گزینش پارادایم های مسلط در روش های برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات

گزینش پارادایم های مسلط در روش های برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات

اسلاید 1: 1گزينش پارادايم هاي مسلط در روش هاي برنامه ريزي راهبردي فناوري اطلاعاتParadigms in ITSPاحمد علي يزدان پناه دانشگاه شهيد بهشتي

اسلاید 2: 2چكيده همسو سازي استراتژي هاي سازماني و استراتژي هاي فناوري اطلاعات از جمله چالش هاي عصر اطلاعات است . تاثير فناوري اطلاعات در توسعة هرسازمان و لزوم بكارگيري و نهادينه كردن آن در راستاي برنامه ريزي استراتژيك هر سازمان، مطالعه چارجوب هاي برنامه ريزي راهبردي استراتژيك فناوري اطلاعات را اجتناب ناپذير مي سارد .

اسلاید 3: 3مفاهيم فناوري اطلاعات، برنامه ريزي استراتژيك، و برنامه ريزي استراتژيك فناوري اطلاعات برجسته ترين ويژگي ها و روش ها ي ITSP را در مطالعات كتابخانه اي استخراج كنيم. موجه ترين پارادايم هاي برنامه ريز ي راهبردي فناوري اطلاعات، دلايل نياز به انتخاب پارادايم هاي مسلط بر نظريه هاي حاكم بر آنها اشاره مي شود . چكيده

اسلاید 4: 4مسئله تحقيق آيا ايجاد همسوئي استراتژي هاي سازمان و استراتژي هاي فناوري اطلاعات، امري اجتناب ناپذيراست؟آيااستفاده از IT در دنياي امروز امري اجتناب ناپذير است؟ آيا ايجاد يک سري سيستمهاي اطلاعاتي جدا از هم و بعضاً نيز نا مناسب نتايج پارادايم ها يا باور هاي مديران در برنامه ريزي راهبردي IT است؟

اسلاید 5: 5روش تحقيقتجزيه تحليل اطلاعات ميداني، مقايسه تطبيقي چارچوب هاي كلي برنامه ريزي استراتژيك IT ،گزينش پارادايم هاي مسلط در برنامه ريزي راهبردي IT در سازمان . روش تحقيق در اين پژوهش اکتشافي است بدين منظور ابتدا مدل ها و فرايند هاي برنامه ريزي راهبردي فناوري اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانه اي و جستجوهاي اينترنتي استخراج و سپس با هم مقايسه و روشي به عنوان روش مسلط معرفي مي گردد. سپس با طرح پرسشنامه و اخذ نظر مديران و کارشنانسان صاحب نظر و تصميم گير صنايع و بهره گرفتن از پارامترها وفرضيه هاي آمار استنباطي مدل مناسب استخراج و به عنوان پيشنهاد چارچوب برنامه ريزي راهبردي فناوري اطلاعات ارائه مي گردد

اسلاید 6: 6اهميت موضوعبا توجه به وضعيت موجود، براي رسيدن به اهداف استراتژيک، ماموريتها و وضع مطلوب فناوري اطلاعات، سازمانها نياز مند برنامه جامع و مناسبي بودند. با تعريف برنامه استراتژيک در حوزه IT مطمئن خواهيم شد:اولويتهاي سازمان در تخصيص منابع و بودجه در نظر گرفته مي شود،کليه پروژه هاي IT همراستا با يکديگر تعريف مي شوند،معماري اطلاعات مناسب در سازمان در نظر گرفته خواهد شد،تصميمات اتخاذ شده در حوزه IT بر اساس يک سري استراتژي صحيح و فکر شده است.

اسلاید 7: 7تا قبل از سال1990پروژه هاي فناوري اطلاعات همانند پروژه هاي ديگر، برنامه ريزي و هدايت مي شد. سپس بدليل اهميت، پيچيدگي و وسعت اين گونه پروژه ها ، رويكرد ويژه اي براي توسعه IT در سازمان ها در نظر گرفته شد و مديران بدنبال راه حلهاي مناسبي برای رشد اين فناوري بودند .

اسلاید 8: 8افق مناسبITSP با استفاده از قابليتها و فرصتهاي IT و تجزیه وتحلیل محيطي، کمک كرد تا افق مناسبي را در آينده براي توسعه IT مطابق با نيازها و اولويتهاي سازمان در نظر گرفته شود و رسیدن به اهداف سازمان ها با استفاده از فرصتهاي بکارگيري IT تضمين گردید.

اسلاید 9: 9خوشبينانه ترين حالت به دليل عدم ديد کلي نگر نسبت به موضوع،هزينه بسياري زيادي در سازمان ،صرف دوباره کاري و کارهاي غلط، سياستهاي کلي سازمان در اين پروژه ها ديده نمي شود.پروژه های IT در سازمان دارای ITSP مدونپروژه های IT در سازمان فاقد ITSP مدونهدفهدف

اسلاید 10: 10همسويي استراتژيك سيستمهاي اطلاعاتي و فناوري اطلاعات با اهداف سازمان زمينه هاي طرح مسئلهسالنظريه پردازانمسئله اساسي 11990MIT (Massachusetts Institute of Technology)استراتژي‌هاي سازمانيفرآيندها و زيرساختهاي سازمانياستراتژي‌هاي فن‌اوري اطلاعاتسيستمهاي اطلاعاتي‏، فرآيندها و بسترهاي آنها 22001هندرسون و ونكاترامنHenderson & Venkatraman هماهنگي بين حوزه هاي استراتژيك و عملياتي از يك طرف، و يكپارچگي عملياتي بين حوزه هاي كسب وكار با استراتژي هاي IT را از طرف ديگر توصيه مي كنند. جهت فكري جهت فكري يكپارچگي استراتژيك يكپارچگي فرآيندي

اسلاید 11: 11 چارچوب كلي برنامه ريزي استراتژيك IT موقعيت فعليحوزه‌هاي فعاليت كليديموقعيت آتيمولفه‌هاي استراتژيكتكنولوژيهاي دردسترساستراتژي‌هامهندسي مجدد فرايندهامديريت تغييرملاكهاي سنجش عملكردبرنامه اجراييتحليل وضعيتفرموله كردن استراتژيبرنامه‌ريزي اجراييپروژه 1پروژه 2پروژه nمنابع

اسلاید 12: 12تحقيقات انجام شدهبراساس تحقيقات انجام شده ، چارچوبهاي مختلفي براي برنامه ريزي استراتژيك فناوري اطلاعات وجود دارد. در اين مقاله به موارد عمده ای ازآنها اشاره شده است .

اسلاید 13: 13 فرآيندهاي مطرح در برنامه ريزي استراتژيك IT1- فرآيند سه مرحله‌اي برنامه ريزي استراتژيك IT2- روش مك لين و سدن براي برنامه ريزي استراتژيك IT3- فرآيند مدل مفهومي برنامه ريزي استراتژيك IT4- فرآيند چهار مرحله اي برنامه ريزي IT5- فرايند يكپارچه برنامه ريزي استراتژيك IT (مين و همكاران)6- فرايند برنامه ريزي استرتژيك Info-Tec7- فرايند مهندسي اطلاعات IE))8- فرايند برنامه ريزي سيستم هاي كسب و كارBSP 9- فرآيند َبرنامه‌ريزي استراتژيك IT/IS سگارز و گرو

اسلاید 14: 14 فرآيند سه مرحله‌اي برنامه ريزي استراتژيك IT-1- مرحله اول: كجا هستيم؟در اين مرحله ارزيابي وضعيت موجود فناوري و سازمان و الگوبرداري جهت مشخص شدن جهت گيري رقبا در IT انجام مي پذيرد.2-1- مرحله دوم: به كجا مي‌خواهيم برويم؟در اين مرحله جهت گيري تجاري شامل تشخيص فرصتها، جهت گيري استراتژيك و معماريIT مشخص ميگردد.3-1- مرحله سوم: چگونه به آنجا برسيم؟در اين مرحله برنامه استقرار و برنامه هماهنگي IT مشخص و معين مي گردد.

اسلاید 15: 15روش مك لين و سدنخط مشي سيستمهاي اطلاعاتيبرنامه ريزي استراتژيك سيستمهاي اطلاعاتيتجزيه و تحليل سيستمهاي اطلاعاتيطراحي كامل سيستمهاتكامل سيستمهاطراحي جزيي سيستمهااجزاي سيستمهامديريت سيستمها و عمليات برنامه ريزي خط مشيمتدولوژي توسعه سيستمهاحوزه هاي فعاليت هاي كليدي

اسلاید 16: 16فرآيند مدل مفهومي برنامه ريزي استراتژيك IT1- بررسي ميزان وابستگي سازمان به IT2- تعيين نيازهاي آتي سازمان به تکنولوژي اطلاعات3- اولويت بندي نيازهاي آتي سازمان به IT4- تعيين وضعيت تركيب IT جاري در سازمان 5- شناسايي نقاط قوت و ضعف سيستم‌هاي موجود6- تعيين تركيب جديد IT سازمان7- برنامه‌ريزي عملياتي بكارگيري تركيب جديد تکنولوژي اطلاعات8- بكارگيري مكانيزم بازخورد در برنامه‌ريزي استراتژيك IT در سازمان

اسلاید 17: 17 فرآيند چهار مرحله اي برنامه ريزيIT 1- برنامه ريزي استراتژيك اطلاعات: اين مرحله شامل برقراري رابطه اي بين برنامه هاي فراگير سازماني و برنامه IT مي باشد . جهت انجام اين مرحله گام هاي زير بايد محقق گردد:تدوين ماموريت ITارزيابي محيط داخلي و خارجيارزيابي قابليت هاي موجود بررسي اهداف و استراتژي هاي سازماني تدوين اهداف ، استراتژي ها و خط مشي ITشناسايي تاثيرات بالقوه IT2- تجزيه و تحليل نيازمنديهاي اطلاعات سازمان: اين مرحله شامل شناسايي جامع نيازمنديهاي اطلاعات سازمان جهت طراحي معماري استراتژيك اطلاعات با هدف استفاده نرم افزارهاي كاربردي بر روي اين زيرساخت مي باشد.3- برنامه ريزي تخصيص منابع: اين مرحله شامل تخصيص منابع براي توسعه نرم افزارهاي كاربردي و منابع عملياتي مي باشد. در اين مرحله با توجه به منابع محدود پروژه ها دسته بندي و تصميم گيري لازم صورت مي پذيرد.4- برنامه ريزي پروژه ها : اين مرحله شامل تبيين توسعه برنامه اي با هدف ارائه چهارچوب زمانبندي و منابع مورد نياز پروژه‏هاي مشخص و مصوبIT مي باشد.(مدل ودربي )

اسلاید 18: 18متدولوژي يكپارچهITSP -مدل مين و همكارانسطح دوسطح سهسطح چهارسطح پنجسطح يكاستقرار رويه برنامه ريزيب:برنامه ريزي استراتژيك كسب و كارالف:تعيين موقعيتهاي حاصل ازفنآوري اطلاعاتتنظيم استراتژيهاي فنآوري اطلاعاتالف: ويژگيهاي سيستمهاي اطلاعاتيب: تحليل عملياتي و مهندسي مجددفرآيندهامستندسازي به منظور اجرا

اسلاید 19: 19روش برنامه ريزي استرتژيك Info-Tec1- برنامه‌ريزي اوليه كه شامل تعيين اهداف طرح، دوره زماني، تعيين محدوديتها، تعيين ذينفعان، زمانبندي طرح، فضاسازي و فرهنگ سازي، تقسيم وظايف و متعهد سازي مديران مي باشد. 2- مستندسازي راهبرد سازمان كه شامل مشخص نمودن پيشينه و سابقه وتوصيف سازمان، چشم انداز، ماموريت، ارزش محوري، كسب و كار محوري و قلمرو، عملكرد مالي، اهداف راهبردي و مسائل كليدي سازمان مي باشد. 3- تعيين راهبرد IT سازمان شامل مشخص نمودن چشم‌انداز،مأموريت،اهداف راهبردي ، ارزش‌هاي محوري فناوري‌اطلاعات مي باشد .4- وضعيت فعلي IT شامل مستند‌سازي زيرساخت سازماني فناوري‌اطلاعات، مستند‌سازي زيرساخت سخت‌افزاري و نرم‌افزاري، تهيه نمودار برنامه ريزي پروژه هاي فعلي و تكميل وضعيت فعلي فناوري اطلاعات مي باشد.5- ترسيم وضعيت آينده IT شامل شناسايي و درك محيط IT، تعيين فرصتهاي فناوري، ترسيم آينده، مستند سازي آينده IT مي باشد.6- تحليل فاصله شامل نيازمنديهاي آتي IT، تعيين فاصله ها و خلاصه سازي آنها مي باشد.7- پركردن فاصله شامل تعيين اهداف، ارزيابي و بودجه ريزي، تعيين گزينه ها، اولويت بندي پروژه ها ، زمانبندي پروژه ها مي باشد. 8- اطلاع رساني نتايج كه شامل ارائه طرح به مدير ارشد و واحد IT و ارتباط با ساير واحدهاي سازمان مي باشد

اسلاید 20: 20 فرايند مهندسي اطلاعات IE)) Information Engineering Process1 - برنامه ريزي راهبرد اطلاعاتي(ISP)هدف اصلي ،طراحي يك راهبرد اطلاعاتي كلان است كه نيازها واهداف كل سازمان را تأمين مي كند، طراحي اين راهبرد در سطح كلان سازماني صورت مي‌گيرد . چهار مرحله عمده در ITSPعبارتند از تحليل وضع موجودتحليل نيازهاي اجراييتعريف معماريتدوين برنامه راهبردي اطلاعات2- آناليز حوزه هاي كاريدر مرحله قبل حوزه هاي كاري سازمان شناسائي و تفكيك شده است در اين مرحله هريك از حوزه ها به طور تفضيلي از نظر داده ها و پردازش تجزيه و تحليل مي شود IE توصيه مي كند در اين مرحله مشاركت كاربران نهايي در جريان تجزيه و تحليل تا حد ممكن تامين گردد. 3- برنامه ريزي و طراحي سيستمهدف اين مرحله، توصيف مشخصات و رفتارهاي هر سيستم خاص به نحوي است كه كاربر مي خواهد و ثانيا سطح تكنولوژي موجود اجازه مي دهد كه خود شامل دو مرحله فرعي طراحي منطقي و طراحي فني مي باشد.4- ساخت و بهره برداريهدف اين مرحله ساخت، پياده سازي و بهره برداري از سيستم هايي است كه در مراحل قبل تعريف و طراحي شده مي باشد.

اسلاید 21: 21 برنامه ريزي سيستم هاي کسب و کار BSP Business Systems Planningمتعهد كردنآماده شدن براي برنامه ريزي مرور محيط سازمان تعريف فرآيندها تعريف داده‌ها تعيين معماري اطلاعاتتحليل كارآيي سيستم‌هاي موجود مصاحبه با مديران تعريف يافته ها و نتايجتعيين اولويت‌هاي معماريمديريت منابع اطلاعاتي IRM ارائه پيشنهاد ها گزارش نتايج

اسلاید 22: 22 فرآيند َبرنامه‌ريزي استراتژيك IT/IS سگارز و گروتحليل استراتژيك سازماني ارزيابي IT/IS فعلي تحليل عمليات جاري سازمان تكميل مدل سازمانيتعريف معماري اطلاعات طراحي برنامه استراتژيك IT/IS بازبيني و ارزيابي

اسلاید 23: 23 تجزيه و تحليل يافته هاي پژوهشبامروري بر ادبيات پژوهش، روشهاي برنامه ريزي راهبردي فناوري اطلاعات و مراحل مختلف آنها مورد بررسي قرار گرفت تا عمده ترين پارادايم هاي حاكم بر آن ها به روش استنباط كارشناسي دلفي استخراج گردد. نتايج اين استنباط حاكي از اين مطلب است كه ؛ تمامي گامهاي فرايندهاي اشاره شده در مدل هاي برسي شده در به نحوي به گامهاي فرايند info-tec انطباق دارد كه عدد آماري آن به شرح جدول شماره 6 است . از اين رو، روش info-tec ،يك روش مسلط براي دستيابي به تحليل موضوعي و مطالعه ميداني انتخاب گرديده ودر پرسشنامه هاي پژوهش مورد كاوش قرار گرفت .پارادايم :مجموعه اي از تفكرات، ارزشها، باور ها، و مفروضاتي است كه بينشي از واقعيت را براي حل مسائل جهان هستي فراراه انسان قرار مي دهد

اسلاید 24: 24پارادايم شناسي از درون مدل هامدل ITSP روش تحليلي

اسلاید 25: 25دلايل انتخاب فرايند info-tec به عنوان مبناء مقايسه تطبيقي مدل ها با يكديگرپارادايم هاي حاكم بر انواع فرآيند ها در اين مدل دراستنباط كارشناسي دلفي از پارادايم هاي حاكم بر فرآيند ها مشاهده مي گردد. 4 روش از 10 روش به 1- 6 ( فرهنگ سازي و متعهد سازي مديران ) اشاره كرده است6 روش از10 روش به 2- 6 ( مستندسازي راهبردسازمان ) اشاره كرده است.5 روش از10 روش به 3- 6 ( تعيين راهبرد فناوري اطلاعات سازمان ) اشاره كرده است.7 روش از10 روش به 4- 6 ( وضعيت فعلي فناوري‌اطلاعات ) اشاره كرده است.8 روش از10 روش به 5- 6 ( ترسيم وضعيت آينده فناوري اطلاعات ) اشاره كرده است.5 روش از10 روش به 6- 6 ( تحليل فاصله ) اشاره كرده است9 روش از10 روش به 7- 6 ( پركردن فاصله ) اشاره كرده است4 روش از10 روش به 8- 6 ( اطلاع رساني نتايج ) اشاره كرده استعمده ترين ويژگي هاي گام هاي يك فرآيند مؤثر برنامه ريزي راهبردي IT به شرح زيرين را كه موضوع اين تحقيق است، در جمع بندي نتايج مصاحبه بدست آمد :ارائه قالب آماده سند راهبردي پيش بيني اجراي پروژه به تفكيك مراحلتوصيف جزئيات هرگام و نحوه تدوين مستندات ارائه راهنمائيهاي لازم براي تدوين سند راهبردي جامعيت سندسادگي و قابل فهم بودن سند اشاره به گامهاي اساسي ITSP نظير؛وضعيت فعلي فناوري‌اطلاعات ، ترسيم وضعيت آينده فناوري اطلاعات ، پركردن فاصله .

اسلاید 26: 26فرضيه هاي صفر پژوهشميزان اهميت هر يک از شاخصها در گام برنامه ريزي اوليه در سطح کمي است.ميزان اهميت هر يک از شاخصها در گام مستند سازي راهبرد در سطح کمي است.ميزان اهميت هر يک از شاخصها در گام تعيين راهبرد IT سازمان در سطح کمي است. ميزان اهميت هر يک از شاخصها در گام تعيين وضعيت فعلي IT سازمان در سطح کمي است. ميزان اهميت هر يک از شاخصها در گامهای تحلیل و پرکردن فاصله در سطح کمي است.اهمیت هر یک از گامها در پیاده سازی ITSP سازمان در سطح پایینی است.

اسلاید 27: 27 جمع آوري اطلاعات از طريق پرسشنامه بررسي شاخصهاي گام تعيين راهبرد IT سازماننمودار هاي رتبه اي ميانگين امتيازات شاخص ها فرض صفر: ميزان اهميت هر يک از شاخصها در گام تعيين راهبرد IT سازمان در سطح کمي است. نتايج آزمون کلموگروف اسميرنوف

اسلاید 28: 28نتيجه گيري و پيشنهاد ها در اين تحقيق ابتدا 10 مورد از بارز ترين فرايند هاي ITSPشناسائي و با هم مقايسه و روش info-tec به دليل برخورداري از؛ قالب آماده سند راهبردي، يش بيني اجراي پروژه به تفكيك مراحل، توصيف جزئيات هرگام و نحوه تدوين مستندات، ارائه راهنمائيهاي لازم براي تدوين سند راهبردي، جامعيت سند، سادگي و قابل فهم بودن، و پوشش بسياري از مراحل 9 فرآيند ديگر به عنوان يك روش مسلط و منتخب معرفي شد . بر اين اساس، مي توان ادعا نمود؛ براي آنكه سازمان ها در سرمايه گذاري IT موفق باشند، لازم است بين استراتژيهاي صنعت و استراتژيهاي IT همسوئي ايجاد نموده و چون چنانچه زير مجموعه اي از يك سازمان بزرگتر هستند، بدليل تاثير گذاربودن بر زير مجموعه هاي خود، لازم است قبل از پياده سازي ITSP به گونه اي آمادگي ايجاد نمايند تا آن سازمان وصنايع وابسته در موارد ذيل همسويي داشته باشند :الف- برنامه استراتژيك سازمان بزرگتر ب- ITSP سازمان بزرگترپ- برنامه استراتژيك صنعت بنابراين ، برا ساس سير منطقي اين تحقيق نگارنده با شناخت كاربردها و نقاط بالقوه فناوري اطلاعات وارتباطات ، از آن به عنوان ابزاري در راستاي ماموريت و اهداف و بهبود در سرمايه گذاري IT صنعت نتيجه گيري كرده است . براي رسيدن به اين هدف، ضرورت تدوين ITSP كه با شناخت نقاط قوت و ضعف و ارائه طرح راهبرد ي سازمان آنرا به نقطه مطلوب نزديكتر كند، مورد تاكيد قرار مي گيرد.

اسلاید 29: 29متن كامل مقالهبا تشكر وسپاس از توجّه شما