرکز خدمات جامع سلامت ) و درصدی از مناطق روستایی توسط تیم سلامت استفاده از ظرفیت برنامه هفتم توسعه کشور برای: " ایفای نقش موثر پزشک خانواده در درمان مصرف دخانیات * ایجاد نظام انگیزشی موثر جهت ارتقای عملکرد تیم سلامت در حوزه ی پیشگیری و ترک دخانیات " تامین داروی رایگان ترک دخانیات 7 اجرای برنامه های پیشگیری از مصرف دخانیات و ارتقای مهارت های تاب آوری در گروه های نوجوان و جوان آرافه خدمات خط مشاوره طفنی ترگ دخانیای 1۰۳۰ au 

صفحه 12:
7 برگزاری کمپین/پویش های هفته ملی بدون دخانیات و اماکن عاری از دخانیات برای آموزش, اطلاع رسانی و افزایش آگاهی,عمومی از ما۵2 و قانفات 7 آموزش و اطلاع رسانی از طریق دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور 7 بازنگری دستورالعمل بسته بندی محصولات دخانی برای اجرای سیاست بسته بندی استاندارد 7 بازنگری تصاویر و پیام های هشدار دهنده بهداشتی برای درج بر روی بسته بندی محصولات دخانی 2 

صفحه 13:
نمونه تصاویر جدید هشدار دهنده بهداشتی طراحی و ابلاغ شده به وزارت صنعت برای درج روی پاکت های تنباکو 

صفحه 14:
نمونه تصاوير جديد هشدار دهنده بهداشتى طراحى و ابلاغ شده به وزارت صنعت برایدرج بر رویپاکت های ‎Hi‏ | ‎ad‏ يي ا ‎ 

صفحه 15:
as * تدوین و تصویب دستورالعمل تعاریف» شمول و ویژگی های تبلیغات مواد دخانی در جلسه نهم ستاد کشوری کنترل دخانیات * ابلاغ ممنوعیت تبلیغات در مراکز فروش محصولات دخانی ؟ ابلاغ ممنوعیت تولید و عرضه محصولات نوپدید از قبیل سیگارهای الکترونیکی و هماهنگی با دادستانی کل کشور و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز " رصد فضای مجازی برای شناسایی و برخورد با تخلفات تبلیغ و فروش محصولات دخانی با هماهنگی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی " بخشنامه وزیر بهداشت به دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز تابعه برای ممنوعیت دریافت هرگونه کمک از سوی صنایع دخانی و عوامل توزیع و فروش " هماهنگی با شورای عللی انقلاب فرهنگی و دادستانی کل کشور برای نظارت و ممنوعیت نملیش مصرف دخانیات در محصولات رسانه ای 

صفحه 16:
* اجرای قانون ارزش افزوده از سال ۱۴۰۰ با نوخ های ترجیحی دخانیات وبا افزلیش ۵ واحد درصد سالیانه (در سال ۱۴۰۳ نشان ایرانی به ۴۰ درصد و نشان بین المللی به ۵۵ درصد افزایش یافته است) " منابع درآمدى حاصله به وزارت کشور واریز می شود که بر اساس سیاست های شورای عللی سلامت هزینه شود) " تصویب افزایش مالیات دخانیات در قانون برنامه هفتم پیشرفت کشور * هزینه کرد حدود ۱۱ همت منلبع درآمدی جهت کاهش مصرف دخانیات» پیشگیری و درمان بیماریهای ناشی از آن. توسعه اماکن ورزشی با اولویت مناطق کم برخوردار و توسعه اماکن ورزشی در مدارس 16 

صفحه 17:
uv * افزایش مالیات بر دخانیات برای کاهش مقرون به صرفه بودن محصولات دخانی (ماده ۶ کنوانسیون) * ارتقا آگاهی عمومی در مورد تبعات دخانیات. از جمله خطرات سلامتی ناشی از مصرف تنباکو و دود تنباکو, اعتیاد و فواید ترک (ماده ۱۲ کنوانسیون) *اجرای سیانست استاندازه سازی: بسته: بعدی: محصولات هت اکو (دستورالعمل .های: مواد ۱۱ و ۱۳ کنوانسیون) < ادغام توصیه.های:مختصو برای ترک دحانات دراتلام درمان کشور (ناده ۱۴ کنوالنسیون) 

صفحه 18:
3 ‎Obs”‏ جان ۱۲۹۹۰۰ نفر طی ۱۵ سال آینده * جلوگیری از زیان اقتصادی ۸۴۵ تریلیون ریالی ۳ بازگشت سرمایه ۴۱ برابر هزینه صرف شده برای کنترل دخانیات به ازاى هر يك ريال سرمایه گذاری در کنترل دخانیات» ۱۷ ریال بازده اقتصادی تا سال ۲۰۲۷ ‏به ازای هر یک ریال سرمایه گذار 7502 کنتزل د عانیات. ۴۱ ريال بازده اقتضادی تا سال: ۲۶۳۷ ‎ 

1 دخانیات مهم ترین عامل خطر در بین عوامل خطر بیماری های غیرواگیر مصرف دخانیات مهمترین عامل خطر در بروز چهار بیماری غیر واگیر اصلی است (بیماری های تنفسی ،بیماری های قلبی عروقی ،دیابت و سرطان) که بیش از 80درصد از کل مرگ و میرهای زودرس غیرواگیر در سطح جهان را تشکیل می دهند. دخانیات دخانیات تحرکی کمالکل ت غ ذ ی چه ا 2 ن قا ی وضعیت مصرف دخانیات در جهان ،تبعات و مرگ و میر ناشی از آن ‏ دخانیات ساالنه موجب مرگ بیش از 8و نیم میلیون نفر در جهان می شود که بیش از یک میلیون و سیصد هزار نفر آن افرادی هستند که به دلیل مواجهه با دود حاصل از مصرف دیگران جان خود را از دست می دهند. ‏ سازمان جهانی بهداشت پیش بینی نموده است که چنانچه اقدامی عاجل برای کنترل اپیدمی جهانی انجام نشود ،تا پایان قرن بیست و یکم حدود 1میلیارد نفر از مردم جهان قربانی این اپیدمی مرگبار خواهند شد. ‏ 3 خسارت اقتصادی مصرف دخانیات در جهان بیش از 1تریلیون و 400میلیارد دالر برآورد شده است. مرگ و میر و خسارات ناشی از مصرف دخانیات در ج.ا .ایران مرگ ناشی از دخانیات در کشور سالیانه بیش از 50500نفر برآورد شده است. 501 تریلیون ریال خسارت ناشی از مصرف دخانیات 136تریلیون ریال هزینه های مستقیم تحمیل شده به حوزه سالمت برای درمان بیماری ها 226تریلیون ریال خسارت برآورد شده بابت مرگ زودهنگام مصرف کنندگان دخانیات (بیش از 50 درصد مرگ های منتسب زیر سن 70سال رخ می دهد) 139تریلیون ریال خسارت ناشی از کاهش بهره وری در اثر غیبت از کار 4 راهکارهای کاهش تقاضای دخانیات سازمان جهانی بهداشت و /ت اجرا در کشور جمهوری اسالمی ایران گزارش وضعی 5 راهبردهای کاهش تقاضای دخانیات در کشور ج.ا.ایران 6 پايش وضعیت شیوع مصرف دخانیات و سیاست های پیشگیرانه ‏Monitor tobacco use and prevention ‏policies افزایش مالیات دخانیات ‏Raise taxes on tobacco محافظت از افراد در برابر دود دخانیات ‏Protect from tobacco smoke اجراي ممنوعیت تبلیغ ،ترویج و حمایت دخانیات ‏Enforce bans on tobacco ‏advertising, promotion and ‏sponsorship كمك به ترك استعمال دخانیات ‏Offer help to quit tobacco use هشدار در خصوص خطرات مصرف دخانیات ‏Warn about the dangers of tobacco  -1پایش وضعیت شیوع مصرف دخانیات و سیاست های پیشگیرانه وضعیت شیوع مصرف دخانیات در جمعیت باالی 18سال کشور – مطالعه استپس 1400 نام شاخص مقدار شاخص در سال 1395 کل درصد مصرف مواد دخانی در حال حاضر درصد مصرف سیگار در حال حاضر درصد مصرف قلیان در حال حاضر زن مرد مقدار شاخص در سال 1400 کل 13.34 4.01 25.16 14.01 4.44 25.88 10.08 0.93 20.06 9.33 0.77 19.95 2.92 1.91 2.22 4.5 مصرف دخانیات در مردان حدود 3درصد و در زنان 11درصد افزایش یافته است. 7 زن مرد مصرف قلیان نسبت به سال 1395حدود 54درصد افزایش داشته است. 3.64 5.56 8 روند افزایش مصرف دخانیات در گروه های سنی 18-24و 25-34سال ()1395-1400 افزایش مصرف دخانیات: مردان 34:درصد زنان 90:درصد :افزایش مصرف روزانه سیگار مردان 46 :درصد زنان 190 :درصد افزایش مصرف دخانیات: مردان 19.6 :درصد زنان90.88 : 9 کل زن مرد گروه سنی سال 7.3 2 13.5 24-18 1395 10.58 3.79 18.15 24-18 1400 کل زن مرد گروه سنی سال 2.3 0.1 4.9 24-18 1395 3.53 0.29 7.16 24-18 1400 کل زن مرد گروه سنی سال 12.37 3.29 22.5 34-25 1395 15.43 6.28 26.91 34-25 1400 نتایج آخرین مطالعه بررسی وضعیت استعمال دخانیات در نوجوانان 13تا 15سال 1395 - 22.8 مصرف سیگار از سال 1386تا 1395در بین پسران 16.5 5.88درصد کاهش و در بین دختران 133.3درصد افزای ش داشت ه و بطورک ل 13.3درص د افزایش در بین نوجوانان 13تا 15سال 9.4 7.3 5.7 مصرف قلیان از سال 1386تا 1395در بین پسران 68درص د کاه ش و در بی ن دختران 54.3درصد کاهش داشته و بطور کل حدود 65.5درصد کاهش 4.8 4.3 3.4 2.1 2007 2016 3 0.9 2016 ‏Waterpipe 2007 ‏Cigarette در بین نوجوانان 13تا 15سال ‏Total 11 10 5.1 ‏Girl ‏Boy  -2محافظت از افراد در برابر دود دخانیات استفاده از ظرفیت بازرسان بهداشت محیط جهت اجرای طرح کاهش سطح دسترسی به مواد دخانی و جلوگیری از عرضه و مصرف مواد دخانی در اماکن عمومی با پشتیبانی حوزه قضایی و همکاری و همراهی پلیس نظارت بر اماکن عمومی تدوین ،ابالغ و اجرای شیوه نامه اماکن و وسایل نقلیه عمومی بدون دخانیات 139 شهر و 172روستای بدون دخانیات 6866 مدارس بدون دخانیات 77 دانشگاه بدون دخانیات 134 بیمارستان بدون دخانیات 25957 اماکن/ادارات و ساختمان های بدون دخانیات 4767 وسیله نقلیه بدون دخانیات 10 36886 واحدهای صنفی بدون دخانیات  -3کمک به ترک استعمال دخانیات خدمات ادغام یافته برنامه ارزیاب ی ،تشخی ص و مراقب ت اختالالت مصرف مواد ،الک ل و دخانیات در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه در تمامی مناطق شهری ( 1088مرکز خدمات جامع سالمت ) و درصدی از مناطق روستایی توسط تیم سالمت استفاده از ظرفیت برنامه هفتم توسعه کشور برای: ◦ ایفای نقش موثر پزشک خانواده در درمان مصرف دخانیات ◦ ایجاد نظام انگیزشی موثر جهت ارتقای عملکرد تیم سالمت در حوزه ی پیشگیری و ترک دخانیات ◦ تامین داروی رایگان ترک دخانیات ◦ اجرای برنامه های پیشگیری از مصرف دخانیات و ارتقای مهارت های تاب آوری در گروه های نوجوان و جوان ◦ تقویت ارائه خدمات خط مشاوره تلفنی ترک دخانیات 4030 11  -4هشدار در خصوص خطرات مصرف دخانیات برگزاری کمپین/پویش های هفته ملی بدون دخانیات و اماکن عاری از دخانیات برای آموزش ،اطالع رسانی و افزایش آگاهی عمومی از مضرات مصرف دخانیات آموزش و اطالع رسانی از طریق دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور بازنگری دستورالعمل بسته بندی محصوالت دخانی برای اجرای سیاست بسته بندی استاندارد بازنگری تص اویر و پیام های هشدار دهنده بهداشت ی برای درج بر روی بس ته بندی محصوالت دخانی 12 نمونه تصاویر جدید هشدار دهنده بهداشتی طراحی و ابالغ شده به وزارت صنعت برای درج روی پاکت های تنباکو 13 نمونه تصاویر جدید هشدار دهنده بهداشتی طراحی و ابالغ شده به وزارت صنعت برای درج بر روی پاکت های سیگار 14  -5اجرای ممنوعیت تبلیغ ،ترویج و حمایت دخانیات ‏ 15 تدوین و تصویب دستورالعمل تعاریف ،شمول و ویژگی های تبلیغات مواد دخانی در جلسه نهم ستاد کشوری کنترل دخانیات ◦ ابالغ ممنوعیت تبلیغات در مراکز فروش محصوالت دخانی ◦ ابالغ ممنوعیت تولید و عرضه محصوالت نوپدید از قبیل سیگارهای الکترونیکی و هماهنگی با دادستانی کل کشور و ستاد مبارزه با قاچاق کاال و ارز ◦ رصد فضای مجازی برای شناسایی و برخورد با تخلفات تبلیغ و فروش محصوالت دخانی با هماهنگی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ◦ بخشنامه وزیر بهداشت به دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز تابعه برای ممنوعیت دریافت هرگونه کمک از سوی صنایع دخانی و عوامل توزیع و فروش ◦ هماهنگی با شورای عالی انقالب فرهنگی و دادستانی کل کشور برای نظارت و ممنوعیت نمایش مصرف دخانیات در محصوالت رسانه ای -6افزایش مالیات دخانیات اجرای قانون ارزش افزوده از سال 1400با نرخ های ترجیحی دخانیات و با افزایش 5واحد درصد سالیانه (در سال 1403نشان ایرانی به 40درصد و نشان بین المللی به 55درصد افزایش یافته است) منابع درآمدی حاصله به وزارت کشور واریز می شود که بر اساس سیاست های شورای عالی سالمت هزینه شود) تصویب افزایش مالیات دخانیات در قانون برنامه هفتم پیشرفت کشور هزینه کرد حدود 11همت منابع درآمدی جهت كاهش مصرف دخانيات ،پيشگيري و درمان بيماريهاي ناشي از آن ،توسعه اماكن ورزشي با اولويت مناطق كم برخوردار و توسعه اماكن ورزشي در مدارس 16 اقدامات سیاستی توصیه شده از سوی نهادهای بین المللی برای تقویت اجرای کنوانسیون کنترل دخانیات در راستای راهکارهای کاهش تقاضا ‏ افزایش مالیات بر دخانیات برای کاهش مقرون به صرفه بودن محصوالت دخانی (ماده 6کنوانسیون) ‏ ارتقا آگاهی عمومی در مورد تبعات دخانیات ،از جمله خطرات سالمتی ناشی از مصرف تنباکو و دود تنباکو ،اعتیاد و فواید ترک (ماده 12کنوانسیون) ‏ اجرای س یاست اس تاندارد س ازی بس ته بندی محص والت تنباک و (دستورالعمل های مواد 11و 13 کنوانسیون) ‏ 17 ادغام توصیه های مختصر برای ترک دخانیات در نظام درمان کشور (ماده 14کنوانسیون) نتایج برآورد شده اجرای اقدامات سیاستی توصیه شده برای تقویت اجرای کنوانسیون کنترل دخانیات نجات جان 129900نفر طی 15سال آینده جلوگیری از زیان اقتصادی 845تریلیون ریالی بازگشت سرمایه 41برابر هزینه صرف شده برای کنترل دخانیات ◦ به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری در کنترل دخانیات 17 ،ریال بازده اقتصادی تا سال 2027 ◦ به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری در کنترل دخانیات 41 ،ریال بازده اقتصادی تا سال 2037 18